1
00:00:00,000 --> 00:00:03,000
આજે હું વધારે બચત કરવા વિષે વાત કરીશ,

2
00:00:03,000 --> 00:00:06,000
પણ આજે નહીં, આવતીકાલે.

3
00:00:06,000 --> 00:00:08,000
હું વાત કરીશ 'આવતી કાલે વધારે બચત કરો' વિષે.

4
00:00:08,000 --> 00:00:10,000
આ, મેં અને શીકાગો યુનિવર્સીટીના રીચર્ડ થૅલરે,

5
00:00:10,000 --> 00:00:12,000
આજ થી લગભગ ૧૫ વર્ષ પહેલાં

6
00:00:12,000 --> 00:00:15,000
બનાવેલ પ્રોગ્રામ છે.

7
00:00:15,000 --> 00:00:17,000
પ્રોગ્રામ, એક અર્થમાં,

8
00:00:17,000 --> 00:00:19,000
સ્ટીરૉઇડ પર મુકાયેલ નાણાકીય વર્તણૂંકનું

9
00:00:19,000 --> 00:00:21,000
ઉદાહરણ છે --

10
00:00:21,000 --> 00:00:24,000
આપણે નાણાકીય વર્તણૂંકનો કઇ રીતે ઉપયોગ કરી શકીએ.

11
00:00:24,000 --> 00:00:27,000
હવે તમે પૂછ્શો કે આ નાણાકીય વર્તણૂક વળી શું છે?

12
00:00:27,000 --> 00:00:30,000
ચાલો આપણે આપણા પૈસાની વ્યવસ્થા કઇ રીતે કરીએ છીએ તે વિચારીએ.

13
00:00:30,000 --> 00:00:33,000
શરૂઆત કરીએ લૉનથી.

14
00:00:33,000 --> 00:00:35,000
એ પ્રમાણમાં નવો વિષય છે,

15
00:00:35,000 --> 00:00:37,000
યુ. એસ.માં તો ખાસ.

16
00:00:37,000 --> 00:00:39,000
મોટા ભાગના લોકો

17
00:00:39,000 --> 00:00:42,000
પોતાને જેટલું પરવડે તે પૈકી સહુથી મોટાં ઘરથી

18
00:00:42,000 --> 00:00:45,000
પણ થોડું મોટું જ ઘર ખરીદતાં હોય છે,

19
00:00:45,000 --> 00:00:48,000
અને તેને માટેની લૉન લઇ પાડતા હોય છે.

20
00:00:48,000 --> 00:00:50,000
અને પછી તેઓ બૅન્કોને ભાંડે છે

21
00:00:50,000 --> 00:00:53,000
કે ક્યા વેરીઓએ તેમની આ લૉન મંજૂર કરી આપી.

22
00:00:53,000 --> 00:00:55,000
આપણે આપણાં જોખમોને પણ

23
00:00:55,000 --> 00:00:57,000
કઇ રીતે મૅનૅજ કરીએ છીએ તે પણ જોઇએ --

24
00:00:57,000 --> 00:00:59,000
દા.ત. શેર માર્કેટમાં રોકાણો

25
00:00:59,000 --> 00:01:02,000
બે વર્ષ, ત્રણ વર્ષ કે ચાર વર્ષ પહેલાં

26
00:01:02,000 --> 00:01:04,000
બજાર સારાં હતાં.

27
00:01:04,000 --> 00:01:07,000
અને આપણે પણ જોખમ ખેડનાર તો હતા જ.

28
00:01:07,000 --> 00:01:09,000
અને પછી શૅર બજાર બેસી જાય

29
00:01:09,000 --> 00:01:11,000
અને આપણે બોલી ઉઠીએ ,"અરે.

30
00:01:11,000 --> 00:01:14,000
તેઓ આ નુકસાનને લાગણીથી જૂએ

31
00:01:14,000 --> 00:01:17,000
અને માને કે આ તો આપણે ખરેખર

32
00:01:17,000 --> 00:01:20,000
બજાર જ્યારે ઉપર જતાં હતાં અને

33
00:01:20,000 --> 00:01:22,000
જે માનતા હતા તેનાથી જૂદું જ છે."

34
00:01:22,000 --> 00:01:25,000
એટલે આપણે જોખમ લેવાની વાત આવે ત્યારે

35
00:01:25,000 --> 00:01:27,000
કદાચ બહુ સારૂં નથી કરી રહ્યા.

36
00:01:27,000 --> 00:01:30,000
તમારામાંથી કેટલા પાસે આઇફોન છે?

37
00:01:30,000 --> 00:01:33,000
છે કોઇ? બહુ સરસ.

38
00:01:33,000 --> 00:01:36,000
હું શરત લગાવવા તૈયાર છું કે તમારામાંથી

39
00:01:36,000 --> 00:01:39,000
મોટા ભાગના આઇફિનનો વિમો લેતા હશે--

40
00:01:39,000 --> 00:01:42,000
લંબાવેલ વૉરન્ટી લઇને આડકતરી રીતે તમે તેનો વિમો જ લો છો ને.

41
00:01:42,000 --> 00:01:44,000
ધારો કે તમારો આઇફૉન ખોવાઇ જાય તો?

42
00:01:44,000 --> 00:01:46,000
આ પમાણે તમે કરશો?

43
00:01:46,000 --> 00:01:48,000
તમારાંમાંથી કેટલાંને બાળકો છે?

44
00:01:48,000 --> 00:01:50,000
છે કોઇ અહીં એવું?

45
00:01:50,000 --> 00:01:52,000
તમારા હાથ ઉંચા રાખજો

46
00:01:52,000 --> 00:01:55,000
જો તમારી પાસે પૂરતો જીવન વિમો હોય તો.

47
00:01:55,000 --> 00:01:57,000
હવે હું ઘણા હાથ નીચે થતા જોઇ રહ્યો છું

48
00:01:57,000 --> 00:01:59,000
હું એવી ગણત્રી કરૂં કે

49
00:01:59,000 --> 00:02:01,000
જો તમે રજૂઆતપ્રદ નમુનો હો,

50
00:02:01,000 --> 00:02:03,000
તો તમારામાંથી ઘણા

51
00:02:03,000 --> 00:02:06,000
તમને બાળકો હશે તો પણ પોતાનાં જીવનને બદલે,

52
00:02:06,000 --> 00:02:08,000
આઇફૉનનો વિમો કરાવતા હશે.

53
00:02:08,000 --> 00:02:11,000
વિમાની વાત આવે ત્યારે આપણે ઢીલા પડતા જ્ણાઇએ છીએ.

54
00:02:11,000 --> 00:02:15,000
એક સરેરાશ અમૅરીકન કુટુંબ

55
00:02:15,000 --> 00:02:18,000
વર્ષે ૧૦૦૦ $

56
00:02:18,000 --> 00:02:20,000
લૉટરી પાછળ ખર્ચે છે.

57
00:02:20,000 --> 00:02:23,000
હું જાણું છું કે આ વાત હાસ્યાપદ લાગે છે.

58
00:02:23,000 --> 00:02:26,000
તમારામાંના કેટલા વર્ષે ૧૦૦૦ ડૉલર લૉટરી પાછળ ખર્ચે છે?

59
00:02:26,000 --> 00:02:28,000
કોઇ નહીં.

60
00:02:28,000 --> 00:02:31,000
એટલે કે આ રૂમમાં હાજર નથી તેવા લોકો

61
00:02:31,000 --> 00:02:33,000
૧૦૦૦ કરતાં વધારે ખર્ચે છે

62
00:02:33,000 --> 00:02:36,000
જેથી સરેરાશ ૧૦૦૦ની આવી રહે.

63
00:02:36,000 --> 00:02:38,000
ઓછી આવકવાળા લોકો

64
00:02:38,000 --> 00:02:42,000
લૉટરી પાછળ ૧૦૦૦ ડૉલરથી ઘણા વધારે ખર્ચે છે.

65
00:02:42,000 --> 00:02:44,000
તો આ બધાંનો શું અર્થ કાઢીશું?

66
00:02:44,000 --> 00:02:47,000
આપણે નાણાંની વ્યવસ્થા કરવામાં ઉણા ઉતરીએ છીએ.

67
00:02:47,000 --> 00:02:50,000
નાણાકીય વર્તણૂક એ એક રીતે મનોવિજ્ઞાન અને

68
00:02:50,000 --> 00:02:52,000
અર્થશાસ્ત્રનું મિશ્રણ છે,

69
00:02:52,000 --> 00:02:54,000
જેના વડે આપણે નાણાની બાબતોમાં

70
00:02:54,000 --> 00:02:56,000
જે ભૂલો કરીએ છીએ તે સમજવાનો પ્રયત્ન કરીએ છીએ.

71
00:02:56,000 --> 00:02:58,000
હું બાકીની ૧૨ મિનિટ અને ૫૩ સેકંડ સુધી

72
00:02:58,000 --> 00:03:02,000
સતત અહીં ઉભીને આપણે જે રીતે નાણાંની વ્યવસ્થા કરીએ છીએ તેના પર

73
00:03:02,000 --> 00:03:04,000
અનેક પ્રકારની મજાક

74
00:03:04,000 --> 00:03:06,000
કરતો રહી શકું છું

75
00:03:06,000 --> 00:03:09,000
અને અંતે તમે પૂછશો," આપણે લોકોની શું મદદ કરી શકીએ?"

76
00:03:09,000 --> 00:03:12,000
બસ, મારી આજની વાતનો ઉદ્દેશ્ય આ જ છે.

77
00:03:12,000 --> 00:03:14,000
લોકો નાણાં અંગે જે ભૂલો કરે છે

78
00:03:14,000 --> 00:03:17,000
તેને સમજી અને પછીથી

79
00:03:17,000 --> 00:03:20,000
વર્તણુકના પડકારોને વર્તણૂકનાં નિરાકરણોમાં

80
00:03:20,000 --> 00:03:22,000
શી રીતે ફેરવી શકીએ?

81
00:03:22,000 --> 00:03:24,000
આજે હું "આવતીકાલથી વધારે બચત કરો" વિષે

82
00:03:24,000 --> 00:03:26,000
વાત કરીશ.

83
00:03:26,000 --> 00:03:28,000
હું બચત બાબતે

84
00:03:28,000 --> 00:03:30,000
ચર્ચા કરવા માંગું છું.

85
00:03:30,000 --> 00:03:32,000
આપણે સ્ક્રીનપર

86
00:03:32,000 --> 00:03:34,000
દ્રષ્ટાંતરૂપ ઉદાહરણીય ૧૦૦ અમૅરીકન

87
00:03:34,000 --> 00:03:36,000
જોઇ રહ્યા છીએ.

88
00:03:36,000 --> 00:03:39,000
આપણે ખાસ તો તેમની બચત અંગેની વર્તણૂક જોઇશું.

89
00:03:39,000 --> 00:03:41,000
સહુથી પહેલાં તો ધ્યાન પર લાવવા જેવું

90
00:03:41,000 --> 00:03:43,000
એ છે કે,તેમાંના અડધા

91
00:03:43,000 --> 00:03:45,000
૪૦૧(ક) પ્લાનમાં

92
00:03:45,000 --> 00:03:47,000
આવરી નથી લેવાયા.

93
00:03:47,000 --> 00:03:50,000
તેઓ સહેલાઇથી બચત કરી શકે તેમ નથી.

94
00:03:50,000 --> 00:03:53,000
તેમના પગારમાંથી સીધા જ ૪૦૧(ક) પ્લાનમાં

95
00:03:53,000 --> 00:03:55,000
તેઓ જૂએ તે પહેલાં જ કે

96
00:03:55,000 --> 00:03:57,000
અડકી શકે તે પહેલાં જ

97
00:03:57,000 --> 00:03:59,000
બચત જમા નથી થઇ શકતી.

98
00:03:59,000 --> 00:04:02,000
અને બાકીના અડધાની શું પરિસ્થિતિ છે?

99
00:04:02,000 --> 00:04:05,000
તેમાંના કેટલાક તો બચત ન કરવાનું પસંદ કરે છે.

100
00:04:05,000 --> 00:04:07,000
તેઓ થોડા આળસુ છે.

101
00:04:07,000 --> 00:04:10,000
તેઓ જટીલ વૅબસાઇટપર જઇને ૪૦૧(ક) પ્લાનમાં જોડાવા માટે

102
00:04:10,000 --> 00:04:13,000
૧૭ વખત ક્લિક કરવાની મહેનત કરવામાં માનતા નથી.

103
00:04:13,000 --> 00:04:15,000
તેમણે તો એ પણ નક્કી કરવાનું રહે છે કે ૫૨ વિક્લ્પોમાંથી

104
00:04:15,000 --> 00:04:17,000
તેમણે ક્યાં રોકાણ કરવું,

105
00:04:17,000 --> 00:04:21,000
જ્યારે કે તેમણે નાણા બજાર ફંડ વિષે કશું સાંભળ્યું પણ નથી.

106
00:04:21,000 --> 00:04:23,000
એટલે તેઓ એટલા મુંઝાઇ જાય છે કે તેઓ જોડાવાનું જ માંડી વાળે છે.

107
00:04:23,000 --> 00:04:28,000
આમ, કેટલા લોકો ૪૦૧(ક)ના પ્લાનમાં રોકાણ કરી શકે છે?

108
00:04:28,000 --> 00:04:31,000
ત્રીજા ભાગના અમેરીકન.

109
00:04:31,000 --> 00:04:33,000
બાકીના બે તૃતીયાંશ હજૂ સુધી રોકાણ કરતા નથી.

110
00:04:33,000 --> 00:04:35,000
શું તેઓ પૂરતું રોકાણ કરે છે ખરાં?

111
00:04:35,000 --> 00:04:37,000
જે લોકો બહુ ઓછું બચાવી શકતા હોય

112
00:04:37,000 --> 00:04:39,000
તેમને જૂદા તારવીએ.

113
00:04:39,000 --> 00:04:41,000
દસમાંથી એક

114
00:04:41,000 --> 00:04:44,000
પૂરતી બચત કરે છે.

115
00:04:44,000 --> 00:04:46,000
દસમાંથી નવ તો

116
00:04:46,000 --> 00:04:49,000
ક્યાં તો તેમના ૪૦૧(ક) પ્લાન દ્વારા બચત કરી નથી શકતા,

117
00:04:49,000 --> 00:04:52,000
કે બચત કરવી કે ન કરવી તે નક્કી નથી કરી શકતા

118
00:04:52,000 --> 00:04:55,000
કે પછી પૂરતી બચત કરી નથી શકતા.

119
00:04:55,000 --> 00:04:57,000
આપણે એમ પણ માનીએ છીએ કે

120
00:04:57,000 --> 00:04:59,000
લોકો વધારે પડતી બચત કરે છે.

121
00:04:59,000 --> 00:05:01,000
ચાલો, તે અંગે પણ વિચારીએ.

122
00:05:01,000 --> 00:05:03,000
આપણે એક વ્યક્તિ -

123
00:05:03,000 --> 00:05:06,000
આમ તો, આપણે તેને અડધામાં વેતરી નાખીશું

124
00:05:06,000 --> 00:05:09,000
કારણ કે તે તો ૧% પણ નથી થતું.

125
00:05:09,000 --> 00:05:12,000
લગભગ અડધો ટકો અમેરીકન જ

126
00:05:12,000 --> 00:05:17,000
એવું માને છે કે તેઓ વધારે પડતી બચત કરે છે.

127
00:05:17,000 --> 00:05:19,000
આપણે તેનું શું કરીશું?

128
00:05:19,000 --> 00:05:21,000
હું તેના પર જ ધ્યાન કેન્દ્રીત કરવા માગું છું.

129
00:05:21,000 --> 00:05:23,000
આપણે એ સમજવાનું છે કે

130
00:05:23,000 --> 00:05:25,000
લોકો શા માટે બચત નથી કરતાં,

131
00:05:25,000 --> 00:05:27,000
અને પછી શક્ય છે કે આપણે તે

132
00:05:27,000 --> 00:05:29,000
વર્તણૂકના પડકારને

133
00:05:29,000 --> 00:05:31,000
વર્તણૂકના ઉપાયોમાં ફેરવી નાખી શકીએ,

134
00:05:31,000 --> 00:05:34,000
અને પછી તેની તાકતનો પરચો કરીએ.

135
00:05:34,000 --> 00:05:36,000
આપણે થોડીવાર માટે એક આડ વાત કરીએ

136
00:05:36,000 --> 00:05:38,000
જેનાવડે આપણે એવા પડકારો -વર્તણૂકના પડકારો-ની

137
00:05:38,000 --> 00:05:41,000
સમસ્યાને ખોળી કાઢવાની છે,

138
00:05:41,000 --> 00:05:43,000
જે લોકોને બચત કરતાં રોકે છે.

139
00:05:43,000 --> 00:05:47,000
હું કેળાં અને ચૉકલૅટની આડ વાત કરવા માગું છું.

140
00:05:47,000 --> 00:05:50,000
ધારો કે આવતે અઠવાડીયે એક વધુ રસપ્રદ ટીઇડી કાર્યક્રમ હોય.

141
00:05:50,000 --> 00:05:52,000
અને તેના વિરામ દરમ્યાન

142
00:05:52,000 --> 00:05:54,000
નાસ્તો રાખવામાં આવ્યો હોય

143
00:05:54,000 --> 00:05:56,000
જેમાં તમારે કેળાં અથવા તો ચૉકલૅટની પસંદગી કરવાની હોય.

144
00:05:56,000 --> 00:05:59,000
તમને શું લાગે છે કે ટીઈડીના તે કાલ્પનીક કાર્યક્રમમાં

145
00:05:59,000 --> 00:06:01,000
તમારામાંનાં કેટલાં કેળાં પસંદ કરશે?

146
00:06:01,000 --> 00:06:03,000
કેળાં કોણ પસંદ કરશે?

147
00:06:03,000 --> 00:06:05,000
સરસ.

148
00:06:05,000 --> 00:06:07,000
હું વૈજ્ઞાનિકરીતે આગાહી કરીશ કે

149
00:06:07,000 --> 00:06:10,000
તમારાંમાંનાં ૭૪ % કેળાં પસંદ કરશે.

150
00:06:10,000 --> 00:06:14,000
એટલે કે એક બહુ જ રસપ્રદ અભ્યાસ મુજબ તે આગાહી કરી શકાય.

151
00:06:15,000 --> 00:06:18,000
અને પછીથી દિવસો ગણતા જાઓ

152
00:06:18,000 --> 00:06:22,000
અને જૂઓ કે લોકો શું ખાવાનું પસંદ કરે છે.

153
00:06:23,000 --> 00:06:26,000
જે લોકો પોતાને કેળાં ખાતાં કલ્પતાં હતાં

154
00:06:26,000 --> 00:06:28,000
તેઓ અઠવાડીયાં પછી

155
00:06:28,000 --> 00:06:30,000
ચૉકલૅટ

156
00:06:30,000 --> 00:06:32,000
ખાતાં જોવાં મળશે.

157
00:06:32,000 --> 00:06:34,000
ભવિષ્ય માટે

158
00:06:34,000 --> 00:06:37,000
સ્વ-નિયંત્રણ એ કંઇ મુશ્કેલ નથી.

159
00:06:37,000 --> 00:06:39,000
આ અત્યારે પ્રશ્ન એટલે લાગે છે કે

160
00:06:39,000 --> 00:06:43,000
જ્યારે ચૉકલૅટ આપણી બાજૂમાં હોય.

161
00:06:43,000 --> 00:06:46,000
પણ, આ રાજીપાસાથે સમય અને બચતને

162
00:06:46,000 --> 00:06:49,000
શું લેવાદેવા?

163
00:06:49,000 --> 00:06:53,000
અથવા, અર્થશાસ્ત્રીઓ જેને વર્તમાન પક્ષપાત કહે છે.

164
00:06:53,000 --> 00:06:55,000
આપણે બચતનો વિચાર કરીએ. આપણે જાણીએ છીએ કે બચત કરવી જોઇએ.

165
00:06:55,000 --> 00:06:58,000
આપણે તો તે આવતે વર્ષે કરીશું, અત્યારે ચાલો વાપરી નાખીએ.

166
00:06:58,000 --> 00:07:00,000
નાતાલ નજદીક જ છે,

167
00:07:00,000 --> 00:07:03,000
આપણે જેમને ઓળખીએ છે તેઓેમાટે બહુ બધી ભેટ ખરીદવાનું વિચારતાં હોઇએ છીએ

168
00:07:03,000 --> 00:07:07,000
આપણી હાલની માન્યતા

169
00:07:07,000 --> 00:07:09,000
આપણને બચત કરવા પ્રેરે છે,

170
00:07:09,000 --> 00:07:11,000
પરંતુ, અંતે તો આપણે ખર્ચીને જ રહીએ છીએ.

171
00:07:11,000 --> 00:07:13,000
હવે આપણે

172
00:07:13,000 --> 00:07:15,000
બચતને અવરોધતાં બીજાં એક વર્તણુકનાં પરીબળ,

173
00:07:15,000 --> 00:07:17,000
નિષ્ક્રીયતા,વિષે વાત કરીએ.

174
00:07:17,000 --> 00:07:19,000
પરંતુ ફરી એક વાર,

175
00:07:19,000 --> 00:07:22,000
અંગનાં દાનની, આડ વાત કરીશું.

176
00:07:22,000 --> 00:07:25,000
જુદા જુદા દેશોની તુલનાનો એક રસપ્રદ અભ્યાસ

177
00:07:25,000 --> 00:07:28,000
આપણે બે એક સરખા દેશો - જર્મની અને ઑસ્ટ્રીયા -ની

178
00:07:28,000 --> 00:07:31,000
સરખામણી કરીશું.

179
00:07:31,000 --> 00:07:33,000
હવે ધારો કે તમે

180
00:07:33,000 --> 00:07:35,000
જર્મનીમાં અંગનું દાન કરવા માગો છો --

181
00:07:35,000 --> 00:07:37,000
ભગવાન ન કરે કે તમારીસાથે

182
00:07:37,000 --> 00:07:39,000
કંઇ અઘટીત બને --

183
00:07:39,000 --> 00:07:42,000
જ્યારે તમે તમારૂં ડ્રાઇવીંગ લાયસન્સ કે ઓળખપત્રની અરજી કરતા હો,

184
00:07:42,000 --> 00:07:44,000
ત્યારે આ ચોકઠાં પર નિશાન કરવાનું રહે છે,

185
00:07:44,000 --> 00:07:46,000
"હું મારાં અંગનું દાન કરવા માગું છું."

186
00:07:46,000 --> 00:07:48,000
ઘણા લોકોને આ રીતે ચોકઠાં પર નિશાન કરવાનું ગમતું નથી.

187
00:07:48,000 --> 00:07:50,000
તે માટે પ્રયત્ન કરવો પડે છે. વિચારવું પડે છે.

188
00:07:50,000 --> 00:07:53,000
૧૨ % જ આમ કરે છે.

189
00:07:53,000 --> 00:07:56,000
ઑસ્ટ્રીયા, તેનો પડોશી દેશ,

190
00:07:56,000 --> 00:07:58,000
થોડો થોડો સરખો, થોડો થોડો અલગ.

191
00:07:58,000 --> 00:08:00,000
અને તફાવત પણ કેવો?

192
00:08:00,000 --> 00:08:02,000
એટલે કે, તમારી પાસે હજૂ પણ પસંદગીનો અવકાશ છે.

193
00:08:02,000 --> 00:08:04,000
તમારે નક્કી કરવાનું છે કે

194
00:08:04,000 --> 00:08:07,000
તમારે અંગ દાન કરવું છે કે નહીં.

195
00:08:07,000 --> 00:08:09,000
પરંતુ, જ્યારે તમને ડ્રાઇવીંગ લાયસન્સ મળે ત્યારે,

196
00:08:09,000 --> 00:08:11,000
ચોકઠાંમાં નિશાન કરવાનું રહે છે

197
00:08:11,000 --> 00:08:15,000
જો તમે અંગદાન ન કરવા માગતાં હો તો.

198
00:08:15,000 --> 00:08:17,000
જો કે, કોઇપણ ચોકઠામાં નિશાન કરતું નથી.

199
00:08:17,000 --> 00:08:19,000
જાણે તેમાં બહુ મહેનત પડતી હોય.

200
00:08:19,000 --> 00:08:22,000
એક % લોકો જ ચોકઠાંમાં નિશાન કરે છે.બાકીના કંઇ જ કરતા નથી.

201
00:08:22,000 --> 00:08:24,000
કંઇ પણ ન કરવું તે સામાન્ય વાત છે.

202
00:08:24,000 --> 00:08:27,000
મોટા ભાગના લોકો ચોકઠાંમાં નિશાની કરતાં નથી.

203
00:08:27,000 --> 00:08:29,000
આની દાન માટે ઉપલબ્ધ અંગ

204
00:08:29,000 --> 00:08:31,000
અને જીંદગી બચાવવાપર

205
00:08:31,000 --> 00:08:34,000
શું અસર થતી હશે?

206
00:08:34,000 --> 00:08:36,000
જર્મનીમાં ૧૨% લોકો ચોકઠાંમાં નિશાની કરે છે.

207
00:08:36,000 --> 00:08:39,000
એટલે કે ૧૨% લોકો અંગ દાન કરે છે.

208
00:08:39,000 --> 00:08:41,000
એનો અર્થ એ કે ન કરે નારાયણ અને, ક્યાંક તમને જ

209
00:08:41,000 --> 00:08:43,000
જરૂર પડી તો,અંગની તિવ્ર અછત હશે.

210
00:08:43,000 --> 00:08:46,000
ઑસ્ટ્રીયામાં પણ કોઇ ચોકઠાંમાં નિશાની તો કરતું જ નથી.

211
00:08:46,000 --> 00:08:49,000
એટલે, ૯૯% લોકો

212
00:08:49,000 --> 00:08:51,000
અંગ દાન કરે છે.

213
00:08:51,000 --> 00:08:53,000
નિષ્ક્રીયતા, કામ કરવાનો અભાવ.

214
00:08:53,000 --> 00:08:55,000
જો કોઇ જ કશું જ ન કરે,

215
00:08:55,000 --> 00:08:57,000
આળસ જ કરતાં રહે, ચોકઠાંઓમાં નિશાની ન જ કરે,

216
00:08:57,000 --> 00:09:00,000
તેવા સંજોગોમાટે આપોઆપ કંઇ અમલ થાય તેવી કોઇ વ્યવસ્થા છે ખરી?

217
00:09:00,000 --> 00:09:02,000
હા, ખુબ જ શક્તિશાળી.

218
00:09:02,000 --> 00:09:04,000
આપણે વાત કરીશું

219
00:09:04,000 --> 00:09:08,000
એ પરિસ્થિતિની જ્યારે ૪૦૧(ક)ની પસંદગી સમયે લોકો દબાઇ જાય કે

220
00:09:08,000 --> 00:09:11,000
ગભરાઇ જતાં હશે.

221
00:09:11,000 --> 00:09:14,000
શું તેઓ આપોઆપ જ જોડાઇ જાય તેવી વ્યવસ્થા કરીશું

222
00:09:14,000 --> 00:09:16,000
કે પછી તેઓ બહાર જ રહી જવાનાં છે?

223
00:09:16,000 --> 00:09:19,000
મોટા ભાગના ૪૦૧(ક) પ્લાનમાં,

224
00:09:19,000 --> 00:09:21,000
જો લોકો કંઇ પણ ન કરે,

225
00:09:21,000 --> 00:09:24,000
અને કોઇ ચોકઠાંમાં નિશાની ન કરે તો એનો અર્થ એ કે,

226
00:09:24,000 --> 00:09:26,000
તેઓ રીટાયર્મેન્ટમાટે કંઇ જ બચાવતા નથી.

227
00:09:26,000 --> 00:09:29,000
અને ચોકઠાંમાં નિશાની કરવામાં તો મહેનત પડે ને.

228
00:09:29,000 --> 00:09:32,000
આમ આપણે બે એક વર્તણૂકના પડકારોની વાત તો કરી.

229
00:09:32,000 --> 00:09:35,000
હવે,પડકારોને ઉપાયોમાં ફેરવી નાખતાં પહેલાં વાંદરા અને સફરજનની,

230
00:09:35,000 --> 00:09:37,000
એક વધારે વાત કરી લઇએ.

231
00:09:37,000 --> 00:09:39,000
ના,ના,ના, આ તો સાવ સાચો જ અભ્યાસ છે

232
00:09:39,000 --> 00:09:43,000
અને તેને વર્તણૂકનાં અર્થશાસ્ત્ર સાથે બહુ લેવા દેવા પણ છે.

233
00:09:43,000 --> 00:09:46,000
વાંદરાઓનાં એક જૂથને એક સફરજન મળે, તો તેઓ બહુ ખુશ થાય.

234
00:09:46,000 --> 00:09:48,000
બીજાં એક જૂથને બે બે સફરજન મળે, પરંતુ એક પાછું લઇ લેવામાં આવે.

235
00:09:48,000 --> 00:09:50,000
આમ તેમની પાસે એક સફરજન તો બચે જ.

236
00:09:50,000 --> 00:09:53,000
પણ તો પણ તેઓ ગાંડા થઇ જાય.

237
00:09:53,000 --> 00:09:56,000
એમનું એક સફરજન પાછું કેમ લઇ લીધું?

238
00:09:56,000 --> 00:09:59,000
આ કાલ્પનીક ખોટ બાબતે અણગમો જ છે.

239
00:09:59,000 --> 00:10:01,000
આપણને કંઇ પણ ખોવું ગમતું નથી,

240
00:10:01,000 --> 00:10:04,000
પછી ભલે તેમાં કોઇ મોટું જોખમ ન પણ હોય.

241
00:10:04,000 --> 00:10:07,000
તમને એટીએમમાંથી ૧૦૦ ડૉલર લેવા જવાનું

242
00:10:07,000 --> 00:10:09,000
પસંદ ન હોય

243
00:10:09,000 --> 00:10:11,000
અને તેમાં તમારા ધ્યાન પર આવે કે $૨૦ની એક નૉટ ઓછી છે.

244
00:10:11,000 --> 00:10:13,000
તો કેટલું દુઃખ થાય,

245
00:10:13,000 --> 00:10:15,000
પછી ભલે તેનો કોઇ જ અર્થ ન હોય.

246
00:10:15,000 --> 00:10:19,000
એ ૨૦ ડોલર તો ચટણીને જેમ ખર્ચાઇ જવાના હતા.

247
00:10:19,000 --> 00:10:23,000
એટલે આ ખૉટ પ્રત્યેના અણગમાની માન્યતા

248
00:10:23,000 --> 00:10:26,000
આપણને બચત કરતી વખતે પણ નડે છે,

249
00:10:26,000 --> 00:10:28,000
કારણ કે લોકો, મનથી

250
00:10:28,000 --> 00:10:31,000
અને લાગણી તેમ જ તર્કથી

251
00:10:31,000 --> 00:10:33,000
બચતને ખોટ સાથે સરખાવી લે છે

252
00:10:33,000 --> 00:10:36,000
કારણ કે તેને કારણે મારા ખર્ચપર કાપ આવી ગયો ને.

253
00:10:36,000 --> 00:10:38,000
તો, આપણે બધાજ પ્રકારના

254
00:10:38,000 --> 00:10:40,000
આખરે બચત સાથે જ સંકળાયેલ

255
00:10:40,000 --> 00:10:44,000
વર્તણૂકના પડકારોની વાત કરી.

256
00:10:44,000 --> 00:10:47,000
તમે તાત્કાલિક ફાયદાનો

257
00:10:47,000 --> 00:10:50,000
અને ચૉકલૅટ વિરૂધ્ધ કેળાંનો વિચાર તો કરો,

258
00:10:50,000 --> 00:10:53,000
પણ અત્યારે બચત કરવી કષ્ટદાયક છે.

259
00:10:53,000 --> 00:10:55,000
ખરી મજા તો અત્યારે

260
00:10:55,000 --> 00:10:57,000
વાપરવામાં છે.

261
00:10:57,000 --> 00:11:00,000
આપણે નિષ્ક્રીયતા અને અંગ દાનની તેમ જ ચોકઠાંમાં

262
00:11:00,000 --> 00:11:02,000
નિશાની કરવાની વાત પણ કરી.

263
00:11:02,000 --> 00:11:04,000
જો લોકોએ ૪૦૧(ક) પ્લાનમાં જોડાવા માટે

264
00:11:04,000 --> 00:11:06,000
બહુ ચોકઠાંઓમાં નિશાનીઓ કરવી પડે,

265
00:11:06,000 --> 00:11:08,000
તો તેઓ તેમ કરવાનું ટાળતા જ રહે

266
00:11:08,000 --> 00:11:10,000
અને જોડાય નહીં.

267
00:11:10,000 --> 00:11:12,000
અને છેલ્લે, આપણે નુકસાનપ્રત્યેના અણગમાની

268
00:11:12,000 --> 00:11:14,000
અને વાંદરાઓ અને સફરજનની વાત પણ કરી.

269
00:11:14,000 --> 00:11:17,000
જો લોકો માનસિક રીતે

270
00:11:17,000 --> 00:11:20,000
રીટાયરમૅન્ટ્માટેની બચતને નુકસાન જ માની લે,

271
00:11:20,000 --> 00:11:23,000
તો તેઓ રીટાયરમૅન્ટ્માટે બચત કરશે જ નહીં

272
00:11:23,000 --> 00:11:25,000
આમ આપણી સામે આ પડકારો પણ છે,

273
00:11:25,000 --> 00:11:27,000
અને રીચર્ડ થૅલર અને હું

274
00:11:27,000 --> 00:11:29,000
જેનાથી હંમેશાં આકર્ષાયા છીએ --

275
00:11:29,000 --> 00:11:31,000
વર્તણુક નાણાંશાસ્ત્ર ક્હો,

276
00:11:31,000 --> 00:11:33,000
કે સ્ટીરૉઇડપર ટકેલું વર્તણુક નાણાંશાસ્ત્ર ક્હો,

277
00:11:33,000 --> 00:11:35,000
કે પછી વર્તણુક નાણાંશાસ્ત્ર ૨.૦ કહો

278
00:11:35,000 --> 00:11:37,000
કે કહો ક્રિયાન્વીત વર્તણુક નાણાંશાસ્ત્ર --

279
00:11:37,000 --> 00:11:41,000
તે પડકારોને ઉપાયોમાં ફેરવી નાખવું.

280
00:11:41,000 --> 00:11:44,000
અને અમને છોભીલા પાડી દે તેવો સરળ ઉપાય સુઝી આવ્યોઃ

281
00:11:44,000 --> 00:11:48,000
વધારે બચાવો, આજે નહીં, આવતી કાલે.

282
00:11:48,000 --> 00:11:50,000
તેનાથી આપણે વાત કરી તે પડકારોનો ઉપાય

283
00:11:50,000 --> 00:11:52,000
કઇ રીતે થશે?

284
00:11:52,000 --> 00:11:54,000
જો તમે કેળાં વિરૂધ્ધ ચૉકલેટવાળી સમસ્યાની

285
00:11:54,000 --> 00:11:56,000
દ્ર્ષ્ટિએ વિચારશો,

286
00:11:56,000 --> 00:11:59,000
તો એમ કહી શકાય કે આવતે અઠવાડીયે આપણે કેળાં ખાશું.

287
00:11:59,000 --> 00:12:02,000
આપણે એમ વિચારીશું કે આવતાં વર્ષથી વધારે બચત કરીશું.

288
00:12:02,000 --> 00:12:05,000
'આવતીકાલથી વધારે બચાવો'

289
00:12:05,000 --> 00:12:07,000
કર્મચારીઓને શક્ય હોય તો

290
00:12:07,000 --> 00:12:09,000
આવતાં વર્ષથી વધારે બચાવવા કહે છે --

291
00:12:09,000 --> 00:12:11,000
જાણે કે ભવિષ્યમાં ક્યારેક

292
00:12:11,000 --> 00:12:13,000
આપણે આપણને કેળાં ખાતાં

293
00:12:13,000 --> 00:12:15,000
કલ્પી રહ્યાં હોઇએ,

294
00:12:15,000 --> 00:12:17,000
આપણા સમાજમાં વધારે સેવાઓ આપતાં હોઇએ,,

295
00:12:17,000 --> 00:12:21,000
વધારે કસરતો કરતાં હોઇએ અને આ જગતમાંનું બધું જ કરવા યોગ્ય સારી રીતે કરતાં હોઇએ.

296
00:12:21,000 --> 00:12:24,000
આપણે ચોકઠાંમાં નિશાની કરવા અને તેમાં પડતી

297
00:12:24,000 --> 00:12:27,000
મુશ્કેલીની પણ વાત કરી હતી.

298
00:12:27,000 --> 00:12:29,000
'આવતીકાલથી વધારે બચાવો'

299
00:12:29,000 --> 00:12:31,000
તેને આસાન કરી નાખ્યું છે.

300
00:12:31,000 --> 00:12:33,000
તેને સ્વયંસંચાલિત કરી નાખ્યું છે.

301
00:12:33,000 --> 00:12:37,000
તમે જેવા એક વાર મને કહેશો કે તમે ભવિષ્યમાં બચ્ત કરવા માંગો છો,

302
00:12:37,000 --> 00:12:39,000
દા.ત. દર જાન્ત્યુઆરીમાં,

303
00:12:39,000 --> 00:12:42,000
તમારા પગારમાંથી કપાત થતી જશે

304
00:12:42,000 --> 00:12:45,000
તમે તેને જોઇ શકો કે અડી શકો તે પહેલાં કે કે તમને પ્રસન્નતાનો તાત્કાલિક

305
00:12:45,000 --> 00:12:47,000
ઑડ્કાર આવશે તે પહેલાં જ

306
00:12:47,000 --> 00:12:49,000
તમારા પગારમાંથી ૪૦૧(ક)પ્લાનમાં

307
00:12:49,000 --> 00:12:52,000
બચત આપોઆપ જ થયા કરશે.

308
00:12:52,000 --> 00:12:55,000
પરંતુ આપણે પેલા વાંદરાઓ , જેમને નુકસાનમાટે અણગમો છે

309
00:12:55,000 --> 00:12:57,000
તેમનું શું કરીશું?

310
00:12:57,000 --> 00:12:59,000
આવતા જાન્યુઆરીમાં

311
00:12:59,000 --> 00:13:01,000
જ્યારે લોકો વધારાની બચત કરશે ત્યારે તેમનાં ખર્ચ પર કાપ અનુભવશે,

312
00:13:01,000 --> 00:13:04,000
ત્યારે દુઃખ તો થશે.

313
00:13:05,000 --> 00:13:07,000
આમ તો આવું જાન્યુઆરીમાં જ થાય તે જરૂરી નથી.

314
00:13:07,000 --> 00:13:10,000
આપણે એવું પણ કરી શકીએ કે જ્યારે લોકો વધારે કમાય ત્યારે જ

315
00:13:10,000 --> 00:13:13,000
વધારે બચત કરે.

316
00:13:13,000 --> 00:13:16,000
એ રીતે,જ્યારે તેઓને વધારાની આવક થાય કે તેમનો પગાર વધે

317
00:13:16,000 --> 00:13:20,000
ત્યારે તેમના ખર્ચ પર કાપ ન આવે.

318
00:13:20,000 --> 00:13:22,000
તેઓ થોડો પગાર વધારો

319
00:13:22,000 --> 00:13:24,000
ઘરે પણ લઇ જઇ શકે

320
00:13:24,000 --> 00:13:26,000
અને ખર્ચી શકે --

321
00:13:26,000 --> 00:13:28,000
અને થોડો વધારો

322
00:13:28,000 --> 00:13:30,000
૪૦૧(ક) પ્લાનમાં રોકી પણ શકે.

323
00:13:30,000 --> 00:13:32,000
આમ, આ યોજના છે,

324
00:13:32,000 --> 00:13:34,000
દેખીતી રીતે સાવ સરળ,

325
00:13:34,000 --> 00:13:36,000
પરંતુ, આપણે આગળ જોશું તેમ,

326
00:13:36,000 --> 00:13:38,000
ખુબ જ અસરકારક.

327
00:13:38,000 --> 00:13:40,000
અમે, રીચર્ડ થૅલર અને મેં,

328
00:13:40,000 --> 00:13:42,000
તે સહુથી પહેલી વાર તે અમલ કરી હતી

329
00:13:42,000 --> 00:13:45,000
છેક ૧૯૯૮માં.

330
00:13:45,000 --> 00:13:48,000
મધ્યપશ્ચિમની એક બહુ મોટી નહીં તેવી કંપનીના

331
00:13:48,000 --> 00:13:50,000
શ્રમજીવી કર્મચારીઓે

332
00:13:50,000 --> 00:13:52,000
જેઓ તેમના ખર્ચાને પહોંચી વળવા ઝઝૂમતા હોય છે

333
00:13:52,000 --> 00:13:54,000
વારંવાર અમને કહેતા કે

334
00:13:54,000 --> 00:13:57,000
તેઓ સીધેસીધી તો બચત કરી શકે તેમ નથી.

335
00:13:57,000 --> 00:14:00,000
આજે બચત કરવી તે તેમનામાટે વિકલ્પ જ નથી.

336
00:14:00,000 --> 00:14:02,000
અમે તેમને તેમના દરેક પગાર વધારા કરતાં

337
00:14:02,000 --> 00:14:05,000
ત્રણ ટકા વધારે

338
00:14:05,000 --> 00:14:08,000
બચાવવા સમજાવ્યું.

339
00:14:08,000 --> 00:14:11,000
અને આ છે તેનાં પરિણામો.

340
00:14:11,000 --> 00:14:13,000
આપણે સાડા ત્રણ વર્ષ અને

341
00:14:13,000 --> 00:14:15,000
ચાર પગાર વધારાના સમયગાળા દરમ્યાન,

342
00:14:15,000 --> 00:14:17,000
જે લોકો તેમના પગારના ત્રણ ટકા,

343
00:14:17,000 --> 00:14:19,000
બચાવવા મથી રહ્યા હતા,

344
00:14:19,000 --> 00:14:21,000
તેઓ સાડા ત્રણ વર્ષ પછી

345
00:14:21,000 --> 00:14:24,000
તેનાથી લગભગ ચાર ગણું,

346
00:14:24,000 --> 00:14:27,000
એટલે કે ૧૪% બચાવતા હતા.

347
00:14:27,000 --> 00:14:29,000
આ ચાર્ટમાં તમે પગરખાં અને સાયકલ

348
00:14:29,000 --> 00:14:31,000
અને તેવી બીજી વસ્તુઓ પણ જોઇ શકશો

349
00:14:31,000 --> 00:14:33,000
કારણકે હું તમને માત્ર શુન્યાવકાશમાં

350
00:14:33,000 --> 00:14:35,000
આંકડા બતાવવા નથી માગતો.

351
00:14:35,000 --> 00:14:38,000
હકીકતમાં તો, હું એમ કહેવા માંગીશ કે

352
00:14:38,000 --> 00:14:40,000
ચાર ગણી બચત કરવાથી

353
00:14:40,000 --> 00:14:42,000
લોકોની જીવનશૈલિમાં

354
00:14:42,000 --> 00:14:44,000
તેઓને પરવડે તેનાં કરતાં

355
00:14:44,000 --> 00:14:46,000
ઘણો વધારે તફાવત પડી શકે છે.

356
00:14:46,000 --> 00:14:48,000
અને આ સાવ સાચા આંકડા છે.

357
00:14:48,000 --> 00:14:51,000
માત્ર કાગળપરના આંકડા નથી.

358
00:14:51,000 --> 00:14:53,000
ત્રણ ટકા બચતથી લોકો

359
00:14:53,000 --> 00:14:55,000
કદાચ સારા શુઝ કે ચપ્પલ વસાવી શક્યાં હોત,

360
00:14:55,000 --> 00:14:57,000
જેથી ચાલવામાં સરળતા રહે,

361
00:14:57,000 --> 00:15:01,000
કારણ કે તેનાથી વધારે તો કંઇ પરવડત નહીં,

362
00:15:01,000 --> 00:15:03,000
જ્યારે તેઓ ૧૪ ટકા બચાવે ત્યારે

363
00:15:03,000 --> 00:15:06,000
ત્યારે એવું પણ બને કે તેઓ મોંઘા ફેશનેબલ પગરખાં પણ લઇ શકે

364
00:15:06,000 --> 00:15:09,000
જેમાં તેઓ તેમની કારમાં બેસવા માટે ઠાઠથી જઇ શકે.

365
00:15:09,000 --> 00:15:11,000
આ ખાસ્સો મોટો તફાવત કહી શકાય.

366
00:15:11,000 --> 00:15:16,000
અત્યાર સુધીમાં, લગભગ ૬૦ ટકા મોટી કંપનીઓમાં પણ

367
00:15:16,000 --> 00:15:19,000
આવી યોજનાઓ સફળતાથી અમલ કરી ચુકાઇ છે.

368
00:15:19,000 --> 00:15:22,000
આ હવે પેન્શન બચત કાયદાનો ભાગ થઇ ચૂકેલ છે.

369
00:15:22,000 --> 00:15:24,000
અને એ કહેવાની જરૂર ન હોવી જોઇએ કે મારાં અને થૅલરનાં

370
00:15:24,000 --> 00:15:27,000
સદનસીબ છે કે અમે આ યોજનાનો હિસ્સો બનીને

371
00:15:27,000 --> 00:15:29,000
ફરક પાડી શક્યા છીએ.

372
00:15:29,000 --> 00:15:31,000
છેલ્લે, સમાપન કરતાં

373
00:15:31,000 --> 00:15:34,000
મારે મહત્વના બે સંદેશા આપવાના છે.

374
00:15:34,000 --> 00:15:37,000
એક તો એ કે વર્તણૂક નાણાશાસ્ત્ર ખુબ જ

375
00:15:37,000 --> 00:15:40,000
પ્રભાવશાળી છે.

376
00:15:40,000 --> 00:15:43,000
આ તો માત્ર એક જ ઉદાહરણ છે.

377
00:15:43,000 --> 00:15:45,000
અને બીજો સંદેશો

378
00:15:45,000 --> 00:15:47,000
એ છે કે હજૂ ઘણું કરવાનું રહે છે.

379
00:15:47,000 --> 00:15:50,000
આ તો હીમશીલાની ટોચ માત્ર જ છે.

380
00:15:50,000 --> 00:15:53,000
આપણે લોકો અને તેમનાં દેવાં વિશે વિચારવાનું છે,

381
00:15:53,000 --> 00:15:56,000
લોકો ઘર ખરીદે તો છે,પણ તેનું દેવું ભરપાઇ નથી કરી શકતાં,

382
00:15:56,000 --> 00:15:58,000
તે અંગે પણ વિચારવું જોઇશે.

383
00:15:58,000 --> 00:16:01,000
આપણે તો લોકો વધારે પડતું જોખમ વહોરી લે છે,

384
00:16:01,000 --> 00:16:04,000
જેનો તેમને અંદાજ પણ નથી

385
00:16:04,000 --> 00:16:06,000
કે પછી બહુ ઓછું જોખમ લે છે,

386
00:16:06,000 --> 00:16:08,000
તે વિશે વિચારવાની જરૂર છે.

387
00:16:08,000 --> 00:16:11,000
આપણે તો એ પણ વિચારવાની જરૂર છે કે કેમ લોકો દર વર્ષે

388
00:16:11,000 --> 00:16:13,000
લૉટરીની ટિકિટૉ પાછળ

389
00:16:13,000 --> 00:16:15,000
હજારો ડૉલર ખર્ચી નાખે છે.

390
00:16:15,000 --> 00:16:17,000
આ અંગેની સરેરાશ બાબતે

391
00:16:17,000 --> 00:16:19,000
સીંગપૉરનો રૅકર્ડ છે.

392
00:16:19,000 --> 00:16:21,000
ત્યાં એક સરેરાશ કુટુંબ

393
00:16:21,000 --> 00:16:24,000
વર્ષે $૪૦૦૦ લૉટરી પાછળ ખર્ચે છે.

394
00:16:24,000 --> 00:16:26,000
આપણે હજૂ ઘણું કામ કરવાનું છે

395
00:16:26,000 --> 00:16:28,000
અને રીટાયરમૅન્ટ ક્ષેત્રે પણ

396
00:16:28,000 --> 00:16:31,000
ઘણા ઉપાયો શોધવાના છે

397
00:16:31,000 --> 00:16:33,000
ખાસ કરીને લોકો રીટાયરમેન્ટ પછી તેમનાં નાણાંનું

398
00:16:33,000 --> 00:16:35,000
શું કરે છે તે બાબતે.

399
00:16:35,000 --> 00:16:37,000
અને એક છેલ્લો સવાલઃ

400
00:16:37,000 --> 00:16:40,000
તમારાંમાંનાં કેટલા એ સગવડભરી હાલતમાં છે

401
00:16:40,000 --> 00:16:42,000
કે તમે તમારાં રીટાયરમૅન્ટ વિષે આયોજન કર્યું છે

402
00:16:42,000 --> 00:16:45,000
એક એવું નક્કર આયોજન કે

403
00:16:45,000 --> 00:16:47,000
જ્યારે તમે રીટાયર થાઓ,

404
00:16:47,000 --> 00:16:50,000
જ્યારે તમને સામાજીક સુરક્ષાના લાભ મળે,

405
00:16:50,000 --> 00:16:52,000
ત્યારે તમે કયા પ્રકારની જીવનશૈલિની આશા રાખો છો,

406
00:16:52,000 --> 00:16:54,000
દરેક મહિને તમારૂં ખર્ચ કેટલું હશે

407
00:16:54,000 --> 00:16:56,000
કે જેથી તમારી પાસેના પૈસા ખૂટી ન પડે?

408
00:16:56,000 --> 00:16:59,000
તમારામાનાં કેટલાં એવું માને છે કે તેમનીપાસે રીટાયરમૅન્ટના નિર્ણયોઅંગે

409
00:16:59,000 --> 00:17:03,000
ભવિષ્યમાટે નક્કર આયોજન છે.

410
00:17:04,000 --> 00:17:07,000
એક, બે, ત્રણ, ચાર.

411
00:17:07,000 --> 00:17:09,000
આટલાં સભ્ય શ્રોતાગણમાંથી પણ

412
00:17:09,000 --> 00:17:11,000
ત્રણ ટકાથી પણ ઓછા.

413
00:17:11,000 --> 00:17:14,000
વર્તણુક નાણાશાસ્ત્ર એ હજૂ ઘણો પંથ કાપવાનો બાકી છે.

414
00:17:14,000 --> 00:17:16,000
તેને ફરીને, ફરીને, પ્રભાવશાળી કરવા માટે

415
00:17:16,000 --> 00:17:20,000
હજૂ ઘણી તકો ઉપલબ્ધ છે.

416
00:17:20,000 --> 00:17:22,000
આપનો આભાર.

417
00:17:22,000 --> 00:17:24,000
[તાળીઓ]