1
00:00:00,664 --> 00:00:03,354
Hoi! Ik ben Brady, en je herinnert je misschien

2
00:00:03,692 --> 00:00:06,489
dat de professor vorig jaar Max Whitby ontmoette,

3
00:00:06,489 --> 00:00:07,846
de elementenverzamelaar.

4
00:00:08,800 --> 00:00:12,120
Hij maakt échte 'periodieke systemen'

5
00:00:12,120 --> 00:00:15,257
en we herinneren ons nog wat hij tegen ons zei:

6
00:00:15,257 --> 00:00:17,090
Ik nodig jullie uit in mijn lab

7
00:00:17,090 --> 00:00:19,923
en laat jullie zien hoe we metaal smelten.

8
00:00:19,923 --> 00:00:23,320
Ik ging naar Londen om een paar video's met Max te maken

9
00:00:23,320 --> 00:00:26,059
en hier is de eerste:

10
00:00:26,551 --> 00:00:29,523
Een cilinder van zilver.

11
00:00:29,723 --> 00:00:34,831
We zijn hier in het wereldwijde hoofdkantoor van de 'red green and blue company' - RGB research.

12
00:00:34,831 --> 00:00:36,877
Hier maken we onze échte Periodieke Systemen.

13
00:00:36,923 --> 00:00:44,416
Wat we hier maken is voor musea, scholen en soms ook voor hele rijke mensen,

14
00:00:44,478 --> 00:00:46,478
die graag een Periodiek Systeem in hun werkkamer willen.

15
00:00:46,509 --> 00:00:52,535
Ik ga nu iets maken voor één van die Periodieke Systemen.

16
00:00:53,120 --> 00:00:59,320
Hier beginnen we mee. Het is een prachtige kilopot zilver.

17
00:00:59,320 --> 00:01:04,080
Een jaar geleden had ik hier misschien maar 200 pond voor betaald,

18
00:01:04,080 --> 00:01:07,040
maar de prijs is nu omhooggeschoten.

19
00:01:07,040 --> 00:01:12,000
Dat is één van de lastige dingen in de elementenbusiness;

20
00:01:12,000 --> 00:01:14,825
dit zilver kost vandaag de dag ruim duizend pond.

21
00:01:15,009 --> 00:01:20,805
Ik ga hier nu - hopelijk - zo'n mooie cilinder van maken.

22
00:01:20,805 --> 00:01:26,679
Deze hier is zelfs nog duurder! Voel maar eens hoe zwaar.

23
00:01:29,202 --> 00:01:33,883
Wat we hier hebben is puur goud, een cilinder van één kilo.

24
00:01:34,360 --> 00:01:41,369
Als we net zo'n cilinder van zilver maken, weegt die ongeveer de helft, ongeveer een halve kilo.

25
00:01:41,369 --> 00:01:44,714
Ik hoop dus dat ik hier twee cilinders van kan maken.

26
00:01:44,960 --> 00:01:49,517
De allereerste stap bij het maken van zo'n cilinder,

27
00:01:49,578 --> 00:01:52,745
is dat je een risico-inschatting moet maken.

28
00:01:53,160 --> 00:01:55,978
We werken met heet, gesmolten metaal,

29
00:01:56,147 --> 00:02:01,566
dus hebben we goed bedacht wat er allemaal mis kan gaan.

30
00:02:03,628 --> 00:02:06,391
Dat is precies waarom ik helemaal hier ga staan.

31
00:02:06,754 --> 00:02:08,317
We gaan dit fornuis vullen,

32
00:02:08,748 --> 00:02:10,174
je ziet dat het al roodgloeiend is,

33
00:02:10,312 --> 00:02:13,092
deze smeltkroes, gemaakt van koolstof.

34
00:02:13,092 --> 00:02:14,745
Ik doe het licht uit....

35
00:02:17,406 --> 00:02:19,135
.... gloeit het nog steeds?

36
00:02:19,920 --> 00:02:21,680
Dus dat is echt heet.

37
00:02:21,849 --> 00:02:26,960
Ik stel het fornuis in op 1050 graden Celsius, dat is ruim boven het smeltpunt van zilver.

38
00:02:26,960 --> 00:02:36,407
Ik vul de smeltkroes, en daarbij gaat de temperatuur behoorlijk omlaag.

39
00:02:37,607 --> 00:02:45,514
Terwijl we de zilverdeeltjes erin doen zie je het echt afkoelen.

40
00:02:45,514 --> 00:02:49,729
Zilver is een geweldig goede warmtegeleider, het heeft een behoorlijke thermische inertie.

41
00:02:50,237 --> 00:02:53,732
De smeltkroes heeft nu de gewone zwarte kleur van koolstof,

42
00:02:53,732 --> 00:02:56,146
want alle hitte die in het grafiet zat is razendsnel naar het zilver overgebracht.

43
00:02:56,146 --> 00:02:57,462
Een geweldige geleider.

44
00:02:57,539 --> 00:03:03,135
We sluiten nu het deksel en laten het sudderen....

45
00:03:13,720 --> 00:03:15,221
Dit is een beetje overdreven,

46
00:03:15,221 --> 00:03:18,075
maar je hebt er wel een goede gezichtsbescherming aan.

47
00:03:18,106 --> 00:03:21,686
Handschoenen aan, en vingers gekruist!

48
00:03:36,902 --> 00:03:38,974
Fantastisch!

49
00:03:40,497 --> 00:03:43,257
Je ziet het zinkgat verschijnen,

50
00:03:50,934 --> 00:03:54,040
Hopelijk vullen we zo het zinkgat voldoende aan.

51
00:04:04,240 --> 00:04:08,175
Ik ben opgelucht dat het er goed is uitgekomen.

52
00:04:08,175 --> 00:04:12,600
Het is alsof je pudding maakt, maar dan bij meer dan duizend graden...

53
00:04:12,600 --> 00:04:15,327
Het koelt nu af,

54
00:04:15,327 --> 00:04:19,320
en dan brengen we het naar onze vakman

55
00:04:19,320 --> 00:04:23,825
die het tot een prachtige gladde cilinder bewerkt,

56
00:04:23,825 --> 00:04:27,819
55 millimeter hoog en 35 millimeter in doorsnede.

57
00:04:27,819 --> 00:04:31,320
En dan gaat het naar Amerika. Naar een Periodiek Systeem!

58
00:04:31,320 --> 00:04:33,670
Met dank aan Max Whitby.

59
00:04:33,670 --> 00:04:36,800
Vertaling: Harm Ikink | chemiewijs.nl