WEBVTT

00:00:01.080 --> 00:00:06.320
Έχει μεταφράσει κανείς από εσάς την ομιλία της Έριν Μακίν; Για όσους δεν την γνωρίζουν, να ένα μικρό απόσπασμα.

00:00:06.320 --> 00:00:10.160
Η λέξη «λεξικογραφικός» έχει το ίδιο μέτρο με την λέξη «διπλοδακτυλικός»

00:00:10.160 --> 00:00:12.360
Είδατε; Είναι μια αστεία λέξη να τη λέει κανείς, κι εμένα μου δίνεται η ευκαιρία να τη λέω συχνά.

00:00:12.360 --> 00:00:17.080
Θα πρόσθετα σ' αυτό: «διπλοδακτυλικός» είναι μια αστεία λέξη προς μετάφραση.

00:00:17.080 --> 00:00:21.320
Στα ολλανδικά, χρησιμοποίησα το "τσίμπι-τσίμπι" όπως στο...

00:00:21.320 --> 00:00:24.000
"Τσίμπι-τσίμπι, Τόλη, έχασα βελόνι,

00:00:24.000 --> 00:00:27.240
ψάχνω να το βρω, χάθηκα κι εγώ!"

00:00:27.240 --> 00:00:30.880
Ευτυχώς, αυτό το παιδικό τραγουδάκι είναι γνωστό

00:00:30.880 --> 00:00:33.640
και στις δύο σημαντικές περιοχές όπου ομιλείται η ολλανδική.

00:00:33.640 --> 00:00:37.600
Τα ολλανδικά είναι η μητρική γλώσσα 23 εκατομμυρίων ανθρώπων,

00:00:37.600 --> 00:00:40.280
από τους οποίους τα 16 εκατομμύρια ζουν στην Ολλανδία,

00:00:40.280 --> 00:00:44.720
6 εκατομμύρια στο βόρειο τμήμα του Βελγίου, γνωστό και ως Φλάνδρα,

00:00:44.720 --> 00:00:48.480
και 400.000 στο Σουρινάμ, στη Νότια Αμερική.

00:00:48.480 --> 00:00:51.840
Έχουμε μια επίσημη "Ολλανδική Γλωσσική Ένωση".

00:00:51.840 --> 00:00:53.920
Πού είναι λοιπόν το πρόβλημα;

00:00:53.920 --> 00:00:57.200
Τα ολλανδικά από την Ολλανδία και τα ολλανδικά από τη Φλάνδρα

00:00:57.200 --> 00:00:58.880
ακούγονται πολύ διαφορετικά.

00:00:58.880 --> 00:01:01.680
Εάν συναντήσετε τον Γιόχαν Γκράιφ το πρωί,

00:01:01.680 --> 00:01:06.080
κι αν είστε τυχεροί, θα σας πει "Καλημέρα".

00:01:06.080 --> 00:01:09.160
Η Κιμ Κλίστερς θα σας πει "Καλημέρα".

00:01:09.160 --> 00:01:12.280
Αυτό φυσικά είναι άσχετο με τον υποτιτλισμό.

00:01:12.280 --> 00:01:15.560
Για άλλη μια φορά λοιπόν, πού είναι το πρόβλημα;

00:01:15.560 --> 00:01:18.120
Χρησιμοποιούμε επίσης διαφορετικές λέξεις.

00:01:18.120 --> 00:01:20.880
Ένας Ολλανδός αυτό το ονομάζει "καμπάνα".

00:01:20.880 --> 00:01:23.760
Στην Φλάνδρα το λέμε "σήμαντρο".

00:01:23.760 --> 00:01:28.560
Τέλος, κάθε ομάδα έχει τους δικούς τους "τυπικούς δισταγμούς",

00:01:28.560 --> 00:01:30.920
ή παρεκκλίσεις από τα ολλανδικά

00:01:30.920 --> 00:01:33.800
που συναντώνται περισσότερο στη μια ή την άλλη περιοχή.

00:01:33.800 --> 00:01:37.720
Με το πέρασμα του χρόνου οι Ολλανδοί έχουν χάσει την ευαισθησία τους

00:01:37.720 --> 00:01:39.520
για το φύλο των ολλανδικών ουσιαστικών.

00:01:39.520 --> 00:01:42.840
Έτσι μόνον ένας Ολλανδός μπορεί ν' αναρωτηθεί

00:01:42.840 --> 00:01:45.040
αν η αγελάδα είναι γένους αρσενικού ή θηλυκού

00:01:45.040 --> 00:01:47.800
... ή έτσι τουλάχιστον λέμε πειραχτικά στην Φλάνδρα.

00:01:47.800 --> 00:01:51.720
Στο Βέλγιο από την άλλη, είτε μας αρέσει είτε όχι,

00:01:51.720 --> 00:01:55.920
η γλώσσα μας έχει επηρεαστεί από τους γαλλόφωνους συμπατριώτες μας,

00:01:55.920 --> 00:01:59.920
κάτι που οδηγεί μερικές φορές σε δύσκολες λεκτικές κατασκευές, δανεισμένες από τη γαλλική.

00:01:59.920 --> 00:02:02.760
Να λοιπόν το πρόβλημα:

00:02:02.760 --> 00:02:04.760
Αν ένας διορθωτής από την Ολλανδία

00:02:04.760 --> 00:02:07.320
διορθώσει τη δουλειά ενός συναδέρφου από το Βέλγιο,

00:02:07.320 --> 00:02:10.000
μπορεί να δει ένα κείμενο το οποίο ο ίδιος

00:02:10.000 --> 00:02:12.080
δεν θα το έγραφε ποτέ κατ' αυτόν τον τρόπο,

00:02:12.080 --> 00:02:13.720
και τούμπαλιν.

00:02:13.720 --> 00:02:15.720
Εάν πιάσει να το διορθώσει,

00:02:15.720 --> 00:02:17.840
πριν καλά-καλά το καταλάβει, θα βρεθεί

00:02:17.840 --> 00:02:19.640
σε μια ατελείωτη συζήτηση, συμφωνώ-διαφωνώ.

00:02:19.640 --> 00:02:22.800
Μου συνέβη τις πρώτες ημέρες μου στο TED.

00:02:22.800 --> 00:02:26.560
Ομολογώ πως στην πρώτη μου μετάφραση,

00:02:26.560 --> 00:02:29.840
βεβαιώθηκα πως ζήτησα έναν μεταφραστή από τη χώρα μου

00:02:29.840 --> 00:02:32.640
να διορθώσει, επειδή ένιωθα άβολα

00:02:32.640 --> 00:02:34.640
με κάποιον διορθωτή της "άλλης πλευράς".

00:02:34.640 --> 00:02:37.120
Σύντομα έμαθα ότι αν επιμείνουμε

00:02:37.120 --> 00:02:39.320
σε έναν περιορισμένο αριθμό βασικών κανόνων,

00:02:39.320 --> 00:02:42.200
μπορούμε εύκολα να ξεπεράσουμε αυτή τη δυσκολία.

00:02:42.200 --> 00:02:45.520
Αυτό θέλω να μοιραστώ σήμερα μαζί σας.

00:02:45.520 --> 00:02:49.240
Ο καλύτερος τρόπος να σταματήσουμε τις συζητήσεις για το ποιος έχει το δίκιο με το μέρος του,

00:02:49.240 --> 00:02:51.720
είναι να συμφωνήσουμε στα πρότυπα που χρησιμοποιούμε.

00:02:51.720 --> 00:02:53.920
Για τα ολλανδικά, είναι αρκετά απλό.

00:02:53.920 --> 00:02:56.760
Ο επίσημος Θησαυρός, το βασικό λεξικό

00:02:56.760 --> 00:03:00.520
και η βασική γραμματική είναι διαθέσιμα στο διαδίκτυο.

00:03:00.520 --> 00:03:03.400
Και τα τρία χρησιμοποιούνται ευρέως και είναι αποδεκτά

00:03:03.400 --> 00:03:05.080
στην Ολλανδία και το Βέλγιο.

00:03:05.080 --> 00:03:07.400
Εάν υποδείξεις από την αρχή

00:03:07.400 --> 00:03:09.640
πως θα χρησιμοποιήσεις αυτά ως πρότυπα,

00:03:09.640 --> 00:03:12.400
μπορείς ν' αποφύγεις την ένταση και τις συζητήσεις.

00:03:12.400 --> 00:03:14.480
Ακόμη κι αν μια λέξη "υπάρχει",

00:03:14.480 --> 00:03:16.920
μπορεί να είναι εξαιρετικά ασυνήθιστη σε μια από τις δύο περιφέρειες.

00:03:16.920 --> 00:03:19.480
Πάρτε για παράδειγμα την "καμπάνα".

00:03:19.480 --> 00:03:22.040
Είναι μια λέξη που ένας Βέλγος σχεδόν δεν χρησιμοποιεί ποτέ,

00:03:22.040 --> 00:03:24.760
αλλά από την άλλη δεν είναι δύσκολα κατανοητή

00:03:24.760 --> 00:03:27.160
- ειδικά εκτός συγκεκριμένου νοήματος,

00:03:27.160 --> 00:03:29.480
όπως συμβαίνει στις ομιλίες του TED.

00:03:29.480 --> 00:03:31.840
Δεν υπάρχει λόγος ν' αντικατασταθεί

00:03:31.840 --> 00:03:34.280
με έναν όρο που κανένας Ολλανδός δεν θα χρησιμοποιήσει ποτέ.

00:03:34.280 --> 00:03:36.280
Προτιμώ να την αντιμετωπίσω

00:03:36.280 --> 00:03:38.400
σαν μια "λέξη που αξίζει να διαδοθεί".

00:03:38.400 --> 00:03:41.240
Φυσικά εάν η ασυνήθιστη λέξη είναι δύσκολη

00:03:41.240 --> 00:03:43.520
στην κατανόησή της, το πράγμα αλλάζει.

00:03:43.520 --> 00:03:44.720
Έπειτα,

00:03:44.720 --> 00:03:47.600
αντί ν' αντικατασταθεί η λέξη με μια Φλαμανδική,

00:03:47.600 --> 00:03:50.120
καλώ τον συνεργάτη μεταφραστή

00:03:50.120 --> 00:03:51.360
να αναζητήσει μια εναλλακτική λέξη

00:03:51.360 --> 00:03:53.840
που να είναι αποδεκτή κι απ' τους δυο μας.

00:03:53.840 --> 00:03:55.880
Θα ήθελα να κλείσω με λίγα λόγια

00:03:55.880 --> 00:03:57.480
γι' αυτά που προσπαθώ να θυμάμαι

00:03:57.480 --> 00:03:59.920
όταν διορθώνω ή μεταφράζω στα ολλανδικά.

00:03:59.920 --> 00:04:03.160
Πρώτα απ' όλα, έχω στο μυαλό μου το κοινό.

00:04:03.160 --> 00:04:05.880
Γράφω για ανθρώπους από διαφορετικές περιοχές.

00:04:05.880 --> 00:04:08.360
Μπορώ να προσπαθήσω να μπω στη θέση τους

00:04:08.360 --> 00:04:10.280
και ν' αποφύγω λέξεις ή εκφράσεις

00:04:10.280 --> 00:04:12.400
που ξέρω πως προκαλούν σύγχυση.

00:04:12.400 --> 00:04:15.280
Έπειτα, έχω στο μυαλό μου τον συνεργάτη μεταφραστή,

00:04:15.280 --> 00:04:17.160
ειδικά όταν διορθώνω.

00:04:17.160 --> 00:04:18.880
Σε μια από τις πρώτες διορθώσεις μου,

00:04:18.880 --> 00:04:21.720
έκανα το λάθος να χαρακτηρίσω μια μετάφραση ως διορθωμένη

00:04:21.720 --> 00:04:24.440
χωρίς να έχω επικοινωνήσει με τον συνεργάτη μου.

00:04:24.440 --> 00:04:27.080
Στο κάτω-κάτω σκέφτηκα πως είχα

00:04:27.080 --> 00:04:29.680
διορθώσει μόνο κάποια προφανή λάθη.

00:04:29.680 --> 00:04:32.720
Από τότε, επικοινωνώ πάντα με τον μεταφραστή

00:04:32.720 --> 00:04:34.040
και τον καλώ να μου γνωστοποιήσει

00:04:34.040 --> 00:04:35.800
εάν συμφωνεί με τις προτάσεις μου.

00:04:35.800 --> 00:04:39.320
Τρίτον, έχω στο μυαλό μου πως μεταφράζω για το TED

00:04:39.320 --> 00:04:40.720
προκειμένου να βοηθήσω στην εξάπλωση

00:04:40.720 --> 00:04:43.000
των ενδιαφερουσών ιδεών των ομιλητών.

00:04:43.000 --> 00:04:45.280
Δεν έχει να κάνει με τη νίκη σε συζητήσεις

00:04:45.280 --> 00:04:46.360
με άλλους μεταφραστές,

00:04:46.360 --> 00:04:48.760
έχει να κάνει με τη συνεργασία

00:04:48.760 --> 00:04:50.600
ώστε να δοθεί πρόσβαση στο TED

00:04:50.600 --> 00:04:52.960
σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κοινό.

00:04:52.960 --> 00:04:56.520
Πέρυσι, ένας μεταφραστής από την Ολλανδία

00:04:56.520 --> 00:04:58.560
με ρώτησε εάν πιστεύω πως θα 'πρεπε

00:04:58.560 --> 00:05:00.440
να έχουμε διαφορετικές μεταφράσεις

00:05:00.440 --> 00:05:02.920
για τα ολλανδικά, από την Ολλανδία κι από το Βέλγιο.

00:05:02.920 --> 00:05:04.920
Του είπα πως αυτό για μένα

00:05:04.920 --> 00:05:06.400
δεν έχει νόημα,

00:05:06.400 --> 00:05:08.600
αφού θα διπλασίαζε τον κόπο

00:05:08.600 --> 00:05:10.320
της διάδοσης των ιδεών.

00:05:10.320 --> 00:05:12.480
Αυτό με ώθησε να γίνω καλύτερη

00:05:12.480 --> 00:05:15.200
στην ανεύρεση κοινού γλωσσικού εδάφους μεταξύ των περιοχών.

00:05:15.200 --> 00:05:17.360
Τέλος, μπορώ να σας πω

00:05:17.360 --> 00:05:19.200
πως το να μεταφράζω για το TED ήταν

00:05:19.200 --> 00:05:21.600
μια εξαιρετικά πολύτιμη εμπειρία για μένα.

00:05:21.600 --> 00:05:23.760
Γι' αυτό οι τελικές σκέψεις μου είναι

00:05:23.760 --> 00:05:25.280
για τους συναδέρφους μεταφραστές του TED.

00:05:25.280 --> 00:05:27.440
Θα ήθελα να φτιάξω

00:05:27.440 --> 00:05:29.440
ένα είδος γραφικής παράστασης, αλά Χάνς Ρόσλινγκ,

00:05:29.440 --> 00:05:30.840
αλλά θα πρέπει ν' αρκεστείτε

00:05:30.840 --> 00:05:32.120
με ένα Worlde

00:05:32.120 --> 00:05:33.840
στο οποίο το μέγεθος των ονομάτων

00:05:33.840 --> 00:05:36.800
αντιπροσωπεύει τις φορές που συνεργάστηκα μαζί τους.

00:05:36.800 --> 00:05:40.520
Εύχομαι σε όλους το εργαστήριο να είναι εξαιρετικό

00:05:40.520 --> 99:59:59.999
και να έχετε ένα συναρπαστικό TED Global 2011.