Return to Video

Joshua Foer: Pamięć wyczynowa dla każdego

  • 0:00 - 0:05
    Zamknijcie oczy.
  • 0:05 - 0:08
    Wyobraźcie sobie, że stoicie
  • 0:08 - 0:11
    przed drzwiami domu.
  • 0:11 - 0:15
    Zauważcie kolor drzwi,
  • 0:15 - 0:19
    materiał, z jakiego są wykonane.
  • 0:19 - 0:26
    Teraz wyobraźcie sobie gołych grubasów na rowerach.
  • 0:26 - 0:29
    Ścigają się nago na rowerach
  • 0:29 - 0:32
    i jadą prosto na drzwi.
  • 0:32 - 0:34
    Musicie to zobaczyć.
  • 0:34 - 0:38
    Pedałują z całych sił, są spoceni,
  • 0:38 - 0:40
    podskakują.
  • 0:40 - 0:44
    Wpadają z impetem w drzwi wejściowe.
  • 0:44 - 0:48
    Rowery rozlatują się, koła przetaczają się obok,
  • 0:48 - 0:52
    szprychy lądują w dziwnych miejscach.
  • 0:52 - 0:55
    Teraz przejdźcie przez próg
  • 0:55 - 0:58
    do przedpokoju czy korytarza
  • 0:58 - 1:02
    i zacznijcie delektować się światłem.
  • 1:02 - 1:08
    Światło pada na Ciasteczkowego Potwora.
  • 1:08 - 1:11
    Ciasteczkowy Potwór macha do was,
  • 1:11 - 1:13
    siedząc na gniadym koniu.
  • 1:13 - 1:15
    Ten koń mówi.
  • 1:15 - 1:20
    Futerko Potwora łaskocze was po nosie.
  • 1:20 - 1:24
    Zjada aromatyczne owsiane ciasteczko.
  • 1:24 - 1:28
    Teraz omińcie go i przejdźcie do salonu.
  • 1:28 - 1:31
    W salonie, największym wysiłkiem wyobraźni,
  • 1:31 - 1:34
    zobaczcie Britney Spears.
  • 1:34 - 1:39
    Jest skąpo ubrana, tańczy na stoliku do kawy
  • 1:39 - 1:42
    i śpiewa "Hit Me Baby One More Time".
  • 1:42 - 1:45
    Teraz idziemy do kuchni.
  • 1:45 - 1:49
    Podłoga jest brukowana żółtą kostką,
  • 1:49 - 1:53
    a z piekarnika wychodzą:
  • 1:53 - 1:55
    Dorota, Blaszany Drwal, Strach na Wróble
  • 1:55 - 1:57
    i Lew z "Czarnoksiężnika z krainy Oz".
  • 1:57 - 2:00
    Skaczą w waszą stronę.
  • 2:00 - 2:04
    Otwórzcie oczy.
  • 2:04 - 2:08
    Opowiem o dziwacznym konkursie,
  • 2:08 - 2:11
    który odbywa się co roku w Nowym Jorku.
  • 2:11 - 2:14
    To Mistrzostwa USA w Zapamiętywaniu.
  • 2:14 - 2:17
    Parę lat temu pojechałem tam
  • 2:17 - 2:19
    jako dziennikarz naukowy.
  • 2:19 - 2:22
    Oczekiwałem czegoś w rodzaju
  • 2:22 - 2:25
    meczu futbolowego dla erudytów.
  • 2:25 - 2:28
    Zobaczyłem grupę facetów i kilka pań,
  • 2:28 - 2:33
    różniących się wiekiem i poziomem higieny osobistej.
  • 2:33 - 2:35
    (Śmiech)
  • 2:35 - 2:39
    Zapamiętywali setki losowych liczb,
  • 2:39 - 2:41
    patrząc na nie tylko raz.
  • 2:41 - 2:45
    Zapamiętywali dziesiątki imion obcych ludzi.
  • 2:45 - 2:49
    W kilka minut zapamiętywali całe wiersze.
  • 2:49 - 2:51
    Ścigali się, kto pierwszy zapamięta
  • 2:51 - 2:55
    kolejność przetasowanej talii kart.
  • 2:55 - 2:57
    To było niewiarygodne.
  • 2:57 - 3:00
    Ci ludzie to wybryki natury.
  • 3:00 - 3:03
    Porozmawiałem z nimi.
  • 3:03 - 3:05
    Ten facet to Ed Cook.
  • 3:05 - 3:06
    Przyjechał z Anglii, gdzie słynął
  • 3:06 - 3:08
    ze świetnie wyćwiczonej pamięci.
  • 3:08 - 3:12
    Spytałem: "Kiedy uświadomiłeś sobie,
  • 3:12 - 3:15
    że masz genialną pamięć?"
  • 3:15 - 3:17
    Odpowiedział: "Nie mam genialnej pamięci.
  • 3:17 - 3:20
    Mam przeciętną pamięć.
  • 3:20 - 3:22
    Każdy zawodnik powie ci,
  • 3:22 - 3:25
    że ma przeciętną pamięć.
  • 3:25 - 3:27
    Wyćwiczyliśmy robienie tych sztuczek
  • 3:27 - 3:31
    Wyćwiczyliśmy robienie tych sztuczek
  • 3:31 - 3:33
    przy pomocy pewnych technik,
  • 3:33 - 3:37
    wymyślonych 2500 lat temu w Grecji,
  • 3:37 - 3:40
    technik, których używał Cyceron,
  • 3:40 - 3:42
    by zapamiętać swoje mowy,
  • 3:42 - 3:46
    a średniowieczni uczeni, by zapamiętać księgi".
  • 3:46 - 3:49
    Ja: "Dlaczego nigdy o tym nie słyszałem?"
  • 3:49 - 3:52
    Staliśmy przed salą konkursową
  • 3:52 - 3:56
    i Ed, który jest wspaniałym, bystrym,
  • 3:56 - 3:59
    ale dość ekscentrycznym Anglikiem,
  • 3:59 - 4:03
    spytał: "Jesteś dziennikarzem.
  • 4:03 - 4:05
    Znasz może Britney Spears?"
  • 4:05 - 4:10
    Ja: "Nie. A dlaczego?"
  • 4:10 - 4:13
    "Bo chciałbym ją nauczyć,
  • 4:13 - 4:16
    jak zapamiętać kolejność przetasowanej talii kart
  • 4:16 - 4:18
    w amerykańskiej telewizji.
  • 4:18 - 4:21
    Udowodnię światu, że każdy to potrafi".
  • 4:21 - 4:26
    (Śmiech)
  • 4:26 - 4:29
    Ja: "Nie jestem Britney Spears,
  • 4:29 - 4:32
    ale może nauczyłbyś mnie.
  • 4:32 - 4:35
    Musisz od czegoś zacząć".
  • 4:35 - 4:38
    To był początek mojej dziwnej podróży.
  • 4:38 - 4:41
    Prawie cały kolejny rok
  • 4:41 - 4:43
    nie tylko ćwiczyłem pamięć,
  • 4:43 - 4:45
    ale też uczyłem się o niej,
  • 4:45 - 4:47
    próbując zrozumieć, jak działa,
  • 4:47 - 4:50
    dlaczego czasem nie działa,
  • 4:50 - 4:52
    i jaki jest jej potencjał.
  • 4:52 - 4:54
    Poznałem wiele ciekawych osób.
  • 4:54 - 4:56
    Ten facet nazywa się E.P.
  • 4:56 - 4:59
    Cierpiał na amnezję i miał chyba
  • 4:59 - 5:01
    najgorszą pamięć na świecie.
  • 5:01 - 5:03
    Miał tak słabą pamięć,
  • 5:03 - 5:06
    że zapomniał nawet o problemach z pamięcią.
  • 5:06 - 5:08
    To zadziwiające.
  • 5:08 - 5:09
    Jego historia jest niewiarogodnie tragiczna,
  • 5:09 - 5:11
    ale pokazuje, jak bardzo
  • 5:11 - 5:15
    nasze wspomnienia tworzą nas samych.
  • 5:15 - 5:18
    Po drugiej stronie stoi ten facet.
  • 5:18 - 5:20
    To Kim Peek, pierwowzór postaci Hoffmana
  • 5:20 - 5:23
    w filmie "Rain Man".
  • 5:23 - 5:26
    Spędziliśmy popołudnie, zapamiętując
  • 5:26 - 5:30
    książki telefoniczne w bibliotece w Salt Lake City.
  • 5:30 - 5:33
    Ekscytujące zajęcie.
  • 5:33 - 5:36
    (Śmiech)
  • 5:36 - 5:39
    Potem przeczytałem mnóstwo traktatów o pamięci,
  • 5:39 - 5:43
    napisanych ponad 2000 lat temu
  • 5:43 - 5:45
    po łacinie, w starożytności,
  • 5:45 - 5:47
    i później, w średniowieczu.
  • 5:47 - 5:50
    Dowiedziałem się wielu ciekawych rzeczy.
  • 5:50 - 5:53
    Interesujące było to,
  • 5:53 - 5:56
    że kiedyś posiadanie
  • 5:56 - 6:01
    wyćwiczonej pamięci
  • 6:01 - 6:06
    nie było tak nietypowe, jak się dziś wydaje.
  • 6:06 - 6:11
    Dawniej inwestowano w pamięć,
  • 6:11 - 6:16
    mozolnie trenując umysły.
  • 6:16 - 6:18
    W ciągu kilku tysiącleci
  • 6:18 - 6:21
    wymyśliliśmy szereg technologii,
  • 6:21 - 6:23
    od alfabetu przez zwoje papieru,
  • 6:23 - 6:26
    kodeksy, prasę drukarską, fotografię,
  • 6:26 - 6:28
    do komputera i smartfona.
  • 6:28 - 6:31
    Stopniowo ułatwiły one stworzenie
  • 6:31 - 6:33
    pamięci zewnętrznej dla wspomnień,
  • 6:33 - 6:35
    tak że oddelegowaliśmy
  • 6:35 - 6:39
    tę podstawową ludzką umiejętność.
  • 6:39 - 6:43
    Technologie stworzyły dzisiejszy świat,
  • 6:43 - 6:44
    ale też nas zmieniły.
  • 6:44 - 6:46
    Zmieniły pod względem kulturowym
  • 6:46 - 6:50
    i poznawczym.
  • 6:50 - 6:52
    Nie musząc już zapamiętywać,
  • 6:52 - 6:55
    zapomnieliśmy, jak to się robi.
  • 6:55 - 6:57
    Jednym z ostatnich miejsc,
  • 6:57 - 7:00
    gdzie można znaleźć
  • 7:00 - 7:04
    pasjonatów wyćwiczonej pamięci
  • 7:04 - 7:06
    jest ten konkurs w zapamiętywaniu.
  • 7:06 - 7:08
    Nie jest on jedyny,
  • 7:08 - 7:10
    na całym świecie są podobne.
  • 7:10 - 7:14
    Musiałem wiedzieć, jak oni to robią.
  • 7:14 - 7:19
    Parę lat temu naukowcy z University College London
  • 7:19 - 7:22
    zbadali kilku mistrzów w zapamiętywaniu.
  • 7:22 - 7:23
    Chcieli odkryć,
  • 7:23 - 7:24
    czy mózgi tych ludzi
  • 7:24 - 7:29
    są inaczej zbudowane anatomicznie?
  • 7:29 - 7:32
    Odpowiedź była przecząca.
  • 7:32 - 7:35
    Czy są bardziej inteligentni od nas?
  • 7:35 - 7:37
    Dostali szereg testów kognitywnych
  • 7:37 - 7:39
    i okazało się, że nie.
  • 7:39 - 7:42
    Była jednak znacząca różnica
  • 7:42 - 7:44
    między mózgami mistrzów
  • 7:44 - 7:47
    a grupą kontrolną.
  • 7:47 - 7:50
    Kiedy badano pracę ich mózgów
  • 7:50 - 7:52
    w funkcjonalnym rezonansie magnetycznym
  • 7:52 - 7:57
    gdy zapamiętywali liczby, twarze i płatki śniegu,
  • 7:57 - 7:59
    okazało się, że mistrzowie
  • 7:59 - 8:01
    aktywują inne części mózgu
  • 8:01 - 8:03
    niż cała reszta.
  • 8:03 - 8:07
    Używali części mózgu związanej
  • 8:07 - 8:11
    z pamięcią przestrzenną i sterowaniem.
  • 8:11 - 8:17
    Czy możemy się od nich czegoś nauczyć?
  • 8:17 - 8:21
    Zawody w zapamiętywaniu to sport
  • 8:21 - 8:24
    podobny do wyścigu zbrojeń:
  • 8:24 - 8:27
    każdego roku pojawia się osoba
  • 8:27 - 8:30
    z lepszą techniką pamięciową
  • 8:30 - 8:32
    i pozostali próbują jej dorównać.
  • 8:32 - 8:34
    To mój przyjaciel Ben Pridmore,
  • 8:34 - 8:35
    trzykrotny mistrz świata w zapamiętywaniu.
  • 8:35 - 8:37
    Na biurku przed nim leży
  • 8:37 - 8:41
    36 potasowanych talii kart.
  • 8:41 - 8:44
    Spróbuje zapamiętać je w godzinę
  • 8:44 - 8:48
    przy pomocy swojej autorskiej techniki.
  • 8:48 - 8:50
    Podobnie
  • 8:50 - 8:52
    zapamiętał kolejność
  • 8:52 - 8:58
    4140 losowych cyfr binarnych
  • 8:58 - 9:01
    w ciągu pół godziny.
  • 9:01 - 9:03
    Tak.
  • 9:03 - 9:06
    Mimo że w zawodach używa się
  • 9:06 - 9:10
    różnych technik pamięciowych,
  • 9:10 - 9:13
    wszystkie ostatecznie
  • 9:13 - 9:16
    polegają na jednym.
  • 9:16 - 9:19
    Psycholodzy nazywają to przetwarzaniem głębokim.
  • 9:19 - 9:22
    Zilustruję to przykładem znanym jako
  • 9:22 - 9:24
    paradoks Piekarza/piekarza.
  • 9:24 - 9:25
    Każę dwóm osobom zapamiętać
  • 9:25 - 9:28
    to samo słowo,
  • 9:28 - 9:30
    do ciebie powiem:
  • 9:30 - 9:34
    "Pamiętaj o facecie,
  • 9:34 - 9:35
    który nazywa się Piekarz",
  • 9:35 - 9:41
    a do ciebie: "Pamiętaj o facecie,
  • 9:41 - 9:44
    który jest piekarzem".
  • 9:44 - 9:47
    Po chwili zapytam: "Pamiętasz słowo,
  • 9:47 - 9:48
    które ci powiedziałem?
  • 9:48 - 9:50
    Pamiętasz je?"
  • 9:50 - 9:54
    Mniej prawdopodobne, że słowo zapamięta ten,
  • 9:54 - 9:56
    kto usłyszał o człowieku nazwiskiem Piekarz.
  • 9:56 - 10:00
    Zapamięta je ten, kto usłyszał o piekarzu.
  • 10:00 - 10:03
    Jedno słowo, inaczej zapamiętane.
  • 10:03 - 10:05
    O co tu chodzi?
  • 10:05 - 10:10
    Nazwisko Piekarz nic wam nie mówi.
  • 10:10 - 10:12
    Nie jest w ogóle powiązane
  • 10:12 - 10:15
    ze wspomnieniami w waszej głowie.
  • 10:15 - 10:17
    Zaś rzeczownik zwykły, piekarz,
  • 10:17 - 10:19
    wszyscy znamy piekarzy.
  • 10:19 - 10:21
    Piekarze noszą śmieszne białe czapki.
  • 10:21 - 10:23
    Piekarze mają mąkę na rękach.
  • 10:23 - 10:25
    Piekarze ładnie pachną po powrocie z pracy.
  • 10:25 - 10:27
    Może znacie jakiegoś piekarza.
  • 10:27 - 10:28
    Po usłyszeniu tego słowa
  • 10:28 - 10:31
    przypisujemy mu skojarzenia,
  • 10:31 - 10:35
    i potem możemy je sobie przypomnieć.
  • 10:35 - 10:38
    Cała sztuka zapamiętywania,
  • 10:38 - 10:40
    czy na konkursach,
  • 10:40 - 10:44
    czy w codziennym życiu,
  • 10:44 - 10:48
    polega na zmianie dużego P w Piekarzu
  • 10:48 - 10:50
    na małe p w piekarzu,
  • 10:50 - 10:53
    na zebraniu informacji bez kontekstu,
  • 10:53 - 10:55
    bez znaczenia,
  • 10:55 - 10:57
    i przekształceniu ich tak,
  • 10:57 - 10:59
    by nabrały znaczenia
  • 10:59 - 11:04
    na tle innych rzeczy w naszej głowie.
  • 11:04 - 11:07
    Jedna z takich technik
  • 11:07 - 11:11
    pochodzi sprzed 2500 lat z Grecji.
  • 11:11 - 11:13
    Nazywa się pałac pamięci.
  • 11:13 - 11:17
    Anegdota opowiada takie zdarzenie:
  • 11:17 - 11:20
    pewnego razu poeta Symonides
  • 11:20 - 11:22
    poszedł na ucztę.
  • 11:22 - 11:24
    Miał bawić gości,
  • 11:24 - 11:27
    gdyż dawniej, aby impreza się udała,
  • 11:27 - 11:30
    nie wynajmowano didżeja, a poetę.
  • 11:30 - 11:35
    Wyrecytował wiersz z pamięci, wyszedł
  • 11:35 - 11:40
    i wtedy właśnie zawalił się sufit
  • 11:40 - 11:43
    i zabił wszystkich gości.
  • 11:43 - 11:45
    Nie tylko ich zabił,
  • 11:45 - 11:49
    ale też zniekształcił ciała nie do rozpoznania.
  • 11:49 - 11:52
    Nie wiedziano, kto był w środku,
  • 11:52 - 11:55
    gdzie kto siedział.
  • 11:55 - 11:57
    Nie można było godnie pochować umarłych.
  • 11:57 - 12:01
    Jedna tragedia za drugą.
  • 12:01 - 12:04
    Kiedy Symonides stał na zewnątrz,
  • 12:04 - 12:06
    jako jedyny ocalały wśród ruin,
  • 12:06 - 12:09
    zamknął oczy i uświadomił sobie,
  • 12:09 - 12:12
    że oczyma wyobraźni
  • 12:12 - 12:17
    widzi wszystkich gości na uczcie.
  • 12:17 - 12:19
    Zebrał więc bliskich ofiar
  • 12:19 - 12:23
    i wskazał im ciała ukochanych osób.
  • 12:23 - 12:27
    Symonides uzmysłowił sobie coś,
  • 12:27 - 12:30
    co każdy intuicyjnie wie:
  • 12:30 - 12:32
    chociaż jesteśmy kiepscy
  • 12:32 - 12:35
    w zapamiętywaniu imion i numerów telefonów
  • 12:35 - 12:38
    lub dosłownych poleceń kolegów,
  • 12:38 - 12:44
    mamy wyjątkową pamięć wizualną i przestrzenną.
  • 12:44 - 12:47
    Jeśli poprosiłbym o podanie
  • 12:47 - 12:50
    pierwszych 10 słów historii o poecie,
  • 12:50 - 12:52
    pewnie mielibyście z tym kłopot.
  • 12:52 - 12:54
    Ale założę się,
  • 12:54 - 12:57
    że gdybym zapytał,
  • 12:57 - 13:02
    kto siedzi na gniadym koniu, który mówi,
  • 13:02 - 13:04
    w waszym korytarzu,
  • 13:04 - 13:06
    moglibyście to zobaczyć.
  • 13:06 - 13:08
    W pałacu pamięci chodzi o to,
  • 13:08 - 13:13
    aby stworzyć w wyobraźni budowlę
  • 13:13 - 13:15
    i wypełnić ją obrazami rzeczy,
  • 13:15 - 13:17
    które chcemy zapamiętać.
  • 13:17 - 13:20
    Im bardziej dziwne, śmieszne,
  • 13:20 - 13:24
    czy nieprzyzwoite będą te obrazy,
  • 13:24 - 13:27
    tym łatwiej je zapamiętamy.
  • 13:27 - 13:30
    To rada z pierwszych traktatów o pamięci;
  • 13:30 - 13:33
    ma ponad 2000 lat.
  • 13:33 - 13:34
    Jak to działa?
  • 13:34 - 13:37
    Powiedzmy, że zostaliście zaproszeni
  • 13:37 - 13:41
    na konferencję TED, aby wygłosić mowę
  • 13:41 - 13:43
    i chcecie to zrobić z pamięci,
  • 13:43 - 13:48
    tak, jak zrobiłby to Cyceron,
  • 13:48 - 13:53
    gdyby zaproszono go 2000 lat temu na TEDxRzym.
  • 13:53 - 13:55
    Możecie wyobrazić sobie,
  • 13:55 - 14:00
    że stoicie u drzwi domu.
  • 14:00 - 14:02
    Potem wymyślacie jakiś szalony,
  • 14:02 - 14:06
    niedorzeczny obraz,
  • 14:06 - 14:09
    aby zapamiętać, że najpierw powiecie
  • 14:09 - 14:12
    o tym dziwacznym konkursie.
  • 14:12 - 14:15
    Potem wchodzicie do domu,
  • 14:15 - 14:17
    i widzicie Ciasteczkowego Potwora
  • 14:17 - 14:19
    na Edzie - koniu, który mówi.
  • 14:19 - 14:21
    To przypomni wam,
  • 14:21 - 14:24
    o waszym kumplu Edzie Cook'u.
  • 14:24 - 14:26
    Potem widzicie Britney Spears,
  • 14:26 - 14:29
    która przypomni o śmiesznej anegdotce.
  • 14:29 - 14:31
    Wchodzicie do kuchni,
  • 14:31 - 14:33
    a czwartym tematem
  • 14:33 - 14:36
    jest dziwna, roczna podróż;
  • 14:36 - 14:41
    przypomni wam o niej kilku przyjaciół.
  • 14:41 - 14:45
    Tak oratorzy rzymscy zapamiętywali mowy:
  • 14:45 - 14:48
    nie słowo po słowie, bo to męczące,
  • 14:48 - 14:51
    ale temat po temacie.
  • 14:51 - 14:54
    Angielskie "topic sentence" (zdanie kluczowe)
  • 14:54 - 14:57
    pochodzi od greckiego słowa "topos",
  • 14:57 - 14:59
    które oznacza "miejsce".
  • 14:59 - 15:00
    To pozostałość z czasów,
  • 15:00 - 15:02
    kiedy krasomówstwo i retorykę
  • 15:02 - 15:05
    pojmowano w taki przestrzenny sposób.
  • 15:05 - 15:07
    Wyrażenie "przede wszystkim" określa
  • 15:07 - 15:10
    jakby pierwsze miejsce w pałacu pamięci.
  • 15:10 - 15:12
    To fascynujące,
  • 15:12 - 15:14
    wciągnąłem się w to.
  • 15:14 - 15:17
    Byłem na jeszcze kilku konkursach
  • 15:17 - 15:19
    i chciałem napisać coś dłuższego
  • 15:19 - 15:23
    o tej subkulturze.
  • 15:23 - 15:25
    Ale był jeden problem:
  • 15:25 - 15:27
    zawody w zapamiętywaniu
  • 15:27 - 15:31
    są koszmarnie nudne.
  • 15:31 - 15:34
    (Śmiech)
  • 15:34 - 15:38
    Jakby grupa osób zdawała maturę.
  • 15:38 - 15:40
    Emocje sięgają szczytu,
  • 15:40 - 15:41
    gdy ktoś masuje sobie skronie.
  • 15:41 - 15:44
    Jako dziennikarz muszę mieć temat.
  • 15:44 - 15:48
    W ich umysłach dzieją się niesamowite rzeczy,
  • 15:48 - 15:50
    ale nie mam do nich dostępu.
  • 15:50 - 15:53
    Aby o tym opowiedzieć,
  • 15:53 - 15:56
    muszę wejść w ich skórę.
  • 15:56 - 15:59
    I tak każdego ranka przed lekturą gazet
  • 15:59 - 16:02
    zacząłem spędzać 15 - 20 minut,
  • 16:02 - 16:05
    próbując coś zapamiętać.
  • 16:05 - 16:06
    Na przykład wiersz,
  • 16:06 - 16:08
    lub nazwiska ze starego rocznika,
  • 16:08 - 16:11
    kupionego na pchlim targu.
  • 16:11 - 16:16
    To zaskakująco dobra zabawa.
  • 16:16 - 16:18
    Zabawa, bo nie chodzi
  • 16:18 - 16:22
    o ćwiczenie pamięci,
  • 16:22 - 16:25
    lecz o bycie coraz lepszym
  • 16:25 - 16:27
    w zmyślaniu tych niedorzecznych
  • 16:27 - 16:30
    nieprzyzwoitych,
  • 16:30 - 16:34
    i niezapomnianych obrazów.
  • 16:34 - 16:36
    Wkręciłem się w to.
  • 16:36 - 16:42
    To ja w zestawie zapamiętywacza.
  • 16:42 - 16:44
    Para nauszników
  • 16:44 - 16:48
    i zaciemnione okulary ochronne
  • 16:48 - 16:50
    z dwoma otworkami, bo dekoncentracja
  • 16:50 - 16:56
    to największy wróg zapamiętywacza.
  • 16:56 - 17:01
    Wróciłem na konkurs, o którym pisałem,
  • 17:01 - 17:03
    i wystartowałem w nim.
  • 17:03 - 17:07
    Taki dziennikarski eksperyment.
  • 17:07 - 17:11
    Dobry epilog do moich badań.
  • 17:11 - 17:15
    Jednak przesadziłem
  • 17:15 - 17:18
    i wygrałem konkurs,
  • 17:18 - 17:21
    a przecież nie o to chodziło.
  • 17:21 - 17:27
    (Brawa)
  • 17:27 - 17:28
    To fajne,
  • 17:28 - 17:31
    umieć zapamiętać przemówienia,
  • 17:31 - 17:34
    numery telefonów czy listy zakupów,
  • 17:34 - 17:37
    ale nie o to chodzi.
  • 17:37 - 17:39
    To są tylko sztuczki.
  • 17:39 - 17:41
    Sztuczki, które działają,
  • 17:41 - 17:45
    bo są oparte na głównych zasadach
  • 17:45 - 17:46
    działania naszego mózgu.
  • 17:46 - 17:50
    Nie musicie budować pałaców pamięci,
  • 17:50 - 17:52
    ani zapamiętywać talii kart,
  • 17:52 - 17:54
    aby skorzystać ze zrozumienia
  • 17:54 - 17:57
    pracy umysłu.
  • 17:57 - 17:59
    Mówimy o ludziach z dobrą pamięcią tak,
  • 17:59 - 18:01
    jakby to był ich dar wrodzony,
  • 18:01 - 18:03
    ale tak nie jest.
  • 18:03 - 18:07
    Dobrą pamięć się wypracowuje.
  • 18:07 - 18:10
    Zapamiętujemy, gdy jesteśmy uważni.
  • 18:10 - 18:13
    Zapamiętujemy, gdy coś nas pochłania.
  • 18:13 - 18:15
    Zapamiętujemy, kiedy możemy
  • 18:15 - 18:18
    uchwycić jakąś wiadomość
  • 18:18 - 18:20
    i doświadczyć jej, określić,
  • 18:20 - 18:22
    dlaczego ma znaczenie,
  • 18:22 - 18:25
    kiedy potrafimy ją tak zmienić,
  • 18:25 - 18:27
    że nabiera sensu
  • 18:27 - 18:29
    na tle innych spraw w naszej głowie,
  • 18:29 - 18:34
    kiedy zmieniamy Piekarzy w piekarzy.
  • 18:34 - 18:37
    Pałac pamięci i inne techniki
  • 18:37 - 18:38
    to tylko ułatwienia.
  • 18:38 - 18:41
    To nawet nie ułatwienia.
  • 18:41 - 18:44
    One nas mobilizują.
  • 18:44 - 18:48
    Wymuszają głębsze przetwarzanie,
  • 18:48 - 18:50
    uważność,
  • 18:50 - 18:54
    której zwykle nie ćwiczymy.
  • 18:54 - 18:57
    Nie ma ułatwień.
  • 18:57 - 18:59
    Tak zapamiętujemy.
  • 18:59 - 19:04
    Chciałbym zostawić wam myśl
  • 19:04 - 19:06
    którą dostałem od E.P.,
  • 19:06 - 19:10
    chorego na amnezję, który zapomniał,
  • 19:10 - 19:12
    o problemach z pamięcią.
  • 19:12 - 19:14
    Świadomość, że życie
  • 19:14 - 19:19
    jest sumą naszych wspomnień.
  • 19:19 - 19:25
    Ile z nich chcemy utracić
  • 19:25 - 19:28
    z naszego krótkiego życia
  • 19:28 - 19:35
    przez zatracenie się w smartfonach,
  • 19:35 - 19:39
    przez ignorowanie człowieka,
  • 19:39 - 19:41
    który stoi obok i mówi do nas,
  • 19:41 - 19:43
    przez lenistwo, brak chęci,
  • 19:43 - 19:46
    by głębiej przetwarzać?
  • 19:46 - 19:49
    Na własnej skórze poczułem,
  • 19:49 - 19:52
    że drzemią w nas
  • 19:52 - 19:54
    niesamowite pokłady pamięci.
  • 19:54 - 19:58
    Ale jeśli chcecie mieć niezapomniane życie,
  • 19:58 - 20:00
    musicie stać się ludźmi,
  • 20:00 - 20:03
    którzy pamiętają o pamiętaniu.
  • 20:03 - 20:05
    Dziękuję.
  • 20:05 - 20:08
    (Brawa)
Title:
Joshua Foer: Pamięć wyczynowa dla każdego
Speaker:
Joshua Foer
Description:

Są ludzie, którzy potrafią błyskawicznie zapamiętać listę tysięcy numerów, kolejność całej talii kart (albo dziesięciu!), a nawet jeszcze więcej. Dziennikarz naukowy Joshua Foer opisuje technikę zwaną pałacem pamięci, podkreślając jej najważniejszą cechę: każdy może się jej nauczyć, nawet on.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
20:28

Polish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.