Shlomo Benartzi: Sparen voor morgen, morgen
-
0:00 - 0:03Ik ga vandaag praten over meer sparen,
-
0:03 - 0:06maar niet vandaag, maar morgen.
-
0:06 - 0:08Ik ga het hebben over Spaar Meer Morgen.
-
0:08 - 0:10Dat is een programma dat Richard Thaler,
-
0:10 - 0:12van de Universiteit van Chicago, en ik
-
0:12 - 0:15zo'n 15 jaar geleden bedachten.
-
0:15 - 0:17Het programma is in zekere zin
-
0:17 - 0:19een voorbeeld van behavioral finance
-
0:19 - 0:21op steroïden --
-
0:21 - 0:24hoe we behavioral finance echt kunnen gebruiken.
-
0:24 - 0:27Nu zul je misschien vragen: "Wat is behavioral finance?"
-
0:27 - 0:30Laten we eens kijken hoe wij met ons geld omgaan.
-
0:30 - 0:33We beginnen met hypotheken.
-
0:33 - 0:35Dat is nogal een actueel onderwerp,
-
0:35 - 0:37tenminste in de VS.
-
0:37 - 0:39Veel mensen kopen
-
0:39 - 0:42het grootste huis dat ze zich kunnen veroorloven,
-
0:42 - 0:45en zelfs nog een tikkeltje groter.
-
0:45 - 0:48En als ze dan in de problemen komen,
-
0:48 - 0:50verwijten ze de banken dat
-
0:50 - 0:53ze de slechteriken zijn die hun hypotheken verstrekten.
-
0:53 - 0:55Laten we ook eens kijken
-
0:55 - 0:57hoe we met risico's omgaan --
-
0:57 - 0:59bijvoorbeeld, investeren in de aandelenbeurs.
-
0:59 - 1:02Twee, drie, vier jaar geleden,
-
1:02 - 1:04ging het goed op de markten.
-
1:04 - 1:07We namen natuurlijk risico's.
-
1:07 - 1:09Toen aandelen kelderden
-
1:09 - 1:11dachten we: "Wauw.
-
1:11 - 1:14Die verliezen voelen, emotioneel,
-
1:14 - 1:17heel anders dan
-
1:17 - 1:20wat we verwachtten
-
1:20 - 1:22toen de markten nog stegen."
-
1:22 - 1:25Dus misschien zijn we niet zo sterk
-
1:25 - 1:27in het nemen van risico's.
-
1:27 - 1:30Wie van jullie heeft een iPhone?
-
1:30 - 1:33Iemand? Mooi.
-
1:33 - 1:36Ik durf te wedden velen van jullie
-
1:36 - 1:39die iPhone hebben verzekerd --
-
1:39 - 1:42je hebt impliciet een verzekering gekocht door een verlengde garantietermijn.
-
1:42 - 1:44Wat nu als je je iPhone verliest?
-
1:44 - 1:46Wat dan?
-
1:46 - 1:48Wie van jullie heeft kinderen?
-
1:48 - 1:50Iemand?
-
1:50 - 1:52Houd je hand omhoog
-
1:52 - 1:55als je levensverzekering hoog genoeg is.
-
1:55 - 1:57Ik zie een hoop handen zakken.
-
1:57 - 1:59Ik zal voorspellen,
-
1:59 - 2:01als jullie een representatieve groep zijn,
-
2:01 - 2:03dat veel meer van jullie
-
2:03 - 2:06eerder hun iPhone verzekeren dan hun leven,
-
2:06 - 2:08zelfs als je kinderen hebt.
-
2:08 - 2:11We doen het niet zo goed als het om verzekeren gaat.
-
2:11 - 2:15Het gemiddelde Amerikaanse huishouden
-
2:15 - 2:18geeft 1000 dollar per jaar uit
-
2:18 - 2:20aan loterijen.
-
2:20 - 2:23Ik weet dat het gek klinkt.
-
2:23 - 2:26Wie van jullie geeft duizend dollar per jaar uit aan loterijen?
-
2:26 - 2:28Niemand.
-
2:28 - 2:31Dus dat leert ons dat de mensen buiten deze zaal
-
2:31 - 2:33meer dan duizend dollar uitgeven
-
2:33 - 2:36om gemiddeld op duizend uit te komen.
-
2:36 - 2:38Mensen met een laag inkomen
-
2:38 - 2:42geven een hoop meer dan duizend dollar uit aan loterijen.
-
2:42 - 2:44Dus wat leert dat ons?
-
2:44 - 2:47We zijn niet zo goed in het beheren van geld.
-
2:47 - 2:50Behavioral finance is eigenlijk een combinatie
-
2:50 - 2:52van psychologie en economie,
-
2:52 - 2:54proberen te begrijpen
-
2:54 - 2:56welke fouten mensen maken met geld.
-
2:56 - 2:58Ik kan hier blijven staan
-
2:58 - 3:02voor de 12 minuten en 53 seconden die ik nog heb
-
3:02 - 3:04om lol te hebben over allerlei manieren
-
3:04 - 3:06van geld beheren,
-
3:06 - 3:09en aan het eind zullen jullie vragen: "Hoe kunnen we mensen helpen?"
-
3:09 - 3:12Daar wil ik me vandaag echt op richten.
-
3:12 - 3:14Hoe kunnen we
-
3:14 - 3:17de fouten begrijpen die mensen maken met geld,
-
3:17 - 3:20en die gedragsuitdagingen omkeren
-
3:20 - 3:22in gedrags-oplossingen?
-
3:22 - 3:24Vandaag ga ik praten over
-
3:24 - 3:26Spaar Meer Morgen.
-
3:26 - 3:28Ik wil het probleem van sparen
-
3:28 - 3:30ter sprake brengen.
-
3:30 - 3:32Op het scherm staat
-
3:32 - 3:34een representatieve groep
-
3:34 - 3:36van 100 Amerikanen.
-
3:36 - 3:39We gaan hun spaargedrag bekijken.
-
3:39 - 3:41Het eerste dat opvalt is
-
3:41 - 3:43dat de helft
-
3:43 - 3:45niet eens toegang heeft
-
3:45 - 3:47tot een pensioenspaarplan.
-
3:47 - 3:50Ze kunnen niet gemakkelijk sparen.
-
3:50 - 3:53Ze kunnen geen geld van hun salaris
-
3:53 - 3:55in een pensioenspaarplan stoppen
-
3:55 - 3:57voordat ze het zien,
-
3:57 - 3:59voor ze het kunnen aanraken.
-
3:59 - 4:02En andere helft van de mensen?
-
4:02 - 4:05Sommigen kiezen ervoor niet te sparen.
-
4:05 - 4:07Ze zijn gewoon te lui.
-
4:07 - 4:10Ze komen nooit zover om op een ingewikkelde website in te loggen
-
4:10 - 4:13en 17 keer te klikken om deel te nemen aan een pensioenspaarplan.
-
4:13 - 4:15Daarna moeten ze beslissen hoe ze gaan investesteren
-
4:15 - 4:17in 52 keuzes,
-
4:17 - 4:21en ze hebben nog nooit gehoord van een geldmarktfonds.
-
4:21 - 4:23Ze raken overweldigd en doen gewoon niet mee.
-
4:23 - 4:28Hoeveel mensen sparen mee in een pensioenspaarplan?
-
4:28 - 4:31Een derde van de amerikanen.
-
4:31 - 4:33Twee derde spaart nu niet.
-
4:33 - 4:35Sparen ze genoeg?
-
4:35 - 4:37Laat diegenen achterwege
-
4:37 - 4:39die zeggen te weinig te sparen.
-
4:39 - 4:41Eén van de 10
-
4:41 - 4:44spaart genoeg.
-
4:44 - 4:46Negen van de 10
-
4:46 - 4:49kan niet aan een pensioenspaarplan meedoen,
-
4:49 - 4:52beslist niet te sparen -- of beslist niks --
-
4:52 - 4:55of spaart te weinig.
-
4:55 - 4:57We denken dat het probleem is
-
4:57 - 4:59dat mensen te veel sparen.
-
4:59 - 5:01Laten we daar eens naar kijken.
-
5:01 - 5:03We nemen één persoon --
-
5:03 - 5:06hoewel, eigenlijk snijden we hem in tweeën
-
5:06 - 5:09want het is minder dan één procent.
-
5:09 - 5:12Grofweg een half procent van de amerikanen
-
5:12 - 5:17vindt dat ze te veel sparen.
-
5:17 - 5:19Wat gaan we daar aan doen?
-
5:19 - 5:21Daar wil ik me echt op richten.
-
5:21 - 5:23We moeten begrijpen
-
5:23 - 5:25waarom mensen niet sparen,
-
5:25 - 5:27en dan kunnen we hopelijk
-
5:27 - 5:29de gedragsuitdagingen omzetten
-
5:29 - 5:31in gedragsoplossingen,
-
5:31 - 5:34en dan zien hoe krachtig het kan zijn.
-
5:34 - 5:36Laat me eerst even afdwalen
-
5:36 - 5:38voordat we de problemen gaan identificeren,
-
5:38 - 5:41de uitdagingen, de gedragsuitdagingen,
-
5:41 - 5:43die mensen van sparen weerhouden.
-
5:43 - 5:47Ik dwaal even af en praat over bananen en chocolade.
-
5:47 - 5:50Stel je voor dat we volgende week weer zo'n schitterend TED-evenement hebben.
-
5:50 - 5:52En in de pauze
-
5:52 - 5:54is er een snack
-
5:54 - 5:56en je kunt kiezen voor bananen of chocolade.
-
5:56 - 5:59Wie van jullie kiest voor bananen
-
5:59 - 6:01tijdens dat hypothetische TED-evenement volgende week?
-
6:01 - 6:03Wie gaat er voor bananen?
-
6:03 - 6:05Mooi.
-
6:05 - 6:07Ik voorspel wetenschappelijk onderbouwd
-
6:07 - 6:10dat 74 procent voor de bananen zal gaan.
-
6:10 - 6:14Tenminste dat is wat een prachtige studie voorspelt.
-
6:15 - 6:18En dan tellen de dagen af
-
6:18 - 6:22en kijken wat de mensen uiteindelijk eten.
-
6:23 - 6:26Dezelfde mensen die zich voorstelden
-
6:26 - 6:28bananen te gaan eten
-
6:28 - 6:30bleken een week later echter
-
6:30 - 6:32chocolade te eten.
-
6:32 - 6:34Zelfbeheersing
-
6:34 - 6:37is geen probleem in de toekomst.
-
6:37 - 6:39Het is alleen nu een probleem
-
6:39 - 6:43als de chocolade naast ons ligt.
-
6:43 - 6:46Wat heeft dit te maken met tijd en spaargeld,
-
6:46 - 6:49deze kwestie van onmiddellijke bevrediging?
-
6:49 - 6:53Of zoals sommige economen het noemen: huidige voorkeur.
-
6:53 - 6:55We weten dat we zouden moeten sparen.
-
6:55 - 6:58Dat doen we volgend jaar wel, maar vandaag gaan we geld uitgeven.
-
6:58 - 7:00Kerstmis komt eraan,
-
7:00 - 7:03laten we eens voor iedereen cadeautjes gaan kopen.
-
7:03 - 7:07Dus deze kwestie van huidige voorkeur
-
7:07 - 7:09laat ons denken over sparen,
-
7:09 - 7:11maar we gaan geld uitgeven.
-
7:11 - 7:13Ik zal nog een
-
7:13 - 7:15gedragsobstakel noemen voor sparen
-
7:15 - 7:17dat te maken heeft met laksheid.
-
7:17 - 7:19Maar weer een kleine afdwaling
-
7:19 - 7:22naar het onderwerp van orgaandonatie.
-
7:22 - 7:25Een prachtige studie die verschillende landen vergelijkt.
-
7:25 - 7:28We bekijken twee vergelijkbare landen,
-
7:28 - 7:31Duitsland en Oostenrijk.
-
7:31 - 7:33Als je in Duitsland
-
7:33 - 7:35je organen wilt doneren --
-
7:35 - 7:37God verhoede dat er iets ergs
-
7:37 - 7:39met je gebeurt --
-
7:39 - 7:42als je je rijbewijs haalt of een identiteitsbewijs
-
7:42 - 7:44kruis je het vakje aan bij:
-
7:44 - 7:46"Ik wil graag mijn organen doneren."
-
7:46 - 7:48Niet veel mensen kruisen graag vakjes aan.
-
7:48 - 7:50Het vergt moeite. Je moet nadenken.
-
7:50 - 7:53Twaalf procent doet het.
-
7:53 - 7:56Oostenrijk, een buurland,
-
7:56 - 7:58een beetje gelijk, een beetje verschillend.
-
7:58 - 8:00Wat is het verschil?
-
8:00 - 8:02Wel, je kunt nog steeds kiezen.
-
8:02 - 8:04Je kiest
-
8:04 - 8:07of je je organen wilt doneren of niet.
-
8:07 - 8:09Maar als je je rijbewijs haalt,
-
8:09 - 8:11moet je het vakje aankruisen
-
8:11 - 8:15als je je organen niet wilt doneren.
-
8:15 - 8:17Niemand kruist vakjes aan.
-
8:17 - 8:19Dat is teveel moeite.
-
8:19 - 8:22Eén procent kruist het vakje aan. De rest doet niks.
-
8:22 - 8:24Niks doen in heel normaal.
-
8:24 - 8:27Weinig mensen kruisen vakjes aan.
-
8:27 - 8:29Wat is de uitwerking
-
8:29 - 8:31op levens redden
-
8:31 - 8:34en beschikbare organen?
-
8:34 - 8:36In Duitsland kruist 12 procent het vakje aan.
-
8:36 - 8:39Twaalf procent is orgaandonor.
-
8:39 - 8:41Een groot tekort aan organen,
-
8:41 - 8:43God verhoede, als je er een nodig hebt.
-
8:43 - 8:46In Oostenrijk, kruist ook niemand het vakje aan.
-
8:46 - 8:49Daarom is 99 procent van de mensen
-
8:49 - 8:51orgaandonor.
-
8:51 - 8:53Laksheid, gebrek aan actie.
-
8:53 - 8:55Wat is de standaardinstelling
-
8:55 - 8:57als mensen niks doen,
-
8:57 - 9:00als ze blijven uitstellen, als ze geen vakje aankruisen?
-
9:00 - 9:02Heel krachtig.
-
9:02 - 9:04We gaan het hebben
-
9:04 - 9:08over wat er gebeurt als mensen overweldigd en bang zijn
-
9:08 - 9:11om hun pensioenspaarplankeuzes te maken.
-
9:11 - 9:14Zorgen we ervoor dat ze automatisch meedoen aan het plan,
-
9:14 - 9:16of worden ze uitgesloten?
-
9:16 - 9:19In te veel pensioenspaarplannen
-
9:19 - 9:21betekent niks doen
-
9:21 - 9:24dat mensen niet gaan sparen voor hun pensioen,
-
9:24 - 9:26als ze niet het vakje aankruisen.
-
9:26 - 9:29Een vakje aankruisen kost moeite.
-
9:29 - 9:32We spraken over een paar gedragsuitdagingen.
-
9:32 - 9:35Nog eentje voor we de uitdagingen in oplossingen omdraaien,
-
9:35 - 9:37die gaat met apen en appels.
-
9:37 - 9:39Nee, nee, nee, dit is een echte studie
-
9:39 - 9:43en het heeft een hoop te maken met gedragseconomie.
-
9:43 - 9:46Eén groep apen krijgt een appel, ze zijn er best blij mee.
-
9:46 - 9:48De andere groep krijgt twee appels, maar eentje wordt weggenomen.
-
9:48 - 9:50Ze hebben nog een appel over.
-
9:50 - 9:53Ze zijn erg kwaad.
-
9:53 - 9:56Waarom heb je onze appel afgepakt?
-
9:56 - 9:59Dit is de afkeer door besef van verlies.
-
9:59 - 10:01We balen als we iets kwijt raken,
-
10:01 - 10:04zelfs als het niet veel risico betekent.
-
10:04 - 10:07Je zult balen als je uit de geldautomaat
-
10:07 - 10:09100 dollar haalt
-
10:09 - 10:11en ontdekt dat je een briefje van 20 dollar kwijt bent.
-
10:11 - 10:13Het is heel pijnlijk,
-
10:13 - 10:15hoewel het niks betekent.
-
10:15 - 10:19Die 20 dollar hadden een snelle lunch kunnen zijn.
-
10:19 - 10:23Dus deze afkeer van verlies
-
10:23 - 10:26treedt ook op als het om sparen gaat,
-
10:26 - 10:28want mensen ervaren sparen
-
10:28 - 10:31mentaal, emotioneel en intuïtief
-
10:31 - 10:33als een verlies,
-
10:33 - 10:36want ik heb minder uit te geven.
-
10:36 - 10:38We hebben het gehad over
-
10:38 - 10:40allerlei gedragsuitdagingen
-
10:40 - 10:44die uiteindelijk met sparen van doen hebben.
-
10:44 - 10:47Als je denkt aan onmiddellijke beloning --
-
10:47 - 10:50chocolade versus bananen --
-
10:50 - 10:53het is pijnlijk om nu te sparen.
-
10:53 - 10:55Het is veel leuker
-
10:55 - 10:57om nu uit te geven.
-
10:57 - 11:00We hadden het over laksheid en orgaandonoren
-
11:00 - 11:02en het vakje aankruisen.
-
11:02 - 11:04Als mensen een hoop vakjes moeten aankruisen
-
11:04 - 11:06om aan een pensioenspaarplan mee te doen
-
11:06 - 11:08dan blijven ze uitstellen
-
11:08 - 11:10en doen niet mee.
-
11:10 - 11:12En tot slot hadden we het over afkeer van verlies,
-
11:12 - 11:14en apen en appels.
-
11:14 - 11:17Als mensen het sparen voor pensioen
-
11:17 - 11:20ervaren als een verlies,
-
11:20 - 11:23zullen ze niet sparen voor hun pensioen.
-
11:23 - 11:25Dus we hebben deze uitdagingen,
-
11:25 - 11:27en wat Richard Thaler en mij
-
11:27 - 11:29altijd heeft gefascineerd --
-
11:29 - 11:31neem behavioral finance,
-
11:31 - 11:33maak het behavioral finance op steroïden
-
11:33 - 11:35of behavioral finance 2.0
-
11:35 - 11:37of behavioral finance in aktie --
-
11:37 - 11:41draai de uitdagingen om in oplossingen.
-
11:41 - 11:44We bedachten een beschamend eenvoudige oplossing
-
11:44 - 11:48genaamd: 'Spaar Meer, niet vandaag, Morgen'.
-
11:48 - 11:50Hoe lost dat de uitdagingen op
-
11:50 - 11:52waar we over praatten?
-
11:52 - 11:54Als je nadenkt over het probleem
-
11:54 - 11:56van bananen versus chocolade,
-
11:56 - 11:59dan denken we dat we volgende week bananen zullen gaan eten.
-
11:59 - 12:02We denken dat we volgend jaar meer zullen gaan sparen.
-
12:02 - 12:05Spaar Meer Morgen
-
12:05 - 12:07nodigt werknemers uit
-
12:07 - 12:09om meer te sparen, misschien volgend jaar --
-
12:09 - 12:11ooit in de toekomst
-
12:11 - 12:13als we ons voor kunnen stellen
-
12:13 - 12:15dat we bananen eten,
-
12:15 - 12:17meer vrijwilligerswerk doen in de gemeenschap,
-
12:17 - 12:21meer bewegen en allerlei dingen doen die goed zijn voor de planeet.
-
12:21 - 12:24We spraken ook over het vakje aankruisen
-
12:24 - 12:27en hoe moeilijk het is om een actie te ondernemen.
-
12:27 - 12:29Spaar Meer Morgen
-
12:29 - 12:31maakt het gemakkelijk.
-
12:31 - 12:33Het is een automatische piloot.
-
12:33 - 12:37Als je mij vertelt dat je meer wilt sparen in de toekomst,
-
12:37 - 12:39laten we zeggen elke januari,
-
12:39 - 12:42ga je automatisch meer sparen
-
12:42 - 12:45en het wordt overgeheveld van je salarisstrook naar je pensioenspaarplan
-
12:45 - 12:47voor je het ziet, voor je het aanraakt,
-
12:47 - 12:49voor je te maken krijgt
-
12:49 - 12:52met onmiddellijke beloning.
-
12:52 - 12:55Maar wat doen we met de apen
-
12:55 - 12:57en besef van verlies?
-
12:57 - 12:59Als het weer januari wordt
-
12:59 - 13:01kunnen mensen voelen dat als ze meer sparen,
-
13:01 - 13:04ze minder kunnen uitgeven en dat is pijnlijk.
-
13:05 - 13:07Misschien moet het niet alleen januari zijn.
-
13:07 - 13:10Misschien moeten we mensen meer laten sparen
-
13:10 - 13:13als ze meer geld verdienen.
-
13:13 - 13:16Op die manier hoeven ze, als ze meer verdienen, als ze opslag krijgen,
-
13:16 - 13:20niet in hun uitgaven te snijden.
-
13:20 - 13:22Ze nemen een beetje
-
13:22 - 13:24van de loonsverhoging mee naar huis
-
13:24 - 13:26en geven meer uit --
-
13:26 - 13:28leggen een beetje van de verhoging in
-
13:28 - 13:30in een pensioenspaarplan.
-
13:30 - 13:32Dus dat is het programma,
-
13:32 - 13:34beschamend eenvoudig,
-
13:34 - 13:36maar zoals we gaan zien,
-
13:36 - 13:38extreem krachtig.
-
13:38 - 13:40Richard Thaler en ik hebben het
-
13:40 - 13:42voor het eerst toegepast
-
13:42 - 13:45in 1998.
-
13:45 - 13:48Een middelgroot bedrijf in het Middenwesten.
-
13:48 - 13:50Arbeiders die
-
13:50 - 13:52worstelden om hun rekeningen te betalen
-
13:52 - 13:54vertelden ons herhaaldelijk
-
13:54 - 13:57dat ze niet meteen meer kunnen sparen.
-
13:57 - 14:00Vandaag meer sparen is geen optie.
-
14:00 - 14:02We nodigden ze uit om
-
14:02 - 14:05drie procent meer te sparen
-
14:05 - 14:08elke keer dat ze loonsverhoging kregen.
-
14:08 - 14:11En hier zijn de resultaten.
-
14:11 - 14:13We zien hier een periode van drie en een half jaar,
-
14:13 - 14:15met vier loonsverhogingen.
-
14:15 - 14:17Mensen die met moeite konden sparen,
-
14:17 - 14:19spaarden nu 3 procent van hun loon.
-
14:19 - 14:21Drie en een half jaar later
-
14:21 - 14:24sparen ze bijna vier keer zoveel,
-
14:24 - 14:27bijna 14 procent.
-
14:27 - 14:29En er staan schoenen en fietsen
-
14:29 - 14:31en dingen op deze grafiek
-
14:31 - 14:33want ik wil geen cijfers
-
14:33 - 14:35in het luchtledige projecteren.
-
14:35 - 14:38Ik wil echt nadenken over het feit
-
14:38 - 14:40dat vier keer meer sparen
-
14:40 - 14:42een enorm verschil maakt
-
14:42 - 14:44als je bekijkt welke levensstijl
-
14:44 - 14:46mensen zich kunnen veroorloven.
-
14:46 - 14:48Het is echt.
-
14:48 - 14:51Het zijn niet alleen cijfers op papier.
-
14:51 - 14:53Door drie procent te sparen,
-
14:53 - 14:55kunnen mensen leuke sneakers kopen
-
14:55 - 14:57om op te gaan lopen.
-
14:57 - 15:01Ze kunnen zich verder niks veroorloven.
-
15:01 - 15:03Als ze 14 procent sparen
-
15:03 - 15:06kunnen ze misschien mooie nette schoenen kopen
-
15:06 - 15:09om mee naar de auto te lopen.
-
15:09 - 15:11Dat is echt een verschil.
-
15:11 - 15:16Tegenwoordig heeft zo'n 60 procent van de grote bedrijven
-
15:16 - 15:19een programma als dit ingevoerd.
-
15:19 - 15:22Het maakte onderdeel uit van de Pension Protection Act.
-
15:22 - 15:24Uiteraard zijn Thaler en ik
-
15:24 - 15:27gezegend met onze deelname aan dit programma
-
15:27 - 15:29dat zoveel goed doet.
-
15:29 - 15:31Laat me afronden
-
15:31 - 15:34met twee belangrijke tips.
-
15:34 - 15:37De eerste is dat behavioral finance
-
15:37 - 15:40extreem krachtig is.
-
15:40 - 15:43Dit is maar één voorbeeld.
-
15:43 - 15:45Ten tweede:
-
15:45 - 15:47er is nog een lange weg te gaan.
-
15:47 - 15:50Dit is maar het topje van de ijsberg.
-
15:50 - 15:53Denk aan mensen en hypotheken
-
15:53 - 15:56en huizen kopen die je toch niet kunt betalen.
-
15:56 - 15:58Daarover moeten we nadenken.
-
15:58 - 16:01Denk aan mensen die teveel risico nemen,
-
16:01 - 16:04niet begrijpen hoeveel risico ze nemen,
-
16:04 - 16:06of te weinig risico nemen.
-
16:06 - 16:08Daar moeten we aan denken.
-
16:08 - 16:11Denk aan duizend dollar per jaar besteed
-
16:11 - 16:13aan loten.
-
16:13 - 16:15Daar moeten we aan denken.
-
16:15 - 16:17Het record
-
16:17 - 16:19is in Singapore.
-
16:19 - 16:21Het gemiddelde huishouden
-
16:21 - 16:24geeft elk jaar $4000 uit aan loten.
-
16:24 - 16:26We hebben nog een lange weg te gaan,
-
16:26 - 16:28een hoop op te lossen,
-
16:28 - 16:31ook op pensioengebied
-
16:31 - 16:33wat mensen doen met hun geld
-
16:33 - 16:35als ze gepensioneerd zijn.
-
16:35 - 16:37Nog een laatste vraag:
-
16:37 - 16:40Wie van jullie is er gerust op
-
16:40 - 16:42bij het plannen van je pensioen,
-
16:42 - 16:45dat je een solide plan hebt
-
16:45 - 16:47voor je pensioen, of
-
16:47 - 16:50bij gebruik van sociale voorzieningen.
-
16:50 - 16:52Welke leefstijl verwacht je?
-
16:52 - 16:54Hoeveel heb je elke maand te besteden,
-
16:54 - 16:56zodat je niet blut raakt?
-
16:56 - 16:59Wie van jullie denkt dat hij een solide plan heeft voor de toekomst
-
16:59 - 17:03wat betreft beslissingen voor na je pensionering?
-
17:04 - 17:07Een, twee, drie, vier.
-
17:07 - 17:09Minder dan drie procent
-
17:09 - 17:11van een wereldwijs publiek.
-
17:11 - 17:14Behavioral finance heeft nog een lange weg te gaan.
-
17:14 - 17:16Er zijn veel kansen
-
17:16 - 17:20om het telkens weer opnieuw te versterken.
-
17:20 - 17:22Dank je.
-
17:22 - 17:24(Applaus)
- Title:
- Shlomo Benartzi: Sparen voor morgen, morgen
- Speaker:
- Shlomo Benartzi
- Description:
-
Het is makkelijk je voor te nemen om volgende week geld te gaan sparen, maar waarom niet nu? Meestal geven we het liever uit. Volgens econoom Shlomo Benartzi is dat één van de grootste obstakels om voldoende voor je pensioen te sparen. Hoe kunnen we deze gedragsuitdaging omkeren naar een gedragsoplossing?
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 17:24