0:00:18.479,0:00:20.362
Bonan matenon. Mi estas Tim Morley,

0:00:20.362,0:00:23.630
kaj mi prelegos pri novstila,

0:00:23.630,0:00:28.749
iom malkutima metodo por instrui fremdajn lingvojn en bazlernejoj.

0:00:28.749,0:00:32.063
Nu, multaj bazlernejoj en Britio

0:00:32.063,0:00:34.879
nun havas studprogramon pri fremdaj lingvoj — bonege! —

0:00:34.879,0:00:39.816
sed estas tie kapablo-breĉo: unuflanke, ni havas

0:00:39.816,0:00:45.849
multajn bazlernejajn instruistojn — treege efikajn, bone trejnitajn —

0:00:45.849,0:00:49.091
sed plimulto de ili eĉ ne parolas fremdan lingvon,

0:00:49.091,0:00:51.921
kaj neniam trejniĝis pri instruado de lingvo.

0:00:51.921,0:00:56.603
Aliflanke, ni havas multajn instruistojn de fremdaj lingvoj en mez- kaj alt-lernejoj,

0:00:56.603,0:00:59.337
kiuj tre bone instruas je tiuj niveloj,

0:00:59.337,0:01:01.721
sed antaŭ grupo de 7-jaraĝuloj

0:01:01.721,0:01:04.370
ili estas ekster sia kampo de kompetenteco,

0:01:04.370,0:01:08.403
kaj oni povas kompreni, ke ili ne volas envolviĝi en tia afero.

0:01:08.403,0:01:14.116
Do estas tiu manko de kompetenteco, sed la projekto "Springboard to Languages",

0:01:14.116,0:01:19.270
en kio mi engaĝiĝis antaŭ kelkaj jaroj,

0:01:19.270,0:01:26.237
celas solvi tion per instruado de Esperanto en bazlernejoj.

0:01:26.237,0:01:32.422
Nu, la titolo de mia prelego donas impreson pri la, ni diru, komprenebla nekredemo

0:01:32.422,0:01:34.603
de kelkaj gepatroj.

0:01:34.603,0:01:36.453
"KION vi instruas al mia infano?"

0:01:36.453,0:01:40.536
"Kio, diable...?" "La hispana, ĉu?" "KIAL?"

0:01:40.536,0:01:44.004
Ĉiuj tute pravigeblaj demandoj, kiujn mi provos nun respondi.

0:01:44.004,0:01:49.686
Do, la unua afero: NE temas pri kurso de Esperanto.

0:01:49.686,0:01:52.304
La celo ne estas dissendi infanojn en la mondon

0:01:52.304,0:01:54.220
kiel fluaj parolantoj de Esperanto, por uzi la lingvon

0:01:54.220,0:01:56.121
en la hejma kaj labora vivo, kaj tiel plu.

0:01:56.121,0:02:01.224
Tio ne estas la celo. La granda plimulto de la infanoj

0:02:01.224,0:02:04.561
verŝajne neniam renkontos alian Esperanto-parolanton dum sia vivo.

0:02:04.561,0:02:06.922
Nu bone; tio ne estas la celo.

0:02:06.922,0:02:10.935
Do kio ja estas la celo? Ĉio ĉi estas la celo.

0:02:10.935,0:02:15.034
Ĉefa afero estas lingva prikonscio.

0:02:15.896,0:02:20.534
Esperanto estas multe pli simpla lingvo

0:02:20.534,0:02:23.368
ol iu ajn alia, kiun mi iam renkontis

0:02:23.368,0:02:25.901
(kaj mi ja lernis kelkajn kaj instruis kelkajn).

0:02:25.901,0:02:30.900
Oni kreis ĝin specife por esti facile kaj rapide lernebla

0:02:30.900,0:02:34.017
kaj oni ja spertas dekoble pli rapidan kaj facilan lernadon

0:02:34.017,0:02:36.218
ol kun iu ajn lingvo, kiun mi konas.

0:02:36.218,0:02:41.084
Do la infanoj rapide trapasas la fazon de simpla enmemorigo,

0:02:41.084,0:02:46.450
kaj komencas vere kaj kreeme uzi la lingvon, kio estas bonega.

0:02:46.450,0:02:50.966
Ĝi helpas disvolvi la mensan gimnastikon, kiun oni bezonas

0:02:50.966,0:02:53.820
kiam oni havas du lingvojn mense

0:02:53.820,0:02:56.131
por komuti de unu al la alia, kaj trovi similaĵojn inter ili.

0:02:56.131,0:02:59.664
Ĉiuj tiuj kapabloj utiliĝas kune kun la agrabla, simpla lingvo,

0:02:59.664,0:03:01.995
kaj poste oni povas re-uzi tiujn kapablojn

0:03:01.995,0:03:04.017
por posta studado de aliaj lingvoj.

0:03:04.017,0:03:06.712
Temas pri sukcesa, inkluzivema sperto.

0:03:06.712,0:03:10.312
"Inkluzivema" laŭ la senco, ke en iu ajn klaso,

0:03:10.312,0:03:13.395
multe pli granda parto de la infanoj

0:03:13.395,0:03:16.713
kapablos kompreni kaj ekuzi Esperanton

0:03:16.713,0:03:21.482
por fari pli fruktodonajn aferojn ol per aliaj lingvoj.

0:03:21.482,0:03:24.912
Kaj, mi aŭdacas diri, tio estas sukcesa inkluzivema sperto.

0:03:24.912,0:03:28.878
Reagoj de infanoj, spertoj de instruistoj, de direktoroj,

0:03:28.878,0:03:32.152
kaj de gepatroj — post kiam ili ekkomprenas la aferon —

0:03:33.029,0:03:36.255
kaj mi aldonu, ankaŭ la faka pritakso,

0:03:36.255,0:03:38.779
ĉiuj indikas, ke tio estas bona. Tio funkcias.

0:03:38.779,0:03:41.112
Ni rigardu rapide la taksonomion de "Bloom",

0:03:41.112,0:03:43.210
kiu ofte estas gvidilo dum kurs-planado.

0:03:43.210,0:03:47.312
Oni progresas el malsupre ("parkerado" kaj "kompreno") supren ("pritakso" kaj "kreado").

0:03:47.312,0:03:50.878
Estas danĝero en bazlerneja instruado de lingvoj,

0:03:50.878,0:03:52.995
ke oni blokiĝas ĉe la malsupro.

0:03:52.995,0:03:57.161
La infanoj devas multon rememori kaj parkeri —

0:03:57.161,0:03:59.780
la konjugaciojn, la inajn kaj malinajn substantivojn,

0:03:59.780,0:04:01.967
la literumon, la elparolon —

0:04:01.967,0:04:04.597
estas multegaj aferoj parkerendaj

0:04:04.597,0:04:08.245
antaŭ ol oni povos atingi la pli altajn kapablojn.

0:04:08.245,0:04:13.514
En multaj lingvo-lecionoj en bazlernejoj,

0:04:13.514,0:04:17.060
kie oni provas instrui la francan aŭ hispanan aŭ ĉinan,

0:04:17.060,0:04:19.128
oni restas ĉe la malsupro,

0:04:19.128,0:04:22.062
kaj la infanoj neniam atingas kreemon en la fremda lingvo,

0:04:22.062,0:04:24.645
kaj estas danĝero, ke infanoj perdos sian intereson antaŭ tio.

0:04:24.645,0:04:28.229
Esperanto malaltigas la necesan parkeradon

0:04:28.229,0:04:30.965
kaj oni pli rapide progresas al pli altaj,

0:04:30.965,0:04:32.711
pli interesaj kaj stimulaj kapabloj.

0:04:32.711,0:04:37.346
Angla alfabetigo — lerni Esperanton helpas al infanoj lerni sian propran lingvon.

0:04:37.346,0:04:41.512
Mi vidis 5-jaraĝulojn, kiuj baraktis por legi kaj skribi en la angla,

0:04:41.512,0:04:44.852
sed kiuj malkovris, ke ili fakte ja kapablas legi

0:04:44.852,0:04:48.461
per lego de Esperanto. Estis tiom pli simple,

0:04:48.461,0:04:51.104
kaj tio donis al ili la memfidon, kiun ili bezonis

0:04:51.104,0:04:52.630
por progresi kun la angla.

0:04:52.630,0:04:56.228
Mi vidis 9-jaraĝajn infanojn, kun tasko

0:04:56.228,0:04:58.877
"Eltrovi la adjektivon en frazo" —

0:04:58.877,0:05:00.829
ili tuj tradukis la frazon

0:05:00.829,0:05:02.881
al Esperanto en sia kapo,

0:05:02.881,0:05:05.594
ĉar la adjektivoj en Esperanto montriĝas multe pli klare ol en la angla.

0:05:05.594,0:05:08.427
Do tio helpas la infanojn lerni ankaŭ sian propran lingvon.

0:05:08.427,0:05:12.934
Kaj eĉ en matematiko — la maniero diri nombrojn en Esperanto

0:05:12.934,0:05:16.895
helpas klarigi kiel oni "konstruas" la nombron.

0:05:16.895,0:05:19.527
Por 5-jaraĝa infano, kiu lernas pri adicio

0:05:19.527,0:05:21.210
kaj pri dekoj kaj unuoj, tio multe helpas.

0:05:21.210,0:05:22.840
Mi montros kelkajn ekzemplojn pri tio poste.

0:05:22.840,0:05:25.844
Do, Esperanto venigas ĉion ĉi en la klasĉambron.

0:05:25.844,0:05:28.727
Kaj, preskaŭ kiel krom-efiko, ĝi povas ankaŭ alporti

0:05:28.727,0:05:30.177
kontakton kun fremdaj kulturoj

0:05:30.177,0:05:32.478
— kio estas evidente grava kialo por lerni lingvojn —

0:05:32.478,0:05:36.660
kaj mi ĉeestis klasĉambrojn kaj videokonferencojn

0:05:36.660,0:05:38.344
inter klasĉambroj en Britio

0:05:38.344,0:05:42.711
kaj en Slovenio, en Hungario, en Germanio.

0:05:42.711,0:05:46.545
Estas pluraj projektoj "Comenius" —

0:05:46.545,0:05:49.210
"Comenius" estas la nomo de la stipendioj,

0:05:49.210,0:05:51.943
kiujn la Eŭropa Komisiono donas al bazlernejoj

0:05:51.943,0:05:54.060
por estigi ligojn kun aliaj lernejoj tra Eŭropo —

0:05:54.060,0:05:56.060
estas diversaj "Comenius"-projektoj,

0:05:56.060,0:05:58.481
kie oni uzas Esperanton kiel inter-lingvo

0:05:58.481,0:06:00.960
inter la infanoj, kaj ankaŭ la plenkreskuloj.

0:06:00.960,0:06:06.030
Do Esperanto alportas ĉion ĉi al la klasĉambro.

0:06:06.138,0:06:09.727
Mi nun donas analogion. Kiel oni ne atingu la celon.

0:06:09.865,0:06:12.488
Tiu homo estas fagot-ludanto.

0:06:13.185,0:06:15.284
Ludi fagoton multe plaĉas al li,

0:06:15.284,0:06:16.935
kaj li eble eĉ gajnas sian monon per tio.

0:06:16.935,0:06:19.076
Mi sugestas, ke se vi ŝatus, ke via infano

0:06:19.076,0:06:22.666
fariĝu profesia fagoto-ludisto,

0:06:22.666,0:06:25.607
la plej bona komenco NE estus

0:06:25.607,0:06:28.001
doni fagoton al 7-jaraĝa infano.

0:06:28.001,0:06:30.178
"Jen, Joĉjo, muziku por ni!"

0:06:30.178,0:06:31.435
Tio ne funkcios.

0:06:31.435,0:06:34.601
Ĝi estas granda, peza instrumento eĉ en plenkreskaj manoj.

0:06:34.601,0:06:36.983
Per infanaj manoj, estas trege malfacile ludi ĝin.

0:06:36.983,0:06:39.268
Oni devas enmemorigi i.a. la fingrumadon,

0:06:39.268,0:06:41.784
kaj malfacilas fari eĉ la plej etan grincon per la anĉo,

0:06:41.784,0:06:43.769
sen paroli pri bela muzik-tono.

0:06:43.769,0:06:47.739
Kaj do, se vi farus tion, post 6 aŭ 12 monatoj,

0:06:47.739,0:06:49.951
la rezulto estus, "Mi ne ŝatas tion,"

0:06:49.951,0:06:51.550
"Mi ne kapablas fari tion." "Mi ne havas talenton por muziko."

0:06:51.550,0:06:53.318
"Mi ne volas fari muzikon."

0:06:53.318,0:06:56.550
Do evidente, oni ne faru tion. Ni simple komencu.

0:06:56.550,0:06:59.768
Bonvolu starigi manojn: kiu lernis ludi bekfluton en bazlernejo?

0:06:59.768,0:07:02.018
Ja mi lernis.

0:07:02.018,0:07:03.351
Jes, preskaŭ ĉiuj.

0:07:03.351,0:07:07.295
Kiu ankoraŭ ludas bekfluton, por plezuro aŭ en orkestro?

0:07:07.295,0:07:11.501
Ah, unu, du, bone! Pli ol mi atendis!

0:07:11.501,0:07:17.148
Kelkaj homoj daŭrigas tion, sed la granda plejmulto ne.

0:07:17.148,0:07:20.685
Do, ĉu la instru-politiko fiaskegis?

0:07:20.685,0:07:24.686
Kial oni instruis al ni tiun senutilan instrumenton? Tio ne utilas en la vivo!

0:07:24.686,0:07:26.171
Evidente, tio ne estas la celo.

0:07:26.171,0:07:28.984
Per la bekfluto, oni eklernas pri muziko.

0:07:28.984,0:07:30.717
Oni lernas pri maĵoraj kaj minoraj gamoj.

0:07:30.717,0:07:32.118
Oni komencas legi muzikon.

0:07:32.118,0:07:34.000
Oni lernas pri ritmo kaj takt-indikoj,

0:07:34.000,0:07:36.003
pri kunludo kun aliuloj, pri harmonio.

0:07:36.003,0:07:41.401
Ĉiuj tiuj muzikaj scioj eniras pere de la simpla instrumento

0:07:41.401,0:07:44.561
kaj poste oni povas apliki ĝin al la fagoto

0:07:44.561,0:07:47.118
aŭ la orgeno aŭ al iu ajn alia instrumento.

0:07:47.118,0:07:53.018
Do, analogie: la franca, en klasĉambro, estas fagoto.

0:07:53.018,0:07:56.561
La hispana, en klasĉambro, estas fagoto.

0:07:56.561,0:07:59.904
La ĉina estas pligrandigita fagoto kun aldonaj tonoj!

0:08:02.103,0:08:06.835
Esperanto estas bekfluto. Jen la tuto.

0:08:06.835,0:08:08.836
Nu, antaŭ la sekva parto, mi volas diri:

0:08:08.836,0:08:11.737
mi apenaŭ toleras prelegojn, kiam oni plenigas la muron per teksto,

0:08:11.737,0:08:13.551
kaj simple laŭtlegas ĝin.

0:08:13.551,0:08:15.918
Tio ne estas prelego, tio estas laŭtlegata raporto,

0:08:15.918,0:08:17.044
kaj oni rapide enuiĝas.

0:08:17.783,0:08:20.635
Malgraŭ tio, mi ja plenigos muron per teksto,

0:08:20.635,0:08:22.435
kaj mi ja laŭtlegos ĝin al vi!

0:08:22.435,0:08:23.786
Toleru tion, mi petas — estas nur unufoje!

0:08:23.786,0:08:26.007
Temas pri citaĵo el raporto

0:08:26.007,0:08:28.403
de la Edukado Fako de la Universitato de Manĉestro

0:08:28.403,0:08:31.285
kiu pritaksas la projekton "Springboard to Languages"

0:08:31.285,0:08:35.237
kaj en tiu ĉi parto, ili skribas pri Lernejo A,

0:08:35.237,0:08:38.975
kie la infanoj lernis Esperanton dum 18 monatoj je tiu tempo,

0:08:38.975,0:08:42.703
kaj Lernejo B, kie ili dum du jaroj lernis la francan,

0:08:42.703,0:08:46.609
kaj ili ĵus eklernis Esperanton.

0:08:46.609,0:08:49.419
Ili ĉiuj faris ekzamenon pri la franca, kaj jen la rezulto.

0:08:49.419,0:08:53.118
"Ĉu "Springboard" helpas lerni aliajn lingvojn?"

0:08:53.118,0:08:55.953
"Oni invitas la lernantojn malĉifri la francan frazon:

0:08:55.953,0:08:58.118
'Les oreilles de l'éléphant sont très grandes

0:08:58.118,0:08:59.685
et le nez est très long.'

0:08:59.685,0:09:01.632
Kaj ili observis: "La nuraj infanoj,

0:09:01.632,0:09:03.970
kiuj sukcese tradukis la tutan frazon,

0:09:03.970,0:09:06.086
venis — interese — de la Lernejo A.

0:09:06.086,0:09:08.985
(t.e. la infanoj, kiuj lernis Esperanton kaj neniam ricevis eĉ unu lecionon pri la franca).

0:09:08.985,0:09:11.953
"Tiuj du infanoj uzis interesajn metalingvajn,

0:09:11.953,0:09:15.649
malĉifrajn strategiojn (similajn vortojn, interpunkcion, kuntekston).

0:09:15.649,0:09:18.861
Alivorte, la lingvo-kompetentecon, kiun ili gajnis per Esperanto.

0:09:18.861,0:09:22.088
"La infanoj de Lernejo B, kiuj studis la francan ekde la unuan lernejan jaron,

0:09:22.088,0:09:25.285
poentis nur iomete pli bone ol tiuj de Lernejo A

0:09:25.285,0:09:26.921
en franca ekzameno"

0:09:26.921,0:09:29.640
Do la kapabloj, kiujn la infanoj akiris per Esperanto

0:09:29.640,0:09:32.986
helpis ilin atingi preskaŭ la saman nivelon en ekzameno pri la franca

0:09:32.986,0:09:34.951
kompare al infanoj, kiuj lernis la francan.

0:09:34.951,0:09:37.152
Do, kial Esperanto estas tiom speciala?

0:09:37.152,0:09:38.986
Kial ĝi tiom bone plenumas tian rolon?

0:09:38.986,0:09:40.404
Mi rapide donos kelkajn ekzemplojn.

0:09:40.404,0:09:42.454
Jen, supre, estas nombroj:

0:09:42.454,0:09:44.254
unu, du, tri, kvar, kvin

0:09:44.254,0:09:46.203
ses, sep, ok, naŭ, dek

0:09:46.203,0:09:48.553
Tiom oni devas parkeri. Enordo.

0:09:48.553,0:09:50.536
Sed post kiam vi enkapigis tion,

0:09:50.536,0:09:53.751
vi havas ĉion bezonatan por nombri ĝis 99.

0:09:53.751,0:09:57.253
Restas nenio lernenda; oni simple aplikas la sciojn.

0:09:57.253,0:10:00.987
11, 12, 13 estas simple "dek unu", "dek du", "dek tri"

0:10:00.987,0:10:03.782
laŭvorte "dek + unu", "dek + du", "dek + tri"

0:10:03.782,0:10:07.481
ĝis "dudek", laŭvorte "du dekoj".

0:10:07.481,0:10:10.304
Kaj poste: "dudek unu", "dudek du" kaj tiel plu

0:10:10.304,0:10:11.574
tute same ĝis 99.

0:10:11.574,0:10:15.421
Do, por infanoj, kiuj lernas pri centoj, dekoj kaj unuoj,

0:10:15.421,0:10:18.889
ili fakte tradukas la nombron al Esperanto

0:10:18.889,0:10:20.404
(mi vidis tion okazi en la klasĉambro)

0:10:20.404,0:10:25.121
"do... 27... dudek sep... do 'dudek' estas 'dufoje dek'

0:10:25.121,0:10:26.405
do mi skribas '2' en la kolumno de 'dekoj'

0:10:26.405,0:10:28.238
kaj '7' en la kolumno de 'unuoj'..."

0:10:28.238,0:10:30.288
Do, kiam oni esperantigas la nombron,

0:10:30.288,0:10:33.873
oni vidas pli klare, kion signifas la '2' ene de '27'.

0:10:35.765,0:10:38.732
Kaj sube, estas skribite "sesdek tri"... ĉu iu volas traduki?

0:10:39.490,0:10:45.940
"73!" Ho, fakte estas 63, sed dankon pro via partoprenemo!

0:10:48.032,0:10:51.366
Kaj denove, tio montras la minimumigon

0:10:51.366,0:10:53.449
de aferoj parkerendaj —

0:10:53.449,0:10:57.754
kiam oni lernas la vorton "patro", vi povas derivi "patrinon"

0:10:57.754,0:11:01.055
— "-ino" signifas "la inan ekvivalenton" —

0:11:01.055,0:11:02.729
do "patrino" estas la vorto por "mother".

0:11:02.729,0:11:04.415
Ne estas vorto aparte lernenda.

0:11:04.415,0:11:08.748
"instruisto" signifas "teacher", kaj se tiu homo

0:11:08.748,0:11:11.370
hazarde estas ina kaj oni volas aludi tion,

0:11:11.370,0:11:14.200
oni povas nomi ŝin "instruistino".

0:11:14.200,0:11:18.066
Oni uzas la saman sufikson "-ino" por marki ion ajn kiel ina.

0:11:18.066,0:11:21.651
"Hundo" — tion tuj komprenas germanparolantoj —

0:11:21.651,0:11:27.816
kaj "hundido" estas juna hundo. "-ido" signifas "la filo aŭ filino".

0:11:27.816,0:11:30.552
Do, el "kato" oni povas simile derivi "katidon".

0:11:30.552,0:11:33.514
"kuniklo" estas rekonebla de parolantoj de la itala aŭ de la latina

0:11:33.514,0:11:37.833
kaj la juna besto estas "kuniklido".

0:11:37.833,0:11:41.068
Nu, mi parolas la francan nun de 25 jaroj,

0:11:41.068,0:11:43.684
mi loĝis en Francio, kaj mia familio estas dulingva (angla/franca),

0:11:43.684,0:11:47.535
sed mi ne kapablas tuj rememori la francan vorton

0:11:47.535,0:11:49.090
por "kuniklido".

0:11:49.090,0:11:51.249
Mi konas la vorton por "kuniklo", sed ne "kuniklido".

0:11:51.249,0:11:54.319
Mi ne memoras tiun vorton, sed en Esperanto, ĝi estas simple evidenta.

0:11:54.319,0:11:57.364
Mi ne povus NE scii tiun vorton, tiom ĝi estas evidenta!

0:11:57.364,0:11:59.486
Nu, "kontenta" signifas "happy",

0:11:59.486,0:12:02.199
kaj en "malkontenta" — "mal-" donas la kontraŭan sencon,

0:12:02.199,0:12:03.399
do ĝi signifas "unhappy".

0:12:03.399,0:12:06.314
Same por "granda" kaj "malgranda".

0:12:06.314,0:12:08.533
Tiu vorto, "malgranda", estas plej kutima vorto en Esperanto.

0:12:08.533,0:12:10.314
Oni ne bezonas lerni novan apartan vorton por tio.

0:12:10.314,0:12:14.570
Ĉiam estas kiel "po unu aĉetita ricevu unu senpagan" pri adjektivoj en Esperanto!

0:12:14.570,0:12:17.449
Oni vere duonigis la nombron de lernendaj vortoj

0:12:17.449,0:12:20.084
per tiu sola prefikso "mal-".

0:12:20.084,0:12:23.365
Do, jen nur unu malgranda aspekto de la lingvo,

0:12:23.365,0:12:25.882
sed tiuj principoj etendiĝas tra la tuto de la lingvo.

0:12:25.882,0:12:31.598
Mi trovis, ke lernado de la franca kaj de aliaj lingvoj

0:12:31.598,0:12:35.355
estas procezo aldona — mi trovas novan vorton,

0:12:35.355,0:12:37.082
mi lernas ĝian prononcon kaj literumon,

0:12:37.082,0:12:40.547
ĝian signifon, kaj mi tiel aldonas unu vorton al mia stoko.

0:12:40.547,0:12:43.482
Lerno de Esperanto estas procezo multiplika.

0:12:43.482,0:12:46.748
Ĉiufoje kiam mi aldonas novan vorton, ĝi rekombiniĝas kaj multiplikiĝas

0:12:46.748,0:12:48.598
kun ĉio, kion mi jam posedas,

0:12:48.598,0:12:50.065
do mi aldonas ne nur unu vorton,

0:12:50.065,0:12:52.965
sed redifinas novan limon de esprim-kapablo.

0:12:52.965,0:12:57.376
Kaj tio veras tiom kun mi, kiom kun infanoj en la klasĉambro,

0:12:57.376,0:13:00.265
do ni rapide atingas la etapon, kie ili povas

0:13:00.265,0:13:02.382
kreeme uzi la lingvon, anstataŭ simple

0:13:02.382,0:13:05.233
ripeti vortojn kaj laŭvorte parkeritajn frazojn.

0:13:05.233,0:13:08.200
Multege pli interese, ĉu ne?

0:13:08.200,0:13:10.597
Jen bela ekzemplo: lernanto 8-jaraĝa

0:13:10.597,0:13:14.265
interrompis min, per gramatike perfekta frazo,

0:13:14.265,0:13:17.314
post ĉirkaŭ tri monatoj da lernado.

0:13:17.314,0:13:20.547
Ni faradis ekzercon tian: mi donas instrukciojn,

0:13:20.547,0:13:24.450
kiujn la infanoj sekvas, kaj rediras al mi, kion ili faras.

0:13:24.450,0:13:27.282
Do mi uzas imperativan verbon, kaj ili uzas prezencan.

0:13:27.282,0:13:32.598
Do mi diras, "Staru!" kaj ili ĉiuj stariĝas kaj diras, "Mi staras!"

0:13:32.921,0:13:36.664
Mi diras, "Sidu!" kaj ili sidiĝas kaj diras, "Mi sidas!"

0:13:36.664,0:13:40.952
Mi diras, "Saltu!" kaj ili diras, "Mi saltas! Mi saltas!"

0:13:40.952,0:13:43.302
Do mi diris, "OK, silentu!"

0:13:43.302,0:13:46.117
Kaj la tuta klaso diris, "Mi silentas!"

0:13:46.117,0:13:51.751
krom la eta Joĉjo, kiu kriis, "Mi NE silentas!"

0:13:51.751,0:13:54.324
Sed mi nun hezitas:

0:13:54.324,0:13:57.519
ĉu mi ĉagrenu, ĉu mi gratulegu lin?

0:13:57.519,0:14:00.187
Ĉar li ĵus sukcesis ridigi la klason

0:14:00.187,0:14:03.135
per gramatike perfekta diraĵo en la celita lingvo.

0:14:03.135,0:14:04.490
De la vidpunkto de lingvo-instruisto,

0:14:04.490,0:14:07.919
tio estas la sankta gralo. Ĝuste tion ni celas!

0:14:07.919,0:14:12.485
Do mi lude afektis ĉagreniĝon kaj diris al li, "Vi! Silentu!"

0:14:12.485,0:14:14.884
kaj li diris, "OK, mi silentas!"

0:14:14.884,0:14:20.802
Sed tio neniam okazis en miaj kursoj pri la franca. Nu, kial?

0:14:20.802,0:14:23.686
Ne ĉar instrui la francan ne plaĉas al mi — mi ja ĝuas tion.

0:14:23.686,0:14:27.569
Kaj ne ĉar lerni la francan ne plaĉas al la infanoj — mi kredas, ke ili ja ĝuas tion.

0:14:27.569,0:14:32.187
Simple, estas tiom da aferoj parkerendaj

0:14:32.187,0:14:35.852
kaj ekzercendaj en la franca antaŭ kapabli fari ion tian

0:14:35.852,0:14:37.836
— same kiel en la hispana, la germana kaj aliaj lingvoj —

0:14:37.836,0:14:41.620
ke tio okazas nur post pluraj jaroj da lernado,

0:14:41.620,0:14:45.245
post kiam bedaŭrinde multaj infanoj perdis sian intereson.

0:14:45.245,0:14:48.635
Krome, ili tiel havas la impreson, ke ili ne havas talenton por lingvoj

0:14:48.635,0:14:50.119
ĉar ili ne kapablas diri ion ajn.

0:14:50.119,0:14:52.169
Ne estas iliaj kulpo, kaj oni ankaŭ ne kulpigu la instruistojn,

0:14:52.169,0:14:56.086
estas simple treege malfacile atingi la nivelon

0:14:56.086,0:14:58.597
kie oni povas kreeme uzi novan lingvon.

0:14:58.597,0:15:01.056
Esperanto fulme plirapidigas plejmulton de tio

0:15:01.056,0:15:04.258
kaj ebligas infanojn atingi tiun nivelon

0:15:04.258,0:15:06.324
kaj akiri la sperton uzi novan lingvon

0:15:06.324,0:15:08.395
kaj fari interesajn, amuzajn aferojn per ĝi.

0:15:08.395,0:15:11.737
Kaj jen kial ni faras tian instruadon.

0:15:11.737,0:15:15.772
Do: ĉu Esperanto? Ĉu dum lerno-horoj? Ĉu en ŝtataj lernejoj?

0:15:15.772,0:15:18.668
Jes ja! Vere! Tio okazas aktuale,

0:15:18.668,0:15:21.919
per lecionoj gvidataj de Esperanto-fakuloj kiel mi,

0:15:21.919,0:15:27.185
sed ankaŭ, pli grave, gvidataj ankaŭ de klas-instruistoj sen antaŭ-scio pri Esperanto,

0:15:27.185,0:15:30.236
kiu same akiras la lingvon rimarkinde rapide

0:15:30.236,0:15:34.590
kaj tuj ekinstruas ĝin, tiel solvante samtempe

0:15:34.590,0:15:36.235
la problemon pri kapablo-manko.

0:15:36.235,0:15:38.989
Mi iom embarasiĝis je la unua fojo, kiam mi malkovris tion ĉi,

0:15:38.989,0:15:42.185
sed infanoj, kiuj studadis unu jaron de sia klasinstruisto

0:15:42.185,0:15:45.097
- tiun mi antaŭe instruis sufiĉe da Esperanto -

0:15:45.097,0:15:47.852
ili fakte parolis Esperanton multe pli bone

0:15:47.852,0:15:49.705
ol aliaj infanoj, kiujn mi mem instruis dum unu jaro.

0:15:49.705,0:15:51.868
Nu, kio okazis?

0:15:51.868,0:15:57.202
Fakte, evidentas ke mi ĉeestas la lernejon po 45 minutojn semajne.

0:15:57.202,0:15:59.986
Mi faras tiom, kiom mi povas dum tiu tempo, sed jen estas.

0:15:59.986,0:16:01.835
La klasinstruisto kunestas kun la klaso la tutan tempon,

0:16:01.835,0:16:04.468
do eroj de Esperanto aperas en ĉiuj lecionoj faritaj —

0:16:04.468,0:16:07.004
en lecionoj pri matematiko kaj pri la angla,

0:16:07.004,0:16:09.404
dum la tagaj rutinaĵoj, ĉiam.

0:16:09.404,0:16:13.360
Do tiuj infanoj atingis multege pli

0:16:13.360,0:16:17.868
dum instruado de la klasinstruisto

0:16:17.868,0:16:21.047
ol iliaj antaŭuloj ricevis de mi.

0:16:21.047,0:16:24.599
Do jen tio, kion ni faras. Tio funkcias mirinde bone,

0:16:24.599,0:16:28.625
kaj mi estas kontenta kaj fiera esti parto de tio. Dankon.