[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:18.48,0:00:20.36,Default,,0000,0000,0000,,Bonan matenon. Mi estas Tim Morley,
Dialogue: 0,0:00:20.36,0:00:23.63,Default,,0000,0000,0000,,kaj mi prelegos pri novstila,
Dialogue: 0,0:00:23.63,0:00:28.75,Default,,0000,0000,0000,,iom malkutima metodo por instrui fremdajn lingvojn en bazlernejoj.
Dialogue: 0,0:00:28.75,0:00:32.06,Default,,0000,0000,0000,,Nu, multaj bazlernejoj en Britio
Dialogue: 0,0:00:32.06,0:00:34.88,Default,,0000,0000,0000,,nun havas studprogramon pri fremdaj lingvoj — bonege! —
Dialogue: 0,0:00:34.88,0:00:39.82,Default,,0000,0000,0000,,sed estas tie kapablo-breĉo: unuflanke, ni havas
Dialogue: 0,0:00:39.82,0:00:45.85,Default,,0000,0000,0000,,multajn bazlernejajn instruistojn — treege efikajn, bone trejnitajn —
Dialogue: 0,0:00:45.85,0:00:49.09,Default,,0000,0000,0000,,sed plimulto de ili eĉ ne parolas fremdan lingvon,
Dialogue: 0,0:00:49.09,0:00:51.92,Default,,0000,0000,0000,,kaj neniam trejniĝis pri instruado de lingvo.
Dialogue: 0,0:00:51.92,0:00:56.60,Default,,0000,0000,0000,,Aliflanke, ni havas multajn instruistojn de fremdaj lingvoj en mez- kaj alt-lernejoj,
Dialogue: 0,0:00:56.60,0:00:59.34,Default,,0000,0000,0000,,kiuj tre bone instruas je tiuj niveloj,
Dialogue: 0,0:00:59.34,0:01:01.72,Default,,0000,0000,0000,,sed antaŭ grupo de 7-jaraĝuloj
Dialogue: 0,0:01:01.72,0:01:04.37,Default,,0000,0000,0000,,ili estas ekster sia kampo de kompetenteco,
Dialogue: 0,0:01:04.37,0:01:08.40,Default,,0000,0000,0000,,kaj oni povas kompreni, ke ili ne volas envolviĝi en tia afero.
Dialogue: 0,0:01:08.40,0:01:14.12,Default,,0000,0000,0000,,Do estas tiu manko de kompetenteco, sed la projekto "Springboard to Languages",
Dialogue: 0,0:01:14.12,0:01:19.27,Default,,0000,0000,0000,,en kio mi engaĝiĝis antaŭ kelkaj jaroj,
Dialogue: 0,0:01:19.27,0:01:26.24,Default,,0000,0000,0000,,celas solvi tion per instruado de Esperanto en bazlernejoj.
Dialogue: 0,0:01:26.24,0:01:32.42,Default,,0000,0000,0000,,Nu, la titolo de mia prelego donas impreson pri la, ni diru, komprenebla nekredemo
Dialogue: 0,0:01:32.42,0:01:34.60,Default,,0000,0000,0000,,de kelkaj gepatroj.
Dialogue: 0,0:01:34.60,0:01:36.45,Default,,0000,0000,0000,,"KION vi instruas al mia infano?"
Dialogue: 0,0:01:36.45,0:01:40.54,Default,,0000,0000,0000,,"Kio, diable...?" "La hispana, ĉu?" "KIAL?"
Dialogue: 0,0:01:40.54,0:01:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Ĉiuj tute pravigeblaj demandoj, kiujn mi provos nun respondi.
Dialogue: 0,0:01:44.00,0:01:49.69,Default,,0000,0000,0000,,Do, la unua afero: NE temas pri kurso de Esperanto.
Dialogue: 0,0:01:49.69,0:01:52.30,Default,,0000,0000,0000,,La celo ne estas dissendi infanojn en la mondon
Dialogue: 0,0:01:52.30,0:01:54.22,Default,,0000,0000,0000,,kiel fluaj parolantoj de Esperanto, por uzi la lingvon
Dialogue: 0,0:01:54.22,0:01:56.12,Default,,0000,0000,0000,,en la hejma kaj labora vivo, kaj tiel plu.
Dialogue: 0,0:01:56.12,0:02:01.22,Default,,0000,0000,0000,,Tio ne estas la celo. La granda plimulto de la infanoj
Dialogue: 0,0:02:01.22,0:02:04.56,Default,,0000,0000,0000,,verŝajne neniam renkontos alian Esperanto-parolanton dum sia vivo.
Dialogue: 0,0:02:04.56,0:02:06.92,Default,,0000,0000,0000,,Nu bone; tio ne estas la celo.
Dialogue: 0,0:02:06.92,0:02:10.94,Default,,0000,0000,0000,,Do kio ja estas la celo? Ĉio ĉi estas la celo.
Dialogue: 0,0:02:10.94,0:02:15.03,Default,,0000,0000,0000,,Ĉefa afero estas lingva prikonscio.
Dialogue: 0,0:02:15.90,0:02:20.53,Default,,0000,0000,0000,,Esperanto estas multe pli simpla lingvo
Dialogue: 0,0:02:20.53,0:02:23.37,Default,,0000,0000,0000,,ol iu ajn alia, kiun mi iam renkontis
Dialogue: 0,0:02:23.37,0:02:25.90,Default,,0000,0000,0000,,(kaj mi ja lernis kelkajn kaj instruis kelkajn).
Dialogue: 0,0:02:25.90,0:02:30.90,Default,,0000,0000,0000,,Oni kreis ĝin specife por esti facile kaj rapide lernebla
Dialogue: 0,0:02:30.90,0:02:34.02,Default,,0000,0000,0000,,kaj oni ja spertas dekoble pli rapidan kaj facilan lernadon
Dialogue: 0,0:02:34.02,0:02:36.22,Default,,0000,0000,0000,,ol kun iu ajn lingvo, kiun mi konas.
Dialogue: 0,0:02:36.22,0:02:41.08,Default,,0000,0000,0000,,Do la infanoj rapide trapasas la fazon de simpla enmemorigo,
Dialogue: 0,0:02:41.08,0:02:46.45,Default,,0000,0000,0000,,kaj komencas vere kaj kreeme uzi la lingvon, kio estas bonega.
Dialogue: 0,0:02:46.45,0:02:50.97,Default,,0000,0000,0000,,Ĝi helpas disvolvi la mensan gimnastikon, kiun oni bezonas
Dialogue: 0,0:02:50.97,0:02:53.82,Default,,0000,0000,0000,,kiam oni havas du lingvojn mense
Dialogue: 0,0:02:53.82,0:02:56.13,Default,,0000,0000,0000,,por komuti de unu al la alia, kaj trovi similaĵojn inter ili.
Dialogue: 0,0:02:56.13,0:02:59.66,Default,,0000,0000,0000,,Ĉiuj tiuj kapabloj utiliĝas kune kun la agrabla, simpla lingvo,
Dialogue: 0,0:02:59.66,0:03:01.100,Default,,0000,0000,0000,,kaj poste oni povas re-uzi tiujn kapablojn
Dialogue: 0,0:03:01.100,0:03:04.02,Default,,0000,0000,0000,,por posta studado de aliaj lingvoj.
Dialogue: 0,0:03:04.02,0:03:06.71,Default,,0000,0000,0000,,Temas pri sukcesa, inkluzivema sperto.
Dialogue: 0,0:03:06.71,0:03:10.31,Default,,0000,0000,0000,,"Inkluzivema" laŭ la senco, ke en iu ajn klaso,
Dialogue: 0,0:03:10.31,0:03:13.40,Default,,0000,0000,0000,,multe pli granda parto de la infanoj
Dialogue: 0,0:03:13.40,0:03:16.71,Default,,0000,0000,0000,,kapablos kompreni kaj ekuzi Esperanton
Dialogue: 0,0:03:16.71,0:03:21.48,Default,,0000,0000,0000,,por fari pli fruktodonajn aferojn ol per aliaj lingvoj.
Dialogue: 0,0:03:21.48,0:03:24.91,Default,,0000,0000,0000,,Kaj, mi aŭdacas diri, tio estas sukcesa inkluzivema sperto.
Dialogue: 0,0:03:24.91,0:03:28.88,Default,,0000,0000,0000,,Reagoj de infanoj, spertoj de instruistoj, de direktoroj,
Dialogue: 0,0:03:28.88,0:03:32.15,Default,,0000,0000,0000,,kaj de gepatroj — post kiam ili ekkomprenas la aferon —
Dialogue: 0,0:03:33.03,0:03:36.26,Default,,0000,0000,0000,,kaj mi aldonu, ankaŭ la faka pritakso,
Dialogue: 0,0:03:36.26,0:03:38.78,Default,,0000,0000,0000,,ĉiuj indikas, ke tio estas bona. Tio funkcias.
Dialogue: 0,0:03:38.78,0:03:41.11,Default,,0000,0000,0000,,Ni rigardu rapide la taksonomion de "Bloom",
Dialogue: 0,0:03:41.11,0:03:43.21,Default,,0000,0000,0000,,kiu ofte estas gvidilo dum kurs-planado.
Dialogue: 0,0:03:43.21,0:03:47.31,Default,,0000,0000,0000,,Oni progresas el malsupre ("parkerado" kaj "kompreno") supren ("pritakso" kaj "kreado").
Dialogue: 0,0:03:47.31,0:03:50.88,Default,,0000,0000,0000,,Estas danĝero en bazlerneja instruado de lingvoj,
Dialogue: 0,0:03:50.88,0:03:52.100,Default,,0000,0000,0000,,ke oni blokiĝas ĉe la malsupro.
Dialogue: 0,0:03:52.100,0:03:57.16,Default,,0000,0000,0000,,La infanoj devas multon rememori kaj parkeri —
Dialogue: 0,0:03:57.16,0:03:59.78,Default,,0000,0000,0000,,la konjugaciojn, la inajn kaj malinajn substantivojn,
Dialogue: 0,0:03:59.78,0:04:01.97,Default,,0000,0000,0000,,la literumon, la elparolon —
Dialogue: 0,0:04:01.97,0:04:04.60,Default,,0000,0000,0000,,estas multegaj aferoj parkerendaj
Dialogue: 0,0:04:04.60,0:04:08.24,Default,,0000,0000,0000,,antaŭ ol oni povos atingi la pli altajn kapablojn.
Dialogue: 0,0:04:08.24,0:04:13.51,Default,,0000,0000,0000,,En multaj lingvo-lecionoj en bazlernejoj,
Dialogue: 0,0:04:13.51,0:04:17.06,Default,,0000,0000,0000,,kie oni provas instrui la francan aŭ hispanan aŭ ĉinan,
Dialogue: 0,0:04:17.06,0:04:19.13,Default,,0000,0000,0000,,oni restas ĉe la malsupro,
Dialogue: 0,0:04:19.13,0:04:22.06,Default,,0000,0000,0000,,kaj la infanoj neniam atingas kreemon en la fremda lingvo,
Dialogue: 0,0:04:22.06,0:04:24.64,Default,,0000,0000,0000,,kaj estas danĝero, ke infanoj perdos sian intereson antaŭ tio.
Dialogue: 0,0:04:24.64,0:04:28.23,Default,,0000,0000,0000,,Esperanto malaltigas la necesan parkeradon
Dialogue: 0,0:04:28.23,0:04:30.96,Default,,0000,0000,0000,,kaj oni pli rapide progresas al pli altaj,
Dialogue: 0,0:04:30.96,0:04:32.71,Default,,0000,0000,0000,,pli interesaj kaj stimulaj kapabloj.
Dialogue: 0,0:04:32.71,0:04:37.35,Default,,0000,0000,0000,,Angla alfabetigo — lerni Esperanton helpas al infanoj lerni sian propran lingvon.
Dialogue: 0,0:04:37.35,0:04:41.51,Default,,0000,0000,0000,,Mi vidis 5-jaraĝulojn, kiuj baraktis por legi kaj skribi en la angla,
Dialogue: 0,0:04:41.51,0:04:44.85,Default,,0000,0000,0000,,sed kiuj malkovris, ke ili fakte ja kapablas legi
Dialogue: 0,0:04:44.85,0:04:48.46,Default,,0000,0000,0000,,per lego de Esperanto. Estis tiom pli simple,
Dialogue: 0,0:04:48.46,0:04:51.10,Default,,0000,0000,0000,,kaj tio donis al ili la memfidon, kiun ili bezonis
Dialogue: 0,0:04:51.10,0:04:52.63,Default,,0000,0000,0000,,por progresi kun la angla.
Dialogue: 0,0:04:52.63,0:04:56.23,Default,,0000,0000,0000,,Mi vidis 9-jaraĝajn infanojn, kun tasko
Dialogue: 0,0:04:56.23,0:04:58.88,Default,,0000,0000,0000,,"Eltrovi la adjektivon en frazo" —
Dialogue: 0,0:04:58.88,0:05:00.83,Default,,0000,0000,0000,,ili tuj tradukis la frazon
Dialogue: 0,0:05:00.83,0:05:02.88,Default,,0000,0000,0000,,al Esperanto en sia kapo,
Dialogue: 0,0:05:02.88,0:05:05.59,Default,,0000,0000,0000,,ĉar la adjektivoj en Esperanto montriĝas multe pli klare ol en la angla.
Dialogue: 0,0:05:05.59,0:05:08.43,Default,,0000,0000,0000,,Do tio helpas la infanojn lerni ankaŭ sian propran lingvon.
Dialogue: 0,0:05:08.43,0:05:12.93,Default,,0000,0000,0000,,Kaj eĉ en matematiko — la maniero diri nombrojn en Esperanto
Dialogue: 0,0:05:12.93,0:05:16.90,Default,,0000,0000,0000,,helpas klarigi kiel oni "konstruas" la nombron.
Dialogue: 0,0:05:16.90,0:05:19.53,Default,,0000,0000,0000,,Por 5-jaraĝa infano, kiu lernas pri adicio
Dialogue: 0,0:05:19.53,0:05:21.21,Default,,0000,0000,0000,,kaj pri dekoj kaj unuoj, tio multe helpas.
Dialogue: 0,0:05:21.21,0:05:22.84,Default,,0000,0000,0000,,Mi montros kelkajn ekzemplojn pri tio poste.
Dialogue: 0,0:05:22.84,0:05:25.84,Default,,0000,0000,0000,,Do, Esperanto venigas ĉion ĉi en la klasĉambron.
Dialogue: 0,0:05:25.84,0:05:28.73,Default,,0000,0000,0000,,Kaj, preskaŭ kiel krom-efiko, ĝi povas ankaŭ alporti
Dialogue: 0,0:05:28.73,0:05:30.18,Default,,0000,0000,0000,,kontakton kun fremdaj kulturoj
Dialogue: 0,0:05:30.18,0:05:32.48,Default,,0000,0000,0000,,— kio estas evidente grava kialo por lerni lingvojn —
Dialogue: 0,0:05:32.48,0:05:36.66,Default,,0000,0000,0000,,kaj mi ĉeestis klasĉambrojn kaj videokonferencojn
Dialogue: 0,0:05:36.66,0:05:38.34,Default,,0000,0000,0000,,inter klasĉambroj en Britio
Dialogue: 0,0:05:38.34,0:05:42.71,Default,,0000,0000,0000,,kaj en Slovenio, en Hungario, en Germanio.
Dialogue: 0,0:05:42.71,0:05:46.54,Default,,0000,0000,0000,,Estas pluraj projektoj "Comenius" —
Dialogue: 0,0:05:46.54,0:05:49.21,Default,,0000,0000,0000,,"Comenius" estas la nomo de la stipendioj,
Dialogue: 0,0:05:49.21,0:05:51.94,Default,,0000,0000,0000,,kiujn la Eŭropa Komisiono donas al bazlernejoj
Dialogue: 0,0:05:51.94,0:05:54.06,Default,,0000,0000,0000,,por estigi ligojn kun aliaj lernejoj tra Eŭropo —
Dialogue: 0,0:05:54.06,0:05:56.06,Default,,0000,0000,0000,,estas diversaj "Comenius"-projektoj,
Dialogue: 0,0:05:56.06,0:05:58.48,Default,,0000,0000,0000,,kie oni uzas Esperanton kiel inter-lingvo
Dialogue: 0,0:05:58.48,0:06:00.96,Default,,0000,0000,0000,,inter la infanoj, kaj ankaŭ la plenkreskuloj.
Dialogue: 0,0:06:00.96,0:06:06.03,Default,,0000,0000,0000,,Do Esperanto alportas ĉion ĉi al la klasĉambro.
Dialogue: 0,0:06:06.14,0:06:09.73,Default,,0000,0000,0000,,Mi nun donas analogion. Kiel oni ne atingu la celon.
Dialogue: 0,0:06:09.86,0:06:12.49,Default,,0000,0000,0000,,Tiu homo estas fagot-ludanto.
Dialogue: 0,0:06:13.18,0:06:15.28,Default,,0000,0000,0000,,Ludi fagoton multe plaĉas al li,
Dialogue: 0,0:06:15.28,0:06:16.94,Default,,0000,0000,0000,,kaj li eble eĉ gajnas sian monon per tio.
Dialogue: 0,0:06:16.94,0:06:19.08,Default,,0000,0000,0000,,Mi sugestas, ke se vi ŝatus, ke via infano
Dialogue: 0,0:06:19.08,0:06:22.67,Default,,0000,0000,0000,,fariĝu profesia fagoto-ludisto,
Dialogue: 0,0:06:22.67,0:06:25.61,Default,,0000,0000,0000,,la plej bona komenco NE estus
Dialogue: 0,0:06:25.61,0:06:28.00,Default,,0000,0000,0000,,doni fagoton al 7-jaraĝa infano.
Dialogue: 0,0:06:28.00,0:06:30.18,Default,,0000,0000,0000,,"Jen, Joĉjo, muziku por ni!"
Dialogue: 0,0:06:30.18,0:06:31.44,Default,,0000,0000,0000,,Tio ne funkcios.
Dialogue: 0,0:06:31.44,0:06:34.60,Default,,0000,0000,0000,,Ĝi estas granda, peza instrumento eĉ en plenkreskaj manoj.
Dialogue: 0,0:06:34.60,0:06:36.98,Default,,0000,0000,0000,,Per infanaj manoj, estas trege malfacile ludi ĝin.
Dialogue: 0,0:06:36.98,0:06:39.27,Default,,0000,0000,0000,,Oni devas enmemorigi i.a. la fingrumadon,
Dialogue: 0,0:06:39.27,0:06:41.78,Default,,0000,0000,0000,,kaj malfacilas fari eĉ la plej etan grincon per la anĉo,
Dialogue: 0,0:06:41.78,0:06:43.77,Default,,0000,0000,0000,,sen paroli pri bela muzik-tono.
Dialogue: 0,0:06:43.77,0:06:47.74,Default,,0000,0000,0000,,Kaj do, se vi farus tion, post 6 aŭ 12 monatoj,
Dialogue: 0,0:06:47.74,0:06:49.95,Default,,0000,0000,0000,,la rezulto estus, "Mi ne ŝatas tion,"
Dialogue: 0,0:06:49.95,0:06:51.55,Default,,0000,0000,0000,,"Mi ne kapablas fari tion." "Mi ne havas talenton por muziko."
Dialogue: 0,0:06:51.55,0:06:53.32,Default,,0000,0000,0000,,"Mi ne volas fari muzikon."
Dialogue: 0,0:06:53.32,0:06:56.55,Default,,0000,0000,0000,,Do evidente, oni ne faru tion. Ni simple komencu.
Dialogue: 0,0:06:56.55,0:06:59.77,Default,,0000,0000,0000,,Bonvolu starigi manojn: kiu lernis ludi bekfluton en bazlernejo?
Dialogue: 0,0:06:59.77,0:07:02.02,Default,,0000,0000,0000,,Ja mi lernis.
Dialogue: 0,0:07:02.02,0:07:03.35,Default,,0000,0000,0000,,Jes, preskaŭ ĉiuj.
Dialogue: 0,0:07:03.35,0:07:07.30,Default,,0000,0000,0000,,Kiu ankoraŭ ludas bekfluton, por plezuro aŭ en orkestro?
Dialogue: 0,0:07:07.30,0:07:11.50,Default,,0000,0000,0000,,Ah, unu, du, bone! Pli ol mi atendis!
Dialogue: 0,0:07:11.50,0:07:17.15,Default,,0000,0000,0000,,Kelkaj homoj daŭrigas tion, sed la granda plejmulto ne.
Dialogue: 0,0:07:17.15,0:07:20.68,Default,,0000,0000,0000,,Do, ĉu la instru-politiko fiaskegis?
Dialogue: 0,0:07:20.68,0:07:24.69,Default,,0000,0000,0000,,Kial oni instruis al ni tiun senutilan instrumenton? Tio ne utilas en la vivo!
Dialogue: 0,0:07:24.69,0:07:26.17,Default,,0000,0000,0000,,Evidente, tio ne estas la celo.
Dialogue: 0,0:07:26.17,0:07:28.98,Default,,0000,0000,0000,,Per la bekfluto, oni eklernas pri muziko.
Dialogue: 0,0:07:28.98,0:07:30.72,Default,,0000,0000,0000,,Oni lernas pri maĵoraj kaj minoraj gamoj.
Dialogue: 0,0:07:30.72,0:07:32.12,Default,,0000,0000,0000,,Oni komencas legi muzikon.
Dialogue: 0,0:07:32.12,0:07:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Oni lernas pri ritmo kaj takt-indikoj,
Dialogue: 0,0:07:34.00,0:07:36.00,Default,,0000,0000,0000,,pri kunludo kun aliuloj, pri harmonio.
Dialogue: 0,0:07:36.00,0:07:41.40,Default,,0000,0000,0000,,Ĉiuj tiuj muzikaj scioj eniras pere de la simpla instrumento
Dialogue: 0,0:07:41.40,0:07:44.56,Default,,0000,0000,0000,,kaj poste oni povas apliki ĝin al la fagoto
Dialogue: 0,0:07:44.56,0:07:47.12,Default,,0000,0000,0000,,aŭ la orgeno aŭ al iu ajn alia instrumento.
Dialogue: 0,0:07:47.12,0:07:53.02,Default,,0000,0000,0000,,Do, analogie: la franca, en klasĉambro, estas fagoto.
Dialogue: 0,0:07:53.02,0:07:56.56,Default,,0000,0000,0000,,La hispana, en klasĉambro, estas fagoto.
Dialogue: 0,0:07:56.56,0:07:59.90,Default,,0000,0000,0000,,La ĉina estas pligrandigita fagoto kun aldonaj tonoj!
Dialogue: 0,0:08:02.10,0:08:06.84,Default,,0000,0000,0000,,Esperanto estas bekfluto. Jen la tuto.
Dialogue: 0,0:08:06.84,0:08:08.84,Default,,0000,0000,0000,,Nu, antaŭ la sekva parto, mi volas diri:
Dialogue: 0,0:08:08.84,0:08:11.74,Default,,0000,0000,0000,,mi apenaŭ toleras prelegojn, kiam oni plenigas la muron per teksto,
Dialogue: 0,0:08:11.74,0:08:13.55,Default,,0000,0000,0000,,kaj simple laŭtlegas ĝin.
Dialogue: 0,0:08:13.55,0:08:15.92,Default,,0000,0000,0000,,Tio ne estas prelego, tio estas laŭtlegata raporto,
Dialogue: 0,0:08:15.92,0:08:17.04,Default,,0000,0000,0000,,kaj oni rapide enuiĝas.
Dialogue: 0,0:08:17.78,0:08:20.64,Default,,0000,0000,0000,,Malgraŭ tio, mi ja plenigos muron per teksto,
Dialogue: 0,0:08:20.64,0:08:22.44,Default,,0000,0000,0000,,kaj mi ja laŭtlegos ĝin al vi!
Dialogue: 0,0:08:22.44,0:08:23.79,Default,,0000,0000,0000,,Toleru tion, mi petas — estas nur unufoje!
Dialogue: 0,0:08:23.79,0:08:26.01,Default,,0000,0000,0000,,Temas pri citaĵo el raporto
Dialogue: 0,0:08:26.01,0:08:28.40,Default,,0000,0000,0000,,de la Edukado Fako de la Universitato de Manĉestro
Dialogue: 0,0:08:28.40,0:08:31.28,Default,,0000,0000,0000,,kiu pritaksas la projekton "Springboard to Languages"
Dialogue: 0,0:08:31.28,0:08:35.24,Default,,0000,0000,0000,,kaj en tiu ĉi parto, ili skribas pri Lernejo A,
Dialogue: 0,0:08:35.24,0:08:38.98,Default,,0000,0000,0000,,kie la infanoj lernis Esperanton dum 18 monatoj je tiu tempo,
Dialogue: 0,0:08:38.98,0:08:42.70,Default,,0000,0000,0000,,kaj Lernejo B, kie ili dum du jaroj lernis la francan,
Dialogue: 0,0:08:42.70,0:08:46.61,Default,,0000,0000,0000,,kaj ili ĵus eklernis Esperanton.
Dialogue: 0,0:08:46.61,0:08:49.42,Default,,0000,0000,0000,,Ili ĉiuj faris ekzamenon pri la franca, kaj jen la rezulto.
Dialogue: 0,0:08:49.42,0:08:53.12,Default,,0000,0000,0000,,"Ĉu "Springboard" helpas lerni aliajn lingvojn?"
Dialogue: 0,0:08:53.12,0:08:55.95,Default,,0000,0000,0000,,"Oni invitas la lernantojn malĉifri la francan frazon:
Dialogue: 0,0:08:55.95,0:08:58.12,Default,,0000,0000,0000,,'Les oreilles de l'éléphant sont très grandes
Dialogue: 0,0:08:58.12,0:08:59.68,Default,,0000,0000,0000,,et le nez est très long.'
Dialogue: 0,0:08:59.68,0:09:01.63,Default,,0000,0000,0000,,Kaj ili observis: "La nuraj infanoj,
Dialogue: 0,0:09:01.63,0:09:03.97,Default,,0000,0000,0000,,kiuj sukcese tradukis la tutan frazon,
Dialogue: 0,0:09:03.97,0:09:06.09,Default,,0000,0000,0000,,venis — interese — de la Lernejo A.
Dialogue: 0,0:09:06.09,0:09:08.98,Default,,0000,0000,0000,,(t.e. la infanoj, kiuj lernis Esperanton kaj neniam ricevis eĉ unu lecionon pri la franca).
Dialogue: 0,0:09:08.98,0:09:11.95,Default,,0000,0000,0000,,"Tiuj du infanoj uzis interesajn metalingvajn,
Dialogue: 0,0:09:11.95,0:09:15.65,Default,,0000,0000,0000,,malĉifrajn strategiojn (similajn vortojn, interpunkcion, kuntekston).
Dialogue: 0,0:09:15.65,0:09:18.86,Default,,0000,0000,0000,,Alivorte, la lingvo-kompetentecon, kiun ili gajnis per Esperanto.
Dialogue: 0,0:09:18.86,0:09:22.09,Default,,0000,0000,0000,,"La infanoj de Lernejo B, kiuj studis la francan ekde la unuan lernejan jaron,
Dialogue: 0,0:09:22.09,0:09:25.28,Default,,0000,0000,0000,,poentis nur iomete pli bone ol tiuj de Lernejo A
Dialogue: 0,0:09:25.28,0:09:26.92,Default,,0000,0000,0000,,en franca ekzameno"
Dialogue: 0,0:09:26.92,0:09:29.64,Default,,0000,0000,0000,,Do la kapabloj, kiujn la infanoj akiris per Esperanto
Dialogue: 0,0:09:29.64,0:09:32.99,Default,,0000,0000,0000,,helpis ilin atingi preskaŭ la saman nivelon en ekzameno pri la franca
Dialogue: 0,0:09:32.99,0:09:34.95,Default,,0000,0000,0000,,kompare al infanoj, kiuj lernis la francan.
Dialogue: 0,0:09:34.95,0:09:37.15,Default,,0000,0000,0000,,Do, kial Esperanto estas tiom speciala?
Dialogue: 0,0:09:37.15,0:09:38.99,Default,,0000,0000,0000,,Kial ĝi tiom bone plenumas tian rolon?
Dialogue: 0,0:09:38.99,0:09:40.40,Default,,0000,0000,0000,,Mi rapide donos kelkajn ekzemplojn.
Dialogue: 0,0:09:40.40,0:09:42.45,Default,,0000,0000,0000,,Jen, supre, estas nombroj:
Dialogue: 0,0:09:42.45,0:09:44.25,Default,,0000,0000,0000,,unu, du, tri, kvar, kvin
Dialogue: 0,0:09:44.25,0:09:46.20,Default,,0000,0000,0000,,ses, sep, ok, naŭ, dek
Dialogue: 0,0:09:46.20,0:09:48.55,Default,,0000,0000,0000,,Tiom oni devas parkeri. Enordo.
Dialogue: 0,0:09:48.55,0:09:50.54,Default,,0000,0000,0000,,Sed post kiam vi enkapigis tion,
Dialogue: 0,0:09:50.54,0:09:53.75,Default,,0000,0000,0000,,vi havas ĉion bezonatan por nombri ĝis 99.
Dialogue: 0,0:09:53.75,0:09:57.25,Default,,0000,0000,0000,,Restas nenio lernenda; oni simple aplikas la sciojn.
Dialogue: 0,0:09:57.25,0:10:00.99,Default,,0000,0000,0000,,11, 12, 13 estas simple "dek unu", "dek du", "dek tri"
Dialogue: 0,0:10:00.99,0:10:03.78,Default,,0000,0000,0000,,laŭvorte "dek + unu", "dek + du", "dek + tri"
Dialogue: 0,0:10:03.78,0:10:07.48,Default,,0000,0000,0000,,ĝis "dudek", laŭvorte "du dekoj".
Dialogue: 0,0:10:07.48,0:10:10.30,Default,,0000,0000,0000,,Kaj poste: "dudek unu", "dudek du" kaj tiel plu
Dialogue: 0,0:10:10.30,0:10:11.57,Default,,0000,0000,0000,,tute same ĝis 99.
Dialogue: 0,0:10:11.57,0:10:15.42,Default,,0000,0000,0000,,Do, por infanoj, kiuj lernas pri centoj, dekoj kaj unuoj,
Dialogue: 0,0:10:15.42,0:10:18.89,Default,,0000,0000,0000,,ili fakte tradukas la nombron al Esperanto
Dialogue: 0,0:10:18.89,0:10:20.40,Default,,0000,0000,0000,,(mi vidis tion okazi en la klasĉambro)
Dialogue: 0,0:10:20.40,0:10:25.12,Default,,0000,0000,0000,,"do... 27... dudek sep... do 'dudek' estas 'dufoje dek'
Dialogue: 0,0:10:25.12,0:10:26.40,Default,,0000,0000,0000,,do mi skribas '2' en la kolumno de 'dekoj'
Dialogue: 0,0:10:26.40,0:10:28.24,Default,,0000,0000,0000,,kaj '7' en la kolumno de 'unuoj'..."
Dialogue: 0,0:10:28.24,0:10:30.29,Default,,0000,0000,0000,,Do, kiam oni esperantigas la nombron,
Dialogue: 0,0:10:30.29,0:10:33.87,Default,,0000,0000,0000,,oni vidas pli klare, kion signifas la '2' ene de '27'.
Dialogue: 0,0:10:35.76,0:10:38.73,Default,,0000,0000,0000,,Kaj sube, estas skribite "sesdek tri"... ĉu iu volas traduki?
Dialogue: 0,0:10:39.49,0:10:45.94,Default,,0000,0000,0000,,"73!" Ho, fakte estas 63, sed dankon pro via partoprenemo!
Dialogue: 0,0:10:48.03,0:10:51.37,Default,,0000,0000,0000,,Kaj denove, tio montras la minimumigon
Dialogue: 0,0:10:51.37,0:10:53.45,Default,,0000,0000,0000,,de aferoj parkerendaj —
Dialogue: 0,0:10:53.45,0:10:57.75,Default,,0000,0000,0000,,kiam oni lernas la vorton "patro", vi povas derivi "patrinon"
Dialogue: 0,0:10:57.75,0:11:01.06,Default,,0000,0000,0000,,— "-ino" signifas "la inan ekvivalenton" —
Dialogue: 0,0:11:01.06,0:11:02.73,Default,,0000,0000,0000,,do "patrino" estas la vorto por "mother".
Dialogue: 0,0:11:02.73,0:11:04.42,Default,,0000,0000,0000,,Ne estas vorto aparte lernenda.
Dialogue: 0,0:11:04.42,0:11:08.75,Default,,0000,0000,0000,,"instruisto" signifas "teacher", kaj se tiu homo
Dialogue: 0,0:11:08.75,0:11:11.37,Default,,0000,0000,0000,,hazarde estas ina kaj oni volas aludi tion,
Dialogue: 0,0:11:11.37,0:11:14.20,Default,,0000,0000,0000,,oni povas nomi ŝin "instruistino".
Dialogue: 0,0:11:14.20,0:11:18.07,Default,,0000,0000,0000,,Oni uzas la saman sufikson "-ino" por marki ion ajn kiel ina.
Dialogue: 0,0:11:18.07,0:11:21.65,Default,,0000,0000,0000,,"Hundo" — tion tuj komprenas germanparolantoj —
Dialogue: 0,0:11:21.65,0:11:27.82,Default,,0000,0000,0000,,kaj "hundido" estas juna hundo. "-ido" signifas "la filo aŭ filino".
Dialogue: 0,0:11:27.82,0:11:30.55,Default,,0000,0000,0000,,Do, el "kato" oni povas simile derivi "katidon".
Dialogue: 0,0:11:30.55,0:11:33.51,Default,,0000,0000,0000,,"kuniklo" estas rekonebla de parolantoj de la itala aŭ de la latina
Dialogue: 0,0:11:33.51,0:11:37.83,Default,,0000,0000,0000,,kaj la juna besto estas "kuniklido".
Dialogue: 0,0:11:37.83,0:11:41.07,Default,,0000,0000,0000,,Nu, mi parolas la francan nun de 25 jaroj,
Dialogue: 0,0:11:41.07,0:11:43.68,Default,,0000,0000,0000,,mi loĝis en Francio, kaj mia familio estas dulingva (angla/franca),
Dialogue: 0,0:11:43.68,0:11:47.54,Default,,0000,0000,0000,,sed mi ne kapablas tuj rememori la francan vorton
Dialogue: 0,0:11:47.54,0:11:49.09,Default,,0000,0000,0000,,por "kuniklido".
Dialogue: 0,0:11:49.09,0:11:51.25,Default,,0000,0000,0000,,Mi konas la vorton por "kuniklo", sed ne "kuniklido".
Dialogue: 0,0:11:51.25,0:11:54.32,Default,,0000,0000,0000,,Mi ne memoras tiun vorton, sed en Esperanto, ĝi estas simple evidenta.
Dialogue: 0,0:11:54.32,0:11:57.36,Default,,0000,0000,0000,,Mi ne povus NE scii tiun vorton, tiom ĝi estas evidenta!
Dialogue: 0,0:11:57.36,0:11:59.49,Default,,0000,0000,0000,,Nu, "kontenta" signifas "happy",
Dialogue: 0,0:11:59.49,0:12:02.20,Default,,0000,0000,0000,,kaj en "malkontenta" — "mal-" donas la kontraŭan sencon,
Dialogue: 0,0:12:02.20,0:12:03.40,Default,,0000,0000,0000,,do ĝi signifas "unhappy".
Dialogue: 0,0:12:03.40,0:12:06.31,Default,,0000,0000,0000,,Same por "granda" kaj "malgranda".
Dialogue: 0,0:12:06.31,0:12:08.53,Default,,0000,0000,0000,,Tiu vorto, "malgranda", estas plej kutima vorto en Esperanto.
Dialogue: 0,0:12:08.53,0:12:10.31,Default,,0000,0000,0000,,Oni ne bezonas lerni novan apartan vorton por tio.
Dialogue: 0,0:12:10.31,0:12:14.57,Default,,0000,0000,0000,,Ĉiam estas kiel "po unu aĉetita ricevu unu senpagan" pri adjektivoj en Esperanto!
Dialogue: 0,0:12:14.57,0:12:17.45,Default,,0000,0000,0000,,Oni vere duonigis la nombron de lernendaj vortoj
Dialogue: 0,0:12:17.45,0:12:20.08,Default,,0000,0000,0000,,per tiu sola prefikso "mal-".
Dialogue: 0,0:12:20.08,0:12:23.36,Default,,0000,0000,0000,,Do, jen nur unu malgranda aspekto de la lingvo,
Dialogue: 0,0:12:23.36,0:12:25.88,Default,,0000,0000,0000,,sed tiuj principoj etendiĝas tra la tuto de la lingvo.
Dialogue: 0,0:12:25.88,0:12:31.60,Default,,0000,0000,0000,,Mi trovis, ke lernado de la franca kaj de aliaj lingvoj
Dialogue: 0,0:12:31.60,0:12:35.36,Default,,0000,0000,0000,,estas procezo aldona — mi trovas novan vorton,
Dialogue: 0,0:12:35.36,0:12:37.08,Default,,0000,0000,0000,,mi lernas ĝian prononcon kaj literumon,
Dialogue: 0,0:12:37.08,0:12:40.55,Default,,0000,0000,0000,,ĝian signifon, kaj mi tiel aldonas unu vorton al mia stoko.
Dialogue: 0,0:12:40.55,0:12:43.48,Default,,0000,0000,0000,,Lerno de Esperanto estas procezo multiplika.
Dialogue: 0,0:12:43.48,0:12:46.75,Default,,0000,0000,0000,,Ĉiufoje kiam mi aldonas novan vorton, ĝi rekombiniĝas kaj multiplikiĝas
Dialogue: 0,0:12:46.75,0:12:48.60,Default,,0000,0000,0000,,kun ĉio, kion mi jam posedas,
Dialogue: 0,0:12:48.60,0:12:50.06,Default,,0000,0000,0000,,do mi aldonas ne nur unu vorton,
Dialogue: 0,0:12:50.06,0:12:52.96,Default,,0000,0000,0000,,sed redifinas novan limon de esprim-kapablo.
Dialogue: 0,0:12:52.96,0:12:57.38,Default,,0000,0000,0000,,Kaj tio veras tiom kun mi, kiom kun infanoj en la klasĉambro,
Dialogue: 0,0:12:57.38,0:13:00.26,Default,,0000,0000,0000,,do ni rapide atingas la etapon, kie ili povas
Dialogue: 0,0:13:00.26,0:13:02.38,Default,,0000,0000,0000,,kreeme uzi la lingvon, anstataŭ simple
Dialogue: 0,0:13:02.38,0:13:05.23,Default,,0000,0000,0000,,ripeti vortojn kaj laŭvorte parkeritajn frazojn.
Dialogue: 0,0:13:05.23,0:13:08.20,Default,,0000,0000,0000,,Multege pli interese, ĉu ne?
Dialogue: 0,0:13:08.20,0:13:10.60,Default,,0000,0000,0000,,Jen bela ekzemplo: lernanto 8-jaraĝa
Dialogue: 0,0:13:10.60,0:13:14.26,Default,,0000,0000,0000,,interrompis min, per gramatike perfekta frazo,
Dialogue: 0,0:13:14.26,0:13:17.31,Default,,0000,0000,0000,,post ĉirkaŭ tri monatoj da lernado.
Dialogue: 0,0:13:17.31,0:13:20.55,Default,,0000,0000,0000,,Ni faradis ekzercon tian: mi donas instrukciojn,
Dialogue: 0,0:13:20.55,0:13:24.45,Default,,0000,0000,0000,,kiujn la infanoj sekvas, kaj rediras al mi, kion ili faras.
Dialogue: 0,0:13:24.45,0:13:27.28,Default,,0000,0000,0000,,Do mi uzas imperativan verbon, kaj ili uzas prezencan.
Dialogue: 0,0:13:27.28,0:13:32.60,Default,,0000,0000,0000,,Do mi diras, "Staru!" kaj ili ĉiuj stariĝas kaj diras, "Mi staras!"
Dialogue: 0,0:13:32.92,0:13:36.66,Default,,0000,0000,0000,,Mi diras, "Sidu!" kaj ili sidiĝas kaj diras, "Mi sidas!"
Dialogue: 0,0:13:36.66,0:13:40.95,Default,,0000,0000,0000,,Mi diras, "Saltu!" kaj ili diras, "Mi saltas! Mi saltas!"
Dialogue: 0,0:13:40.95,0:13:43.30,Default,,0000,0000,0000,,Do mi diris, "OK, silentu!"
Dialogue: 0,0:13:43.30,0:13:46.12,Default,,0000,0000,0000,,Kaj la tuta klaso diris, "Mi silentas!"
Dialogue: 0,0:13:46.12,0:13:51.75,Default,,0000,0000,0000,,krom la eta Joĉjo, kiu kriis, "Mi NE silentas!"
Dialogue: 0,0:13:51.75,0:13:54.32,Default,,0000,0000,0000,,Sed mi nun hezitas:
Dialogue: 0,0:13:54.32,0:13:57.52,Default,,0000,0000,0000,,ĉu mi ĉagrenu, ĉu mi gratulegu lin?
Dialogue: 0,0:13:57.52,0:14:00.19,Default,,0000,0000,0000,,Ĉar li ĵus sukcesis ridigi la klason
Dialogue: 0,0:14:00.19,0:14:03.14,Default,,0000,0000,0000,,per gramatike perfekta diraĵo en la celita lingvo.
Dialogue: 0,0:14:03.14,0:14:04.49,Default,,0000,0000,0000,,De la vidpunkto de lingvo-instruisto,
Dialogue: 0,0:14:04.49,0:14:07.92,Default,,0000,0000,0000,,tio estas la sankta gralo. Ĝuste tion ni celas!
Dialogue: 0,0:14:07.92,0:14:12.48,Default,,0000,0000,0000,,Do mi lude afektis ĉagreniĝon kaj diris al li, "Vi! Silentu!"
Dialogue: 0,0:14:12.48,0:14:14.88,Default,,0000,0000,0000,,kaj li diris, "OK, mi silentas!"
Dialogue: 0,0:14:14.88,0:14:20.80,Default,,0000,0000,0000,,Sed tio neniam okazis en miaj kursoj pri la franca. Nu, kial?
Dialogue: 0,0:14:20.80,0:14:23.69,Default,,0000,0000,0000,,Ne ĉar instrui la francan ne plaĉas al mi — mi ja ĝuas tion.
Dialogue: 0,0:14:23.69,0:14:27.57,Default,,0000,0000,0000,,Kaj ne ĉar lerni la francan ne plaĉas al la infanoj — mi kredas, ke ili ja ĝuas tion.
Dialogue: 0,0:14:27.57,0:14:32.19,Default,,0000,0000,0000,,Simple, estas tiom da aferoj parkerendaj
Dialogue: 0,0:14:32.19,0:14:35.85,Default,,0000,0000,0000,,kaj ekzercendaj en la franca antaŭ kapabli fari ion tian
Dialogue: 0,0:14:35.85,0:14:37.84,Default,,0000,0000,0000,,— same kiel en la hispana, la germana kaj aliaj lingvoj —
Dialogue: 0,0:14:37.84,0:14:41.62,Default,,0000,0000,0000,,ke tio okazas nur post pluraj jaroj da lernado,
Dialogue: 0,0:14:41.62,0:14:45.24,Default,,0000,0000,0000,,post kiam bedaŭrinde multaj infanoj perdis sian intereson.
Dialogue: 0,0:14:45.24,0:14:48.64,Default,,0000,0000,0000,,Krome, ili tiel havas la impreson, ke ili ne havas talenton por lingvoj
Dialogue: 0,0:14:48.64,0:14:50.12,Default,,0000,0000,0000,,ĉar ili ne kapablas diri ion ajn.
Dialogue: 0,0:14:50.12,0:14:52.17,Default,,0000,0000,0000,,Ne estas iliaj kulpo, kaj oni ankaŭ ne kulpigu la instruistojn,
Dialogue: 0,0:14:52.17,0:14:56.09,Default,,0000,0000,0000,,estas simple treege malfacile atingi la nivelon
Dialogue: 0,0:14:56.09,0:14:58.60,Default,,0000,0000,0000,,kie oni povas kreeme uzi novan lingvon.
Dialogue: 0,0:14:58.60,0:15:01.06,Default,,0000,0000,0000,,Esperanto fulme plirapidigas plejmulton de tio
Dialogue: 0,0:15:01.06,0:15:04.26,Default,,0000,0000,0000,,kaj ebligas infanojn atingi tiun nivelon
Dialogue: 0,0:15:04.26,0:15:06.32,Default,,0000,0000,0000,,kaj akiri la sperton uzi novan lingvon
Dialogue: 0,0:15:06.32,0:15:08.40,Default,,0000,0000,0000,,kaj fari interesajn, amuzajn aferojn per ĝi.
Dialogue: 0,0:15:08.40,0:15:11.74,Default,,0000,0000,0000,,Kaj jen kial ni faras tian instruadon.
Dialogue: 0,0:15:11.74,0:15:15.77,Default,,0000,0000,0000,,Do: ĉu Esperanto? Ĉu dum lerno-horoj? Ĉu en ŝtataj lernejoj?
Dialogue: 0,0:15:15.77,0:15:18.67,Default,,0000,0000,0000,,Jes ja! Vere! Tio okazas aktuale,
Dialogue: 0,0:15:18.67,0:15:21.92,Default,,0000,0000,0000,,per lecionoj gvidataj de Esperanto-fakuloj kiel mi,
Dialogue: 0,0:15:21.92,0:15:27.18,Default,,0000,0000,0000,,sed ankaŭ, pli grave, gvidataj ankaŭ de klas-instruistoj sen antaŭ-scio pri Esperanto,
Dialogue: 0,0:15:27.18,0:15:30.24,Default,,0000,0000,0000,,kiu same akiras la lingvon rimarkinde rapide
Dialogue: 0,0:15:30.24,0:15:34.59,Default,,0000,0000,0000,,kaj tuj ekinstruas ĝin, tiel solvante samtempe
Dialogue: 0,0:15:34.59,0:15:36.24,Default,,0000,0000,0000,,la problemon pri kapablo-manko.
Dialogue: 0,0:15:36.24,0:15:38.99,Default,,0000,0000,0000,,Mi iom embarasiĝis je la unua fojo, kiam mi malkovris tion ĉi,
Dialogue: 0,0:15:38.99,0:15:42.18,Default,,0000,0000,0000,,sed infanoj, kiuj studadis unu jaron de sia klasinstruisto
Dialogue: 0,0:15:42.18,0:15:45.10,Default,,0000,0000,0000,,- tiun mi antaŭe instruis sufiĉe da Esperanto -
Dialogue: 0,0:15:45.10,0:15:47.85,Default,,0000,0000,0000,,ili fakte parolis Esperanton multe pli bone
Dialogue: 0,0:15:47.85,0:15:49.70,Default,,0000,0000,0000,,ol aliaj infanoj, kiujn mi mem instruis dum unu jaro.
Dialogue: 0,0:15:49.70,0:15:51.87,Default,,0000,0000,0000,,Nu, kio okazis?
Dialogue: 0,0:15:51.87,0:15:57.20,Default,,0000,0000,0000,,Fakte, evidentas ke mi ĉeestas la lernejon po 45 minutojn semajne.
Dialogue: 0,0:15:57.20,0:15:59.99,Default,,0000,0000,0000,,Mi faras tiom, kiom mi povas dum tiu tempo, sed jen estas.
Dialogue: 0,0:15:59.99,0:16:01.84,Default,,0000,0000,0000,,La klasinstruisto kunestas kun la klaso la tutan tempon,
Dialogue: 0,0:16:01.84,0:16:04.47,Default,,0000,0000,0000,,do eroj de Esperanto aperas en ĉiuj lecionoj faritaj —
Dialogue: 0,0:16:04.47,0:16:07.00,Default,,0000,0000,0000,,en lecionoj pri matematiko kaj pri la angla,
Dialogue: 0,0:16:07.00,0:16:09.40,Default,,0000,0000,0000,,dum la tagaj rutinaĵoj, ĉiam.
Dialogue: 0,0:16:09.40,0:16:13.36,Default,,0000,0000,0000,,Do tiuj infanoj atingis multege pli
Dialogue: 0,0:16:13.36,0:16:17.87,Default,,0000,0000,0000,,dum instruado de la klasinstruisto
Dialogue: 0,0:16:17.87,0:16:21.05,Default,,0000,0000,0000,,ol iliaj antaŭuloj ricevis de mi.
Dialogue: 0,0:16:21.05,0:16:24.60,Default,,0000,0000,0000,,Do jen tio, kion ni faras. Tio funkcias mirinde bone,
Dialogue: 0,0:16:24.60,0:16:28.62,Default,,0000,0000,0000,,kaj mi estas kontenta kaj fiera esti parto de tio. Dankon.