WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:08.300 Ilk iki video’da tartisilan konulara ilaveten, multeciler konusu Israil-Filistin catismasinin anlasilmasinda temel hususlardan biridir. 00:00:08.300 --> 00:00:10.000 Multeciler kimlerdir? 00:00:10.000 --> 00:00:13.600 Neden 60 yildan fazla bir zamandir bu hala bir problem olarak duruyor? 00:00:13.600 --> 00:00:27.000 Gerceklere bir bakalim… 00:00:27.000 --> 00:00:28.000 Pekala…hersey nasil basladi? 00:00:28.000 --> 00:00:38.000 Mayis 1948’de 7 Arap ulkesinin yerel Arap’lara destegiyle, yeni kurulmus olan Yahudi devletinin yikilmasi icin toplu bir hareket basladi. 00:00:38.000 --> 00:00:50.400 Arap liderleri tarafindan muzaffer olarak geri donecekleri yonunde tesvik edilen ve daha sonra savasta yenilgiyle karsilasan yaklasik 500 bin Arap komsu Arap ulkelerine kactilar. 00:00:50.400 --> 00:00:53.000 Ama, resmin butunu bu mu? 00:00:53.000 --> 00:00:57.000 Bu fotograflardaki multecilere bakmanizi istiyorum. 00:00:57.000 --> 00:01:02.000 Cogu insan bunlarin Israil’den kacan Arap multeciler oldugunu dusunur. 00:01:02.000 --> 00:01:08.000 Ama aslinda bunlar Arap ulkelerinden kovulan masum Yahudi multeciler… 00:01:08.000 --> 00:01:11.000 BU harita bize hikayenin TAMAMINI anlatmaktadir. 00:01:11.000 --> 00:01:15.000 Yahudi multecilerin sayisi Arap multecilerden COK DAHA fazlaydi. 00:01:15.000 --> 00:01:24.000 Islamiyetten ve Ortadogu’nun Araplar tarafindan isgalinden daha once burada yerlesik olan eski Yahudi topluluklarindan 850,000 i askin Yahudi evlerinden kovuldular. 00:01:24.000 --> 00:01:31.000 Cogu ulkelerde Yahudiler vatandasliktan cikartildi ve malvarliklarina el konuldu. 00:01:31.000 --> 00:01:43.000 Buna mukabil, 160,000 Arap Israil’in KALMA teklifini kabul etti. Bugun Israil’de tam esit sartlarda yasayan 1 milyondan fazla Israil vatandasi Arap vardir. 00:01:43.000 --> 00:01:45.200 Simdi bir soru: 00:01:45.200 --> 00:01:49.000 Hic Yahudi multeci kampi duydunuz mu? 00:01:49.000 --> 00:01:50.000 Sanmiyorum. 00:01:50.000 --> 00:01:56.000 Yahudi multeciler derhal Israil veya diger ulkeler tarafindan kabul edildi ve benimsendi. 00:01:56.000 --> 00:02:06.000 O zaman, neden 60 yildan fazla bir zamandir Arap-Filistinli multeciler kendi kardesleri tarafindan hala kabul gormemis ve benimsenmemislerdir ? 00:02:06.000 --> 00:02:11.000 Ve sayilari nasil 500,000 den 4.7 milyona cikmistir? 00:02:11.000 --> 00:02:15.000 Aci gercek sudur ki Arap multecilerin hic sansi olmadi. 00:02:15.000 --> 00:02:21.500 Yerlestirme cabalari Arap ulkelerinde gecerli olan cesitli ayirimci yasalar tarafindan bloke edildi. Bu yasalar: 00:02:21.500 --> 00:02:25.000 Urdun disindaki ulkelerde vatandaslik edinme yasagi, 00:02:25.000 --> 00:02:28.900 BIRCOK MESLEKLERE girmelerinin onlenmesi, 00:02:28.900 --> 00:02:29.800 Toprak edinme kisitlamalari, 00:02:29.800 --> 00:02:32.000 Hareket etme kisitlamalari, 00:02:32.000 --> 00:02:36.000 Egitim ve saglik hizmetlerinden mahrum edilmeleri. 00:02:36.000 --> 00:02:42.100 Urdun’deki BM Multeci Ajansinin eski muduru Sir Alexander Galloway, bu ayirimciligin nedenini soyle aciklar: 00:02:42.100 --> 00:02:52.000 “..Arab uluslari Arap multeciler problemini cozmek istemiyorlar. Bunu acik bir yara olarak, Israil’e karsi bir silah olarak tutmak istiyorlar”. 00:02:52.000 --> 00:03:03.500 Misir Devlet Baskani Cemal Abdulnasir, bu ‘silah’ in etkisini, nefret asilanmis multeci nesillerle Israil’i demografik olarak altetmeye yonelik olarak aciklar. 00:03:03.500 --> 00:03:09.000 Soyle demistir: “Eger multeciler Israil’e donerse, Israil artik varolamaz”. 00:03:09.000 --> 00:03:14.000 Peki, BM nasil bir rol oynadi? Ne yazik ki, yardimci bile olamadi. 00:03:14.000 --> 00:03:20.000 Dunyadaki butun multeciler, Birlesmis Milletler Multeciler Yuksek Komiserligi (UNCHR) tarafindan yardim gormekte iken, 00:03:20.000 --> 00:03:26.000 Filistinliler icin ozel olarak ayri bir ajans -UNRWA- kuruldu. 00:03:26.000 --> 00:03:33.000 Neden Filistinli multeciler Bosna, Kongo veya Darfur multecileri ile ayni ajansi paylasamasinlar? 00:03:33.000 --> 00:03:46.000 Cevap sudur: BM’nin merkezi multeci ajansi multecilerin yerlestirilmelerine yardimci olur. Halbuki BM Filistinli Multeciler Ajansi ise ayri kriterler uygulayarak onlarin statusunun aynen devam etmesini saglamaktadir. 00:03:46.000 --> 00:03:47.000 Ornegin: 00:03:47.000 --> 00:03:55.000 Multeciler taninmis bir ulkeden vatandaslik aldiklari zaman multeci statusunden cikarlar, Filistinli multeciler ise cikmazlar. 00:03:55.000 --> 00:04:01.000 Multeciler kendi statulerini nesilden nesile aktaramazlar, Filistinliler aktarabilir. 00:04:01.000 --> 00:04:10.000 Multeciler baska ulkelere yerlesmeye veya kaldiklari ulkeye entegre olmaya tesvik edilirler. UNRWA boyle politikalardan kacinir. 00:04:10.000 --> 00:04:21.000 Birlesmis Miletler tek bir Filistinli multeciye, Filistinli olmayan bir multeciye oranla 3 kati fazla zaman ve 30 kat fazla personel ayirir. 00:04:21.000 --> 00:04:22.000 Uzun lafin kisasi: 00:04:22.000 --> 00:04:34.000 20. yuzyil boyunca Birlesmis Milletler 10 milyonlarca multeci icin kalici cozumler bulmusken, Filistin multeci ajansinin buldugu tek bir cozum bile yoktur. 00:04:34.000 --> 00:04:36.000 Bazilari bunun ikiyuzluluk oldugunu dusunebilirler… 00:04:36.000 --> 00:04:38.700 Kisisel bir sey paylasmama izin verin… 00:04:38.700 --> 00:04:47.000 Babamin ailesi Cezayir’den kovulmus… Arap ulkelerinden gelen diger 600,000 Yahudi ile Israil’e yerlesmisler. 00:04:47.000 --> 00:04:55.800 Tarih gostermistir ki, 20. yuzyilda baska ulkelere yerlestirme ve entegrasyon, 10 milyonlarca multecinin hayatlarini surdurmelerine yardimci olmustur. 00:04:55.800 --> 00:05:09.000 Ancak… Filistinli multeciler kendi kardeslerini kabul etmek istemeyen Arap liderler ile, tum multecilere esit ve evrensel ilkeleri uygulamayan BM ajanslari arasinda sikisip kalmislardir. 00:05:09.000 --> 99:59:59.999 Bu adil mi?