[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.09,0:00:03.75,Default,,0000,0000,0000,,Witam, nazywam się Krystian Aparta
Dialogue: 0,0:00:03.77,0:00:06.79,Default,,0000,0000,0000,,i będę mówił o tłumaczeniu\Nterminologii.
Dialogue: 0,0:00:07.80,0:00:10.24,Default,,0000,0000,0000,,Wszyscy tłumacze wiedzą,
Dialogue: 0,0:00:10.27,0:00:13.93,Default,,0000,0000,0000,,że ponieważ słowo miewa wiele znaczeń
Dialogue: 0,0:00:13.95,0:00:16.48,Default,,0000,0000,0000,,nie można go "po prostu" przetłumaczyć,
Dialogue: 0,0:00:16.51,0:00:20.72,Default,,0000,0000,0000,,ale trzeba najpierw sprawdzić,\Ndo jakiego odnosi się ono pojęcia,
Dialogue: 0,0:00:20.74,0:00:25.47,Default,,0000,0000,0000,,a następnie, jakie słowa odwołują się\Ndo tego pojęcia w języku docelowym.
Dialogue: 0,0:00:26.67,0:00:32.53,Default,,0000,0000,0000,,Zwykle wystarczy\Nspojrzeć na kontekst.
Dialogue: 0,0:00:32.56,0:00:36.50,Default,,0000,0000,0000,,W przypadku słowa "mouse"\Nw pierwszym zdaniu
Dialogue: 0,0:00:36.52,0:00:42.96,Default,,0000,0000,0000,,z kontekstu wiadomo, że odwołuje\Nsię ono do ogólnego zakresu wiedzy
Dialogue: 0,0:00:42.98,0:00:45.78,Default,,0000,0000,0000,,i naszego doświadczenia z myszami,
Dialogue: 0,0:00:45.85,0:00:50.52,Default,,0000,0000,0000,,a w drugim zdaniu chodzi o zakres\Nwiedzy bardziej specjalistycznej,
Dialogue: 0,0:00:50.55,0:00:52.86,Default,,0000,0000,0000,,czyli do dziedziny\Nurządzeń komputerowych.
Dialogue: 0,0:00:53.40,0:00:56.27,Default,,0000,0000,0000,,Tłumacząc słowo takie jak\N"mouse" w pierwszym zdaniu,
Dialogue: 0,0:00:56.30,0:00:59.52,Default,,0000,0000,0000,,sięgamy do swojej ogólnej\Nwiedzy o danym języku
Dialogue: 0,0:00:59.65,0:01:05.49,Default,,0000,0000,0000,,i wykonujemy tak zwane\N"tłumaczenie dosłowne".
Dialogue: 0,0:01:05.83,0:01:09.22,Default,,0000,0000,0000,,Ale w przypadku słów takich\Njak "mouse" w drugim zdaniu,
Dialogue: 0,0:01:09.24,0:01:11.46,Default,,0000,0000,0000,,odwołujących się do\Nwiedzy specjalistycznej,
Dialogue: 0,0:01:11.49,0:01:13.94,Default,,0000,0000,0000,,nie możemy przeprowadzić\Ntłumaczenia dosłownego.
Dialogue: 0,0:01:13.96,0:01:16.58,Default,,0000,0000,0000,,Najpierw musimy się rozeznać...
Dialogue: 0,0:01:16.89,0:01:18.93,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli nie wiedzielibyśmy\Nnic o komputerach,
Dialogue: 0,0:01:18.95,0:01:20.40,Default,,0000,0000,0000,,musielibyśmy trochę poszukać
Dialogue: 0,0:01:20.42,0:01:24.86,Default,,0000,0000,0000,,i dowiedzieć się, jak nazywa się\Nto urządzenie w naszym języku.
Dialogue: 0,0:01:25.50,0:01:26.73,Default,,0000,0000,0000,,To jest ważne,
Dialogue: 0,0:01:26.76,0:01:31.95,Default,,0000,0000,0000,,bo choć po angielsku jedno słowo\Nodwołuje się do obydwu pojęć,
Dialogue: 0,0:01:32.09,0:01:38.49,Default,,0000,0000,0000,,w języku obcym termin specjalistyczny\Nmoże mieć inne, niedosłowne tłumaczenie.
Dialogue: 0,0:01:38.64,0:01:43.25,Default,,0000,0000,0000,,Na przykład w japońskim "mouse"\Njako zwierzę to "nezumi",
Dialogue: 0,0:01:43.33,0:01:47.94,Default,,0000,0000,0000,,a mysz komputerowa to "mausu".
Dialogue: 0,0:01:47.97,0:01:51.10,Default,,0000,0000,0000,,Widać, że "mausu" i "nezumi"\Nnie są do siebie w ogóle podobne.
Dialogue: 0,0:01:52.30,0:01:58.30,Default,,0000,0000,0000,,"Terminem" nazwę słowo odnoszące się\Ndo dziedziny wiedzy specjalistycznej.
Dialogue: 0,0:01:59.02,0:02:05.88,Default,,0000,0000,0000,,Zwykle łatwo określić, czy słowo\Nlub wyrażenie funkcjonuje jako termin.
Dialogue: 0,0:02:06.16,0:02:09.07,Default,,0000,0000,0000,,Terminy często pisane są wielką literą.
Dialogue: 0,0:02:09.20,0:02:14.52,Default,,0000,0000,0000,,Na przykład te dwa określenia\Nmają zupełnie różne znaczenie
Dialogue: 0,0:02:14.55,0:02:17.70,Default,,0000,0000,0000,,i mogą też mieć różne\Ntłumaczenia w języku docelowym.
Dialogue: 0,0:02:17.73,0:02:21.88,Default,,0000,0000,0000,,Na przykład w hiszpańskim zabytek\Nto "la Gran Muralla China,"
Dialogue: 0,0:02:21.90,0:02:24.66,Default,,0000,0000,0000,,a "the great wall" to dosłownie\N"la pared grande,"
Dialogue: 0,0:02:24.68,0:02:28.29,Default,,0000,0000,0000,,czyli po prostu jakaś\Nwielka ściana, nie mur.
Dialogue: 0,0:02:28.32,0:02:34.91,Default,,0000,0000,0000,,Terminami są też często słowa\N"trudne" lub brzmiące "obco".
Dialogue: 0,0:02:34.94,0:02:38.93,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy widzimy słowa takie jak\N"velocity" czy "aperture,"
Dialogue: 0,0:02:38.95,0:02:43.06,Default,,0000,0000,0000,,czujemy, że przydałoby\Nsię je gdzieś sprawdzić.
Dialogue: 0,0:02:45.77,0:02:52.78,Default,,0000,0000,0000,,Niekiedy jednak trudno określić,\Nczy słowo funkcjonuje jako termin
Dialogue: 0,0:02:52.81,0:02:57.60,Default,,0000,0000,0000,,i wtedy trzeba sprawdzić,\Nczy funkcjonuje tak w języku źródłowym,
Dialogue: 0,0:02:57.63,0:03:03.49,Default,,0000,0000,0000,,a potem czy istnieje ustalone\Ntłumaczenie w języku docelowym,
Dialogue: 0,0:03:03.52,0:03:06.42,Default,,0000,0000,0000,,czy musimy stworzyć je sami.
Dialogue: 0,0:03:06.100,0:03:10.37,Default,,0000,0000,0000,,I chciałbym podzielić się\Ntakim doświadczeniem...
Dialogue: 0,0:03:10.70,0:03:14.14,Default,,0000,0000,0000,,Zdarzyło się to, kiedy pracowałem\Nnad korektą polskiego przekładu
Dialogue: 0,0:03:14.16,0:03:17.72,Default,,0000,0000,0000,,napisów do prelekcji Janny\NLevin o dźwięku wszechświata
Dialogue: 0,0:03:17.75,0:03:19.32,Default,,0000,0000,0000,,autorstwa Kingi Skorupskiej.
Dialogue: 0,0:03:19.33,0:03:23.76,Default,,0000,0000,0000,,Przykład wykorzystuję\Nza pozwoleniem tłumaczki.
Dialogue: 0,0:03:24.56,0:03:29.48,Default,,0000,0000,0000,,W pewnym momencie Janna Levin\Nużywa określenia "dust lanes",
Dialogue: 0,0:03:29.50,0:03:34.46,Default,,0000,0000,0000,,które po polsku zostało\Nprzełożone jako "ścieżki pyłu",
Dialogue: 0,0:03:34.48,0:03:38.77,Default,,0000,0000,0000,,co stanowi dosłowny przekład\Nangielskiego "dust lanes".
Dialogue: 0,0:03:38.84,0:03:43.72,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ Janna Levin używa w prelekcji\Nsłownictwa specjalistycznego,
Dialogue: 0,0:03:43.75,0:03:48.61,Default,,0000,0000,0000,,nie byłem pewien, czy można\Ntłumaczyć to wyrażenie dosłownie.
Dialogue: 0,0:03:49.13,0:03:55.10,Default,,0000,0000,0000,,Musiałem dowiedzieć się, czy "dust\Nlane" to rzeczywiście termin.
Dialogue: 0,0:03:56.09,0:03:58.51,Default,,0000,0000,0000,,Zacząłem od wyszukania\Nwyrażenia "'dust lane' galaxy".
Dialogue: 0,0:03:58.53,0:04:04.93,Default,,0000,0000,0000,,Cudzysłów pozwala szukać\Ntekstu w dokładnie takiej formie.
Dialogue: 0,0:04:05.72,0:04:10.34,Default,,0000,0000,0000,,Znalazłem artykuł w angielskiej\NWikipedii o galaktyce Sombrero,
Dialogue: 0,0:04:10.36,0:04:15.34,Default,,0000,0000,0000,,w którym terminu "dust lane"\Nużyto w takim samym znaczeniu.
Dialogue: 0,0:04:15.72,0:04:19.85,Default,,0000,0000,0000,,To udowodniło, że "dust lane"\Nfunkcjonuje w angielskim jako termin.
Dialogue: 0,0:04:19.88,0:04:24.19,Default,,0000,0000,0000,,Teraz musiałem poszukać\Ntłumaczenia polskiego.
Dialogue: 0,0:04:24.50,0:04:30.50,Default,,0000,0000,0000,,Zacząłem od polskiego artykułu\No galaktyce Sombrero,
Dialogue: 0,0:04:30.66,0:04:34.23,Default,,0000,0000,0000,,który zawierał następujące zdanie:
Dialogue: 0,0:04:34.39,0:04:39.73,Default,,0000,0000,0000,,"jest częściowo przesłonięta pasem\N(torusem) nieświecącej materii".
Dialogue: 0,0:04:40.48,0:04:46.98,Default,,0000,0000,0000,,"Torus" wydawał się odpowiednio\Ndobrym odpowiednikiem "dust lane",
Dialogue: 0,0:04:47.01,0:04:50.57,Default,,0000,0000,0000,,ale nie miałem pewności, czy to\Nsłowo użyte jedynie w tym artykule,
Dialogue: 0,0:04:50.60,0:04:53.68,Default,,0000,0000,0000,,czy uznany w języku polskim termin.
Dialogue: 0,0:04:54.16,0:04:58.58,Default,,0000,0000,0000,,Żeby zbadać tę kwestię,\Nznowu posłużyłem się Google,
Dialogue: 0,0:04:58.74,0:05:03.25,Default,,0000,0000,0000,,tym razem wyszukując wyrażenia\N"torus galaktyka."
Dialogue: 0,0:05:03.74,0:05:08.15,Default,,0000,0000,0000,,Znalazłem ten artykuł\No galaktyce Seyferta,
Dialogue: 0,0:05:08.72,0:05:13.68,Default,,0000,0000,0000,,a w nim następujące zdanie:
Dialogue: 0,0:05:13.70,0:05:18.93,Default,,0000,0000,0000,,la la la, "otoczeniu aktywnego\Njądra (tzw. torus pyłowy)".
Dialogue: 0,0:05:19.43,0:05:20.50,Default,,0000,0000,0000,,I już!
Dialogue: 0,0:05:20.97,0:05:24.81,Default,,0000,0000,0000,,Myślałem, że już się udało\Ni znalazłem tłumaczenie:
Dialogue: 0,0:05:24.83,0:05:30.32,Default,,0000,0000,0000,,"dust lane" to po\Npolsku "torus pyłowy".
Dialogue: 0,0:05:31.02,0:05:35.53,Default,,0000,0000,0000,,Ale uświadomiłem sobie,\Nże te określenia się różnią.
Dialogue: 0,0:05:35.55,0:05:39.60,Default,,0000,0000,0000,,"Lane", czyli ścieżka,\Njest zwykle prosta,
Dialogue: 0,0:05:39.62,0:05:42.14,Default,,0000,0000,0000,,chociaż może być też okręgiem,
Dialogue: 0,0:05:42.17,0:05:46.02,Default,,0000,0000,0000,,natomiast "torus" jest zawsze kolisty.
Dialogue: 0,0:05:46.29,0:05:50.91,Default,,0000,0000,0000,,Dlatego musiałem dowiedzieć się,\Nczy określenie "dust lane"
Dialogue: 0,0:05:50.94,0:05:55.32,Default,,0000,0000,0000,,jest rzeczywiście używane\Nw odniesieniu do czegoś okrągłego,
Dialogue: 0,0:05:55.34,0:05:58.07,Default,,0000,0000,0000,,tak jak jest w przypadku\Nsłowa "torus".
Dialogue: 0,0:06:00.01,0:06:03.91,Default,,0000,0000,0000,,Znowu udałem się do Google\Ni wyszukałem "'dust lane' galaxy",
Dialogue: 0,0:06:03.94,0:06:05.87,Default,,0000,0000,0000,,ale tym razem wśród\Nwyników graficznych.
Dialogue: 0,0:06:05.90,0:06:09.50,Default,,0000,0000,0000,,Znalazłem tak jednak tylko\Nładne zdjęcia galaktyk
Dialogue: 0,0:06:09.52,0:06:13.41,Default,,0000,0000,0000,,czyli nic, co rozwiązałoby\Nmoje wątpliwości.
Dialogue: 0,0:06:14.13,0:06:18.78,Default,,0000,0000,0000,,Wtedy wyszukałem wyrażenia\N"'straight|long' dust lane'",
Dialogue: 0,0:06:18.79,0:06:23.20,Default,,0000,0000,0000,,w którym pionowa kreska\Nodpowiada operatorowi "OR" (lub).
Dialogue: 0,0:06:24.57,0:06:29.29,Default,,0000,0000,0000,,"Straight, long" bo kółek raczej\Nnie nazywamy "prostymi" ani "długimi".
Dialogue: 0,0:06:29.87,0:06:34.55,Default,,0000,0000,0000,,W ten sposób znalazłem stronę\Nze zdjęciami galaktych i opisami,
Dialogue: 0,0:06:34.58,0:06:39.14,Default,,0000,0000,0000,,z których jeden zawierał\Nwyrażenie "long dust lane".
Dialogue: 0,0:06:39.68,0:06:44.86,Default,,0000,0000,0000,,Jednak porównując\Npozostałe zdjęcia i opisy,
Dialogue: 0,0:06:44.88,0:06:51.28,Default,,0000,0000,0000,,stwierdziłem, że wszystkie\Nsą bardzo podobne.
Dialogue: 0,0:06:51.30,0:06:56.87,Default,,0000,0000,0000,,"Dust lane" w tekście odnosiło się\Ndo czegoś okrągłego na zdjęciach.
Dialogue: 0,0:06:57.04,0:07:00.66,Default,,0000,0000,0000,,I tak oto znalazłem termin.
Dialogue: 0,0:07:00.69,0:07:03.41,Default,,0000,0000,0000,,Tłumaczeniem "dust lane",\Nczyli dosłownie "ścieżka pyłu",
Dialogue: 0,0:07:03.43,0:07:06.42,Default,,0000,0000,0000,,okazało się być wyrażenie\N"torus pyłowy".
Dialogue: 0,0:07:08.00,0:07:12.89,Default,,0000,0000,0000,,Każdy tłumacz zapewne nieustannie\Nprzeprowadza takie śledztwa.
Dialogue: 0,0:07:12.91,0:07:15.67,Default,,0000,0000,0000,,Ale chciałem podzielić się\Ntym doświadczeniem, bo...
Dialogue: 0,0:07:17.94,0:07:23.13,Default,,0000,0000,0000,,Przechytrzanie tekstu, który\Npróbuje ukryć przede mną termin
Dialogue: 0,0:07:24.27,0:07:30.38,Default,,0000,0000,0000,,jest dla mnie jednym z najfajniejszych\Naspektów tłumaczenia.
Dialogue: 0,0:07:30.90,0:07:32.13,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję.