0:00:06.485,0:00:07.508
(Πανεπιστήμιο Stanford www.standford.edu)

0:00:07.508,0:00:13.316
Ακολουθεί πρόγραμμα του πανεπιστήμιου Stanford www.stanford.edu

0:00:15.055,0:00:21.534
(Χειροκρότημα)

0:00:21.534,0:00:22.842
Στιβ Τζομπς: Σας ευχαριστώ.

0:00:24.964,0:00:26.818
(Στιβ Τζομπς- Δ.Σ. της Apple και της Pixar Animation)

0:00:27.034,0:00:32.130
Με τιμάει που είμαι μαζί σας σήμερα[br]για την τελετή της αποφοίτησής σας

0:00:32.130,0:00:35.381
από ένα από τα καλύτερα πανεπιστήμια[br]στον κόσμο. (Επευφημίες)

0:00:35.689,0:00:45.574
Για να πούμε την αλήθεια, [br]δεν αποφοίτησα ποτέ από το πανεπιστήμιο

0:00:46.098,0:00:47.686
και αυτό είναι το πιο κοντινό που έχω βρεθεί ποτέ[br]σε αποφοίτηση από πανεπιστήμιο. (Γέλια)

0:00:47.948,0:00:54.267
Σήμερα θέλω να σας πω τρεις ιστορίες από τη ζωή μου. Τίποτα το σπουδαίο, απλά τρεις ιστορίες.

0:00:55.481,0:00:59.036
Η πρώτη ιστορία έχει να κάνει [br]με το να ενώνεις τις τελείες.

0:01:00.712,0:01:08.197
Παράτησα το πανεπιστήμιο Reed[br]μετά τους πρώτους 6 μήνες.

0:01:09.095,0:01:10.834
Γιατί το παράτησα;

0:01:12.180,0:01:13.949
Άρχισε πριν γεννηθώ.

0:01:15.101,0:01:21.273
Η βιολογική μου μητέρα ήταν μια ανύπαντρη φοιτήτρια [br]και αποφάσισε να με δώσει για υιοθεσία.

0:01:22.095,0:01:25.988
Ήθελε πολύ να με υιοθετήσουν [br]απόφοιτοι πανεπιστημίου,

0:01:25.988,0:01:30.666
έτσι είχε κανονιστεί να με υιοθετήσουν[br]ένας δικηγόρος και η γυναίκα του.

0:01:31.581,0:01:36.542
Μόνο που την τελευταία στιγμή αποφάσισαν[br]πως ήθελαν κορίτσι.

0:01:37.653,0:01:42.346
Οι γονείς μου, που ήταν σε λίστα αναμονής, [br]έλαβαν ένα τηλεφώνημα μέσα στη νύχτα;

0:01:43.190,0:01:49.204
«Μας ήρθε απρόσμενα ένα αγοράκι. Τον θέλετε;»[br]«Φυσικά», είπαν.

0:01:50.627,0:01:58.247
Όταν η βιολογική μου μητέρα ανακάλυψε πως[br]η μητέρα μου δεν ήταν απόφοιτος πανεπιστημίου

0:01:58.775,0:02:02.116
και ο πατέρας μου δεν είχε αποφοιτήσει από το λύκειο, αρνήθηκε να υπογράψει την υιοθεσία.

0:02:03.275,0:02:11.678
Το έκανε μόνο όταν οι γονείς μου υποσχέθηκαν πως θα πάω στο πανεπιστήμιο. Έτσι ξεκίνησε η ζωή μου.

0:02:13.649,0:02:21.452
17 χρόνια αργότερα πήγα στο πανεπιστήμιο. [br]Αλλά διάλεξα αφελώς ένα πολύ ακριβό

0:02:22.207,0:02:26.584
και όλες οι οικονομίες των γονιών μου που ανήκαν στην εργατική τάξη, ξοδεύτηκαν στα δίδακτρα.

0:02:27.303,0:02:30.175
Μετά από έξι μήνες, [br]δεν μπορούσα να δω ότι αυτό άξιζε.

0:02:30.458,0:02:35.932
Δεν ήξερα τι ήθελα να κάνω στη ζωή μου και δεν ήξερα πώς θα με βοηθούσε το πανεπιστήμιο σ' αυτό.

0:02:36.582,0:02:40.850
Και να' μαι, να ξοδεύω τις οικονομίες[br]μιας ζωής των γονιών μου.

0:02:42.323,0:02:46.790
Έτσι αποφάσισα να τα παρατήσω[br]και να έχω πίστη πως όλα θα πάνε καλά.

0:02:47.408,0:02:52.249
Ήταν λίγο τρομακτικό τότε, αλλά ήταν από τις καλύτερες αποφάσεις που έχω πάρει.

0:02:52.937,0:02:53.991
(Γέλια)

0:02:54.068,0:02:59.071
Μόλις τα παράτησα, μπόρεσα να αφήσω όλα τα υποχρεωτικά μαθήματα που δεν με ενδιέφεραν

0:02:59.501,0:03:03.504
και να παρακολουθώ αυτά που έμοιαζαν[br]πολύ πιο ενδιαφέροντα.

0:03:04.580,0:03:13.822
Δεν ήταν όλα ρομαντικά. Κοιμόμουν σε φίλους και επέστρεφα άδεια μπουκάλια για να έχω να φάω.

0:03:14.397,0:03:21.312
Περπατούσα 7 μίλια κάθε Κυριακή για να φάω ένα καλό γεύμα στον ναό Χάρε Κρίσνα.

0:03:21.716,0:03:23.210
Το λάτρευα.

0:03:23.580,0:03:29.722
Πολλά από όσα γνώρισα χάρις στην περιέργεια και τη διαίσθησή μου αποδείχτηκαν πολύτιμα.

0:03:29.876,0:03:31.354
Να σας δώσω ένα παράδειγμα:

0:03:32.759,0:03:37.683
Το Reed προσέφερε εκείνη την εποχή το καλύτερο μάθημα καλλιγραφίας στη χώρα.

0:03:37.992,0:03:44.635
Σε όλο το πανεπιστήμιο, κάθε αφίσα, κάθε πινακίδα, ήταν πανέμορφα καλλιγραφική.

0:03:45.024,0:03:52.489
Αποφάσισα να πάρω ένα μάθημα καλλιγραφίας [br]για να μάθω πώς να το κάνω αυτό.

0:03:52.692,0:03:59.285
Έμαθα για τις γραμματοσειρές serif και sans serif, [br]για τα διάφορα κενά ανάμεσα στα γράμματα,

0:03:59.582,0:04:02.355
για το τι κάνει την σπουδαία τυπογραφία σπουδαία.

0:04:02.899,0:04:11.026
Ήταν όμορφο, με ιστορία και καλλιτεχνική λεπτότητα και το έβρισκα συναρπαστικό.

0:04:11.730,0:04:16.231
Τίποτα από αυτά δεν είχε ελπίδα να εφαρμοστεί πρακτικά στη ζωή μου.

0:04:17.005,0:04:22.911
Όμως όταν 10 χρόνια μετά σχεδιάζαμε το πρώτο Macintosh, τα θυμήθηκα ξανά.

0:04:23.050,0:04:28.612
Και τα βάλαμε όλα στο Mac. Ήταν ο πρώτος υπολογιστής με όμορφη τυπογραφία.

0:04:29.077,0:04:32.364
Αν δεν είχα παρακολουθήσει [br]αυτό το μάθημα στο πανεπιστήμιο,

0:04:32.486,0:04:36.549
το Mac δεν θα είχε αυτές [br]τις πολλαπλές γραμματοσειρές.

0:04:36.962,0:04:42.231
Και καθώς τα Windows αντέγραψαν το Mac, μάλλον κανένας υπολογιστής δεν θα τις είχε.

0:04:42.468,0:04:49.387
(Γέλια-Χειροκρότημα)

0:04:49.572,0:04:53.668
Αν δεν τα είχα παρατήσει, δεν θα είχα πάρει το μάθημα καλλιγραφίας

0:04:53.729,0:04:57.601
και οι υπολογιστές μάλλον δεν θα είχαν [br]την υπέροχη τυπογραφία που έχουν.

0:04:57.923,0:05:02.194
Φυσικά ήταν αδύνατο να ενώσω τις τελείες κοιτάζοντας μπροστά, στο πανεπιστήμιο.

0:05:02.484,0:05:06.349
Αλλά ήταν εντελώς ξεκάθαρο, [br]καθώς κοιτούσα πίσω, 10 χρόνια μετά.

0:05:06.595,0:05:12.104
Δεν μπορείτε να ενώσετε τις τελείες κοιτάζοντας μπροστά, μόνο κοιτάζοντας πίσω.

0:05:12.374,0:05:16.162
Οπότε πρέπει να έχετε πίστη πως με κάποιο τρόπο στο μέλλον θα ενωθούν.

0:05:16.365,0:05:21.131
Πρέπει να έχετε πίστη σε κάτι. Στο ένστικτό σας, στο πεπρωμένο, στη ζωή, στο κάρμα, σ'οτιδήποτε.

0:05:21.374,0:05:27.284
Αν πιστεύετε πως οι τελείες κάποτε θα ενωθούν, θα ακολουθήσετε αυτό που λέει η καρδιά σας,

0:05:27.468,0:05:32.111
ακόμα κι αν αυτό σας βγάλει από τα γνώριμα μονοπάτια. Και αυτό θα κάνει τη διαφορά.

0:05:37.972,0:05:42.253
Η δεύτερη ιστορία μου έχει να κάνει [br]με την αγάπη και την απώλεια.

0:05:43.408,0:05:47.535
Ήμουν τυχερός. Βρήκα αυτό που αγαπώ [br]νωρίς στη ζωή μου.

0:05:47.977,0:05:51.156
Ο Γουόζ και εγώ ξεκινήσαμε την Apple στο γκαράζ των γονιών μου όταν ήμουν 20.

0:05:51.367,0:05:59.303
Μέσα σε 10 χρόνια η Apple έγινε μια εταιρία αξίας 2 δις δολαρίων με 4.000 υπαλλήλους.

0:05:59.608,0:06:04.777
Το Macintosh είχε κυκλοφορήσει ένα χρόνο νωρίτερα και εγώ είχα μόλις γίνει 30.

0:06:05.937,0:06:07.168
Και τότε με απέλυσαν.

0:06:08.545,0:06:11.115
Πώς μπορείς να απολυθείς από [br]μια εταιρία που έχεις ιδρύσει;

0:06:11.913,0:06:18.038
Καθώς μεγάλωνε η Apple προσλάβαμε κάποιον που νόμιζα πως μπορούσε να διοικήσει μαζί μου

0:06:18.254,0:06:20.527
και τον πρώτο χρόνο περίπου, [br]τα πράγματα πήγαιναν καλά.

0:06:20.681,0:06:25.095
Όμως το όραμά μας για το μέλλον άρχισε να αποκλίνει και στο τέλος συγκρουστήκαμε.

0:06:25.258,0:06:28.229
Όταν έγινε αυτό, το διοικητικό συμβούλιο [br]πήρε το μέρος του.

0:06:28.447,0:06:32.351
Και έτσι, στα 30, με έδιωξαν. [br]Και με μεγάλη δημοσιότητα.

0:06:32.827,0:06:37.441
Το επίκεντρο όλης της ενήλικης ζωής μου, δεν υπήρχε πια και αυτό ήταν απελπιστικό.

0:06:37.857,0:06:40.057
Για λίγους μήνες, πραγματικά δεν ήξερα τι να κάνω.

0:06:40.645,0:06:46.997
Ένιωθα πως είχα απογοητεύσει την προηγούμενη γενιά των επιχειρηματιών.

0:06:47.589,0:06:53.238
Συνάντησα τον Πάκαρντ και τον Νόις και προσπάθησα να απολογηθώ για την αποτυχία μου.

0:06:53.796,0:06:57.664
Ήταν μια πολύ δημόσια αποτυχία και σκέφτηκα ακόμα να φύγω και από την Βάλεϊ.

0:06:57.977,0:07:03.285
Όμως άρχισα σιγά σιγά να συνειδητοποιώ κάτι: Αγαπούσα ακόμα αυτό που έκανα.

0:07:04.316,0:07:10.651
Τα γεγονότα στην Apple δεν το άλλαξαν αυτό. Με είχαν απορρίψει, αλλά ήμουν ακόμα ερωτευμένος.

0:07:11.647,0:07:13.309
Και έτσι αποφάσισα[br]να ξεκινήσω από την αρχή.

0:07:14.345,0:07:20.374
Τελικά η απόλυσή μου από την Apple ήταν το καλύτερο που μπορούσε να μου συμβεί.

0:07:20.482,0:07:27.122
Το βάρος της επιτυχίας αντικαταστάθηκε από την ελαφρότητα του να είμαι ξανά αρχάριος.

0:07:27.611,0:07:30.442
Με ελευθέρωσε προς μια από τις πιο δημιουργικές περιόδους της ζωής μου.

0:07:30.887,0:07:35.481
Μέσα στα επόμενα 5 χρόνια, δημιούργησα την εταιρία NeXT και την εταιρία Pixar,

0:07:35.802,0:07:38.633
και ερωτεύτηκα μια καταπληκτική γυναίκα[br]που έγινε η σύζυγός μου.

0:07:38.931,0:07:47.529
Η Pixar δημιούργησε την πρώτη ταινία κινουμένων σχεδίων σε υπολογιστή, το Toy Story,

0:07:47.804,0:07:49.443
και είναι το πιο πετυχημένο στούντιο στο είδος του παγκοσμίως. (Χειροκρότημα. Επευφημίες)

0:07:49.443,0:07:54.585
Mετά από μια ευτυχή συγκυρία, η Apple αγόρασε τη NeXT και εγώ επέστρεψα στην Apple,

0:07:54.764,0:07:58.841
και η τεχνολογία που αναπτύξαμε στη NeXT βρίσκεται στην καρδιά στης αναγέννησης της Apple.

0:07:59.261,0:08:02.508
Kαι η Λορίν και εγώ έχουμε μια υπέροχη οικογένεια.

0:08:03.317,0:08:07.131
Είμαι βέβαιος πως τίποτα από αυτά δεν θα είχε συμβεί αν δεν είχα απολυθεί από την Apple.

0:08:07.573,0:08:11.147
Ήταν πικρό το φάρμακο, αλλά νομίζω [br]πως ο ασθενής το χρειαζόταν.

0:08:11.740,0:08:15.742
Καμιά φορά, η ζωή θα σας χτυπήσει[br]στο κεφάλι με ένα τούβλο.

0:08:15.971,0:08:21.314
Μη χάσετε την πίστη σας. Το μόνο που με παρακινούσε ήταν πως αγαπούσα αυτό που έκανα.

0:08:21.761,0:08:26.982
Πρέπει να βρείτε τι αγαπάτε. Και αυτό ισχύει και για τη δουλειά και για τους εραστές σας.

0:08:27.639,0:08:34.280
Θα ικανοποιηθείτε μόνο αν κάνετε αυτό που πιστεύετε πως είναι σπουδαίο έργο.

0:08:34.510,0:08:38.331
Και ο μόνος τρόπος να κάνετε σπουδαίο έργο είναι να αγαπάτε αυτό που κάνετε.

0:08:38.567,0:08:42.651
Αν δεν το έχετε βρει ακόμα, συνεχίστε [br]να ψάχνετε και μη συμβιβαστείτε.

0:08:43.067,0:08:46.503
Όπως και με όλα τα θέματα καρδιάς, [br]θα το καταλάβετε όταν το βρείτε.

0:08:46.694,0:08:51.513
Και όπως όλες οι μεγάλες σχέσεις, απλώς γίνεται καλύτερη καθώς περνούν τα χρόνια.

0:08:51.631,0:08:54.280
Γι' αυτό συνεχίστε να ψάχνετε. [br]Μη συμβιβάζεστε.

0:08:57.469,0:09:04.165
(Χειροκρότημα)

0:09:04.658,0:09:07.612
Η τρίτη ιστορία μου έχει να κάνει με το θάνατο.

0:09:08.730,0:09:12.062
Όταν ήμουν 17, διάβασα μια ρήση [br]που ήταν κάπως έτσι:

0:09:12.532,0:09:17.716
«Αν ζεις κάθε μέρα σαν να ήταν η τελευταία σου,[br]κάποια μέρα θα έχεις απόλυτο δίκιο.»

0:09:18.030,0:09:19.750
(Γέλια)

0:09:20.350,0:09:27.501
Από τότε κοιτούσα καθημερινά τον καθρέφτη [br]και ρωτούσα τον εαυτό μου:

0:09:27.647,0:09:33.201
«Αν σήμερα ήταν η τελευταία μέρα της ζωής μου, θα ήθελα να κάνω αυτό που πάω να κάνω;»

0:09:33.383,0:09:38.989
Και όποτε απαντούσα «όχι» για πολλές μέρες στη σειρά, ήξερα πως έπρεπε να αλλάξω κάτι.

0:09:39.905,0:09:46.643
Το να θυμάμαι πως θα πεθάνω σύντομα, ήταν το πιο χρήσιμο εργαλείο για να πάρω αποφάσεις.

0:09:47.254,0:09:54.097
Σχεδόν τα πάντα, οι προσδοκίες, η περηφάνια, ο φόβος της ντροπής ή της αποτυχίας,

0:09:54.097,0:09:59.842
όλα αυτά εξαφανίζονται μπροστά στο θάνατο και μένει μόνο ότι είναι πραγματικά σημαντικό.

0:09:59.949,0:10:07.279
Με το να θυμάσαι πως θα πεθάνεις, αποφεύγεις να σκέφτεσαι πως έχεις κάτι να χάσεις.

0:10:07.462,0:10:12.389
Είσαι ήδη γυμνός. Δεν υπάρχει λόγος να μην ακολουθήσεις την καρδιά σου.

0:10:13.118,0:10:16.660
Πριν από ένα χρόνο περίπου,[br]διαγνώστηκα με καρκίνο.

0:10:17.559,0:10:22.533
Έκανα μια αξονική στις 7.30 το πρωί και έδειξε ξεκάθαρα καρκίνο στο πάγκρεας.

0:10:22.746,0:10:25.038
Δεν ήξερα καν τι είναι το πάγκρεας.

0:10:25.514,0:10:34.658
Ο γιατρός μου είπε πως είναι σχεδόν σίγουρα ανίατος και πως είχα 3-6 μήνες να ζήσω.

0:10:34.927,0:10:42.652
Με είπε να τακτοποιήσω τις υποθέσεις μου. Με άλλα λόγια, «προετοιμάσου να πεθάνεις.»

0:10:42.944,0:10:50.659
Σημαίνει πως πρέπει να πεις μέσα σε λίγους μήνες στα παιδιά σου, όσα θα τους έλεγες σε 10 χρόνια.

0:10:51.149,0:10:56.482
Σημαίνει να τακτοποιήσεις τα πάντα για να διευκολύνεις όσο γίνεται την οικογένειά σου.

0:10:56.810,0:10:58.642
Σημαίνει να πεις τα αντίο σου.

0:11:00.514,0:11:02.940
Έζησα με αυτή τη διάγνωση όλη μέρα.

0:11:03.389,0:11:10.265
Αργότερα εκείνο το βράδυ,[br]μου έκαναν μια βιοψία με ενδοσκόπηση,

0:11:10.452,0:11:14.069
έβαλαν μια βελόνα στο πάγκρεας [br]και πήραν μερικά κύτταρα από τον όγκο.

0:11:14.587,0:11:22.526
Ήμουν ναρκωμένος αλλά η γυναίκα μου μου είπε πως ο γιατρός έκλαιγε όταν εξέτασε τα κύτταρα

0:11:22.721,0:11:27.711
γιατί τελικά ήταν μια σπάνια μορφή καρκίνου του παγκρέατος που μπορούσε να χειρουργηθεί.

0:11:28.214,0:11:31.835
Έκανα το χειρουργείο και ευτυχώς, [br]είμαι καλά τώρα.

0:11:32.057,0:11:39.699
(Χειροκρότημα)

0:11:40.142,0:11:45.621
Ελπίζω για μερικές δεκαετίες[br]να μη φτάσω ξανά τόσο κοντά στο θάνατο.

0:11:45.960,0:11:53.539
Τώρα, μπορώ να σας πω αυτό με μεγαλύτερη βεβαιότητα από ότι παλιά:

0:11:54.797,0:12:00.852
Κανείς δεν θέλει να πεθάνει. Ούτε καν οι άνθρωποι που θέλουν να πάνε στον παράδεισο.

0:12:01.324,0:12:07.074
Παρ' όλα αυτά, ο θάνατος είναι ο κοινός μας προορισμός. Κανείς ποτέ δεν του ξέφυγε.

0:12:07.351,0:12:13.946
Και έτσι πρέπει να είναι, επειδή ο θάνατος είναι πιθανώς η καλύτερη εφεύρεση της ζωής.

0:12:14.116,0:12:18.353
Είναι ο παράγοντας αλλαγής της ζωής. Αδειάζει το παλιό για να έρθει το καινούργιο.

0:12:18.910,0:12:27.124
Τώρα εσείς είστε το νέο, αλλά κάποτε θα γίνετε το παλιό και θα φύγετε από τη μέση.

0:12:27.463,0:12:30.697
Συγνώμη που είμαι τόσο δραματικός,[br]αλλά αυτό είναι η αλήθεια.

0:12:31.777,0:12:36.719
Ο χρόνος σας είναι περιορισμένος, οπότε [br]μη ζείτε τη ζωή κάποιου άλλου.

0:12:37.099,0:12:41.787
Μην παγιδευτείτε από δόγματα, δηλαδή [br]μη ζείτε με το πώς σκέφτονται άλλοι.

0:12:42.272,0:12:46.125
Μην αφήσετε τη γνώμη των άλλων[br]να πνίξει την εσωτερική σας φωνή.

0:12:46.333,0:12:50.250
Και το πιο σημαντικό, να έχετε το κουράγιο να ακολουθείτε την καρδιά σας και το ένστικτό σας.

0:12:50.763,0:12:54.518
Με κάποιο τρόπο ξέρουν ήδη[br]τι θέλετε να γίνετε πραγματικά.

0:12:54.896,0:12:57.539
Όλα τα άλλα είναι δευτερεύοντα.

0:12:59.280,0:13:08.542
(Χειροκρότημα)

0:13:08.773,0:13:17.200
Όταν ήμουν μικρός, υπήρχε μια υπέροχη έκδοση που ονομαζόταν, «Ο Κατάλογος Όλης της Γης».

0:13:17.302,0:13:24.767
Είχε δημιουργηθεί από τον Στιούαρτ Μπραντ, [br]εδώ κοντά στο Μένλο Παρκ.

0:13:25.231,0:13:33.542
Αυτό ήταν πριν τους υπολογιστές, οπότε είχε φτιαχτεί με γραφομηχανές, ψαλίδια και μηχανές πολαρόιντ.

0:13:33.765,0:13:44.032
'Ηταν κάτι σαν το Google σε μορφή βιβλίου, [br]35 χρόνια πριν εμφανιστεί το Google.

0:13:44.550,0:13:47.915
Ο Στιούαρτ και η ομάδα του έβγαλαν [br]αρκετά τεύχη του Καταλόγου,

0:13:48.202,0:13:52.173
και όταν αυτό έκανε τον κύκλο του, [br]έβγαλαν ένα τελευταίο τεύχος.

0:13:52.496,0:13:56.349
Ήταν η μέση της δεκαετίας του 70 [br]και ήμουν στην ηλικία σας.

0:13:57.529,0:14:07.291
Στο οπισθόφυλλο υπήρχε μια φωτογραφία [br]ενός επαρχιακού δρόμου.

0:14:07.912,0:14:15.784
Από κάτω έλεγε: «Παραμείνετε Πεινασμένοι. Παραμείνετε Τρελοί.» Ήταν το αντίο τους.

0:14:16.275,0:14:22.072
Παραμείνετε Πεινασμένοι. Παραμείνετε Τρελοί. [br]Αυτό ευχόμουν πάντα για τον εαυτό μου.

0:14:22.758,0:14:27.763
Και τώρα, καθώς αποφοιτάτε για να ξεκινήσετε κάτι νέο, αυτό εύχομαι και σε εσάς.

0:14:28.012,0:14:30.602
Παραμείνετε Πεινασμένοι. Παραμείνετε Τρελοί.

0:14:30.905,0:14:32.382
Σας ευχαριστώ όλους πολύ.

0:14:32.591,0:14:49.110
(Χειροκρότημα)

0:14:54.314,0:14:56.841
(Πανεπιστήμιο Stanford-www.stanford.edu)

0:14:56.918,0:15:00.210
Τα πνευματικά δικαιώματα του προγράμματος [br]ανήκουν στο πανεπιστήμιο του Stanford

0:15:00.357,0:15:03.147
Παρακαλώ επισκεφτείτε μας στο www.stanford.edu.