-
Bu videoda Newton'un Kanunlarından bahsedeceğim.
-
Ve bu Newton'un Principia'sının Latinceden İngilizce'ye çevrilmiş halidir.
-
Birini kural şöyle: Her cisim sabit olma halini devam ettirme eğilimindedir.
-
Yani, sabit olma durumu ya da sabit sür'atle hareket sadece
-
başka bir kuvvet etkisi gerçekleşirse değişir.
-
Yani, bunu söylemenin başka bir yolu ise eğer bütün cisimler için sürdürdükleri bir şey varsa
-
bu her şey sabit hızda ve veya sabit kalmaya devam ediceklerdir demektir.
-
Ancak: başka bir güç tarafından durumunu değiştirmeye zorlanmazsa
Ancak: başka bir kuvvetin etkisinde kalmazsa
-
özellikle bir dengesiz kuvvetin, bunun ne olduğunu açıklayacağım hemen.
-
Yani, eğer bir şey tamamen sabitse
-
Şimdi, bir, bir, bu daha önce gördüğümüz bir şey. Diyelim ki bir taşım var.
-
Bir yerde bir taşım var ve bu taş çim üzerinde duruyor.
-
Bu taşı gözlemlemeye devam edebilirim çünkü üzerine etkiyen bir şey olmadığını var sayarsak kıpırdaması pek olası değil.
-
Eğer bu taşın üzerine etkiyen bir kuvvet yoksa, taş orada kalacaktır.
-
Yani ilk kısım baya bariz: her cisim kendi durumunda kalma eğilimindedir.
-
İkinci kısmı yapmayacağım, eğer etkiyen kuvvet yoksa.
-
Açıkça, bir taş üzerine etkiyen kuvvet yoksa sabit kalır.
-
Tabi eğer, bu cismi iten çeken döndüren veya başka bir şey yapan bir cisim yoksa.
-
Birinci kanunla ilgili anlaşılması zor olan şey ikinci kısımdır.
-
Her cisim sabit olma ya da sabit hızla hareket etme eğilimindedir.
-
Eğer tabi ki başka bir güç tarafından durumunu değiştirmeye zorlanmadı ise.
-
Böylelikle bu Newton'un ilk kanunudur, sanırım burada bir durmak lazım.
-
Çünkü tam buradaki Newton'dur.
-
Ve eğer bu Newton'un ilk kuralıysa, neden bu adamın büyük bir resmi var burada.
-
Şimdi Newton'un ilk kanunu bu adamın söylediği şeyin tekrarıdır aslında.
-
Ve bu adam, başka bir eşitlik tanrısı, Galileo Galliei'dir.
-
Ve eylemsizlik kuralını bulan kişidir.
-
Ve Newton bu fikri tekrar etti ve bir kaç tane daha kuralla harmanladı.
-
Ama başka pek pek pek pek pek çok farklı şeyler de yaptı.
-
Yani kesinlikle Gallieo'ya Newton'un birinci kanunu için takdirlerinizi sunmanız gerekiyor.
-
O yüzden onu burda daha büyük yaptı.
-
Ama o bir fikrin tam ortasındaydı.
-
Yani biz bir şey sabitse, başka bir kuvvet etki etmediği takdirde sabit kalmaya devam edecektir ifadesini anladık.
-
Bazı tanımlarda "eğer dengelenmemiş kuvvetler varsa" ifadesini göreceksiniz.
-
Ve "dengelenmemiş" deme nedenleri şudur ki aynı şeye etki eden iki kuvvetiniz olabilir
-
ve bunlar birbirlerini götürebilir.
-
Örneğin taşın bu kısmından belli bir kuvvetle ittiririm
-
Ve eğer siz taşın bu kısmından aynı kuvvetle ittirir seniz taş hareket etmez.
-
Hareket etmesini tek yolu bir tarafta diğerinde olduğundan daha dazla kuvvet olmasıdır.
-
Yani eğer dengelenmemiş bir kuvvetiniz varsa
-
Diyelim ki bir ton, ve belki taş yanlış bir analoji oldu.
-
Buzu göz önüne alalım çünkü buzu hareket ettirmek daha kolaydır.
-
Ya da buz üstünde buz
-
Yani tam burada bir buz var ve bu buzun üzerinde bir başka buz var.
-
Yani bir kez daha şu fikirle karşılaştık: eğer üzerine etkiyen bir kuvvet yoksa, buz kıpırdamayacak.
-
Ama ben bu buzu belli bir kuvvetle bu taraftan ittirirsem ne olur.
-
Ve aynı anda buzu bu köşeden aynı kuvvetle ittiriseniz?
-
Buz hala hareket etmez.
-
Yani tam burada bir dengelenmiş kuvvet olacak.
-
Bir dengelenmiş kuvvet.
-
Yani buzun sabit durumunu değiştirmenin tek yolu dengelenmemiş kuvvettir.
-
Yani eğer bu tarafa birazcık kuvvet eklersek böylelikle buz daha fazla dengelenmiş olmayacaktır.
-
Sonra buz blokunun harekete başladığını göreceksiniz, bu yönde ivmelenmeye başlayacak.
-
Ama ben bu kısmın açık olduğunu düşünüyorum: eğer bir şey sabitse başka bir kuvvet tarafından etkilenmediği sürece sabit kalacaktır
-
veya başka bir deyişle bir dengelenmemiş kuvvetin etkisinde olmadığı sürece.
-
Bu konuda daha az belirgin olan şey ise sabit hızlı hareket.
-
Bir başka deyişle sabit hızlı hareket.
-
Sabit sür'atli.
-
Söylediği şey şuydu ki bir sabit hız sonsuza kadar aynı hızlı gitme eğilimindedir
-
Eğer bir dengelenmemiş kuvvetin etkisinde değilse...
-
Bu sezilmesi daha güç bir şeydir, çünkü insan tecrübesindeki her şey
-
eğer ben bir blok buzu bile ittirseydim, zamanla duracaktı.
-
bu sonsuza kadar gitmeyecektir, buzdan yüzeyin sonsuz olduğunu varsaysak bile.
-
Bu buz zamanla duracaktır. Ya da bir tenis topu fırlatırsam, bu top zamanla duracaktır.
-
Zamanla duracaktır. ya da eğer bir bowling topu yuvarlarsam, ya da başka bir şey
-
Biz insan deneyimlerimizle her şeyin durduğunu gözlemledik.
-
Yani bu sezilmesi zor bir şey: hareket halinde olan bir şey sonsuza kadar hareket edecektir.
-
İnsan sezisinde olan her şey der ki eğer bir şeyin hareketinin devamını istiyorsan
-
Daima güç uygulaman gerekir, daha fazla enerji uygulaman gerekir ki hareket etsin.
-
Araban mazot yakmasa araç sonsuza kadar hareket edemez.
-
Neyse neden bahsediyorduk
-
Şimdi bütün bu örneklerde, ve bence bu hepsi için açıklayıcı bir ön bilgi oldu,
-
bütün her şey sonsuza kadar devam edebilir.
-
Top sonsuza kadar gidebilir, bu kütlesi gidebilir.
-
Eğer tabi onları durduracak dengelenmemiş kuvvetler yoksa.
-
Şimdi buz konusunda, buz-buz kombinasyonunda fazla sürtünme olmamasına rağmen
-
Aralarında biraz sürtünme var.
-
Ve yani elinizde, bu durumda, sürtünme kuvveti
-
hareketin tersi yönündedir.
-
Ve sürtünme gerçekten atomik bir seviyededir.
-
Yani eğer kristal biçimde dizilmiş buz parçaları varsa elinizde
-
Ve sonra burada bu buzdan denizde bulunan buz parçaları var.
-
Birbirlerine çarpıp aşındırıyorlar.
-
İkisi de pürüssüz olduğu halde, burada bazı muntazam olmayan şeyler var.
-
ikisi de çarpıp sürtünüyorlar ve ısı üretiyorlar.
-
Ve zamanla enerjiye karşı kullanılıyorlar.
-
Yani eğer ortada bir sürtünme kuvveti varsa, bu durmanın nedenidir.
-
ve sadece sürtünme kuvveti değil, aynı zamanda hava direnci de var.
-
Buz blok çeşitli hava tanecikleriyle çarpışıyor olacak.
-
Başka fark edilmeyebilir olabilir, ama sonsuza kadar gitmesini kesinlikle engelleyecektir.
-
Havayla temas eden topta da aynı şey geçerlidir.
-
Bir noktadan sonra yere yer çekimi yüzünden çarpacaktır ve topa etki eden tek kuvvet odur.
-
Ama yere çarptıktan sonra bile sonsuza kadar yuvarlanmaz, sürtünme yüzünden.
-
Bildiğiniz gibi eğer şurada bir çim varsa, bu çim onun hareketini engelleyecektir.
-
Ve hatta havadayken bile yavaşlayacaktır, sabit hıza sahip olacaktır.
-
Çünkü bütün bu çarpışan hava taneciklerine sahipsiniz.
-
Ve bir dış güç onu daha da yavaşlatacak.
-
Bu adamlar hakkında zekice olan şey şu ki onlar bir gerçekliği hayal edebiliyorlar.
-
Yer çekimi olmayan bir yerde, cisimleri yavaşlatan bir hava olmayan yerde..
-
Ve onlar bu şartlar altında bir cismin hareketini aynen sürdüreceğini fark ettiler.
-
Ve Gallileo'nun bu konuda doğru düşünmesinin muhtemel nedeni
-
onun gezegen yörüngeleri üzerine çalışmasıydı.
-
Ve o muhtemelen uzayda hava olmadığını teorize etti.
-
Ve bu belki de gezegenlerin neden yörüngeleri etrafında dönmeye devam etmediklerinin nedenidir.
-
Ve ben hızları demeliyim, çünkü yönleri değişiyor.
-
hızları asla yavaşlamaz, çünkü uzayda bu gezegenleri yavaşlatacak bir güç yok aslında.
-
Her neyse, umarım siz de bunları en az benim kadar büyüleyici buldunuz.
-
Çünkü bir aşamada bu müthiş süper bir şekilde belli ama başka bir aşamada kesinlikle açık değil.
-
Özellikle bu " sabit hızla ileri doğru hareket" kısmı.
-
Sadece görüşü açık yapmak için, eğer yer çekimi kaybolursa hava olmaz.
-
Ve eğer bir top fırlatsaydınız gerçekten sonsuza kadar harekete devam ederdi.
-
Eğer ona etkiyen bir dengelenmemiş kuvvet olmazsa.
-
Bunu düşünmenin bir başka yolu, ve bu günlük hayatta gördüğünüz bir şey
-
eğer ben bir uçaktaysam, ve bu uçak sabit sür'atle hareket ediyorsa
-
ve kesinlikle trübülans yoksa
-
Yani ben uçakta oturuyorum ve bu uçak sabit hızla seyahat ediyor.
-
Tamamen pürüzsüz, türbülans yok.
-
Benim için kapıların kitli olup olmamasına bakılmasızın gerçekten uçaktan düşme imkanı yok,
-
Uçakta cam olmadığını var sayalım ve sabit hızla gittiği bir durumu göz önüne almayalım
-
Ve trübülans yok, ve diyelim ki hiçbir şey duyamıyorum
-
Makineleri bile duyamıyorum
-
Benim için uçağın gittiğini hissetmenin hiçbir yolu yoktur.
-
Çünkü benim bakış açımdan, bu hareket tamamen aynıdır.
-
Ve eğer aynı uçağı yerden test ediyor olsaydım.
-
Ve bu da bu olayın sezilebilir bir durum olduğunu kanıtlar.
-
Sabit hızla hareket etmek ya da durağan olmak
-
Gerçekten hangisinde olduğunu söylemezsin.
