1
99:59:59,999 --> 99:59:59,999
co trzy lata

2
99:59:59,999 --> 99:59:59,999
Incubate Pictures prezentuje

3
99:59:59,999 --> 99:59:59,999
Przy współpracy z Post Carbon Institute

4
00:00:23,028 --> 00:00:30,720
NIE MA JUTRA

5
00:00:47,079 --> 00:00:49,061
To jest Ziemia,

6
00:00:49,057 --> 00:00:51,340
tak jak wyglądała 90 milionów lat temu.

7
00:00:51,341 --> 00:00:55,087
Geolodzy nazywają tę epokę 'Późną Kredą'.

8
00:00:55,087 --> 00:00:58,000
Był to czas ogromnego globalnego ocieplenia,

9
00:00:58,500 --> 00:01:00,500
Kiedy dinozaury nadal rządziły planetą.

10
00:01:01,100 --> 00:01:02,600
Dinozaury wiodły życie,

11
00:01:02,800 --> 00:01:05,300
bezpieczne w ich miejscu na szczycie łańcucha pokarmowego,

12
00:01:07,505 --> 00:01:10,100
niepomne zmian mających miejsce wokół ich.

13
00:01:11,005 --> 00:01:12,350
Kontynenty oddalały się od siebie,

14
00:01:12,353 --> 00:01:15,353
odsłaniając ogromne rozpadliny w skorupie ziemskiej.

15
00:01:15,704 --> 00:01:18,600
Rozpadliny te zalewała woda, zamieniając je w morza.

16
00:01:20,037 --> 00:01:22,350
Glony dobrze rozwijały się w ogromnym cieple,

17
00:01:22,387 --> 00:01:23,500
zatruwając wodę.

18
00:01:25,200 --> 00:01:26,300
Zginęły,

19
00:01:26,500 --> 00:01:28,936
i tryliony opadły na dno rozpadlin.

20
00:01:32,027 --> 00:01:34,300
Rzeki zmyły osad do mórz,

21
00:01:34,500 --> 00:01:36,273
aż szczątki organiczne glonów zostały pogrzebane.

22
00:01:38,058 --> 00:01:41,040
Wraz ze wzrostem ciśnienia, wzrastało też ciepło,

23
00:01:41,021 --> 00:01:43,350
aż reakcja chemiczna przekształciła szczątki organiczne

24
00:01:43,421 --> 00:01:45,900
w węglowodorowe paliwo kopalne:

25
00:01:46,021 --> 00:01:49,021
Ropę i Gaz Ziemny.

26
00:01:49,109 --> 00:01:51,350
Podobny proces miał miejsce na lądzie,

27
00:01:51,642 --> 00:01:53,642
wytwarzając węgiel.

28
00:01:55,029 --> 00:01:57,360
Stworzenie paliw kopalnych, które świat zużywa w 1 rok,

29
00:01:57,400 --> 00:02:01,543
zajęło naturze blisko 5 milionów lat.

30
00:02:02,056 --> 00:02:03,350
Nowoczesny sposób życia

31
00:02:03,400 --> 00:02:06,350
jest zależny od tego skamieniałego światła słonecznego,

32
00:02:06,500 --> 00:02:10,153
aczkolwiek zadziwiająco duża liczba ludzi bierze to za pewnik.

33
00:02:13,086 --> 00:02:17,950
Od 1860 roku, geolodzy odkryli ponad 2 tryliony baryłek ropy.

34
00:02:18,901 --> 00:02:22,547
Od tego czasu, świat zużył w przybliżeniu połowę.

35
00:02:26,000 --> 00:02:29,142
Zanim będziesz mógł pompować ropę, musisz ją odnaleźć.

36
00:02:30,000 --> 00:02:33,061
Na początku była łatwa do znalezienia i tania do wydobycia.

37
00:02:33,061 --> 00:02:36,363
Pierwszym wielkim Amerykańskim polem naftowym był Spindletop,

38
00:02:36,900 --> 00:02:39,060
odkryty w 1900

39
00:02:39,037 --> 00:02:40,500
Po nim odkryto dużo więcej.

40
00:02:41,032 --> 00:02:43,056
Geolodzy "przeczesali" Amerykę.

41
00:02:43,056 --> 00:02:47,100
Znaleźli ogromne osady ropy, gazu ziemnego i węgla.

42
00:02:48,044 --> 00:02:51,224
Ameryka produkowała więcej ropy niż każde inne państwo,

43
00:02:51,450 --> 00:02:54,029
co pozwoliło jej stać się przemysłową super-potęgą.

44
00:02:56,014 --> 00:02:57,981
Gdy szyb naftowy zacznie produkować ropę,

45
00:02:57,981 --> 00:03:01,325
jest tylko kwestią czasu zanim produkcja zacznie spadać.

46
00:03:02,031 --> 00:03:04,947
Poszczególne szyby mają różne tempo produkcji.

47
00:03:05,610 --> 00:03:07,010
Połączony wykres średniej z wielu szybów,

48
00:03:07,200 --> 00:03:09,521
wygląda jak krzywa dzwonowa.

49
00:03:09,521 --> 00:03:11,379
Zazwyczaj

50
00:03:11,379 --> 00:03:14,400
40 lat po okresie największej ilości odkryć złóż,

51
00:03:14,420 --> 00:03:16,500
dane państwo osiąga szczytową produkcję,

52
00:03:17,323 --> 00:03:19,700
po czym wkracza w permanentne stadium spadku produkcji.

53
00:03:20,950 --> 00:03:22,571
W latach 1950,

54
00:03:22,571 --> 00:03:25,350
Pracujący dla Shell'a geofizyk M. King Hubbert

55
00:03:25,390 --> 00:03:28,580
przewidział, że Amerykańska produkcja ropy osiągnie szczyt w 1970 roku,

56
00:03:28,812 --> 00:03:32,788
40 lat po szczycie odkryć ropy w Ameryce.

57
00:03:33,050 --> 00:03:35,000
Nieliczni mu uwierzyli.

58
00:03:35,044 --> 00:03:37,060
Niemniej jednak, w 1970,

59
00:03:37,060 --> 00:03:39,060
Produkcja ropy w Ameryce osiągnęła szczyt,

60
00:03:39,060 --> 00:03:41,060
i wkroczyła w stały spadek.

61
00:03:42,058 --> 00:03:44,500
Hubbert był zrehabilitowany.

62
00:03:45,200 --> 00:03:46,325
Od tego momentu,

63
00:03:46,157 --> 00:03:49,808
Ameryka będzie coraz bardziej zależna od importowanej ropy.

64
00:03:50,056 --> 00:03:53,084
To spowodowało jej wrażliwość na zakłócenia w dostawach,

65
00:03:53,384 --> 00:03:57,099
i przyczyniło się do ekonomicznego chaosu lat 1973

66
00:03:57,099 --> 00:03:59,600
i 1979, spowodowanych wahaniami na rynku surowców.

67
00:04:01,900 --> 00:04:06,085
W latach ‘30 odnotowano najwyższy wskaźnik odkryć ropy w historii Ameryki.

68
00:04:06,200 --> 00:04:07,958
Pomimo zaawansowanej technologii,

69
00:04:07,958 --> 00:04:12,726
spadek w odkryciach nowych amerykańskich pól naftowych był niepohamowany.

70
00:04:14,079 --> 00:04:16,906
Nowsze odkrycia, takie jak ANWAR,

71
00:04:17,065 --> 00:04:20,899
w najlepszym razie zapewnią wystarczająco ropy na 17 miesięcy.

72
00:04:23,634 --> 00:04:25,218
Nawet nowe pole "Jack 2" w zatoce meksykańskiej,

73
00:04:25,218 --> 00:04:28,098
zaspokoiłoby popyt krajowy tylko na kilka miesięcy.

74
00:04:29,021 --> 00:04:31,766
Choć duże, żadne pole nie zbliża się do zaspokojenia

75
00:04:31,766 --> 00:04:34,000
zapotrzebowania na energię w Ameryce.

76
00:04:36,031 --> 00:04:37,107
Jak dowodzi wzrastająca ilość danych i badań,

77
00:04:37,107 --> 00:04:40,779
światowa produkcja ropy osiąga szczyt, lub jest tego bliska.

78
00:04:41,091 --> 00:04:46,325
Globalnie wskaźnik odkryć nowych pól naftowych osiągnął szczyt w latach 1960.

79
00:04:46,900 --> 00:04:47,811
Ponad 40 lat później,

80
00:04:47,811 --> 00:04:49,900
spadek w odkryciach nowych pól

81
00:04:50,000 --> 00:04:51,500
wydaje się nie do powstrzymania.

82
00:04:54,014 --> 00:04:56,500
54 z 65 głównych państw produkujących ropę

83
00:04:56,500 --> 00:04:58,983
już osiągnęło szczyt produkcji.

84
00:05:01,054 --> 00:05:04,553
Przypuszcza się, że wiele z pozostałych osiągnie szczyt w niedalekiej przyszłości.

85
00:05:06,095 --> 00:05:07,800
Świat będzie musiał dostarczyć równowartość

86
00:05:07,800 --> 00:05:10,100
produkcji nowej Arabii Saudyjskiej

87
00:05:10,950 --> 00:05:14,027
w celu uzupełnienia malejącej wydajności istniejących pól naftowych.

88
00:05:15,900 --> 00:05:16,651
W latach 1960,

89
00:05:16,651 --> 00:05:20,319
sześć baryłek ropy było znajdowane na każdą, która była użyta.

90
00:05:21,100 --> 00:05:22,100
Cztery dekady później,

91
00:05:22,223 --> 00:05:25,521
świat zużywa pomiędzy trzy a sześc baryłek

92
00:05:25,550 --> 00:05:27,223
na każdą, którą znajduje.

93
00:05:29,029 --> 00:05:31,200
Kiedy szczyt światowej produkcji ropy zostanie osiągnięty,

94
00:05:31,300 --> 00:05:33,800
zapotrzebowanie na ropę będzie przewyższać podaż,

95
00:05:33,886 --> 00:05:36,271
a cena benzyny będzie się wahać jak dzika,

96
00:05:36,271 --> 00:05:39,350
wpływając na dużo więcej niż koszt zatankowania samochodu.

97
00:05:41,800 --> 00:05:44,027
Współczesne miasta są zależne od paliw kopalnych.

98
00:05:44,200 --> 00:05:46,349
Nawet drogi są robione z asfaltu,

99
00:05:46,350 --> 00:05:47,850
otrzymywanego z ropy naftowej,

100
00:05:47,942 --> 00:05:49,742
tak jak dachy wielu domów.

101
00:05:51,091 --> 00:05:53,067
Duże obszary będą nie nadawały się do zamieszkania

102
00:05:53,138 --> 00:05:57,162
bez ogrzewania zimą lub klimatyzacji w lecie.

103
00:05:58,091 --> 00:06:00,931
Rozrastające się przedmieścia zmuszają ludzi do wielo milowej jazdy

104
00:06:00,931 --> 00:06:02,931
do pracy, szkoły i sklepów.

105
00:06:04,039 --> 00:06:06,457
Większe miasta zostały podzielone na strefy - obszary mieszkalne

106
00:06:06,457 --> 00:06:08,733
i handlowe położone daleko od siebie,

107
00:06:08,733 --> 00:06:10,600
zmuszające ludzi do jazdy samochodem.

108
00:06:11,068 --> 00:06:12,866
Przedmieścia, i wiele społeczności

109
00:06:12,866 --> 00:06:16,500
zostały zaprojektowane na założeniu obfitości ropy i energii.

110
00:06:19,500 --> 00:06:21,481
Chemikalia pochodzące z paliw kopalnych,

111
00:06:21,481 --> 00:06:23,245
lub inaczej Petro-chemikalia,

112
00:06:23,245 --> 00:06:24,245
są niezbędne w wytwarzaniu niezliczonej ilości produktów.

113
00:06:28,044 --> 00:06:29,900
Nowoczesny system rolniczy

114
00:06:30,100 --> 00:06:32,115
jest w dużym stopniu zależny od paliw kopalnych,

115
00:06:32,450 --> 00:06:33,450
tak jak szpitale,

116
00:06:33,650 --> 00:06:34,800
lotnictwo,

117
00:06:34,950 --> 00:06:36,700
systemy dystrybucji wody,

118
00:06:37,000 --> 00:06:38,100
i wojsko Stanów Zjednoczonych,

119
00:06:38,224 --> 00:06:42,936
które samo zużywa 140 milionów baryłek ropy rocznie.

120
00:06:44,000 --> 00:06:48,000
Paliwa kopalne są także niezbędne do tworzenia plastiku i polimerów,

121
00:06:48,058 --> 00:06:52,828
kluczowych składników komputerów, urządzeń służących rozrywce i ubrań.

122
00:06:54,030 --> 00:06:56,900
Globalna gospodarka zależy obecnie od nieskończonego wzrostu,

123
00:06:56,950 --> 00:07:01,024
wymagającego rosnących dostaw taniej energii.

124
00:07:01,300 --> 00:07:04,083
Jesteśmy tak zależni od ropy i innych paliw kopalnych,

125
00:07:04,100 --> 00:07:07,101
że nawet małe zakłócenie w dostawach

126
00:07:07,154 --> 00:07:10,405
może mieć głęboko sięgające efekty na każdy aspekt naszego życia.

127
00:07:17,079 --> 00:07:22,010
ENERGIA

128
00:07:22,900 --> 00:07:26,029
Energia to zdolność do wykonywania pracy.

129
00:07:26,029 --> 00:07:36,000
Przeciętny Amerykanin ma dziś dostępną równowartość energii wytwarzanej przez 150 niewolników, pracujących 24 godziny na dobę.

130
00:07:36,000 --> 00:07:39,095
Materiały, które przechowują tą energię do pracy są nazywane paliwami,

131
00:07:39,095 --> 00:07:42,010
Niektóre paliwa zawierają więcej energii od innych.

132
00:07:42,010 --> 00:07:46,040
Nazywa się to gęstością energii.

133
00:07:46,040 --> 00:07:50,010
Ropa jest najbardziej istotnym z tych paliw.

134
00:07:50,010 --> 00:07:51,100
Świat zużywa 30 miliardów baryłek rocznie,

135
00:07:51,528 --> 00:07:54,000
co jest równe 1 mili sześciennej ropy,

136
00:07:54,904 --> 00:07:56,050
która zawiera tyle energii

137
00:07:56,404 --> 00:07:58,865
ile było by wytworzone przez 52 elektrownie atomowe

138
00:07:58,866 --> 00:08:01,865
pracujące przez następne 50 lat.

139
00:08:03,008 --> 00:08:07,000
Chociaż ropa generuje tylko 1.6% elektryczności w Stanach Zjednoczonych,

140
00:08:07,573 --> 00:08:10,573
to zasila 96% całego transportu.

141
00:08:12,031 --> 00:08:15,075
W 2008, dwie trzecie Amerykańskiej ropy było importowane.

142
00:08:16,400 --> 00:08:17,850
Większość z Kanady,

143
00:08:17,900 --> 00:08:19,000
Meksyku,

144
00:08:19,600 --> 00:08:21,296
Arabii Saudyjskiej,

145
00:08:21,296 --> 00:08:22,735
Wenezueli,

146
00:08:22,735 --> 00:08:26,000
Nigerii, Iraku i Angoli.

147
00:08:27,056 --> 00:08:29,350
Kilka czynników stanowi o wyjątkowości ropy:

148
00:08:29,360 --> 00:08:31,250
ma wysoką gęstość energii.

149
00:08:33,029 --> 00:08:34,900
Jedna baryłka ropy zawiera równowartość energetyczną

150
00:08:34,910 --> 00:08:37,248
prawie trzech lat ludzkiej pracy.

151
00:08:38,500 --> 00:08:39,600
Jest ciekła w temperaturze pokojowej,

152
00:08:39,708 --> 00:08:41,600
łatwa w transporcie

153
00:08:41,845 --> 00:08:44,051
i nadająca się do użytku w małych silnikach.

154
00:08:45,079 --> 00:08:48,324
Aby zdobyć energię, musisz użyć energię.

155
00:08:49,000 --> 00:08:53,208
Sztuką jest użyć mniejsze ilości by znaleźć i wydobyć duże ilości.

156
00:08:53,208 --> 00:08:55,625
To się nazywa EROEI:

157
00:08:55,625 --> 00:08:59,376
Zwrot energii z energii zainwestowanej [Energy Return on Energy Invested.]

158
00:09:01,500 --> 00:09:04,010
Konwencjonalna ropa jest dobrym przykładem.

159
00:09:04,010 --> 00:09:07,573
Łatwa do wydobycia, wysoka jakościowo ropa naftowa została wypompowana najpierw.

160
00:09:08,900 --> 00:09:14,600
Wydobywcy zużywali równowartość energetyczną 1 baryłki ropy by znaleźć i wydobyć 100.

161
00:09:15,040 --> 00:09:18,500
EROEI ropy wynosiło 100.

162
00:09:19,087 --> 00:09:21,000
Kiedy łatwa do znalezienia ropa została wypompowana,

163
00:09:21,100 --> 00:09:23,900
eksploracja przeniosła się na głębokie wody,

164
00:09:23,952 --> 00:09:25,731
albo do odległych krajów,

165
00:09:25,731 --> 00:09:28,796
używając przy tym wzrastających ilości energii.

166
00:09:29,091 --> 00:09:32,000
W dzisiejszych czasach ropa, którą wydobywamy jest często ciężka lub zakwaszona.

167
00:09:32,000 --> 00:09:34,647
Jest też droga w rafinacji.

168
00:09:35,900 --> 00:09:39,617
EROEI ropy w dzisiejszych czasach potrafić spaść do 10.

169
00:09:40,033 --> 00:09:43,833
Jeśli używasz więcej energii by zdobyć paliwo niż jest zawarte w tym paliwie,

170
00:09:43,833 --> 00:09:46,768
zdobycie go nie jest warte wysiłku.

171
00:09:50,010 --> 00:09:52,736
Możliwe jest przekształcanie jednego źródła paliwa w inne.

172
00:09:53,500 --> 00:09:54,050
Za każdym razem gdy tak robisz,

173
00:09:54,200 --> 00:09:58,239
trochę energii zawartej w oryginalnym paliwie zostaje stracone.

174
00:09:59,028 --> 00:10:00,900
Na przykład istnieje ropa niekonwencjonalna:

175
00:10:00,950 --> 00:10:03,417
Piaski bitumiczne oraz łupki.

176
00:10:04,027 --> 00:10:06,600
Piaski bitumiczne znajdują się głównie w Kanadzie.

177
00:10:07,000 --> 00:10:09,900
Dwie trzecie światowych łupków znajduje się w Stanach Zjednoczonych.

178
00:10:11,091 --> 00:10:13,600
Oba te paliwa można przekształcić w syntetyczną ropę naftową.

179
00:10:13,610 --> 00:10:17,090
Wymaga to jednak dużych ilości ciepła i wody,

180
00:10:17,100 --> 00:10:18,900
obniżając ich EROEI,

181
00:10:18,905 --> 00:10:23,015
które waha się na poziomie od pięciu do jednego i pół.

182
00:10:24,500 --> 00:10:26,000
Łupki są wyjątkowo słabym paliwem,

183
00:10:26,200 --> 00:10:29,150
porównując funt do funta, zawierającym około jednej trzeciej energii

184
00:10:29,151 --> 00:10:31,100
pudełka płatków śniadaniowych.

185
00:10:33,033 --> 00:10:34,700
Węgiel występuje w ogromnych ilościach,

186
00:10:34,705 --> 00:10:38,317
i generuje prawie połowę światowej elektryczności.

187
00:10:39,000 --> 00:10:41,400
Świat zużywa prawie 2 mile sześcienne węgla rocznie.

188
00:10:41,500 --> 00:10:46,875
Jednak, globalna produkcja węgla może osiągnąć szczyt przed 2040.

189
00:10:48,083 --> 00:10:50,750
Twierdzenie, że Ameryka ma węgla na całe wieki jest zwodnicze,

190
00:10:50,750 --> 00:10:55,940
ponieważ nie bierze pod uwagę rosnącego popytu i malejącej jakości.

191
00:10:56,059 --> 00:10:58,667
Dużo z węgla wysokiej jakości - Antracytu zostało już wydobyte

192
00:10:58,667 --> 00:11:03,115
zostawiając węgiel niższej jakości, mający mniejszą gęstość energetyczną.

193
00:11:04,056 --> 00:11:06,700
Pojawiają się problemy z produkcją, gdyż węgiel powierzchniowy jest wyczerpany.

194
00:11:06,700 --> 00:11:10,801
i górnicy muszą kopać głębiej w mniej dostępnych obszarach.

195
00:11:11,100 --> 00:11:14,300
Wielu wydobywców niszczy górną pokrywę skalną aby dotrzeć do złóż węgla,

196
00:11:14,301 --> 00:11:17,047
powodując zniszczenie środowiska na dużą skalę.

197
00:11:20,014 --> 00:11:22,760
Gaz ziemny jest często znajdowany razem z ropą i węglem.

198
00:11:24,000 --> 00:11:27,400
Północno Amerykańskie odkrycia konwencjonalnego gazu osiągnęły szczyt w latach 1950

199
00:11:27,401 --> 00:11:30,283
a produkcja osiągnęła szczyt we wczesnych latach siedemdziesiątych.

200
00:11:31,029 --> 00:11:34,125
Jeśli wykres odkryć przesuniemy do przodu o 23 lata,

201
00:11:34,125 --> 00:11:38,600
to zobaczymy możliwą przyszłość produkcji konwencjonalnego gazu ziemnego

202
00:11:38,601 --> 00:11:40,000
w Północnej Ameryce.

203
00:11:41,044 --> 00:11:44,792
Nowo odkryte procesy technologiczne pozwoliły na wydobycie niekonwencjonalnego gazu ziemnego

204
00:11:44,792 --> 00:11:50,066
takiego jak gaz łupkowy, który może pomóc wyrównać straty wywołane przez spadek wydobycia w nadchodzących latach.

205
00:11:51,044 --> 00:11:54,200
Niekonwencjonalny gaz ziemny jest kontrowersyjny,

206
00:11:54,202 --> 00:11:57,566
ponieważ potrzebuje dużych cen energii by być opłacalny.

207
00:11:58,061 --> 00:11:59,750
Nawet z gazem niekonwencjonalnym,

208
00:11:59,750 --> 00:12:05,229
globalna produkcja gazu ziemnego może osiągnąć szczyt przed rokiem 2030.

209
00:12:07,900 --> 00:12:10,917
Wciąż istnieją duże zasoby uranu do przeprowadzania fuzji jądrowej.

210
00:12:12,027 --> 00:12:15,833
By zastąpić 10 terawatów, które świat obecnie generuje z paliw kopalnych,

211
00:12:15,833 --> 00:12:19,230
potrzeba by było 10,000 elektrowni jądrowych.

212
00:12:19,250 --> 00:12:24,300
W takim tempie znane światowe rezerwy uranu starczyły by na tylko od 10 do 20 lat.

213
00:12:25,000 --> 00:12:29,083
Eksperymenty w opartych na plutonie reaktorach,

214
00:12:29,083 --> 00:12:31,107
we Francji i Japonii

215
00:12:31,108 --> 00:12:33,440
były drogimi niepowodzeniami.

216
00:12:33,687 --> 00:12:37,737
Fuzja jądrowa staje przed ogromnymi technicznymi przeszkodami

217
00:12:39,022 --> 00:12:40,300
I dochodzimy do źródeł odnawialnych.

218
00:12:40,302 --> 00:12:45,353
Energia wiatrowa ma wysokie EROEI, ale jest okresowa.

219
00:12:45,600 --> 00:12:47,400
Energia wodna jest niezawodna,

220
00:12:47,405 --> 00:12:50,856
ale większość rzek w krajach rozwiniętych jest już spiętrzone.

221
00:12:52,035 --> 00:12:54,002
Konwencjonalne elektrownie geotermalne

222
00:12:54,003 --> 00:12:56,900
używają gorących punktów istniejących blisko powierzchni Ziemi.

223
00:12:57,000 --> 00:12:59,583
Są one ograniczone do tych obszarów.

224
00:13:01,029 --> 00:13:02,750
W eksperymentalnym systemie EGS,

225
00:13:02,750 --> 00:13:06,042
dwa szyby są wiercone na głębokość 6 mil.

226
00:13:06,043 --> 00:13:09,167
Woda jest pompowana w dół jednym szybem, by zostać ogrzana w szczelinach skalnych,

227
00:13:09,167 --> 00:13:12,451
potem wraca drugim, generując energię.

228
00:13:13,091 --> 00:13:15,300
Według najnowszego raportu MIT,

229
00:13:15,301 --> 00:13:21,181
ta technologia może dostarczyć 10% elektryczności Stanów Zjednoczonych do roku 2050.

230
00:13:22,091 --> 00:13:25,333
Energia fal jest ograniczona do obszarów przybrzeżnych.

231
00:13:25,333 --> 00:13:29,400
Gęstość energii fal waha się w zależności od regionu.

232
00:13:31,014 --> 00:13:35,092
Transportowanie energii generowanej z fal w głąb lądu było by trudne.

233
00:13:35,092 --> 00:13:38,792
Słone środowisko oceanu powoduje również korozję turbin.

234
00:13:41,004 --> 00:13:42,708
Biopaliwa to paliwa, które są uprawiane.

235
00:13:43,095 --> 00:13:46,445
Drewno ma małą gęstość energetyczną i rośnie wolno.

236
00:13:46,445 --> 00:13:49,958
Świat używa 3.7 mil sześciennych drewna rocznie.

237
00:13:51,437 --> 00:13:52,917
Biodiesel i etanol

238
00:13:52,917 --> 00:13:57,033
są wytwarzane z roślin uprawianych przez rolnictwo zasilane ropą naftową.

239
00:13:57,500 --> 00:14:00,792
Zysk energetyczny z tych paliw jest bardzo mały.

240
00:14:02,010 --> 00:14:05,091
Niektórzy politycy chcą zamienić kukurydzę w etanol.

241
00:14:05,091 --> 00:14:10,208
Użycie etanolu by dostarczyć jedną dziesiątą przewidywanego zużycia ropy w Stanach Zjednoczonych w 2020,

242
00:14:10,208 --> 00:14:13,603
wymagało by 3% Amerykańskiej ziemi.

243
00:14:15,014 --> 00:14:19,083
Zaopatrzenie jednej trzeciej wymagało by trzy razy więcej powierzchni niż używana obecnie do produkcji żywności.

244
00:14:20,031 --> 00:14:23,333
Zaopatrzenie całej konsumpcji ropy naftowej Stanów Zjednoczonych w 2020

245
00:14:23,333 --> 00:14:27,080
zajęłoby dwa razy więcej ziemi niż jest wykorzystywane do uprawy żywności.

246
00:14:28,862 --> 00:14:33,500
Wodór wydobywany jest z Gazu Naturalnego, węgla lub wody,

247
00:14:33,500 --> 00:14:36,917
co używa więcej energii niż da się otrzymać z wodoru.

248
00:14:36,917 --> 00:14:39,600
To sprawia, że gospodarki napędzane wodorem są mało prawdopodobne.

249
00:14:42,500 --> 00:14:45,625
Wszystkie światowe fotowoltaiczne panele słoneczne generują tyle elektryczności

250
00:14:45,625 --> 00:14:47,800
co dwie elektrownie węglowe.

251
00:14:48,800 --> 00:14:51,000
Równowartość pomiędzy 1 a 4 ton węgla

252
00:14:51,003 --> 00:14:54,400
jest wykorzystywana w produkcji jednego panelu słonecznego.

253
00:14:56,100 --> 00:15:00,000
Musielibyśmy pokryć panelami nie mniej niż 140,000 mil kwadratowych

254
00:15:00,000 --> 00:15:02,118
by spełnić obecne zapotrzebowanie na świecie.

255
00:15:02,300 --> 00:15:06,700
Począwszy od roku 2007 są tylko 4 mile kwadratowe.

256
00:15:08,600 --> 00:15:12,042
Skoncentrowana energia słoneczna lub słoneczny prąd termiczny ma ma ogromny potencjał,

257
00:15:12,042 --> 00:15:16,250
chociaż w tej chwili istnieje tylko niewielka liczba działających elektrowni.

258
00:15:17,900 --> 00:15:19,150
Są one też ograniczone do słonecznego klimatu,

259
00:15:19,300 --> 00:15:21,500
wymagają aby duże ilości energii

260
00:15:21,501 --> 00:15:24,433
były transmitowane na duże odległości.

261
00:15:26,054 --> 00:15:29,458
Wszystkie alternatywy dla ropy są zależne od napędzanej ropą maszynerii,

262
00:15:29,458 --> 00:15:34,371
lub wymaga materiałów takich jak tworzywa sztuczne, które są wytwarzane z ropy.

263
00:15:36,037 --> 00:15:38,890
Kiedy słyszysz o nowych wspaniałych wynalazkach lub paliwach,

264
00:15:38,900 --> 00:15:40,042
zapytaj:

265
00:15:40,087 --> 00:15:44,200
Czy ich entuzjasta ma działający model, gotowy do komercyjnego użycia?

266
00:15:45,000 --> 00:15:46,875
Jaka jest jego gęstość energetyczna?

267
00:15:47,500 --> 00:15:49,958
Czy może być przechowywane lub łatwo dystrybuowane?

268
00:15:51,004 --> 00:15:53,083
Czy jest niezawodne lub działa okresowo?

269
00:15:53,083 --> 00:15:56,000
Czy może być użyty efekt skali aby korzystać z niego na poziomie krajowym?

270
00:15:56,300 --> 00:15:58,800
Czy istnieją ukryte wyzwania dla inżynierów?

271
00:15:59,800 --> 00:16:02,095
Jakie jest EROEI?

272
00:16:02,095 --> 00:16:04,700
Jaki jest wpływ na środowisko?

273
00:16:04,901 --> 00:16:07,700
Pamiętaj, że duże liczby mogą być zwodnicze.

274
00:16:08,044 --> 00:16:09,900
Na przykład: 1 miliard baryłek ropy

275
00:16:09,901 --> 00:16:13,868
zaspokoi popyt globalny na tylko 12 dni.

276
00:16:15,058 --> 00:16:19,000
Odejście od paliw kopalnych będzie monumentalnym wyzwaniem.

277
00:16:19,700 --> 00:16:24,417
Na rok 2007, węgiel generuje 48.5% elektryczności Stanów Zjednoczonych.

278
00:16:24,417 --> 00:16:27,289
21.6% jest z gazu ziemnego,

279
00:16:27,289 --> 00:16:30,215
1.6% jest z ropy naftowej,

280
00:16:30,215 --> 00:16:32,676
19.4% pochodzi ze źródeł jądrowych,

281
00:16:32,676 --> 00:16:34,900
5.8% pochodzi z elektrowni wodnych.

282
00:16:35,087 --> 00:16:39,000
Inne odnawialne źródła generują tylko 2.5%.

283
00:16:40,037 --> 00:16:43,125
Czy można zastąpić system oparty na paliwach kopalnych

284
00:16:43,125 --> 00:16:45,700
systemem połączonych źródeł energii alternatywnych?

285
00:16:46,400 --> 00:16:48,700
Potrzebne są duże postępy technologiczne,

286
00:16:48,900 --> 00:16:51,500
jak również wola polityczna i współpraca,

287
00:16:51,900 --> 00:16:53,400
znaczne inwestycje,

288
00:16:53,542 --> 00:16:55,500
międzynarodowy dialog i zgoda,

289
00:16:56,050 --> 00:16:59,300
reorganizacja $ 45 trylionowej globalnej gospodarki,

290
00:16:59,301 --> 00:17:01,668
w tym transport,

291
00:17:02,027 --> 00:17:03,000
produkcję przemysłową,

292
00:17:03,001 --> 00:17:05,083
i systemy rolnicze,

293
00:17:05,083 --> 00:17:08,700
jak również urzędnicy kompetentni do zarządzania tą przemianą.

294
00:17:10,000 --> 00:17:11,523
Czy jeśli to wszystko zostanie osiągnięte

295
00:17:11,523 --> 00:17:14,523
to obecny sposób życia będzie mógł toczyć się dalej?

296
00:17:19,004 --> 00:17:21,009
Wzrost

297
00:17:21,009 --> 00:17:23,300
Oto bakterie żyjące w butelce.

298
00:17:24,008 --> 00:17:25,800
Ich populacja podwaja się z każdą minutą.

299
00:17:27,000 --> 00:17:29,300
O 11 jest jedna bakteria.

300
00:17:30,087 --> 00:17:32,100
o 12 w południe butelka jest pełna.

301
00:17:33,081 --> 00:17:35,295
Jest w połowie pełna o 11:59

302
00:17:35,295 --> 00:17:37,985
zostawiając wystarczająco miejsca dla tylko jednego podwojenia.

303
00:17:38,900 --> 00:17:41,033
Bakterie zauważyły niebezpieczeństwo.

304
00:17:41,033 --> 00:17:44,056
Szukają nowych butelek i znajdują 3.

305
00:17:44,056 --> 00:17:47,083
Zakładają, że ich problem został rozwiązany.

306
00:17:47,083 --> 00:17:49,600
O 12 w południe pierwsza butelka jest pełna.

307
00:17:50,000 --> 00:17:53,136
O 12:01 druga butelka jest pełna.

308
00:17:54,000 --> 00:17:56,820
O 12:02 wszystkie butelki są pełne.

309
00:17:57,900 --> 00:17:59,928
To jest problem, z którym mamy do czynienia,

310
00:17:59,928 --> 00:18:03,200
Ze względu na podwajanie spowodowane wykładniczym wzrostem

311
00:18:06,061 --> 00:18:09,280
Ludzkość doświadczyła niespotykanego dotąd wzrostu,

312
00:18:09,280 --> 00:18:12,700
kiedy zaczęła używać węgla i ropy jako źródeł paliwa.

313
00:18:14,029 --> 00:18:17,326
Nawet małe tempo wzrostu z czasem przynosi znaczny wzrost.

314
00:18:18,600 --> 00:18:20,100
Przy 1% tempie wzrostu,

315
00:18:20,150 --> 00:18:22,900
gospodarka podwoi się w 70 lat.

316
00:18:23,500 --> 00:18:27,087
Przy 2% tempie podwoi się w 35 lat.

317
00:18:27,087 --> 00:18:29,264
Przy 10% tempie wzrostu,

318
00:18:29,264 --> 00:18:32,350
gospodarka podwoi się w tylko 7 lat.

319
00:18:33,400 --> 00:18:36,750
Jeśli gospodarka rośnie przy obecnej średniej 3%,

320
00:18:36,750 --> 00:18:39,750
podwaja się co każde 23 lata.

321
00:18:40,600 --> 00:18:44,023
Z każdym podwojeniem, zapotrzebowanie na energię i zasoby

322
00:18:44,023 --> 00:18:47,023
przekroczy wszystkie poprzednie podwojenia razem wzięte.

323
00:18:48,079 --> 00:18:52,050
System finansowy opiera się na założeniu wzrostu

324
00:18:52,050 --> 00:18:55,778
-co wymaga wsparcia wzrastających dostaw energii, aby ten wzrost zasilić.

325
00:18:56,700 --> 00:18:58,469
Banki pożyczają pieniądze, których nie mają

326
00:18:58,469 --> 00:19:00,600
faktycznie stwarzając je.

327
00:19:01,000 --> 00:19:04,816
Kredytobiorcy wykorzystują nowo stworzone pieniądze do rozwoju własnej działalności,

328
00:19:04,816 --> 00:19:06,200
i spłacają dług,

329
00:19:06,204 --> 00:19:09,384
z odsetkami, które wymagają więcej wzrostu gospodarczego.

330
00:19:10,500 --> 00:19:13,019
W związku z tym procesem, gdzie pieniądze są tworzone przez dług,

331
00:19:13,019 --> 00:19:17,616
większość pieniędzy w światowej gospodarce to dług z odsetkami do spłacenia.

332
00:19:19,056 --> 00:19:22,100
Bez ciągłego wzrostu pożyczkobiorców,

333
00:19:22,101 --> 00:19:24,200
którzy de facto generują wzrost,

334
00:19:24,500 --> 00:19:25,871
i jednocześnie spłacają swoje zobowiązania,

335
00:19:25,871 --> 00:19:28,300
gospodarka światowa załamie się.

336
00:19:30,010 --> 00:19:31,148
Tak jak schemat piramidy,

337
00:19:31,148 --> 00:19:34,148
system musi się rozwijać albo umrzeć.

338
00:19:35,500 --> 00:19:37,450
Częściowo przez ten system długu

339
00:19:37,500 --> 00:19:40,400
skutki wzrostu gospodarczego były spektakularne:

340
00:19:40,800 --> 00:19:41,600
w PKB [produkt krajowy brutto],

341
00:19:41,601 --> 00:19:43,112
budowaniu zapór na rzekach,

342
00:19:43,112 --> 00:19:44,150
użyciu wody,

343
00:19:44,183 --> 00:19:46,456
zużyciu nawozów,

344
00:19:46,456 --> 00:19:47,762
ludności miejskiej,

345
00:19:47,762 --> 00:19:49,669
zużyciu papieru,

346
00:19:49,669 --> 00:19:51,105
pojazdach silnikowych,

347
00:19:51,105 --> 00:19:52,411
komunikacji

348
00:19:52,411 --> 00:19:54,100
i turystyce.

349
00:19:55,068 --> 00:19:57,453
Światowa populacja urosła do 7 miliardów,

350
00:19:57,453 --> 00:20:01,189
i ma przekroczyć 9 miliardów w 2050.

351
00:20:02,041 --> 00:20:05,500
Na płaskiej, nieskończonej ziemi, nie było by to problemem.

352
00:20:06,300 --> 00:20:08,686
Jednakże, ponieważ Ziemia jest okrągła i skończona,

353
00:20:08,686 --> 00:20:11,686
ostatecznie staniemy wobec limitów wzrostu.

354
00:20:13,084 --> 00:20:14,302
Ekspansja gospodarcza

355
00:20:14,302 --> 00:20:18,300
spowodowała wzrost stężenia zarówno podtlenku azotu w atmosferze

356
00:20:18,301 --> 00:20:19,100
jak i metanu,

357
00:20:19,101 --> 00:20:20,702
zubożenie warstwy ozonowej,

358
00:20:20,870 --> 00:20:22,833
wzrost ilości i nasilenia wielkich powodzi,

359
00:20:22,833 --> 00:20:25,833
szkodach w ekosystemach morskich,

360
00:20:25,874 --> 00:20:27,703
m. in. spływ wód gruntowych z wysoką zawartością azotu do morza,

361
00:20:27,703 --> 00:20:30,759
utratę lasów deszczowych i terenów lesistych,

362
00:20:30,759 --> 00:20:33,110
wzrost powierzchni terenów przystosowanych do życia człowieka,

363
00:20:33,110 --> 00:20:36,110
i wzrost gatunków zagrożonych wyginięciem lub wyginiętych.

364
00:20:38,052 --> 00:20:40,200
Jeśli umieścimy jedno ziarenko ryżu

365
00:20:40,201 --> 00:20:42,070
na pierwszym polu szachownicy,

366
00:20:42,070 --> 00:20:45,200
podwoimy to i umieścimy 2 ziarenka na drugim,

367
00:20:46,014 --> 00:20:48,600
podwoimy znów i umieścimy 4 na trzecim,

368
00:20:49,100 --> 00:20:51,470
podwoimy znów i umieścimy 8 na czwartym,

369
00:20:51,500 --> 00:20:52,650
i będziemy dalej postępować w ten sposób,

370
00:20:52,650 --> 00:20:55,471
umieszczając na każdym następnym polu podwojoną ilość ziaren,

371
00:20:55,471 --> 00:20:57,100
z pola poprzedniego,

372
00:20:57,101 --> 00:20:59,001
w chwili, gdy docieramy do końcowego kwadratu

373
00:20:59,002 --> 00:21:01,244
potrzebujemy astronomicznej liczby ziaren:

374
00:21:03,800 --> 00:21:05,215
9 kwintylionów (10^18),

375
00:21:05,215 --> 00:21:07,435
223 kwadryliony,

376
00:21:07,435 --> 00:21:09,290
372 trylionów,

377
00:21:09,290 --> 00:21:11,275
36 miliardów,

378
00:21:11,275 --> 00:21:13,051
854 milionów,

379
00:21:13,051 --> 00:21:16,552
776 tysięcy ziaren:

380
00:21:17,044 --> 00:21:18,563
więcej ziaren niż rasa ludzka

381
00:21:18,563 --> 00:21:21,563
wyhodowała przez ostatnie 10,000 lat.

382
00:21:22,900 --> 00:21:23,709
Współczesne gospodarki

383
00:21:23,709 --> 00:21:25,407
tak jak ziarna na szachownicy,

384
00:21:25,407 --> 00:21:27,300
podwajają się co kilkadziesiąt lat.

385
00:21:27,700 --> 00:21:30,600
Na którym kwadracie szachownicy jesteśmy?

386
00:21:33,087 --> 00:21:34,759
Poza energią,

387
00:21:34,759 --> 00:21:37,659
cywilizacja wymaga wielu istotnych zasobów:

388
00:21:37,950 --> 00:21:39,252
wody słodkiej

389
00:21:39,252 --> 00:21:40,480
ziemi ornej,

390
00:21:40,480 --> 00:21:41,316
jedzenia,

391
00:21:41,316 --> 00:21:42,126
lasów,

392
00:21:42,126 --> 00:21:44,500
i wielu rodzajów minerałów i metali.

393
00:21:45,087 --> 00:21:46,150
Wzrost jest ograniczony

394
00:21:46,151 --> 00:21:49,208
przez kluczowe zasoby o najmniejszej podaży,

395
00:21:51,400 --> 00:21:52,313
Beczka zbudowana jest z klepek,

396
00:21:52,313 --> 00:21:54,978
i gdy wzrost jak woda napełnia beczkę,

397
00:21:54,978 --> 00:21:57,792
nie może on przekroczyć najkrótszej klepki,

398
00:21:57,792 --> 00:22:00,900
lub najbardziej ograniczonego w ilości, kluczowego surowca.

399
00:22:02,300 --> 00:22:03,833
Ludzie wykorzystują obecnie

400
00:22:03,833 --> 00:22:07,300
40% całej fotosyntezy na Ziemi.

401
00:22:08,021 --> 00:22:09,737
Choć może być możliwe wykorzystanie 80%,

402
00:22:09,737 --> 00:22:13,500
jest mało prawdopodobne abyśmy kiedykolwiek używali 160%.

403
00:22:23,242 --> 00:22:25,900
ŻYWNOŚĆ

404
00:22:27,000 --> 00:22:28,180
Globalne zaopatrzenie w żywność

405
00:22:28,180 --> 00:22:29,900
opiera się głównie na paliwach kopalnych.

406
00:22:32,040 --> 00:22:33,143
Przed pierwszą wojną światową,

407
00:22:33,143 --> 00:22:35,468
całe rolnictwo było ekologiczne.

408
00:22:36,040 --> 00:22:39,804
Jednak po wynalezieniu nawozów i pestycydów opracowanych na bazie paliw kopalnych

409
00:22:39,804 --> 00:22:42,500
nastąpił znaczny wzrost w produkcji żywności

410
00:22:42,600 --> 00:22:45,300
pozwalając na wzrost ludzkiej populacji.

411
00:22:48,095 --> 00:22:49,391
Stosowanie nawozów sztucznych

412
00:22:49,391 --> 00:22:51,600
wyżywiło więcej ludzi niż byłoby to możliwe,

413
00:22:51,601 --> 00:22:54,875
przy pomocy rolnictwa organicznego.

414
00:22:56,050 --> 00:22:58,351
Paliwa kopalne są potrzebne do maszyn rolniczych,

415
00:22:58,351 --> 00:22:59,814
transportu,

416
00:22:59,750 --> 00:23:00,708
chłodzenia,

417
00:23:01,068 --> 00:23:02,557
pakowania - w plastik,

418
00:23:02,557 --> 00:23:04,673
i gotowania.

419
00:23:05,000 --> 00:23:08,878
Nowoczesne rolnictwo używa ziemi by zamienić paliwa kopalne w żywność

420
00:23:08,878 --> 00:23:10,600
- a żywność w ludzi.

421
00:23:12,004 --> 00:23:13,920
Około 7 kalorii energii pochodzącej z paliw kopalnych

422
00:23:13,920 --> 00:23:16,920
jest używane do produkcji 1 kalorii żywności.

423
00:23:19,300 --> 00:23:25,022
W Ameryce, żywność podróżuje około 1,500 mil z farmy do klienta.

424
00:23:30,083 --> 00:23:31,527
Oprócz wyczerpywania się paliw kopalnych,

425
00:23:31,527 --> 00:23:34,896
istnieje kilka zagrożeń dla obecnego systemu produkcji żywności:

426
00:23:35,200 --> 00:23:36,333
Tania energia,

427
00:23:36,333 --> 00:23:37,927
udoskonalona technologia

428
00:23:37,927 --> 00:23:41,349
i dotacje pozwoliły na masowe połowy ryb.

429
00:23:43,091 --> 00:23:45,708
Globalne połowy ryb osiągnęły szczyt w późnych latach osiemdziesiątych,

430
00:23:45,708 --> 00:23:48,708
zmuszając rybaków do przeniesienia się na głębokie wody.

431
00:23:53,083 --> 00:23:55,716
Spływ wód nasyconych azotem spowodowany użyciem syntetycznych nawozów,

432
00:23:55,716 --> 00:23:59,500
zatruwa rzeki i morza, tworząc ogromne martwe strefy.

433
00:24:00,500 --> 00:24:01,306
Przewiduje się, że w tym tempie,

434
00:24:01,306 --> 00:24:03,971
wszystkie populacje ryb załamią się

435
00:24:03,971 --> 00:24:05,930
przed rokiem 2048.

436
00:24:07,091 --> 00:24:11,311
Kwaśny deszcz z miast i przemysłu wyjaławia glebę z istotnych składników odżywczych,

437
00:24:11,311 --> 00:24:12,356
takich jak potas,

438
00:24:12,356 --> 00:24:13,218
wapń,

439
00:24:13,218 --> 00:24:14,500
i magnez.

440
00:24:18,027 --> 00:24:20,095
Kolejnym zagrożeniem jest brak wody.

441
00:24:20,200 --> 00:24:25,200
Wiele farm używa do nawadniania wody pompowanej z podziemnych warstw wodonośnych.

442
00:24:26,050 --> 00:24:28,891
Warstwy te potrzebują tysięcy lat aby się zapełnić,

443
00:24:28,891 --> 00:24:30,772
ale mogą być wypompowane do sucha w ciągu kilku dziesięcioleci,

444
00:24:30,772 --> 00:24:32,600
tak jak szyby naftowe.

445
00:24:34,029 --> 00:24:36,911
Ogromna amerykańska warstwa wodonośna Ogallala ma tak niski poziom,

446
00:24:36,911 --> 00:24:40,750
że wielu farmerów musiało powrócić do mniej wydajnego rolnictwa bez irygacji,

447
00:24:42,056 --> 00:24:46,576
W dodatku używanie nawadniania i nawozów może prowadzić do zasolenia:

448
00:24:47,000 --> 00:24:48,600
koncentracji soli w glebie.

449
00:24:49,300 --> 00:24:51,500
To jest główna przyczyna pustynnienia.

450
00:24:53,078 --> 00:24:56,100
Innym zagrożeniem jest utrata ziemi ornej.

451
00:24:56,500 --> 00:24:57,652
200 lat temu,

452
00:24:57,652 --> 00:25:00,600
na Amerykańskich preriach było 6 stóp ziemi ornej.

453
00:25:01,100 --> 00:25:03,333
Dzisiaj poprzez uprawę i złe praktyki,

454
00:25:03,333 --> 00:25:06,333
prawie połowa jest stracona.

455
00:25:08,800 --> 00:25:13,273
Nawadnianie wzmaga wzrost grzybów z rodziny rdzy zbożowej, jak UG-99,

456
00:25:13,273 --> 00:25:17,700
- które mogłyby zniszczyć 80% światowych plonów zbóż.

457
00:25:19,010 --> 00:25:20,083
Według Normana Borlauga,

458
00:25:20,083 --> 00:25:22,207
ojca Zielonej Rewolucji,

459
00:25:22,300 --> 00:25:27,902
rdza zbożowa "ma ogromny potencjał do społecznego i ludzkiego zniszczenia."

460
00:25:29,079 --> 00:25:32,000
Użycie biopaliw oznacza, że mniej ziemi

461
00:25:32,001 --> 00:25:35,108
będzie dostępne do produkcji żywności.

462
00:25:37,054 --> 00:25:39,200
Każdy obszar ma skończoną nośność.

463
00:25:40,000 --> 00:25:41,642
Jest to ilość zwierząt lub ludzi,

464
00:25:41,642 --> 00:25:43,800
które mogą żyć tam przez czas nieokreślony,

465
00:25:44,083 --> 00:25:47,494
Jeśli gatunek przekroczy nośność tego obszaru,

466
00:25:47,494 --> 00:25:51,700
część osobników będzie wymierać, dopóki poziom populacji nie wróci do naturalnego poziomu.

467
00:25:53,029 --> 00:25:54,167
Świat uniknął tego wymierania

468
00:25:54,167 --> 00:25:56,400
poprzez znajdywanie nowych ziem do uprawy,

469
00:25:56,400 --> 00:25:57,875
lub poprzez wzrastającą produkcję,

470
00:25:57,875 --> 00:26:00,980
która była możliwa głównie dzięki ropie.

471
00:26:01,000 --> 00:26:03,638
By kontynuować wzrost,

472
00:26:03,638 --> 00:26:06,900
potrzebne jest więcej zasobów niż Ziemia może zapewnić,

473
00:26:07,091 --> 00:26:09,900
a nowe planety nie są dla nas dostępne.

474
00:26:11,079 --> 00:26:13,251
W obliczu tych wszystkich wyzwań,

475
00:26:13,300 --> 00:26:16,417
by wyżywić wzrastającą światową populację,

476
00:26:16,301 --> 00:26:18,900
globalna produkcja żywności musi się podwoić do roku 2050.

477
00:26:21,044 --> 00:26:23,667
1 miliard ludzi jest już niedożywionych lub głoduje.

478
00:26:24,200 --> 00:26:27,600
Wyzwaniem będzie wykarmienie ponad 9 miliardów w nadchodzących latach,

479
00:26:28,094 --> 00:26:31,900
kiedy produkcja światowej ropy i gazu ziemnego będzie spadać.

480
00:26:41,054 --> 00:26:42,600
SZCZĘŚLIWE ZAKOŃCZENIE

481
00:26:45,988 --> 00:26:48,100
Globalna gospodarka wzrasta wykładniczo,

482
00:26:48,101 --> 00:26:50,000
o około 3% rocznie,

483
00:26:50,056 --> 00:26:53,270
zużywając wzrastające ilości paliw nieodnawialnych,

484
00:26:53,270 --> 00:26:54,900
minerałów i metali,

485
00:26:54,901 --> 00:26:56,849
jak również zasoby odnawialne

486
00:26:56,849 --> 00:27:00,271
takie jak woda, lasy, gleby, ryby

487
00:27:00,280 --> 00:27:02,335
szybciej niż są one uzupełniane.

488
00:27:03,900 --> 00:27:05,574
Nawet przy 1% tempie wzrostu,

489
00:27:05,574 --> 00:27:08,200
gospodarka podwoi się w 70 lat.

490
00:27:10,016 --> 00:27:13,058
Problem nasila się przez inne czynniki:

491
00:27:13,058 --> 00:27:15,500
Globalizacja pozwala ludziom z jednego kontynentu

492
00:27:15,500 --> 00:27:18,500
kupować towary i żywność wytworzone na innym kontynencie.

493
00:27:19,095 --> 00:27:20,751
Linie zaopatrzenia są długie,

494
00:27:20,751 --> 00:27:23,751
co bardzo nadwyręża już i tak ograniczoną podaż ropy.

495
00:27:26,057 --> 00:27:29,333
Jesteśmy zależni od odległych krajów, nawet jeśli chodzi o dobra podstawowe.

496
00:27:30,700 --> 00:27:32,800
Nowoczesne miasta są zależne od paliw kopalnych.

497
00:27:34,033 --> 00:27:36,600
Większość systemów bankowych opiera się na długu,

498
00:27:36,650 --> 00:27:40,029
co zmusza ludzi do wpadania w spiralę pożyczek i spłat

499
00:27:40,200 --> 00:27:41,800
- produkując wzrost.

500
00:27:43,095 --> 00:27:46,200
Co można zrobić w obliczu tych problemów?

501
00:27:47,029 --> 00:27:48,600
Wielu wierzy, że można zapobiec kryzysowi

502
00:27:48,600 --> 00:27:50,250
poprzez oszczędność,

503
00:27:50,251 --> 00:27:51,079
technologię,

504
00:27:51,079 --> 00:27:52,568
inteligentny rozwój,

505
00:27:52,568 --> 00:27:53,800
recykling,

506
00:27:53,801 --> 00:27:55,100
samochody elektryczne i hybrydowe,

507
00:27:55,101 --> 00:27:57,061
substytucję,

508
00:27:57,061 --> 00:27:58,300
albo głosowanie.

509
00:28:00,091 --> 00:28:01,371
Oszczędzanie pozwoli Ci zaoszczędzić pieniądze,

510
00:28:01,371 --> 00:28:03,696
ale samo nie ocali planety.

511
00:28:05,000 --> 00:28:07,250
Jeśli jacyś ludzie oszczędzają na wykorzystaniu ropy,

512
00:28:07,300 --> 00:28:09,900
zmniejszony popyt będzie obniżał cenę,

513
00:28:09,901 --> 00:28:12,167
pozwalając innym kupić ją za mniej.

514
00:28:13,000 --> 00:28:13,583
W ten sam sposób,

515
00:28:13,583 --> 00:28:17,400
bardziej wydajny silnik, który zużywa mniej energii,

516
00:28:17,401 --> 00:28:20,900
będzie paradoksalnie prowadził do większego użycia energii.

517
00:28:21,900 --> 00:28:22,896
W dziewiętnastym wieku,

518
00:28:22,896 --> 00:28:25,535
Angielski ekonomista William Stanley Jevons

519
00:28:25,535 --> 00:28:28,100
zrozumiał, że lepsze silniki parowe sprawiły, że węgiel

520
00:28:28,101 --> 00:28:31,000
stał się bardziej opłacalnym źródłem paliwa,

521
00:28:31,001 --> 00:28:32,797
co doprowadziło do stosowania większej liczby silników parowych,

522
00:28:32,797 --> 00:28:35,800
co zwiększyło całkowite zużycie węgla.

523
00:28:37,087 --> 00:28:40,200
Wzrost zużyje każdą ilość energii i zasobów

524
00:28:40,201 --> 00:28:42,400
oszczędzone przez konserwację.

525
00:28:48,029 --> 00:28:48,708
Wielu wierzy, że naukowcy

526
00:28:48,708 --> 00:28:51,990
rozwiążą te problemy nową technologią.

527
00:28:52,500 --> 00:28:55,105
Jednak, technologia nie jest energią.

528
00:28:56,048 --> 00:28:57,900
Technologia może skierować energię do pracy,

529
00:28:57,901 --> 00:28:59,500
ale nie może jej zastąpić.

530
00:29:00,300 --> 00:29:02,393
Zużywa to także zasoby:

531
00:29:02,393 --> 00:29:03,042
na przykład:

532
00:29:03,042 --> 00:29:04,750
komputery są wykonane z jednej dziesiątej

533
00:29:04,751 --> 00:29:07,708
energii potrzebnej do wykonania samochodu.

534
00:29:08,872 --> 00:29:10,250
Bardziej zaawansowane technologie

535
00:29:10,251 --> 00:29:12,150
mogą pogorszyć sytuację,

536
00:29:12,151 --> 00:29:14,436
ponieważ wiele wymaga rzadkich minerałów,

537
00:29:14,436 --> 00:29:16,200
które także zbliżają się do granic eksploatacji.

538
00:29:17,058 --> 00:29:17,832
Na przykład,

539
00:29:17,832 --> 00:29:21,724
97% światowych pierwiastków ziem rzadkich jest produkowane przez Chiny,

540
00:29:21,724 --> 00:29:24,800
większość z nich z jednej kopalni w środkowej Mongolii.

541
00:29:26,500 --> 00:29:28,833
Te minerały są używane w reaktorach katalitycznych (katalizatorach),

542
00:29:28,833 --> 00:29:30,542
silnikach samolotów,

543
00:29:30,542 --> 00:29:33,250
magnesach wysokiej wydajności i twardych dyskach,

544
00:29:33,250 --> 00:29:35,151
bateriach samochodów hybrydowych,

545
00:29:35,151 --> 00:29:36,353
laserach,

546
00:29:36,353 --> 00:29:37,583
przenośnych aparatach rentgenowskich,

547
00:29:37,583 --> 00:29:39,801
osłonach dla reaktorów jądrowych,

548
00:29:39,801 --> 00:29:41,708
płytach kompaktowych,

549
00:29:41,708 --> 00:29:43,550
silnikach pojazdów hybrydowych,

550
00:29:43,551 --> 00:29:45,313
energooszczędnych żarówkach,

551
00:29:45,313 --> 00:29:46,567
światłowodach

552
00:29:46,567 --> 00:29:48,200
i płaskich wyświetlaczach.

553
00:29:49,083 --> 00:29:52,549
Chiny zaczęły rozważać ograniczenie eksportu tych minerałów,

554
00:29:52,549 --> 00:29:54,300
podczas gdy popyt wzrasta.

555
00:29:57,083 --> 00:30:00,750
Tak zwany zrównoważony lub inteligentny wzrost nie pomoże,

556
00:30:00,750 --> 00:30:03,700
ponieważ używa on także nieodnawialnych metali i minerałów

557
00:30:03,701 --> 00:30:05,375
w zwiększających się ilościach,

558
00:30:05,375 --> 00:30:07,517
wliczając w to pierwiastki ziem rzadkich.

559
00:30:08,900 --> 00:30:10,500
Recykling nie rozwiąże problemu,

560
00:30:10,501 --> 00:30:11,582
ponieważ wymaga energii,

561
00:30:11,583 --> 00:30:14,400
i sam proces nie jest w 100% wydajny.

562
00:30:16,010 --> 00:30:19,820
Możliwe jest odzyskanie tylko części materiału;

563
00:30:19,820 --> 00:30:22,820
Duża część jest stracona na zawsze jako odpady.

564
00:30:25,056 --> 00:30:27,600
Samochody elektryczne napędzane są przez elektryczność.

565
00:30:28,054 --> 00:30:30,557
Ponieważ większość energii jest generowana z paliw kopalnych,

566
00:30:30,557 --> 00:30:32,600
nie są one rozwiązaniem.

567
00:30:33,095 --> 00:30:37,270
Ponadto, samochody wszystkich rodzajów potrzebują ropy w trakcie ich produkcji.

568
00:30:37,270 --> 00:30:41,200
Każda opona wymaga około 7 galonów ropy naftowej.

569
00:30:43,040 --> 00:30:47,333
Na rok 2010 było około 800 milionów samochodów na świecie.

570
00:30:47,400 --> 00:30:49,042
Przy obecnym tempie rozwoju,

571
00:30:49,042 --> 00:30:52,950
liczba ta sięgnie 2 miliardów w 2025 roku.

572
00:30:53,900 --> 00:30:57,200
Jest mało prawdopodobne, że planeta będzie mogła zaopatrzyć w zasoby tak wiele pojazdów przez dłuższy czas,

573
00:30:57,201 --> 00:30:59,800
niezależnie od źródła ich zasilania.

574
00:31:01,031 --> 00:31:02,500
Wielu ekonomistów wierzy,

575
00:31:02,687 --> 00:31:05,326
że wolny rynek zastąpi jedno źródło energii

576
00:31:05,326 --> 00:31:07,400
innym poprzez innowacje technologiczne.

577
00:31:08,100 --> 00:31:10,200
Jednak, główne zamienniki ropy

578
00:31:10,201 --> 00:31:12,292
stoją w obliczu własnych spadków i problemów.

579
00:31:13,900 --> 00:31:18,570
Zwolennicy substytucji także nie biorą pod uwagę czasu potrzebnego na dokonanie przemian.

580
00:31:20,000 --> 00:31:21,833
Raport Hirsch Departamentu Energi USA,

581
00:31:21,833 --> 00:31:25,350
szacuje się, że przynajmniej 20 lat potrzeba aby przygotować

582
00:31:25,351 --> 00:31:27,900
na efekty szczytu w wydobyciu ropy.

583
00:31:28,900 --> 00:31:31,170
Kwestie niedoboru energii,

584
00:31:31,171 --> 00:31:33,068
wyczerpywania się zasobów,

585
00:31:33,068 --> 00:31:34,750
utrata ziemi ornej,

586
00:31:34,750 --> 00:31:39,180
i zanieczyszczenia są wszystkie symptomami jednego większego problemu:

587
00:31:40,500 --> 00:31:42,500
Wzrostu.

588
00:31:43,700 --> 00:31:46,333
Dopóki nasz system finansowy wymaga nieskończonego wzrostu

589
00:31:46,333 --> 00:31:49,300
jest mało prawdopodobne, aby reforma odniosła sukces

590
00:31:49,927 --> 00:31:52,542
Jak więc będzie wyglądała przyszłość?

591
00:31:54,033 --> 00:31:56,375
Optymiści wierzą, że wzrost będzie trwać wiecznie,

592
00:31:56,375 --> 00:31:57,806
bez granic.

593
00:31:59,044 --> 00:32:02,125
Pesymiści sądzą że zmierzamy w kierunku nowej epoki kamienia,

594
00:32:02,125 --> 00:32:04,100
lub wyginięcia.

595
00:32:05,031 --> 00:32:06,417
Prawda może leżeć pomiędzy tymi ekstremami.

596
00:32:07,417 --> 00:32:11,964
Możliwe jest, że społeczeństwo cofnie się do prostszej postaci,

597
00:32:12,100 --> 00:32:14,792
w której używa się o wiele mniej energii.

598
00:32:16,029 --> 00:32:18,095
To oznaczało by trudniejsze życie dla większości

599
00:32:18,095 --> 00:32:18,708
Więcej pracy fizycznej,

600
00:32:18,708 --> 00:32:20,417
więcej pracy rolniczej,

601
00:32:20,417 --> 00:32:24,111
i lokalną produkcję towarów, żywności i usług.

602
00:32:25,079 --> 00:32:28,500
Co powinna zrobić osoba by przygotować się na taką możliwą przyszłość?

603
00:32:29,083 --> 00:32:33,292
Spodziewaj się zmniejszenia zaopatrzeń żywności i dóbr z odległych krajów,

604
00:32:34,104 --> 00:32:35,762
Zacznij chodzić lub jeździć na rowerze.

605
00:32:36,500 --> 00:32:39,079
Przyzwyczaj się do używania mniej elektryczności.

606
00:32:40,029 --> 00:32:41,100
Wyjdź z długów.

607
00:32:41,900 --> 00:32:42,893
Unikaj banków.

608
00:32:43,400 --> 00:32:45,300
Zamiast kupowania w wielkich sklepach,

609
00:32:45,301 --> 00:32:48,095
wspieraj lokalny biznes.

610
00:32:48,150 --> 00:32:51,600
Kupuj żywność uprawianą lokalnie.

611
00:32:51,601 --> 00:32:55,417
Rozważ uprawianie własnego jedzenia zamiast trawnika.

612
00:32:55,450 --> 00:32:57,100
Naucz się je przechowywać.

613
00:32:58,400 --> 00:33:00,000
Rozważ użycie lokalnych walut

614
00:33:00,000 --> 00:33:02,500
- jeśli ogólna gospodarka przestanie funkcjonować,

615
00:33:02,500 --> 00:33:05,500
i rozwijaj większą samowystarczalność.

616
00:33:07,016 --> 00:33:08,500
Żaden z tych kroków nie zapobiegnie upadkowi,

617
00:33:08,500 --> 00:33:12,500
ale może polepszyć twoje szanse w nisko-energetycznej przyszłości,

618
00:33:13,091 --> 00:33:15,417
w której będziemy musieli być bardziej samodzielni,

619
00:33:15,417 --> 00:33:18,417
tak jak byli kiedyś nasi przodkowie.