-
Vandaag wil ik jullie vertellen
over de wiskunde van de liefde.
-
We zullen het allemaal eens zijn
dat algemeen bekend is
-
dat wiskundigen uitblinken
in het vinden van liefde.
-
Maar dat komt niet alleen
door onze flitsende persoonlijkheid,
-
superieure conversatie
en excellente etuis.
-
Dat komt ook doordat we hard gewerkt
hebben aan de wiskundige basis
-
van de perfecte partnerkeuze.
-
In mijn favoriete artikel
over dit onderwerp, met de titel
-
"Waarom ik geen vriendin heb" --
(Gelach) --
-
probeert Peter Backus
zijn kans op liefde te bepalen.
-
Peter is geen hebberige man.
-
Uit alle beschikbare vrouwen
in het Verenigd Koninkrijk
-
zoekt Peter alleen maar
naar iemand die bij hem in de buurt woont,
-
iemand die de juiste leeftijd heeft,
-
iemand die gestudeerd heeft,
-
iemand met wie hij goed kan opschieten,
-
iemand die aantrekkelijk is,
-
iemand die hem aantrekkelijk vindt.
-
(Gelach)
-
Hij schat dat daar 26 vrouwen aan voldoen
-
in het hele Verenigd Koninkrijk.
-
Dat ziet er niet zo best uit,
of wel, Peter?
-
Om dat in perspectief te plaatsen:
-
dat is ongeveer 400 maal minder
dan de beste schattingen
-
over hoeveel intelligente
buitenaardse levensvormen er zijn.
-
Het geeft Peter ook
een kans van 1 op 285.000
-
om een van deze dames
tegen het lijf te lopen
-
op een gegeven avondje uit.
-
Ik stel mezelf graag voor dat
dat is waarom wiskundigen
-
niet zoveel moeite meer doen
om avondjes uit te gaan.
-
Persoonlijk onderschrijf ik
zo'n pessimistisch standpunt echter niet.
-
Omdat ik weet,
net zo goed als jullie allemaal,
-
dat liefde helemaal niet zo werkt.
-
Menselijke emotie is niet netjes geordend
en rationeel en makkelijk voorspelbaar.
-
Maar ik weet ook dat dat niet betekent
-
dat de wiskunde ons niets te bieden heeft,
-
want liefde zit vol patronen,
net als de meeste dingen in het leven,
-
en wiskunde tenslotte gaat
over het bestuderen van patronen.
-
Patronen -- van het weer voorspellen
tot de fluctuaties van de aandelenmarkt,
-
tot de beweging van de planeten
of de groei van steden.
-
Als we eerlijk zijn,
-
zijn al die zaken evenmin netjes geordend
of makkelijk voorspelbaar.
-
Ik geloof dat de wiskunde zo krachtig is
dat ze het vermogen heeft
-
om ons bijna alles
op een nieuwe manier te laten bekijken,
-
zelfs zoiets mysterieus als liefde.
-
En daarom, om te proberen
jullie ervan te overtuigen
-
dat wiskunde totaal verbijsterend,
excellent en relevant is,
-
wil ik jullie mijn top drie van wiskundig
verifieerbare tips voor de liefde geven.
-
Top tip nummer een:
-
"Hoe win je bij het online daten?"
-
Mijn favoriete online dating website
is OkCupid,
-
alleen al omdat die is opgezet
door een groep wiskundigen.
-
Omdat het wiskundigen zijn,
-
verzamelen ze al bijna tien jaar gegevens
-
over iedereen die hun website gebruikt.
-
Ze proberen patronen te zoeken
-
in hoe we over onszelf praten
-
en hoe we met elkaar omgaan
-
op een online dating website.
-
Ze hebben een paar
enorm interessante ontdekkingen gedaan,
-
maar mijn favoriet is
-
hun vaststelling dat,
op een online dating website,
-
je mate van aantrekkelijkheid,
niet dicteert hoe populair je bent.
-
Als mensen denken
dat je lelijk bent,
-
kan dat zelfs in je voordeel werken.
-
Ik zal laten zien hoe dat werkt.
-
In een - gelukkig - vrijwillig onderdeel
van OkCupid,
-
mag je punten geven
voor hoe aantrekkelijk je mensen vindt
-
op een schaal van 1 tot 5.
-
Als we die score vergelijken,
de gemiddelde score,
-
met hoeveel berichten
een deel van de mensen krijgen,
-
dan geeft je dat een idee van
-
hoe aantrekkelijkheid en populariteit zich
op een online dating website verhouden.
-
Dit is de grafiek waar de OkCupid-jongens
op zijn uitgekomen.
-
Het is belangrijk op te merken
dat het niet helemaal waar is
-
dat je meer berichten je krijgt
naarmate je aantrekkelijker bent.
-
Maar dan rijst de vraag wat er is
met de mensen hierboven,
-
die zoveel populairder zijn
dan de mensen hier onderaan,
-
terwijl ze hetzelfde scoren
voor aantrekkelijkheid.
-
Dat komt omdat het niet
gewoon het uiterlijk is dat telt.
-
Laat me hun bevindingen
illustreren met een voorbeeld.
-
Stel, je neemt iemand als Portia de Rossi,
-
dan is iedereen het erover eens dat
Portia de Rossi een prachtige vrouw is.
-
Niemand denkt dat ze lelijk is,
maar ze is ook geen supermodel.
-
Als je Portia de Rossi vergelijkt
met iemand als Sarah Jessica Parker,
-
zou ik zeggen dat
een heleboel mensen, inclusief ikzelf,
-
Sarah Jessica Parker
een fabelachtige verschijning vinden
-
en misschien een van de mooiste wezens
-
die ooit op de Aarde hebben rondgelopen.
-
Maar een paar andere mensen,
te weten het merendeel van het internet,
-
lijkt te denken dat ze een beetje
op een paard lijkt. (Gelach)
-
Ik denk dat als je mensen zou vragen
hoe aantrekkelijk zij
-
Sarah Jessica Parker
of Portia de Rossi vinden
-
en je zou vragen ze een score
tussen 1 en 5 te geven,
-
dat ze gemiddeld ongeveer
dezelfde score zouden hebben.
-
Maar mensen zouden,
heel verschillend stemmen.
-
Portia's scores zouden allemaal
rond de 4 liggen
-
omdat iedereen het erover eens is
dat zij heel mooi is.
-
Terwijl men over Sarah Jessica Parker
totaal verdeeld is.
-
Er zou een enorme spreiding zijn
in haar scores.
-
Eigenlijk is het die spreiding die telt.
-
Die spreiding maakt je populairder
-
op een online internet dating website.
-
Wat dat dus betekent,
-
is dat als sommige mensen
je aantrekkelijk vinden,
-
je uiteindelijk beter af bent
-
als sommige andere mensen
je een verschrikkelijk gedrocht vinden.
-
Dat is veel beter dan
dat iedereen gewoon denkt
-
dat je het leuke buurmeisje bent.
-
Ik denk dat dit wat duidelijker wordt
-
als je denkt zoals de mensen
die deze berichten sturen.
-
Stel voor dat je iemand
aantrekkelijk vindt,
-
maar dat je denkt dat anderen mogelijk
niet zo geïnteresseerd zullen zijn.
-
Dat betekent
dat je minder concurrentie hebt
-
en dat is een extra reden
om contact op te nemen.
-
Vergelijk dat met
iemand die je aantrekkelijk vindt
-
maar van wie je denkt dat iedereen
haar aantrekkelijk zal vinden.
-
Om eerlijk te zijn,
waarom zou je jezelf dan vernederen?
-
En hier wordt het echt interessant.
-
Want als mensen hun foto's uitkiezen
voor de online dating website,
-
proberen ze vaak
de dingen te minimaliseren
-
waarvan ze denken dat sommigen
ze onaantrekkelijk zullen vinden.
-
Het klassieke voorbeeld is mensen
die misschien wat te zwaar zijn,
-
die bewust kiezen
voor een erg bijgesneden foto.
-
Of kale mannen bijvoorbeeld,
-
die bewust foto's kiezen
waarop ze een hoed op hebben.
-
Maar je zou eigenlijk
het tegenovergestelde moeten doen
-
als je succesvol wilt zijn.
-
Je zou net moeten benadrukken
wat jou anders maakt,
-
zelfs als je denkt dat sommige mensen
het onaantrekkelijk zullen vinden.
-
Want de mensen die je leuk vinden,
vinden je toch wel leuk
-
en irrelevante losers die dat niet vinden,
ach, dat werkt alleen maar in je voordeel.
-
Oké, top tip nummer twee:
"Hoe kies je de perfecte partner?"
-
Stel dat je een laaiend succes bent
-
in de dating-wereld.
-
Maar de vraag rijst
hoe je dat succes kunt omzetten
-
in langere-termijngeluk
en in het bijzonder:
-
hoe besluit je wanneer het
de juiste tijd is om je te settelen?
-
Het is doorgaans niet aan te raden
om je direct vast te leggen
-
en te trouwen
met de eerste de beste die langskomt
-
en enige interesse in je toont.
-
Maar tegelijk wil je het ook niet
echt te lang laten duren
-
als je je kansen op langetermijngeluk
wilt maximaliseren.
-
Zoals mijn favoriete auteur,
Jane Austen, het zegt:
-
"Een ongetrouwde vrouw van zevenentwintig
-
moet de hoop opgeven om ooit nog
genegenheid te voelen of op te wekken."
-
(Gelach)
-
Nou, bedankt, Jane.
Wat weet jij nou van liefde?
-
Dus dan is de vraag:
-
hoe weet je wanneer het
tijd is om te settelen,
-
gegeven alle mensen
waarmee je in je leven kunt daten?
-
Gelukkig kunnen we hiervoor
een heerlijk stukje wiskunde gebruiken
-
dat de theorie van de optimale stop heet.
-
Stel je dus voor
-
dat je begint te daten op je vijftiende
-
en, idealiter, getrouwd zou willen zijn
op je vijfendertigste.
-
Er zijn een aantal mensen
-
met wie je potentieel zou kunnen daten
gedurende je leven
-
en die variëren in geschiktheid.
-
De regels zijn zo, dat
als je eenmaal vastlegt en trouwt,
-
je niet vooruit kan kijken naar
wat je had kunnen krijgen
-
en ook niet terug kunt
om van gedachten te veranderen.
-
Tenminste, in mijn ervaring
-
merk ik dat mensen het doorgaans
niet zo waarderen teruggeroepen te worden,
-
jaren nadat ze voor een ander
werden verlaten, of ligt dat aan mij?
-
De wiskunde zegt dan dat je
-
in de eerste 37 procent van je datingtijd
-
iedereen aan de kant moet schuiven
als serieuze huwelijkskandidaat.
-
(Gelach)
-
Daarna zou je moeten kiezen
voor de volgende die je ziet
-
die beter is dan iedereen
die je tot dan toe hebt gezien.
-
Hier is het voorbeeld.
-
Als je dit doet, kan het
echt wiskundig worden bewezen
-
dat dit de best mogelijke manier is
-
om je kansen te maximaliseren
om de perfecte partner te vinden.
-
Helaas moet ik jullie zeggen
dat deze methode enkele risico's inhoudt.
-
Stel je bijvoorbeeld voor
dat je perfecte partner
-
bij de eerste 37 procent zat.
-
Dan zou je die helaas moeten afkeuren.
-
(Gelach)
-
Als je de wiskunde volgt,
-
vrees ik dat er niemand meer komt
-
die beter is
dan iedereen die je hebt gezien,
-
dus moet je verder iedereen afkeuren
en sterf je alleen.
-
(Gelach)
-
Waarschijnlijk omringd door katten
die aan je stoffelijk overschot peuzelen.
-
Oké, een ander risico: stel je voor
-
dat de eerste mensen die je datede
in je eerste 37 procent
-
gewoon ontzettend saaie,
vervelende, verschrikkelijke mensen zijn.
-
Nou, dat is oké,
want je zit in je afkeurfase,
-
dus dat is prima, je kunt ze afkeuren.
-
Maar stel dat de volgende die langskomt,
-
slechts marginaal minder saai,
vervelend en verschrikkelijk is
-
dan iedereen die je al hebt gezien.
-
Als je de wiskunde volgt, ben ik bang
dat je daarmee zult moeten trouwen,
-
wat je opzadelt met een relatie
die, eerlijk gezegd, suboptimaal is.
-
Dat spijt me.
-
Maar het lijkt me
een uitgelezen kans voor Hallmark
-
om hier een slaatje uit te slaan
en zich op deze markt te richten.
-
Zo'n soort Valentijnskaart.
(Gelach)
-
"Lieve echtgenoot,
je bent marginaal minder verschrikkelijk
-
dan de eerste 37 procent van mijn dates."
(Gelach)
-
Het is eigenlijk romantischer
dan me normaal gesproken lukt.
-
Oké, dus deze methode garandeert
geen honderd procent succes,
-
maar er is geen andere strategie
die het beter kan.
-
In het wild zijn er trouwens
bepaalde soorten vissen
-
die precies deze strategie volgen.
-
Dus ze keuren iedere aanbidder af
die zich aandient
-
in de eerste 37 procent
van het paarseizoen,
-
en dan kiezen ze de volgende vis
die langskomt na die tijd
-
die, weet ik veel, groter en potiger is
-
dan alle vissen die ze
tot dan toe hebben gezien.
-
Ik denk dat wij mensen
dit onbewust ook ongeveer doen.
-
We geven onszelf wat tijd
om de bloemetjes buiten te zetten
-
en de markt wat te onderzoeken
als we jong zijn.
-
We beginnen pas serieus naar
potentiële huwelijkskandidaten te kijken
-
vanaf halverwege onze twintiger jaren.
-
Ik denk dat dat sluitend bewijs is,
als dat ooit nodig is,
-
dat eenieders hersenen
een beetje wiskundig zijn aangelegd.
-
Oké, dat was top tip nummer twee.
-
Nu top tip nummer drie:
"Hoe voorkom je echtscheiding?"
-
Oké, stel dat je
je perfecte partner hebt uitgekozen
-
en dat jullie je settelen
in een levenslange relatie.
-
Ik stel me graag voor dat iedereen
idealiter een scheiding wil voorkomen.
-
behalve misschien, weet ik veel,
Piers Morgans vrouw?
-
Maar een treurig gegeven
van het moderne leven
-
is dat een op de twee huwelijken in de VS
eindigt in echtscheiding
-
en de rest van de wereld
doet het niet veel beter.
-
Nu zou misschien de indruk kunnen ontstaan
-
dat de ruzies die voorafgaan
aan een echtelijke breuk
-
geen ideale kandidaat zijn
voor wiskundig onderzoek.
-
Het is alleen al erg moeilijk te weten
-
wat je zou moeten meten
of wat je zou moeten kwantificeren.
-
Maar dat weerhield de psycholoog
John Gottman niet, die juist dat deed.
-
Gottman observeerde honderden stellen
die in gesprek waren
-
en legde vrijwel
alles vast wat je kunt bedenken.
-
Hij nam op wat er werd gezegd
in de gesprekken,
-
hij legde de geleiding van de huid vast,
-
hij nam gezichtsuitdrukkingen op,
-
hun hartslag, hun bloeddruk,
-
eigenlijk alles behalve of de vrouw
nu wel of niet altijd gelijk had,
-
wat ze overigens altijd heeft.
-
Wat Gottman en zijn team ontdekten,
-
was dat een van de belangrijkste
variabelen die voorspelden
-
of een stel al dan niet ging scheiden
-
was hoe positief of negatief
beide partners in het gesprek waren.
-
Stellen met een heel laag risico
-
scoorden veel meer positieve punten
op Gottmans schaal dan negatieve.
-
Terwijl slechte relaties,
-
waarmee ik bedoel
dat ze waarschijnlijk gaan scheiden,
-
in een negatieve spiraal terechtkwamen.
-
Met deze heel eenvoudige ideeën
-
konden Gottman en zijn team voorspellen
-
of een bepaald stel ging scheiden,
-
met 90 procent zekerheid.
-
Maar pas toen hij met een wiskundige,
James Murray, ging samenwerken,
-
begonnen ze echt te begrijpen
-
wat deze negatieve spiralen veroorzaakt
en hoe ze ontstaan.
-
De resultaten van hun onderzoek
-
vind ik gewoon onvoorstelbaar
indrukwekkend eenvoudig en interessant.
-
Deze formules voorspellen
hoe de vrouw of man zal antwoorden
-
tijdens hun volgende beurt in het gesprek,
-
hoe positief of negatief ze zullen zijn.
-
De vergelijkingen hangen af van
-
het humeur van de persoon
als ze alleen zijn;
-
het humeur van de persoon
als ze bij hun partner zijn;
-
maar het belangrijkst,
ze hangen ook af
-
van hoe de man en vrouw
elkaar beïnvloeden.
-
Ik denk dat het op dit moment
belangrijk is om erop te wijzen
-
dat van deze vergelijkingen
ook is aangetoond
-
dat ze perfect kunnen beschrijven
-
wat er gebeurt tussen twee landen
in een wapenwedloop.
-
(Gelach)
-
Zodat een ruziënd stel
dat in een negatieve spiraal belandt
-
en op het punt staat te scheiden,
-
wiskundig gezien eigenlijk equivalent is
aan het begin van een kernoorlog.
-
(Gelach)
-
De echt belangrijke parameter
in deze vergelijking
-
is de invloed die mensen op elkaar hebben
-
en, in het bijzonder, iets dat we
de negativiteitsdrempel noemen.
-
De negativiteitsdrempel
-
kun je zien als
hoe vervelend de echtgenoot kan zijn
-
voordat zijn vrouw echt kwaad wordt
en vice versa.
-
Ik dacht altijd dat goede huwelijken
gingen over compromissen en begrip
-
en de ander de ruimte geven.
-
Dus ik zou hebben gedacht
dat de meest succesvolle relaties
-
misschien diegenen waren
met een heel hoge negativiteitsdrempel.
-
Waar stellen zaken laten gaan
-
en alleen ergens over begonnen
als het belangrijk voor ze was.
-
Maar eigenlijk heeft de wiskunde
en vervolgonderzoek door het team
-
uitgewezen dat exact
het tegenovergestelde waar is.
-
De beste stellen,
of de meest succesvolle stellen,
-
zijn degenen
met een heel lage negativiteitsdrempel.
-
Dat zijn de stellen die geen zaken
zomaar onopgemerkt laten
-
en elkaar wat ruimte geven om te klagen.
-
Dat zijn de stellen die continu
hun eigen relatie proberen te herstellen,
-
die een veel positievere kijk
op hun huwelijk hebben.
-
Stellen die niets laten gaan
-
en stellen die geen trivialiteiten
laten uitmonden in een groot probleem.
-
Natuurlijk is er iets meer nodig
dan gewoon een lage negativiteitsdrempel
-
en geen compromissen sluiten
om een succesvolle relatie te hebben.
-
Maar ik denk dat het best interessant is
-
om te weten
dat er echt wiskundig bewijs is
-
voor de uitdrukking "laat de zon nooit
ondergaan over uw boosheid."
-
Dat is mijn top drie van tips
-
hoe wiskunde je kan helpen
met liefde en relaties.
-
Maar ik hoop dat ik jullie
naast de waardeloze tips,
-
ook een beetje inzicht heb gegeven
in de kracht van de wiskunde.
-
Want voor mij zijn vergelijkingen
en symbolen niet zomaar iets,
-
ze zijn de stem die zich uitspreekt over
de ongelofelijke rijkdom van de natuur
-
en de verbluffende eenvoud
-
in de wirwar van patronen die zich
om ons heen verdraaien en ontwikkelen,
-
van hoe de wereld werkt
tot hoe we ons gedragen.
-
Ik hoop dat wellicht
voor enkelen van jullie
-
een beetje inzicht
in de wiskunde van de liefde
-
jullie kan overhalen tot
een beetje meer liefde voor wiskunde.
-
Bedankt.
-
(Applaus)