Return to Video

Trampolina do językow | Tim Morley | TEDxGranta

  • 0:18 - 0:20
    Dzień dobry. Nazywam się Tim Morley,
  • 0:20 - 0:24
    i chciałbym opowiedzieć o innowacyjnym,
  • 0:24 - 0:26
    odmiennym sposobie rozpoczynania nauki
  • 0:26 - 0:29
    języków obcych w szkołach podstawowych.
  • 0:29 - 0:32
    Większość szkół podstawowych w Anglii
  • 0:32 - 0:35
    ma w programie naukę języków obcych,
    co jest fantastyczne,
  • 0:35 - 0:38
    ale mamy rozbieżność umiejętności.
  • 0:38 - 0:42
    Z jednej strony mamy wielu
    nauczycieli szkół podstawowych
  • 0:42 - 0:46
    skutecznych, zmotywowanych,
    wykształconych,
  • 0:46 - 0:49
    ale większość z nich nie zna
    żadnego języka obcego,
  • 0:49 - 0:52
    nie mówiąc o przygotowaniu
    do ich nauczania.
  • 0:52 - 0:57
    Z drugiej strony mamy w gimnazjach
    wielu nauczycieli języków obcych,
  • 0:57 - 0:59
    którzy świetnie uczą młodzież,
  • 0:59 - 1:02
    ale postawieni przed grupą 7-latków
  • 1:02 - 1:04
    zaczynają się gubić,
  • 1:04 - 1:08
    więc niezbyt chcą pracować
    z młodszymi dziećmi.
  • 1:08 - 1:14
    Tę właśnie lukę wypełniamy w projekcie
    "Springboard to Languages",
  • 1:14 - 1:19
    w który zaangażowałem się
    w ostatnich latach,
  • 1:19 - 1:26
    próbując uczyć esperanta
    w szkole podstawowej.
  • 1:26 - 1:31
    Tytuł mojej prelekcji oddaje
  • 1:31 - 1:35
    zdrowy sceptycyzm niektórych rodziców.
  • 1:35 - 1:36
    "Czego pan uczy moje dziecko?
  • 1:36 - 1:41
    Co to, do diabła? To hiszpański? Po co?"
  • 1:41 - 1:44
    To zupełnie zrozumiałe pytania,
    na które spróbuję odpowiedzieć.
  • 1:44 - 1:50
    Po pierwsze: to nie jest kurs esperanto.
  • 1:50 - 1:52
    Celem nie jest wypuszczenie w świat dzieci
  • 1:52 - 1:54
    biegle władających językiem,
  • 1:54 - 1:56
    w życiu codziennym, w pracy i tak dalej.
  • 1:56 - 1:58
    Nie o to chodzi.
  • 1:58 - 2:05
    Większość dzieci pewnie nigdy
    nie spotka innego esperantysty.
  • 2:05 - 2:07
    Nie o to chodzi.
  • 2:07 - 2:11
    A o co? Właśnie o tym chcę powiedzieć.
  • 2:11 - 2:15
    Najważniejsza jest świadomość językowa.
  • 2:16 - 2:21
    Esperanto jest językiem znacznie prostszym
  • 2:21 - 2:23
    niż inne, z którymi miałem styczność,
  • 2:23 - 2:26
    a znam ich i uczę całkiem sporo.
  • 2:26 - 2:31
    Został wymyślony tak,
    żeby był prosty i łatwy do nauki.
  • 2:31 - 2:34
    Uczy się go o niebo łatwiej i szybciej,
  • 2:34 - 2:36
    niż innych znanych mi języków.
  • 2:36 - 2:41
    Dlatego dzieci szybko przechodzą
    z etapu pamięciowego
  • 2:41 - 2:46
    i zaczynają kreatywnie
    używać języka, co jest świetne.
  • 2:46 - 2:51
    Pozwala to na umysłową gimnastykę,
    która jest niezbędna,
  • 2:51 - 2:54
    żeby mieć w głowie dwa języki
  • 2:54 - 2:56
    i przełączać się między nimi,
    znajdując powiązania.
  • 2:56 - 3:00
    Prosty język rozwija
    wszystkie te umiejętności,
  • 3:00 - 3:02
    umożliwiając ich wykorzystanie
  • 3:02 - 3:04
    w nauce następnych języków.
  • 3:04 - 3:07
    To udane doświadczenie integrujące.
  • 3:07 - 3:11
    "Integrujące" w tym sensie,
    że w każdej klasie
  • 3:11 - 3:14
    znacznie większy procent dzieci
  • 3:14 - 3:18
    załapie esperanto i zacznie
    sensownie go używać,
  • 3:18 - 3:21
    niż gdyby uczyli się innego języka.
  • 3:21 - 3:25
    Moim skromnym zdaniem
    to udane doświadczenie.
  • 3:25 - 3:29
    Reakcje uczniów, nauczycieli, dyrektorów
  • 3:29 - 3:33
    i rodziców, kiedy już
    zrozumieją, w czym rzecz,
  • 3:33 - 3:36
    a także ocena akademicka wskazują,
  • 3:36 - 3:39
    że jest dobrze. To działa.
  • 3:39 - 3:41
    Rzućmy okiem na taksonomię Blooma,
  • 3:41 - 3:43
    na której często bazują
    programy nauczania.
  • 3:43 - 3:47
    Zaczynamy od dołu i idziemy w górę.
  • 3:47 - 3:51
    Niebezpieczeństwem nauki
    języka w szkołach podstawowych
  • 3:51 - 3:53
    jest możliwość utknięcia na samym dole.
  • 3:53 - 3:57
    Dzieci muszą wtedy wiele zapamiętywać:
  • 3:57 - 4:00
    odmianę, rodzaj męski, żeński,
  • 4:00 - 4:02
    pisownię, wymowę,
  • 4:02 - 4:05
    trzeba się bardzo wiele nauczyć na pamięć,
  • 4:05 - 4:08
    zanim można przejść
    na wyższy poziom nauki.
  • 4:08 - 4:14
    Na wielu lekcjach języka
    w szkołach podstawowych,
  • 4:14 - 4:17
    gdzie uczy się francuskiego,
    hiszpańskiego czy mandaryńskiego,
  • 4:17 - 4:19
    utkniemy na samym dole,
  • 4:19 - 4:22
    przez co nigdy nie przejdziemy
    do ciekawszych części
  • 4:22 - 4:25
    i dzieci tracą zainteresowanie nauką
    zanim do tego dojdzie.
  • 4:25 - 4:28
    Esperanto ogranicza
    zapamiętywanie do minimum,
  • 4:28 - 4:31
    przez co szybko przechodzi się
    na wyższy poziom nauki,
  • 4:31 - 4:34
    do ciekawszych i bardziej
    ekscytujących umiejętności.
  • 4:34 - 4:37
    Esperanto pomaga dzieciom
    w nauce czytania we własnym języku.
  • 4:37 - 4:42
    Widziałem 5-latków, którzy z trudem
    czytali i pisałli po angielsku.
  • 4:42 - 4:45
    Odkryli, że potrafią czytać w esperanto.
  • 4:45 - 4:48
    Było im znacznie łatwiej
  • 4:48 - 4:51
    i dało pewność siebie,
  • 4:51 - 4:53
    potrzebną, żeby ruszyć z angielskim.
  • 4:53 - 4:56
    Spotkałem 9-latków, którzy w zadaniu
  • 4:56 - 4:59
    "Zakreśl przysłówek w zdaniu"
  • 4:59 - 5:01
    najpierw w głowie tłumaczyli
  • 5:01 - 5:03
    zdanie na esperanto,
  • 5:03 - 5:06
    bo w esperanto przysłówki
    dużo łatwiej zauważyć.
  • 5:06 - 5:08
    Można więc uczyć dzieci
    czytania w ich własnym języku.
  • 5:08 - 5:13
    Nawet arytmetyka - sposób wymawiania
    liczb w esperanto
  • 5:13 - 5:17
    pomaga wytłumaczyć,
    jak się "tworzy" liczby z cyfr.
  • 5:17 - 5:20
    A kiedy 5-latek uczy się
    dodawać jednostki i dziesiątki,
  • 5:20 - 5:21
    to bardzo pomaga.
  • 5:21 - 5:23
    Podam kilka przykładów.
  • 5:23 - 5:26
    Esperanto wnosi to wszystko do szkoły.
  • 5:26 - 5:29
    Prawie mimochodem może też wnieść
  • 5:29 - 5:30
    kontakt z innymi kulturami,
  • 5:30 - 5:34
    co jest oczywistym motorem
    do nauki języków obcych.
  • 5:34 - 5:37
    Brałem już udział
    w szkolnych wideokonferencjach
  • 5:37 - 5:40
    między klasami z Anglii,
  • 5:40 - 5:44
    Słowenii, Węgier i Niemiec.
  • 5:44 - 5:47
    Istnieje wiele projektów "Comenius".
  • 5:47 - 5:49
    "Comenius" to nazwa stypendium
  • 5:49 - 5:52
    przyznawanego szkołom
    przez Komisję Europejską,
  • 5:52 - 5:55
    w celu nawiązania kontaktów
    z innymi szkołami w całej Europie.
  • 5:55 - 5:57
    W wielu projektach "Comenius"
  • 5:57 - 5:59
    używa się esperanta
    jako języka pomocniczego
  • 5:59 - 6:02
    w komunikacji między uczniami i dorosłymi.
  • 6:02 - 6:06
    I to wszystko esperanto wnosi do szkoły.
  • 6:06 - 6:10
    A teraz porównanie. Jak tego nie osiągnąć.
  • 6:10 - 6:13
    Ten gość gra na fagocie.
  • 6:13 - 6:15
    Gra na fagocie sprawia mu
    wielką przyjemność,
  • 6:15 - 6:17
    może nawet w ten sposób zarabia.
  • 6:17 - 6:20
    Jeżeli chcecie, żeby wasze dziecko
  • 6:20 - 6:23
    zostało profesjonalnym fagocistą,
  • 6:23 - 6:25
    to najlepszym sposobem jest
  • 6:25 - 6:28
    nie dawać fagotu 7-latkowi.
  • 6:28 - 6:30
    "No, dobrze Jasiu, zagraj nam coś!"
  • 6:30 - 6:31
    To nie zadziała.
  • 6:31 - 6:35
    Fagot to duży, nieporęczny instrument
    nawet w rękach dorosłego.
  • 6:35 - 6:37
    A dziecięcymi rękami
    grać jest jeszcze trudniej.
  • 6:37 - 6:40
    Trzeba bardzo wiele zapamiętać,
    na przykład układ palców,
  • 6:40 - 6:42
    i trudno wydusić z fagotu
    choć jedno kwiknięcie,
  • 6:42 - 6:44
    a co dopiero tony,
    których chciałoby się słuchać.
  • 6:44 - 6:48
    Robiąc to, po 6 lub 12 miesiącach
  • 6:48 - 6:50
    usłyszelibyście tylko: "Nie lubię tego",
  • 6:50 - 6:52
    "Nie potrafię". "Nie mam talentu".
  • 6:52 - 6:53
    "Nie chcę grać".
  • 6:53 - 6:57
    Czyli tak się nie robi.
    Zaczynamy od rzeczy prostych.
  • 6:57 - 7:00
    Ręce w górę - kto uczył się
    grać na flecie w podstawówce?
  • 7:00 - 7:02
    Ja tak.
  • 7:02 - 7:03
    Tak jak prawie każdy.
  • 7:03 - 7:07
    A kto nadal gra na flecie,
    dla przyjemności lub w kapeli?
  • 7:07 - 7:12
    Raz, dwa, świetnie.
    Więcej niż oczekiwałem!
  • 7:12 - 7:17
    Niektórzy się tego trzymają,
    ale olbrzymia większość nie.
  • 7:17 - 7:21
    Czy polityka nauczania zawiodła?
  • 7:21 - 7:25
    Po co uczyliśmy się grać na flecie?
    To nie jest umiejętność potrzebna w życiu.
  • 7:25 - 7:26
    Oczywiście, nie o to chodziło.
  • 7:26 - 7:29
    Ucząc się gry na flecie,
    uczymy się muzyki.
  • 7:29 - 7:31
    Uczymy się tonacji dur i mol.
  • 7:31 - 7:32
    Zaczynamy czytać nuty.
  • 7:32 - 7:34
    Uczymy się o rytmie i metrum,
  • 7:34 - 7:36
    o dotrzymywaniu tempa, o harmonii.
  • 7:36 - 7:41
    Cała ta wiedza trafia do nas
    przez ten prosty instrument
  • 7:41 - 7:45
    i potem można ją wykorzystać przy fagocie
  • 7:45 - 7:47
    lub przy organach,
    czy na czym tam chcemy grać.
  • 7:47 - 7:53
    Podobnie francuski
    w szkole jest jak fagot.
  • 7:53 - 7:57
    Hiszpański to też fagot.
  • 7:57 - 8:00
    Chiński to taki ogromny fagot
    z dodatkowymi tonami!
  • 8:02 - 8:07
    Esperanto to flet. I tyle.
  • 8:07 - 8:09
    Zanim przejdę dalej, chcę powiedzieć,
  • 8:09 - 8:12
    że nie cierpię prelekcji,
    z wielkimi slajdami tekstu,
  • 8:12 - 8:14
    gdzie się tu stoi i czyta.
  • 8:14 - 8:16
    To nie jest prelekcja, tylko odczyt,
  • 8:16 - 8:18
    który szybko robi się nudny.
  • 8:18 - 8:21
    Mimo to, pokażę taki slajd
  • 8:21 - 8:22
    i mam zamiar go odczytać!
  • 8:22 - 8:24
    Tylko ten jeden raz.
  • 8:24 - 8:26
    To wyciąg z raportu
  • 8:26 - 8:28
    Wydziału Edukacji
    Uniwersytetu z Manchesteru,
  • 8:28 - 8:31
    który oceniał projekt
    "Springboard to Languages"
  • 8:31 - 8:35
    piszą tu o szkole A,
  • 8:35 - 8:39
    w której dzieci przez 18 miesięcy
    uczyły się esperanto
  • 8:39 - 8:44
    i o szkole B, w której przez dwa lata
    uczono się francuskiego,
  • 8:44 - 8:47
    a teraz rozpoczęto naukę esperanto.
  • 8:47 - 8:49
    Obie klasy miały test
    z francuskiego i oto wyniki.
  • 8:49 - 8:53
    [Czy "Springboard" pomaga
    w nauce obcych języków?]
  • 8:53 - 8:56
    "Poproszono uczniów
    o rozszyfrownie zdania:
  • 8:56 - 8:58
    "Les oreilles de l'éléphant
    sont très grandes
  • 8:58 - 9:00
    et le nez est très long".
  • 9:00 - 9:02
    Oto co zauważono: "Jedynymi dziećmi,
  • 9:02 - 9:04
    które przetłumaczyły poprawnie całe zdanie
  • 9:04 - 9:06
    byli, co ciekawe, uczniowie szkoły A,
  • 9:06 - 9:09
    którzy uczyli się esperanta,
    ale nigdy nie uczyły się francuskiego.
  • 9:09 - 9:12
    "Ta dwójka dzieci użyła
    ciekawej metalingwistycznej
  • 9:12 - 9:16
    strategii tłumaczenia: wyrazy podobne,
    interpunkcja, kontekst,
  • 9:16 - 9:19
    umiejętności językowych nabytych
    przy nauce esperanta.
  • 9:19 - 9:22
    "Uczniowie szkoły B, którzy uczyli się
    francuskiego od pierwszej klasy,
  • 9:22 - 9:25
    uzyskali tylko nieznacznie lepsze
    wyniki od dzieci z klasy A
  • 9:25 - 9:27
    na egzaminie z francuskiego".
  • 9:27 - 9:30
    Umiejętności, które nabyli przez esperanto
  • 9:30 - 9:32
    pomogły im osiągnąć podobny poziom
  • 9:32 - 9:35
    jak dzieci, które już
    uczyły się tego francuskiego.
  • 9:35 - 9:37
    Co jest takiego niezwykłego w esperanto?
  • 9:37 - 9:39
    Dlaczego tak się do tego nadaje?
  • 9:39 - 9:40
    Kilka krótkich przykładów.
  • 9:40 - 9:42
    Na górze mamy kilka liczb:
  • 9:42 - 9:44
    unu, du, tri, kvar, kvin
  • 9:44 - 9:46
    ses, sep, naŭ, dek
  • 9:46 - 9:49
    Tyle trzeba zapamiętać. W porządku.
  • 9:49 - 9:51
    Ale gdy nauczycie się tego na pamięć,
  • 9:51 - 9:54
    macie wszystko co trzeba aż do 99.
  • 9:54 - 9:57
    Nie trzeba się uczyć niczego więcej;
    można tego po prostu użyć.
  • 9:57 - 10:01
    11, 12, 13 to po prostu "dek unu",
    "dek du", "dek tri"
  • 10:01 - 10:04
    dosłownie "dziesięć jeden",
    "dziesięć dwa", "dziesięć trzy"
  • 10:04 - 10:07
    aż do "dudek",
    czyli dosłownie "dwa dziesięć".
  • 10:07 - 10:10
    A potem: "dudek unu",
    "dudek du" i tak dalej
  • 10:10 - 10:12
    aż do 99.
  • 10:12 - 10:15
    Dzieci, które uczą się o setkach,
    dziesiątkach i jednościach,
  • 10:15 - 10:19
    po prostu tłumaczą liczby na esperanto,
  • 10:19 - 10:20
    sam to widziałem na lekcji,
  • 10:20 - 10:25
    "27... dudek sep...
    "dudek" to dwie dziesiątki,
  • 10:25 - 10:26
    więc piszę 2 w kolumnie dziesiątek,
  • 10:26 - 10:28
    a 7 w kolumnie jednostek".
  • 10:28 - 10:30
    Tłumacząc liczbę na esperanto,
  • 10:30 - 10:35
    widać wyraźniej, co oznacza "2" w "27".
  • 10:36 - 10:39
    Poniżej "sesdek tri"... ktoś chciałby?
  • 10:39 - 10:46
    "73!" No, to jest raczej 63,
    ale dziękuję za próbę!
  • 10:48 - 10:51
    I znowu widać minimalizację
  • 10:51 - 10:54
    liczby pojęć, których trzeba
    nauczyć się na pamięć.
  • 10:54 - 10:58
    gdy nauczysz się słowa "patro",
    to znasz też "patrino"
  • 10:58 - 11:01
    Końcówka "-ino" oznacza
    "żeński odpowiednik",
  • 11:01 - 11:03
    i tak "patrino" oznacza "matka".
  • 11:03 - 11:05
    Nie trzeba się uczyć osobnego słowa.
  • 11:05 - 11:09
    "Instruisto" oznacza "nauczyciel",
  • 11:09 - 11:11
    a gdy chcemy podkreślić, że to kobieta,
  • 11:11 - 11:14
    można ją określić słowem "instruistino".
  • 11:14 - 11:18
    Ten sam przyrostek "-ino"
    zaznacza rodzaj żeński.
  • 11:18 - 11:22
    mówiący po niemiecku rozpoznają,
    że "hundo" to "pies",
  • 11:22 - 11:28
    a "hundido" to szczeniak.
    "-ido" oznacza dziecko, potomka.
  • 11:28 - 11:31
    I tak z "kato" można
    uzyskać "katido" - kocię.
  • 11:31 - 11:34
    "Kuniklo" - słowo rozpoznawalne
    dla znających włoski lub łacinę
  • 11:34 - 11:38
    jako "królik", a "kuniklido" to króliczek.
  • 11:38 - 11:41
    Mówię po francusku od 25 lat,
  • 11:41 - 11:44
    mieszkałem we Francji,
    a moja rodzina jest dwujęzyczna,
  • 11:44 - 11:48
    ale nie potrafię natychmiast
    przypomnieć sobie francuskiego słowa
  • 11:48 - 11:49
    określającego króliczka.
  • 11:49 - 11:51
    Wiem, jak jest "królik",
    ale nie króliczek.
  • 11:51 - 11:54
    Nie pamiętam tego słowa,
    a w esperanto jest ono oczywiste
  • 11:54 - 11:57
    Nie da się go nie znać. Jest oczywiste.
  • 11:57 - 11:59
    "Kontenta" oznacza "zadowolony",
  • 11:59 - 12:02
    "mal-" nadaje znaczenie przeciwne,
  • 12:02 - 12:04
    więc "malkontenta" znaczy "niezadowolony".
  • 12:04 - 12:06
    "Granda" to duży,
  • 12:06 - 12:09
    "malgranda" to "mały".
  • 12:09 - 12:10
    Nie trzeba się uczyć osobnego słowa.
  • 12:10 - 12:13
    Z przymiotnikami w esperanto
    jest jak w reklamie
  • 12:13 - 12:15
    "kup jeden, drugi dostaniesz gratis"!
  • 12:15 - 12:18
    Ilość słówek do nauczenia
    dosłownie zredukowano o połowę
  • 12:18 - 12:20
    tylko dzięki przedrostkowi "mal".
  • 12:20 - 12:23
    To tylko jeden przykład,
  • 12:23 - 12:26
    a zasady te obowiązują zawsze.
  • 12:26 - 12:32
    Zauważyłem, że nauka
    francuskiego i innych języków
  • 12:32 - 12:35
    jest procesem addytywnym
    - poznaję nowe słowo,
  • 12:35 - 12:37
    uczę się jego pisowni, wymowy,
  • 12:37 - 12:41
    znaczenia, i dodaję kolejne
    słowo do swojego zasobu.
  • 12:41 - 12:43
    Nauka esperanta to proces mnożny.
  • 12:43 - 12:47
    Każde nowe słowo łączy się i mnoży
  • 12:47 - 12:49
    ze wszystkimi, które już znam,
  • 12:49 - 12:50
    więc zyskuję nie jedno słowo,
  • 12:50 - 12:53
    lecz całe połacie nowych umiejętności.
  • 12:53 - 12:57
    To samo odnosi się do uczniów.
  • 12:57 - 13:00
    Szybko osiągają etap,
  • 13:00 - 13:02
    na którym mogą używać języka kreatywnie,
  • 13:02 - 13:07
    zamiast wkuwać słówka i zdania.
  • 13:07 - 13:08
    To znacznie ciekawsze.
  • 13:08 - 13:11
    Oto piękny przykład:
  • 13:11 - 13:15
    8-latek zakrzyczał mnie
    w poprawnym esperanto
  • 13:15 - 13:17
    po 3 miesiącach nauki.
  • 13:17 - 13:21
    Podczas ćwiczeń wydawałem polecenia,
  • 13:21 - 13:24
    które dzieci wykonują,
    jednocześnie mówiąc, co robią.
  • 13:24 - 13:27
    Używam trybu rozkazującego,
  • 13:27 - 13:29
    a oni oznajmującego
    w czasie teraźniejszym.
  • 13:29 - 13:33
    Mówię więc "Staru!"
    i wszyscy wstają i mówią "Mi staras!".
  • 13:33 - 13:37
    Mówię "Sidu!" i wszyscy
    siadają i mówią "Mi sidas!".
  • 13:37 - 13:41
    Mówię "Saltu!", a oni skacząc,
    odpowiadają "Mi saltas! Mi saltas!".
  • 13:41 - 13:43
    Więc powiedziałem "OK, silentu!"
  • 13:43 - 13:47
    i cała klasa odpowiedziała "Mi silentas!"
  • 13:47 - 13:52
    oprócz Jasia, który krzyknął:
    "Mi ne silentas!"
  • 13:52 - 13:54
    I miałem dylemat:
  • 13:54 - 13:58
    złajać go czy pogratulować?
  • 13:58 - 14:00
    Ponieważ rozśmieszył całą klasę,
  • 14:00 - 14:03
    ale użył poprawnej gramatycznie formy.
  • 14:03 - 14:04
    Z punktu widzenia nauczyciela języka,
  • 14:04 - 14:08
    to spełnienie marzeń. Właśnie o to chodzi!
  • 14:08 - 14:12
    Zrobiłem rozgniewaną minę
    i mówię: "Vi! Silentu!"
  • 14:12 - 14:15
    i on odpowiedział: "OK, mi silentas!".
  • 14:15 - 14:21
    Na francuskim nigdy
    nic takiego się nie zdarzyło.
  • 14:21 - 14:24
    Nie dlatego, że nie lubię
    uczyć francuskiego. Bardzo lubię.
  • 14:24 - 14:28
    Dzieci też chyba lubią się go uczyć.
  • 14:28 - 14:32
    Po prostu trzeba wiele zapamiętać
  • 14:32 - 14:36
    i ćwiczyć, zanim będą w stanie
    coś takiego powiedzieć po francusku,
  • 14:36 - 14:39
    po hiszpańsku, niemiecku
    czy w innym języku.
  • 14:39 - 14:42
    To zdarza się dopiero
    po wielu latach nauki,
  • 14:42 - 14:45
    kiedy dzieci już tracą zainteresowanie
  • 14:45 - 14:49
    i nabywają przekonania,
    że nie są dobre w językach,
  • 14:49 - 14:50
    bo nic nie potrafią powiedzieć.
  • 14:50 - 14:53
    To nie ich wina, ale też
    nie należy winić nauczycieli,
  • 14:53 - 14:56
    naprawdę jest bardzo trudno dojść do etapu
  • 14:56 - 14:59
    na którym można kreatywnie używać języka.
  • 14:59 - 15:01
    Esperanto znacząco skraca ten czas
  • 15:01 - 15:03
    i pozwala dzieciom dojść do tego etapu,
  • 15:03 - 15:06
    doświadczyć używania obcego języka
  • 15:06 - 15:08
    do czegoś ciekawego i zabawnego.
  • 15:08 - 15:12
    Właśnie dlatego to robimy.
  • 15:12 - 15:16
    Esperanto? Podczas lekcji?
    W państwowych szkołach?
  • 15:16 - 15:19
    Właśnie tak! Dzieje się to w tej chwili.
  • 15:19 - 15:22
    Lekcje prowadzą tacy specjaliści jak ja,
  • 15:22 - 15:27
    ale też, co ważniejsze, nauczyciele,
    którzy nie znali esperanta,
  • 15:27 - 15:30
    ale błyskawicznie się go uczą
  • 15:30 - 15:34
    i od razu rozpoczynają nauczanie,
  • 15:34 - 15:36
    rozwiązując tym samym problem braku kadr.
  • 15:36 - 15:39
    Byłem trochę zawstydzony odkryciem,
  • 15:39 - 15:42
    że dzieci, które przez rok
    uczył nauczyciel,
  • 15:42 - 15:45
    którego sam uczyłem podstaw esperanta,
  • 15:45 - 15:48
    mówiły znacznie lepiej niż dzieci,
  • 15:48 - 15:50
    które ja uczyłem przez rok.
  • 15:50 - 15:52
    Jak to było możliwe?
  • 15:52 - 15:54
    To oczywiste.
  • 15:54 - 15:57
    Jestem w szkole przez 45 minut w tygodniu.
  • 15:57 - 16:00
    Robię tyle, ile się da, ale nic ponadto.
  • 16:00 - 16:02
    Ich nauczyciel jest z nimi przez cały czas
  • 16:02 - 16:05
    i esperanto pojawia się to tu,
    to tam na wszystkich lekcjach:
  • 16:05 - 16:07
    czy to matematyki, czy angielskiego,
  • 16:07 - 16:09
    jest cały czas obecny, wszędzie.
  • 16:09 - 16:13
    Dlatego te dzieci dostały znacznie więcej,
  • 16:13 - 16:18
    ucząc się ze swoim nauczycielem,
  • 16:18 - 16:21
    niż ich poprzednicy dostali ode mnie.
  • 16:21 - 16:25
    Wszystko działa zaskakująco dobrze,
  • 16:25 - 16:27
    a ja jestem dumny, że jestem tego częścią.
  • 16:27 - 16:28
    Dziękuję.
  • 16:28 - 16:30
    (Brawa)
Title:
Trampolina do językow | Tim Morley | TEDxGranta
Description:

Niegdyś programista, Tim Morley jest teraz nauczycielem angielskiego i francuskiego. Jest pionierem innowacyjnego sposobu rozpoczynania nauki świadomości języków obcych przy użyciu sztucznego języka Esperanto.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDxTalks
Duration:
16:37

  • Rysia Wand

    Finished translating.
    Synchron, długość linijek, wata językowa.

Polish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.