1
00:00:01,080 --> 00:00:06,320
Έχει μεταφράσει κανείς από εσάς την ομιλία της Έριν Μακίν; Για όσους δεν την γνωρίζουν, να ένα μικρό απόσπασμα.

2
00:00:06,320 --> 00:00:10,160
Η λέξη «λεξικογραφικός» έχει το ίδιο μέτρο με την λέξη «διπλοδακτυλικός»

3
00:00:10,160 --> 00:00:12,360
Είδατε; Είναι μια αστεία λέξη να τη λέει κανείς, κι εμένα μου δίνεται η ευκαιρία να τη λέω συχνά.

4
00:00:12,360 --> 00:00:17,080
Θα πρόσθετα σ' αυτό: «διπλοδακτυλικός» είναι μια αστεία λέξη προς μετάφραση.

5
00:00:17,080 --> 00:00:21,320
Στα ολλανδικά, χρησιμοποίησα το "τσίμπι-τσίμπι" όπως στο...

6
00:00:21,320 --> 00:00:24,000
"Τσίμπι-τσίμπι, Τόλη, έχασα βελόνι,

7
00:00:24,000 --> 00:00:27,240
ψάχνω να το βρω, χάθηκα κι εγώ!"

8
00:00:27,240 --> 00:00:30,880
Ευτυχώς, αυτό το παιδικό τραγουδάκι είναι γνωστό

9
00:00:30,880 --> 00:00:33,640
και στις δύο σημαντικές περιοχές όπου ομιλείται η ολλανδική.

10
00:00:33,640 --> 00:00:37,600
Τα ολλανδικά είναι η μητρική γλώσσα 23 εκατομμυρίων ανθρώπων,

11
00:00:37,600 --> 00:00:40,280
από τους οποίους τα 16 εκατομμύρια ζουν στην Ολλανδία,

12
00:00:40,280 --> 00:00:44,720
6 εκατομμύρια στο βόρειο τμήμα του Βελγίου, γνωστό και ως Φλάνδρα,

13
00:00:44,720 --> 00:00:48,480
και 400.000 στο Σουρινάμ, στη Νότια Αμερική.

14
00:00:48,480 --> 00:00:51,840
Έχουμε μια επίσημη "Ολλανδική Γλωσσική Ένωση".

15
00:00:51,840 --> 00:00:53,920
Πού είναι λοιπόν το πρόβλημα;

16
00:00:53,920 --> 00:00:57,200
Τα ολλανδικά από την Ολλανδία και τα ολλανδικά από τη Φλάνδρα

17
00:00:57,200 --> 00:00:58,880
ακούγονται πολύ διαφορετικά.

18
00:00:58,880 --> 00:01:01,680
Εάν συναντήσετε τον Γιόχαν Γκράιφ το πρωί,

19
00:01:01,680 --> 00:01:06,080
κι αν είστε τυχεροί, θα σας πει "Καλημέρα".

20
00:01:06,080 --> 00:01:09,160
Η Κιμ Κλίστερς θα σας πει "Καλημέρα".

21
00:01:09,160 --> 00:01:12,280
Αυτό φυσικά είναι άσχετο με τον υποτιτλισμό.

22
00:01:12,280 --> 00:01:15,560
Για άλλη μια φορά λοιπόν, πού είναι το πρόβλημα;

23
00:01:15,560 --> 00:01:18,120
Χρησιμοποιούμε επίσης διαφορετικές λέξεις.

24
00:01:18,120 --> 00:01:20,880
Ένας Ολλανδός αυτό το ονομάζει "καμπάνα".

25
00:01:20,880 --> 00:01:23,760
Στην Φλάνδρα το λέμε "σήμαντρο".

26
00:01:23,760 --> 00:01:28,560
Τέλος, κάθε ομάδα έχει τους δικούς τους "τυπικούς δισταγμούς",

27
00:01:28,560 --> 00:01:30,920
ή παρεκκλίσεις από τα ολλανδικά

28
00:01:30,920 --> 00:01:33,800
που συναντώνται περισσότερο στη μια ή την άλλη περιοχή.

29
00:01:33,800 --> 00:01:37,720
Με το πέρασμα του χρόνου οι Ολλανδοί έχουν χάσει την ευαισθησία τους

30
00:01:37,720 --> 00:01:39,520
για το φύλο των ολλανδικών ουσιαστικών.

31
00:01:39,520 --> 00:01:42,840
Έτσι μόνον ένας Ολλανδός μπορεί ν' αναρωτηθεί

32
00:01:42,840 --> 00:01:45,040
αν η αγελάδα είναι γένους αρσενικού ή θηλυκού

33
00:01:45,040 --> 00:01:47,800
... ή έτσι τουλάχιστον λέμε πειραχτικά στην Φλάνδρα.

34
00:01:47,800 --> 00:01:51,720
Στο Βέλγιο από την άλλη, είτε μας αρέσει είτε όχι,

35
00:01:51,720 --> 00:01:55,920
η γλώσσα μας έχει επηρεαστεί από τους γαλλόφωνους συμπατριώτες μας,

36
00:01:55,920 --> 00:01:59,920
κάτι που οδηγεί μερικές φορές σε δύσκολες λεκτικές κατασκευές, δανεισμένες από τη γαλλική.

37
00:01:59,920 --> 00:02:02,760
Να λοιπόν το πρόβλημα:

38
00:02:02,760 --> 00:02:04,760
Αν ένας διορθωτής από την Ολλανδία

39
00:02:04,760 --> 00:02:07,320
διορθώσει τη δουλειά ενός συναδέρφου από το Βέλγιο,

40
00:02:07,320 --> 00:02:10,000
μπορεί να δει ένα κείμενο το οποίο ο ίδιος

41
00:02:10,000 --> 00:02:12,080
δεν θα το έγραφε ποτέ κατ' αυτόν τον τρόπο,

42
00:02:12,080 --> 00:02:13,720
και τούμπαλιν.

43
00:02:13,720 --> 00:02:15,720
Εάν πιάσει να το διορθώσει,

44
00:02:15,720 --> 00:02:17,840
πριν καλά-καλά το καταλάβει, θα βρεθεί

45
00:02:17,840 --> 00:02:19,640
σε μια ατελείωτη συζήτηση, συμφωνώ-διαφωνώ.

46
00:02:19,640 --> 00:02:22,800
Μου συνέβη τις πρώτες ημέρες μου στο TED.

47
00:02:22,800 --> 00:02:26,560
Ομολογώ πως στην πρώτη μου μετάφραση,

48
00:02:26,560 --> 00:02:29,840
βεβαιώθηκα πως ζήτησα έναν μεταφραστή από τη χώρα μου

49
00:02:29,840 --> 00:02:32,640
να διορθώσει, επειδή ένιωθα άβολα

50
00:02:32,640 --> 00:02:34,640
με κάποιον διορθωτή της "άλλης πλευράς".

51
00:02:34,640 --> 00:02:37,120
Σύντομα έμαθα ότι αν επιμείνουμε

52
00:02:37,120 --> 00:02:39,320
σε έναν περιορισμένο αριθμό βασικών κανόνων,

53
00:02:39,320 --> 00:02:42,200
μπορούμε εύκολα να ξεπεράσουμε αυτή τη δυσκολία.

54
00:02:42,200 --> 00:02:45,520
Αυτό θέλω να μοιραστώ σήμερα μαζί σας.

55
00:02:45,520 --> 00:02:49,240
Ο καλύτερος τρόπος να σταματήσουμε τις συζητήσεις για το ποιος έχει το δίκιο με το μέρος του,

56
00:02:49,240 --> 00:02:51,720
είναι να συμφωνήσουμε στα πρότυπα που χρησιμοποιούμε.

57
00:02:51,720 --> 00:02:53,920
Για τα ολλανδικά, είναι αρκετά απλό.

58
00:02:53,920 --> 00:02:56,760
Ο επίσημος Θησαυρός, το βασικό λεξικό

59
00:02:56,760 --> 00:03:00,520
και η βασική γραμματική είναι διαθέσιμα στο διαδίκτυο.

60
00:03:00,520 --> 00:03:03,400
Και τα τρία χρησιμοποιούνται ευρέως και είναι αποδεκτά

61
00:03:03,400 --> 00:03:05,080
στην Ολλανδία και το Βέλγιο.

62
00:03:05,080 --> 00:03:07,400
Εάν υποδείξεις από την αρχή

63
00:03:07,400 --> 00:03:09,640
πως θα χρησιμοποιήσεις αυτά ως πρότυπα,

64
00:03:09,640 --> 00:03:12,400
μπορείς ν' αποφύγεις την ένταση και τις συζητήσεις.

65
00:03:12,400 --> 00:03:14,480
Ακόμη κι αν μια λέξη "υπάρχει",

66
00:03:14,480 --> 00:03:16,920
μπορεί να είναι εξαιρετικά ασυνήθιστη σε μια από τις δύο περιφέρειες.

67
00:03:16,920 --> 00:03:19,480
Πάρτε για παράδειγμα την "καμπάνα".

68
00:03:19,480 --> 00:03:22,040
Είναι μια λέξη που ένας Βέλγος σχεδόν δεν χρησιμοποιεί ποτέ,

69
00:03:22,040 --> 00:03:24,760
αλλά από την άλλη δεν είναι δύσκολα κατανοητή

70
00:03:24,760 --> 00:03:27,160
- ειδικά εκτός συγκεκριμένου νοήματος,

71
00:03:27,160 --> 00:03:29,480
όπως συμβαίνει στις ομιλίες του TED.

72
00:03:29,480 --> 00:03:31,840
Δεν υπάρχει λόγος ν' αντικατασταθεί

73
00:03:31,840 --> 00:03:34,280
με έναν όρο που κανένας Ολλανδός δεν θα χρησιμοποιήσει ποτέ.

74
00:03:34,280 --> 00:03:36,280
Προτιμώ να την αντιμετωπίσω

75
00:03:36,280 --> 00:03:38,400
σαν μια "λέξη που αξίζει να διαδοθεί".

76
00:03:38,400 --> 00:03:41,240
Φυσικά εάν η ασυνήθιστη λέξη είναι δύσκολη

77
00:03:41,240 --> 00:03:43,520
στην κατανόησή της, το πράγμα αλλάζει.

78
00:03:43,520 --> 00:03:44,720
Έπειτα,

79
00:03:44,720 --> 00:03:47,600
αντί ν' αντικατασταθεί η λέξη με μια Φλαμανδική,

80
00:03:47,600 --> 00:03:50,120
καλώ τον συνεργάτη μεταφραστή

81
00:03:50,120 --> 00:03:51,360
να αναζητήσει μια εναλλακτική λέξη

82
00:03:51,360 --> 00:03:53,840
που να είναι αποδεκτή κι απ' τους δυο μας.

83
00:03:53,840 --> 00:03:55,880
Θα ήθελα να κλείσω με λίγα λόγια

84
00:03:55,880 --> 00:03:57,480
γι' αυτά που προσπαθώ να θυμάμαι

85
00:03:57,480 --> 00:03:59,920
όταν διορθώνω ή μεταφράζω στα ολλανδικά.

86
00:03:59,920 --> 00:04:03,160
Πρώτα απ' όλα, έχω στο μυαλό μου το κοινό.

87
00:04:03,160 --> 00:04:05,880
Γράφω για ανθρώπους από διαφορετικές περιοχές.

88
00:04:05,880 --> 00:04:08,360
Μπορώ να προσπαθήσω να μπω στη θέση τους

89
00:04:08,360 --> 00:04:10,280
και ν' αποφύγω λέξεις ή εκφράσεις

90
00:04:10,280 --> 00:04:12,400
που ξέρω πως προκαλούν σύγχυση.

91
00:04:12,400 --> 00:04:15,280
Έπειτα, έχω στο μυαλό μου τον συνεργάτη μεταφραστή,

92
00:04:15,280 --> 00:04:17,160
ειδικά όταν διορθώνω.

93
00:04:17,160 --> 00:04:18,880
Σε μια από τις πρώτες διορθώσεις μου,

94
00:04:18,880 --> 00:04:21,720
έκανα το λάθος να χαρακτηρίσω μια μετάφραση ως διορθωμένη

95
00:04:21,720 --> 00:04:24,440
χωρίς να έχω επικοινωνήσει με τον συνεργάτη μου.

96
00:04:24,440 --> 00:04:27,080
Στο κάτω-κάτω σκέφτηκα πως είχα

97
00:04:27,080 --> 00:04:29,680
διορθώσει μόνο κάποια προφανή λάθη.

98
00:04:29,680 --> 00:04:32,720
Από τότε, επικοινωνώ πάντα με τον μεταφραστή

99
00:04:32,720 --> 00:04:34,040
και τον καλώ να μου γνωστοποιήσει

100
00:04:34,040 --> 00:04:35,800
εάν συμφωνεί με τις προτάσεις μου.

101
00:04:35,800 --> 00:04:39,320
Τρίτον, έχω στο μυαλό μου πως μεταφράζω για το TED

102
00:04:39,320 --> 00:04:40,720
προκειμένου να βοηθήσω στην εξάπλωση

103
00:04:40,720 --> 00:04:43,000
των ενδιαφερουσών ιδεών των ομιλητών.

104
00:04:43,000 --> 00:04:45,280
Δεν έχει να κάνει με τη νίκη σε συζητήσεις

105
00:04:45,280 --> 00:04:46,360
με άλλους μεταφραστές,

106
00:04:46,360 --> 00:04:48,760
έχει να κάνει με τη συνεργασία

107
00:04:48,760 --> 00:04:50,600
ώστε να δοθεί πρόσβαση στο TED

108
00:04:50,600 --> 00:04:52,960
σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κοινό.

109
00:04:52,960 --> 00:04:56,520
Πέρυσι, ένας μεταφραστής από την Ολλανδία

110
00:04:56,520 --> 00:04:58,560
με ρώτησε εάν πιστεύω πως θα 'πρεπε

111
00:04:58,560 --> 00:05:00,440
να έχουμε διαφορετικές μεταφράσεις

112
00:05:00,440 --> 00:05:02,920
για τα ολλανδικά, από την Ολλανδία κι από το Βέλγιο.

113
00:05:02,920 --> 00:05:04,920
Του είπα πως αυτό για μένα

114
00:05:04,920 --> 00:05:06,400
δεν έχει νόημα,

115
00:05:06,400 --> 00:05:08,600
αφού θα διπλασίαζε τον κόπο

116
00:05:08,600 --> 00:05:10,320
της διάδοσης των ιδεών.

117
00:05:10,320 --> 00:05:12,480
Αυτό με ώθησε να γίνω καλύτερη

118
00:05:12,480 --> 00:05:15,200
στην ανεύρεση κοινού γλωσσικού εδάφους μεταξύ των περιοχών.

119
00:05:15,200 --> 00:05:17,360
Τέλος, μπορώ να σας πω

120
00:05:17,360 --> 00:05:19,200
πως το να μεταφράζω για το TED ήταν

121
00:05:19,200 --> 00:05:21,600
μια εξαιρετικά πολύτιμη εμπειρία για μένα.

122
00:05:21,600 --> 00:05:23,760
Γι' αυτό οι τελικές σκέψεις μου είναι

123
00:05:23,760 --> 00:05:25,280
για τους συναδέρφους μεταφραστές του TED.

124
00:05:25,280 --> 00:05:27,440
Θα ήθελα να φτιάξω

125
00:05:27,440 --> 00:05:29,440
ένα είδος γραφικής παράστασης, αλά Χάνς Ρόσλινγκ,

126
00:05:29,440 --> 00:05:30,840
αλλά θα πρέπει ν' αρκεστείτε

127
00:05:30,840 --> 00:05:32,120
με ένα Worlde

128
00:05:32,120 --> 00:05:33,840
στο οποίο το μέγεθος των ονομάτων

129
00:05:33,840 --> 00:05:36,800
αντιπροσωπεύει τις φορές που συνεργάστηκα μαζί τους.

130
00:05:36,800 --> 00:05:40,520
Εύχομαι σε όλους το εργαστήριο να είναι εξαιρετικό

131
00:05:40,520 --> 99:59:59,999
και να έχετε ένα συναρπαστικό TED Global 2011.