Dan Dennett: Schattig, sexy, zoet, grappig
-
0:00 - 0:03Ik reis de wereld rond en spreek over Darwin...
-
0:03 - 0:05... en waar ik het meestal over heb...
-
0:05 - 0:08is Darwins 'merkwaardige omkering van de argumentatie'.
-
0:08 - 0:13Die titel - die uitdrukking - komt van een criticus, een vroege criticus,
-
0:13 - 0:17en dit is een stuk dat ik prachtig vind en dat ik wil voorlezen:
-
0:17 - 0:22"In de theorie waar we mee te maken hebben, is Absolute Onwetendheid de schepper;
-
0:22 - 0:27zodat we als het fundamentele principe van het hele systeem mogen stellen
-
0:27 - 0:30dat, om een perfect en mooi apparaat te kunnen maken,
-
0:30 - 0:33het niet nodig is te weten hoe het moet worden gemaakt.
-
0:33 - 0:37Deze aanname zal, na zorgvuldige analyse, uitdrukking blijken te geven
-
0:37 - 0:41in verdichte vorm, aan de essentiële stelling van de theorie,
-
0:41 - 0:45en in enkele woorden mijnheer Darwins volledige bedoeling weergeven,
-
0:45 - 0:49die, door een merkwaardige omkering van de argumentatie
-
0:49 - 0:52lijkt te denken dat Absolute Onwetendheid volkomen in staat is
-
0:52 - 0:58om de plaats van Absolute Wijsheid in te nemen waar het gaat om de prestaties van creatieve vaardigheid."
-
0:58 - 1:05Precies. Precies. En het is ook een merkwaardige omkering.
-
1:05 - 1:09Een pamflet van de creationisten bevat deze prachtige pagina:
-
1:09 - 1:11Toets twee:
-
1:11 - 1:15Heeft u wel eens gehoord van een gebouw zonder bouwer? Ja/Nee.
-
1:15 - 1:18Heeft u wel eens gehoord van een schilderij zonder schilder? Ja/Nee.
-
1:18 - 1:22Heeft u wel eens gehoord van auto zonder maker? Ja/Nee.
-
1:22 - 1:27Als u op een van bovenstaande vragen "JA" heeft geantwoord, geef dan voorbeelden.
-
1:27 - 1:33Aha! Ik bedoel, het is echt een hele rare omgekeerde redenering.
-
1:33 - 1:37Je zou denken dat het logisch is
-
1:37 - 1:41dat ontwerp een intelligente ontwerper vereist.
-
1:41 - 1:43Maar Darwin laat zien dat dat gewoon niet waar is.
-
1:43 - 1:48Maar vandaag ga ik het hebben over Darwins andere vreemde omkering,
-
1:48 - 1:54die in eerste instantie net zo onbegrijpelijk is, maar in sommige opzichten net zo belangrijk.
-
1:54 - 2:01Het is aannemelijk dat we van chocoladetaart houden omdat die zoet is.
-
2:01 - 2:07Jongens gaan voor meisjes zoals deze omdat ze sexy zijn.
-
2:07 - 2:11We zijn dol op baby's omdat ze zo schattig zijn.
-
2:11 - 2:20En natuurlijk vinden we grappen leuk omdat ze grappig zijn.
-
2:20 - 2:27Dat is allemaal verkeerd om. Werkelijk waar. En Darwin laat ons zien waarom.
-
2:27 - 2:35Laten we beginnen met zoet. Onze voorliefde voor zoet is feitelijk een doorontwikkelde suikerdetector,
-
2:35 - 2:39want suiker heeft een hoge energiewaarde en er is gewoon een verbinding voor aangesloten op ons voorkeurcentrum,
-
2:39 - 2:44om het kort door de bocht te omschrijven, en dat is waarom we van suiker houden.
-
2:44 - 2:51Honing is zoet omdat we ervan houden, niet: "We houden van honing omdat die zoet is."
-
2:51 - 2:56Er is niets intrisiek zoets aan honing.
-
2:56 - 3:00Als je naar glucose-moleculen zou kijken tot je blind werd,
-
3:00 - 3:03zou je nog niet zien waarom ze zoet smaken.
-
3:03 - 3:09Je moet in onze hersenen kijken om te begrijpen waarom ze zoet zijn.
-
3:09 - 3:11Dus als je denkt dat er eerst zoet was
-
3:11 - 3:13en dat we daarna evolueerden om van zoet te houden
-
3:13 - 3:17heb je het verkeerd om; dat is simpelweg fout. Het is andersom.
-
3:17 - 3:21Zoet ontstond met de bedrading die zich ontwikkelde
-
3:21 - 3:25En er is niets intrinsiek sexy aan deze jongedames.
-
3:25 - 3:30En het is goed dat dat niet zo is, want anders...
-
3:30 - 3:34zou moeder natuur een probleem hebben:
-
3:34 - 3:39Hoe zorg je er in vredesnaam voor dat chimpansees gaan paren?
-
3:41 - 3:49Nu zul je misschien denken: aha, dat is de oplossing: hallucinaties.
-
3:49 - 3:53Dat zou een manier zijn om het te regelen, maar het kan sneller.
-
3:53 - 3:56Bedraad de chimpansees gewoon zo dat ze dáár voor gaan.
-
3:56 - 3:59en dat doen ze blijkbaar ook.
-
3:59 - 4:03Meer stelt het niet voor.
-
4:04 - 4:08In zes miljoen jaar hebben wij en de chimpansees ieder onze eigen manieren ontwikkeld.
-
4:08 - 4:11Wij werden haarloos, vreemd genoeg;
-
4:11 - 4:15om de een of andere reden werden zij dat niet.
-
4:15 - 4:27Als we het niet waren geworden, dan was dit nu waarschijnlijk het toppunt van zinnelijkheid.
-
4:27 - 4:32Onze voorliefde voor zoet is een geëvolueerde en instinctieve voorkeur voor voedsel met een hoge energiewaarde.
-
4:32 - 4:35Het is nooit ontworpen voor chocoladetaart.
-
4:35 - 4:38Chocoladetaart is een supranormale stimulus.
-
4:38 - 4:40De term komt van Niko Tinbergen,
-
4:40 - 4:42die beroemde experimenten uitvoerde met meeuwen.
-
4:42 - 4:46waarbij hij ontdekte dat die oranje plek op de snavel van de meeuw --
-
4:46 - 4:48als hij een grotere, meer oranje plek maakte
-
4:48 - 4:50pikten de meeuwenkuikens er nog harder naar.
-
4:50 - 4:53Het was een hyperstimulus voor ze en ze vonden het fantastisch.
-
4:53 - 4:57Wat we zien met bijvoorbeeld chocoladetaart
-
4:57 - 5:02is dat het een supranormale stimulus is die onze bestaande bedrading optimaliseert.
-
5:02 - 5:05En er zijn tal van supranormale stimuli; chocoladetaart is er eentje.
-
5:05 - 5:08Er zijn heel veel supranormale stimuli voor zinnelijkheid.
-
5:08 - 5:14En er zijn zelfs supranormale stimuli voor schattigheid. Hier is een behoorlijk goed voorbeeld.
-
5:14 - 5:19Het is belangrijk dat we van baby's houden, en dat we niet afknappen op, zeg, vieze luiers.
-
5:19 - 5:25Baby's moeten dus onze liefde en koestering opwekken, en dat doen ze.
-
5:25 - 5:29En trouwens, een recent onderzoek toont aan dat moeders
-
5:29 - 5:32een voorkeur hebben voor de lucht van de vieze luiers van hun eigen baby.
-
5:32 - 5:35Dus de natuur werkt hier op veel verschillende fronten.
-
5:35 - 5:40Maar, als baby's er nu eens niet uit zouden zien zoals ze doen, als baby's er zo uitzagen,
-
5:40 - 5:44dan zou dat zijn wat we schattig zouden vinden, dat is wat we zouden ervaren --
-
5:44 - 5:50We zouden denken, ach gossie, die zou ik wel op kunnen snoepen.
-
5:50 - 5:52Dit is de vreemde omkering.
-
5:52 - 5:59Goed, hoe zit het tenslotte met grappig? Mijn antwoord is dat dat hetzelfde verhaal is. Hetzelfde verhaal.
-
5:59 - 6:03Dit is de moeilijke, degene die niet voor de hand ligt. Dat is waarom ik deze tot het laatst bewaar.
-
6:03 - 6:05En ik kan er niet al te veel over zeggen.
-
6:05 - 6:11Maar je moet evolutiegericht denken, je moet bedenken, wat voor zwaar werk dat gedaan moet worden --
-
6:11 - 6:14het is vies werk, iemand moet het doen --
-
6:14 - 6:22is zo belangrijk, dat het ons zo'n sterke ingebouwde beloning geeft als we het voor elkaar krijgen.
-
6:22 - 6:26Nu denk ik dat we het antwoord gevonden hebben, ik en enkele collega's.
-
6:26 - 6:30Het is een neurologisch systeem dat is aangesloten om de hersenen te belonen
-
6:30 - 6:35voor het uitvoeren van een smerige, vervelende administratieve klus.
-
6:36 - 6:40Onze posterzin voor deze stelling is:
-
6:40 - 6:43Dit is het plezier van het debuggen.
-
6:43 - 6:45Goed, ik houd niet genoeg tijd over om het uit te werken
-
6:45 - 6:50maar ik zal wel vertellen dat alleen sommige soorten van debuggen worden beloond.
-
6:50 - 6:58En wat we doen is dat we humor gebruiken als een soort neurowetenschappelijke sensor
-
6:58 - 7:02en door humor aan en uit te zetten, door de draaiknop op een grap fijn af te stellen --
-
7:02 - 7:04nu is hij niet grappig ... o wacht, nu is hij grappiger ...
-
7:04 - 7:06als we hem nu nog een klein beetje meer ... nu is hij weer niet grappig --,
-
7:06 - 7:09op deze manier, kunnen we daadwerkelijk iets leren
-
7:09 - 7:11over de opbouw van de hersenen,
-
7:11 - 7:13de functionele opbouw van de hersenen.
-
7:13 - 7:18Matthew Hurley is de eerste auteur. We noemen het het Hurley-model.
-
7:18 - 7:22Hij is een computerwetenschapper, Reginald Adams een psycholoog, en daar ben ik,
-
7:22 - 7:24en wij brengen dit samen in een boek.
-
7:24 - 7:27Hartelijk dank.
- Title:
- Dan Dennett: Schattig, sexy, zoet, grappig
- Speaker:
- Dan Dennett
- Description:
-
Waarom zijn baby's schattig? Waarom is taart zoet? Filosoof Dan Dennett komt met antwoorden die je niet zou verwachten als hij de tegenintuïtieve redenering van de evolutie over schattige, zoete en sexy dingen met ons deelt (én een nieuwe theorie van Matthew Hurley over waarom grappen grappig zijn).
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 07:32