શ્લૉમૉ બૅનાર્ત્ઝી - આવતીકાલને આવતીકાલ માટે બચાવો
-
0:00 - 0:03આજે હું વધારે બચત કરવા વિષે વાત કરીશ,
-
0:03 - 0:06પણ આજે નહીં, આવતીકાલે.
-
0:06 - 0:08હું વાત કરીશ 'આવતી કાલે વધારે બચત કરો' વિષે.
-
0:08 - 0:10આ, મેં અને શીકાગો યુનિવર્સીટીના રીચર્ડ થૅલરે,
-
0:10 - 0:12આજ થી લગભગ ૧૫ વર્ષ પહેલાં
-
0:12 - 0:15બનાવેલ પ્રોગ્રામ છે.
-
0:15 - 0:17પ્રોગ્રામ, એક અર્થમાં,
-
0:17 - 0:19સ્ટીરૉઇડ પર મુકાયેલ નાણાકીય વર્તણૂંકનું
-
0:19 - 0:21ઉદાહરણ છે --
-
0:21 - 0:24આપણે નાણાકીય વર્તણૂંકનો કઇ રીતે ઉપયોગ કરી શકીએ.
-
0:24 - 0:27હવે તમે પૂછ્શો કે આ નાણાકીય વર્તણૂક વળી શું છે?
-
0:27 - 0:30ચાલો આપણે આપણા પૈસાની વ્યવસ્થા કઇ રીતે કરીએ છીએ તે વિચારીએ.
-
0:30 - 0:33શરૂઆત કરીએ લૉનથી.
-
0:33 - 0:35એ પ્રમાણમાં નવો વિષય છે,
-
0:35 - 0:37યુ. એસ.માં તો ખાસ.
-
0:37 - 0:39મોટા ભાગના લોકો
-
0:39 - 0:42પોતાને જેટલું પરવડે તે પૈકી સહુથી મોટાં ઘરથી
-
0:42 - 0:45પણ થોડું મોટું જ ઘર ખરીદતાં હોય છે,
-
0:45 - 0:48અને તેને માટેની લૉન લઇ પાડતા હોય છે.
-
0:48 - 0:50અને પછી તેઓ બૅન્કોને ભાંડે છે
-
0:50 - 0:53કે ક્યા વેરીઓએ તેમની આ લૉન મંજૂર કરી આપી.
-
0:53 - 0:55આપણે આપણાં જોખમોને પણ
-
0:55 - 0:57કઇ રીતે મૅનૅજ કરીએ છીએ તે પણ જોઇએ --
-
0:57 - 0:59દા.ત. શેર માર્કેટમાં રોકાણો
-
0:59 - 1:02બે વર્ષ, ત્રણ વર્ષ કે ચાર વર્ષ પહેલાં
-
1:02 - 1:04બજાર સારાં હતાં.
-
1:04 - 1:07અને આપણે પણ જોખમ ખેડનાર તો હતા જ.
-
1:07 - 1:09અને પછી શૅર બજાર બેસી જાય
-
1:09 - 1:11અને આપણે બોલી ઉઠીએ ,"અરે.
-
1:11 - 1:14તેઓ આ નુકસાનને લાગણીથી જૂએ
-
1:14 - 1:17અને માને કે આ તો આપણે ખરેખર
-
1:17 - 1:20બજાર જ્યારે ઉપર જતાં હતાં અને
-
1:20 - 1:22જે માનતા હતા તેનાથી જૂદું જ છે."
-
1:22 - 1:25એટલે આપણે જોખમ લેવાની વાત આવે ત્યારે
-
1:25 - 1:27કદાચ બહુ સારૂં નથી કરી રહ્યા.
-
1:27 - 1:30તમારામાંથી કેટલા પાસે આઇફોન છે?
-
1:30 - 1:33છે કોઇ? બહુ સરસ.
-
1:33 - 1:36હું શરત લગાવવા તૈયાર છું કે તમારામાંથી
-
1:36 - 1:39મોટા ભાગના આઇફિનનો વિમો લેતા હશે--
-
1:39 - 1:42લંબાવેલ વૉરન્ટી લઇને આડકતરી રીતે તમે તેનો વિમો જ લો છો ને.
-
1:42 - 1:44ધારો કે તમારો આઇફૉન ખોવાઇ જાય તો?
-
1:44 - 1:46આ પમાણે તમે કરશો?
-
1:46 - 1:48તમારાંમાંથી કેટલાંને બાળકો છે?
-
1:48 - 1:50છે કોઇ અહીં એવું?
-
1:50 - 1:52તમારા હાથ ઉંચા રાખજો
-
1:52 - 1:55જો તમારી પાસે પૂરતો જીવન વિમો હોય તો.
-
1:55 - 1:57હવે હું ઘણા હાથ નીચે થતા જોઇ રહ્યો છું
-
1:57 - 1:59હું એવી ગણત્રી કરૂં કે
-
1:59 - 2:01જો તમે રજૂઆતપ્રદ નમુનો હો,
-
2:01 - 2:03તો તમારામાંથી ઘણા
-
2:03 - 2:06તમને બાળકો હશે તો પણ પોતાનાં જીવનને બદલે,
-
2:06 - 2:08આઇફૉનનો વિમો કરાવતા હશે.
-
2:08 - 2:11વિમાની વાત આવે ત્યારે આપણે ઢીલા પડતા જ્ણાઇએ છીએ.
-
2:11 - 2:15એક સરેરાશ અમૅરીકન કુટુંબ
-
2:15 - 2:18વર્ષે ૧૦૦૦ $
-
2:18 - 2:20લૉટરી પાછળ ખર્ચે છે.
-
2:20 - 2:23હું જાણું છું કે આ વાત હાસ્યાપદ લાગે છે.
-
2:23 - 2:26તમારામાંના કેટલા વર્ષે ૧૦૦૦ ડૉલર લૉટરી પાછળ ખર્ચે છે?
-
2:26 - 2:28કોઇ નહીં.
-
2:28 - 2:31એટલે કે આ રૂમમાં હાજર નથી તેવા લોકો
-
2:31 - 2:33૧૦૦૦ કરતાં વધારે ખર્ચે છે
-
2:33 - 2:36જેથી સરેરાશ ૧૦૦૦ની આવી રહે.
-
2:36 - 2:38ઓછી આવકવાળા લોકો
-
2:38 - 2:42લૉટરી પાછળ ૧૦૦૦ ડૉલરથી ઘણા વધારે ખર્ચે છે.
-
2:42 - 2:44તો આ બધાંનો શું અર્થ કાઢીશું?
-
2:44 - 2:47આપણે નાણાંની વ્યવસ્થા કરવામાં ઉણા ઉતરીએ છીએ.
-
2:47 - 2:50નાણાકીય વર્તણૂક એ એક રીતે મનોવિજ્ઞાન અને
-
2:50 - 2:52અર્થશાસ્ત્રનું મિશ્રણ છે,
-
2:52 - 2:54જેના વડે આપણે નાણાની બાબતોમાં
-
2:54 - 2:56જે ભૂલો કરીએ છીએ તે સમજવાનો પ્રયત્ન કરીએ છીએ.
-
2:56 - 2:58હું બાકીની ૧૨ મિનિટ અને ૫૩ સેકંડ સુધી
-
2:58 - 3:02સતત અહીં ઉભીને આપણે જે રીતે નાણાંની વ્યવસ્થા કરીએ છીએ તેના પર
-
3:02 - 3:04અનેક પ્રકારની મજાક
-
3:04 - 3:06કરતો રહી શકું છું
-
3:06 - 3:09અને અંતે તમે પૂછશો," આપણે લોકોની શું મદદ કરી શકીએ?"
-
3:09 - 3:12બસ, મારી આજની વાતનો ઉદ્દેશ્ય આ જ છે.
-
3:12 - 3:14લોકો નાણાં અંગે જે ભૂલો કરે છે
-
3:14 - 3:17તેને સમજી અને પછીથી
-
3:17 - 3:20વર્તણુકના પડકારોને વર્તણૂકનાં નિરાકરણોમાં
-
3:20 - 3:22શી રીતે ફેરવી શકીએ?
-
3:22 - 3:24આજે હું "આવતીકાલથી વધારે બચત કરો" વિષે
-
3:24 - 3:26વાત કરીશ.
-
3:26 - 3:28હું બચત બાબતે
-
3:28 - 3:30ચર્ચા કરવા માંગું છું.
-
3:30 - 3:32આપણે સ્ક્રીનપર
-
3:32 - 3:34દ્રષ્ટાંતરૂપ ઉદાહરણીય ૧૦૦ અમૅરીકન
-
3:34 - 3:36જોઇ રહ્યા છીએ.
-
3:36 - 3:39આપણે ખાસ તો તેમની બચત અંગેની વર્તણૂક જોઇશું.
-
3:39 - 3:41સહુથી પહેલાં તો ધ્યાન પર લાવવા જેવું
-
3:41 - 3:43એ છે કે,તેમાંના અડધા
-
3:43 - 3:45૪૦૧(ક) પ્લાનમાં
-
3:45 - 3:47આવરી નથી લેવાયા.
-
3:47 - 3:50તેઓ સહેલાઇથી બચત કરી શકે તેમ નથી.
-
3:50 - 3:53તેમના પગારમાંથી સીધા જ ૪૦૧(ક) પ્લાનમાં
-
3:53 - 3:55તેઓ જૂએ તે પહેલાં જ કે
-
3:55 - 3:57અડકી શકે તે પહેલાં જ
-
3:57 - 3:59બચત જમા નથી થઇ શકતી.
-
3:59 - 4:02અને બાકીના અડધાની શું પરિસ્થિતિ છે?
-
4:02 - 4:05તેમાંના કેટલાક તો બચત ન કરવાનું પસંદ કરે છે.
-
4:05 - 4:07તેઓ થોડા આળસુ છે.
-
4:07 - 4:10તેઓ જટીલ વૅબસાઇટપર જઇને ૪૦૧(ક) પ્લાનમાં જોડાવા માટે
-
4:10 - 4:13૧૭ વખત ક્લિક કરવાની મહેનત કરવામાં માનતા નથી.
-
4:13 - 4:15તેમણે તો એ પણ નક્કી કરવાનું રહે છે કે ૫૨ વિક્લ્પોમાંથી
-
4:15 - 4:17તેમણે ક્યાં રોકાણ કરવું,
-
4:17 - 4:21જ્યારે કે તેમણે નાણા બજાર ફંડ વિષે કશું સાંભળ્યું પણ નથી.
-
4:21 - 4:23એટલે તેઓ એટલા મુંઝાઇ જાય છે કે તેઓ જોડાવાનું જ માંડી વાળે છે.
-
4:23 - 4:28આમ, કેટલા લોકો ૪૦૧(ક)ના પ્લાનમાં રોકાણ કરી શકે છે?
-
4:28 - 4:31ત્રીજા ભાગના અમેરીકન.
-
4:31 - 4:33બાકીના બે તૃતીયાંશ હજૂ સુધી રોકાણ કરતા નથી.
-
4:33 - 4:35શું તેઓ પૂરતું રોકાણ કરે છે ખરાં?
-
4:35 - 4:37જે લોકો બહુ ઓછું બચાવી શકતા હોય
-
4:37 - 4:39તેમને જૂદા તારવીએ.
-
4:39 - 4:41દસમાંથી એક
-
4:41 - 4:44પૂરતી બચત કરે છે.
-
4:44 - 4:46દસમાંથી નવ તો
-
4:46 - 4:49ક્યાં તો તેમના ૪૦૧(ક) પ્લાન દ્વારા બચત કરી નથી શકતા,
-
4:49 - 4:52કે બચત કરવી કે ન કરવી તે નક્કી નથી કરી શકતા
-
4:52 - 4:55કે પછી પૂરતી બચત કરી નથી શકતા.
-
4:55 - 4:57આપણે એમ પણ માનીએ છીએ કે
-
4:57 - 4:59લોકો વધારે પડતી બચત કરે છે.
-
4:59 - 5:01ચાલો, તે અંગે પણ વિચારીએ.
-
5:01 - 5:03આપણે એક વ્યક્તિ -
-
5:03 - 5:06આમ તો, આપણે તેને અડધામાં વેતરી નાખીશું
-
5:06 - 5:09કારણ કે તે તો ૧% પણ નથી થતું.
-
5:09 - 5:12લગભગ અડધો ટકો અમેરીકન જ
-
5:12 - 5:17એવું માને છે કે તેઓ વધારે પડતી બચત કરે છે.
-
5:17 - 5:19આપણે તેનું શું કરીશું?
-
5:19 - 5:21હું તેના પર જ ધ્યાન કેન્દ્રીત કરવા માગું છું.
-
5:21 - 5:23આપણે એ સમજવાનું છે કે
-
5:23 - 5:25લોકો શા માટે બચત નથી કરતાં,
-
5:25 - 5:27અને પછી શક્ય છે કે આપણે તે
-
5:27 - 5:29વર્તણૂકના પડકારને
-
5:29 - 5:31વર્તણૂકના ઉપાયોમાં ફેરવી નાખી શકીએ,
-
5:31 - 5:34અને પછી તેની તાકતનો પરચો કરીએ.
-
5:34 - 5:36આપણે થોડીવાર માટે એક આડ વાત કરીએ
-
5:36 - 5:38જેનાવડે આપણે એવા પડકારો -વર્તણૂકના પડકારો-ની
-
5:38 - 5:41સમસ્યાને ખોળી કાઢવાની છે,
-
5:41 - 5:43જે લોકોને બચત કરતાં રોકે છે.
-
5:43 - 5:47હું કેળાં અને ચૉકલૅટની આડ વાત કરવા માગું છું.
-
5:47 - 5:50ધારો કે આવતે અઠવાડીયે એક વધુ રસપ્રદ ટીઇડી કાર્યક્રમ હોય.
-
5:50 - 5:52અને તેના વિરામ દરમ્યાન
-
5:52 - 5:54નાસ્તો રાખવામાં આવ્યો હોય
-
5:54 - 5:56જેમાં તમારે કેળાં અથવા તો ચૉકલૅટની પસંદગી કરવાની હોય.
-
5:56 - 5:59તમને શું લાગે છે કે ટીઈડીના તે કાલ્પનીક કાર્યક્રમમાં
-
5:59 - 6:01તમારામાંનાં કેટલાં કેળાં પસંદ કરશે?
-
6:01 - 6:03કેળાં કોણ પસંદ કરશે?
-
6:03 - 6:05સરસ.
-
6:05 - 6:07હું વૈજ્ઞાનિકરીતે આગાહી કરીશ કે
-
6:07 - 6:10તમારાંમાંનાં ૭૪ % કેળાં પસંદ કરશે.
-
6:10 - 6:14એટલે કે એક બહુ જ રસપ્રદ અભ્યાસ મુજબ તે આગાહી કરી શકાય.
-
6:15 - 6:18અને પછીથી દિવસો ગણતા જાઓ
-
6:18 - 6:22અને જૂઓ કે લોકો શું ખાવાનું પસંદ કરે છે.
-
6:23 - 6:26જે લોકો પોતાને કેળાં ખાતાં કલ્પતાં હતાં
-
6:26 - 6:28તેઓ અઠવાડીયાં પછી
-
6:28 - 6:30ચૉકલૅટ
-
6:30 - 6:32ખાતાં જોવાં મળશે.
-
6:32 - 6:34ભવિષ્ય માટે
-
6:34 - 6:37સ્વ-નિયંત્રણ એ કંઇ મુશ્કેલ નથી.
-
6:37 - 6:39આ અત્યારે પ્રશ્ન એટલે લાગે છે કે
-
6:39 - 6:43જ્યારે ચૉકલૅટ આપણી બાજૂમાં હોય.
-
6:43 - 6:46પણ, આ રાજીપાસાથે સમય અને બચતને
-
6:46 - 6:49શું લેવાદેવા?
-
6:49 - 6:53અથવા, અર્થશાસ્ત્રીઓ જેને વર્તમાન પક્ષપાત કહે છે.
-
6:53 - 6:55આપણે બચતનો વિચાર કરીએ. આપણે જાણીએ છીએ કે બચત કરવી જોઇએ.
-
6:55 - 6:58આપણે તો તે આવતે વર્ષે કરીશું, અત્યારે ચાલો વાપરી નાખીએ.
-
6:58 - 7:00નાતાલ નજદીક જ છે,
-
7:00 - 7:03આપણે જેમને ઓળખીએ છે તેઓેમાટે બહુ બધી ભેટ ખરીદવાનું વિચારતાં હોઇએ છીએ
-
7:03 - 7:07આપણી હાલની માન્યતા
-
7:07 - 7:09આપણને બચત કરવા પ્રેરે છે,
-
7:09 - 7:11પરંતુ, અંતે તો આપણે ખર્ચીને જ રહીએ છીએ.
-
7:11 - 7:13હવે આપણે
-
7:13 - 7:15બચતને અવરોધતાં બીજાં એક વર્તણુકનાં પરીબળ,
-
7:15 - 7:17નિષ્ક્રીયતા,વિષે વાત કરીએ.
-
7:17 - 7:19પરંતુ ફરી એક વાર,
-
7:19 - 7:22અંગનાં દાનની, આડ વાત કરીશું.
-
7:22 - 7:25જુદા જુદા દેશોની તુલનાનો એક રસપ્રદ અભ્યાસ
-
7:25 - 7:28આપણે બે એક સરખા દેશો - જર્મની અને ઑસ્ટ્રીયા -ની
-
7:28 - 7:31સરખામણી કરીશું.
-
7:31 - 7:33હવે ધારો કે તમે
-
7:33 - 7:35જર્મનીમાં અંગનું દાન કરવા માગો છો --
-
7:35 - 7:37ભગવાન ન કરે કે તમારીસાથે
-
7:37 - 7:39કંઇ અઘટીત બને --
-
7:39 - 7:42જ્યારે તમે તમારૂં ડ્રાઇવીંગ લાયસન્સ કે ઓળખપત્રની અરજી કરતા હો,
-
7:42 - 7:44ત્યારે આ ચોકઠાં પર નિશાન કરવાનું રહે છે,
-
7:44 - 7:46"હું મારાં અંગનું દાન કરવા માગું છું."
-
7:46 - 7:48ઘણા લોકોને આ રીતે ચોકઠાં પર નિશાન કરવાનું ગમતું નથી.
-
7:48 - 7:50તે માટે પ્રયત્ન કરવો પડે છે. વિચારવું પડે છે.
-
7:50 - 7:53૧૨ % જ આમ કરે છે.
-
7:53 - 7:56ઑસ્ટ્રીયા, તેનો પડોશી દેશ,
-
7:56 - 7:58થોડો થોડો સરખો, થોડો થોડો અલગ.
-
7:58 - 8:00અને તફાવત પણ કેવો?
-
8:00 - 8:02એટલે કે, તમારી પાસે હજૂ પણ પસંદગીનો અવકાશ છે.
-
8:02 - 8:04તમારે નક્કી કરવાનું છે કે
-
8:04 - 8:07તમારે અંગ દાન કરવું છે કે નહીં.
-
8:07 - 8:09પરંતુ, જ્યારે તમને ડ્રાઇવીંગ લાયસન્સ મળે ત્યારે,
-
8:09 - 8:11ચોકઠાંમાં નિશાન કરવાનું રહે છે
-
8:11 - 8:15જો તમે અંગદાન ન કરવા માગતાં હો તો.
-
8:15 - 8:17જો કે, કોઇપણ ચોકઠામાં નિશાન કરતું નથી.
-
8:17 - 8:19જાણે તેમાં બહુ મહેનત પડતી હોય.
-
8:19 - 8:22એક % લોકો જ ચોકઠાંમાં નિશાન કરે છે.બાકીના કંઇ જ કરતા નથી.
-
8:22 - 8:24કંઇ પણ ન કરવું તે સામાન્ય વાત છે.
-
8:24 - 8:27મોટા ભાગના લોકો ચોકઠાંમાં નિશાની કરતાં નથી.
-
8:27 - 8:29આની દાન માટે ઉપલબ્ધ અંગ
-
8:29 - 8:31અને જીંદગી બચાવવાપર
-
8:31 - 8:34શું અસર થતી હશે?
-
8:34 - 8:36જર્મનીમાં ૧૨% લોકો ચોકઠાંમાં નિશાની કરે છે.
-
8:36 - 8:39એટલે કે ૧૨% લોકો અંગ દાન કરે છે.
-
8:39 - 8:41એનો અર્થ એ કે ન કરે નારાયણ અને, ક્યાંક તમને જ
-
8:41 - 8:43જરૂર પડી તો,અંગની તિવ્ર અછત હશે.
-
8:43 - 8:46ઑસ્ટ્રીયામાં પણ કોઇ ચોકઠાંમાં નિશાની તો કરતું જ નથી.
-
8:46 - 8:49એટલે, ૯૯% લોકો
-
8:49 - 8:51અંગ દાન કરે છે.
-
8:51 - 8:53નિષ્ક્રીયતા, કામ કરવાનો અભાવ.
-
8:53 - 8:55જો કોઇ જ કશું જ ન કરે,
-
8:55 - 8:57આળસ જ કરતાં રહે, ચોકઠાંઓમાં નિશાની ન જ કરે,
-
8:57 - 9:00તેવા સંજોગોમાટે આપોઆપ કંઇ અમલ થાય તેવી કોઇ વ્યવસ્થા છે ખરી?
-
9:00 - 9:02હા, ખુબ જ શક્તિશાળી.
-
9:02 - 9:04આપણે વાત કરીશું
-
9:04 - 9:08એ પરિસ્થિતિની જ્યારે ૪૦૧(ક)ની પસંદગી સમયે લોકો દબાઇ જાય કે
-
9:08 - 9:11ગભરાઇ જતાં હશે.
-
9:11 - 9:14શું તેઓ આપોઆપ જ જોડાઇ જાય તેવી વ્યવસ્થા કરીશું
-
9:14 - 9:16કે પછી તેઓ બહાર જ રહી જવાનાં છે?
-
9:16 - 9:19મોટા ભાગના ૪૦૧(ક) પ્લાનમાં,
-
9:19 - 9:21જો લોકો કંઇ પણ ન કરે,
-
9:21 - 9:24અને કોઇ ચોકઠાંમાં નિશાની ન કરે તો એનો અર્થ એ કે,
-
9:24 - 9:26તેઓ રીટાયર્મેન્ટમાટે કંઇ જ બચાવતા નથી.
-
9:26 - 9:29અને ચોકઠાંમાં નિશાની કરવામાં તો મહેનત પડે ને.
-
9:29 - 9:32આમ આપણે બે એક વર્તણૂકના પડકારોની વાત તો કરી.
-
9:32 - 9:35હવે,પડકારોને ઉપાયોમાં ફેરવી નાખતાં પહેલાં વાંદરા અને સફરજનની,
-
9:35 - 9:37એક વધારે વાત કરી લઇએ.
-
9:37 - 9:39ના,ના,ના, આ તો સાવ સાચો જ અભ્યાસ છે
-
9:39 - 9:43અને તેને વર્તણૂકનાં અર્થશાસ્ત્ર સાથે બહુ લેવા દેવા પણ છે.
-
9:43 - 9:46વાંદરાઓનાં એક જૂથને એક સફરજન મળે, તો તેઓ બહુ ખુશ થાય.
-
9:46 - 9:48બીજાં એક જૂથને બે બે સફરજન મળે, પરંતુ એક પાછું લઇ લેવામાં આવે.
-
9:48 - 9:50આમ તેમની પાસે એક સફરજન તો બચે જ.
-
9:50 - 9:53પણ તો પણ તેઓ ગાંડા થઇ જાય.
-
9:53 - 9:56એમનું એક સફરજન પાછું કેમ લઇ લીધું?
-
9:56 - 9:59આ કાલ્પનીક ખોટ બાબતે અણગમો જ છે.
-
9:59 - 10:01આપણને કંઇ પણ ખોવું ગમતું નથી,
-
10:01 - 10:04પછી ભલે તેમાં કોઇ મોટું જોખમ ન પણ હોય.
-
10:04 - 10:07તમને એટીએમમાંથી ૧૦૦ ડૉલર લેવા જવાનું
-
10:07 - 10:09પસંદ ન હોય
-
10:09 - 10:11અને તેમાં તમારા ધ્યાન પર આવે કે $૨૦ની એક નૉટ ઓછી છે.
-
10:11 - 10:13તો કેટલું દુઃખ થાય,
-
10:13 - 10:15પછી ભલે તેનો કોઇ જ અર્થ ન હોય.
-
10:15 - 10:19એ ૨૦ ડોલર તો ચટણીને જેમ ખર્ચાઇ જવાના હતા.
-
10:19 - 10:23એટલે આ ખૉટ પ્રત્યેના અણગમાની માન્યતા
-
10:23 - 10:26આપણને બચત કરતી વખતે પણ નડે છે,
-
10:26 - 10:28કારણ કે લોકો, મનથી
-
10:28 - 10:31અને લાગણી તેમ જ તર્કથી
-
10:31 - 10:33બચતને ખોટ સાથે સરખાવી લે છે
-
10:33 - 10:36કારણ કે તેને કારણે મારા ખર્ચપર કાપ આવી ગયો ને.
-
10:36 - 10:38તો, આપણે બધાજ પ્રકારના
-
10:38 - 10:40આખરે બચત સાથે જ સંકળાયેલ
-
10:40 - 10:44વર્તણૂકના પડકારોની વાત કરી.
-
10:44 - 10:47તમે તાત્કાલિક ફાયદાનો
-
10:47 - 10:50અને ચૉકલૅટ વિરૂધ્ધ કેળાંનો વિચાર તો કરો,
-
10:50 - 10:53પણ અત્યારે બચત કરવી કષ્ટદાયક છે.
-
10:53 - 10:55ખરી મજા તો અત્યારે
-
10:55 - 10:57વાપરવામાં છે.
-
10:57 - 11:00આપણે નિષ્ક્રીયતા અને અંગ દાનની તેમ જ ચોકઠાંમાં
-
11:00 - 11:02નિશાની કરવાની વાત પણ કરી.
-
11:02 - 11:04જો લોકોએ ૪૦૧(ક) પ્લાનમાં જોડાવા માટે
-
11:04 - 11:06બહુ ચોકઠાંઓમાં નિશાનીઓ કરવી પડે,
-
11:06 - 11:08તો તેઓ તેમ કરવાનું ટાળતા જ રહે
-
11:08 - 11:10અને જોડાય નહીં.
-
11:10 - 11:12અને છેલ્લે, આપણે નુકસાનપ્રત્યેના અણગમાની
-
11:12 - 11:14અને વાંદરાઓ અને સફરજનની વાત પણ કરી.
-
11:14 - 11:17જો લોકો માનસિક રીતે
-
11:17 - 11:20રીટાયરમૅન્ટ્માટેની બચતને નુકસાન જ માની લે,
-
11:20 - 11:23તો તેઓ રીટાયરમૅન્ટ્માટે બચત કરશે જ નહીં
-
11:23 - 11:25આમ આપણી સામે આ પડકારો પણ છે,
-
11:25 - 11:27અને રીચર્ડ થૅલર અને હું
-
11:27 - 11:29જેનાથી હંમેશાં આકર્ષાયા છીએ --
-
11:29 - 11:31વર્તણુક નાણાંશાસ્ત્ર ક્હો,
-
11:31 - 11:33કે સ્ટીરૉઇડપર ટકેલું વર્તણુક નાણાંશાસ્ત્ર ક્હો,
-
11:33 - 11:35કે પછી વર્તણુક નાણાંશાસ્ત્ર ૨.૦ કહો
-
11:35 - 11:37કે કહો ક્રિયાન્વીત વર્તણુક નાણાંશાસ્ત્ર --
-
11:37 - 11:41તે પડકારોને ઉપાયોમાં ફેરવી નાખવું.
-
11:41 - 11:44અને અમને છોભીલા પાડી દે તેવો સરળ ઉપાય સુઝી આવ્યોઃ
-
11:44 - 11:48વધારે બચાવો, આજે નહીં, આવતી કાલે.
-
11:48 - 11:50તેનાથી આપણે વાત કરી તે પડકારોનો ઉપાય
-
11:50 - 11:52કઇ રીતે થશે?
-
11:52 - 11:54જો તમે કેળાં વિરૂધ્ધ ચૉકલેટવાળી સમસ્યાની
-
11:54 - 11:56દ્ર્ષ્ટિએ વિચારશો,
-
11:56 - 11:59તો એમ કહી શકાય કે આવતે અઠવાડીયે આપણે કેળાં ખાશું.
-
11:59 - 12:02આપણે એમ વિચારીશું કે આવતાં વર્ષથી વધારે બચત કરીશું.
-
12:02 - 12:05'આવતીકાલથી વધારે બચાવો'
-
12:05 - 12:07કર્મચારીઓને શક્ય હોય તો
-
12:07 - 12:09આવતાં વર્ષથી વધારે બચાવવા કહે છે --
-
12:09 - 12:11જાણે કે ભવિષ્યમાં ક્યારેક
-
12:11 - 12:13આપણે આપણને કેળાં ખાતાં
-
12:13 - 12:15કલ્પી રહ્યાં હોઇએ,
-
12:15 - 12:17આપણા સમાજમાં વધારે સેવાઓ આપતાં હોઇએ,,
-
12:17 - 12:21વધારે કસરતો કરતાં હોઇએ અને આ જગતમાંનું બધું જ કરવા યોગ્ય સારી રીતે કરતાં હોઇએ.
-
12:21 - 12:24આપણે ચોકઠાંમાં નિશાની કરવા અને તેમાં પડતી
-
12:24 - 12:27મુશ્કેલીની પણ વાત કરી હતી.
-
12:27 - 12:29'આવતીકાલથી વધારે બચાવો'
-
12:29 - 12:31તેને આસાન કરી નાખ્યું છે.
-
12:31 - 12:33તેને સ્વયંસંચાલિત કરી નાખ્યું છે.
-
12:33 - 12:37તમે જેવા એક વાર મને કહેશો કે તમે ભવિષ્યમાં બચ્ત કરવા માંગો છો,
-
12:37 - 12:39દા.ત. દર જાન્ત્યુઆરીમાં,
-
12:39 - 12:42તમારા પગારમાંથી કપાત થતી જશે
-
12:42 - 12:45તમે તેને જોઇ શકો કે અડી શકો તે પહેલાં કે કે તમને પ્રસન્નતાનો તાત્કાલિક
-
12:45 - 12:47ઑડ્કાર આવશે તે પહેલાં જ
-
12:47 - 12:49તમારા પગારમાંથી ૪૦૧(ક)પ્લાનમાં
-
12:49 - 12:52બચત આપોઆપ જ થયા કરશે.
-
12:52 - 12:55પરંતુ આપણે પેલા વાંદરાઓ , જેમને નુકસાનમાટે અણગમો છે
-
12:55 - 12:57તેમનું શું કરીશું?
-
12:57 - 12:59આવતા જાન્યુઆરીમાં
-
12:59 - 13:01જ્યારે લોકો વધારાની બચત કરશે ત્યારે તેમનાં ખર્ચ પર કાપ અનુભવશે,
-
13:01 - 13:04ત્યારે દુઃખ તો થશે.
-
13:05 - 13:07આમ તો આવું જાન્યુઆરીમાં જ થાય તે જરૂરી નથી.
-
13:07 - 13:10આપણે એવું પણ કરી શકીએ કે જ્યારે લોકો વધારે કમાય ત્યારે જ
-
13:10 - 13:13વધારે બચત કરે.
-
13:13 - 13:16એ રીતે,જ્યારે તેઓને વધારાની આવક થાય કે તેમનો પગાર વધે
-
13:16 - 13:20ત્યારે તેમના ખર્ચ પર કાપ ન આવે.
-
13:20 - 13:22તેઓ થોડો પગાર વધારો
-
13:22 - 13:24ઘરે પણ લઇ જઇ શકે
-
13:24 - 13:26અને ખર્ચી શકે --
-
13:26 - 13:28અને થોડો વધારો
-
13:28 - 13:30૪૦૧(ક) પ્લાનમાં રોકી પણ શકે.
-
13:30 - 13:32આમ, આ યોજના છે,
-
13:32 - 13:34દેખીતી રીતે સાવ સરળ,
-
13:34 - 13:36પરંતુ, આપણે આગળ જોશું તેમ,
-
13:36 - 13:38ખુબ જ અસરકારક.
-
13:38 - 13:40અમે, રીચર્ડ થૅલર અને મેં,
-
13:40 - 13:42તે સહુથી પહેલી વાર તે અમલ કરી હતી
-
13:42 - 13:45છેક ૧૯૯૮માં.
-
13:45 - 13:48મધ્યપશ્ચિમની એક બહુ મોટી નહીં તેવી કંપનીના
-
13:48 - 13:50શ્રમજીવી કર્મચારીઓે
-
13:50 - 13:52જેઓ તેમના ખર્ચાને પહોંચી વળવા ઝઝૂમતા હોય છે
-
13:52 - 13:54વારંવાર અમને કહેતા કે
-
13:54 - 13:57તેઓ સીધેસીધી તો બચત કરી શકે તેમ નથી.
-
13:57 - 14:00આજે બચત કરવી તે તેમનામાટે વિકલ્પ જ નથી.
-
14:00 - 14:02અમે તેમને તેમના દરેક પગાર વધારા કરતાં
-
14:02 - 14:05ત્રણ ટકા વધારે
-
14:05 - 14:08બચાવવા સમજાવ્યું.
-
14:08 - 14:11અને આ છે તેનાં પરિણામો.
-
14:11 - 14:13આપણે સાડા ત્રણ વર્ષ અને
-
14:13 - 14:15ચાર પગાર વધારાના સમયગાળા દરમ્યાન,
-
14:15 - 14:17જે લોકો તેમના પગારના ત્રણ ટકા,
-
14:17 - 14:19બચાવવા મથી રહ્યા હતા,
-
14:19 - 14:21તેઓ સાડા ત્રણ વર્ષ પછી
-
14:21 - 14:24તેનાથી લગભગ ચાર ગણું,
-
14:24 - 14:27એટલે કે ૧૪% બચાવતા હતા.
-
14:27 - 14:29આ ચાર્ટમાં તમે પગરખાં અને સાયકલ
-
14:29 - 14:31અને તેવી બીજી વસ્તુઓ પણ જોઇ શકશો
-
14:31 - 14:33કારણકે હું તમને માત્ર શુન્યાવકાશમાં
-
14:33 - 14:35આંકડા બતાવવા નથી માગતો.
-
14:35 - 14:38હકીકતમાં તો, હું એમ કહેવા માંગીશ કે
-
14:38 - 14:40ચાર ગણી બચત કરવાથી
-
14:40 - 14:42લોકોની જીવનશૈલિમાં
-
14:42 - 14:44તેઓને પરવડે તેનાં કરતાં
-
14:44 - 14:46ઘણો વધારે તફાવત પડી શકે છે.
-
14:46 - 14:48અને આ સાવ સાચા આંકડા છે.
-
14:48 - 14:51માત્ર કાગળપરના આંકડા નથી.
-
14:51 - 14:53ત્રણ ટકા બચતથી લોકો
-
14:53 - 14:55કદાચ સારા શુઝ કે ચપ્પલ વસાવી શક્યાં હોત,
-
14:55 - 14:57જેથી ચાલવામાં સરળતા રહે,
-
14:57 - 15:01કારણ કે તેનાથી વધારે તો કંઇ પરવડત નહીં,
-
15:01 - 15:03જ્યારે તેઓ ૧૪ ટકા બચાવે ત્યારે
-
15:03 - 15:06ત્યારે એવું પણ બને કે તેઓ મોંઘા ફેશનેબલ પગરખાં પણ લઇ શકે
-
15:06 - 15:09જેમાં તેઓ તેમની કારમાં બેસવા માટે ઠાઠથી જઇ શકે.
-
15:09 - 15:11આ ખાસ્સો મોટો તફાવત કહી શકાય.
-
15:11 - 15:16અત્યાર સુધીમાં, લગભગ ૬૦ ટકા મોટી કંપનીઓમાં પણ
-
15:16 - 15:19આવી યોજનાઓ સફળતાથી અમલ કરી ચુકાઇ છે.
-
15:19 - 15:22આ હવે પેન્શન બચત કાયદાનો ભાગ થઇ ચૂકેલ છે.
-
15:22 - 15:24અને એ કહેવાની જરૂર ન હોવી જોઇએ કે મારાં અને થૅલરનાં
-
15:24 - 15:27સદનસીબ છે કે અમે આ યોજનાનો હિસ્સો બનીને
-
15:27 - 15:29ફરક પાડી શક્યા છીએ.
-
15:29 - 15:31છેલ્લે, સમાપન કરતાં
-
15:31 - 15:34મારે મહત્વના બે સંદેશા આપવાના છે.
-
15:34 - 15:37એક તો એ કે વર્તણૂક નાણાશાસ્ત્ર ખુબ જ
-
15:37 - 15:40પ્રભાવશાળી છે.
-
15:40 - 15:43આ તો માત્ર એક જ ઉદાહરણ છે.
-
15:43 - 15:45અને બીજો સંદેશો
-
15:45 - 15:47એ છે કે હજૂ ઘણું કરવાનું રહે છે.
-
15:47 - 15:50આ તો હીમશીલાની ટોચ માત્ર જ છે.
-
15:50 - 15:53આપણે લોકો અને તેમનાં દેવાં વિશે વિચારવાનું છે,
-
15:53 - 15:56લોકો ઘર ખરીદે તો છે,પણ તેનું દેવું ભરપાઇ નથી કરી શકતાં,
-
15:56 - 15:58તે અંગે પણ વિચારવું જોઇશે.
-
15:58 - 16:01આપણે તો લોકો વધારે પડતું જોખમ વહોરી લે છે,
-
16:01 - 16:04જેનો તેમને અંદાજ પણ નથી
-
16:04 - 16:06કે પછી બહુ ઓછું જોખમ લે છે,
-
16:06 - 16:08તે વિશે વિચારવાની જરૂર છે.
-
16:08 - 16:11આપણે તો એ પણ વિચારવાની જરૂર છે કે કેમ લોકો દર વર્ષે
-
16:11 - 16:13લૉટરીની ટિકિટૉ પાછળ
-
16:13 - 16:15હજારો ડૉલર ખર્ચી નાખે છે.
-
16:15 - 16:17આ અંગેની સરેરાશ બાબતે
-
16:17 - 16:19સીંગપૉરનો રૅકર્ડ છે.
-
16:19 - 16:21ત્યાં એક સરેરાશ કુટુંબ
-
16:21 - 16:24વર્ષે $૪૦૦૦ લૉટરી પાછળ ખર્ચે છે.
-
16:24 - 16:26આપણે હજૂ ઘણું કામ કરવાનું છે
-
16:26 - 16:28અને રીટાયરમૅન્ટ ક્ષેત્રે પણ
-
16:28 - 16:31ઘણા ઉપાયો શોધવાના છે
-
16:31 - 16:33ખાસ કરીને લોકો રીટાયરમેન્ટ પછી તેમનાં નાણાંનું
-
16:33 - 16:35શું કરે છે તે બાબતે.
-
16:35 - 16:37અને એક છેલ્લો સવાલઃ
-
16:37 - 16:40તમારાંમાંનાં કેટલા એ સગવડભરી હાલતમાં છે
-
16:40 - 16:42કે તમે તમારાં રીટાયરમૅન્ટ વિષે આયોજન કર્યું છે
-
16:42 - 16:45એક એવું નક્કર આયોજન કે
-
16:45 - 16:47જ્યારે તમે રીટાયર થાઓ,
-
16:47 - 16:50જ્યારે તમને સામાજીક સુરક્ષાના લાભ મળે,
-
16:50 - 16:52ત્યારે તમે કયા પ્રકારની જીવનશૈલિની આશા રાખો છો,
-
16:52 - 16:54દરેક મહિને તમારૂં ખર્ચ કેટલું હશે
-
16:54 - 16:56કે જેથી તમારી પાસેના પૈસા ખૂટી ન પડે?
-
16:56 - 16:59તમારામાનાં કેટલાં એવું માને છે કે તેમનીપાસે રીટાયરમૅન્ટના નિર્ણયોઅંગે
-
16:59 - 17:03ભવિષ્યમાટે નક્કર આયોજન છે.
-
17:04 - 17:07એક, બે, ત્રણ, ચાર.
-
17:07 - 17:09આટલાં સભ્ય શ્રોતાગણમાંથી પણ
-
17:09 - 17:11ત્રણ ટકાથી પણ ઓછા.
-
17:11 - 17:14વર્તણુક નાણાશાસ્ત્ર એ હજૂ ઘણો પંથ કાપવાનો બાકી છે.
-
17:14 - 17:16તેને ફરીને, ફરીને, પ્રભાવશાળી કરવા માટે
-
17:16 - 17:20હજૂ ઘણી તકો ઉપલબ્ધ છે.
-
17:20 - 17:22આપનો આભાર.
-
17:22 - 17:24[તાળીઓ]
- Title:
- શ્લૉમૉ બૅનાર્ત્ઝી - આવતીકાલને આવતીકાલ માટે બચાવો
- Speaker:
- Shlomo Benartzi
- Description:
-
more » « less
આવતાં અઠવાડીયાંથી પૈસા બચાવવાનું તો સમજાય, પરંતુ આજ ઘડીએથી કંઇ કરવાનું હોય તો? સામાન્ય રીતે, તો આપણે ખર્ચ કરી નાખીએ. અર્થશાસ્ત્રી શ્લૉમૉ બૅનાર્ત્ઝીનું કહેવું છે કે નિવૃતિમાટે બચત કરવામાં આ જ તો મોટી આડખીલી છે, અને પૂછે છેઃ વર્તણૂંકના આ પડકારને આપણે વર્તણૂંકના ઉપાયમાં કઇ રીતે ફેરવી નાખી શકીએ?
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 17:24
|
Jenny Zurawell approved Gujarati subtitles for Saving for tomorrow, tomorrow | |
|
Sakshar Thakkar accepted Gujarati subtitles for Saving for tomorrow, tomorrow | |
|
Ashok Vaishnav added a translation |