[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik ga vandaag praten over meer sparen, Dialogue: 0,0:00:03.00,0:00:06.00,Default,,0000,0000,0000,,maar niet vandaag, maar morgen. Dialogue: 0,0:00:06.00,0:00:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik ga het hebben over Spaar Meer Morgen. Dialogue: 0,0:00:08.00,0:00:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat is een programma dat Richard Thaler, Dialogue: 0,0:00:10.00,0:00:12.00,Default,,0000,0000,0000,,van de Universiteit van Chicago, en ik Dialogue: 0,0:00:12.00,0:00:15.00,Default,,0000,0000,0000,,zo'n 15 jaar geleden bedachten. Dialogue: 0,0:00:15.00,0:00:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Het programma is in zekere zin Dialogue: 0,0:00:17.00,0:00:19.00,Default,,0000,0000,0000,,een voorbeeld van behavioral finance Dialogue: 0,0:00:19.00,0:00:21.00,Default,,0000,0000,0000,,op steroïden -- Dialogue: 0,0:00:21.00,0:00:24.00,Default,,0000,0000,0000,,hoe we behavioral finance echt kunnen gebruiken. Dialogue: 0,0:00:24.00,0:00:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Nu zul je misschien vragen: "Wat is behavioral finance?" Dialogue: 0,0:00:27.00,0:00:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Laten we eens kijken hoe wij met ons geld omgaan. Dialogue: 0,0:00:30.00,0:00:33.00,Default,,0000,0000,0000,,We beginnen met hypotheken. Dialogue: 0,0:00:33.00,0:00:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat is nogal een actueel onderwerp, Dialogue: 0,0:00:35.00,0:00:37.00,Default,,0000,0000,0000,,tenminste in de VS. Dialogue: 0,0:00:37.00,0:00:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Veel mensen kopen Dialogue: 0,0:00:39.00,0:00:42.00,Default,,0000,0000,0000,,het grootste huis dat ze zich kunnen veroorloven, Dialogue: 0,0:00:42.00,0:00:45.00,Default,,0000,0000,0000,,en zelfs nog een tikkeltje groter. Dialogue: 0,0:00:45.00,0:00:48.00,Default,,0000,0000,0000,,En als ze dan in de problemen komen, Dialogue: 0,0:00:48.00,0:00:50.00,Default,,0000,0000,0000,,verwijten ze de banken dat Dialogue: 0,0:00:50.00,0:00:53.00,Default,,0000,0000,0000,,ze de slechteriken zijn die hun hypotheken verstrekten. Dialogue: 0,0:00:53.00,0:00:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Laten we ook eens kijken Dialogue: 0,0:00:55.00,0:00:57.00,Default,,0000,0000,0000,,hoe we met risico's omgaan -- Dialogue: 0,0:00:57.00,0:00:59.00,Default,,0000,0000,0000,,bijvoorbeeld, investeren in de aandelenbeurs. Dialogue: 0,0:00:59.00,0:01:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Twee, drie, vier jaar geleden, Dialogue: 0,0:01:02.00,0:01:04.00,Default,,0000,0000,0000,,ging het goed op de markten. Dialogue: 0,0:01:04.00,0:01:07.00,Default,,0000,0000,0000,,We namen natuurlijk risico's. Dialogue: 0,0:01:07.00,0:01:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Toen aandelen kelderden Dialogue: 0,0:01:09.00,0:01:11.00,Default,,0000,0000,0000,,dachten we: "Wauw. Dialogue: 0,0:01:11.00,0:01:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Die verliezen voelen, emotioneel, Dialogue: 0,0:01:14.00,0:01:17.00,Default,,0000,0000,0000,,heel anders dan Dialogue: 0,0:01:17.00,0:01:20.00,Default,,0000,0000,0000,,wat we verwachtten Dialogue: 0,0:01:20.00,0:01:22.00,Default,,0000,0000,0000,,toen de markten nog stegen." Dialogue: 0,0:01:22.00,0:01:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus misschien zijn we niet zo sterk Dialogue: 0,0:01:25.00,0:01:27.00,Default,,0000,0000,0000,,in het nemen van risico's. Dialogue: 0,0:01:27.00,0:01:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Wie van jullie heeft een iPhone? Dialogue: 0,0:01:30.00,0:01:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Iemand? Mooi. Dialogue: 0,0:01:33.00,0:01:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik durf te wedden velen van jullie Dialogue: 0,0:01:36.00,0:01:39.00,Default,,0000,0000,0000,,die iPhone hebben verzekerd -- Dialogue: 0,0:01:39.00,0:01:42.00,Default,,0000,0000,0000,,je hebt impliciet een verzekering gekocht door een verlengde garantietermijn. Dialogue: 0,0:01:42.00,0:01:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat nu als je je iPhone verliest? Dialogue: 0,0:01:44.00,0:01:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat dan? Dialogue: 0,0:01:46.00,0:01:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Wie van jullie heeft kinderen? Dialogue: 0,0:01:48.00,0:01:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Iemand? Dialogue: 0,0:01:50.00,0:01:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Houd je hand omhoog Dialogue: 0,0:01:52.00,0:01:55.00,Default,,0000,0000,0000,,als je levensverzekering hoog genoeg is. Dialogue: 0,0:01:55.00,0:01:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik zie een hoop handen zakken. Dialogue: 0,0:01:57.00,0:01:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik zal voorspellen, Dialogue: 0,0:01:59.00,0:02:01.00,Default,,0000,0000,0000,,als jullie een representatieve groep zijn, Dialogue: 0,0:02:01.00,0:02:03.00,Default,,0000,0000,0000,,dat veel meer van jullie Dialogue: 0,0:02:03.00,0:02:06.00,Default,,0000,0000,0000,,eerder hun iPhone verzekeren dan hun leven, Dialogue: 0,0:02:06.00,0:02:08.00,Default,,0000,0000,0000,,zelfs als je kinderen hebt. Dialogue: 0,0:02:08.00,0:02:11.00,Default,,0000,0000,0000,,We doen het niet zo goed als het om verzekeren gaat. Dialogue: 0,0:02:11.00,0:02:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Het gemiddelde Amerikaanse huishouden Dialogue: 0,0:02:15.00,0:02:18.00,Default,,0000,0000,0000,,geeft 1000 dollar per jaar uit Dialogue: 0,0:02:18.00,0:02:20.00,Default,,0000,0000,0000,,aan loterijen. Dialogue: 0,0:02:20.00,0:02:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik weet dat het gek klinkt. Dialogue: 0,0:02:23.00,0:02:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Wie van jullie geeft duizend dollar per jaar uit aan loterijen? Dialogue: 0,0:02:26.00,0:02:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Niemand. Dialogue: 0,0:02:28.00,0:02:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus dat leert ons dat de mensen buiten deze zaal Dialogue: 0,0:02:31.00,0:02:33.00,Default,,0000,0000,0000,,meer dan duizend dollar uitgeven Dialogue: 0,0:02:33.00,0:02:36.00,Default,,0000,0000,0000,,om gemiddeld op duizend uit te komen. Dialogue: 0,0:02:36.00,0:02:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Mensen met een laag inkomen Dialogue: 0,0:02:38.00,0:02:42.00,Default,,0000,0000,0000,,geven een hoop meer dan duizend dollar uit aan loterijen. Dialogue: 0,0:02:42.00,0:02:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus wat leert dat ons? Dialogue: 0,0:02:44.00,0:02:47.00,Default,,0000,0000,0000,,We zijn niet zo goed in het beheren van geld. Dialogue: 0,0:02:47.00,0:02:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Behavioral finance is eigenlijk een combinatie Dialogue: 0,0:02:50.00,0:02:52.00,Default,,0000,0000,0000,,van psychologie en economie, Dialogue: 0,0:02:52.00,0:02:54.00,Default,,0000,0000,0000,,proberen te begrijpen Dialogue: 0,0:02:54.00,0:02:56.00,Default,,0000,0000,0000,,welke fouten mensen maken met geld. Dialogue: 0,0:02:56.00,0:02:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik kan hier blijven staan Dialogue: 0,0:02:58.00,0:03:02.00,Default,,0000,0000,0000,,voor de 12 minuten en 53 seconden die ik nog heb Dialogue: 0,0:03:02.00,0:03:04.00,Default,,0000,0000,0000,,om lol te hebben over allerlei manieren Dialogue: 0,0:03:04.00,0:03:06.00,Default,,0000,0000,0000,,van geld beheren, Dialogue: 0,0:03:06.00,0:03:09.00,Default,,0000,0000,0000,,en aan het eind zullen jullie vragen: "Hoe kunnen we mensen helpen?" Dialogue: 0,0:03:09.00,0:03:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Daar wil ik me vandaag echt op richten. Dialogue: 0,0:03:12.00,0:03:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Hoe kunnen we Dialogue: 0,0:03:14.00,0:03:17.00,Default,,0000,0000,0000,,de fouten begrijpen die mensen maken met geld, Dialogue: 0,0:03:17.00,0:03:20.00,Default,,0000,0000,0000,,en die gedragsuitdagingen omkeren Dialogue: 0,0:03:20.00,0:03:22.00,Default,,0000,0000,0000,,in gedrags-oplossingen? Dialogue: 0,0:03:22.00,0:03:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Vandaag ga ik praten over Dialogue: 0,0:03:24.00,0:03:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Spaar Meer Morgen. Dialogue: 0,0:03:26.00,0:03:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik wil het probleem van sparen Dialogue: 0,0:03:28.00,0:03:30.00,Default,,0000,0000,0000,,ter sprake brengen. Dialogue: 0,0:03:30.00,0:03:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Op het scherm staat Dialogue: 0,0:03:32.00,0:03:34.00,Default,,0000,0000,0000,,een representatieve groep Dialogue: 0,0:03:34.00,0:03:36.00,Default,,0000,0000,0000,,van 100 Amerikanen. Dialogue: 0,0:03:36.00,0:03:39.00,Default,,0000,0000,0000,,We gaan hun spaargedrag bekijken. Dialogue: 0,0:03:39.00,0:03:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Het eerste dat opvalt is Dialogue: 0,0:03:41.00,0:03:43.00,Default,,0000,0000,0000,,dat de helft Dialogue: 0,0:03:43.00,0:03:45.00,Default,,0000,0000,0000,,niet eens toegang heeft Dialogue: 0,0:03:45.00,0:03:47.00,Default,,0000,0000,0000,,tot een pensioenspaarplan. Dialogue: 0,0:03:47.00,0:03:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze kunnen niet gemakkelijk sparen. Dialogue: 0,0:03:50.00,0:03:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze kunnen geen geld van hun salaris Dialogue: 0,0:03:53.00,0:03:55.00,Default,,0000,0000,0000,,in een pensioenspaarplan stoppen Dialogue: 0,0:03:55.00,0:03:57.00,Default,,0000,0000,0000,,voordat ze het zien, Dialogue: 0,0:03:57.00,0:03:59.00,Default,,0000,0000,0000,,voor ze het kunnen aanraken. Dialogue: 0,0:03:59.00,0:04:02.00,Default,,0000,0000,0000,,En andere helft van de mensen? Dialogue: 0,0:04:02.00,0:04:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Sommigen kiezen ervoor niet te sparen. Dialogue: 0,0:04:05.00,0:04:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze zijn gewoon te lui. Dialogue: 0,0:04:07.00,0:04:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze komen nooit zover om op een ingewikkelde website in te loggen Dialogue: 0,0:04:10.00,0:04:13.00,Default,,0000,0000,0000,,en 17 keer te klikken om deel te nemen aan een pensioenspaarplan. Dialogue: 0,0:04:13.00,0:04:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Daarna moeten ze beslissen hoe ze gaan investesteren Dialogue: 0,0:04:15.00,0:04:17.00,Default,,0000,0000,0000,,in 52 keuzes, Dialogue: 0,0:04:17.00,0:04:21.00,Default,,0000,0000,0000,,en ze hebben nog nooit gehoord van een geldmarktfonds. Dialogue: 0,0:04:21.00,0:04:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze raken overweldigd en doen gewoon niet mee. Dialogue: 0,0:04:23.00,0:04:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Hoeveel mensen sparen mee in een pensioenspaarplan? Dialogue: 0,0:04:28.00,0:04:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Een derde van de amerikanen. Dialogue: 0,0:04:31.00,0:04:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Twee derde spaart nu niet. Dialogue: 0,0:04:33.00,0:04:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Sparen ze genoeg? Dialogue: 0,0:04:35.00,0:04:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Laat diegenen achterwege Dialogue: 0,0:04:37.00,0:04:39.00,Default,,0000,0000,0000,,die zeggen te weinig te sparen. Dialogue: 0,0:04:39.00,0:04:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Eén van de 10 Dialogue: 0,0:04:41.00,0:04:44.00,Default,,0000,0000,0000,,spaart genoeg. Dialogue: 0,0:04:44.00,0:04:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Negen van de 10 Dialogue: 0,0:04:46.00,0:04:49.00,Default,,0000,0000,0000,,kan niet aan een pensioenspaarplan meedoen, Dialogue: 0,0:04:49.00,0:04:52.00,Default,,0000,0000,0000,,beslist niet te sparen -- of beslist niks -- Dialogue: 0,0:04:52.00,0:04:55.00,Default,,0000,0000,0000,,of spaart te weinig. Dialogue: 0,0:04:55.00,0:04:57.00,Default,,0000,0000,0000,,We denken dat het probleem is Dialogue: 0,0:04:57.00,0:04:59.00,Default,,0000,0000,0000,,dat mensen te veel sparen. Dialogue: 0,0:04:59.00,0:05:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Laten we daar eens naar kijken. Dialogue: 0,0:05:01.00,0:05:03.00,Default,,0000,0000,0000,,We nemen één persoon -- Dialogue: 0,0:05:03.00,0:05:06.00,Default,,0000,0000,0000,,hoewel, eigenlijk snijden we hem in tweeën Dialogue: 0,0:05:06.00,0:05:09.00,Default,,0000,0000,0000,,want het is minder dan één procent. Dialogue: 0,0:05:09.00,0:05:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Grofweg een half procent van de amerikanen Dialogue: 0,0:05:12.00,0:05:17.00,Default,,0000,0000,0000,,vindt dat ze te veel sparen. Dialogue: 0,0:05:17.00,0:05:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat gaan we daar aan doen? Dialogue: 0,0:05:19.00,0:05:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Daar wil ik me echt op richten. Dialogue: 0,0:05:21.00,0:05:23.00,Default,,0000,0000,0000,,We moeten begrijpen Dialogue: 0,0:05:23.00,0:05:25.00,Default,,0000,0000,0000,,waarom mensen niet sparen, Dialogue: 0,0:05:25.00,0:05:27.00,Default,,0000,0000,0000,,en dan kunnen we hopelijk Dialogue: 0,0:05:27.00,0:05:29.00,Default,,0000,0000,0000,,de gedragsuitdagingen omzetten Dialogue: 0,0:05:29.00,0:05:31.00,Default,,0000,0000,0000,,in gedragsoplossingen, Dialogue: 0,0:05:31.00,0:05:34.00,Default,,0000,0000,0000,,en dan zien hoe krachtig het kan zijn. Dialogue: 0,0:05:34.00,0:05:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Laat me eerst even afdwalen Dialogue: 0,0:05:36.00,0:05:38.00,Default,,0000,0000,0000,,voordat we de problemen gaan identificeren, Dialogue: 0,0:05:38.00,0:05:41.00,Default,,0000,0000,0000,,de uitdagingen, de gedragsuitdagingen, Dialogue: 0,0:05:41.00,0:05:43.00,Default,,0000,0000,0000,,die mensen van sparen weerhouden. Dialogue: 0,0:05:43.00,0:05:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik dwaal even af en praat over bananen en chocolade. Dialogue: 0,0:05:47.00,0:05:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Stel je voor dat we volgende week weer zo'n schitterend TED-evenement hebben. Dialogue: 0,0:05:50.00,0:05:52.00,Default,,0000,0000,0000,,En in de pauze Dialogue: 0,0:05:52.00,0:05:54.00,Default,,0000,0000,0000,,is er een snack Dialogue: 0,0:05:54.00,0:05:56.00,Default,,0000,0000,0000,,en je kunt kiezen voor bananen of chocolade. Dialogue: 0,0:05:56.00,0:05:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Wie van jullie kiest voor bananen Dialogue: 0,0:05:59.00,0:06:01.00,Default,,0000,0000,0000,,tijdens dat hypothetische TED-evenement volgende week? Dialogue: 0,0:06:01.00,0:06:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Wie gaat er voor bananen? Dialogue: 0,0:06:03.00,0:06:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Mooi. Dialogue: 0,0:06:05.00,0:06:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik voorspel wetenschappelijk onderbouwd Dialogue: 0,0:06:07.00,0:06:10.00,Default,,0000,0000,0000,,dat 74 procent voor de bananen zal gaan. Dialogue: 0,0:06:10.00,0:06:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Tenminste dat is wat een prachtige studie voorspelt. Dialogue: 0,0:06:15.00,0:06:18.00,Default,,0000,0000,0000,,En dan tellen de dagen af Dialogue: 0,0:06:18.00,0:06:22.00,Default,,0000,0000,0000,,en kijken wat de mensen uiteindelijk eten. Dialogue: 0,0:06:23.00,0:06:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Dezelfde mensen die zich voorstelden Dialogue: 0,0:06:26.00,0:06:28.00,Default,,0000,0000,0000,,bananen te gaan eten Dialogue: 0,0:06:28.00,0:06:30.00,Default,,0000,0000,0000,,bleken een week later echter Dialogue: 0,0:06:30.00,0:06:32.00,Default,,0000,0000,0000,,chocolade te eten. Dialogue: 0,0:06:32.00,0:06:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Zelfbeheersing Dialogue: 0,0:06:34.00,0:06:37.00,Default,,0000,0000,0000,,is geen probleem in de toekomst. Dialogue: 0,0:06:37.00,0:06:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is alleen nu een probleem Dialogue: 0,0:06:39.00,0:06:43.00,Default,,0000,0000,0000,,als de chocolade naast ons ligt. Dialogue: 0,0:06:43.00,0:06:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat heeft dit te maken met tijd en spaargeld, Dialogue: 0,0:06:46.00,0:06:49.00,Default,,0000,0000,0000,,deze kwestie van onmiddellijke bevrediging? Dialogue: 0,0:06:49.00,0:06:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Of zoals sommige economen het noemen: huidige voorkeur. Dialogue: 0,0:06:53.00,0:06:55.00,Default,,0000,0000,0000,,We weten dat we zouden moeten sparen. Dialogue: 0,0:06:55.00,0:06:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat doen we volgend jaar wel, maar vandaag gaan we geld uitgeven. Dialogue: 0,0:06:58.00,0:07:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Kerstmis komt eraan, Dialogue: 0,0:07:00.00,0:07:03.00,Default,,0000,0000,0000,,laten we eens voor iedereen cadeautjes gaan kopen. Dialogue: 0,0:07:03.00,0:07:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus deze kwestie van huidige voorkeur Dialogue: 0,0:07:07.00,0:07:09.00,Default,,0000,0000,0000,,laat ons denken over sparen, Dialogue: 0,0:07:09.00,0:07:11.00,Default,,0000,0000,0000,,maar we gaan geld uitgeven. Dialogue: 0,0:07:11.00,0:07:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik zal nog een Dialogue: 0,0:07:13.00,0:07:15.00,Default,,0000,0000,0000,,gedragsobstakel noemen voor sparen Dialogue: 0,0:07:15.00,0:07:17.00,Default,,0000,0000,0000,,dat te maken heeft met laksheid. Dialogue: 0,0:07:17.00,0:07:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar weer een kleine afdwaling Dialogue: 0,0:07:19.00,0:07:22.00,Default,,0000,0000,0000,,naar het onderwerp van orgaandonatie. Dialogue: 0,0:07:22.00,0:07:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Een prachtige studie die verschillende landen vergelijkt. Dialogue: 0,0:07:25.00,0:07:28.00,Default,,0000,0000,0000,,We bekijken twee vergelijkbare landen, Dialogue: 0,0:07:28.00,0:07:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Duitsland en Oostenrijk. Dialogue: 0,0:07:31.00,0:07:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Als je in Duitsland Dialogue: 0,0:07:33.00,0:07:35.00,Default,,0000,0000,0000,,je organen wilt doneren -- Dialogue: 0,0:07:35.00,0:07:37.00,Default,,0000,0000,0000,,God verhoede dat er iets ergs Dialogue: 0,0:07:37.00,0:07:39.00,Default,,0000,0000,0000,,met je gebeurt -- Dialogue: 0,0:07:39.00,0:07:42.00,Default,,0000,0000,0000,,als je je rijbewijs haalt of een identiteitsbewijs Dialogue: 0,0:07:42.00,0:07:44.00,Default,,0000,0000,0000,,kruis je het vakje aan bij: Dialogue: 0,0:07:44.00,0:07:46.00,Default,,0000,0000,0000,,"Ik wil graag mijn organen doneren." Dialogue: 0,0:07:46.00,0:07:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Niet veel mensen kruisen graag vakjes aan. Dialogue: 0,0:07:48.00,0:07:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Het vergt moeite. Je moet nadenken. Dialogue: 0,0:07:50.00,0:07:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Twaalf procent doet het. Dialogue: 0,0:07:53.00,0:07:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Oostenrijk, een buurland, Dialogue: 0,0:07:56.00,0:07:58.00,Default,,0000,0000,0000,,een beetje gelijk, een beetje verschillend. Dialogue: 0,0:07:58.00,0:08:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat is het verschil? Dialogue: 0,0:08:00.00,0:08:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Wel, je kunt nog steeds kiezen. Dialogue: 0,0:08:02.00,0:08:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Je kiest Dialogue: 0,0:08:04.00,0:08:07.00,Default,,0000,0000,0000,,of je je organen wilt doneren of niet. Dialogue: 0,0:08:07.00,0:08:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar als je je rijbewijs haalt, Dialogue: 0,0:08:09.00,0:08:11.00,Default,,0000,0000,0000,,moet je het vakje aankruisen Dialogue: 0,0:08:11.00,0:08:15.00,Default,,0000,0000,0000,,als je je organen niet wilt doneren. Dialogue: 0,0:08:15.00,0:08:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Niemand kruist vakjes aan. Dialogue: 0,0:08:17.00,0:08:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat is teveel moeite. Dialogue: 0,0:08:19.00,0:08:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Eén procent kruist het vakje aan. De rest doet niks. Dialogue: 0,0:08:22.00,0:08:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Niks doen in heel normaal. Dialogue: 0,0:08:24.00,0:08:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Weinig mensen kruisen vakjes aan. Dialogue: 0,0:08:27.00,0:08:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat is de uitwerking Dialogue: 0,0:08:29.00,0:08:31.00,Default,,0000,0000,0000,,op levens redden Dialogue: 0,0:08:31.00,0:08:34.00,Default,,0000,0000,0000,,en beschikbare organen? Dialogue: 0,0:08:34.00,0:08:36.00,Default,,0000,0000,0000,,In Duitsland kruist 12 procent het vakje aan. Dialogue: 0,0:08:36.00,0:08:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Twaalf procent is orgaandonor. Dialogue: 0,0:08:39.00,0:08:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Een groot tekort aan organen, Dialogue: 0,0:08:41.00,0:08:43.00,Default,,0000,0000,0000,,God verhoede, als je er een nodig hebt. Dialogue: 0,0:08:43.00,0:08:46.00,Default,,0000,0000,0000,,In Oostenrijk, kruist ook niemand het vakje aan. Dialogue: 0,0:08:46.00,0:08:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Daarom is 99 procent van de mensen Dialogue: 0,0:08:49.00,0:08:51.00,Default,,0000,0000,0000,,orgaandonor. Dialogue: 0,0:08:51.00,0:08:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Laksheid, gebrek aan actie. Dialogue: 0,0:08:53.00,0:08:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat is de standaardinstelling Dialogue: 0,0:08:55.00,0:08:57.00,Default,,0000,0000,0000,,als mensen niks doen, Dialogue: 0,0:08:57.00,0:09:00.00,Default,,0000,0000,0000,,als ze blijven uitstellen, als ze geen vakje aankruisen? Dialogue: 0,0:09:00.00,0:09:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Heel krachtig. Dialogue: 0,0:09:02.00,0:09:04.00,Default,,0000,0000,0000,,We gaan het hebben Dialogue: 0,0:09:04.00,0:09:08.00,Default,,0000,0000,0000,,over wat er gebeurt als mensen overweldigd en bang zijn Dialogue: 0,0:09:08.00,0:09:11.00,Default,,0000,0000,0000,,om hun pensioenspaarplankeuzes te maken. Dialogue: 0,0:09:11.00,0:09:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Zorgen we ervoor dat ze automatisch meedoen aan het plan, Dialogue: 0,0:09:14.00,0:09:16.00,Default,,0000,0000,0000,,of worden ze uitgesloten? Dialogue: 0,0:09:16.00,0:09:19.00,Default,,0000,0000,0000,,In te veel pensioenspaarplannen Dialogue: 0,0:09:19.00,0:09:21.00,Default,,0000,0000,0000,,betekent niks doen Dialogue: 0,0:09:21.00,0:09:24.00,Default,,0000,0000,0000,,dat mensen niet gaan sparen voor hun pensioen, Dialogue: 0,0:09:24.00,0:09:26.00,Default,,0000,0000,0000,,als ze niet het vakje aankruisen. Dialogue: 0,0:09:26.00,0:09:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Een vakje aankruisen kost moeite. Dialogue: 0,0:09:29.00,0:09:32.00,Default,,0000,0000,0000,,We spraken over een paar gedragsuitdagingen. Dialogue: 0,0:09:32.00,0:09:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Nog eentje voor we de uitdagingen in oplossingen omdraaien, Dialogue: 0,0:09:35.00,0:09:37.00,Default,,0000,0000,0000,,die gaat met apen en appels. Dialogue: 0,0:09:37.00,0:09:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Nee, nee, nee, dit is een echte studie Dialogue: 0,0:09:39.00,0:09:43.00,Default,,0000,0000,0000,,en het heeft een hoop te maken met gedragseconomie. Dialogue: 0,0:09:43.00,0:09:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Eén groep apen krijgt een appel, ze zijn er best blij mee. Dialogue: 0,0:09:46.00,0:09:48.00,Default,,0000,0000,0000,,De andere groep krijgt twee appels, maar eentje wordt weggenomen. Dialogue: 0,0:09:48.00,0:09:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze hebben nog een appel over. Dialogue: 0,0:09:50.00,0:09:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze zijn erg kwaad. Dialogue: 0,0:09:53.00,0:09:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Waarom heb je onze appel afgepakt? Dialogue: 0,0:09:56.00,0:09:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is de afkeer door besef van verlies. Dialogue: 0,0:09:59.00,0:10:01.00,Default,,0000,0000,0000,,We balen als we iets kwijt raken, Dialogue: 0,0:10:01.00,0:10:04.00,Default,,0000,0000,0000,,zelfs als het niet veel risico betekent. Dialogue: 0,0:10:04.00,0:10:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Je zult balen als je uit de geldautomaat Dialogue: 0,0:10:07.00,0:10:09.00,Default,,0000,0000,0000,,100 dollar haalt Dialogue: 0,0:10:09.00,0:10:11.00,Default,,0000,0000,0000,,en ontdekt dat je een briefje van 20 dollar kwijt bent. Dialogue: 0,0:10:11.00,0:10:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is heel pijnlijk, Dialogue: 0,0:10:13.00,0:10:15.00,Default,,0000,0000,0000,,hoewel het niks betekent. Dialogue: 0,0:10:15.00,0:10:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Die 20 dollar hadden een snelle lunch kunnen zijn. Dialogue: 0,0:10:19.00,0:10:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus deze afkeer van verlies Dialogue: 0,0:10:23.00,0:10:26.00,Default,,0000,0000,0000,,treedt ook op als het om sparen gaat, Dialogue: 0,0:10:26.00,0:10:28.00,Default,,0000,0000,0000,,want mensen ervaren sparen Dialogue: 0,0:10:28.00,0:10:31.00,Default,,0000,0000,0000,,mentaal, emotioneel en intuïtief Dialogue: 0,0:10:31.00,0:10:33.00,Default,,0000,0000,0000,,als een verlies, Dialogue: 0,0:10:33.00,0:10:36.00,Default,,0000,0000,0000,,want ik heb minder uit te geven. Dialogue: 0,0:10:36.00,0:10:38.00,Default,,0000,0000,0000,,We hebben het gehad over Dialogue: 0,0:10:38.00,0:10:40.00,Default,,0000,0000,0000,,allerlei gedragsuitdagingen Dialogue: 0,0:10:40.00,0:10:44.00,Default,,0000,0000,0000,,die uiteindelijk met sparen van doen hebben. Dialogue: 0,0:10:44.00,0:10:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Als je denkt aan onmiddellijke beloning -- Dialogue: 0,0:10:47.00,0:10:50.00,Default,,0000,0000,0000,,chocolade versus bananen -- Dialogue: 0,0:10:50.00,0:10:53.00,Default,,0000,0000,0000,,het is pijnlijk om nu te sparen. Dialogue: 0,0:10:53.00,0:10:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is veel leuker Dialogue: 0,0:10:55.00,0:10:57.00,Default,,0000,0000,0000,,om nu uit te geven. Dialogue: 0,0:10:57.00,0:11:00.00,Default,,0000,0000,0000,,We hadden het over laksheid en orgaandonoren Dialogue: 0,0:11:00.00,0:11:02.00,Default,,0000,0000,0000,,en het vakje aankruisen. Dialogue: 0,0:11:02.00,0:11:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Als mensen een hoop vakjes moeten aankruisen Dialogue: 0,0:11:04.00,0:11:06.00,Default,,0000,0000,0000,,om aan een pensioenspaarplan mee te doen Dialogue: 0,0:11:06.00,0:11:08.00,Default,,0000,0000,0000,,dan blijven ze uitstellen Dialogue: 0,0:11:08.00,0:11:10.00,Default,,0000,0000,0000,,en doen niet mee. Dialogue: 0,0:11:10.00,0:11:12.00,Default,,0000,0000,0000,,En tot slot hadden we het over afkeer van verlies, Dialogue: 0,0:11:12.00,0:11:14.00,Default,,0000,0000,0000,,en apen en appels. Dialogue: 0,0:11:14.00,0:11:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Als mensen het sparen voor pensioen Dialogue: 0,0:11:17.00,0:11:20.00,Default,,0000,0000,0000,,ervaren als een verlies, Dialogue: 0,0:11:20.00,0:11:23.00,Default,,0000,0000,0000,,zullen ze niet sparen voor hun pensioen. Dialogue: 0,0:11:23.00,0:11:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus we hebben deze uitdagingen, Dialogue: 0,0:11:25.00,0:11:27.00,Default,,0000,0000,0000,,en wat Richard Thaler en mij Dialogue: 0,0:11:27.00,0:11:29.00,Default,,0000,0000,0000,,altijd heeft gefascineerd -- Dialogue: 0,0:11:29.00,0:11:31.00,Default,,0000,0000,0000,,neem behavioral finance, Dialogue: 0,0:11:31.00,0:11:33.00,Default,,0000,0000,0000,,maak het behavioral finance op steroïden Dialogue: 0,0:11:33.00,0:11:35.00,Default,,0000,0000,0000,,of behavioral finance 2.0 Dialogue: 0,0:11:35.00,0:11:37.00,Default,,0000,0000,0000,,of behavioral finance in aktie -- Dialogue: 0,0:11:37.00,0:11:41.00,Default,,0000,0000,0000,,draai de uitdagingen om in oplossingen. Dialogue: 0,0:11:41.00,0:11:44.00,Default,,0000,0000,0000,,We bedachten een beschamend eenvoudige oplossing Dialogue: 0,0:11:44.00,0:11:48.00,Default,,0000,0000,0000,,genaamd: 'Spaar Meer, niet vandaag, Morgen'. Dialogue: 0,0:11:48.00,0:11:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Hoe lost dat de uitdagingen op Dialogue: 0,0:11:50.00,0:11:52.00,Default,,0000,0000,0000,,waar we over praatten? Dialogue: 0,0:11:52.00,0:11:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Als je nadenkt over het probleem Dialogue: 0,0:11:54.00,0:11:56.00,Default,,0000,0000,0000,,van bananen versus chocolade, Dialogue: 0,0:11:56.00,0:11:59.00,Default,,0000,0000,0000,,dan denken we dat we volgende week bananen zullen gaan eten. Dialogue: 0,0:11:59.00,0:12:02.00,Default,,0000,0000,0000,,We denken dat we volgend jaar meer zullen gaan sparen. Dialogue: 0,0:12:02.00,0:12:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Spaar Meer Morgen Dialogue: 0,0:12:05.00,0:12:07.00,Default,,0000,0000,0000,,nodigt werknemers uit Dialogue: 0,0:12:07.00,0:12:09.00,Default,,0000,0000,0000,,om meer te sparen, misschien volgend jaar -- Dialogue: 0,0:12:09.00,0:12:11.00,Default,,0000,0000,0000,,ooit in de toekomst Dialogue: 0,0:12:11.00,0:12:13.00,Default,,0000,0000,0000,,als we ons voor kunnen stellen Dialogue: 0,0:12:13.00,0:12:15.00,Default,,0000,0000,0000,,dat we bananen eten, Dialogue: 0,0:12:15.00,0:12:17.00,Default,,0000,0000,0000,,meer vrijwilligerswerk doen in de gemeenschap, Dialogue: 0,0:12:17.00,0:12:21.00,Default,,0000,0000,0000,,meer bewegen en allerlei dingen doen die goed zijn voor de planeet. Dialogue: 0,0:12:21.00,0:12:24.00,Default,,0000,0000,0000,,We spraken ook over het vakje aankruisen Dialogue: 0,0:12:24.00,0:12:27.00,Default,,0000,0000,0000,,en hoe moeilijk het is om een actie te ondernemen. Dialogue: 0,0:12:27.00,0:12:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Spaar Meer Morgen Dialogue: 0,0:12:29.00,0:12:31.00,Default,,0000,0000,0000,,maakt het gemakkelijk. Dialogue: 0,0:12:31.00,0:12:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is een automatische piloot. Dialogue: 0,0:12:33.00,0:12:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Als je mij vertelt dat je meer wilt sparen in de toekomst, Dialogue: 0,0:12:37.00,0:12:39.00,Default,,0000,0000,0000,,laten we zeggen elke januari, Dialogue: 0,0:12:39.00,0:12:42.00,Default,,0000,0000,0000,,ga je automatisch meer sparen Dialogue: 0,0:12:42.00,0:12:45.00,Default,,0000,0000,0000,,en het wordt overgeheveld van je salarisstrook naar je pensioenspaarplan Dialogue: 0,0:12:45.00,0:12:47.00,Default,,0000,0000,0000,,voor je het ziet, voor je het aanraakt, Dialogue: 0,0:12:47.00,0:12:49.00,Default,,0000,0000,0000,,voor je te maken krijgt Dialogue: 0,0:12:49.00,0:12:52.00,Default,,0000,0000,0000,,met onmiddellijke beloning. Dialogue: 0,0:12:52.00,0:12:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar wat doen we met de apen Dialogue: 0,0:12:55.00,0:12:57.00,Default,,0000,0000,0000,,en besef van verlies? Dialogue: 0,0:12:57.00,0:12:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Als het weer januari wordt Dialogue: 0,0:12:59.00,0:13:01.00,Default,,0000,0000,0000,,kunnen mensen voelen dat als ze meer sparen, Dialogue: 0,0:13:01.00,0:13:04.00,Default,,0000,0000,0000,,ze minder kunnen uitgeven en dat is pijnlijk. Dialogue: 0,0:13:05.00,0:13:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Misschien moet het niet alleen januari zijn. Dialogue: 0,0:13:07.00,0:13:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Misschien moeten we mensen meer laten sparen Dialogue: 0,0:13:10.00,0:13:13.00,Default,,0000,0000,0000,,als ze meer geld verdienen. Dialogue: 0,0:13:13.00,0:13:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Op die manier hoeven ze, als ze meer verdienen, als ze opslag krijgen, Dialogue: 0,0:13:16.00,0:13:20.00,Default,,0000,0000,0000,,niet in hun uitgaven te snijden. Dialogue: 0,0:13:20.00,0:13:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze nemen een beetje Dialogue: 0,0:13:22.00,0:13:24.00,Default,,0000,0000,0000,,van de loonsverhoging mee naar huis Dialogue: 0,0:13:24.00,0:13:26.00,Default,,0000,0000,0000,,en geven meer uit -- Dialogue: 0,0:13:26.00,0:13:28.00,Default,,0000,0000,0000,,leggen een beetje van de verhoging in Dialogue: 0,0:13:28.00,0:13:30.00,Default,,0000,0000,0000,,in een pensioenspaarplan. Dialogue: 0,0:13:30.00,0:13:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus dat is het programma, Dialogue: 0,0:13:32.00,0:13:34.00,Default,,0000,0000,0000,,beschamend eenvoudig, Dialogue: 0,0:13:34.00,0:13:36.00,Default,,0000,0000,0000,,maar zoals we gaan zien, Dialogue: 0,0:13:36.00,0:13:38.00,Default,,0000,0000,0000,,extreem krachtig. Dialogue: 0,0:13:38.00,0:13:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Richard Thaler en ik hebben het Dialogue: 0,0:13:40.00,0:13:42.00,Default,,0000,0000,0000,,voor het eerst toegepast Dialogue: 0,0:13:42.00,0:13:45.00,Default,,0000,0000,0000,,in 1998. Dialogue: 0,0:13:45.00,0:13:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Een middelgroot bedrijf in het Middenwesten. Dialogue: 0,0:13:48.00,0:13:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Arbeiders die Dialogue: 0,0:13:50.00,0:13:52.00,Default,,0000,0000,0000,,worstelden om hun rekeningen te betalen Dialogue: 0,0:13:52.00,0:13:54.00,Default,,0000,0000,0000,,vertelden ons herhaaldelijk Dialogue: 0,0:13:54.00,0:13:57.00,Default,,0000,0000,0000,,dat ze niet meteen meer kunnen sparen. Dialogue: 0,0:13:57.00,0:14:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Vandaag meer sparen is geen optie. Dialogue: 0,0:14:00.00,0:14:02.00,Default,,0000,0000,0000,,We nodigden ze uit om Dialogue: 0,0:14:02.00,0:14:05.00,Default,,0000,0000,0000,,drie procent meer te sparen Dialogue: 0,0:14:05.00,0:14:08.00,Default,,0000,0000,0000,,elke keer dat ze loonsverhoging kregen. Dialogue: 0,0:14:08.00,0:14:11.00,Default,,0000,0000,0000,,En hier zijn de resultaten. Dialogue: 0,0:14:11.00,0:14:13.00,Default,,0000,0000,0000,,We zien hier een periode van drie en een half jaar, Dialogue: 0,0:14:13.00,0:14:15.00,Default,,0000,0000,0000,,met vier loonsverhogingen. Dialogue: 0,0:14:15.00,0:14:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Mensen die met moeite konden sparen, Dialogue: 0,0:14:17.00,0:14:19.00,Default,,0000,0000,0000,,spaarden nu 3 procent van hun loon. Dialogue: 0,0:14:19.00,0:14:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Drie en een half jaar later Dialogue: 0,0:14:21.00,0:14:24.00,Default,,0000,0000,0000,,sparen ze bijna vier keer zoveel, Dialogue: 0,0:14:24.00,0:14:27.00,Default,,0000,0000,0000,,bijna 14 procent. Dialogue: 0,0:14:27.00,0:14:29.00,Default,,0000,0000,0000,,En er staan schoenen en fietsen Dialogue: 0,0:14:29.00,0:14:31.00,Default,,0000,0000,0000,,en dingen op deze grafiek Dialogue: 0,0:14:31.00,0:14:33.00,Default,,0000,0000,0000,,want ik wil geen cijfers Dialogue: 0,0:14:33.00,0:14:35.00,Default,,0000,0000,0000,,in het luchtledige projecteren. Dialogue: 0,0:14:35.00,0:14:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik wil echt nadenken over het feit Dialogue: 0,0:14:38.00,0:14:40.00,Default,,0000,0000,0000,,dat vier keer meer sparen Dialogue: 0,0:14:40.00,0:14:42.00,Default,,0000,0000,0000,,een enorm verschil maakt Dialogue: 0,0:14:42.00,0:14:44.00,Default,,0000,0000,0000,,als je bekijkt welke levensstijl Dialogue: 0,0:14:44.00,0:14:46.00,Default,,0000,0000,0000,,mensen zich kunnen veroorloven. Dialogue: 0,0:14:46.00,0:14:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is echt. Dialogue: 0,0:14:48.00,0:14:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Het zijn niet alleen cijfers op papier. Dialogue: 0,0:14:51.00,0:14:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Door drie procent te sparen, Dialogue: 0,0:14:53.00,0:14:55.00,Default,,0000,0000,0000,,kunnen mensen leuke sneakers kopen Dialogue: 0,0:14:55.00,0:14:57.00,Default,,0000,0000,0000,,om op te gaan lopen. Dialogue: 0,0:14:57.00,0:15:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze kunnen zich verder niks veroorloven. Dialogue: 0,0:15:01.00,0:15:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Als ze 14 procent sparen Dialogue: 0,0:15:03.00,0:15:06.00,Default,,0000,0000,0000,,kunnen ze misschien mooie nette schoenen kopen Dialogue: 0,0:15:06.00,0:15:09.00,Default,,0000,0000,0000,,om mee naar de auto te lopen. Dialogue: 0,0:15:09.00,0:15:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat is echt een verschil. Dialogue: 0,0:15:11.00,0:15:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Tegenwoordig heeft zo'n 60 procent van de grote bedrijven Dialogue: 0,0:15:16.00,0:15:19.00,Default,,0000,0000,0000,,een programma als dit ingevoerd. Dialogue: 0,0:15:19.00,0:15:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Het maakte onderdeel uit van de Pension Protection Act. Dialogue: 0,0:15:22.00,0:15:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Uiteraard zijn Thaler en ik Dialogue: 0,0:15:24.00,0:15:27.00,Default,,0000,0000,0000,,gezegend met onze deelname aan dit programma Dialogue: 0,0:15:27.00,0:15:29.00,Default,,0000,0000,0000,,dat zoveel goed doet. Dialogue: 0,0:15:29.00,0:15:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Laat me afronden Dialogue: 0,0:15:31.00,0:15:34.00,Default,,0000,0000,0000,,met twee belangrijke tips. Dialogue: 0,0:15:34.00,0:15:37.00,Default,,0000,0000,0000,,De eerste is dat behavioral finance Dialogue: 0,0:15:37.00,0:15:40.00,Default,,0000,0000,0000,,extreem krachtig is. Dialogue: 0,0:15:40.00,0:15:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is maar één voorbeeld. Dialogue: 0,0:15:43.00,0:15:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Ten tweede: Dialogue: 0,0:15:45.00,0:15:47.00,Default,,0000,0000,0000,,er is nog een lange weg te gaan. Dialogue: 0,0:15:47.00,0:15:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is maar het topje van de ijsberg. Dialogue: 0,0:15:50.00,0:15:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Denk aan mensen en hypotheken Dialogue: 0,0:15:53.00,0:15:56.00,Default,,0000,0000,0000,,en huizen kopen die je toch niet kunt betalen. Dialogue: 0,0:15:56.00,0:15:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Daarover moeten we nadenken. Dialogue: 0,0:15:58.00,0:16:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Denk aan mensen die teveel risico nemen, Dialogue: 0,0:16:01.00,0:16:04.00,Default,,0000,0000,0000,,niet begrijpen hoeveel risico ze nemen, Dialogue: 0,0:16:04.00,0:16:06.00,Default,,0000,0000,0000,,of te weinig risico nemen. Dialogue: 0,0:16:06.00,0:16:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Daar moeten we aan denken. Dialogue: 0,0:16:08.00,0:16:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Denk aan duizend dollar per jaar besteed Dialogue: 0,0:16:11.00,0:16:13.00,Default,,0000,0000,0000,,aan loten. Dialogue: 0,0:16:13.00,0:16:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Daar moeten we aan denken. Dialogue: 0,0:16:15.00,0:16:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Het record Dialogue: 0,0:16:17.00,0:16:19.00,Default,,0000,0000,0000,,is in Singapore. Dialogue: 0,0:16:19.00,0:16:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Het gemiddelde huishouden Dialogue: 0,0:16:21.00,0:16:24.00,Default,,0000,0000,0000,,geeft elk jaar $4000 uit aan loten. Dialogue: 0,0:16:24.00,0:16:26.00,Default,,0000,0000,0000,,We hebben nog een lange weg te gaan, Dialogue: 0,0:16:26.00,0:16:28.00,Default,,0000,0000,0000,,een hoop op te lossen, Dialogue: 0,0:16:28.00,0:16:31.00,Default,,0000,0000,0000,,ook op pensioengebied Dialogue: 0,0:16:31.00,0:16:33.00,Default,,0000,0000,0000,,wat mensen doen met hun geld Dialogue: 0,0:16:33.00,0:16:35.00,Default,,0000,0000,0000,,als ze gepensioneerd zijn. Dialogue: 0,0:16:35.00,0:16:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Nog een laatste vraag: Dialogue: 0,0:16:37.00,0:16:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Wie van jullie is er gerust op Dialogue: 0,0:16:40.00,0:16:42.00,Default,,0000,0000,0000,,bij het plannen van je pensioen, Dialogue: 0,0:16:42.00,0:16:45.00,Default,,0000,0000,0000,,dat je een solide plan hebt Dialogue: 0,0:16:45.00,0:16:47.00,Default,,0000,0000,0000,,voor je pensioen, of Dialogue: 0,0:16:47.00,0:16:50.00,Default,,0000,0000,0000,,bij gebruik van sociale voorzieningen. Dialogue: 0,0:16:50.00,0:16:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Welke leefstijl verwacht je? Dialogue: 0,0:16:52.00,0:16:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Hoeveel heb je elke maand te besteden, Dialogue: 0,0:16:54.00,0:16:56.00,Default,,0000,0000,0000,,zodat je niet blut raakt? Dialogue: 0,0:16:56.00,0:16:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Wie van jullie denkt dat hij een solide plan heeft voor de toekomst Dialogue: 0,0:16:59.00,0:17:03.00,Default,,0000,0000,0000,,wat betreft beslissingen voor na je pensionering? Dialogue: 0,0:17:04.00,0:17:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Een, twee, drie, vier. Dialogue: 0,0:17:07.00,0:17:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Minder dan drie procent Dialogue: 0,0:17:09.00,0:17:11.00,Default,,0000,0000,0000,,van een wereldwijs publiek. Dialogue: 0,0:17:11.00,0:17:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Behavioral finance heeft nog een lange weg te gaan. Dialogue: 0,0:17:14.00,0:17:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn veel kansen Dialogue: 0,0:17:16.00,0:17:20.00,Default,,0000,0000,0000,,om het telkens weer opnieuw te versterken. Dialogue: 0,0:17:20.00,0:17:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Dank je. Dialogue: 0,0:17:22.00,0:17:24.00,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus)