1
00:00:06,149 --> 00:00:09,752
Linuxen Historia (Bere 20 urteurrenean)

2
00:00:09,752 --> 00:00:12,423
Gure historia duela 20 urte hasi zen

3
00:00:12,423 --> 00:00:17,145
Esan Ozenki diskoak argitaratzen hasi zen, 
Ajuria Eneako komonean Ardantza eseritzen zen


4
00:00:17,176 --> 00:00:20,985
eta mugikorrak katxarro oso haundiak ziren.

5
00:00:20,985 --> 00:00:28,328
1991ko abuztua zen, 20 urteko Linus Torvalds informatika ikaslea bere ordenagailu aurrean eseri zen Helsinkin,

6
00:00:28,328 --> 00:00:33,971
informatika historian arrakasta gehien izatera iritsi diren gaietako baten inguruan idazteko.

7
00:00:33,971 --> 00:00:38,825
"Kaixo hor kanpoan zaudetenei... sistema eragile (libre) bat egiten ari naiz

8
00:00:38,825 --> 00:00:43,930
(jobi bat baino ez, GNU bezain handia eta profesionala ez da izango) ...

9
00:00:43,930 --> 00:00:48,480
AT disko gogorra besterik ez daukadanez, hori baino gehiago ez du jasango ziurrenik"

10
00:00:49,090 --> 00:00:53,358
Bueno, ba Linusen kode irekiko proiektuaren hitzek munduari bira azkar eman zioten

11
00:00:53,358 --> 00:00:56,513
eta mundu osoko garatzaileek euren kodearekin lagundu zioten.

12
00:00:56,513 --> 00:01:02,695
Linusek bere sistema eragilearen kernelari Linux izena jarri zion eta pinguino bat aukeratu zuen maskota gisa

13
00:01:02,695 --> 00:01:06,145
zooan izandako ezusteko txiki baten ondorioz.

14
00:01:06,730 --> 00:01:11,354
Berehala Linuxen etorkizuna baldintzatuko zuen erabaki garrantzitsu bat hartu zuen

15
00:01:11,354 --> 00:01:18,042
GPL lizentzia aukeratu zuen, Richard Stallman izeneko ameslari batek sortutako lizentzia.

16
00:01:18,042 --> 00:01:23,708
Linux kernelak, GPL lizentzia eta beste GNU osagai batzuekin informatikaren industria eraldatu zuten

17
00:01:23,708 --> 00:01:28,036
aukera sinple, baino garrantzitsu apur batzuekin:

18
00:01:28,036 --> 00:01:32,137
Softwarea edozein helburuetarako erabiltzeko askatasuna.

19
00:01:32,137 --> 00:01:35,527
Softwarea norbere beharretarako eraldatzeko askatasuna.

20
00:01:35,527 --> 00:01:39,451
Softwarea lagunekin eta bizilagunekin elkarbanatzeko askatasuna,

21
00:01:39,451 --> 00:01:42,679
eta zuk egindako aldaketak elkarbanatzeko askatasuna.

22
00:01:42,679 --> 00:01:46,115
Ideia erradikal hauek lortu zuten mundu osoan zabaltzea

23
00:01:46,115 --> 00:01:52,453
eta paradoxikoki, jobi esperimental bat zena, ekosistema komertzial haundi eta oparoa

24
00:01:52,453 --> 00:01:54,892
izatera pasa zen.

25
00:01:54,892 --> 00:01:57,608
Konpainiek Linuxen inguruan negozioak sortu zituzten.

26
00:02:00,470 --> 00:02:06,940
1999an Red Hat-en stocka hirukoiztu egin zen eta burtsara atera zen lehen linux konpainia bihurtu zen.

27
00:02:06,956 --> 00:02:12,516
Urte berean IBMk billoi bat dolar gastatu zituen Linux hobetzeko eta iragartzeko.

28
00:02:12,516 --> 00:02:18,372
[Hondoan: "Ba al du izenik?" "Bere izena Linux da"]

29
00:02:18,479 --> 00:02:24,286
Berehala Linuxek industriako pisutsuenak alboratu zituen, eta Internetaren gorakadan lagundu zuen

30
00:02:24,286 --> 00:02:28,740
bere Sofware Librearekin.
Laburrean esanda: Linuxek informatika eraldatu zuen.

31
00:02:28,879 --> 00:02:33,949
Baina zerbaitek eskemak apurtzen dituenean su gurutzatuan erortzeko arriskua dauka.

32
00:02:33,949 --> 00:02:36,658
Baina bizirauteaz gainera Linux sendoturik atera zen.

33
00:02:36,658 --> 00:02:41,379
Gaur egun milaka dira kernel garatzaileak eta ehundaka enpresak,

34
00:02:41,379 --> 00:02:44,142
denak auzolanean Linux garatzeko.

35
00:02:44,142 --> 00:02:47,787
Hiru hilabetero kernel bertsio berri bat liberatzen da.

36
00:02:47,787 --> 00:02:54,266
Eta nun aurki dezakegu Linux gaur? Mundu mailako balio burtsen %75ean eta

37
00:02:54,266 --> 00:02:59,653
Amazon, Facebook, Twitter, eBay eta 
Googleren zerbitzarietan.

38
00:02:59,653 --> 00:03:03,925
Linux erabiltzen duzu literalki Interneten zabiltzan aldi oro.

39
00:03:03,925 --> 00:03:09,150
Zure telefonoan dago, zure telebistan, superkonputagailuen %95ean eta

40
00:03:09,150 --> 00:03:14,421
egunero ikusten dituzun gailu askotan. Linux leku guztitan dago.

41
00:03:14,421 --> 00:03:19,738
Eta guzti hau hasi zuen Helsinkiko programatzailea?

42
00:03:19,738 --> 00:03:24,057
Oregoneko Portlanden duen etxetik mundu mailako garatzaileen armada hau zuzentzen du

43
00:03:24,057 --> 00:03:26,588
Linux Fundazioko partaide gisan.

44
00:03:26,588 --> 00:03:30,535
Linuxen 20 urteak ospatzen ditugunean, gure buruak ikus ditzakegu istorio hortan.

45
00:03:30,535 --> 00:03:35,173
Mila esker bere lehen 20 urteetan parte hartzeagatik.