WEBVTT

00:00:00.664 --> 00:00:03.354
Hoi! Ik ben Brady, en je herinnert je misschien

00:00:03.692 --> 00:00:06.489
dat de professor vorig jaar Max Whitby ontmoette,

00:00:06.489 --> 00:00:07.846
de elementenverzamelaar.

00:00:08.800 --> 00:00:12.120
Hij maakt échte 'periodieke systemen'

00:00:12.120 --> 00:00:15.257
en we herinneren ons nog wat hij tegen ons zei:

00:00:15.257 --> 00:00:17.090
Ik nodig jullie uit in mijn lab

00:00:17.090 --> 00:00:19.923
en laat jullie zien hoe we metaal smelten.

00:00:19.923 --> 00:00:23.320
Ik ging naar Londen om een paar video's met Max te maken

00:00:23.320 --> 00:00:26.059
en hier is de eerste:

00:00:26.551 --> 00:00:29.523
Een cilinder van zilver.

00:00:29.723 --> 00:00:34.831
We zijn hier in het wereldwijde hoofdkantoor van de 'red green and blue company' - RGB research.

00:00:34.831 --> 00:00:36.877
Hier maken we onze échte Periodieke Systemen.

00:00:36.923 --> 00:00:44.416
Wat we hier maken is voor musea, scholen en soms ook voor hele rijke mensen,

00:00:44.478 --> 00:00:46.478
die graag een Periodiek Systeem in hun werkkamer willen.

00:00:46.509 --> 00:00:52.535
Ik ga nu iets maken voor één van die Periodieke Systemen.

00:00:53.120 --> 00:00:59.320
Hier beginnen we mee. Het is een prachtige kilopot zilver.

00:00:59.320 --> 00:01:04.080
Een jaar geleden had ik hier misschien maar 200 pond voor betaald,

00:01:04.080 --> 00:01:07.040
maar de prijs is nu omhooggeschoten.

00:01:07.040 --> 00:01:12.000
Dat is één van de lastige dingen in de elementenbusiness;

00:01:12.000 --> 00:01:14.825
dit zilver kost vandaag de dag ruim duizend pond.

00:01:15.009 --> 00:01:20.805
Ik ga hier nu - hopelijk - zo'n mooie cilinder van maken.

00:01:20.805 --> 00:01:26.679
Deze hier is zelfs nog duurder! Voel maar eens hoe zwaar.

00:01:29.202 --> 00:01:33.883
Wat we hier hebben is puur goud, een cilinder van één kilo.

00:01:34.360 --> 00:01:41.369
Als we net zo'n cilinder van zilver maken, weegt die ongeveer de helft, ongeveer een halve kilo.

00:01:41.369 --> 00:01:44.714
Ik hoop dus dat ik hier twee cilinders van kan maken.

00:01:44.960 --> 00:01:49.517
De allereerste stap bij het maken van zo'n cilinder,

00:01:49.578 --> 00:01:52.745
is dat je een risico-inschatting moet maken.

00:01:53.160 --> 00:01:55.978
We werken met heet, gesmolten metaal,

00:01:56.147 --> 00:02:01.566
dus hebben we goed bedacht wat er allemaal mis kan gaan.

00:02:03.628 --> 00:02:06.391
Dat is precies waarom ik helemaal hier ga staan.

00:02:06.754 --> 00:02:08.317
We gaan dit fornuis vullen,

00:02:08.748 --> 00:02:10.174
je ziet dat het al roodgloeiend is,

00:02:10.312 --> 00:02:13.092
deze smeltkroes, gemaakt van koolstof.

00:02:13.092 --> 00:02:14.745
Ik doe het licht uit....

00:02:17.406 --> 00:02:19.135
.... gloeit het nog steeds?

00:02:19.920 --> 00:02:21.680
Dus dat is echt heet.

00:02:21.849 --> 00:02:26.960
Ik stel het fornuis in op 1050 graden Celsius, dat is ruim boven het smeltpunt van zilver.

00:02:26.960 --> 00:02:36.407
Ik vul de smeltkroes, en daarbij gaat de temperatuur behoorlijk omlaag.

00:02:37.607 --> 00:02:45.514
Terwijl we de zilverdeeltjes erin doen zie je het echt afkoelen.

00:02:45.514 --> 00:02:49.729
Zilver is een geweldig goede warmtegeleider, het heeft een behoorlijke thermische inertie.

00:02:50.237 --> 00:02:53.732
De smeltkroes heeft nu de gewone zwarte kleur van koolstof,

00:02:53.732 --> 00:02:56.146
want alle hitte die in het grafiet zat is razendsnel naar het zilver overgebracht.

00:02:56.146 --> 00:02:57.462
Een geweldige geleider.

00:02:57.539 --> 00:03:03.135
We sluiten nu het deksel en laten het sudderen....

00:03:13.720 --> 00:03:15.221
Dit is een beetje overdreven,

00:03:15.221 --> 00:03:18.075
maar je hebt er wel een goede gezichtsbescherming aan.

00:03:18.106 --> 00:03:21.686
Handschoenen aan, en vingers gekruist!

00:03:36.902 --> 00:03:38.974
Fantastisch!

00:03:40.497 --> 00:03:43.257
Je ziet het zinkgat verschijnen,

00:03:50.934 --> 00:03:54.040
Hopelijk vullen we zo het zinkgat voldoende aan.

00:04:04.240 --> 00:04:08.175
Ik ben opgelucht dat het er goed is uitgekomen.

00:04:08.175 --> 00:04:12.600
Het is alsof je pudding maakt, maar dan bij meer dan duizend graden...

00:04:12.600 --> 00:04:15.327
Het koelt nu af,

00:04:15.327 --> 00:04:19.320
en dan brengen we het naar onze vakman

00:04:19.320 --> 00:04:23.825
die het tot een prachtige gladde cilinder bewerkt,

00:04:23.825 --> 00:04:27.819
55 millimeter hoog en 35 millimeter in doorsnede.

00:04:27.819 --> 00:04:31.320
En dan gaat het naar Amerika. Naar een Periodiek Systeem!

00:04:31.320 --> 00:04:33.670
Met dank aan Max Whitby.

00:04:33.670 --> 00:04:36.800
Vertaling: Harm Ikink | chemiewijs.nl