0:00:01.080,0:00:06.320
Έχει μεταφράσει κανείς από εσάς την ομιλία της Έριν Μακίν; Για όσους δεν την γνωρίζουν, να ένα μικρό απόσπασμα.

0:00:06.320,0:00:10.160
Η λέξη «λεξικογραφικός» έχει το ίδιο μέτρο με την λέξη «διπλοδακτυλικός»

0:00:10.160,0:00:12.360
Είδατε; Είναι μια αστεία λέξη να τη λέει κανείς, κι εμένα μου δίνεται η ευκαιρία να τη λέω συχνά.

0:00:12.360,0:00:17.080
Θα πρόσθετα σ' αυτό: «διπλοδακτυλικός» είναι μια αστεία λέξη προς μετάφραση.

0:00:17.080,0:00:21.320
Στα ολλανδικά, χρησιμοποίησα το "τσίμπι-τσίμπι" όπως στο...

0:00:21.320,0:00:24.000
"Τσίμπι-τσίμπι, Τόλη, έχασα βελόνι,

0:00:24.000,0:00:27.240
ψάχνω να το βρω, χάθηκα κι εγώ!"

0:00:27.240,0:00:30.880
Ευτυχώς, αυτό το παιδικό τραγουδάκι είναι γνωστό

0:00:30.880,0:00:33.640
και στις δύο σημαντικές περιοχές όπου ομιλείται η ολλανδική.

0:00:33.640,0:00:37.600
Τα ολλανδικά είναι η μητρική γλώσσα 23 εκατομμυρίων ανθρώπων,

0:00:37.600,0:00:40.280
από τους οποίους τα 16 εκατομμύρια ζουν στην Ολλανδία,

0:00:40.280,0:00:44.720
6 εκατομμύρια στο βόρειο τμήμα του Βελγίου, γνωστό και ως Φλάνδρα,

0:00:44.720,0:00:48.480
και 400.000 στο Σουρινάμ, στη Νότια Αμερική.

0:00:48.480,0:00:51.840
Έχουμε μια επίσημη "Ολλανδική Γλωσσική Ένωση".

0:00:51.840,0:00:53.920
Πού είναι λοιπόν το πρόβλημα;

0:00:53.920,0:00:57.200
Τα ολλανδικά από την Ολλανδία και τα ολλανδικά από τη Φλάνδρα

0:00:57.200,0:00:58.880
ακούγονται πολύ διαφορετικά.

0:00:58.880,0:01:01.680
Εάν συναντήσετε τον Γιόχαν Γκράιφ το πρωί,

0:01:01.680,0:01:06.080
κι αν είστε τυχεροί, θα σας πει "Καλημέρα".

0:01:06.080,0:01:09.160
Η Κιμ Κλίστερς θα σας πει "Καλημέρα".

0:01:09.160,0:01:12.280
Αυτό φυσικά είναι άσχετο με τον υποτιτλισμό.

0:01:12.280,0:01:15.560
Για άλλη μια φορά λοιπόν, πού είναι το πρόβλημα;

0:01:15.560,0:01:18.120
Χρησιμοποιούμε επίσης διαφορετικές λέξεις.

0:01:18.120,0:01:20.880
Ένας Ολλανδός αυτό το ονομάζει "καμπάνα".

0:01:20.880,0:01:23.760
Στην Φλάνδρα το λέμε "σήμαντρο".

0:01:23.760,0:01:28.560
Τέλος, κάθε ομάδα έχει τους δικούς τους "τυπικούς δισταγμούς",

0:01:28.560,0:01:30.920
ή παρεκκλίσεις από τα ολλανδικά

0:01:30.920,0:01:33.800
που συναντώνται περισσότερο στη μια ή την άλλη περιοχή.

0:01:33.800,0:01:37.720
Με το πέρασμα του χρόνου οι Ολλανδοί έχουν χάσει την ευαισθησία τους

0:01:37.720,0:01:39.520
για το φύλο των ολλανδικών ουσιαστικών.

0:01:39.520,0:01:42.840
Έτσι μόνον ένας Ολλανδός μπορεί ν' αναρωτηθεί

0:01:42.840,0:01:45.040
αν η αγελάδα είναι γένους αρσενικού ή θηλυκού

0:01:45.040,0:01:47.800
... ή έτσι τουλάχιστον λέμε πειραχτικά στην Φλάνδρα.

0:01:47.800,0:01:51.720
Στο Βέλγιο από την άλλη, είτε μας αρέσει είτε όχι,

0:01:51.720,0:01:55.920
η γλώσσα μας έχει επηρεαστεί από τους γαλλόφωνους συμπατριώτες μας,

0:01:55.920,0:01:59.920
κάτι που οδηγεί μερικές φορές σε δύσκολες λεκτικές κατασκευές, δανεισμένες από τη γαλλική.

0:01:59.920,0:02:02.760
Να λοιπόν το πρόβλημα:

0:02:02.760,0:02:04.760
Αν ένας διορθωτής από την Ολλανδία

0:02:04.760,0:02:07.320
διορθώσει τη δουλειά ενός συναδέρφου από το Βέλγιο,

0:02:07.320,0:02:10.000
μπορεί να δει ένα κείμενο το οποίο ο ίδιος

0:02:10.000,0:02:12.080
δεν θα το έγραφε ποτέ κατ' αυτόν τον τρόπο,

0:02:12.080,0:02:13.720
και τούμπαλιν.

0:02:13.720,0:02:15.720
Εάν πιάσει να το διορθώσει,

0:02:15.720,0:02:17.840
πριν καλά-καλά το καταλάβει, θα βρεθεί

0:02:17.840,0:02:19.640
σε μια ατελείωτη συζήτηση, συμφωνώ-διαφωνώ.

0:02:19.640,0:02:22.800
Μου συνέβη τις πρώτες ημέρες μου στο TED.

0:02:22.800,0:02:26.560
Ομολογώ πως στην πρώτη μου μετάφραση,

0:02:26.560,0:02:29.840
βεβαιώθηκα πως ζήτησα έναν μεταφραστή από τη χώρα μου

0:02:29.840,0:02:32.640
να διορθώσει, επειδή ένιωθα άβολα

0:02:32.640,0:02:34.640
με κάποιον διορθωτή της "άλλης πλευράς".

0:02:34.640,0:02:37.120
Σύντομα έμαθα ότι αν επιμείνουμε

0:02:37.120,0:02:39.320
σε έναν περιορισμένο αριθμό βασικών κανόνων,

0:02:39.320,0:02:42.200
μπορούμε εύκολα να ξεπεράσουμε αυτή τη δυσκολία.

0:02:42.200,0:02:45.520
Αυτό θέλω να μοιραστώ σήμερα μαζί σας.

0:02:45.520,0:02:49.240
Ο καλύτερος τρόπος να σταματήσουμε τις συζητήσεις για το ποιος έχει το δίκιο με το μέρος του,

0:02:49.240,0:02:51.720
είναι να συμφωνήσουμε στα πρότυπα που χρησιμοποιούμε.

0:02:51.720,0:02:53.920
Για τα ολλανδικά, είναι αρκετά απλό.

0:02:53.920,0:02:56.760
Ο επίσημος Θησαυρός, το βασικό λεξικό

0:02:56.760,0:03:00.520
και η βασική γραμματική είναι διαθέσιμα στο διαδίκτυο.

0:03:00.520,0:03:03.400
Και τα τρία χρησιμοποιούνται ευρέως και είναι αποδεκτά

0:03:03.400,0:03:05.080
στην Ολλανδία και το Βέλγιο.

0:03:05.080,0:03:07.400
Εάν υποδείξεις από την αρχή

0:03:07.400,0:03:09.640
πως θα χρησιμοποιήσεις αυτά ως πρότυπα,

0:03:09.640,0:03:12.400
μπορείς ν' αποφύγεις την ένταση και τις συζητήσεις.

0:03:12.400,0:03:14.480
Ακόμη κι αν μια λέξη "υπάρχει",

0:03:14.480,0:03:16.920
μπορεί να είναι εξαιρετικά ασυνήθιστη σε μια από τις δύο περιφέρειες.

0:03:16.920,0:03:19.480
Πάρτε για παράδειγμα την "καμπάνα".

0:03:19.480,0:03:22.040
Είναι μια λέξη που ένας Βέλγος σχεδόν δεν χρησιμοποιεί ποτέ,

0:03:22.040,0:03:24.760
αλλά από την άλλη δεν είναι δύσκολα κατανοητή

0:03:24.760,0:03:27.160
- ειδικά εκτός συγκεκριμένου νοήματος,

0:03:27.160,0:03:29.480
όπως συμβαίνει στις ομιλίες του TED.

0:03:29.480,0:03:31.840
Δεν υπάρχει λόγος ν' αντικατασταθεί

0:03:31.840,0:03:34.280
με έναν όρο που κανένας Ολλανδός δεν θα χρησιμοποιήσει ποτέ.

0:03:34.280,0:03:36.280
Προτιμώ να την αντιμετωπίσω

0:03:36.280,0:03:38.400
σαν μια "λέξη που αξίζει να διαδοθεί".

0:03:38.400,0:03:41.240
Φυσικά εάν η ασυνήθιστη λέξη είναι δύσκολη

0:03:41.240,0:03:43.520
στην κατανόησή της, το πράγμα αλλάζει.

0:03:43.520,0:03:44.720
Έπειτα,

0:03:44.720,0:03:47.600
αντί ν' αντικατασταθεί η λέξη με μια Φλαμανδική,

0:03:47.600,0:03:50.120
καλώ τον συνεργάτη μεταφραστή

0:03:50.120,0:03:51.360
να αναζητήσει μια εναλλακτική λέξη

0:03:51.360,0:03:53.840
που να είναι αποδεκτή κι απ' τους δυο μας.

0:03:53.840,0:03:55.880
Θα ήθελα να κλείσω με λίγα λόγια

0:03:55.880,0:03:57.480
γι' αυτά που προσπαθώ να θυμάμαι

0:03:57.480,0:03:59.920
όταν διορθώνω ή μεταφράζω στα ολλανδικά.

0:03:59.920,0:04:03.160
Πρώτα απ' όλα, έχω στο μυαλό μου το κοινό.

0:04:03.160,0:04:05.880
Γράφω για ανθρώπους από διαφορετικές περιοχές.

0:04:05.880,0:04:08.360
Μπορώ να προσπαθήσω να μπω στη θέση τους

0:04:08.360,0:04:10.280
και ν' αποφύγω λέξεις ή εκφράσεις

0:04:10.280,0:04:12.400
που ξέρω πως προκαλούν σύγχυση.

0:04:12.400,0:04:15.280
Έπειτα, έχω στο μυαλό μου τον συνεργάτη μεταφραστή,

0:04:15.280,0:04:17.160
ειδικά όταν διορθώνω.

0:04:17.160,0:04:18.880
Σε μια από τις πρώτες διορθώσεις μου,

0:04:18.880,0:04:21.720
έκανα το λάθος να χαρακτηρίσω μια μετάφραση ως διορθωμένη

0:04:21.720,0:04:24.440
χωρίς να έχω επικοινωνήσει με τον συνεργάτη μου.

0:04:24.440,0:04:27.080
Στο κάτω-κάτω σκέφτηκα πως είχα

0:04:27.080,0:04:29.680
διορθώσει μόνο κάποια προφανή λάθη.

0:04:29.680,0:04:32.720
Από τότε, επικοινωνώ πάντα με τον μεταφραστή

0:04:32.720,0:04:34.040
και τον καλώ να μου γνωστοποιήσει

0:04:34.040,0:04:35.800
εάν συμφωνεί με τις προτάσεις μου.

0:04:35.800,0:04:39.320
Τρίτον, έχω στο μυαλό μου πως μεταφράζω για το TED

0:04:39.320,0:04:40.720
προκειμένου να βοηθήσω στην εξάπλωση

0:04:40.720,0:04:43.000
των ενδιαφερουσών ιδεών των ομιλητών.

0:04:43.000,0:04:45.280
Δεν έχει να κάνει με τη νίκη σε συζητήσεις

0:04:45.280,0:04:46.360
με άλλους μεταφραστές,

0:04:46.360,0:04:48.760
έχει να κάνει με τη συνεργασία

0:04:48.760,0:04:50.600
ώστε να δοθεί πρόσβαση στο TED

0:04:50.600,0:04:52.960
σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κοινό.

0:04:52.960,0:04:56.520
Πέρυσι, ένας μεταφραστής από την Ολλανδία

0:04:56.520,0:04:58.560
με ρώτησε εάν πιστεύω πως θα 'πρεπε

0:04:58.560,0:05:00.440
να έχουμε διαφορετικές μεταφράσεις

0:05:00.440,0:05:02.920
για τα ολλανδικά, από την Ολλανδία κι από το Βέλγιο.

0:05:02.920,0:05:04.920
Του είπα πως αυτό για μένα

0:05:04.920,0:05:06.400
δεν έχει νόημα,

0:05:06.400,0:05:08.600
αφού θα διπλασίαζε τον κόπο

0:05:08.600,0:05:10.320
της διάδοσης των ιδεών.

0:05:10.320,0:05:12.480
Αυτό με ώθησε να γίνω καλύτερη

0:05:12.480,0:05:15.200
στην ανεύρεση κοινού γλωσσικού εδάφους μεταξύ των περιοχών.

0:05:15.200,0:05:17.360
Τέλος, μπορώ να σας πω

0:05:17.360,0:05:19.200
πως το να μεταφράζω για το TED ήταν

0:05:19.200,0:05:21.600
μια εξαιρετικά πολύτιμη εμπειρία για μένα.

0:05:21.600,0:05:23.760
Γι' αυτό οι τελικές σκέψεις μου είναι

0:05:23.760,0:05:25.280
για τους συναδέρφους μεταφραστές του TED.

0:05:25.280,0:05:27.440
Θα ήθελα να φτιάξω

0:05:27.440,0:05:29.440
ένα είδος γραφικής παράστασης, αλά Χάνς Ρόσλινγκ,

0:05:29.440,0:05:30.840
αλλά θα πρέπει ν' αρκεστείτε

0:05:30.840,0:05:32.120
με ένα Worlde

0:05:32.120,0:05:33.840
στο οποίο το μέγεθος των ονομάτων

0:05:33.840,0:05:36.800
αντιπροσωπεύει τις φορές που συνεργάστηκα μαζί τους.

0:05:36.800,0:05:40.520
Εύχομαι σε όλους το εργαστήριο να είναι εξαιρετικό

0:05:40.520,9:59:59.000
και να έχετε ένα συναρπαστικό TED Global 2011.