Return to Video

On translating TED Talks into Dutch

  • 0:01 - 0:06
    Έχει μεταφράσει κανείς από εσάς την ομιλία της Έριν Μακίν; Για όσους δεν την γνωρίζουν, να ένα μικρό απόσπασμα.
  • 0:06 - 0:10
    Η λέξη «λεξικογραφικός» έχει το ίδιο μέτρο με την λέξη «διπλοδακτυλικός»
  • 0:10 - 0:12
    Είδατε; Είναι μια αστεία λέξη να τη λέει κανείς, κι εμένα μου δίνεται η ευκαιρία να τη λέω συχνά.
  • 0:12 - 0:17
    Θα πρόσθετα σ' αυτό: «διπλοδακτυλικός» είναι μια αστεία λέξη προς μετάφραση.
  • 0:17 - 0:21
    Στα ολλανδικά, χρησιμοποίησα το "τσίμπι-τσίμπι" όπως στο...
  • 0:21 - 0:24
    "Τσίμπι-τσίμπι, Τόλη, έχασα βελόνι,
  • 0:24 - 0:27
    ψάχνω να το βρω, χάθηκα κι εγώ!"
  • 0:27 - 0:31
    Ευτυχώς, αυτό το παιδικό τραγουδάκι είναι γνωστό
  • 0:31 - 0:34
    και στις δύο σημαντικές περιοχές όπου ομιλείται η ολλανδική.
  • 0:34 - 0:38
    Τα ολλανδικά είναι η μητρική γλώσσα 23 εκατομμυρίων ανθρώπων,
  • 0:38 - 0:40
    από τους οποίους τα 16 εκατομμύρια ζουν στην Ολλανδία,
  • 0:40 - 0:45
    6 εκατομμύρια στο βόρειο τμήμα του Βελγίου, γνωστό και ως Φλάνδρα,
  • 0:45 - 0:48
    και 400.000 στο Σουρινάμ, στη Νότια Αμερική.
  • 0:48 - 0:52
    Έχουμε μια επίσημη "Ολλανδική Γλωσσική Ένωση".
  • 0:52 - 0:54
    Πού είναι λοιπόν το πρόβλημα;
  • 0:54 - 0:57
    Τα ολλανδικά από την Ολλανδία και τα ολλανδικά από τη Φλάνδρα
  • 0:57 - 0:59
    ακούγονται πολύ διαφορετικά.
  • 0:59 - 1:02
    Εάν συναντήσετε τον Γιόχαν Γκράιφ το πρωί,
  • 1:02 - 1:06
    κι αν είστε τυχεροί, θα σας πει "Καλημέρα".
  • 1:06 - 1:09
    Η Κιμ Κλίστερς θα σας πει "Καλημέρα".
  • 1:09 - 1:12
    Αυτό φυσικά είναι άσχετο με τον υποτιτλισμό.
  • 1:12 - 1:16
    Για άλλη μια φορά λοιπόν, πού είναι το πρόβλημα;
  • 1:16 - 1:18
    Χρησιμοποιούμε επίσης διαφορετικές λέξεις.
  • 1:18 - 1:21
    Ένας Ολλανδός αυτό το ονομάζει "καμπάνα".
  • 1:21 - 1:24
    Στην Φλάνδρα το λέμε "σήμαντρο".
  • 1:24 - 1:29
    Τέλος, κάθε ομάδα έχει τους δικούς τους "τυπικούς δισταγμούς",
  • 1:29 - 1:31
    ή παρεκκλίσεις από τα ολλανδικά
  • 1:31 - 1:34
    που συναντώνται περισσότερο στη μια ή την άλλη περιοχή.
  • 1:34 - 1:38
    Με το πέρασμα του χρόνου οι Ολλανδοί έχουν χάσει την ευαισθησία τους
  • 1:38 - 1:40
    για το φύλο των ολλανδικών ουσιαστικών.
  • 1:40 - 1:43
    Έτσι μόνον ένας Ολλανδός μπορεί ν' αναρωτηθεί
  • 1:43 - 1:45
    αν η αγελάδα είναι γένους αρσενικού ή θηλυκού
  • 1:45 - 1:48
    ... ή έτσι τουλάχιστον λέμε πειραχτικά στην Φλάνδρα.
  • 1:48 - 1:52
    Στο Βέλγιο από την άλλη, είτε μας αρέσει είτε όχι,
  • 1:52 - 1:56
    η γλώσσα μας έχει επηρεαστεί από τους γαλλόφωνους συμπατριώτες μας,
  • 1:56 - 2:00
    κάτι που οδηγεί μερικές φορές σε δύσκολες λεκτικές κατασκευές, δανεισμένες από τη γαλλική.
  • 2:00 - 2:03
    Να λοιπόν το πρόβλημα:
  • 2:03 - 2:05
    Αν ένας διορθωτής από την Ολλανδία
  • 2:05 - 2:07
    διορθώσει τη δουλειά ενός συναδέρφου από το Βέλγιο,
  • 2:07 - 2:10
    μπορεί να δει ένα κείμενο το οποίο ο ίδιος
  • 2:10 - 2:12
    δεν θα το έγραφε ποτέ κατ' αυτόν τον τρόπο,
  • 2:12 - 2:14
    και τούμπαλιν.
  • 2:14 - 2:16
    Εάν πιάσει να το διορθώσει,
  • 2:16 - 2:18
    πριν καλά-καλά το καταλάβει, θα βρεθεί
  • 2:18 - 2:20
    σε μια ατελείωτη συζήτηση, συμφωνώ-διαφωνώ.
  • 2:20 - 2:23
    Μου συνέβη τις πρώτες ημέρες μου στο TED.
  • 2:23 - 2:27
    Ομολογώ πως στην πρώτη μου μετάφραση,
  • 2:27 - 2:30
    βεβαιώθηκα πως ζήτησα έναν μεταφραστή από τη χώρα μου
  • 2:30 - 2:33
    να διορθώσει, επειδή ένιωθα άβολα
  • 2:33 - 2:35
    με κάποιον διορθωτή της "άλλης πλευράς".
  • 2:35 - 2:37
    Σύντομα έμαθα ότι αν επιμείνουμε
  • 2:37 - 2:39
    σε έναν περιορισμένο αριθμό βασικών κανόνων,
  • 2:39 - 2:42
    μπορούμε εύκολα να ξεπεράσουμε αυτή τη δυσκολία.
  • 2:42 - 2:46
    Αυτό θέλω να μοιραστώ σήμερα μαζί σας.
  • 2:46 - 2:49
    Ο καλύτερος τρόπος να σταματήσουμε τις συζητήσεις για το ποιος έχει το δίκιο με το μέρος του,
  • 2:49 - 2:52
    είναι να συμφωνήσουμε στα πρότυπα που χρησιμοποιούμε.
  • 2:52 - 2:54
    Για τα ολλανδικά, είναι αρκετά απλό.
  • 2:54 - 2:57
    Ο επίσημος Θησαυρός, το βασικό λεξικό
  • 2:57 - 3:01
    και η βασική γραμματική είναι διαθέσιμα στο διαδίκτυο.
  • 3:01 - 3:03
    Και τα τρία χρησιμοποιούνται ευρέως και είναι αποδεκτά
  • 3:03 - 3:05
    στην Ολλανδία και το Βέλγιο.
  • 3:05 - 3:07
    Εάν υποδείξεις από την αρχή
  • 3:07 - 3:10
    πως θα χρησιμοποιήσεις αυτά ως πρότυπα,
  • 3:10 - 3:12
    μπορείς ν' αποφύγεις την ένταση και τις συζητήσεις.
  • 3:12 - 3:14
    Ακόμη κι αν μια λέξη "υπάρχει",
  • 3:14 - 3:17
    μπορεί να είναι εξαιρετικά ασυνήθιστη σε μια από τις δύο περιφέρειες.
  • 3:17 - 3:19
    Πάρτε για παράδειγμα την "καμπάνα".
  • 3:19 - 3:22
    Είναι μια λέξη που ένας Βέλγος σχεδόν δεν χρησιμοποιεί ποτέ,
  • 3:22 - 3:25
    αλλά από την άλλη δεν είναι δύσκολα κατανοητή
  • 3:25 - 3:27
    - ειδικά εκτός συγκεκριμένου νοήματος,
  • 3:27 - 3:29
    όπως συμβαίνει στις ομιλίες του TED.
  • 3:29 - 3:32
    Δεν υπάρχει λόγος ν' αντικατασταθεί
  • 3:32 - 3:34
    με έναν όρο που κανένας Ολλανδός δεν θα χρησιμοποιήσει ποτέ.
  • 3:34 - 3:36
    Προτιμώ να την αντιμετωπίσω
  • 3:36 - 3:38
    σαν μια "λέξη που αξίζει να διαδοθεί".
  • 3:38 - 3:41
    Φυσικά εάν η ασυνήθιστη λέξη είναι δύσκολη
  • 3:41 - 3:44
    στην κατανόησή της, το πράγμα αλλάζει.
  • 3:44 - 3:45
    Έπειτα,
  • 3:45 - 3:48
    αντί ν' αντικατασταθεί η λέξη με μια Φλαμανδική,
  • 3:48 - 3:50
    καλώ τον συνεργάτη μεταφραστή
  • 3:50 - 3:51
    να αναζητήσει μια εναλλακτική λέξη
  • 3:51 - 3:54
    που να είναι αποδεκτή κι απ' τους δυο μας.
  • 3:54 - 3:56
    Θα ήθελα να κλείσω με λίγα λόγια
  • 3:56 - 3:57
    γι' αυτά που προσπαθώ να θυμάμαι
  • 3:57 - 4:00
    όταν διορθώνω ή μεταφράζω στα ολλανδικά.
  • 4:00 - 4:03
    Πρώτα απ' όλα, έχω στο μυαλό μου το κοινό.
  • 4:03 - 4:06
    Γράφω για ανθρώπους από διαφορετικές περιοχές.
  • 4:06 - 4:08
    Μπορώ να προσπαθήσω να μπω στη θέση τους
  • 4:08 - 4:10
    και ν' αποφύγω λέξεις ή εκφράσεις
  • 4:10 - 4:12
    που ξέρω πως προκαλούν σύγχυση.
  • 4:12 - 4:15
    Έπειτα, έχω στο μυαλό μου τον συνεργάτη μεταφραστή,
  • 4:15 - 4:17
    ειδικά όταν διορθώνω.
  • 4:17 - 4:19
    Σε μια από τις πρώτες διορθώσεις μου,
  • 4:19 - 4:22
    έκανα το λάθος να χαρακτηρίσω μια μετάφραση ως διορθωμένη
  • 4:22 - 4:24
    χωρίς να έχω επικοινωνήσει με τον συνεργάτη μου.
  • 4:24 - 4:27
    Στο κάτω-κάτω σκέφτηκα πως είχα
  • 4:27 - 4:30
    διορθώσει μόνο κάποια προφανή λάθη.
  • 4:30 - 4:33
    Από τότε, επικοινωνώ πάντα με τον μεταφραστή
  • 4:33 - 4:34
    και τον καλώ να μου γνωστοποιήσει
  • 4:34 - 4:36
    εάν συμφωνεί με τις προτάσεις μου.
  • 4:36 - 4:39
    Τρίτον, έχω στο μυαλό μου πως μεταφράζω για το TED
  • 4:39 - 4:41
    προκειμένου να βοηθήσω στην εξάπλωση
  • 4:41 - 4:43
    των ενδιαφερουσών ιδεών των ομιλητών.
  • 4:43 - 4:45
    Δεν έχει να κάνει με τη νίκη σε συζητήσεις
  • 4:45 - 4:46
    με άλλους μεταφραστές,
  • 4:46 - 4:49
    έχει να κάνει με τη συνεργασία
  • 4:49 - 4:51
    ώστε να δοθεί πρόσβαση στο TED
  • 4:51 - 4:53
    σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κοινό.
  • 4:53 - 4:57
    Πέρυσι, ένας μεταφραστής από την Ολλανδία
  • 4:57 - 4:59
    με ρώτησε εάν πιστεύω πως θα 'πρεπε
  • 4:59 - 5:00
    να έχουμε διαφορετικές μεταφράσεις
  • 5:00 - 5:03
    για τα ολλανδικά, από την Ολλανδία κι από το Βέλγιο.
  • 5:03 - 5:05
    Του είπα πως αυτό για μένα
  • 5:05 - 5:06
    δεν έχει νόημα,
  • 5:06 - 5:09
    αφού θα διπλασίαζε τον κόπο
  • 5:09 - 5:10
    της διάδοσης των ιδεών.
  • 5:10 - 5:12
    Αυτό με ώθησε να γίνω καλύτερη
  • 5:12 - 5:15
    στην ανεύρεση κοινού γλωσσικού εδάφους μεταξύ των περιοχών.
  • 5:15 - 5:17
    Τέλος, μπορώ να σας πω
  • 5:17 - 5:19
    πως το να μεταφράζω για το TED ήταν
  • 5:19 - 5:22
    μια εξαιρετικά πολύτιμη εμπειρία για μένα.
  • 5:22 - 5:24
    Γι' αυτό οι τελικές σκέψεις μου είναι
  • 5:24 - 5:25
    για τους συναδέρφους μεταφραστές του TED.
  • 5:25 - 5:27
    Θα ήθελα να φτιάξω
  • 5:27 - 5:29
    ένα είδος γραφικής παράστασης, αλά Χάνς Ρόσλινγκ,
  • 5:29 - 5:31
    αλλά θα πρέπει ν' αρκεστείτε
  • 5:31 - 5:32
    με ένα Worlde
  • 5:32 - 5:34
    στο οποίο το μέγεθος των ονομάτων
  • 5:34 - 5:37
    αντιπροσωπεύει τις φορές που συνεργάστηκα μαζί τους.
  • 5:37 - 5:41
    Εύχομαι σε όλους το εργαστήριο να είναι εξαιρετικό
  • 5:41 -
    και να έχετε ένα συναρπαστικό TED Global 2011.
Title:
On translating TED Talks into Dutch
Description:

Els De Keyser's contribution to the TED Global 2011 Translation Workshop
more » « less
Video Language:
English
Duration:
05:47
Retired user added a translation

Greek subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.