WEBVTT

00:00:00.697 --> 00:00:05.383
Kiedy kilka miesięcy temu zaproszono mnie
do wygłoszenia tej prelekcji,

00:00:05.383 --> 00:00:08.893
rozważaliśmy z organizatorami,
jak go nazwać.

00:00:08.893 --> 00:00:10.711
Braliśmy pod uwagę wiele tematów.

00:00:12.529 --> 00:00:14.112
Ale nikt nie zaproponował tego.

00:00:14.112 --> 00:00:15.695
[Pokonać ebolę]

00:00:15.695 --> 00:00:17.278
Dwa miesiące temu

00:00:17.278 --> 00:00:20.190
ebola wciąż gwałtownie się nasilała

00:00:20.190 --> 00:00:24.553
i rozprzestrzeniała
na coraz większe obszary.

00:00:24.553 --> 00:00:29.212
Ludzie byli przerażeni
i zaniepokojeni tą chorobą

00:00:29.212 --> 00:00:32.790
na większą skalę niż kiedykolwiek
wcześniej w historii współczesnej.

NOTE Paragraph

00:00:32.790 --> 00:00:38.960
Jestem dziś tutaj i mogę opowiedzieć
wam o zwalczaniu eboli,

00:00:38.960 --> 00:00:42.651
dzięki ludziom, 
o których nigdy nie słyszeliście,

00:00:42.656 --> 00:00:49.815
takim jak Peter Clement, doktor z Liberii
pracujący w hrabstwie Lofa,

00:00:49.815 --> 00:00:55.294
miejscu, o którym pewnie
nigdy nie słyszeliście.

00:00:55.294 --> 00:00:57.684
Hrabstwo Lofa jest istotne,

00:00:57.684 --> 00:01:00.115
bo około pięciu miesięcy temu,

00:01:00.115 --> 00:01:04.533
kiedy epidemia dopiero
zaczynała się nasilać,

00:01:04.533 --> 00:01:09.477
hrabstwo Lofa było jej epicentrum.

00:01:09.477 --> 00:01:13.222
Lekarze Bez Granic i miejscowe lecznice

00:01:13.222 --> 00:01:16.097
przyjmowały wtedy
dziesiątki ludzi dziennie.

00:01:16.097 --> 00:01:20.345
Pacjenci i społeczności były 
coraz bardziej przerażone chorobą

00:01:20.345 --> 00:01:24.713
i jej skutkami dla rodzin,

00:01:24.713 --> 00:01:28.329
społeczności, ich dzieci i krewnych.

00:01:28.329 --> 00:01:33.092
Peterowi Clementowi przydzielono
ciężką 12-godziną jazdę

00:01:33.092 --> 00:01:37.339
z Monrowii, stolicy kraju,
do hrabstwa Lofa,

00:01:37.339 --> 00:01:41.701
gdzie miał pomagać w zwalczaniu epidemii.

NOTE Paragraph

00:01:41.701 --> 00:01:47.063
Po przyjeździe Peter był świadkiem
przerażenia, o którym wspomniałem.

00:01:47.063 --> 00:01:51.304
Usiadł więc z miejscowymi
wodzami i słuchał.

00:01:51.304 --> 00:01:54.945
To, co usłyszał, było przygnębiające.

00:01:54.945 --> 00:01:59.279
Wodzowie rozmawiali
o wstrząsie i desperacji ludzi,

00:01:59.279 --> 00:02:02.578
których dotknęła choroba.

00:02:02.578 --> 00:02:04.656
Słyszał przygnębiające historie

00:02:04.656 --> 00:02:08.103
nie tylko o wpływie eboli
na pojedyncze osoby,

00:02:08.103 --> 00:02:11.299
ale na całe rodziny i społeczności.

00:02:12.589 --> 00:02:16.999
Przysłuchiwał się wodzom i usłyszał:

00:02:16.999 --> 00:02:20.443
"Kiedy nasze dzieci są chore i umierające,

00:02:20.443 --> 00:02:23.274
nie możemy ich nawet przytulić, 
choć bardzo byśmy chcieli.

00:02:23.915 --> 00:02:25.782
Gdy giną nasi krewni,

00:02:25.812 --> 00:02:28.959
nie możemy zająć się nimi,
jak nakazuje tradycja.

00:02:29.779 --> 00:02:31.757
Nie możemy obmyć ciał przed pochówkiem,

00:02:31.757 --> 00:02:34.801
jak każą nasze zwyczaje".

00:02:34.801 --> 00:02:38.208
Z tego powodu byli pełni obaw i niepokoju.

00:02:38.208 --> 00:02:41.995
Zaczęło do nich docierać,
że panuje epidemia.

NOTE Paragraph

00:02:41.995 --> 00:02:44.911
Ludzie odwracali się od przybyłych
pracowników służby zdrowia,

00:02:44.911 --> 00:02:49.295
bohaterów, którzy przyjechali
pomóc tamtejszej społeczności,

00:02:49.495 --> 00:02:53.184
a nie mieli do niej wstępu.

00:02:53.184 --> 00:02:58.402
Peter wytłumaczył to wodzom.

00:02:58.402 --> 00:03:01.137
Słuchali. Zamienili się na chwilę rolami.

00:03:01.137 --> 00:03:04.744
Peter wytłumaczył, czym jest ebola,

00:03:04.744 --> 00:03:07.019
jak wpływa na społeczności

00:03:07.019 --> 00:03:12.177
i jak zagraża naszemu człowieczeństwu.

00:03:12.177 --> 00:03:16.563
Przez ebolę nie można przytulić
swoich dzieci, gdy tego potrzebują.

00:03:16.563 --> 00:03:18.873
Nie można pogrzebać zmarłych
zgodnie z tradycją.

00:03:18.873 --> 00:03:23.516
Trzeba zaufać ludziom w skafandrach
kosmicznych, że zrobią to za nas.

NOTE Paragraph

00:03:23.516 --> 00:03:26.605
To, co się później stało,
było nadzwyczajne.

00:03:26.605 --> 00:03:29.321
Miejscowa społeczność,
pracownicy służby zdrowia i Peter

00:03:29.321 --> 00:03:35.168
usiedli razem i ułożyli nowy plan
kontrolowania eboli w hrabstwie Lofa.

00:03:35.168 --> 00:03:39.642
Ta historia jest szczególnie istotna,

00:03:39.642 --> 00:03:44.736
bo, hrabstwo Lofa znajdujące się
w samym środku epidemii,

00:03:44.736 --> 00:03:47.563
o której słyszycie i czytacie w gazetach,

00:03:47.563 --> 00:03:51.306
którą oglądacie na ekranach telewizorów,

00:03:51.306 --> 00:03:57.393
od prawie ośmiu tygodni nie zanotowało
ani jednego przypadku eboli.

00:03:57.393 --> 00:04:04.439
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:04:04.449 --> 00:04:07.872
To oczywiście nie znaczy,
że nie ma już zagrożenia.

00:04:07.872 --> 00:04:11.128
Wciąż istnieje ryzyko
pojawienia się nowych przypadków.

00:04:11.128 --> 00:04:14.392
Wniosek jest jednak taki,
że ebolę da się pokonać.

00:04:14.392 --> 00:04:16.049
To jest najważniejsze.

00:04:16.049 --> 00:04:17.216
Nawet na taką skalę

00:04:17.216 --> 00:04:21.113
i rozprzestrzeniającą się
w tak zawrotnym tempie,

00:04:21.113 --> 00:04:24.571
ebolę da się pokonać.

00:04:24.571 --> 00:04:28.562
Tylko kiedy społeczności współpracują
z pracownikami służby zdrowia,

00:04:28.562 --> 00:04:31.235
można powstrzymać chorobę.

NOTE Paragraph

00:04:31.235 --> 00:04:34.885
Jak ebola pojawiła się w hrabstwie Lofa?

00:04:34.885 --> 00:04:39.577
By się tego dowiedzieć, musimy cofnąć się
o 12 miesięcy, do początków epidemii.

00:04:39.577 --> 00:04:42.828
Jak wielu z was wie,
wirusa nie zidentyfikowano od razu.

00:04:42.828 --> 00:04:46.803
Nie wykryto go przez pierwsze trzy
czy cztery miesiące,

00:04:46.803 --> 00:04:49.466
bo ebola nie jest chorobą
Afryki Zachodniej.

00:04:49.466 --> 00:04:52.611
To choroba Afryki Środkowej,
oddalonej o prawie pół kontynentu.

00:04:52.611 --> 00:04:54.547
Ludzie nie znali tej choroby.

00:04:54.547 --> 00:04:57.156
Nie znali jej też
pracownicy służby zdrowia.

00:04:57.156 --> 00:04:59.324
Nie wiedzieli, z czym mają do czynienia.

00:04:59.324 --> 00:05:01.383
A żeby skomplikować
sprawę jeszcze bardziej,

00:05:01.383 --> 00:05:05.951
wirus wywoływał symptom,

00:05:05.951 --> 00:05:08.216
który nie był typowy dla tej choroby.

00:05:08.216 --> 00:05:12.631
Dlatego nawet ci, którzy znali ebolę,
nie rozpoznali jej.

00:05:12.631 --> 00:05:16.490
Dlatego tak późno ją zidentyfikowano.

NOTE Paragraph

00:05:16.490 --> 00:05:19.660
Ale wbrew przekonaniu niektórych,

00:05:19.660 --> 00:05:25.175
kiedy tylko wykryto wirusa,
natychmiast napłynęła pomoc.

00:05:25.175 --> 00:05:30.236
Lekarze Bez Granic szybko założyli
w tym rejonie ośrodki leczenia eboli.

00:05:30.236 --> 00:05:33.330
Światowa Organizacja Zdrowia i partnerzy

00:05:33.330 --> 00:05:37.005
wysłali w przeciągu następnych
dwóch miesięcy setki ludzi,

00:05:37.005 --> 00:05:39.393
by pomóc w śledzeniu wirusa.

00:05:39.393 --> 00:05:41.714
Problem w tym,

00:05:41.854 --> 00:05:46.837
że ten wirus eboli
za bardzo się już rozprzestrzenił.

00:05:46.977 --> 00:05:50.186
Przewyższył też ilość i zasięg działań,

00:05:50.186 --> 00:05:53.525
przeprowadzonych dotąd względem eboli.

NOTE Paragraph

00:05:53.525 --> 00:05:56.403
W sześć miesięcy nie tylko Gwinea,

00:05:56.403 --> 00:06:00.366
ale też Sierra Leone
i Liberia zostały zarażone.

00:06:00.366 --> 00:06:05.233
W miarę rozprzestrzeniania się wirusa
na nowe tereny, liczby wzrastały.

00:06:05.233 --> 00:06:10.289
Teraz nie tylko setki ludzi zaraziły się

00:06:10.289 --> 00:06:11.758
i umierały z powodu choroby,

00:06:11.758 --> 00:06:14.907
ale też pierwsi ratownicy,

00:06:14.907 --> 00:06:17.002
pracownicy służby zdrowia,

00:06:17.002 --> 00:06:20.287
którzy przybyli na pomoc,

00:06:20.287 --> 00:06:23.102
dziesiątkami zarażali się i umierali.

00:06:23.748 --> 00:06:26.642
Prezydenci tych krajów
zdawali sobie sprawę z sytuacji.

00:06:26.882 --> 00:06:30.422
Spotkali się i zgodzili na współpracę.

00:06:30.422 --> 00:06:34.640
Założyli punkt kryzysowy w Conakry,

00:06:34.640 --> 00:06:38.960
by wspólnie powstrzymać chorobę

00:06:38.960 --> 00:06:41.712
i wprowadzić w życie wspomniane strategie.

NOTE Paragraph

00:06:42.242 --> 00:06:46.199
Potem zdarzyło się coś,
co jeszcze nigdy nie miało miejsca.

00:06:46.199 --> 00:06:49.785
Wirus lub osoba nim zarażona

00:06:49.785 --> 00:06:53.181
znalazł się w samolocie
i poleciał do innego kraju.

00:06:53.181 --> 00:06:55.553
Po raz pierwszy zaobserwowaliśmy,

00:06:55.553 --> 00:06:59.879
że wirus pojawił się znowu
w innym odległym kraju.

00:06:59.879 --> 00:07:04.286
Tym razem była to Nigeria,
tętniąca życiem metropolia Lagos,

00:07:04.286 --> 00:07:06.245
zamieszkana przez 21 milionów ludzi.

00:07:06.245 --> 00:07:09.228
Wirus przeniósł się do nowego środowiska.

00:07:09.228 --> 00:07:12.768
Jak można było przypuszczać,
wzniesiono międzynarodowy alarm.

00:07:12.768 --> 00:07:16.536
Sprawa wagi międzynarodowej,
jakiej nie było od wielu lat,

00:07:16.536 --> 00:07:18.990
spowodowana przez taką chorobę.

00:07:18.990 --> 00:07:23.630
Światowa Organizacja Zdrowia
natychmiast zwołała zespół ekspertów,

00:07:23.630 --> 00:07:26.976
przyjrzała się sytuacji i ogłosiła
międzynarodowy stan wyjątkowy.

00:07:26.976 --> 00:07:32.346
Mieli nadzieję, że spowoduje to napływ

00:07:32.346 --> 00:07:35.316
pomocy międzynarodowej dla krajów,

00:07:35.316 --> 00:07:39.034
które były w tamtym czasie
w niezwykle ciężkim położeniu.

NOTE Paragraph

00:07:39.364 --> 00:07:42.111
Skutek w wielu miejscach był jednak inny.

00:07:42.341 --> 00:07:45.869
Kraje nie pozostały bez wsparcia.

00:07:45.869 --> 00:07:50.630
Z pomocą przybyło wiele państw
i organizacji pozarządowych,

00:07:50.630 --> 00:07:53.806
ale też wielu odwróciło się
od zarażonych krajów.

00:07:53.806 --> 00:07:56.882
W miarę narastającej paniki

00:07:56.882 --> 00:07:59.718
wiele krajów przestało otrzymywać
wystarczające wsparcie

00:07:59.718 --> 00:08:02.556
i coraz bardziej się izolowało.

00:08:02.556 --> 00:08:07.290
Linie lotnicze wstrzymały loty

00:08:07.290 --> 00:08:09.881
i nawet ci, którzy nie mieli
styczności z wirusem

00:08:09.881 --> 00:08:12.043
nie mogli już podróżować.

00:08:12.043 --> 00:08:15.971
Ucierpiały na tym nie tylko
wspomniane kraje,

00:08:15.971 --> 00:08:18.093
ale też zagraniczna pomoc.

00:08:18.093 --> 00:08:21.055
Organizacje, które wysyłały ludzi

00:08:21.055 --> 00:08:23.261
do pomocy w zwalczaniu choroby,

00:08:23.261 --> 00:08:25.193
nie mogły użyć samolotów,

00:08:25.193 --> 00:08:28.392
nie mogły przewieźć ich do krajów,
w których mieli pracować.

00:08:28.392 --> 00:08:30.404
W takiej sytuacji wirus

00:08:30.404 --> 00:08:33.639
taki jak ebola ma przewagę.

NOTE Paragraph

00:08:33.639 --> 00:08:38.577
Później znów stało się coś niespotykanego.

00:08:38.577 --> 00:08:41.733
Wirus pozostał nie tylko
w zarażonych regionach,

00:08:41.733 --> 00:08:45.324
ale zaczął się rozprzestrzeniać

00:08:45.324 --> 00:08:48.001
i mieliśmy przed oczami wyniki,

00:08:48.028 --> 00:08:50.746
jakich nigdy wcześniej
nie zaobserwowaliśmy.

00:08:50.746 --> 00:08:53.783
Gwałtowny wzrost przypadków eboli

00:08:53.783 --> 00:08:58.024
w regionach wcześniej zarażonych

00:08:58.024 --> 00:09:01.883
oraz w odległych regionach tych krajów.

00:09:01.883 --> 00:09:04.947
To był jeden z najbardziej niepokojących

00:09:04.947 --> 00:09:09.772
międzynarodowych kryzysów zdrowotnych,
jakie kiedykolwiek widzieliśmy.

NOTE Paragraph

00:09:10.502 --> 00:09:12.553
Następnie,

00:09:12.553 --> 00:09:16.742
jak wielu z was widziało w telewizji
lub czytało w gazetach,

00:09:16.742 --> 00:09:22.102
służba zdrowia załamała się
pod wagą epidemii.

00:09:22.102 --> 00:09:26.722
Zaczęto zamykać szkoły,
rynki nie działały poprawnie,

00:09:26.722 --> 00:09:30.042
kraje przestały dobrze funkcjonować.

00:09:30.042 --> 00:09:34.161
Domysły i plotki szerzyły się
coraz szybciej,

00:09:34.161 --> 00:09:37.645
a społeczności były
coraz bardziej zaniepokojone

00:09:37.645 --> 00:09:39.260
zaistniałą sytuacją.

00:09:39.260 --> 00:09:42.844
Ludzie zaczęli odsuwać się
od tych w skafandrach kosmicznych,

00:09:42.844 --> 00:09:45.091
którzy przyjechali im pomóc.

00:09:45.091 --> 00:09:48.118
Sytuacja jeszcze bardziej się pogorszyła.

00:09:48.118 --> 00:09:50.800
Kraje musiały ogłosić stan wyjątkowy.

00:09:50.800 --> 00:09:56.205
W niektórych regionach ludność poddano
kwarantannie, wybuchły rozruchy.

00:09:56.205 --> 00:09:59.975
Ludzie byli przerażeni.

NOTE Paragraph

00:09:59.975 --> 00:10:02.834
Dookoła świata zaczęto
zadawać sobie pytanie:

00:10:02.834 --> 00:10:06.803
Czy można powstrzymać
tak rozprzestrzeniającą się ebolę?

00:10:06.803 --> 00:10:11.255
Zaczęto pytać: Jak dobrze znamy wirusa?

00:10:11.585 --> 00:10:14.740
Prawda jest taka,
że nie wiemy dużo o eboli.

00:10:14.740 --> 00:10:18.735
Jest to względnie nowa choroba.

00:10:18.735 --> 00:10:21.020
Znamy ją tylko od 40 lat,

00:10:21.020 --> 00:10:24.502
od kiedy pojawiła się po raz pierwszy
w Afryce Środkowej w 1976 roku.

00:10:24.502 --> 00:10:27.582
Poza tym wiemy parę innych rzeczy.

00:10:27.582 --> 00:10:31.805
Wiemy, że wirus prawdopodobnie
żyje w pewnej odmianie nietoperza.

00:10:31.805 --> 00:10:34.921
Prawdopodobnie przenosi się na ludzi,

00:10:34.921 --> 00:10:41.038
kiedy wejdą w kontakt
z zarażonym zwierzęciem.

00:10:41.088 --> 00:10:44.307
Wirus przenosi się
wśród ludzi przez kontakt

00:10:44.307 --> 00:10:46.580
z zainfekowanymi płynami ustrojowymi.

00:10:46.580 --> 00:10:48.071
Jak widzieliście,

00:10:48.071 --> 00:10:51.553
znamy też przerażającą chorobę,
którą ten wirus wywołuje u ludzi.

00:10:51.553 --> 00:10:56.071
Wywołuje gorączkę, biegunkę, wymioty

00:10:56.071 --> 00:11:02.541
i niestety w ponad 70% śmierć zarażonego.

00:11:02.541 --> 00:11:07.884
To niebezpieczna, osłabiająca
i śmiertelna choroba.

NOTE Paragraph

00:11:08.344 --> 00:11:12.517
Mimo że krótko znamy ebolę,

00:11:12.517 --> 00:11:17.394
i wciąż nie wiemy o niej wszystkiego,
wiemy jak ją powstrzymać.

00:11:17.394 --> 00:11:20.608
Istnieją cztery niezbędne kroki
do powstrzymania eboli.

00:11:20.608 --> 00:11:24.922
Po pierwsze, ludzie muszą wiedzieć,
z czym mają do czynienia.

00:11:24.922 --> 00:11:28.443
Jak przenosi się choroba
i jak jej nie rozprzestrzeniać.

NOTE Paragraph

00:11:28.443 --> 00:11:32.519
Następnie, potrzebujemy systemu
wyłapującego wszystkich chorych

00:11:32.519 --> 00:11:34.525
oraz wszystkie ich kontakty

00:11:34.525 --> 00:11:38.682
i śledzącego szlaki przenoszenia choroby,
żeby móc je zablokować.

00:11:38.682 --> 00:11:42.304
Potrzebujemy ośrodków medycznych
wyspecjalizowanych w leczeniu eboli,

00:11:42.304 --> 00:11:44.817
które zagwarantują pracownikom ochronę

00:11:44.817 --> 00:11:49.689
przed zainfekowaniem

00:11:49.689 --> 00:11:52.134
podczas pracy z zarażonymi pacjentami.

00:11:52.134 --> 00:11:54.334
Jeśli chodzi o zmarłych w wyniku choroby,

00:11:54.334 --> 00:12:00.192
musimy zapewnić im bezpieczne,
a zarazem godne miejsca pochówku,

00:12:00.192 --> 00:12:04.088
żeby uniknąć dalszego
rozprzestrzeniania się wirusa.

NOTE Paragraph

00:12:04.798 --> 00:12:09.299
Wiemy, jak powstrzymać ebolę.
Te kroki naprawdę działają.

00:12:09.299 --> 00:12:13.268
Wirusa w Nigerii powstrzymano
dzięki tym czterem krokom

00:12:13.268 --> 00:12:15.722
i dzięki ludziom,
którzy wprowadzali je w życie.

00:12:15.732 --> 00:12:19.584
Udało się w Senegalu i innych krajach,

00:12:19.584 --> 00:12:23.177
dotkniętych wybuchem epidemii.

00:12:23.177 --> 00:12:27.018
Nie ma wątpliwości, że te kroki działają.

00:12:27.018 --> 00:12:32.326
Pytanie brzmiało,
czy te strategie zadziałałyby

00:12:32.326 --> 00:12:36.600
na taką wielką skalę,
z tyloma zainfekowanymi krajami

00:12:36.600 --> 00:12:40.206
i przy tak gwałtownym rozwoju.

NOTE Paragraph

00:12:40.206 --> 00:12:44.757
Zadawaliśmy je sobie
jeszcze dwa czy trzy miesiące temu.

00:12:44.757 --> 00:12:48.801
Dziś znamy odpowiedź.

00:12:48.801 --> 00:12:51.779
Znamy ją dzięki niezwykłej pracy

00:12:51.779 --> 00:12:56.546
niesamowitych organizacji pozarządowych,
rządów oraz miejscowych władz,

00:12:56.546 --> 00:13:00.932
oddziałów ONZ oraz wielu
organizacji humanitarnych i nie tylko,

00:13:00.932 --> 00:13:04.850
które dołączyły do walki z ebolą
w Afryce Zachodniej.

NOTE Paragraph

00:13:04.850 --> 00:13:08.293
W tym wypadku należało podjąć inne kroki.

00:13:08.293 --> 00:13:11.218
Te kraje wykorzystały
przedstawione przeze mnie strategie;

00:13:11.218 --> 00:13:16.624
rozeznanie, zlokalizowanie zarażonych
przypadków, śledzenie wirusa, itd.

00:13:16.624 --> 00:13:18.368
i wywróciły je do góry nogami.

00:13:18.368 --> 00:13:21.821
Choroba miała taki zasięg,
że zabrano się za nią z innej strony.

00:13:21.821 --> 00:13:26.912
Postanowiono spowolnić epidemię

00:13:26.912 --> 00:13:31.899
przez zapewnienie jak największej ilości
łóżek w specjalnych klinikach,

00:13:31.899 --> 00:13:37.203
aby zapobiec dalszemu
rozprzestrzenianiu się choroby.

00:13:37.203 --> 00:13:39.842
Szybko stworzono zespoły grabarzy,

00:13:39.842 --> 00:13:41.827
żeby bezpiecznie grzebać zmarłych.

00:13:41.827 --> 00:13:44.394
Tak próbowano spowolnić epidemię,

00:13:44.394 --> 00:13:48.613
żeby później użyć klasycznych metod,

00:13:48.613 --> 00:13:51.554
czyli lokalizowania chorych
i śledzenia wirusa.

00:13:51.554 --> 00:13:54.657
Trzy miesiące temu w Afryce Zachodniej

00:13:54.657 --> 00:13:57.669
byłem świadkiem czegoś niesamowitego.

00:13:57.669 --> 00:14:02.595
Prezydenci sami otwierali ośrodki
działania kryzysowego przeciw eboli,

00:14:02.595 --> 00:14:06.363
żeby osobiście koordynować i nadzorować

00:14:06.363 --> 00:14:10.450
napływ międzynarodowej pomocy
do walki z epidemią.

00:14:10.450 --> 00:14:14.001
Wojska narodowe i międzynarodowe

00:14:14.001 --> 00:14:16.741
pomagały budować ośrodki leczenia eboli,

00:14:16.741 --> 00:14:19.991
żeby oddzielić zdrowych od zarażonych.

00:14:19.991 --> 00:14:24.417
Czerwony Krzyż i partnerzy

00:14:24.417 --> 00:14:29.574
szkolili mieszkańców,
jak grzebać zmarłych w bezpieczny

00:14:29.574 --> 00:14:32.132
i godny sposób.

00:14:32.132 --> 00:14:34.933
Agendy ONZ, w tym
Światowy Program Żywnościowy,

00:14:34.933 --> 00:14:36.834
stworzyły ogromny most powietrzny,

00:14:36.834 --> 00:14:40.736
żeby szybko transportować ludzi
i produkty do każdego zakątka kraju,

00:14:40.736 --> 00:14:44.089
wdrażając omawiane tu strategie.

NOTE Paragraph

00:14:44.089 --> 00:14:47.434
Najbardziej imponujące

00:14:47.434 --> 00:14:53.536
były działania rządów i władz tych krajów,

00:14:53.536 --> 00:14:56.248
by wytłumaczyć ludziom,
na czym polega ebola,

00:14:56.248 --> 00:15:01.336
wyjaśnić, co zrobić, by ją powstrzymać.

00:15:02.439 --> 00:15:04.372
W rezultacie

00:15:04.372 --> 00:15:08.905
odkryliśmy coś, co jeszcze dwa 
czy trzy miesiące wcześniej

00:15:08.905 --> 00:15:11.179
pozostawało w strefie domysłów.

00:15:11.179 --> 00:15:14.309
Możecie to zobaczyć na tym grafie,

00:15:14.309 --> 00:15:17.118
który obrazuje dane z 1. grudnia.

00:15:17.118 --> 00:15:20.560
Okazało się, że możemy zagiąć ten łuk,

00:15:20.560 --> 00:15:22.934
modulować gwałtowny wzrost

00:15:22.934 --> 00:15:27.163
i przywrócić nadzieję
na opanowanie epidemii.

00:15:27.163 --> 00:15:31.217
Dlatego nie ma już wątpliwości,

00:15:31.217 --> 00:15:37.018
że można pokonać ebolę
w Afryce Zachodniej.

NOTE Paragraph

00:15:37.785 --> 00:15:40.958
Jednak wiele osób
wciąż zadaje jedno pytanie.

00:15:40.958 --> 00:15:42.941
Nawet, gdy pokazujemy im ten łuk, mówią:

00:15:42.941 --> 00:15:44.865
"Możecie spowolnić epidemię,

00:15:44.865 --> 00:15:47.606
ale czy możecie doprowadzić ją do zera?".

00:15:47.606 --> 00:15:51.437
Odpowiedziałem na to pytanie
już na początku tej prelekcji,

00:15:51.437 --> 00:15:55.590
mówiąc o hrabstwie Lofa w Liberii.

00:15:55.590 --> 00:15:59.016
Opowiedziałem, jak hrabstwu Lofa udało się

00:15:59.016 --> 00:16:01.829
nie zanotować żadnego
przypadku eboli przez osiem tygodni.

00:16:01.829 --> 00:16:05.205
W innych krajach było podobnie.

00:16:05.205 --> 00:16:07.451
W Gueckedou w Gwinei,

00:16:07.451 --> 00:16:11.959
gdzie zdiagnozowano
pierwszy przypadek choroby,

NOTE Paragraph

00:16:11.959 --> 00:16:15.373
było w ostatnich miesiącach
tylko parę przypadków zachorowań.

00:16:15.373 --> 00:16:19.800
W Kenema w Sierra Leone,
w kolejnym epicentrum,

00:16:19.800 --> 00:16:23.061
nie zaobserwowano wirusa
już od kilku tygodni.

00:16:23.061 --> 00:16:26.156
Oczywiście jeszcze zbyt wcześnie,
by ogłaszać zwycięstwo,

00:16:26.156 --> 00:16:27.931
ale mamy dowody,

00:16:27.931 --> 00:16:31.556
że tę chorobę można nie tylko spowolnić,

00:16:31.556 --> 00:16:34.722
ale zupełnie zwalczyć.

NOTE Paragraph

00:16:34.722 --> 00:16:38.878
Wyzwaniem jest akcja na tak dużą skalę,

00:16:38.878 --> 00:16:44.244
w tych trzech krajach.

00:16:44.244 --> 00:16:48.949
Pracując nad czymś tak długo
i na tak dużą skalę,

00:16:48.949 --> 00:16:52.949
pojawiają się dwa nowe zagrożenia.

00:16:52.949 --> 00:16:56.052
Pierwsze z nich, to spoczęcie na laurach.

00:16:56.052 --> 00:16:59.475
Ryzyko, że, kiedy spada liczba zachorowań,

00:16:59.475 --> 00:17:02.319
media i świat skierują uwagę
gdzieś indziej.

00:17:02.319 --> 00:17:04.371
Spoczęcie na laurach
zawsze jest ryzykowne.

NOTE Paragraph

00:17:04.371 --> 00:17:06.664
Kolejnym zagrożeniem jest zmęczenie.

00:17:06.664 --> 00:17:12.352
Gdy długo ciężko się nad czymś pracuje,
miesiącami śpi tylko po kilka godzin,

00:17:12.352 --> 00:17:14.590
człowiek robi się bardzo zmęczony.

00:17:14.590 --> 00:17:18.660
Wtedy wkradają się nowe zagrożenia.

00:17:18.660 --> 00:17:22.940
Właśnie wróciłem z Afryki Zachodniej
i mogę was zapewnić,

00:17:22.940 --> 00:17:26.640
że tamtejsza ludność i władze

00:17:26.640 --> 00:17:28.136
nie spoczęły na laurach.

00:17:28.136 --> 00:17:31.879
Chcą wyeliminować ebolę.

00:17:31.879 --> 00:17:35.664
Są zmęczeni, ale jeszcze nie wyczerpani.

00:17:35.664 --> 00:17:38.789
Mają energię, odwagę i siłę,

00:17:38.789 --> 00:17:40.399
by skończyć, to co zaczęli.

NOTE Paragraph

00:17:40.399 --> 00:17:43.153
To, czego teraz potrzebują,

00:17:43.153 --> 00:17:46.781
to wsparcie społeczności międzynarodowej.

00:17:46.781 --> 00:17:48.189
Potrzebują,

00:17:48.189 --> 00:17:53.047
by ktoś dodał im odwagi 
i pomógł ukończyć to ciężkie zadanie.

00:17:53.047 --> 00:17:58.082
Zatrzymanie eboli wymaga odwrócenia ról

00:17:58.082 --> 00:17:59.817
i rozpoczęcia ścigania wirusa.

NOTE Paragraph

00:17:59.817 --> 00:18:05.004
Cała ta epidemia zaczęła się
od pojedynczego przypadku

00:18:05.004 --> 00:18:07.703
i zakończy się pojedynczym przypadkiem.

00:18:07.703 --> 00:18:12.027
Ale zakończy się, tylko jeśli kraje będą
miały dostateczną ilość epidemiologów,

00:18:12.027 --> 00:18:16.644
pracowników służby zdrowia, logistyków
oraz innych współpracowników,

00:18:16.644 --> 00:18:20.126
aby wykryć wszystkie przypadki zarażenia
oraz osoby w kontakcie z wirusem

00:18:20.126 --> 00:18:24.220
i upewnić się, że choroba
została całkowicie powstrzymana.

NOTE Paragraph

00:18:24.220 --> 00:18:27.557
Ebolę da się pokonać.

00:18:27.557 --> 00:18:32.245
Zapamiętajcie tę historię
i przekazujcie ją dalej,

00:18:32.245 --> 00:18:35.457
uczcie innych, jak pokonać ebolę.

00:18:35.457 --> 00:18:39.189
Przede wszystkim,
bądźcie orędownikami tej sprawy

00:18:39.189 --> 00:18:42.743
i pomagajcie nam zdobyć zasoby
oraz sprzęt dla tych krajów,

00:18:42.743 --> 00:18:44.517
by móc pokonać tę chorobę.

00:18:44.517 --> 00:18:48.699
Wielu w tych krajach może przeżyć
i dalej się rozwijać,

00:18:48.699 --> 00:18:52.101
dzięki waszemu wsparciu w walce z ebolą.

NOTE Paragraph

00:18:52.101 --> 00:18:53.587
Dziękuję.

NOTE Paragraph

00:18:53.587 --> 00:18:57.474
(Brawa)