1 00:00:00,000 --> 00:00:08,300 Ilk iki video’da tartisilan konulara ilaveten, multeciler konusu Israil-Filistin catismasinin anlasilmasinda temel hususlardan biridir. 2 00:00:08,300 --> 00:00:10,000 Multeciler kimlerdir? 3 00:00:10,000 --> 00:00:13,600 Neden 60 yildan fazla bir zamandir bu hala bir problem olarak duruyor? 4 00:00:13,600 --> 00:00:27,000 Gerceklere bir bakalim… 5 00:00:27,000 --> 00:00:28,000 Pekala…hersey nasil basladi? 6 00:00:28,000 --> 00:00:38,000 Mayis 1948’de 7 Arap ulkesinin yerel Arap’lara destegiyle, yeni kurulmus olan Yahudi devletinin yikilmasi icin toplu bir hareket basladi. 7 00:00:38,000 --> 00:00:50,400 Arap liderleri tarafindan muzaffer olarak geri donecekleri yonunde tesvik edilen ve daha sonra savasta yenilgiyle karsilasan yaklasik 500 bin Arap komsu Arap ulkelerine kactilar. 8 00:00:50,400 --> 00:00:53,000 Ama, resmin butunu bu mu? 9 00:00:53,000 --> 00:00:57,000 Bu fotograflardaki multecilere bakmanizi istiyorum. 10 00:00:57,000 --> 00:01:02,000 Cogu insan bunlarin Israil’den kacan Arap multeciler oldugunu dusunur. 11 00:01:02,000 --> 00:01:08,000 Ama aslinda bunlar Arap ulkelerinden kovulan masum Yahudi multeciler… 12 00:01:08,000 --> 00:01:11,000 BU harita bize hikayenin TAMAMINI anlatmaktadir. 13 00:01:11,000 --> 00:01:15,000 Yahudi multecilerin sayisi Arap multecilerden COK DAHA fazlaydi. 14 00:01:15,000 --> 00:01:24,000 Islamiyetten ve Ortadogu’nun Araplar tarafindan isgalinden daha once burada yerlesik olan eski Yahudi topluluklarindan 850,000 i askin Yahudi evlerinden kovuldular. 15 00:01:24,000 --> 00:01:31,000 Cogu ulkelerde Yahudiler vatandasliktan cikartildi ve malvarliklarina el konuldu. 16 00:01:31,000 --> 00:01:43,000 Buna mukabil, 160,000 Arap Israil’in KALMA teklifini kabul etti. Bugun Israil’de tam esit sartlarda yasayan 1 milyondan fazla Israil vatandasi Arap vardir. 17 00:01:43,000 --> 00:01:45,200 Simdi bir soru: 18 00:01:45,200 --> 00:01:49,000 Hic Yahudi multeci kampi duydunuz mu? 19 00:01:49,000 --> 00:01:50,000 Sanmiyorum. 20 00:01:50,000 --> 00:01:56,000 Yahudi multeciler derhal Israil veya diger ulkeler tarafindan kabul edildi ve benimsendi. 21 00:01:56,000 --> 00:02:06,000 O zaman, neden 60 yildan fazla bir zamandir Arap-Filistinli multeciler kendi kardesleri tarafindan hala kabul gormemis ve benimsenmemislerdir ? 22 00:02:06,000 --> 00:02:11,000 Ve sayilari nasil 500,000 den 4.7 milyona cikmistir? 23 00:02:11,000 --> 00:02:15,000 Aci gercek sudur ki Arap multecilerin hic sansi olmadi. 24 00:02:15,000 --> 00:02:21,500 Yerlestirme cabalari Arap ulkelerinde gecerli olan cesitli ayirimci yasalar tarafindan bloke edildi. Bu yasalar: 25 00:02:21,500 --> 00:02:25,000 Urdun disindaki ulkelerde vatandaslik edinme yasagi, 26 00:02:25,000 --> 00:02:28,900 BIRCOK MESLEKLERE girmelerinin onlenmesi, 27 00:02:28,900 --> 00:02:29,800 Toprak edinme kisitlamalari, 28 00:02:29,800 --> 00:02:32,000 Hareket etme kisitlamalari, 29 00:02:32,000 --> 00:02:36,000 Egitim ve saglik hizmetlerinden mahrum edilmeleri. 30 00:02:36,000 --> 00:02:42,100 Urdun’deki BM Multeci Ajansinin eski muduru Sir Alexander Galloway, bu ayirimciligin nedenini soyle aciklar: 31 00:02:42,100 --> 00:02:52,000 “..Arab uluslari Arap multeciler problemini cozmek istemiyorlar. Bunu acik bir yara olarak, Israil’e karsi bir silah olarak tutmak istiyorlar”. 32 00:02:52,000 --> 00:03:03,500 Misir Devlet Baskani Cemal Abdulnasir, bu ‘silah’ in etkisini, nefret asilanmis multeci nesillerle Israil’i demografik olarak altetmeye yonelik olarak aciklar. 33 00:03:03,500 --> 00:03:09,000 Soyle demistir: “Eger multeciler Israil’e donerse, Israil artik varolamaz”. 34 00:03:09,000 --> 00:03:14,000 Peki, BM nasil bir rol oynadi? Ne yazik ki, yardimci bile olamadi. 35 00:03:14,000 --> 00:03:20,000 Dunyadaki butun multeciler, Birlesmis Milletler Multeciler Yuksek Komiserligi (UNCHR) tarafindan yardim gormekte iken, 36 00:03:20,000 --> 00:03:26,000 Filistinliler icin ozel olarak ayri bir ajans -UNRWA- kuruldu. 37 00:03:26,000 --> 00:03:33,000 Neden Filistinli multeciler Bosna, Kongo veya Darfur multecileri ile ayni ajansi paylasamasinlar? 38 00:03:33,000 --> 00:03:46,000 Cevap sudur: BM’nin merkezi multeci ajansi multecilerin yerlestirilmelerine yardimci olur. Halbuki BM Filistinli Multeciler Ajansi ise ayri kriterler uygulayarak onlarin statusunun aynen devam etmesini saglamaktadir. 39 00:03:46,000 --> 00:03:47,000 Ornegin: 40 00:03:47,000 --> 00:03:55,000 Multeciler taninmis bir ulkeden vatandaslik aldiklari zaman multeci statusunden cikarlar, Filistinli multeciler ise cikmazlar. 41 00:03:55,000 --> 00:04:01,000 Multeciler kendi statulerini nesilden nesile aktaramazlar, Filistinliler aktarabilir. 42 00:04:01,000 --> 00:04:10,000 Multeciler baska ulkelere yerlesmeye veya kaldiklari ulkeye entegre olmaya tesvik edilirler. UNRWA boyle politikalardan kacinir. 43 00:04:10,000 --> 00:04:21,000 Birlesmis Miletler tek bir Filistinli multeciye, Filistinli olmayan bir multeciye oranla 3 kati fazla zaman ve 30 kat fazla personel ayirir. 44 00:04:21,000 --> 00:04:22,000 Uzun lafin kisasi: 45 00:04:22,000 --> 00:04:34,000 20. yuzyil boyunca Birlesmis Milletler 10 milyonlarca multeci icin kalici cozumler bulmusken, Filistin multeci ajansinin buldugu tek bir cozum bile yoktur. 46 00:04:34,000 --> 00:04:36,000 Bazilari bunun ikiyuzluluk oldugunu dusunebilirler… 47 00:04:36,000 --> 00:04:38,700 Kisisel bir sey paylasmama izin verin… 48 00:04:38,700 --> 00:04:47,000 Babamin ailesi Cezayir’den kovulmus… Arap ulkelerinden gelen diger 600,000 Yahudi ile Israil’e yerlesmisler. 49 00:04:47,000 --> 00:04:55,800 Tarih gostermistir ki, 20. yuzyilda baska ulkelere yerlestirme ve entegrasyon, 10 milyonlarca multecinin hayatlarini surdurmelerine yardimci olmustur. 50 00:04:55,800 --> 00:05:09,000 Ancak… Filistinli multeciler kendi kardeslerini kabul etmek istemeyen Arap liderler ile, tum multecilere esit ve evrensel ilkeleri uygulamayan BM ajanslari arasinda sikisip kalmislardir. 51 00:05:09,000 --> 99:59:59,999 Bu adil mi?