0:00:00.000,0:00:08.300
Ilk iki video’da tartisilan konulara ilaveten, multeciler konusu Israil-Filistin catismasinin anlasilmasinda temel hususlardan biridir.

0:00:08.300,0:00:10.000
Multeciler kimlerdir?

0:00:10.000,0:00:13.600
Neden 60 yildan fazla bir zamandir bu hala bir problem olarak duruyor?

0:00:13.600,0:00:27.000
Gerceklere bir bakalim…

0:00:27.000,0:00:28.000
Pekala…hersey nasil basladi?

0:00:28.000,0:00:38.000
Mayis 1948’de 7 Arap ulkesinin yerel Arap’lara destegiyle, yeni kurulmus olan Yahudi devletinin yikilmasi icin toplu bir hareket basladi.

0:00:38.000,0:00:50.400
Arap liderleri tarafindan muzaffer olarak geri donecekleri yonunde tesvik edilen ve daha sonra savasta yenilgiyle karsilasan yaklasik 500 bin Arap komsu Arap ulkelerine kactilar.

0:00:50.400,0:00:53.000
Ama, resmin butunu bu mu?

0:00:53.000,0:00:57.000
Bu fotograflardaki multecilere bakmanizi istiyorum.

0:00:57.000,0:01:02.000
Cogu insan bunlarin Israil’den kacan Arap multeciler oldugunu dusunur.

0:01:02.000,0:01:08.000
Ama aslinda bunlar Arap ulkelerinden kovulan masum Yahudi multeciler…

0:01:08.000,0:01:11.000
BU harita bize hikayenin TAMAMINI anlatmaktadir.

0:01:11.000,0:01:15.000
Yahudi multecilerin sayisi Arap multecilerden COK DAHA fazlaydi.

0:01:15.000,0:01:24.000
Islamiyetten ve Ortadogu’nun Araplar tarafindan isgalinden daha once burada yerlesik olan eski Yahudi topluluklarindan 850,000 i askin Yahudi evlerinden kovuldular.

0:01:24.000,0:01:31.000
Cogu ulkelerde Yahudiler vatandasliktan cikartildi ve malvarliklarina el konuldu.

0:01:31.000,0:01:43.000
Buna mukabil, 160,000 Arap Israil’in KALMA teklifini kabul etti. Bugun Israil’de tam esit sartlarda yasayan 1 milyondan fazla Israil vatandasi Arap vardir.

0:01:43.000,0:01:45.200
Simdi bir soru:

0:01:45.200,0:01:49.000
Hic Yahudi multeci kampi duydunuz mu?

0:01:49.000,0:01:50.000
Sanmiyorum.

0:01:50.000,0:01:56.000
Yahudi multeciler derhal Israil veya diger ulkeler tarafindan kabul edildi ve benimsendi.

0:01:56.000,0:02:06.000
O zaman, neden 60 yildan fazla bir zamandir Arap-Filistinli multeciler kendi kardesleri tarafindan hala kabul gormemis ve benimsenmemislerdir ?

0:02:06.000,0:02:11.000
Ve sayilari nasil 500,000 den 4.7 milyona cikmistir?

0:02:11.000,0:02:15.000
Aci gercek sudur ki Arap multecilerin hic sansi olmadi.

0:02:15.000,0:02:21.500
Yerlestirme cabalari Arap ulkelerinde gecerli olan cesitli ayirimci yasalar tarafindan bloke edildi. Bu yasalar:

0:02:21.500,0:02:25.000
Urdun disindaki ulkelerde vatandaslik edinme yasagi,

0:02:25.000,0:02:28.900
BIRCOK MESLEKLERE girmelerinin onlenmesi,

0:02:28.900,0:02:29.800
Toprak edinme kisitlamalari,

0:02:29.800,0:02:32.000
Hareket etme kisitlamalari,

0:02:32.000,0:02:36.000
Egitim ve saglik hizmetlerinden mahrum edilmeleri.

0:02:36.000,0:02:42.100
Urdun’deki BM Multeci Ajansinin eski muduru Sir Alexander Galloway, bu ayirimciligin nedenini soyle aciklar:

0:02:42.100,0:02:52.000
“..Arab uluslari Arap multeciler problemini cozmek istemiyorlar. Bunu acik bir yara olarak, Israil’e karsi bir silah olarak tutmak istiyorlar”.

0:02:52.000,0:03:03.500
Misir Devlet Baskani Cemal Abdulnasir, bu ‘silah’ in etkisini, nefret asilanmis multeci nesillerle Israil’i demografik olarak altetmeye yonelik olarak aciklar.

0:03:03.500,0:03:09.000
Soyle demistir: “Eger multeciler Israil’e donerse, Israil artik varolamaz”.

0:03:09.000,0:03:14.000
Peki, BM nasil bir rol oynadi? Ne yazik ki, yardimci bile olamadi.

0:03:14.000,0:03:20.000
Dunyadaki butun multeciler, Birlesmis Milletler Multeciler Yuksek Komiserligi (UNCHR) tarafindan yardim gormekte iken,

0:03:20.000,0:03:26.000
Filistinliler icin ozel olarak ayri bir ajans -UNRWA- kuruldu.

0:03:26.000,0:03:33.000
Neden Filistinli multeciler Bosna, Kongo veya Darfur multecileri ile ayni ajansi paylasamasinlar?

0:03:33.000,0:03:46.000
Cevap sudur: BM’nin merkezi multeci ajansi multecilerin yerlestirilmelerine yardimci olur. Halbuki BM Filistinli Multeciler Ajansi ise ayri kriterler uygulayarak onlarin statusunun aynen devam etmesini saglamaktadir.

0:03:46.000,0:03:47.000
Ornegin:

0:03:47.000,0:03:55.000
Multeciler taninmis bir ulkeden vatandaslik aldiklari zaman multeci statusunden cikarlar, Filistinli multeciler ise cikmazlar.

0:03:55.000,0:04:01.000
Multeciler kendi statulerini nesilden nesile aktaramazlar, Filistinliler aktarabilir.

0:04:01.000,0:04:10.000
Multeciler baska ulkelere yerlesmeye veya kaldiklari ulkeye entegre olmaya tesvik edilirler. UNRWA boyle politikalardan kacinir.

0:04:10.000,0:04:21.000
Birlesmis Miletler tek bir Filistinli multeciye, Filistinli olmayan bir multeciye oranla 3 kati fazla zaman ve 30 kat fazla personel ayirir.

0:04:21.000,0:04:22.000
Uzun lafin kisasi:

0:04:22.000,0:04:34.000
20. yuzyil boyunca Birlesmis Milletler 10 milyonlarca multeci icin kalici cozumler bulmusken, Filistin multeci ajansinin buldugu tek bir cozum bile yoktur.

0:04:34.000,0:04:36.000
Bazilari bunun ikiyuzluluk oldugunu dusunebilirler…

0:04:36.000,0:04:38.700
Kisisel bir sey paylasmama izin verin…

0:04:38.700,0:04:47.000
Babamin ailesi Cezayir’den kovulmus… Arap ulkelerinden gelen diger 600,000 Yahudi ile Israil’e yerlesmisler.

0:04:47.000,0:04:55.800
Tarih gostermistir ki, 20. yuzyilda baska ulkelere yerlestirme ve entegrasyon, 10 milyonlarca multecinin hayatlarini surdurmelerine yardimci olmustur.

0:04:55.800,0:05:09.000
Ancak… Filistinli multeciler kendi kardeslerini kabul etmek istemeyen Arap liderler ile, tum multecilere esit ve evrensel ilkeleri uygulamayan BM ajanslari arasinda sikisip kalmislardir.

0:05:09.000,9:59:59.000
Bu adil mi?