WEBVTT

00:00:00.303 --> 00:00:04.941
Bugün sizinle aşkın matematiği
hakkında konuşmak istiyorum.

00:00:04.941 --> 00:00:06.681
Sanırım hepimiz matematikçilerin

00:00:06.681 --> 00:00:11.597
aşkı bulmada ne kadar iyi
olduklarını biliyor ve kabul ediyoruz.

00:00:11.597 --> 00:00:15.045
Fakat bunun sebebi sadece
havalı kişiliklerimiz,

00:00:15.045 --> 00:00:19.544
üstün konuşma yeteneklerimiz
ve harika kalem kutularımız değil.

00:00:19.544 --> 00:00:24.070
Bu sebeplerin yanı sıra, doğru insanı
bulmak için fazlasıyla matematik

00:00:24.070 --> 00:00:26.462
yapmış olmamızın da payı var.

NOTE Paragraph

00:00:26.462 --> 00:00:29.875
Konuyla ilgili favorim olan,

00:00:29.875 --> 00:00:33.371
"Neden Bir Kız Arkadaşım Yok" isimli
makalede-- (Gülüşmeler)

00:00:33.371 --> 00:00:37.091
Peter Backus aşkı bulma şansını
değerlendirmeye çalışıyor.

00:00:37.091 --> 00:00:39.457
Şimdi, Peter hiç de açgözlü birisi değil.

00:00:39.457 --> 00:00:41.542
İngiltere'de mevcut olan her kadından,

00:00:41.542 --> 00:00:44.955
Peter'in aradığı özellikler sadece;
yakınında yaşayan birisi olması,

00:00:44.955 --> 00:00:46.856
doğru yaş aralığında birisi olması,

00:00:46.856 --> 00:00:49.666
üniversite mezunu birisi olması,

00:00:49.666 --> 00:00:51.824
kendisiyle geçinebileceği birisi olması,

00:00:51.824 --> 00:00:53.900
çekici birisi olması

00:00:53.900 --> 00:00:56.438
ve onu çekici bulacak
birisi olması.

00:00:56.438 --> 00:00:59.441
(Gülüşmeler)

00:00:59.441 --> 00:01:04.427
Ve sonucunda bütün İngiltere'den
sadece 26 kadın çıkıyor.

00:01:05.441 --> 00:01:07.602
İşler pek iyi gözükmüyor,
değil mi Peter?

00:01:07.602 --> 00:01:09.469
Şimdi, bu duruma şu açıdan bakalım:

00:01:09.469 --> 00:01:12.574
Çıkan sonuç, uzaylı sayısına dair
yapılan en iyi tahminlerden

00:01:12.574 --> 00:01:16.799
neredeyse 400 kat daha az.

00:01:16.799 --> 00:01:21.676
Aynı zamanda bu sonuç, Peter'in belli 
bir gece gezmesinde bu özel bayanlardan

00:01:21.676 --> 00:01:23.902
herhangi biriyle tanışma şansını

00:01:23.902 --> 00:01:25.288
285000'de 1
olarak gösteriyor.

00:01:25.288 --> 00:01:27.491
Sanırım matematikçilerin
artık o kadar dışarıya

00:01:27.491 --> 00:01:30.915
çıkmaya zahmet etmemelerinin
sebebi bu olsa gerek.

NOTE Paragraph

00:01:30.915 --> 00:01:32.644
Durum şu ki, şahsen ben

00:01:32.644 --> 00:01:35.373
böylesine karamsar bir
bakış açısını takip etmiyorum.

00:01:35.373 --> 00:01:37.602
Çünkü ben biliyorum ki,
tıpkı sizin gibi,

00:01:37.602 --> 00:01:40.194
aşk pek de böyle çalışmıyor.

00:01:40.194 --> 00:01:45.304
İnsan duyguları özenlice düzenlenmiş,
rasyonel ve kolay tahmin edilebilir değil.

00:01:45.304 --> 00:01:47.711
Fakat aynı zamanda biliyorum ki,

00:01:47.711 --> 00:01:51.015
bu matematiğin bize sunabileceği
hiçbir şey yok anlamına gelmiyor,

00:01:51.015 --> 00:01:54.966
çünkü aşk, hayatın çoğunluğu gibi,
desenlerle dolu

00:01:54.966 --> 00:01:59.042
ve matematik de en nihayetinde
tamamen desenleri çalışmakla ilgili.

00:01:59.042 --> 00:02:03.345
Hava tahmininden
borsadaki dalgalanmalara,

00:02:03.345 --> 00:02:06.750
gezegenlerin hareketlerine, şehirlerin
gelişimine kadar desenlerle dolu.

00:02:06.750 --> 00:02:09.454
Dürüst olmak gerekirse,
bunlardan hiçbirinin de pek

00:02:09.454 --> 00:02:12.850
özenle düzenlenmiş ve kolay
tahmin edilebilir olmadıklarını biliyoruz.

00:02:12.850 --> 00:02:17.877
Çünkü bence matematik 
o kadar güçlü ki, bize neredeyse

00:02:17.877 --> 00:02:21.631
her şey için yeni bir bakış 
açısı verme potansiyeli var.

00:02:21.631 --> 00:02:25.187
Aşk kadar esrarengiz bir şey için bile...

00:02:25.187 --> 00:02:26.675
Bununla birlikte,

00:02:26.675 --> 00:02:31.236
matematiğin ne kadar muazzam ve
konuyla alakalı olduğunu göstermek için,

00:02:31.236 --> 00:02:39.220
size matematiksel olarak kanıtlanabilir
üç ana aşk tavsiyemi vermek istiyorum.

NOTE Paragraph

00:02:39.980 --> 00:02:41.939
Tamamdır, işte Ana Tavsiye #1:

00:02:41.939 --> 00:02:44.903
Online arkadaşlık sitelerinde 
nasıl başarılı olursun?

00:02:46.323 --> 00:02:50.159
OkCupid benim favori online
arkadaşlık sitem,

00:02:50.159 --> 00:02:53.574
sebebi de bir grup matematikçi
tarafından yapılmış olması.

00:02:53.574 --> 00:02:55.343
Şimdi, onlar matematikçi
olduklarından

00:02:55.343 --> 00:02:57.083
neredeyse on yıldır

00:02:57.083 --> 00:02:59.936
siteyi kullanan herkes hakkında
bilgi topluyorlar.

00:02:59.936 --> 00:03:02.200
Ve bu arkadaşlık sitesinde

00:03:02.200 --> 00:03:04.067
kendimizi nasıl tanıttığımızın

00:03:04.067 --> 00:03:06.184
ve diğerleriyle nasıl etkileşim
kurduğumuzun

00:03:06.184 --> 00:03:07.876
desenlerini araştırıyorlar.

00:03:07.876 --> 00:03:10.825
Sonucunda da ciddi derecede
ilginç bulgular ortaya çıkarıyorlar

00:03:10.825 --> 00:03:12.447
Bunlardan benim favorim şu ki;

00:03:12.447 --> 00:03:15.827
bulduklarına göre online arkadaşlık
sitelerinde

00:03:15.827 --> 00:03:21.672
popülerliğinizi ne kadar çekici olduğunuz
dikte etmiyor.

00:03:21.679 --> 00:03:25.391
Hatta aslında, insanların sizin
çirkin olduğunuzu düşünmesi

00:03:25.391 --> 00:03:28.260
işinize yarayabilir.

00:03:28.260 --> 00:03:30.066
Nasıl olduğunu anlatayım.

00:03:30.066 --> 00:03:34.565
OkCupid'in neyse ki zorunlu olmayan
bir bölümünde,

00:03:34.565 --> 00:03:37.565
insanların ne kadar çekici
olduğunu 1'den 5'e kadar

00:03:37.565 --> 00:03:40.022
değerlendirebilme hakkınız var.

00:03:40.022 --> 00:03:43.362
Şimdi, eğer bu skoru,
yani ortalama skoru,

00:03:43.362 --> 00:03:46.216
belirli kişilerin aldıkları mesaj
sayısıyla karşılaştırırsak,

00:03:46.216 --> 00:03:47.876
çekiciliğin online arkadaşlık

00:03:47.876 --> 00:03:51.854
sitelerinde popülariteyle nasıl 
bağlantılı olduğunu anlamaya başlıyoruz.

NOTE Paragraph

00:03:51.854 --> 00:03:55.177
OkCupid'deki arkadaşlar da sonuç olarak
bu grafiği buluyorlar.

00:03:55.177 --> 00:03:58.230
Buradan anlamamız gereken
önemli şey ise, ne kadar çekiciyseniz

00:03:58.230 --> 00:04:01.058
o kadar fazla mesaj
alacaksınız gibi bir şart olmadığı.

00:04:01.058 --> 00:04:04.932
O zaman sormamız gereken soru:
Nasıl oluyor da yukarıdaki bu kişiler,

00:04:04.932 --> 00:04:09.566
aşağıda bulunan ve aynı 
derecede çekici olan buradaki

00:04:09.566 --> 00:04:12.170
diğer kişilerden çok daha popülerler?

00:04:12.170 --> 00:04:16.699
Bunun sebebi ise önemli olan tek şeyin 
direkt dış görünüş olmaması.

00:04:16.699 --> 00:04:19.477
Bulgularını bir örnekle 
göstereyim.

00:04:19.477 --> 00:04:23.607
Örneğin, Portia de Rossi gibi 
birini ele alalım.

00:04:23.607 --> 00:04:28.279
Herkes Portia de Rossi'nin çok güzel
bir kadın olduğu konusunda hemfikir.

00:04:28.279 --> 00:04:31.940
Kimse onun çirkin olduğunu düşünmüyor;
ama o bir süper model de değil.

00:04:31.940 --> 00:04:36.561
Portia de Rossi'yi Sarah Jessica Parker
gibi biriyle karşılaştırırsanız,

00:04:36.561 --> 00:04:39.846
ben dahil bir çok insan

00:04:39.846 --> 00:04:44.320
Sarah Jessica Parker'ın gerçekten harika
olduğunu düşünür.

00:04:44.320 --> 00:04:46.990
Hatta dünya üzerinde yaşayan

00:04:46.990 --> 00:04:49.639
en güzel varlık olduğunu...

00:04:49.639 --> 00:04:55.660
Fakat bazı insanlar,
yani internettekilerin çoğu,

00:04:55.660 --> 00:05:01.838
onun biraz ata benzediğini düşünüyorlar.
(Gülüşmeler)

00:05:01.838 --> 00:05:05.098
Şimdi, insanlara Sarah Jessica Parker veya
Portia de Rossi'yi

00:05:05.098 --> 00:05:07.260
ne kadar çekici bulduklarını sorarsanız,

00:05:07.260 --> 00:05:10.213
ve onlardan 1 ila 5 arası bir puan
vermelerini isterseniz,

00:05:10.213 --> 00:05:13.218
sanıyorum ki ortalama 
aynı puanı alırlardı.

00:05:13.218 --> 00:05:15.979
Fakat oylama şekilleri çok farklı olurdu.

00:05:15.979 --> 00:05:18.522
Portia'nın puanları
4'ün etrafında toplanırdı

00:05:18.522 --> 00:05:20.982
çünkü herkes onun çok güzel olduğunu
kabul ediyor.

00:05:20.982 --> 00:05:23.643
Ama Sarah Jessica Parker için
fikirler tamamen bölünür.

00:05:23.643 --> 00:05:26.067
Puanında büyük bir dağılım olurdu.

00:05:26.067 --> 00:05:28.389
Aslında önemli olan bu dağılım.

00:05:28.389 --> 00:05:30.865
Seni bir online arkadaşlık sitesinde

00:05:30.865 --> 00:05:33.065
popüler yapan şey bu dağılım.

00:05:33.065 --> 00:05:34.236
Yani bu demek oluyor ki,

00:05:34.236 --> 00:05:36.735
eğer bazı insanlar senin çekici
olduğunu düşünüyorsa,

00:05:36.735 --> 00:05:38.683
ve diğerleri koca bir çirkin
düşünüyorsa,

00:05:38.683 --> 00:05:43.935
aslında daha iyi durumdasın.

00:05:43.935 --> 00:05:46.173
Bu herkesin seni yan kapıdaki 
hoş kız olarak

00:05:46.173 --> 00:05:47.904
görmesinden çok daha iyi.

NOTE Paragraph

00:05:47.904 --> 00:05:50.153
Bu mesajları gönderen kişiler
açısından düşününce

00:05:50.153 --> 00:05:53.387
daha kulağa mantıklı gelmeye 
başlıyor bence.

00:05:53.387 --> 00:05:55.738
Diyelim ki, birini çekici buluyorsunuz;

00:05:55.738 --> 00:05:59.992
ama başka insanların ondan o kadar da
etkilenmediğinden şüphelisiniz.

00:05:59.992 --> 00:06:02.543
Yani, sizin için daha az rekabet var ve

00:06:02.543 --> 00:06:04.979
iletişime geçmeniz için daha teşvik edici.

00:06:04.979 --> 00:06:07.803
Bir de şunu düşünün: birini çekici
buluyorsunuz;

00:06:07.803 --> 00:06:11.060
ama herkesin onu çekici bulacağından
kuşkulanıyorsunuz.

00:06:11.060 --> 00:06:14.624
O halde, dürüst olalım, neden 
kendinizi küçük duruma düşüresiniz ki?

00:06:14.628 --> 00:06:16.904
İşin ilginç kısmı şu:

00:06:16.904 --> 00:06:21.378
İnsanlar çöpçatanlık sitelerinde 
kullanacakları fotoğrafları seçerken,

00:06:21.378 --> 00:06:23.670
bazı insanların çekici bulmayacağını

00:06:23.670 --> 00:06:27.160
düşündükleri yönlerini minimize 
etmeye çalışıyorlar.

00:06:27.160 --> 00:06:31.457
Klasik bir örnek: biraz kilolu insanların

00:06:31.457 --> 00:06:34.921
kasıtlı olarak fazla kesilmiş bir
fotoğraf seçmeleri

00:06:34.921 --> 00:06:36.678
ya da kel erkeklerin, örneğin,

00:06:36.678 --> 00:06:39.477
kasıtlı olarak şapka taktıkları
fotoğrafları seçmeleri...

00:06:39.477 --> 00:06:42.142
Fakat eğer başarılı olmak istiyorsanız, 
aslında yapmanız

00:06:42.142 --> 00:06:43.536
gereken bunun tam tersi.

00:06:43.536 --> 00:06:48.347
Aslında bunun yerine, sizi farklı kılan 
şeylerin üzerinde durmalısınız,

00:06:48.356 --> 00:06:52.300
bazı insanların bunu çekici bulmayacağını
düşünseniz bile.

00:06:52.300 --> 00:06:55.544
Çünkü sizi beğenen insanlar,
sizi her halükarda beğenecek

00:06:55.544 --> 00:07:00.485
ve beğenmeyen önemsiz insanlar, yani,
onlar sadece sizin yararınıza olacak.

NOTE Paragraph

00:07:00.497 --> 00:07:02.897
Tamam, Ana Tavsiye #2:
Doğru insan nasıl seçilir.

00:07:02.897 --> 00:07:05.624
Diyelim ki, flört alanında

00:07:05.624 --> 00:07:07.092
müthiş bir başarınız var.

00:07:07.092 --> 00:07:11.395
Ama soru şu: Bu başarıyı nasıl

00:07:11.395 --> 00:07:15.179
uzun dönemli mutluluğa çevireceksiniz,
özellikle,

00:07:15.186 --> 00:07:19.437
durulmak için doğru zamanın gelip 
gelmediğine nasıl karar vereceksiniz?

00:07:19.437 --> 00:07:22.269
Genelde, durulup karşınıza çıkan ve

00:07:22.269 --> 00:07:24.292
sizinle ilgilenen ilk insanla

00:07:24.292 --> 00:07:26.505
evlenmeniz akla uygun değil.

00:07:26.505 --> 00:07:29.659
Ama aynı şekilde, uzun dönemli 
mutluluk şansınızı

00:07:29.659 --> 00:07:32.661
arttırmak istiyorsanız, çok da 
uzatmak istemezsiniz.

00:07:32.661 --> 00:07:35.843
En sevdiğim yazar Jane Austen'ın da
dediği gibi:

00:07:35.843 --> 00:07:38.061
"27 yaşında evlenmemiş bir kadın

00:07:38.061 --> 00:07:41.726
asla sevgiyi hissedeceğini ve
canlandıracağını ummaz".

00:07:41.726 --> 00:07:43.718
(Gülüşmeler)

00:07:43.718 --> 00:07:47.272
Teşekkürler Jane.
Aşk hakkında ne bilirsin ki?

NOTE Paragraph

00:07:47.836 --> 00:07:49.391
O halde soru şu:

00:07:49.391 --> 00:07:51.996
Durulmak için doğru zamanın geldiğini
nasıl anlarsınız,

00:07:51.996 --> 00:07:54.675
hayatınız boyunca flört edebileceğiniz
onca insan varken?

00:07:54.675 --> 00:07:58.350
Neyse ki, burada bize yardım 
etmesi için kullandığımız

00:07:58.350 --> 00:08:00.874
harika bir matematik var,
optimum durma teorisi adlı.

00:08:00.874 --> 00:08:02.774
O halde düşünün,

00:08:02.774 --> 00:08:05.044
15 yaşında flört etmeye başlıyorsunuz

00:08:05.044 --> 00:08:09.128
ve ideal olarak 35 yaşına geldiğinizde
evlenmek istiyorsunuz.

00:08:09.128 --> 00:08:10.668
Ve hayatınız boyunca potansiyel

00:08:10.668 --> 00:08:13.154
olarak flört edebileceğiniz birtakım
insanlar var

00:08:13.154 --> 00:08:15.308
ve farklı seviyelerde iyiler.

00:08:15.308 --> 00:08:18.199
Kurallar şöyle, bir defa durulup 
evlendikten sonra,

00:08:18.199 --> 00:08:20.902
neye sahip olabileceğinizi görmek için
öteye bakamazsınız

00:08:20.902 --> 00:08:23.512
ve aynı şekilde geri gidip
fikrinizi değiştiremezsiniz.

00:08:23.512 --> 00:08:25.082
En azından tecrübelerime göre,

00:08:25.082 --> 00:08:27.904
insanlar genelde başkası için 
reddedildikten yıllar sonra

00:08:27.904 --> 00:08:33.320
anımsanmayı pek hoş bulmuyor, 
ya da sadece ben böyleyim.

NOTE Paragraph

00:08:33.320 --> 00:08:36.527
O halde matematik flört pencerenizdeki 
ilk yüzde 37'ye

00:08:36.527 --> 00:08:39.558
ne yapmanız gerektiğini söylüyor.

00:08:39.558 --> 00:08:43.999
Ciddi bir evlenme potansiyeli olan herkesi
geri çevirmelisiniz.

00:08:43.999 --> 00:08:45.513
(Gülüşmeler)

00:08:45.513 --> 00:08:49.319
Ve sonra, önceden gördüğünüz herkesten

00:08:49.319 --> 00:08:52.154
daha iyi olan sıradaki 
insanı seçmelisiniz.

00:08:52.154 --> 00:08:53.476
İşte örneğimiz bu.

00:08:53.476 --> 00:08:56.308
Eğer bunu yaparsanız, bu mükemmel 
eşi bulma şansınızı

00:08:56.308 --> 00:08:58.975
maksimuma çıkaracağınız,

00:08:58.975 --> 00:09:03.437
matematiksel olarak kanıtlanmış 
en iyi yöntem.

00:09:03.437 --> 00:09:07.909
Tabi maalesef, bu yöntemin bazı riskleri
olduğunu size söylemem gerekiyor.

00:09:08.382 --> 00:09:13.072
Örneğin, mükemmel eşinizin 
ilk yüzde 37'de

00:09:13.072 --> 00:09:16.226
karşınıza çıktığını düşünün.

00:09:16.226 --> 00:09:18.939
Ne yazık ki onu geri çevirmeniz gerekiyor.

00:09:18.939 --> 00:09:21.652
(Gülüşmeler)

00:09:21.652 --> 00:09:23.997
Eğer matematiği izliyorsanız,

00:09:23.997 --> 00:09:25.663
korkarım daha önce gördüğünüzden

00:09:25.663 --> 00:09:27.790
daha iyisi ile karşılaşmayacaksınız

00:09:27.790 --> 00:09:32.093
ve herkesi reddetmeye devam edip
yalnız öleceksiniz.

00:09:32.093 --> 00:09:33.776
(Gülüşmeler)

00:09:34.736 --> 00:09:39.617
Muhtelemen kalıntılarınızı kemiren
kedilerle çevrilmiş bir şekilde...

NOTE Paragraph

00:09:39.617 --> 00:09:43.422
Bunun dışında, bir başka risk de

00:09:43.422 --> 00:09:46.667
ilk yüzde 37'de flört
ettiğiniz insanların

00:09:46.667 --> 00:09:50.507
inanılmaz donuk, sıkıcı, 
berbat insanlar olması.

00:09:50.507 --> 00:09:53.232
Sorun değil; çünkü reddetme fazındasınız,

00:09:53.232 --> 00:09:55.073
o halde tamam,
onları reddebilirsiniz.

00:09:55.073 --> 00:09:58.541
Fakat düşünün ki çıkagelen sıradaki insan

00:09:58.541 --> 00:10:02.879
daha önce gördüğünüz herkesten

00:10:02.879 --> 00:10:04.761
daha az sıkıcı, donuk ve berbat.

00:10:04.761 --> 00:10:08.963
Eğer matematiği izliyorsanız,
korkarım ki onunla evlenip,

00:10:08.963 --> 00:10:12.376
doğrusu, vasat bir ilişki 
ile sonuçlanırsınız.

00:10:12.376 --> 00:10:13.459
Bunun için üzgünüm.

00:10:13.459 --> 00:10:15.659
Ama burada Hallmark için 
kazanç sağlayacak

00:10:15.659 --> 00:10:18.809
ve piyasaya hitap edecek bir fırsat 
olduğunu düşünüyorum.

00:10:18.809 --> 00:10:20.899
Bu Sevgililer Günü kartı gibi.
(Gülüşmeler)

00:10:20.899 --> 00:10:24.924
"Sevgili kocacığım, sen ilk çıktığım


00:10:24.924 --> 00:10:27.969
yüzde 37'den daha az berbatsın."

00:10:27.969 --> 00:10:33.456
Bu aslında normalde becerebildiğimden
daha romantik.

NOTE Paragraph

00:10:33.456 --> 00:10:38.138
O halde, bu yöntem size yüzde 100
başarı getirmiyor

00:10:38.138 --> 00:10:41.441
ama daha iyisini yapabileceğiniz başka
olası strateji de yok.

00:10:41.441 --> 00:10:44.104
Ve aslında, vahşi yaşamda,
aynı stratejiyi uygulayan

00:10:44.104 --> 00:10:47.817
belli balık türleri var.

00:10:47.817 --> 00:10:50.456
Yani çiftleşme döneminde 
karşılarına çıkan

00:10:50.456 --> 00:10:53.413
ilk yüzde 37'yi reddedip,

00:10:53.413 --> 00:10:56.944
daha sonra, önceden gördüklerinden,

00:10:56.944 --> 00:10:59.000
bilemiyorum, daha büyük ve daha iri

00:10:59.000 --> 00:11:01.518
olan ilk balığı seçiyorlar.

00:11:01.518 --> 00:11:06.196
Ayrıca, bilinç altında biz insanlar da 
bunu bir şekilde yapıyoruz.

00:11:06.196 --> 00:11:09.613
Gençliğimizde, birkaç kişiyi aynı anda 
idare etmek için,

00:11:09.613 --> 00:11:13.115
piyasa hakkında fikir edinmek için 
kendimiz biraz zaman tanıyoruz.

00:11:13.115 --> 00:11:18.023
Ancak sonrasında, 20'li yaşların ortasına
geldiğimizde, evlenme potansiyeli olan

00:11:18.023 --> 00:11:19.913
adaylara ciddi bakmaya başlıyoruz.

00:11:19.913 --> 00:11:22.716
Bence bu herkesin beyninin,
gerektiğinde,

00:11:22.716 --> 00:11:27.222
biraz matematikle bağlantılı 
olduğunun kesin kanıtı.

NOTE Paragraph

00:11:27.616 --> 00:11:29.477
Evet, bu Ana Tavsiye #2 idi.

00:11:29.477 --> 00:11:32.730
Şimdi, Ana Tavsiye #3:
Boşanma nasıl önlenir.

00:11:32.730 --> 00:11:35.868
Şimdi, düşünün ki, mükemmel eşi seçtiniz

00:11:35.868 --> 00:11:40.645
ve onunla ömür boyu sürecek 
bir ilişkiye vardınız.

00:11:40.645 --> 00:11:44.719
Herkesin ideal olarak boşanmayı
önlemek isteyeceğini düşünüyorum,

00:11:44.719 --> 00:11:49.085
bilemiyorum, Piers Morgan'ın eşi dışında,
belki de?

00:11:50.185 --> 00:11:52.475
Fakat modern hayatın acı gerçeği şu ki

00:11:52.475 --> 00:11:56.284
Amerika'da her 2 evlilikten biri
boşanmayla sonuçlanıyor,

00:11:56.284 --> 00:11:59.585
diğer ülkelerin de bundan 
geri kalır yanı yok.

00:11:59.585 --> 00:12:01.684
Evliliğin sona ermesinden önceki
tartışmaların

00:12:01.684 --> 00:12:05.344
matematiksel inceleme için 
ideal bir aday olmadığını

00:12:05.344 --> 00:12:08.877
düşündüğünüz için belki 
bağışlanabilirsiniz.

00:12:08.877 --> 00:12:10.777
Her şeyden önce, neyi tartmanız

00:12:10.777 --> 00:12:13.834
veya ölçmeniz gerektiğini bilmek çok zor.

00:12:13.834 --> 00:12:20.407
Fakat bu tam olarak bunu yapan 
psikolog John Gottman'ı alıkoymadı.

00:12:20.407 --> 00:12:25.602
Gottman yüzlerce çiftin karşılıklı
konuşmasını gözlemledi

00:12:25.602 --> 00:12:28.064
ve tahmin edebileceğiniz her şeyi
kayıt altına aldı.

00:12:28.064 --> 00:12:30.551
Karşılıklı konuşmaları kaydetti,

00:12:30.551 --> 00:12:32.614
ciltlerinin iletkenliğini kaydetti,

00:12:32.614 --> 00:12:34.534
yüz ifadelerini kaydetti,

00:12:34.534 --> 00:12:36.874
kalp atış hızlarını, kan basınçlarını,

00:12:36.874 --> 00:12:43.324
yani karısının aslında daima 
haklı olup olmadığı dışındaki her şeyi,

00:12:43.324 --> 00:12:46.348
laf arasında her zaman haklıdır.

00:12:46.348 --> 00:12:49.268
Gottman ve ekibinin bulduğu şey,

00:12:49.268 --> 00:12:51.772
bir çiftin boşanıp boşanmayacağını

00:12:51.772 --> 00:12:53.922
öngören şeydi, partnerlerin

00:12:53.922 --> 00:12:59.022
konuşma sırasında birbirlerine ne kadar
olumlu veya olumsuz olduğu.

NOTE Paragraph

00:12:59.022 --> 00:13:01.634
Çok düşük riske sahip olan çiftler

00:13:01.634 --> 00:13:05.861
Gatman'ın cetvelinde negatiflerden çok
pozitif puanlandılar.

00:13:05.861 --> 00:13:08.001
Kötü ilişkiler ise,

00:13:08.001 --> 00:13:10.793
yani muhtemelen boşanacak olanlar,

00:13:10.793 --> 00:13:15.405
kendilerini olumsuz düşünceler
sarmalında buldular.

00:13:15.405 --> 00:13:17.758
Sadece bu basit fikirleri kullanarak,

00:13:17.758 --> 00:13:20.260
Gottman ve ekibi belirli 
bir çiftin boşanıp

00:13:20.260 --> 00:13:23.103
boşanmayacağını yüzde 90 doğruluk payı ile

00:13:23.103 --> 00:13:25.758
tahmin edebildiler.

00:13:25.758 --> 00:13:29.152
Matematikçi James Murray ile birlikte
çalıştıktan sonra

00:13:29.152 --> 00:13:31.291
olumsuzluk sarmalına neyin neden olduğunu

00:13:31.291 --> 00:13:35.601
ve bunun nasıl meydana geldiğini 
gerçekten anlamaya başladılar.

00:13:35.601 --> 00:13:37.308
Ve buldukları sonuçlar

00:13:37.308 --> 00:13:41.667
bence inanılmaz etkileyici bir şekilde
basit ve ilginç.

00:13:41.667 --> 00:13:46.005
Bu denklemler, eşlerden birinin 
konuşma sırasında

00:13:46.005 --> 00:13:47.971
nasıl tepki vereceğini tahmin ediyor,

00:13:47.971 --> 00:13:50.099
ne kadar olumlu ya da olumsuz
olacaklarını.

00:13:50.099 --> 00:13:51.896
Ve bu denklemler,

00:13:51.896 --> 00:13:54.242
kişinin tek başına olduğu 
zamanlardaki moduna,

00:13:54.242 --> 00:13:56.856
eşiyle beraber olduğu
zamanlardaki moduna,

00:13:56.856 --> 00:13:58.845
ama en önemlisi,

00:13:58.845 --> 00:14:01.824
eşlerin birinini ne kadar 
etkilediklerine bağlı.

NOTE Paragraph

00:14:01.824 --> 00:14:04.532
Bu aşamada

00:14:04.532 --> 00:14:07.852
bu denklemlerin iki ülke arasındaki
silahlanma yarışını

00:14:07.852 --> 00:14:10.498
mükemmel bir şekilde açıklayabildiğine

00:14:10.498 --> 00:14:14.256
dikkat çekmenin önemli olduğunu
düşünüyorum.

00:14:14.256 --> 00:14:16.394
(Gülüşmeler)

00:14:18.194 --> 00:14:21.905
Yani olumsuzluk sarmalına girmiş

00:14:21.905 --> 00:14:23.819
boşanmanın eşiğinde olan bir çift

00:14:23.819 --> 00:14:28.107
aslında matematiksel olarak bir nükleer
savaş başlangıcına eşit.

00:14:28.107 --> 00:14:30.606
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:14:30.606 --> 00:14:33.159
Fakat bu denklemdeki en önemli terim

00:14:33.159 --> 00:14:35.877
insanların birbiri üzerindeki etkisi.

00:14:35.877 --> 00:14:38.900
Ve özellikle, buna olumsuzluk 
çıtası deniyor.

00:14:38.900 --> 00:14:40.579
Olumsuzluk çıtasını, erkeğin eşini

00:14:40.579 --> 00:14:45.072
zıvanadan çıkarmadan önce
ne kadar sinir bozucu olduğu gibi

00:14:45.072 --> 00:14:49.254
algılayabilirsiniz, veya tam tersi.

00:14:49.254 --> 00:14:54.408
Her zaman iyi evliliklerin uzlaşma, anlama
ve tarafların birbirine kendileri olma

00:14:54.408 --> 00:14:57.261
fırsatı vermeleri ile mümkün 
olduğunu düşünmüşümdür.

00:14:57.261 --> 00:15:00.558
Belki de en başarılı ilişkiler

00:15:00.558 --> 00:15:04.024
olumsuzluk çıtası en yüksek olanlar
diye düşünebilirdim.

00:15:04.024 --> 00:15:05.692
Çiftlerin rahat davrandığı ve

00:15:05.692 --> 00:15:08.487
sadece gerçekten önemli şeyleri
gündeme getirdiği...

00:15:08.487 --> 00:15:12.023
Ama aslında, matematik ve sonraki
bulgular gösterdi ki

00:15:12.023 --> 00:15:15.318
bunun tam tersi doğru.

00:15:15.318 --> 00:15:17.707
En iyi çiftler,
ya da en başarılı çiftler,

00:15:17.707 --> 00:15:21.519
olumsuzluk çıtası çok düşük olanlar.

00:15:21.519 --> 00:15:25.378
Hiçbir şeyi boşvermeyen

00:15:25.378 --> 00:15:28.399
ve birbirlerine şikayet etme
fırsatı veren.

00:15:28.399 --> 00:15:33.733
Devamlı olarak ilişkilerini
onarmaya çalışan çiftlerin

00:15:33.733 --> 00:15:36.418
evlilikleri çok daha olumlu görünüyor.

00:15:36.418 --> 00:15:38.516
Çiftler bir şeyleri boşvermiyor

00:15:38.516 --> 00:15:44.426
ve küçük meseleleri büyük bir sorun
haline getirmiyorlar.

NOTE Paragraph

00:15:44.426 --> 00:15:50.023
Tabi ki, sadece olumsuzluk 
çıtasını düşük tutup

00:15:50.023 --> 00:15:54.162
başarılı bir ilişki için
uzlaşmamakla olmuyor.

00:15:54.162 --> 00:15:56.650
Öfkenize yenik düşmemeniz 
gerektiğini belirten

00:15:56.650 --> 00:15:59.053
bir matematiksel kanıt olduğunu

00:15:59.053 --> 00:16:02.480
bilmek çok enteresan.

NOTE Paragraph

00:16:02.480 --> 00:16:04.188
İşte bunlar matematiğin aşk ve


00:16:04.188 --> 00:16:07.383
ilişkilerde size nasıl yardım
edebileceğini gösteren 3 ana tavsiyem.

00:16:07.383 --> 00:16:09.826
Fakat umuyorum ki,
tüyo olarak kullanılmalarının

00:16:09.826 --> 00:16:13.928
yanı sıra, size aynı zamanda matematiğin
gücü hakkında biraz fikir veriyordur.

00:16:13.928 --> 00:16:18.293
Çünkü benim için denklemler ve semboller
yalnızca bir şey değil.

00:16:18.293 --> 00:16:23.119
Onlar doğanın inanılmaz 
zenginliğini ve etrafımızda

00:16:23.119 --> 00:16:24.929
bükülen, dönen, eğilen ve gelişen

00:16:24.929 --> 00:16:29.384
motiflerin şaşırtıcı yalınlığını 
dile getiren bir ses,

00:16:29.384 --> 00:16:32.187
dünyanın nasıl işlediğinden 
nasıl davrandığımıza kadar.

00:16:32.187 --> 00:16:34.485
Bu yüzden umarım

00:16:34.485 --> 00:16:36.926
aşkın matematiği hakkında 
biraz fikir edinmeniz

00:16:36.926 --> 00:16:40.134
en azından birkaçınızı matematiği 
sevmeniz konusunda ikna edebilir.

00:16:40.134 --> 00:16:41.521
Teşekkürler.

00:16:41.521 --> 00:16:43.815
(Alkışlar)