Κρίστιαν Απάρτα: Πώς εντοπίζουμε όρους
-
0:00 - 0:04Γεια σας! Το όνομά μου
είναι Κρίστιαν Απάρτα -
0:04 - 0:07και θα σας μιλήσω
για τη μετάφραση ορολογίας. -
0:08 - 0:10Ως μεταφραστές, όλοι γνωρίζουμε
-
0:10 - 0:14πως επειδή μια λέξη
μπορεί να σημαίνει πολλά πράγματα, -
0:14 - 0:16δεν μπορούμε απλά
να μεταφράζουμε μια λέξη, -
0:17 - 0:21χρειάζεται πρώτα να βρούμε
σε τι είδους έννοια αναφέρεται -
0:21 - 0:25και μετά ποιές λέξεις χρησιμοποιούνται
για αυτή την έννοια στη δική μας γλώσσα. -
0:27 - 0:33Συνήθως αρκεί να κοιτάξουμε
το γενικό πλαίσιο για να το βρούμε -
0:33 - 0:36Έτσι λοιπόν η λέξη «ποντίκι»
στην πρώτη πρόταση, -
0:37 - 0:43από τα συμφραζόμενα καταλαβαίνουμε
ότι αναφέρεται στον γενικό τομέα -
0:43 - 0:46των γνώσεων και εμπειριών με τα ποντίκια
-
0:46 - 0:51και στη δεύτερη πρόταση,
αναφέρεται σε έναν ειδικευμένο τομέα -
0:51 - 0:53των εξαρτημάτων του υπολογιστή.
-
0:53 - 0:56Όταν μεταφράζουμε μια λέξη
σαν το «ποντίκι» στην πρώτη πρόταση, -
0:56 - 1:00πάμε απλά στις γενικές μας
γνώσεις της γλώσσας, -
1:00 - 1:05και κάνουμε την λεγόμενη «κυριολεκτική»
ή «λέξη-προς-λέξη» μετάφραση. -
1:06 - 1:09Αλλά με μια λέξη όπως το «ποντίκι»
στη δεύτερη πρόταση -
1:09 - 1:11που αναφέρεται
σε έναν εξειδικευμένο τομέα, -
1:11 - 1:14δεν μπορούμε να κάνουμε
μια κυριολεκτική μετάφραση, -
1:14 - 1:17χρειάζεται πρώτα να ψάξουμε...
-
1:17 - 1:19Αν δεν ξέραμε τίποτα από υπολογιστές,
-
1:19 - 1:20θα επρέπει να κάνουμε μια έρευνα
-
1:20 - 1:25και να βρούμε πως λέγεται
αυτή η συσκευή στη γλώσσα μας. -
1:25 - 1:27Και αυτό είναι σημαντικό,
-
1:27 - 1:32γιατί ενώ μπορεί στα Αγγλικά μια λέξη
αναφέρεται σε δύο έννοιες, -
1:32 - 1:38σε μια ξένη γλώσσα, ο εξειδικευμένος όρος μπορεί
να έχει διαφορετική, μη κυριολεκτική μετάφραση. -
1:39 - 1:43Για παράδειγμα, στα Ιαπωνικά, το «ποντίκι»
με την έννοια του τρωκτικού είναι «νεζούμι», -
1:43 - 1:48και το «ποντίκι», η συσκευή
του υπολογιστή είναι «μάουζου». -
1:48 - 1:51Και βλέπετε πόσο τελείως διαφορετικά
είναι το «μάουζου» και το «νεζούμι». -
1:52 - 1:58Θα αναφερθώ σε μια λέξη που αναφέρεται
σε έναν εξειδικευμένο τομέα ως «όρος». -
1:59 - 2:06Είναι σχετικά εύκολο να καταλάβεις
πότε μια λέξη ή μια πρόταση είναι ορολογία. -
2:06 - 2:09Πολύ συχνά, οι όροι γράφονται με κεφαλαία.
-
2:09 - 2:15Έτσι λοιπόν, αυτές οι δύο προτάσεις
σημαίνουν κάτι τελείως διαφορετικό, -
2:15 - 2:18και μπορεί να έχουν
διαφορετική μετάφραση στην γλώσσα σας. -
2:18 - 2:22Στα Ισπανικά, το αξιοθέατο
λέγεται «la Gran Muralla China,» -
2:22 - 2:25που έχει κυριολεκτική μετάφραση
«ο μεγάλος τοίχος,» -
2:25 - 2:28που είναι απλώς κάποιος τοίχος
σε κάποιο σπίτι. -
2:28 - 2:35Επίσης, λέξεις που μοιάζουν δύσκολες
ή ακούγονται «ξένες» είναι συνήθως όροι. -
2:35 - 2:39Όταν συναντάμε λοιπόν λέξεις
όπως «ταχύτητα» ή «κλείστρο» -
2:39 - 2:43νοιώθουμε ότι πρέπει να το ψάξουμε.
-
2:46 - 2:53Υπάρχουν ωστόσο περιπτώσεις που είναι δύσκολο
να ξεχωρίσουμε αν μια λέξη είναι όντως ένας όρος -
2:53 - 2:58τότε λοιπόν, πρέπει πρώτα
να βρούμε αν στα Αγγλικά είναι όρος. -
2:58 - 3:03Και αν υπάρχει καθιερωμένη μετάφραση
στη γλώσσα μας -
3:04 - 3:06ή αν θα πρέπει να φτιάξουμε μια δική μας.
-
3:07 - 3:10Και θα ήθελα να μοιραστώ
μια τέτοια εμπειρία μαζί σας -
3:11 - 3:14που συνέβη όταν έκανα την επιμέλεια
της πολωνικής μετάφρασης -
3:14 - 3:18της ομιλίας της Γιάννα Λέβιν
σχετικά με τον ήχο του σύμπαντος -
3:18 - 3:19που μετέφρασε η Κίνγκα Σκορούπσκα
-
3:19 - 3:24Και αυτό το παράδειγμα το χρησιμοποιώ
με την άδεια της μεταφράστριας. -
3:25 - 3:29Σε κάποιο σημείο της ομιλίας η Γιάννα Λέβιν
χρησιμοποιεί τη φράση «dust lanes» -
3:30 - 3:34που μεταφράστηκε
στα Πολωνικά ως «ścieżki pyłu» -
3:34 - 3:39ως κυριολεκτική μετάφραση
που σημαίνει «μονοπάτια σκόνης». -
3:39 - 3:44Και επειδή η Γιάννα Λέβιν χρησιμοποιεί
πολύ εξειδικευμένο λεξιλόγιο στην ομιλία της -
3:44 - 3:49δεν ήμουν σίγουρος ότι
η κυριολεκτική μετάφραση ήταν η σωστή. -
3:49 - 3:55Έτσι λοιπόν έπρεπε να βρω
αν «οι λωρίδες σκόνης» είναι ένας όρος. -
3:56 - 3:59Ξεκίνησα γκουγκλάροντας πρώτα
τη «λωρίδα σκόνης» και τον «γαλαξία» -
3:59 - 4:05και τα εισαγωγικά είναι για να εντοπιστεί
η ακριβής φράση. -
4:06 - 4:10Και βρήκα μια αναφορά στην Βικιπαίδια
για τον γαλαξία Σομπρέρο -
4:10 - 4:15που περιείχε τον όρο «dust lane»
με την ίδια έννοια. -
4:16 - 4:20Κάτι που επιβεβαίωσε ότι όντως
το «dust lane» ήταν όρος στα Αγγλικά. -
4:20 - 4:24Τώρα έπρεπε να βρω
τη μετάφραση στα Πολωνικά -
4:24 - 4:30και το πρώτο που έκανα ήταν να πάω στην
πολωνική αναφορά στον γαλαξία Σομπρέρο. -
4:31 - 4:34Εκεί υπήρχε αυτή η πρόταση
που κυριολεκτικά σήμαινε: -
4:34 - 4:40«φράσσεται μερικώς
από έναν ιμάντα μη φωταυγούς ύλης» -
4:40 - 4:47Οπότε ο ιμάντας έμοιαζε σαν μια καλή λέξη
για το «dust lane» στα Πολωνικά -
4:47 - 4:51αλλά δεν ήμουν σίγουρος αν αυτή η λέξη
είχε χρησιμοποιηθεί μόνο σε αυτό το άρθρο -
4:51 - 4:54η ένας καθιερωμένος όρος στα Πολωνικά.
-
4:54 - 4:59Και για να το ανακαλύψω αυτό
έκανα άλλη μια έρευνα στο Google -
4:59 - 5:03αυτή τη φορά στα πολωνικά,
στο "torus galaktyka" -
5:04 - 5:08Και βρήκα στην Βικιπαίδια
μια αναφορά στον γαλαξία Σέιφερτ -
5:09 - 5:14που εμπεριείχε αυτή την πρόταση,
που κυριολεκτικά μεταφράζεται ως: -
5:14 - 5:19κλπ κλπ «στενότερη περιοχή του ενεργού πυρήνα
(γνωστή ως στήλη σκόνης)». -
5:19 - 5:21Ετσι λοιπόν,
-
5:21 - 5:25νόμιζα ότι είχα τελειώσει
και η μετάφραση μου ήταν: -
5:25 - 5:30το «dust lane» μεταφράζεται ως
«torus pylowy» ή «λωρίδες σκόνης» στα Πολωνικά. -
5:31 - 5:36Αλλά τότε σκέφτηκα
ότι μπορεί να μην είναι το ίδιο. -
5:36 - 5:40Γιατί ενώ η λέξη λωρίδα
είναι συνήθως μια ευθεία, -
5:40 - 5:42κάποιες φορές μπορεί
να περιγράφει κάτι κυκλικό -
5:42 - 5:46ενώ η λέξη «torus» είναι πάντα κυκλική.
-
5:46 - 5:51Επρεπε λοιπόν να βρώ
αν ο όρος «dust lane» στα Αγγλικά -
5:51 - 5:55χρησιμοποιείται για κάτι κυκλικό
-
5:55 - 5:58όπως χρησιμοποιείται η λέξη «torus».
-
6:00 - 6:04Ξαναπήγα στο Google
και έψαξα για "dust lane" galaxy, -
6:04 - 6:06αλλά αυτή τη φορά το έψαξα ως εικόνα.
-
6:06 - 6:09Αυτά έβρισκα μόνο αυτές
τις όμορφες εικόνες γαλαξιών -
6:10 - 6:13τίποτα ωστόσο που να επιβεβαιώνει
ή να απορρίπτει την σκέψη μου. -
6:14 - 6:16Τότε έκανα μία ακόμη αναζήτηση,
-
6:16 - 6:19"straight|long dust lane"
-
6:19 - 6:23και αυτή η κάθετος ανάμεσα στις λέξεις,
λειτουργεί ως διαζευκτικό. -
6:25 - 6:29Και αυτό γιατί συνήθως δεν αναφερόμαστε
σε κύκλους ως «ευθείς» η «μακρείς» -
6:30 - 6:35Αυτη η αναζήτηση με πήγε σε μια σελίδα
με εικόνες και περιγραφές των γαλαξιών -
6:35 - 6:39και μία από αυτές τις περιγραφές
είχε την φράση «one long dust lane». -
6:40 - 6:45Συγκρίνοντας τις περιγραφές και τις εικόνες
για άλλους γαλαξίες σε εκείνη την σελίδα, -
6:45 - 6:51είδα ότι όλοι έμοιαζαν.
-
6:51 - 6:57Άρα, το «dust lane» αναφέρεται
σε κάτι κυκλικό σε όλες τις εικόνες. -
6:57 - 7:01Και έτσι, είχα βρει τον όρο μου.
-
7:01 - 7:03Το «dust lane» μεταφράστηκε
ως "torus pylowy" -
7:03 - 7:06ή κυριολεκτικά σαν «τόρος σκόνης»
στα Πολωνικά. -
7:08 - 7:13Πιθανόν, ως μεταφραστές,
να κάνετε συνέχεια τέτοιες έρευνες. -
7:13 - 7:16Ωστόσο θέλησα να μοιραστώ
αυτή την ιστορία γιατί -
7:18 - 7:23το να ξεγελάσω μια ομιλία
που προσπαθεί να μου κρύψει κάποιον όρο -
7:24 - 7:30είναι για μένα είναι από τα πιο συναρπαστικά μέρη
της διαδικασίας μιας μετάφρασης. -
7:31 - 7:32Σας ευχαριστώ.
- Title:
- Κρίστιαν Απάρτα: Πώς εντοπίζουμε όρους
- Description:
-
Μια ματιά σε μια παρουσίαση που έγινε σε εργαστήρι του Open Translation Project στο TEDGlobal. Δείτε την παρουσίαση στο: http://timetravel.net46.net/Krystian_Aparta_terms.ppt
Αναφέρομαι στο γιατί είναι σημαντικό να εντοπίζουμε όρους όταν μεταφράζουμε, βασισμένος σε ένα όρο που βρήκα στην μετάφραση στα πολωνικά της ομιλίας της Γιάνα Λέβιν με τίτλο «Ο ήχος του σύμπαντος». Μπορείτε να δείτε την ομιλία (και τη μετάφραση) στο http://www.ted.com/talks/lang/eng/janna_levin_the_sound_the_universe_makes.htmlΕικόνες από:
SLIDE 2: ποντίκι (ζώο) -- Salssa http://www.sxc.hu/photo/985046 ποντίκι (υπολογιστής) -- Mustafa Kilic http://www.sxc.hu/photo/1279442
SLIDE 3: ποντίκι (ζώο) -- Bas van de Wiel http://www.sxc.hu/photo/757748 ποντίκι (υπολογιστής) -- Alen Stojanac http://www.sxc.hu/photo/206809
SLIDE 4: the Great Wall -- Webnut Shen http://www.sxc.hu/photo/777650 the great wall -- Maciej Nitka http://www.latimeria.pl/ni
SLIDE 5: background -- Svilen Milev http://www.sxc.hu/photo/1158788
SLIDE 6, 7: Janna Levin, "The sound the universe makes"
SLIDE 9, 12, 14 -- NASA/ESA/STScI
SLIDE 10: Yassine Mrabet
SLIDE 13: lane -- Library of Congress, LOT 13407, no. 025 torus -- Endolith http://www.endolith.com
SLIDE 16: text and images by Paul J Shulte http://sols.unlv.edu/Schulte/Astronomy/SBb.html
SLIDE 17: background -- Richard Styles http://www.sxc.hu/photo/605324 - Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED Translator Resources
- Duration:
- 07:39
TED Translators admin edited Greek subtitles for Krystian Aparta: How We Track Terms Down | ||
Chryssa R. Takahashi approved Greek subtitles for Krystian Aparta: How We Track Terms Down | ||
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for Krystian Aparta: How We Track Terms Down | ||
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for Krystian Aparta: How We Track Terms Down | ||
Lazaros Boudakidis accepted Greek subtitles for Krystian Aparta: How We Track Terms Down | ||
Lazaros Boudakidis commented on Greek subtitles for Krystian Aparta: How We Track Terms Down | ||
Lazaros Boudakidis edited Greek subtitles for Krystian Aparta: How We Track Terms Down | ||
Lazaros Boudakidis edited Greek subtitles for Krystian Aparta: How We Track Terms Down |
Lazaros Boudakidis
Μπορείτε να εγκαταστήσετε ένα αυτόματο λεξικό στον browser σας ώστε να σας βοηθά με την αυτόματη διόρθωση στα ορθογραφικά λάθη και τους τόνους. Επίσης, αν θέλετε δείτε τη χρήση των ελληνικών εισαγωγικών.