1
00:00:00,517 --> 00:00:04,044
Post Karbon Enstitüsü sunar.

2
00:00:04,767 --> 00:00:07,570
Hız treninde son yolculuk.

3
00:00:07,570 --> 00:00:10,885
Fosil yakıtların kısacık tarihi.

4
00:00:11,608 --> 00:00:14,430
Her şey büyük patlamayla başladı.

5
00:00:14,430 --> 00:00:16,474
Dur, o kadar geriye gitmeye gerek yok.

6
00:00:16,474 --> 00:00:20,929
Dünya 4.5 milyar yıl önce oluştu.

7
00:00:20,929 --> 00:00:23,257
Hala çok uzak, şunu deneyelim;

8
00:00:23,257 --> 00:00:25,895
İşte orta çağdaki ingiliz vatandaşları

9
00:00:25,895 --> 00:00:28,117
odunun tükenmesinden sonra kömürü kullanmaya başladılar.

10
00:00:28,117 --> 00:00:30,256
Ama sığ kömüler çabuk tükendi

11
00:00:30,256 --> 00:00:32,923
Madenciler daha derine indiler, kömür madenleri suyla doldu

12
00:00:32,923 --> 00:00:36,427
Thomas Newcomen suları çeken kömürle çalışan icadı geliştirdi

13
00:00:36,427 --> 00:00:39,098
Böylece madenciler kazmaya devam edebildiler.

14
00:00:39,098 --> 00:00:41,442
James Watt bu makineyi herkes için kullanışlı hale getirdi.

15
00:00:41,442 --> 00:00:45,061
Evet şimdi Sanayi Devrimi için gereken fosil yakıtlara sahibiz.

16
00:00:45,061 --> 00:00:47,877
Bu yakıtları kullanabilecek makinelere sahibiz.

17
00:00:47,877 --> 00:00:49,469
İşte İsa'nın dirildiği an.

18
00:00:49,469 --> 00:00:51,455
Kömür madenleri bataklığa döndü. Kömürün taşınması gerekti

19
00:00:51,455 --> 00:00:53,103
raylar işi kolaylaştırdı

20
00:00:53,103 --> 00:00:56,054
Raylar ve buhar makineleri sayesinde demir yolları inşa edildi.

21
00:00:56,054 --> 00:00:58,391
Michael Faraday ilk elektrikli motoru yaptı.

22
00:00:58,391 --> 00:01:00,757
Nicolas Tesla alternatif akımı buldu.

23
00:01:00,757 --> 00:01:04,527
Şirketler vakit kaybetmeden Kömürden elektrik üretmeye başladı.

24
00:01:04,527 --> 00:01:08,877
Bu arada Edwin Drake Pennsylvania'da ilk petrolü çıkardı.

25
00:01:08,877 --> 00:01:13,058
Ve Carl Daimler (Benz) petrolle çalışan otomobili yaptı.

26
00:01:13,058 --> 00:01:16,262
Kömür, katran ve petrol birer endüstriyel kimyasala döndü

27
00:01:16,262 --> 00:01:20,021
ve ilaçlar sayesinde daha uzun yaşanır oldu, popülasyon arttı.

28
00:01:20,021 --> 00:01:22,640
Wright kardeşler petrol havacılığını başlattı.

29
00:01:22,640 --> 00:01:26,439
Fritz Haber ve Carl Bosch fosil yakıttan gübre yaptı.

30
00:01:26,439 --> 00:01:29,650
Gübreler ve petrol gücü birleşince besin piyasası genişledi

31
00:01:29,650 --> 00:01:31,356
daha çok insan besleyebilmek için.

32
00:01:31,356 --> 00:01:34,341
Birinci dünya savaşında da petrol işleri kolaylaştırdı.

33
00:01:34,341 --> 00:01:38,073
Ardından ikinci dünya savaşı bize güdümlü füzeleri ve atom bombalarını seyrettirdi.

34
00:01:38,073 --> 00:01:41,755
Olayların arasında fazla üretim kaynaklı büyük buhran olur.

35
00:01:41,755 --> 00:01:45,415
Makine gücü insanların ihtiyacından daha hızlı üretmeye başladılar.

36
00:01:45,415 --> 00:01:49,821
Reklam şirketleri fazla üretimi azaltmak için tüketime özendirir

37
00:01:49,821 --> 00:01:52,760
1950'ler. Reklam şirketleri genç nesli sömürmek için

38
00:01:52,760 --> 00:01:55,392
onları tüketime özendirir.

39
00:01:55,392 --> 00:01:57,624
70'lerde ise petrol şoku yaşanır.

40
00:01:57,624 --> 00:02:01,408
Herkes bir anda hayatlarının petrole nasılda bağlı olduğunu farketmeye başladı.

41
00:02:01,408 --> 00:02:05,078
Enerji kriziyle beraber çevreci hareketler doğdu.

42
00:02:05,078 --> 00:02:08,677
Ama petrol fiyatları düştü ve herkes enerji sıkıntısını unuttu.

43
00:02:08,677 --> 00:02:11,727
Piyasa ile planlı ekonomi arasında çatışma başlar.

44
00:02:11,727 --> 00:02:14,593
piyasa kazandı ve güle güle 'şeytan Sovyet imparatorluğuna'

45
00:02:14,593 --> 00:02:17,826
Politikacılar piyasanın her şeyi çözebileceği kararına vardılar.

46
00:02:17,826 --> 00:02:19,684
Bilgisayarlara geldik.

47
00:02:19,684 --> 00:02:22,056
Piyasa Çin'deki iş gücü ucuzluğunu farkettiğinde

48
00:02:22,056 --> 00:02:24,056
globalleşme her şeyi devralır.

49
00:02:24,056 --> 00:02:25,792
Birden herkesin cep telefonu olur.

50
00:02:25,792 --> 00:02:28,008
Ama dünya petrol üreticileri kepenk indirmeye başlar.

51
00:02:28,008 --> 00:02:31,694
Çin şu anda ihracat ihtiyacı için dünya kömürünün yarısını yakıyor.

52
00:02:31,694 --> 00:02:35,539
Ama Çin daha fazla kömürü ve petrolü nerede bulacak ?

53
00:02:35,539 --> 00:02:40,368
Çevresel problemler her yerde, karbondioksit miktarı tepeye vurdu ve havalar ısınıyor,

54
00:02:40,368 --> 00:02:42,803
sel,kuraklık ve deniz kirliliği.

55
00:02:42,803 --> 00:02:47,257
Endüstriyel tarım yılda 25 milyar ton yok olmasına neden oluyor.

56
00:02:47,257 --> 00:02:52,044
Ormanlar yok oldu, çeşitlilik normalin bin katı hızla tükeniyor

57
00:02:52,044 --> 00:02:54,240
Su bulmak giderek zorlaşıyor.

58
00:02:54,240 --> 00:02:58,263
Petrol şirketleri denizin derinliklerine gidiyor çünkü kolay petrol bitti.

59
00:02:58,263 --> 00:03:02,875
Ama platformlardan biri patlıyor ve Meksika körfezi petrol yatağı oluyor.

60
00:03:02,875 --> 00:03:06,100
Üretim firmaları iş gücünün ucuz olduğu ülkeleri işgal etmeye devam ederken

61
00:03:06,100 --> 00:03:10,958
Amerika kumarhaneye dönüyor, finans sektörü ekonomisinin yüzde 40'ını oluşturuyor.

62
00:03:10,958 --> 00:03:13,098
Ama Wall street borcu kaldıramadığı zaman

63
00:03:13,098 --> 00:03:16,134
bankalar çakılır, işsizlik artar ve emniyet kaybolur,

64
00:03:16,134 --> 00:03:18,875
işte o anda ekonomi çöküşün eşiğine gelir!

65
00:03:19,429 --> 00:03:20,735
Evet şimdiye gelelim.

66
00:03:20,735 --> 00:03:23,139
200 yılda geldiğimiz yol inanılmaz.

67
00:03:23,139 --> 00:03:24,797
sadece 3 insan hayatı.

68
00:03:24,797 --> 00:03:27,166
endüstrileşmenin başlamasından bu yana hemde.

69
00:03:27,166 --> 00:03:29,098
Peki nereye kadar gidecek böyle?

70
00:03:29,098 --> 00:03:33,913
Bu şekilde çoğalmaya devam edemeyiz yada bu şekilde karbon salınımına da

71
00:03:33,913 --> 00:03:38,433
Toprağı mahvetmeye de devam edemeyiz yada popülasyon artışına ve tüketime

72
00:03:38,433 --> 00:03:41,848
Yada ekonomi fosil yakıtlara böylesine dayandıramayız.

73
00:03:41,848 --> 00:03:45,612
Sadece daha fazla para basarak borç sorununu çözemeyiz.

74
00:03:45,643 --> 00:03:49,035
Heyecan verici bir gezinti ama limitleri var tabi.

75
00:03:49,035 --> 00:03:53,306
Evet, bu dünyanın sonu demek değil ama 4 şeyi acil yapmalıyız.

76
00:03:53,306 --> 00:03:55,784
Fosil yakıtlar olmadan yaşamayı öğrenmeliyiz.

77
00:03:55,784 --> 00:03:58,855
Bildiğimiz ekonominin sonunu hazırlamalıyız

78
00:03:58,855 --> 00:04:03,954
7 milyar insana yaşama imkanı sağlamalı sabitlemeli, sürdürülebilir bir seviyede tutmalıyız.

79
00:04:03,954 --> 00:04:07,305
Mirasımız olan çevresel yıkımla anlaşmalıyız.

80
00:04:07,305 --> 00:04:11,788
Kısa zamanda, yenilebilir kaynaklar yenilenme hızını araştırmalı

81
00:04:11,788 --> 00:04:14,402
ve bunlara göre yaşamalıyız.

82
00:04:14,402 --> 00:04:15,796
Bunları yapabilir miyiz?

83
00:04:15,796 --> 00:04:17,652
Başka seçeneğimiz yok!

84
00:04:17,652 --> 00:04:19,768
Alternatif enerji kaynakları önemli.

85
00:04:19,768 --> 00:04:23,190
ama hiçbiri fosil yakıtların yerini bu kadar çabuk dolduramaz.

86
00:04:23,190 --> 00:04:27,126
Ayrıca, ulaşım, elektirik ve tarlalarımızı

87
00:04:27,126 --> 00:04:30,141
petrol, kömür ve gaz kullanımına uygun tasarladık.

88
00:04:30,141 --> 00:04:33,882
Enerji kaynaklarını değiştirmek şehirlerimizi üretim süreçlerimizi

89
00:04:33,882 --> 00:04:36,939
sağlık hizmetlerini ve daha bir çok şeyi tekrardan dizayn etmemize yol acaçak.

90
00:04:36,939 --> 00:04:40,343
Ayrıca bazı kültürel değerlerimizi de tekrardan düşünme şansını yakalarız.

91
00:04:40,343 --> 00:04:44,169
Global problemlerden hiçbirini tek başına değerlendiremeyiz

92
00:04:44,169 --> 00:04:46,257
hatta bir çoğu tamamen çözülemez

93
00:04:46,257 --> 00:04:49,380
Kendimizi de farklı şekilde hazırlamalıyız iş için.

94
00:04:49,380 --> 00:04:51,490
En büyük hedef olarak dirençli olmalıyız

95
00:04:51,490 --> 00:04:54,951
Şoku absorbe etmeli ve devam etmeliyiz.

96
00:04:54,951 --> 00:04:59,698
Eğer hiçbir şey yapmazsak, post karbon bir yaşamla devam edeceğiz ama sonu yakın

97
00:04:59,698 --> 00:05:02,067
Ancak geleceği planlayacaksak bu plan

98
00:05:02,067 --> 00:05:07,074
içinde sağlıklı,yaratıcı insanları... milyonlarca çeşidi

99
00:05:07,074 --> 00:05:10,288
kapsayan ekosistemli bir dünya olacak

100
00:05:10,288 --> 00:05:14,113
Öyle yada böyle hayatımızı burada geçireceğiz.

101
00:05:14,113 --> 00:05:19,725
Olayları iyisiyle kötüsüyle anlamalı ve bu işe el atmalıyız.

102
00:05:25,740 --> 00:05:31,208
Öyküleştiren: Richard Heinberg

103
00:05:31,208 --> 00:05:37,786
Illustrated: MONSTRO