[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:05.84,0:00:07.13,Default,,0000,0000,0000,,Ostateczna jazda kolejką górską.
Dialogue: 0,0:00:07.13,0:00:11.11,Default,,0000,0000,0000,,Krótka historia paliw kopalnych
Dialogue: 0,0:00:12.40,0:00:14.83,Default,,0000,0000,0000,,Wszystko zaczęło się od Wielkiego Wybuchu...
Dialogue: 0,0:00:14.85,0:00:15.46,Default,,0000,0000,0000,,Chwila...
Dialogue: 0,0:00:15.46,0:00:17.30,Default,,0000,0000,0000,,Nie musimy cofać się tak bardzo.
Dialogue: 0,0:00:17.30,0:00:21.27,Default,,0000,0000,0000,,Ziemia powstała 4,5 miliarda lat temu...
Dialogue: 0,0:00:21.27,0:00:22.64,Default,,0000,0000,0000,,Hm... wciąż za daleko.
Dialogue: 0,0:00:22.64,0:00:24.02,Default,,0000,0000,0000,,Spróbujmy w ten sposób.
Dialogue: 0,0:00:24.02,0:00:25.56,Default,,0000,0000,0000,,Jest średniowiecze.
Dialogue: 0,0:00:25.56,0:00:27.70,Default,,0000,0000,0000,,Mieszkańcom Brytanii wyczerpują się zapasy drewna na opał
Dialogue: 0,0:00:27.70,0:00:28.80,Default,,0000,0000,0000,,zaczynają palić węglem
Dialogue: 0,0:00:28.80,0:00:31.08,Default,,0000,0000,0000,,ale zużywają węgiel pochodzący z powierzchnii
Dialogue: 0,0:00:31.08,0:00:32.11,Default,,0000,0000,0000,,górnicy kopią głęboko
Dialogue: 0,0:00:32.11,0:00:34.18,Default,,0000,0000,0000,,kopalnie węgla zalewa woda
Dialogue: 0,0:00:34.18,0:00:37.15,Default,,0000,0000,0000,,Samuel Newcomen wymyśla napędzany węglem silnik parowy
Dialogue: 0,0:00:37.15,0:00:39.77,Default,,0000,0000,0000,,który wypompowuje wodę aby górnicy mogli dalej kopać
Dialogue: 0,0:00:39.77,0:00:42.33,Default,,0000,0000,0000,,James Watt ulepsza go i znajduje inne zastosowania
Dialogue: 0,0:00:42.33,0:00:45.58,Default,,0000,0000,0000,,Mamy składniki umożliwiające rewolucję przemysłową
Dialogue: 0,0:00:45.58,0:00:48.67,Default,,0000,0000,0000,,Paliwa kopalne i sposób na to by zaprząc je do pracy.
Dialogue: 0,0:00:48.67,0:00:50.46,Default,,0000,0000,0000,,Zrobił się niezły kocioł.
Dialogue: 0,0:00:50.46,0:00:52.11,Default,,0000,0000,0000,,Im głębiej, tym trudniej górnikom wydobywać węgiel.
Dialogue: 0,0:00:52.11,0:00:53.68,Default,,0000,0000,0000,,Szyny ułatwiają im zadanie.
Dialogue: 0,0:00:53.68,0:00:56.84,Default,,0000,0000,0000,,Szyny w połączeniu z silnikiem parowym dają kolej.
Dialogue: 0,0:00:56.84,0:00:59.15,Default,,0000,0000,0000,,Michael Faraday konstruuje pierwszy silnik elektryczny.
Dialogue: 0,0:00:59.15,0:01:00.62,Default,,0000,0000,0000,,Nicola Tesla odkrywa prąd zmienny.
Dialogue: 0,0:01:00.66,0:01:03.41,Default,,0000,0000,0000,,Niedługo po tym przedsiębiorstwa zaczynają
Dialogue: 0,0:01:03.41,0:01:05.30,Default,,0000,0000,0000,,produkować elektryczność spalając węgiel.
Dialogue: 0,0:01:05.30,0:01:09.45,Default,,0000,0000,0000,,Tymczasem Edwin Drake wierci pierwszy szyb naftowy w Pensylwanii
Dialogue: 0,0:01:09.45,0:01:13.58,Default,,0000,0000,0000,,a Karl Daimler konstruuje pierwszy samochód z silnikiem spalinowym
Dialogue: 0,0:01:13.58,0:01:16.46,Default,,0000,0000,0000,,Smoła węglowa i ropa stają się surowcem dla przemysłu chemicznego
Dialogue: 0,0:01:16.46,0:01:18.76,Default,,0000,0000,0000,,oraz do produkcji leków, które przedłużają życie
Dialogue: 0,0:01:18.76,0:01:20.51,Default,,0000,0000,0000,,co oznacza większy wzrost populacji.
Dialogue: 0,0:01:20.51,0:01:23.94,Default,,0000,0000,0000,,Bracia Wright konstruują pierwsze samoloty z silnikami spalinowymi
Dialogue: 0,0:01:23.94,0:01:27.12,Default,,0000,0000,0000,,Fritz Haber i Karl Bosch wytwarzają nawóz sztuczny z paliw kopalnych.
Dialogue: 0,0:01:27.12,0:01:28.89,Default,,0000,0000,0000,,Nawozy i maszyny rolnicze powodują
Dialogue: 0,0:01:28.89,0:01:31.87,Default,,0000,0000,0000,,wzrost produkcji żywności, żywiąc większą ilość ludzi.
Dialogue: 0,0:01:31.87,0:01:35.07,Default,,0000,0000,0000,,I Wojna Światowa jest pierwszym konfliktem zasilanym ropą naftową.
Dialogue: 0,0:01:35.07,0:01:36.69,Default,,0000,0000,0000,,Po niej przychodzi II Wojna Światowa
Dialogue: 0,0:01:36.69,0:01:38.78,Default,,0000,0000,0000,,a wraz z nią kierowane pociski i bomby atomowe
Dialogue: 0,0:01:38.78,0:01:40.68,Default,,0000,0000,0000,,W międzyczasie ma miejsce Wielki Kryzys
Dialogue: 0,0:01:40.68,0:01:42.49,Default,,0000,0000,0000,,po części spowodowany przez nadprodukcję.
Dialogue: 0,0:01:42.49,0:01:45.98,Default,,0000,0000,0000,,Popyt nie nadążał za zmechanizowaną produkcją.
Dialogue: 0,0:01:45.98,0:01:48.62,Default,,0000,0000,0000,,Szefownie agencji reklamowych wymyślili konsumeryzm
Dialogue: 0,0:01:48.62,0:01:50.71,Default,,0000,0000,0000,,po to by upchnąć gdzieś całą tę nadprodukcję.
Dialogue: 0,0:01:50.71,0:01:53.78,Default,,0000,0000,0000,,Lata 50-te. Agencje reklamowe używają telewizji,
Dialogue: 0,0:01:53.78,0:01:56.29,Default,,0000,0000,0000,,po to by znaleźć kolejne pokolenia konsumentów.
Dialogue: 0,0:01:56.29,0:01:58.47,Default,,0000,0000,0000,,W latach 70-tych ma miejsce kryzys naftowy.
Dialogue: 0,0:01:58.47,0:02:00.02,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie zaczynają zdawać sobie sprawę z tego
Dialogue: 0,0:02:00.02,0:02:02.48,Default,,0000,0000,0000,,jak bardzo zależni są od ropy.
Dialogue: 0,0:02:02.48,0:02:06.06,Default,,0000,0000,0000,,W czasie kryzysu energetycznego powstaje ruch ochrony środowiska.
Dialogue: 0,0:02:06.06,0:02:09.51,Default,,0000,0000,0000,,Ale cena ropy spada i wszyscy zapominają o kolejkach na stacjach benzynowych.
Dialogue: 0,0:02:09.51,0:02:11.12,Default,,0000,0000,0000,,Ma miejsce ostateczna rozgrywka pomiędzy
Dialogue: 0,0:02:11.12,0:02:12.53,Default,,0000,0000,0000,,gospodarką rynkową i centralnie planowaną.
Dialogue: 0,0:02:12.53,0:02:13.65,Default,,0000,0000,0000,,Gospodarka rynkowa wygrywa.
Dialogue: 0,0:02:13.65,0:02:15.49,Default,,0000,0000,0000,,Żegnaj złe Imperium Sowieckie.
Dialogue: 0,0:02:15.49,0:02:18.86,Default,,0000,0000,0000,,Politycy stwierdzają, że rynek jest dobry na wszystko.
Dialogue: 0,0:02:18.86,0:02:20.32,Default,,0000,0000,0000,,Pojawiają się komputery osobiste.
Dialogue: 0,0:02:20.32,0:02:22.73,Default,,0000,0000,0000,,Globalizacja rusza z kopyta kiedy rynek zauważa,
Dialogue: 0,0:02:22.73,0:02:24.78,Default,,0000,0000,0000,,że siła robocza jest tańsza w Chinach.
Dialogue: 0,0:02:24.78,0:02:28.47,Default,,0000,0000,0000,,Nagle każdy ma komórkę ale światowa produkcja ropy hamuje.
Dialogue: 0,0:02:28.47,0:02:31.07,Default,,0000,0000,0000,,Chiny spalają połowę światowej produkcji węgla
Dialogue: 0,0:02:31.07,0:02:32.65,Default,,0000,0000,0000,,wytwarzając produkty na eksport.
Dialogue: 0,0:02:32.65,0:02:33.72,Default,,0000,0000,0000,,Ale skąd Chińczycy wezmą
Dialogue: 0,0:02:33.72,0:02:36.57,Default,,0000,0000,0000,,więcej ropy i węgla aby zasilić wzrost gospodarczy?
Dialogue: 0,0:02:36.57,0:02:38.55,Default,,0000,0000,0000,,Wszędzie problemy środowiskowe.
Dialogue: 0,0:02:38.55,0:02:41.15,Default,,0000,0000,0000,,Rosnący poziom dwutlenku węgla powoduje rekordowe upały.
Dialogue: 0,0:02:41.15,0:02:43.68,Default,,0000,0000,0000,,Coraz częściej zdarzają się powodzie i susze a oceany stają się kwaśne.
Dialogue: 0,0:02:43.68,0:02:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Rolnictwo przemysłowe powoduje erozję
Dialogue: 0,0:02:45.00,0:02:47.97,Default,,0000,0000,0000,,25 miliardów ton gleby rocznie.
Dialogue: 0,0:02:47.97,0:02:49.97,Default,,0000,0000,0000,,Stare lasy znikają.
Dialogue: 0,0:02:49.97,0:02:52.99,Default,,0000,0000,0000,,Tempo wymierania gatunków jest tysiące razy szybciej niż normalnie.
Dialogue: 0,0:02:52.99,0:02:53.73,Default,,0000,0000,0000,,Coraz mniej wody słodkiej
Dialogue: 0,0:02:53.73,0:02:55.08,Default,,0000,0000,0000,,i jest ona zanieczyszczona.
Dialogue: 0,0:02:55.08,0:02:57.35,Default,,0000,0000,0000,,Kompanie naftowe wiercą w pełnym morzu,
Dialogue: 0,0:02:57.35,0:02:59.35,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ łatwa ropa się skończyła.
Dialogue: 0,0:02:59.35,0:03:03.76,Default,,0000,0000,0000,,Platforma naftowa eksploduje, zanieczyszczając Zatokę Meksykańską.
Dialogue: 0,0:03:03.76,0:03:05.85,Default,,0000,0000,0000,,Produkcja przenosi się do krajów zanieczyszczających środowisko
Dialogue: 0,0:03:05.85,0:03:07.06,Default,,0000,0000,0000,,gdzie siła robocza jest tania
Dialogue: 0,0:03:07.06,0:03:08.82,Default,,0000,0000,0000,,podczas gdy USA stają się kasynem,
Dialogue: 0,0:03:08.82,0:03:11.80,Default,,0000,0000,0000,,w którym 40% gospodarki stanowi sektor finansowy.
Dialogue: 0,0:03:11.80,0:03:13.82,Default,,0000,0000,0000,,Ale Wall Street jest zadłużona po uszy
Dialogue: 0,0:03:13.82,0:03:15.77,Default,,0000,0000,0000,,banki bankrutują, bezrobocie rośnie,
Dialogue: 0,0:03:15.77,0:03:20.27,Default,,0000,0000,0000,,kredyt wyparowuje, gospodarka jest na skraju zapaści.
Dialogue: 0,0:03:20.27,0:03:21.48,Default,,0000,0000,0000,,Dobrze... Dzień dzisiejszy.
Dialogue: 0,0:03:21.48,0:03:23.89,Default,,0000,0000,0000,,Zadziwiające jest jak daleko zaszliśmy przez ostatnie dwieście lat.
Dialogue: 0,0:03:23.89,0:03:25.64,Default,,0000,0000,0000,,Tylko przez trzy pokolenia.
Dialogue: 0,0:03:25.64,0:03:28.17,Default,,0000,0000,0000,,Od początku ery przemysłowej do dziś.
Dialogue: 0,0:03:28.17,0:03:29.79,Default,,0000,0000,0000,,Ale dokąd zmierzamy?
Dialogue: 0,0:03:29.79,0:03:32.09,Default,,0000,0000,0000,,Nie możemy podwajać wciąż liczby ludności
Dialogue: 0,0:03:32.09,0:03:34.39,Default,,0000,0000,0000,,Nie możemy dłużej emitować dwutlenku węgla do atmosfery.
Dialogue: 0,0:03:34.39,0:03:36.41,Default,,0000,0000,0000,,Nie możemy dalej niszczyć gleby.
Dialogue: 0,0:03:36.41,0:03:38.13,Default,,0000,0000,0000,,Nie możemy dalej powiększać populacji i konsumpcji
Dialogue: 0,0:03:38.13,0:03:42.45,Default,,0000,0000,0000,,albo opierać naszej gospodarki na wyczerpujących się paliwach kopalnych.
Dialogue: 0,0:03:42.45,0:03:46.30,Default,,0000,0000,0000,,Nie możemy po prostu wydrukować więcej pieniędzy w celu rozwiązania kryzysu zadłużenia.
Dialogue: 0,0:03:46.30,0:03:49.97,Default,,0000,0000,0000,,To była bardzo wesoła przejażdżka ale istnieją granice.
Dialogue: 0,0:03:49.97,0:03:53.43,Default,,0000,0000,0000,,To nie koniec świata ale musimy szybko zrobić cztery rzeczy.
Dialogue: 0,0:03:53.43,0:03:56.73,Default,,0000,0000,0000,,Nauczyć się żyć bez paliw kopalnych.
Dialogue: 0,0:03:56.73,0:03:58.58,Default,,0000,0000,0000,,Przystosować się do końca wzrostu gospodarczego,
Dialogue: 0,0:03:58.58,0:04:00.05,Default,,0000,0000,0000,,takiego, jaki znaliśmy do tej pory.
Dialogue: 0,0:04:00.05,0:04:04.90,Default,,0000,0000,0000,,Wyżywić 7 miliardów ludzi i ustabilizować populację.
Dialogue: 0,0:04:04.90,0:04:07.97,Default,,0000,0000,0000,,Poradzić sobie z naszym dziedzictwem niszczenia środowiska.
Dialogue: 0,0:04:07.97,0:04:10.08,Default,,0000,0000,0000,,Pokrótce - musimy nauczyć sie żyć w ramach
Dialogue: 0,0:04:10.08,0:04:12.68,Default,,0000,0000,0000,,naturalnego budżetu surowców odnawialnych
Dialogue: 0,0:04:12.68,0:04:15.40,Default,,0000,0000,0000,,nie szybciej niż w tempie ich odnawiania.
Dialogue: 0,0:04:15.40,0:04:16.60,Default,,0000,0000,0000,,Czy potrafimy to zrobić?
Dialogue: 0,0:04:16.60,0:04:18.60,Default,,0000,0000,0000,,Nie mamy wyboru!
Dialogue: 0,0:04:18.60,0:04:21.32,Default,,0000,0000,0000,,Alternatywne źródła energii są istotne ale żadne z nich
Dialogue: 0,0:04:21.32,0:04:24.22,Default,,0000,0000,0000,,nie może zastąpić paliw kopalnych w czasie, który na pozostał.
Dialogue: 0,0:04:24.22,0:04:28.45,Default,,0000,0000,0000,,Ponadto nasz transport, energetyka i rolnictwo
Dialogue: 0,0:04:28.45,0:04:30.88,Default,,0000,0000,0000,,dostosowane są do węgla, ropy i gazu ziemnego.
Dialogue: 0,0:04:30.88,0:04:33.02,Default,,0000,0000,0000,,Przestawienie się na inne żródła energii będzie wymagało
Dialogue: 0,0:04:33.02,0:04:37.85,Default,,0000,0000,0000,,przeprojektowania miast, produkcji, opieki zdrowotnej i wielu innych rzeczy.
Dialogue: 0,0:04:37.85,0:04:41.40,Default,,0000,0000,0000,,Będziemy musieli też przemyśleć system wartości rządzący naszą kulturą.
Dialogue: 0,0:04:41.40,0:04:43.24,Default,,0000,0000,0000,,Żaden z globalnych problemów, przed którymi stoimy
Dialogue: 0,0:04:43.24,0:04:44.93,Default,,0000,0000,0000,,nie może być rozpatrywany w izolacji
Dialogue: 0,0:04:44.93,0:04:47.07,Default,,0000,0000,0000,,a niektóre z nich nie mogą być w pełni rozwiązane.
Dialogue: 0,0:04:47.07,0:04:50.44,Default,,0000,0000,0000,,Musimy przygotować się na niespodzianki.
Dialogue: 0,0:04:50.44,0:04:52.41,Default,,0000,0000,0000,,Naszym podstawowym celem jest elastyczność
Dialogue: 0,0:04:52.41,0:04:55.43,Default,,0000,0000,0000,,zdolność do parowania ciosów i poruszania się dalej.
Dialogue: 0,0:04:55.43,0:04:59.05,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli nie zrobimy nic, wciąż czeka nas postindustrialna przyszłość
Dialogue: 0,0:04:59.05,0:05:00.79,Default,,0000,0000,0000,,ale malowana w ciemniejszych barwach.
Dialogue: 0,0:05:00.79,0:05:05.88,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli zaplanujemy przejście, możemy żyć w społecznościach
Dialogue: 0,0:05:05.88,0:05:11.38,Default,,0000,0000,0000,,złożonych ze zdrowych, kreatywnych ludzi i ekosystemach pełnych milionów gatunków.
Dialogue: 0,0:05:11.38,0:05:14.98,Default,,0000,0000,0000,,W ten czy inny sposób bierzemy udział w przejażdżce życia.
Dialogue: 0,0:05:14.98,0:05:17.14,Default,,0000,0000,0000,,Spróbuj zrozumieć te problemy i weź się do pracy.
Dialogue: 0,0:05:17.14,0:05:19.85,Default,,0000,0000,0000,,Wszystkie ręce na pokładzie.
Dialogue: 0,0:05:26.50,0:05:30.91,Default,,0000,0000,0000,,Narracja:
Dialogue: 0,0:05:31.83,0:05:37.60,Default,,0000,0000,0000,,Ilustracje: