WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:03.654
Cartlann Bodhar na hÉireann
Tithe na mBocht/Tithe Oibre
An Cúlra

00:00:04.008 --> 00:00:06.834
Á Chur i Láthair ag Shane Gilchrist

00:00:07.246 --> 00:00:13.106
Dia Dhaoibh. Inniu beidh mé ag caint faoi 'Teach na mBocht', nó 'an Teach Oibre'.

00:00:13.106 --> 00:00:24.123
'Teach na mBocht' an seanainm a bhí air. Tugtar 'Tithe Oibre' orthu sa lá atá inniu ann.

00:00:24.123 --> 00:00:33.249
Bunaíodh sna 1700idí iad, i mBaile Átha Cliath agus i mBéal Feirste mar shampla.

00:00:33.249 --> 00:00:41.070
Cuireadh Tithe na mBocht ar fáil do dhaoine boichte nach raibh aon obair acu.

00:00:41.070 --> 00:00:46.080
Dá rachaidís ann, bheadh bia acu, ach bhíothas ag tnúth go rachaidís i mbun oibre.

00:00:46.080 --> 00:00:49.989
(Tharla rud éigin i 1703)

00:00:49.989 --> 00:01:02.078
I 1703, bunaíodh "Teach na Tionsclaíochta" i mBaile Átha Cliath trí Acht Parlaiminte.

00:01:02.078 --> 00:01:07.151
Bhí sé cosúil leis Teach na mBocht, do dhaoine boichte chun go rachaidís i mbun oibre agus mar sin de.

00:01:07.151 --> 00:01:10.898
(Bhí Achta Dlíthe na mBocht ar leith in Eirinn agus i Sasana.)

00:01:11.247 --> 00:01:19.225
Rith rialtas Shasana dlí i 1834, a d'fheidhmíodh i Sasana amháin.

00:01:19.225 --> 00:01:22.224
Rinne Éire amhlaidh ceithre bhliain ina dhiaidh, nuair a rith sí reachtaíocht féin.

00:01:22.224 --> 00:01:26.389
(Acht Dhlí na mBocht 1838)

00:01:26.833 --> 00:01:34.158
Tar éis múnla Shasana a leanúínt, i 1838,

00:01:34.158 --> 00:01:39.190
tháinig an tAcht nua, Acht Dhlí na mBocht i bhfeidhm.

00:01:39.190 --> 00:01:42.393
Sular ritheadh an Achta, ní raibh morán Tithe na mBocht ann

00:01:42.393 --> 00:01:45.185
ceann amháin anseo agus ansiúd agus mar sin de.

00:01:45.185 --> 00:01:47.989
Ach i ndiaidh 1838, tháinig méadú i líon Tithe na mBocht

00:01:47.989 --> 00:01:53.765
agus togadh tuairim is 150 nó mar sin in áiteanna cosúil le Corcaigh, Gaillimh agus in áiteanna ar fud na tíre.

00:01:53.765 --> 00:01:57.183
Conas a cabhraíodh Tithe na mBocht?

00:01:57.770 --> 00:02:01.140
Mar shampla...eh...

00:02:01.140 --> 00:02:03.226
Sa lá atá inniu ann, thabharfadh Comhairle Contae Bhaile Átha Cliath tithíocht agus mar sin,

00:02:03.226 --> 00:02:05.260
agus ag an am sin, ní raibh an tithíocht seo ar fáil.

00:02:05.260 --> 00:02:11.439
Tá carthanais cosúil le Cumann Naomh Uinseann de Pól againn anois má tá cabhair uainn.

00:02:11.439 --> 00:02:12.185
Ag an am, ní raibh na carthanais seo ag daoine.

00:02:12.185 --> 00:02:14.316
Dá mbeadh cabhair uatha, bhí orthu dul go Teach na mBocht.

00:02:14.316 --> 00:02:18.210
(Teach na mBocht Bhéal Feirste)

00:02:18.579 --> 00:02:23.870
I 1790, bhunaigh agus mhaoinigh na daoine áitiúla Teach na mBocht Bhéal Feirste,

00:02:23.870 --> 00:02:26.615
gan aon tacaíocht ón rialtas.

00:02:26.630 --> 00:02:30.590
Bhí an Teacht Bocht seo suite gár do scoil Bodhar.

00:02:30.621 --> 00:02:36.566
Bhí ospidéal, dochtúir, bia saor in aisce i dTeach na mBocht,

00:02:36.566 --> 00:02:39.510
mar sin théití go dtí Teach na mBocht go rialta.

00:02:39.526 --> 00:02:42.184
Dá mbeadh breoiteacht ar aon páiste bodhar, rachadh sé
go Teach na mBocht.

00:02:42.200 --> 00:02:51.400
Is é ár gcomhartha le haghaidh 'Bocht' ná...Rinneadh ospidéal as an Teach Bocht ar deireadh.

00:02:51.400 --> 00:02:54.390
Ospidéal Cathrach Bhéal Feirste.

00:02:54.390 --> 00:02:58.061
Chiallaigh sé sin gur bhain na bodhair áitiúla úsaid

00:02:58.061 --> 00:02:59.913
as an comhartha céanna le haghaidh 'Bocht' agus 'Ospidéal'.

00:02:59.913 --> 00:03:03.531
Cuir faoi ndeara go úsáidtear le haghaidh ospidéal in ISL, ach i mBéal Feirste úsáídtear

00:03:03.531 --> 00:03:05.654
I Sasana, tá sé éagsúil arís.