0:00:00.000,0:00:03.000
Ik ga vandaag praten over meer sparen,

0:00:03.000,0:00:06.000
maar niet vandaag, maar morgen.

0:00:06.000,0:00:08.000
Ik ga het hebben over Spaar Meer Morgen.

0:00:08.000,0:00:10.000
Dat is een programma dat Richard Thaler,

0:00:10.000,0:00:12.000
van de Universiteit van Chicago, en ik

0:00:12.000,0:00:15.000
zo'n 15 jaar geleden bedachten.

0:00:15.000,0:00:17.000
Het programma is in zekere zin

0:00:17.000,0:00:19.000
een voorbeeld van behavioral finance

0:00:19.000,0:00:21.000
op steroïden --

0:00:21.000,0:00:24.000
hoe we behavioral finance echt kunnen gebruiken.

0:00:24.000,0:00:27.000
Nu zul je misschien vragen: "Wat is behavioral finance?"

0:00:27.000,0:00:30.000
Laten we eens kijken hoe wij met ons geld omgaan.

0:00:30.000,0:00:33.000
We beginnen met hypotheken.

0:00:33.000,0:00:35.000
Dat is nogal een actueel onderwerp,

0:00:35.000,0:00:37.000
tenminste in de VS.

0:00:37.000,0:00:39.000
Veel mensen kopen

0:00:39.000,0:00:42.000
het grootste huis dat ze zich kunnen veroorloven,

0:00:42.000,0:00:45.000
en zelfs nog een tikkeltje groter.

0:00:45.000,0:00:48.000
En als ze dan in de problemen komen,

0:00:48.000,0:00:50.000
verwijten ze de banken dat

0:00:50.000,0:00:53.000
ze de slechteriken zijn die hun hypotheken verstrekten.

0:00:53.000,0:00:55.000
Laten we ook eens kijken

0:00:55.000,0:00:57.000
hoe we met risico's omgaan --

0:00:57.000,0:00:59.000
bijvoorbeeld, investeren in de aandelenbeurs.

0:00:59.000,0:01:02.000
Twee, drie, vier jaar geleden,

0:01:02.000,0:01:04.000
ging het goed op de markten.

0:01:04.000,0:01:07.000
We namen natuurlijk risico's.

0:01:07.000,0:01:09.000
Toen aandelen kelderden

0:01:09.000,0:01:11.000
dachten we: "Wauw.

0:01:11.000,0:01:14.000
Die verliezen voelen, emotioneel,

0:01:14.000,0:01:17.000
heel anders dan

0:01:17.000,0:01:20.000
wat we verwachtten

0:01:20.000,0:01:22.000
toen de markten nog stegen."

0:01:22.000,0:01:25.000
Dus misschien zijn we niet zo sterk

0:01:25.000,0:01:27.000
in het nemen van risico's.

0:01:27.000,0:01:30.000
Wie van jullie heeft een iPhone?

0:01:30.000,0:01:33.000
Iemand? Mooi.

0:01:33.000,0:01:36.000
Ik durf te wedden velen van jullie

0:01:36.000,0:01:39.000
die iPhone hebben verzekerd --

0:01:39.000,0:01:42.000
je hebt impliciet een verzekering gekocht door een verlengde garantietermijn.

0:01:42.000,0:01:44.000
Wat nu als je je iPhone verliest?

0:01:44.000,0:01:46.000
Wat dan?

0:01:46.000,0:01:48.000
Wie van jullie heeft kinderen?

0:01:48.000,0:01:50.000
Iemand?

0:01:50.000,0:01:52.000
Houd je hand omhoog

0:01:52.000,0:01:55.000
als je levensverzekering hoog genoeg is.

0:01:55.000,0:01:57.000
Ik zie een hoop handen zakken.

0:01:57.000,0:01:59.000
Ik zal voorspellen,

0:01:59.000,0:02:01.000
als jullie een representatieve groep zijn,

0:02:01.000,0:02:03.000
dat veel meer van jullie

0:02:03.000,0:02:06.000
eerder hun iPhone verzekeren dan hun leven,

0:02:06.000,0:02:08.000
zelfs als je kinderen hebt.

0:02:08.000,0:02:11.000
We doen het niet zo goed als het om verzekeren gaat.

0:02:11.000,0:02:15.000
Het gemiddelde Amerikaanse huishouden

0:02:15.000,0:02:18.000
geeft 1000 dollar per jaar uit

0:02:18.000,0:02:20.000
aan loterijen.

0:02:20.000,0:02:23.000
Ik weet dat het gek klinkt.

0:02:23.000,0:02:26.000
Wie van jullie geeft duizend dollar per jaar uit aan loterijen?

0:02:26.000,0:02:28.000
Niemand.

0:02:28.000,0:02:31.000
Dus dat leert ons dat de mensen buiten deze zaal

0:02:31.000,0:02:33.000
meer dan duizend dollar uitgeven

0:02:33.000,0:02:36.000
om gemiddeld op duizend uit te komen.

0:02:36.000,0:02:38.000
Mensen met een laag inkomen

0:02:38.000,0:02:42.000
geven een hoop meer dan duizend dollar uit aan loterijen.

0:02:42.000,0:02:44.000
Dus wat leert dat ons?

0:02:44.000,0:02:47.000
We zijn niet zo goed in het beheren van geld.

0:02:47.000,0:02:50.000
Behavioral finance is eigenlijk een combinatie

0:02:50.000,0:02:52.000
van psychologie en economie,

0:02:52.000,0:02:54.000
proberen te begrijpen

0:02:54.000,0:02:56.000
welke fouten mensen maken met geld.

0:02:56.000,0:02:58.000
Ik kan hier blijven staan

0:02:58.000,0:03:02.000
voor de 12 minuten en 53 seconden die ik nog heb

0:03:02.000,0:03:04.000
om lol te hebben over allerlei manieren

0:03:04.000,0:03:06.000
van geld beheren,

0:03:06.000,0:03:09.000
en aan het eind zullen jullie vragen: "Hoe kunnen we mensen helpen?"

0:03:09.000,0:03:12.000
Daar wil ik me vandaag echt op richten.

0:03:12.000,0:03:14.000
Hoe kunnen we

0:03:14.000,0:03:17.000
de fouten begrijpen die mensen maken met geld,

0:03:17.000,0:03:20.000
en die gedragsuitdagingen omkeren

0:03:20.000,0:03:22.000
in gedrags-oplossingen?

0:03:22.000,0:03:24.000
Vandaag ga ik praten over

0:03:24.000,0:03:26.000
Spaar Meer Morgen.

0:03:26.000,0:03:28.000
Ik wil het probleem van sparen

0:03:28.000,0:03:30.000
ter sprake brengen.

0:03:30.000,0:03:32.000
Op het scherm staat

0:03:32.000,0:03:34.000
een representatieve groep

0:03:34.000,0:03:36.000
van 100 Amerikanen.

0:03:36.000,0:03:39.000
We gaan hun spaargedrag bekijken.

0:03:39.000,0:03:41.000
Het eerste dat opvalt is

0:03:41.000,0:03:43.000
dat de helft

0:03:43.000,0:03:45.000
niet eens toegang heeft

0:03:45.000,0:03:47.000
tot een pensioenspaarplan.

0:03:47.000,0:03:50.000
Ze kunnen niet gemakkelijk sparen.

0:03:50.000,0:03:53.000
Ze kunnen geen geld van hun salaris

0:03:53.000,0:03:55.000
in een pensioenspaarplan stoppen

0:03:55.000,0:03:57.000
voordat ze het zien,

0:03:57.000,0:03:59.000
voor ze het kunnen aanraken.

0:03:59.000,0:04:02.000
En andere helft van de mensen?

0:04:02.000,0:04:05.000
Sommigen kiezen ervoor niet te sparen.

0:04:05.000,0:04:07.000
Ze zijn gewoon te lui.

0:04:07.000,0:04:10.000
Ze komen nooit zover om op een ingewikkelde website in te loggen

0:04:10.000,0:04:13.000
en 17 keer te klikken om deel te nemen aan een pensioenspaarplan.

0:04:13.000,0:04:15.000
Daarna moeten ze beslissen hoe ze gaan investesteren

0:04:15.000,0:04:17.000
in 52 keuzes,

0:04:17.000,0:04:21.000
en ze hebben nog nooit gehoord van een geldmarktfonds.

0:04:21.000,0:04:23.000
Ze raken overweldigd en doen gewoon niet mee.

0:04:23.000,0:04:28.000
Hoeveel mensen sparen mee in een pensioenspaarplan?

0:04:28.000,0:04:31.000
Een derde van de amerikanen.

0:04:31.000,0:04:33.000
Twee derde spaart nu niet.

0:04:33.000,0:04:35.000
Sparen ze genoeg?

0:04:35.000,0:04:37.000
Laat diegenen achterwege

0:04:37.000,0:04:39.000
die zeggen te weinig te sparen.

0:04:39.000,0:04:41.000
Eén van de 10

0:04:41.000,0:04:44.000
spaart genoeg.

0:04:44.000,0:04:46.000
Negen van de 10

0:04:46.000,0:04:49.000
kan niet aan een pensioenspaarplan meedoen,

0:04:49.000,0:04:52.000
beslist niet te sparen -- of beslist niks --

0:04:52.000,0:04:55.000
of spaart te weinig.

0:04:55.000,0:04:57.000
We denken dat het probleem is

0:04:57.000,0:04:59.000
dat mensen te veel sparen.

0:04:59.000,0:05:01.000
Laten we daar eens naar kijken.

0:05:01.000,0:05:03.000
We nemen één persoon --

0:05:03.000,0:05:06.000
hoewel, eigenlijk snijden we hem in tweeën

0:05:06.000,0:05:09.000
want het is minder dan één procent.

0:05:09.000,0:05:12.000
Grofweg een half procent van de amerikanen

0:05:12.000,0:05:17.000
vindt dat ze te veel sparen.

0:05:17.000,0:05:19.000
Wat gaan we daar aan doen?

0:05:19.000,0:05:21.000
Daar wil ik me echt op richten.

0:05:21.000,0:05:23.000
We moeten begrijpen

0:05:23.000,0:05:25.000
waarom mensen niet sparen,

0:05:25.000,0:05:27.000
en dan kunnen we hopelijk

0:05:27.000,0:05:29.000
de gedragsuitdagingen omzetten

0:05:29.000,0:05:31.000
in gedragsoplossingen,

0:05:31.000,0:05:34.000
en dan zien hoe krachtig het kan zijn.

0:05:34.000,0:05:36.000
Laat me eerst even afdwalen

0:05:36.000,0:05:38.000
voordat we de problemen gaan identificeren,

0:05:38.000,0:05:41.000
de uitdagingen, de gedragsuitdagingen,

0:05:41.000,0:05:43.000
die mensen van sparen weerhouden.

0:05:43.000,0:05:47.000
Ik dwaal even af en praat over bananen en chocolade.

0:05:47.000,0:05:50.000
Stel je voor dat we volgende week weer zo'n schitterend TED-evenement hebben.

0:05:50.000,0:05:52.000
En in de pauze

0:05:52.000,0:05:54.000
is er een snack

0:05:54.000,0:05:56.000
en je kunt kiezen voor bananen of chocolade.

0:05:56.000,0:05:59.000
Wie van jullie kiest voor bananen

0:05:59.000,0:06:01.000
tijdens dat hypothetische TED-evenement volgende week?

0:06:01.000,0:06:03.000
Wie gaat er voor bananen?

0:06:03.000,0:06:05.000
Mooi.

0:06:05.000,0:06:07.000
Ik voorspel wetenschappelijk onderbouwd

0:06:07.000,0:06:10.000
dat 74 procent voor de bananen zal gaan.

0:06:10.000,0:06:14.000
Tenminste dat is wat een prachtige studie voorspelt.

0:06:15.000,0:06:18.000
En dan tellen de dagen af

0:06:18.000,0:06:22.000
en kijken wat de mensen uiteindelijk eten.

0:06:23.000,0:06:26.000
Dezelfde mensen die zich voorstelden

0:06:26.000,0:06:28.000
bananen te gaan eten

0:06:28.000,0:06:30.000
bleken een week later echter

0:06:30.000,0:06:32.000
chocolade te eten.

0:06:32.000,0:06:34.000
Zelfbeheersing

0:06:34.000,0:06:37.000
is geen probleem in de toekomst.

0:06:37.000,0:06:39.000
Het is alleen nu een probleem

0:06:39.000,0:06:43.000
als de chocolade naast ons ligt.

0:06:43.000,0:06:46.000
Wat heeft dit te maken met tijd en spaargeld,

0:06:46.000,0:06:49.000
deze kwestie van onmiddellijke bevrediging?

0:06:49.000,0:06:53.000
Of zoals sommige economen het noemen: huidige voorkeur.

0:06:53.000,0:06:55.000
We weten dat we zouden moeten sparen.

0:06:55.000,0:06:58.000
Dat doen we volgend jaar wel, maar vandaag gaan we geld uitgeven.

0:06:58.000,0:07:00.000
Kerstmis komt eraan,

0:07:00.000,0:07:03.000
laten we eens voor iedereen cadeautjes gaan kopen.

0:07:03.000,0:07:07.000
Dus deze kwestie van huidige voorkeur

0:07:07.000,0:07:09.000
laat ons denken over sparen,

0:07:09.000,0:07:11.000
maar we gaan geld uitgeven.

0:07:11.000,0:07:13.000
Ik zal nog een

0:07:13.000,0:07:15.000
gedragsobstakel noemen voor sparen

0:07:15.000,0:07:17.000
dat te maken heeft met laksheid.

0:07:17.000,0:07:19.000
Maar weer een kleine afdwaling

0:07:19.000,0:07:22.000
naar het onderwerp van orgaandonatie.

0:07:22.000,0:07:25.000
Een prachtige studie die verschillende landen vergelijkt.

0:07:25.000,0:07:28.000
We bekijken twee vergelijkbare landen,

0:07:28.000,0:07:31.000
Duitsland en Oostenrijk.

0:07:31.000,0:07:33.000
Als je in Duitsland

0:07:33.000,0:07:35.000
je organen wilt doneren --

0:07:35.000,0:07:37.000
God verhoede dat er iets ergs

0:07:37.000,0:07:39.000
met je gebeurt --

0:07:39.000,0:07:42.000
als je je rijbewijs haalt of een identiteitsbewijs

0:07:42.000,0:07:44.000
kruis je het vakje aan bij:

0:07:44.000,0:07:46.000
"Ik wil graag mijn organen doneren."

0:07:46.000,0:07:48.000
Niet veel mensen kruisen graag vakjes aan.

0:07:48.000,0:07:50.000
Het vergt moeite. Je moet nadenken.

0:07:50.000,0:07:53.000
Twaalf procent doet het.

0:07:53.000,0:07:56.000
Oostenrijk, een buurland,

0:07:56.000,0:07:58.000
een beetje gelijk, een beetje verschillend.

0:07:58.000,0:08:00.000
Wat is het verschil?

0:08:00.000,0:08:02.000
Wel, je kunt nog steeds kiezen.

0:08:02.000,0:08:04.000
Je kiest

0:08:04.000,0:08:07.000
of je je organen wilt doneren of niet.

0:08:07.000,0:08:09.000
Maar als je je rijbewijs haalt,

0:08:09.000,0:08:11.000
moet je het vakje aankruisen

0:08:11.000,0:08:15.000
als je je organen niet wilt doneren.

0:08:15.000,0:08:17.000
Niemand kruist vakjes aan.

0:08:17.000,0:08:19.000
Dat is teveel moeite.

0:08:19.000,0:08:22.000
Eén procent kruist het vakje aan. De rest doet niks.

0:08:22.000,0:08:24.000
Niks doen in heel normaal.

0:08:24.000,0:08:27.000
Weinig mensen kruisen vakjes aan.

0:08:27.000,0:08:29.000
Wat is de uitwerking

0:08:29.000,0:08:31.000
op levens redden

0:08:31.000,0:08:34.000
en beschikbare organen?

0:08:34.000,0:08:36.000
In Duitsland kruist 12 procent het vakje aan.

0:08:36.000,0:08:39.000
Twaalf procent is orgaandonor.

0:08:39.000,0:08:41.000
Een groot tekort aan organen,

0:08:41.000,0:08:43.000
God verhoede, als je er een nodig hebt.

0:08:43.000,0:08:46.000
In Oostenrijk, kruist ook niemand het vakje aan.

0:08:46.000,0:08:49.000
Daarom is 99 procent van de mensen

0:08:49.000,0:08:51.000
orgaandonor.

0:08:51.000,0:08:53.000
Laksheid, gebrek aan actie.

0:08:53.000,0:08:55.000
Wat is de standaardinstelling

0:08:55.000,0:08:57.000
als mensen niks doen,

0:08:57.000,0:09:00.000
als ze blijven uitstellen, als ze geen vakje aankruisen?

0:09:00.000,0:09:02.000
Heel krachtig.

0:09:02.000,0:09:04.000
We gaan het hebben

0:09:04.000,0:09:08.000
over wat er gebeurt als mensen overweldigd en bang zijn

0:09:08.000,0:09:11.000
om hun pensioenspaarplankeuzes te maken.

0:09:11.000,0:09:14.000
Zorgen we ervoor dat ze automatisch meedoen aan het plan,

0:09:14.000,0:09:16.000
of worden ze uitgesloten?

0:09:16.000,0:09:19.000
In te veel pensioenspaarplannen

0:09:19.000,0:09:21.000
betekent niks doen

0:09:21.000,0:09:24.000
dat mensen niet gaan sparen voor hun pensioen,

0:09:24.000,0:09:26.000
als ze niet het vakje aankruisen.

0:09:26.000,0:09:29.000
Een vakje aankruisen kost moeite.

0:09:29.000,0:09:32.000
We spraken over een paar gedragsuitdagingen.

0:09:32.000,0:09:35.000
Nog eentje voor we de uitdagingen in oplossingen omdraaien,

0:09:35.000,0:09:37.000
die gaat met apen en appels.

0:09:37.000,0:09:39.000
Nee, nee, nee, dit is een echte studie

0:09:39.000,0:09:43.000
en het heeft een hoop te maken met gedragseconomie.

0:09:43.000,0:09:46.000
Eén groep apen krijgt een appel, ze zijn er best blij mee.

0:09:46.000,0:09:48.000
De andere groep krijgt twee appels, maar eentje wordt weggenomen.

0:09:48.000,0:09:50.000
Ze hebben nog een appel over.

0:09:50.000,0:09:53.000
Ze zijn erg kwaad.

0:09:53.000,0:09:56.000
Waarom heb je onze appel afgepakt?

0:09:56.000,0:09:59.000
Dit is de afkeer door besef van verlies.

0:09:59.000,0:10:01.000
We balen als we iets kwijt raken,

0:10:01.000,0:10:04.000
zelfs als het niet veel risico betekent.

0:10:04.000,0:10:07.000
Je zult balen als je uit de geldautomaat

0:10:07.000,0:10:09.000
100 dollar haalt

0:10:09.000,0:10:11.000
en ontdekt dat je een briefje van 20 dollar kwijt bent.

0:10:11.000,0:10:13.000
Het is heel pijnlijk,

0:10:13.000,0:10:15.000
hoewel het niks betekent.

0:10:15.000,0:10:19.000
Die 20 dollar hadden een snelle lunch kunnen zijn.

0:10:19.000,0:10:23.000
Dus deze afkeer van verlies

0:10:23.000,0:10:26.000
treedt ook op als het om sparen gaat,

0:10:26.000,0:10:28.000
want mensen ervaren sparen

0:10:28.000,0:10:31.000
mentaal, emotioneel en intuïtief

0:10:31.000,0:10:33.000
als een verlies,

0:10:33.000,0:10:36.000
want ik heb minder uit te geven.

0:10:36.000,0:10:38.000
We hebben het gehad over

0:10:38.000,0:10:40.000
allerlei gedragsuitdagingen

0:10:40.000,0:10:44.000
die uiteindelijk met sparen van doen hebben.

0:10:44.000,0:10:47.000
Als je denkt aan onmiddellijke beloning --

0:10:47.000,0:10:50.000
chocolade versus bananen --

0:10:50.000,0:10:53.000
het is pijnlijk om nu te sparen.

0:10:53.000,0:10:55.000
Het is veel leuker

0:10:55.000,0:10:57.000
om nu uit te geven.

0:10:57.000,0:11:00.000
We hadden het over laksheid en orgaandonoren

0:11:00.000,0:11:02.000
en het vakje aankruisen.

0:11:02.000,0:11:04.000
Als mensen een hoop vakjes moeten aankruisen

0:11:04.000,0:11:06.000
om aan een pensioenspaarplan mee te doen

0:11:06.000,0:11:08.000
dan blijven ze uitstellen

0:11:08.000,0:11:10.000
en doen niet mee.

0:11:10.000,0:11:12.000
En tot slot hadden we het over afkeer van verlies,

0:11:12.000,0:11:14.000
en apen en appels.

0:11:14.000,0:11:17.000
Als mensen het sparen voor pensioen

0:11:17.000,0:11:20.000
ervaren als een verlies,

0:11:20.000,0:11:23.000
zullen ze niet sparen voor hun pensioen.

0:11:23.000,0:11:25.000
Dus we hebben deze uitdagingen,

0:11:25.000,0:11:27.000
en wat Richard Thaler en mij

0:11:27.000,0:11:29.000
altijd heeft gefascineerd --

0:11:29.000,0:11:31.000
neem behavioral finance,

0:11:31.000,0:11:33.000
maak het behavioral finance op steroïden

0:11:33.000,0:11:35.000
of behavioral finance 2.0

0:11:35.000,0:11:37.000
of behavioral finance in aktie --

0:11:37.000,0:11:41.000
draai de uitdagingen om in oplossingen.

0:11:41.000,0:11:44.000
We bedachten een beschamend eenvoudige oplossing

0:11:44.000,0:11:48.000
genaamd: 'Spaar Meer, niet vandaag, Morgen'.

0:11:48.000,0:11:50.000
Hoe lost dat de uitdagingen op

0:11:50.000,0:11:52.000
waar we over praatten?

0:11:52.000,0:11:54.000
Als je nadenkt over het probleem

0:11:54.000,0:11:56.000
van bananen versus chocolade,

0:11:56.000,0:11:59.000
dan denken we dat we volgende week bananen zullen gaan eten.

0:11:59.000,0:12:02.000
We denken dat we volgend jaar meer zullen gaan sparen.

0:12:02.000,0:12:05.000
Spaar Meer Morgen

0:12:05.000,0:12:07.000
nodigt werknemers uit

0:12:07.000,0:12:09.000
om meer te sparen, misschien volgend jaar --

0:12:09.000,0:12:11.000
ooit in de toekomst

0:12:11.000,0:12:13.000
als we ons voor kunnen stellen

0:12:13.000,0:12:15.000
dat we bananen eten,

0:12:15.000,0:12:17.000
meer vrijwilligerswerk doen in de gemeenschap,

0:12:17.000,0:12:21.000
meer bewegen en allerlei dingen doen die goed zijn voor de planeet.

0:12:21.000,0:12:24.000
We spraken ook over het vakje aankruisen

0:12:24.000,0:12:27.000
en hoe moeilijk het is om een actie te ondernemen.

0:12:27.000,0:12:29.000
Spaar Meer Morgen

0:12:29.000,0:12:31.000
maakt het gemakkelijk.

0:12:31.000,0:12:33.000
Het is een automatische piloot.

0:12:33.000,0:12:37.000
Als je mij vertelt dat je meer wilt sparen in de toekomst,

0:12:37.000,0:12:39.000
laten we zeggen elke januari,

0:12:39.000,0:12:42.000
ga je automatisch meer sparen

0:12:42.000,0:12:45.000
en het wordt overgeheveld van je salarisstrook naar je pensioenspaarplan

0:12:45.000,0:12:47.000
voor je het ziet, voor je het aanraakt,

0:12:47.000,0:12:49.000
voor je te maken krijgt

0:12:49.000,0:12:52.000
met onmiddellijke beloning.

0:12:52.000,0:12:55.000
Maar wat doen we met de apen

0:12:55.000,0:12:57.000
en besef van verlies?

0:12:57.000,0:12:59.000
Als het weer januari wordt

0:12:59.000,0:13:01.000
kunnen mensen voelen dat als ze meer sparen,

0:13:01.000,0:13:04.000
ze minder kunnen uitgeven en dat is pijnlijk.

0:13:05.000,0:13:07.000
Misschien moet het niet alleen januari zijn.

0:13:07.000,0:13:10.000
Misschien moeten we mensen meer laten sparen

0:13:10.000,0:13:13.000
als ze meer geld verdienen.

0:13:13.000,0:13:16.000
Op die manier hoeven ze, als ze meer verdienen, als ze opslag krijgen,

0:13:16.000,0:13:20.000
niet in hun uitgaven te snijden.

0:13:20.000,0:13:22.000
Ze nemen een beetje

0:13:22.000,0:13:24.000
van de loonsverhoging mee naar huis

0:13:24.000,0:13:26.000
en geven meer uit --

0:13:26.000,0:13:28.000
leggen een beetje van de verhoging in

0:13:28.000,0:13:30.000
in een pensioenspaarplan.

0:13:30.000,0:13:32.000
Dus dat is het programma,

0:13:32.000,0:13:34.000
beschamend eenvoudig,

0:13:34.000,0:13:36.000
maar zoals we gaan zien,

0:13:36.000,0:13:38.000
extreem krachtig.

0:13:38.000,0:13:40.000
Richard Thaler en ik hebben het

0:13:40.000,0:13:42.000
voor het eerst toegepast

0:13:42.000,0:13:45.000
in 1998.

0:13:45.000,0:13:48.000
Een middelgroot bedrijf in het Middenwesten.

0:13:48.000,0:13:50.000
Arbeiders die

0:13:50.000,0:13:52.000
worstelden om hun rekeningen te betalen

0:13:52.000,0:13:54.000
vertelden ons herhaaldelijk

0:13:54.000,0:13:57.000
dat ze niet meteen meer kunnen sparen.

0:13:57.000,0:14:00.000
Vandaag meer sparen is geen optie.

0:14:00.000,0:14:02.000
We nodigden ze uit om

0:14:02.000,0:14:05.000
drie procent meer te sparen

0:14:05.000,0:14:08.000
elke keer dat ze loonsverhoging kregen.

0:14:08.000,0:14:11.000
En hier zijn de resultaten.

0:14:11.000,0:14:13.000
We zien hier een periode van drie en een half jaar,

0:14:13.000,0:14:15.000
met vier loonsverhogingen.

0:14:15.000,0:14:17.000
Mensen die met moeite konden sparen,

0:14:17.000,0:14:19.000
spaarden nu 3 procent van hun loon.

0:14:19.000,0:14:21.000
Drie en een half jaar later

0:14:21.000,0:14:24.000
sparen ze bijna vier keer zoveel,

0:14:24.000,0:14:27.000
bijna 14 procent.

0:14:27.000,0:14:29.000
En er staan schoenen en fietsen

0:14:29.000,0:14:31.000
en dingen op deze grafiek

0:14:31.000,0:14:33.000
want ik wil geen cijfers

0:14:33.000,0:14:35.000
in het luchtledige projecteren.

0:14:35.000,0:14:38.000
Ik wil echt nadenken over het feit

0:14:38.000,0:14:40.000
dat vier keer meer sparen

0:14:40.000,0:14:42.000
een enorm verschil maakt

0:14:42.000,0:14:44.000
als je bekijkt welke levensstijl

0:14:44.000,0:14:46.000
mensen zich kunnen veroorloven.

0:14:46.000,0:14:48.000
Het is echt.

0:14:48.000,0:14:51.000
Het zijn niet alleen cijfers op papier.

0:14:51.000,0:14:53.000
Door drie procent te sparen,

0:14:53.000,0:14:55.000
kunnen mensen leuke sneakers kopen

0:14:55.000,0:14:57.000
om op te gaan lopen.

0:14:57.000,0:15:01.000
Ze kunnen zich verder niks veroorloven.

0:15:01.000,0:15:03.000
Als ze 14 procent sparen

0:15:03.000,0:15:06.000
kunnen ze misschien mooie nette schoenen kopen

0:15:06.000,0:15:09.000
om mee naar de auto te lopen.

0:15:09.000,0:15:11.000
Dat is echt een verschil.

0:15:11.000,0:15:16.000
Tegenwoordig heeft zo'n 60 procent van de grote bedrijven

0:15:16.000,0:15:19.000
een programma als dit ingevoerd.

0:15:19.000,0:15:22.000
Het maakte onderdeel uit van de Pension Protection Act.

0:15:22.000,0:15:24.000
Uiteraard zijn Thaler en ik

0:15:24.000,0:15:27.000
gezegend met onze deelname aan dit programma

0:15:27.000,0:15:29.000
dat zoveel goed doet.

0:15:29.000,0:15:31.000
Laat me afronden

0:15:31.000,0:15:34.000
met twee belangrijke tips.

0:15:34.000,0:15:37.000
De eerste is dat behavioral finance

0:15:37.000,0:15:40.000
extreem krachtig is.

0:15:40.000,0:15:43.000
Dit is maar één voorbeeld.

0:15:43.000,0:15:45.000
Ten tweede:

0:15:45.000,0:15:47.000
er is nog een lange weg te gaan.

0:15:47.000,0:15:50.000
Dit is maar het topje van de ijsberg.

0:15:50.000,0:15:53.000
Denk aan mensen en hypotheken

0:15:53.000,0:15:56.000
en huizen kopen die je toch niet kunt betalen.

0:15:56.000,0:15:58.000
Daarover moeten we nadenken.

0:15:58.000,0:16:01.000
Denk aan mensen die teveel risico nemen,

0:16:01.000,0:16:04.000
niet begrijpen hoeveel risico ze nemen,

0:16:04.000,0:16:06.000
of te weinig risico nemen.

0:16:06.000,0:16:08.000
Daar moeten we aan denken.

0:16:08.000,0:16:11.000
Denk aan duizend dollar per jaar besteed

0:16:11.000,0:16:13.000
aan loten.

0:16:13.000,0:16:15.000
Daar moeten we aan denken.

0:16:15.000,0:16:17.000
Het record

0:16:17.000,0:16:19.000
is in Singapore.

0:16:19.000,0:16:21.000
Het gemiddelde huishouden

0:16:21.000,0:16:24.000
geeft elk jaar $4000 uit aan loten.

0:16:24.000,0:16:26.000
We hebben nog een lange weg te gaan,

0:16:26.000,0:16:28.000
een hoop op te lossen,

0:16:28.000,0:16:31.000
ook op pensioengebied

0:16:31.000,0:16:33.000
wat mensen doen met hun geld

0:16:33.000,0:16:35.000
als ze gepensioneerd zijn.

0:16:35.000,0:16:37.000
Nog een laatste vraag:

0:16:37.000,0:16:40.000
Wie van jullie is er gerust op

0:16:40.000,0:16:42.000
bij het plannen van je pensioen,

0:16:42.000,0:16:45.000
dat je een solide plan hebt

0:16:45.000,0:16:47.000
voor je pensioen, of

0:16:47.000,0:16:50.000
bij gebruik van sociale voorzieningen.

0:16:50.000,0:16:52.000
Welke leefstijl verwacht je?

0:16:52.000,0:16:54.000
Hoeveel heb je elke maand te besteden,

0:16:54.000,0:16:56.000
zodat je niet blut raakt?

0:16:56.000,0:16:59.000
Wie van jullie denkt dat hij een solide plan heeft voor de toekomst

0:16:59.000,0:17:03.000
wat betreft beslissingen voor na je pensionering?

0:17:04.000,0:17:07.000
Een, twee, drie, vier.

0:17:07.000,0:17:09.000
Minder dan drie procent

0:17:09.000,0:17:11.000
van een wereldwijs publiek.

0:17:11.000,0:17:14.000
Behavioral finance heeft nog een lange weg te gaan.

0:17:14.000,0:17:16.000
Er zijn veel kansen

0:17:16.000,0:17:20.000
om het telkens weer opnieuw te versterken.

0:17:20.000,0:17:22.000
Dank je.

0:17:22.000,0:17:24.000
(Applaus)