[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.61,0:00:03.36,Default,,0000,0000,0000,,Jedną z najważniejszych cząsteczek Dialogue: 0,0:00:03.36,0:00:06.15,Default,,0000,0000,0000,,w całej biologii jest ATP. Dialogue: 0,0:00:06.15,0:00:14.24,Default,,0000,0000,0000,,ATP jest skrótem od nazwy "adenozynotrifosforan" Dialogue: 0,0:00:18.69,0:00:20.34,Default,,0000,0000,0000,,Co brzmi bardzo wymyślnie. Dialogue: 0,0:00:20.34,0:00:24.27,Default,,0000,0000,0000,,Ale wszystko, co musicie wiedzieć, kiedy widzicie ATP Dialogue: 0,0:00:24.27,0:00:28.18,Default,,0000,0000,0000,,biorące udział w jakiejś biochemicznej reakcji Dialogue: 0,0:00:28.18,0:00:30.94,Default,,0000,0000,0000,,coś powinno wam mówić: hej, mamy do czynienia Dialogue: 0,0:00:30.94,0:00:32.36,Default,,0000,0000,0000,,z energią biologiczną. Dialogue: 0,0:00:32.36,0:00:38.69,Default,,0000,0000,0000,,ATP może być uważane w metaforycznym sensie Dialogue: 0,0:00:38.69,0:00:42.64,Default,,0000,0000,0000,,za walutę energii biologicznej. Dialogue: 0,0:00:46.82,0:00:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Jak możemy rozumieć to określenie? Dialogue: 0,0:00:49.00,0:00:51.82,Default,,0000,0000,0000,,Więc ATP magazynuje energię w swoich wiązaniach. Dialogue: 0,0:00:51.82,0:00:54.04,Default,,0000,0000,0000,,Zaraz wyjaśnię co to oznacza. Dialogue: 0,0:00:54.04,0:00:56.22,Default,,0000,0000,0000,,Zanim dowiemy się co to jest adenozyna Dialogue: 0,0:00:56.22,0:00:58.87,Default,,0000,0000,0000,,albo jak wygląda grupa trifosforanowa, możemy przyjąć Dialogue: 0,0:00:58.87,0:01:03.01,Default,,0000,0000,0000,,pewne uproszczenie, możemy wyobrazić sobie ATP Dialogue: 0,0:01:03.01,0:01:06.16,Default,,0000,0000,0000,,złożone z czegoś - narysuję to w kolorze - Dialogue: 0,0:01:06.16,0:01:08.95,Default,,0000,0000,0000,,czegoś zwanego adenozyną. Dialogue: 0,0:01:08.95,0:01:12.02,Default,,0000,0000,0000,,A do adenozyny przyłączone są trzy grupy fosforanowe. Dialogue: 0,0:01:12.02,0:01:13.32,Default,,0000,0000,0000,,Nie "mogą być" - po prostu będą przyłączone. Dialogue: 0,0:01:13.32,0:01:18.15,Default,,0000,0000,0000,,Będziesz miał trzy fosforany przyłączone właśnie w ten sposób. Dialogue: 0,0:01:18.15,0:01:21.97,Default,,0000,0000,0000,,To jest właśnie ATP Dialogue: 0,0:01:21.97,0:01:24.45,Default,,0000,0000,0000,,Adenozynotrifosforan. Dialogue: 0,0:01:24.45,0:01:27.85,Default,,0000,0000,0000,,Tri - czyli trzy grupy fosforanowe. Dialogue: 0,0:01:27.85,0:01:31.24,Default,,0000,0000,0000,,Teraz jeśli weźmiemy ATP i poddamy Dialogue: 0,0:01:31.24,0:01:33.46,Default,,0000,0000,0000,,to wiązanie hydrolizie, co musi Dialogue: 0,0:01:33.46,0:01:34.61,Default,,0000,0000,0000,,odbywać się w obecności wody. Dialogue: 0,0:01:34.61,0:01:37.25,Default,,0000,0000,0000,,Więc dodajmy tutaj trochę wody. Dialogue: 0,0:01:37.25,0:01:41.61,Default,,0000,0000,0000,,Załóżmy że mam H2O. Dialogue: 0,0:01:41.61,0:01:44.45,Default,,0000,0000,0000,,Wtedy jedna z grup fosforanowych odłączy się. Dialogue: 0,0:01:44.45,0:01:47.10,Default,,0000,0000,0000,,Tak naprawdę część cząsteczki wody przyłącza się do Dialogue: 0,0:01:47.10,0:01:48.90,Default,,0000,0000,0000,,tej grupy fosforanowej, a potem jej pozostała część Dialogue: 0,0:01:48.90,0:01:49.90,Default,,0000,0000,0000,,łączy się z drugą grupą fosforanową, tutaj. Dialogue: 0,0:01:49.90,0:01:51.59,Default,,0000,0000,0000,,Wyjaśnię to wam trochę bardziej szczegółowo. Dialogue: 0,0:01:51.59,0:01:53.96,Default,,0000,0000,0000,,Ale najpierw chcę wam pokazać ogólny obraz. Dialogue: 0,0:01:53.96,0:01:57.43,Default,,0000,0000,0000,,Teraz została nam adenozyna, do której dołączone są Dialogue: 0,0:01:57.43,0:01:58.68,Default,,0000,0000,0000,,dwie grupy fosforanowe. Dialogue: 0,0:02:01.46,0:02:07.52,Default,,0000,0000,0000,,Ta cząsteczka nazywana jest adenozynodifosforan, czyli ADP Dialogue: 0,0:02:07.52,0:02:11.86,Default,,0000,0000,0000,,Wcześniej mieliśmy trifosforan, czyli trzy grupy fosforanowe. Dialogue: 0,0:02:11.86,0:02:14.33,Default,,0000,0000,0000,,teraz mamy difosforan, więc Dialogue: 0,0:02:14.33,0:02:16.65,Default,,0000,0000,0000,,zamiast "tri" piszemy po prostu "di" Dialogue: 0,0:02:16.65,0:02:18.59,Default,,0000,0000,0000,,Co oznacza że mamy teraz dwie grupy fosforanowe. Dialogue: 0,0:02:18.59,0:02:22.76,Default,,0000,0000,0000,,Tak więc ATP zostało poddane hydrolizie, Dialogue: 0,0:02:22.76,0:02:24.79,Default,,0000,0000,0000,,czyli jedna grupa fosforanowa odłączyła się. Dialogue: 0,0:02:24.79,0:02:27.55,Default,,0000,0000,0000,,Teraz zostało nam ADP i jedna dodatkowa Dialogue: 0,0:02:27.55,0:02:30.55,Default,,0000,0000,0000,,grupa fosforanowa tutaj. Dialogue: 0,0:02:30.55,0:02:33.37,Default,,0000,0000,0000,,I - to jest klucz do tego o czym właśnie mówię Dialogue: 0,0:02:33.37,0:02:35.66,Default,,0000,0000,0000,,kiedy mamy do czynienia z ATP - Dialogue: 0,0:02:35.66,0:02:36.91,Default,,0000,0000,0000,,teraz zyskaliśmy trochę energii. Dialogue: 0,0:02:41.44,0:02:45.59,Default,,0000,0000,0000,,Więc to jest powód dla którego mówię, Dialogue: 0,0:02:45.59,0:02:48.50,Default,,0000,0000,0000,,że ATP to waluta energii biologicznej. Dialogue: 0,0:02:48.50,0:02:52.22,Default,,0000,0000,0000,,Bo kiedy masz ATP, i poprzez jakąś reakcje Dialogue: 0,0:02:52.22,0:02:55.96,Default,,0000,0000,0000,,oddzielisz ten fosforan, Dialogue: 0,0:02:55.96,0:02:57.47,Default,,0000,0000,0000,,wygeneruje to energię. Dialogue: 0,0:02:57.47,0:02:59.96,Default,,0000,0000,0000,,Ta energia może być użyta po prostu jako źródło ciepła. Dialogue: 0,0:02:59.96,0:03:02.81,Default,,0000,0000,0000,,Albo mógłbyś połączyć tę reakcje z innym reakcjami, Dialogue: 0,0:03:02.81,0:03:03.83,Default,,0000,0000,0000,,które potrzebują energii. Dialogue: 0,0:03:03.83,0:03:07.96,Default,,0000,0000,0000,,Dzięki temu te reakcje mogłyby zachodzić dalej. Dialogue: 0,0:03:07.96,0:03:10.49,Default,,0000,0000,0000,,Więc rysuję te kółka. Dialogue: 0,0:03:10.49,0:03:12.04,Default,,0000,0000,0000,,Adenozynę i fosforany. Dialogue: 0,0:03:12.04,0:03:15.01,Default,,0000,0000,0000,,I to jest praktycznie wszystko co musisz wiedzieć. Dialogue: 0,0:03:15.01,0:03:16.78,Default,,0000,0000,0000,,No więc właśnie wam wyjaśniłem wszystko, Dialogue: 0,0:03:16.78,0:03:20.66,Default,,0000,0000,0000,,co musicie wiedzieć aby rozumieć jak działa ATP Dialogue: 0,0:03:20.66,0:03:22.39,Default,,0000,0000,0000,,w większości systemów biologicznych. Jeśli chcecie, Dialogue: 0,0:03:22.39,0:03:22.74,Default,,0000,0000,0000,,można tę reakcję przeprowadzić na odwrót. Dialogue: 0,0:03:22.74,0:03:25.02,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli masz energię i chcesz wytworzyć ATP, Dialogue: 0,0:03:25.02,0:03:26.05,Default,,0000,0000,0000,,reakcja odbędzie się w ten sposób. Dialogue: 0,0:03:26.05,0:03:29.43,Default,,0000,0000,0000,,Energia plus grupa fosforanowa plus trochę ADP, Dialogue: 0,0:03:29.43,0:03:30.61,Default,,0000,0000,0000,,I masz z powrotem ATP. Dialogue: 0,0:03:30.61,0:03:32.94,Default,,0000,0000,0000,,I to jest zmagazynowana energia. Dialogue: 0,0:03:32.94,0:03:36.52,Default,,0000,0000,0000,,Więc ta strona równania to zmagazynowana energia. Dialogue: 0,0:03:36.52,0:03:39.22,Default,,0000,0000,0000,,A ta strona to energia użyta. Dialogue: 0,0:03:39.22,0:03:43.81,Default,,0000,0000,0000,,I to jest tak naprawdę wszystko co wy wszyscy - albo raczej 95% z was - Dialogue: 0,0:03:43.81,0:03:46.43,Default,,0000,0000,0000,,powinniście wiedzieć aby naprawdę zrozumieć funkcję ATP Dialogue: 0,0:03:46.43,0:03:49.45,Default,,0000,0000,0000,,w systemach biologicznych. To sposób przechowywania energii Dialogue: 0,0:03:49.45,0:03:51.15,Default,,0000,0000,0000,,kiedy twój organizm ma jej wystarczająco dużo. Dialogue: 0,0:03:51.15,0:03:54.07,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy przerwiesz wiązanie fosforanowe, wytwarza ono energię. Dialogue: 0,0:03:54.07,0:03:56.70,Default,,0000,0000,0000,,A kiedy chcesz z powrotem przejść od ADP i fosforanu Dialogue: 0,0:03:56.70,0:03:59.58,Default,,0000,0000,0000,,do ATP, musisz znowu włożyć w to energię. Dialogue: 0,0:03:59.58,0:04:02.04,Default,,0000,0000,0000,,Więc kiedy masz ATP, jest ono dla ciebie źródłem energii. Dialogue: 0,0:04:02.04,0:04:06.58,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy masz ADP a chcesz mieć ATP, musisz zużyć energię. Dialogue: 0,0:04:06.58,0:04:09.50,Default,,0000,0000,0000,,Jak dotąd jedynie narysowałem kółko dookoła litery A Dialogue: 0,0:04:09.50,0:04:10.46,Default,,0000,0000,0000,,I powiedziałem że to adenozyna. Dialogue: 0,0:04:10.46,0:04:12.84,Default,,0000,0000,0000,,Ale myślę że zobaczenie wyglądu danej cząsteczki Dialogue: 0,0:04:12.84,0:04:14.18,Default,,0000,0000,0000,,jest czasem bardzo przydatne. Dialogue: 0,0:04:14.18,0:04:17.01,Default,,0000,0000,0000,,więc wyciąłem i wkleiłem to z Wikipedii. Dialogue: 0,0:04:17.01,0:04:19.31,Default,,0000,0000,0000,,Nie pokazałem wam tego na początku, Dialogue: 0,0:04:19.31,0:04:20.83,Default,,0000,0000,0000,,bo wygląda to bardzo skomplikowanie. Dialogue: 0,0:04:20.83,0:04:24.78,Default,,0000,0000,0000,,Podczas gdy wyjaśnienie czemu ATP odgrywa rolę Dialogue: 0,0:04:24.78,0:04:26.71,Default,,0000,0000,0000,,waluty energetycznej jest według mnie dość proste. Dialogue: 0,0:04:26.71,0:04:30.20,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy mamy 3 fosforany, jeden z nich może się oderwać. Dialogue: 0,0:04:30.20,0:04:33.31,Default,,0000,0000,0000,,I to poskutkuje wytworzeniem energii, Dialogue: 0,0:04:33.31,0:04:34.64,Default,,0000,0000,0000,,która jest potem włączona do systemu. Dialogue: 0,0:04:34.64,0:04:36.56,Default,,0000,0000,0000,,Albo kiedy chcesz dołączyć fosforan Dialogue: 0,0:04:36.56,0:04:37.56,Default,,0000,0000,0000,,musisz zużyć trochę energii. Dialogue: 0,0:04:37.56,0:04:39.91,Default,,0000,0000,0000,,To jest podstawowa zasada ATP. Dialogue: 0,0:04:39.91,0:04:44.01,Default,,0000,0000,0000,,Ale to jest właściwa struktura cząsteczki. Dialogue: 0,0:04:44.01,0:04:46.22,Default,,0000,0000,0000,,Ale nawet tutaj możemy podzielić to na części i zobaczyć, Dialogue: 0,0:04:46.22,0:04:47.74,Default,,0000,0000,0000,,że wcale nie jest tak źle. Dialogue: 0,0:04:47.74,0:04:48.79,Default,,0000,0000,0000,,Wspomniałem o adenozynie. Dialogue: 0,0:04:48.79,0:04:50.49,Default,,0000,0000,0000,,Narysuję teraz tę cząsteczkę. Dialogue: 0,0:04:50.49,0:04:51.66,Default,,0000,0000,0000,,Teraz mamy tu adenozynę. Dialogue: 0,0:04:51.66,0:04:54.22,Default,,0000,0000,0000,,To właśnie jest adenozyna. Dialogue: 0,0:04:54.22,0:04:57.07,Default,,0000,0000,0000,,Ta część cząsteczki właśnie tutaj. Dialogue: 0,0:04:57.07,0:04:58.47,Default,,0000,0000,0000,,To adenozyna Dialogue: 0,0:05:01.28,0:05:04.34,Default,,0000,0000,0000,,Ci z was, którzy naprawdę uważali oglądając poprzednie filmiki, Dialogue: 0,0:05:04.34,0:05:07.56,Default,,0000,0000,0000,,mogą rozpoznać, że ta część adenozyny - Dialogue: 0,0:05:07.56,0:05:10.66,Default,,0000,0000,0000,,- więc to jest zwane adenozyną, ale ta część tutaj Dialogue: 0,0:05:10.66,0:05:12.82,Default,,0000,0000,0000,,to adenina. Dialogue: 0,0:05:17.13,0:05:21.11,Default,,0000,0000,0000,,To ta sama adenina która tworzy nukleotydy Dialogue: 0,0:05:21.11,0:05:22.46,Default,,0000,0000,0000,,które są szkieletem dla DNA. Dialogue: 0,0:05:22.46,0:05:25.87,Default,,0000,0000,0000,,Więc niektóre z tych cząsteczek mają Dialogue: 0,0:05:25.87,0:05:26.58,Default,,0000,0000,0000,,więcej niż jedno zastosowanie. Dialogue: 0,0:05:26.58,0:05:27.91,Default,,0000,0000,0000,,To ta sama adenina o której wspominamy przy okazji Dialogue: 0,0:05:27.91,0:05:30.17,Default,,0000,0000,0000,,guaniny. Dialogue: 0,0:05:30.17,0:05:31.10,Default,,0000,0000,0000,,Te dwa związki to puryny Dialogue: 0,0:05:31.10,0:05:33.37,Default,,0000,0000,0000,,Istnieją także pirymidyny, ale nie będę Dialogue: 0,0:05:33.37,0:05:33.92,Default,,0000,0000,0000,,się w to zagłębiać. Dialogue: 0,0:05:33.92,0:05:35.18,Default,,0000,0000,0000,,Ale chodzi o tę samą cząsteczkę. Dialogue: 0,0:05:35.18,0:05:36.38,Default,,0000,0000,0000,,Więc to jest interesująca sprawa Dialogue: 0,0:05:36.38,0:05:39.95,Default,,0000,0000,0000,,Ta sama rzecz która tworzy DNA jest częścią tego Dialogue: 0,0:05:39.95,0:05:42.94,Default,,0000,0000,0000,,co tworzy te walutowe cząsteczki. Dialogue: 0,0:05:42.94,0:05:47.70,Default,,0000,0000,0000,,Więc adenina tworzy adenozynową część ATP. Dialogue: 0,0:05:47.70,0:05:50.21,Default,,0000,0000,0000,,A ta druga część tutaj to ryboza. Dialogue: 0,0:05:55.33,0:06:00.97,Default,,0000,0000,0000,,Możesz ją kojarzyć z RNA, kwasu rybonukleinowego. Dialogue: 0,0:06:00.97,0:06:03.04,Default,,0000,0000,0000,,Jest tak ponieważ ryboza pełni ważną rolę Dialogue: 0,0:06:03.04,0:06:05.15,Default,,0000,0000,0000,,w obu sytuacjach. Dialogue: 0,0:06:05.15,0:06:06.19,Default,,0000,0000,0000,,Ale nie będę się w to zagłębiać. Dialogue: 0,0:06:06.19,0:06:08.97,Default,,0000,0000,0000,,Więc ryboza to tylko cukier pięciowęglowy. Dialogue: 0,0:06:08.97,0:06:11.34,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy nie rysują cząsteczki, zwyczajowo zakłada się, Dialogue: 0,0:06:11.34,0:06:11.95,Default,,0000,0000,0000,,że chodzi o węgiel. Dialogue: 0,0:06:11.95,0:06:15.16,Default,,0000,0000,0000,,Więc tu jest jeden atom węgla, dwa atomy, trzy atomy, Dialogue: 0,0:06:15.16,0:06:18.65,Default,,0000,0000,0000,,cztery atomy, pięć atomów węgla. Dialogue: 0,0:06:18.65,0:06:19.72,Default,,0000,0000,0000,,Dobrze jest o tym wiedzieć. Dialogue: 0,0:06:19.72,0:06:21.84,Default,,0000,0000,0000,,Warto pamiętać że dzielą one części ich Dialogue: 0,0:06:21.84,0:06:23.70,Default,,0000,0000,0000,,cząsteczek z DNA. Dialogue: 0,0:06:23.70,0:06:26.38,Default,,0000,0000,0000,,To są znajome "cegiełki" które będziemy Dialogue: 0,0:06:26.38,0:06:27.26,Default,,0000,0000,0000,,widzieć wszędzie. Dialogue: 0,0:06:27.26,0:06:29.92,Default,,0000,0000,0000,,Ale chcę podkreślić, że zapamiętywanie tego Dialogue: 0,0:06:29.92,0:06:32.27,Default,,0000,0000,0000,,wcale nie pomoże ci zrozumieć, Dialogue: 0,0:06:32.27,0:06:35.36,Default,,0000,0000,0000,,że ATP w najprostszym sensie Dialogue: 0,0:06:35.36,0:06:37.52,Default,,0000,0000,0000,,jest siłą napędową reakcji biochemicznych. Dialogue: 0,0:06:37.52,0:06:41.52,Default,,0000,0000,0000,,A tu narysowałem grupę trifosforanową. Dialogue: 0,0:06:41.52,0:06:43.35,Default,,0000,0000,0000,,a to jest jej struktura molekularna. Dialogue: 0,0:06:43.35,0:06:44.49,Default,,0000,0000,0000,,A tu diagram Lewisa. Dialogue: 0,0:06:44.49,0:06:46.17,Default,,0000,0000,0000,,To jest jedna grupa fosforanowa. Dialogue: 0,0:06:46.17,0:06:48.53,Default,,0000,0000,0000,,To druga. Dialogue: 0,0:06:48.53,0:06:52.32,Default,,0000,0000,0000,,A to trzecia grupa. Dialogue: 0,0:06:52.32,0:06:54.97,Default,,0000,0000,0000,,Właśnie tak. Dialogue: 0,0:06:54.97,0:06:58.83,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy dowiedziałem się o tym, moim pierwszym pytaniem było: "OK, mogę Dialogue: 0,0:06:58.83,0:07:02.08,Default,,0000,0000,0000,,założyć, że jeśli poddasz ATP hydrolizie, Dialogue: 0,0:07:02.08,0:07:05.59,Default,,0000,0000,0000,,to wydzielana jest energia, Dialogue: 0,0:07:05.59,0:07:07.02,Default,,0000,0000,0000,,ale dlaczego tak się dzieje?" Dialogue: 0,0:07:07.02,0:07:08.88,Default,,0000,0000,0000,,Potem sam poszukałem odpowiedzi na to pytanie. Dialogue: 0,0:07:08.88,0:07:09.57,Default,,0000,0000,0000,,Oraz na całą resztę. Dialogue: 0,0:07:09.57,0:07:10.95,Default,,0000,0000,0000,,Ale dlaczego ta reakcja wydziela energię? Dialogue: 0,0:07:10.95,0:07:13.92,Default,,0000,0000,0000,,Co jest takiego w tym wiązaniu, co powoduje uwolnienie energii? Dialogue: 0,0:07:13.92,0:07:16.69,Default,,0000,0000,0000,,Weź pod uwagę, że wszystkie te wiązania to elektrony, które są Dialogue: 0,0:07:16.69,0:07:17.83,Default,,0000,0000,0000,,współdzielone przez różne atomy. Dialogue: 0,0:07:17.83,0:07:21.19,Default,,0000,0000,0000,,Najlepszy sposób myślenia o tej sprawie jest tutaj. Dialogue: 0,0:07:21.19,0:07:24.90,Default,,0000,0000,0000,,Te elektrony są wspólne poprzez to wiązanie Dialogue: 0,0:07:24.90,0:07:27.62,Default,,0000,0000,0000,,albo ten elektron jest dzielony poprzez to wiązanie Dialogue: 0,0:07:27.62,0:07:29.47,Default,,0000,0000,0000,,I pochodzi on od fosforanu. Dialogue: 0,0:07:29.47,0:07:31.68,Default,,0000,0000,0000,,Nie będę teraz rysować układu okresowego, ale wiedzcie, że fosfor ma Dialogue: 0,0:07:31.68,0:07:34.49,Default,,0000,0000,0000,,pięć wolnych elektronów, które może dzielić z innymi atomami. Dialogue: 0,0:07:34.49,0:07:37.37,Default,,0000,0000,0000,,Ma mniejszą elektroujemność niż tlen, więc tlen będzie Dialogue: 0,0:07:37.37,0:07:39.46,Default,,0000,0000,0000,,w pewnym sensie przyciągać elektron. Dialogue: 0,0:07:39.46,0:07:41.31,Default,,0000,0000,0000,,Ale ten elektron czyje się tu bardzo niekomfortowo. Dialogue: 0,0:07:41.31,0:07:43.93,Default,,0000,0000,0000,,I jest kilka powód ku temu. Dialogue: 0,0:07:43.93,0:07:45.70,Default,,0000,0000,0000,,Ma wysoki poziom energetyczny, Dialogue: 0,0:07:45.70,0:07:47.25,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ jest tu tyle negatywnie naładowanych Dialogue: 0,0:07:47.25,0:07:48.72,Default,,0000,0000,0000,,atomów tlenu, Dialogue: 0,0:07:48.72,0:07:50.59,Default,,0000,0000,0000,,Że one się w pewnym sensie odpychają Dialogue: 0,0:07:50.59,0:07:55.96,Default,,0000,0000,0000,,Więc elektrony w tym wiązaniu tak naprawdę Dialogue: 0,0:07:55.96,0:07:57.22,Default,,0000,0000,0000,,nie mogą zbliżyć się do jądra. Dialogue: 0,0:07:57.22,0:07:59.67,Default,,0000,0000,0000,,Osiągną więc niski poziom energetyczny. Dialogue: 0,0:07:59.67,0:08:03.00,Default,,0000,0000,0000,,To jest raczej uproszczenie niż rzeczywistość. Dialogue: 0,0:08:03.00,0:08:05.21,Default,,0000,0000,0000,,Wszyscy wiemy że elektrony mogą być bardzo skomplikowane. Dialogue: 0,0:08:05.21,0:08:07.43,Default,,0000,0000,0000,,No i jest całe ten świat mechaniki kwantowej. Dialogue: 0,0:08:07.43,0:08:08.38,Default,,0000,0000,0000,,Ale to jest dobry sposób, by to zrozumieć. Dialogue: 0,0:08:08.38,0:08:10.84,Default,,0000,0000,0000,,Te cząsteczki chcę być daleko od siebie nawzajem. Dialogue: 0,0:08:10.84,0:08:13.33,Default,,0000,0000,0000,,Ale masz te wiązania, więc ten elektron ma Dialogue: 0,0:08:13.33,0:08:14.40,Default,,0000,0000,0000,,wysoki poziom energetyczny. Dialogue: 0,0:08:14.40,0:08:17.25,Default,,0000,0000,0000,,Jest dalej od jąder tych dwóch atomów Dialogue: 0,0:08:17.25,0:08:18.58,Default,,0000,0000,0000,,niż by chciał. Dialogue: 0,0:08:18.58,0:08:22.22,Default,,0000,0000,0000,,A kiedy odrywasz tę grupę fosforanową, nagle Dialogue: 0,0:08:22.22,0:08:23.87,Default,,0000,0000,0000,,te elektrony mogą wejść w Dialogue: 0,0:08:23.87,0:08:25.11,Default,,0000,0000,0000,,niższy poziom energetyczny. Dialogue: 0,0:08:25.11,0:08:27.08,Default,,0000,0000,0000,,I to generuje energię. Dialogue: 0,0:08:27.08,0:08:32.03,Default,,0000,0000,0000,,Więc ta energia jest tam ukryta przez cały czas Dialogue: 0,0:08:32.03,0:08:34.41,Default,,0000,0000,0000,,Tak naprawdę zawsze kiedy mówią, że jakaś reakcja chemiczna generuje energię, Dialogue: 0,0:08:34.41,0:08:37.20,Default,,0000,0000,0000,,oznacza to elektrony wchodzące na niższy poziom energetyczny. Dialogue: 0,0:08:47.51,0:08:48.57,Default,,0000,0000,0000,,Więc właśnie o to chodzi. Dialogue: 0,0:08:48.57,0:08:50.61,Default,,0000,0000,0000,,W późniejszych filmikach, kiedy będziemy przerabiać Dialogue: 0,0:08:50.61,0:08:54.48,Default,,0000,0000,0000,,oddychanie komórkowe i glikolizę, za każdym razem kiedy Dialogue: 0,0:08:54.48,0:08:57.33,Default,,0000,0000,0000,,będziemy mówić o energii,tak naprawdę będą to elektrony przechodzące z Dialogue: 0,0:08:57.33,0:08:59.90,Default,,0000,0000,0000,,niewygodnych stanów do stanów wygodniejszych. Dialogue: 0,0:08:59.90,0:09:02.64,Default,,0000,0000,0000,,I podczas tego procesu wytwarzana jest energia. Dialogue: 0,0:09:02.64,0:09:05.62,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli jestem w samolocie albo z niego wyskakuję, Dialogue: 0,0:09:05.62,0:09:07.18,Default,,0000,0000,0000,,mam wysoką energię potencjalną kiedy Dialogue: 0,0:09:07.18,0:09:08.05,Default,,0000,0000,0000,,wyskakuję z samolotu. Dialogue: 0,0:09:08.05,0:09:10.28,Default,,0000,0000,0000,,Możecie to uważać za "niewygodny" stan. Dialogue: 0,0:09:10.28,0:09:13.35,Default,,0000,0000,0000,,a kiedy siedzę na kanapie i oglądam mecz, Dialogue: 0,0:09:13.35,0:09:15.69,Default,,0000,0000,0000,,mam o wiele mniej energii potencjalnej, i to jest Dialogue: 0,0:09:15.69,0:09:16.50,Default,,0000,0000,0000,,bardzo wygodny stan. Dialogue: 0,0:09:16.50,0:09:18.79,Default,,0000,0000,0000,,I mógłbym wytworzyć dużo energii Dialogue: 0,0:09:18.79,0:09:20.48,Default,,0000,0000,0000,,gdybym spadł z samolotu na kanapę. Dialogue: 0,0:09:20.48,0:09:21.59,Default,,0000,0000,0000,,No ale nie wiem. Dialogue: 0,0:09:21.59,0:09:24.54,Default,,0000,0000,0000,,Moje analogie zawsze się psują po pewnym momencie. Dialogue: 0,0:09:24.54,0:09:28.23,Default,,0000,0000,0000,,Ostatnia rzecz którą chciałbym omówić jest jak Dialogue: 0,0:09:28.23,0:09:29.53,Default,,0000,0000,0000,,dokładnie ta reakcja zachodzi. Dialogue: 0,0:09:29.53,0:09:32.41,Default,,0000,0000,0000,,Jak dotąd mógłbyś już wyłączyć to wideo I poradziłbyś już Dialogue: 0,0:09:32.41,0:09:35.68,Default,,0000,0000,0000,,sobie z ATP używanym w 95% biologii, Dialogue: 0,0:09:35.68,0:09:36.79,Default,,0000,0000,0000,,zwłaszcza w rozszerzonej biologii. Dialogue: 0,0:09:36.79,0:09:38.63,Default,,0000,0000,0000,,Ale chcę, żebyście zrozumieli Dialogue: 0,0:09:38.63,0:09:40.32,Default,,0000,0000,0000,,jak właściwie zachodzi ta reakcja. Dialogue: 0,0:09:40.32,0:09:43.11,Default,,0000,0000,0000,,Żeby to wyjaśnić, wytnę i wkleję Dialogue: 0,0:09:43.11,0:09:44.15,Default,,0000,0000,0000,,te części. Dialogue: 0,0:09:44.15,0:09:46.17,Default,,0000,0000,0000,,Już powiedziałem że ten tutaj zaraz Dialogue: 0,0:09:46.17,0:09:51.28,Default,,0000,0000,0000,,rozdzieli ATP Dialogue: 0,0:09:58.49,0:10:01.03,Default,,0000,0000,0000,,Więc to jest grupa fosforanowa która się odrywa. Dialogue: 0,0:10:01.03,0:10:02.36,Default,,0000,0000,0000,,A tutaj mamy resztę cząsteczki. Dialogue: 0,0:10:02.36,0:10:05.31,Default,,0000,0000,0000,,Zostało nam ADP. Dialogue: 0,0:10:05.31,0:10:07.53,Default,,0000,0000,0000,,To jest ADP. Dialogue: 0,0:10:07.53,0:10:09.34,Default,,0000,0000,0000,,Nie muszę nawet teko kopiować i wklejać. Dialogue: 0,0:10:09.34,0:10:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Możesz po prostu zapamiętać że to jest grupa adenozynowa. Dialogue: 0,0:10:18.05,0:10:19.50,Default,,0000,0000,0000,,W ten sposób. Dialogue: 0,0:10:19.50,0:10:22.24,Default,,0000,0000,0000,,Już powiedzieliśmy sobie że zachodzi tu hydroliza Dialogue: 0,0:10:22.24,0:10:24.93,Default,,0000,0000,0000,,czyli to się odrywa i wytwarza energię. Dialogue: 0,0:10:24.93,0:10:25.77,Default,,0000,0000,0000,,Ale mam za cel wyjaśnić wam Dialogue: 0,0:10:25.77,0:10:28.30,Default,,0000,0000,0000,,ten mechanizm. Dialogue: 0,0:10:28.30,0:10:30.26,Default,,0000,0000,0000,,Troszeczkę uproszczony mechanizm Dialogue: 0,0:10:30.26,0:10:31.63,Default,,0000,0000,0000,,tego, co właściwie się tu dzieje. Dialogue: 0,0:10:31.63,0:10:34.82,Default,,0000,0000,0000,,Powiedziałem, że ta reakcja zachodzi w obecności wody. Dialogue: 0,0:10:34.82,0:10:37.21,Default,,0000,0000,0000,,Więc narysuję tu cząsteczkę H2O. Dialogue: 0,0:10:37.21,0:10:40.04,Default,,0000,0000,0000,,No i mam teraz tlen i wodór. Dialogue: 0,0:10:40.04,0:10:42.10,Default,,0000,0000,0000,,I jeszcze jeden wodór. Dialogue: 0,0:10:42.10,0:10:43.71,Default,,0000,0000,0000,,Tu jest właśnie woda. Dialogue: 0,0:10:43.71,0:10:47.36,Default,,0000,0000,0000,,Więc hydroliza to reakcja gdzie mówisz: "hej, Dialogue: 0,0:10:47.36,0:10:51.42,Default,,0000,0000,0000,,ten gościu tutaj chce się z tym związać" Dialogue: 0,0:10:51.42,0:10:53.92,Default,,0000,0000,0000,,albo "chce współdzielić z czymś elektrony". Dialogue: 0,0:10:53.92,0:10:58.50,Default,,0000,0000,0000,,Więc może ten wodór idzie tutaj i dzieli Dialogue: 0,0:10:58.50,0:11:02.25,Default,,0000,0000,0000,,swoje elektrony z tym atomem tlenu. Dialogue: 0,0:11:02.25,0:11:06.32,Default,,0000,0000,0000,,I później ten fosfor ma dodatkowy elektron, który musi Dialogue: 0,0:11:06.32,0:11:06.82,Default,,0000,0000,0000,,z kimś podzielić. Dialogue: 0,0:11:06.82,0:11:09.19,Default,,0000,0000,0000,,Pamiętajcie, że ma pięć elektronów walencyjnych, które Dialogue: 0,0:11:09.19,0:11:10.36,Default,,0000,0000,0000,,chce dzielić z tlenem. Dialogue: 0,0:11:10.36,0:11:14.04,Default,,0000,0000,0000,,Właśnie dzieli z nim raz, dwa, trzy, cztery elektrony. Dialogue: 0,0:11:14.04,0:11:17.67,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli wodór idzie do tego tutaj, to została nam Dialogue: 0,0:11:17.67,0:11:19.98,Default,,0000,0000,0000,,niebieska grupa OH. Dialogue: 0,0:11:19.98,0:11:22.46,Default,,0000,0000,0000,,Ten tutaj może dzielić z fosforem Dialogue: 0,0:11:22.46,0:11:24.81,Default,,0000,0000,0000,,jeden z jego dodatkowych elektronów. Dialogue: 0,0:11:24.81,0:11:27.19,Default,,0000,0000,0000,,Więc OH robi tak. Dialogue: 0,0:11:27.19,0:11:29.23,Default,,0000,0000,0000,,I to jest właśnie proces hydrolizy. Dialogue: 0,0:11:29.23,0:11:31.35,Default,,0000,0000,0000,,Ta reakcja może też zachodzić w inny sposób. Dialogue: 0,0:11:31.35,0:11:33.04,Default,,0000,0000,0000,,Mogłem to przeciąć tutaj. Dialogue: 0,0:11:33.04,0:11:34.74,Default,,0000,0000,0000,,Mogłem to wszystko przeciąć tutaj. Dialogue: 0,0:11:34.74,0:11:37.27,Default,,0000,0000,0000,,I wtedy ten gość zatrzymałby tlen, Dialogue: 0,0:11:37.27,0:11:38.89,Default,,0000,0000,0000,,do którego przyłączyłby się wodór. Dialogue: 0,0:11:38.89,0:11:40.82,Default,,0000,0000,0000,,A ten gość zabrałby grupę OH. Dialogue: 0,0:11:40.82,0:11:42.54,Default,,0000,0000,0000,,To może się dziać na każdy z tych sposobów. Dialogue: 0,0:11:42.54,0:11:44.76,Default,,0000,0000,0000,,Oba są tak samo poprawne Dialogue: 0,0:11:44.76,0:11:47.01,Default,,0000,0000,0000,,Chcę też zwrócić uwagę na coś, Dialogue: 0,0:11:47.01,0:11:48.44,Default,,0000,0000,0000,,co jest nieco bardziej skomplikowane. Dialogue: 0,0:11:48.44,0:11:50.93,Default,,0000,0000,0000,,Zastanawiałem się nawet, czy tego nie pominąć. Dialogue: 0,0:11:50.93,0:11:53.31,Default,,0000,0000,0000,,Wyjaśniałem, że przyczyną, dla której elektron wchodzi Dialogue: 0,0:11:53.31,0:11:56.51,Default,,0000,0000,0000,,na niższy poziom energetyczny kiedy przerwie się wiązanie Dialogue: 0,0:11:56.51,0:12:00.37,Default,,0000,0000,0000,,jest to, że ten elektron jest szczęśliwszy Dialogue: 0,0:12:00.37,0:12:03.09,Default,,0000,0000,0000,,na niższym poziomie energetycznym. Weźmy na przykład ten elektron Dialogue: 0,0:12:03.09,0:12:04.76,Default,,0000,0000,0000,,Elektron należący do fosforu jest teraz szczęśliwszy. Dialogue: 0,0:12:04.76,0:12:06.54,Default,,0000,0000,0000,,Ma niższy poziom energetyczny, Dialogue: 0,0:12:06.54,0:12:07.95,Default,,0000,0000,0000,,bo nie jest rozciągany, Dialogue: 0,0:12:07.95,0:12:10.35,Default,,0000,0000,0000,,nie musi spędzać czasu pomiędzy tym a tamtym atomem. Dialogue: 0,0:12:10.35,0:12:13.05,Default,,0000,0000,0000,,bo chcą one się rozdzielić Dialogue: 0,0:12:13.05,0:12:14.56,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ mają ujemne ładunki. Dialogue: 0,0:12:14.56,0:12:15.91,Default,,0000,0000,0000,,To jest jeden powód. Dialogue: 0,0:12:15.91,0:12:18.41,Default,,0000,0000,0000,,Drugi powód, o którym będziemy dużo mówić, Dialogue: 0,0:12:18.41,0:12:21.54,Default,,0000,0000,0000,,kiedy weźmiemy się za chemię organiczną, Dialogue: 0,0:12:21.54,0:12:23.94,Default,,0000,0000,0000,,to fakt, że ma on większy rezonans. Dialogue: 0,0:12:23.94,0:12:27.77,Default,,0000,0000,0000,,Więcej struktur (konfiguracji) rezonansowych. Dialogue: 0,0:12:27.77,0:12:31.36,Default,,0000,0000,0000,,To znaczy, że te elektrony, te dodatkowe Dialogue: 0,0:12:31.36,0:12:34.24,Default,,0000,0000,0000,,elektrony tutaj, mogą się poruszać pomiędzy Dialogue: 0,0:12:34.24,0:12:37.17,Default,,0000,0000,0000,,różnymi atomami. Co sprawia, że cząsteczka jest jeszcze bardziej stabilna. Dialogue: 0,0:12:37.17,0:12:40.91,Default,,0000,0000,0000,,Wyobraźcie sobie, że ten tlen tutaj ma dodatkowy Dialogue: 0,0:12:40.91,0:12:42.70,Default,,0000,0000,0000,,elektron ze sobą. Dialogue: 0,0:12:42.70,0:12:47.84,Default,,0000,0000,0000,,Ten dodatkowy elektron mógłby iść tutaj Dialogue: 0,0:12:47.84,0:12:51.18,Default,,0000,0000,0000,,i uformować podwójne wiązanie z fosforem. Dialogue: 0,0:12:51.18,0:12:54.81,Default,,0000,0000,0000,,A ten elektron tutaj mógłby wtedy przeskoczyć z powrotem Dialogue: 0,0:12:54.81,0:12:55.87,Default,,0000,0000,0000,,do tlenu. Dialogue: 0,0:12:55.87,0:12:58.40,Default,,0000,0000,0000,,I mogłoby to się zdarzyć także w tym miejscu i w tym. Dialogue: 0,0:12:58.40,0:12:59.99,Default,,0000,0000,0000,,Nie będę się zagłębiał w szczegóły, ale to Dialogue: 0,0:12:59.99,0:13:01.80,Default,,0000,0000,0000,,także czyni tę cząsteczkę stabilniejszą. Dialogue: 0,0:13:01.80,0:13:03.59,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli już przerabiałeś chemię organiczną, to Dialogue: 0,0:13:03.59,0:13:05.08,Default,,0000,0000,0000,,zrozumiesz to lepiej. Dialogue: 0,0:13:05.08,0:13:07.57,Default,,0000,0000,0000,,Ale na razie to pomińmy. Dialogue: 0,0:13:07.57,0:13:11.12,Default,,0000,0000,0000,,Najważniejsza rzecz, którą należy pamiętać o ATP jest fakt, Dialogue: 0,0:13:11.12,0:13:14.46,Default,,0000,0000,0000,,że kiedy odczepisz grupę fosforanową, generuje to energię Dialogue: 0,0:13:14.46,0:13:17.95,Default,,0000,0000,0000,,która może napędzać wszystkie rodzaje funkcji biologicznych, Dialogue: 0,0:13:17.95,0:13:20.57,Default,,0000,0000,0000,,np. wzrost i ruch, skurcze Dialogue: 0,0:13:20.57,0:13:23.90,Default,,0000,0000,0000,,mięśni, impulsy elektryczne Dialogue: 0,0:13:23.90,0:13:25.29,Default,,0000,0000,0000,,w nerwach i mózgu. Dialogue: 0,0:13:25.29,0:13:29.31,Default,,0000,0000,0000,,Więc ATP to główna bateria albo waluta energii w Dialogue: 0,0:13:29.31,0:13:32.54,Default,,0000,0000,0000,,organizmach. To jest najważniejszy fakt Dialogue: 0,0:13:32.54,0:13:33.79,Default,,0000,0000,0000,,dotyczący ATP.