WEBVTT

00:00:00.895 --> 00:00:02.543
TED ma 30 lat.

00:00:02.543 --> 00:00:05.181
W tym miesiącu world wide web

00:00:05.181 --> 00:00:07.453
świętuje 25 urodziny.

00:00:07.453 --> 00:00:10.142
Mam do was pytanie.

00:00:10.142 --> 00:00:14.966
Pomówmy o drodze, głównie o przyszłości.

00:00:14.966 --> 00:00:16.681
Pomówmy o państwie.

00:00:16.681 --> 00:00:18.995
Pomówmy o www, jakiego chcemy.

NOTE Paragraph

00:00:18.995 --> 00:00:22.315
25 lat temu pracowałem w CERN.

00:00:22.315 --> 00:00:24.665
Dostałem po jakimś roku zgodę,

00:00:24.665 --> 00:00:27.297
żeby realizować to jako dodatkowy projekt.

00:00:27.297 --> 00:00:28.995
Napisałem kod.

00:00:28.995 --> 00:00:31.144
Byłem pierwszym użytkownikiem.

00:00:31.144 --> 00:00:33.687
Istniały spore obawy,
że ludzie nie będą chcieli

00:00:33.687 --> 00:00:35.206
z tego korzystać,

00:00:35.206 --> 00:00:37.030
bo będzie za skomplikowane.

00:00:37.030 --> 00:00:38.749
Dużo perswazji

00:00:38.749 --> 00:00:40.459
oraz wspaniałej współpracy

00:00:40.459 --> 00:00:42.888
i krok po kroku, zadziałało.

00:00:42.888 --> 00:00:44.791
Wystartowało. Było naprawdę fajnie.

00:00:44.791 --> 00:00:47.748
Po paru latach, w 2000 roku,

00:00:47.748 --> 00:00:51.950
5% światowej populacji

00:00:51.950 --> 00:00:53.769
korzystało z world wide web.

00:00:53.769 --> 00:00:56.480
Po 7 latach, w 2007 roku, 17%.


00:00:56.480 --> 00:00:59.820
W 2008 roku utworzyliśmy
World Wide Web Foundation,

00:00:59.820 --> 00:01:01.394
po części po to, żeby śledzić

00:01:01.394 --> 00:01:04.244
i martwić się o tę liczbę.

00:01:04.244 --> 00:01:06.303
Teraz, w 2014 roku,

00:01:06.303 --> 00:01:08.537
40% ludzi na świecie

00:01:08.537 --> 00:01:12.553
używa world wide web.

00:01:12.553 --> 00:01:14.555
Oczywiście liczba ta rośnie.

NOTE Paragraph

00:01:14.555 --> 00:01:17.963
Chcę, żebyście zastanowili się
nad dwoma aspektami tej kwestii.


00:01:17.963 --> 00:01:20.180
Co oczywiste dla każdego
na konferencji TED,

00:01:20.180 --> 00:01:23.163
pierwsze pytanie brzmi, co zrobić,

00:01:23.163 --> 00:01:25.219
żeby pozostałe 60% dołączyło

00:01:25.219 --> 00:01:26.539
możliwie jak najszybciej.

00:01:26.539 --> 00:01:28.854
Dużo ważnych rzeczy.
Związanych z mobilnością.

00:01:28.854 --> 00:01:30.834
Ale chcę, żebyście pomyśleli też o 40%,

00:01:30.834 --> 00:01:32.544
bo jeśli do nich należycie

00:01:32.544 --> 00:01:34.810
korzystając z www na co dzień,

00:01:34.810 --> 00:01:36.766
nie pamiętacie już różnych rzeczy,

00:01:36.766 --> 00:01:38.770
tylko je sprawdzacie,

00:01:38.770 --> 00:01:42.713
to możecie mieć poczucie,
że został odniesiony sukces

00:01:42.713 --> 00:01:44.243
i możemy dać na luz.

00:01:44.243 --> 00:01:47.326
To faktycznie sukces

00:01:47.326 --> 00:01:49.272
i jest wiele takich rzeczy,

00:01:49.272 --> 00:01:51.561
Khan Academy, Wikipedia,

00:01:51.561 --> 00:01:53.378
mnóstwo darmowych e-booków

00:01:53.378 --> 00:01:54.784
do czytania online,

00:01:54.784 --> 00:01:56.552
wiele wspaniałych źródeł do nauki,

00:01:56.552 --> 00:01:58.276
materiałów z różnych dziedzin.

00:01:58.276 --> 00:02:00.678
E-handel w niektórych przypadkach

00:02:00.678 --> 00:02:03.469
wywrócił do góry nogami
sposób działania handlu w ogóle


00:02:03.469 --> 00:02:05.024
i umożliwił powstanie

00:02:05.024 --> 00:02:07.350
zupełnie nowych dziedzin.

00:02:07.350 --> 00:02:10.732
Zmiany w handlu są powszechne.

00:02:10.732 --> 00:02:12.999
W rządach nie zawsze,

00:02:12.999 --> 00:02:15.112
ale są bardzo duże i jak dobrze idzie,

00:02:15.112 --> 00:02:18.080
mamy wiele otwartych danych, 
technologii w administracji,

00:02:18.080 --> 00:02:20.783
dużo widocznych rzeczy

00:02:20.783 --> 00:02:22.411
dzieje się on-line.

NOTE Paragraph

00:02:22.411 --> 00:02:24.522
Jest też wiele mniej widocznych rzeczy.

00:02:24.522 --> 00:02:26.925
Na przykład gdy późną nocą

00:02:26.925 --> 00:02:28.636
ktoś martwi się, jaki rodzaj raka

00:02:28.636 --> 00:02:30.761
może mieć ktoś bliski,

00:02:30.761 --> 00:02:35.147
albo rozmawiają przez internet

00:02:35.147 --> 00:02:40.276
z bliskimi w innym kraju.

00:02:40.276 --> 00:02:44.495
Takich spraw tam nie widać

00:02:44.495 --> 00:02:47.715
i zyskały one pewną prywatność.

00:02:47.715 --> 00:02:50.499
Nie możemy zatem przyjąć,

00:02:50.499 --> 00:02:51.590
że jeśli korzystamy

00:02:51.590 --> 00:02:53.026
z jakiejś części sieci,

00:02:53.026 --> 00:02:56.416
to jest to transparentne,
neutralne medium,

00:02:56.416 --> 00:02:58.952
że mogę rozmawiać
z wami przez internet

00:02:58.952 --> 00:03:01.811
nie martwiąc się o to,

00:03:01.811 --> 00:03:04.261
co wiemy, że ma miejsce,

00:03:04.261 --> 00:03:06.207
że nie tylko będziemy inwigilowani,

00:03:06.207 --> 00:03:09.245
ale też, że będą to robić osoby
mogące nadużyć tych danych.

00:03:09.245 --> 00:03:11.861
Zrozumieliśmy, że nie można używać sieci

00:03:11.861 --> 00:03:13.545
nie interesując się infrastrukturą,

00:03:13.545 --> 00:03:17.119
na jakiej opiera się całość.

00:03:17.119 --> 00:03:21.315
Czy jest ona takiej jakości,
jakiej potrzebujemy?

00:03:21.315 --> 00:03:26.264
Jesteśmy upojeni posiadaniem
tej wspaniałej wolności słowa.

00:03:26.264 --> 00:03:29.302
Możemy tweetować, a mnóstwo osób

00:03:29.302 --> 00:03:32.227
może czytać nasze tweety,
chyba, że nie mogą,

00:03:32.227 --> 00:03:35.578
bo Twitter w ich kraju jest zablokowany,

00:03:35.578 --> 00:03:38.921
albo sposób, w jaki chcemy się wyrazić,

00:03:38.921 --> 00:03:41.856
przekazuje jakieś informacje

00:03:41.856 --> 00:03:43.219
o naszym kraju,

00:03:43.219 --> 00:03:45.703
które są niedostępne dla innych.

00:03:45.703 --> 00:03:48.684
Trzeba protestować

00:03:48.684 --> 00:03:50.808
i dbać o ograniczenie cenzury,

00:03:50.808 --> 00:03:52.382
o otwarcie sieci tam,

00:03:52.382 --> 00:03:54.839
gdzie jest cenzurowana.

NOTE Paragraph

00:03:54.839 --> 00:03:57.549
Cieszy nas to, że sieć jest otwarta.

00:03:57.549 --> 00:03:59.754
Pozwala to rozmawiać każdemu z każdym.

00:03:59.754 --> 00:04:01.592
Nie ważne, kim jesteśmy.

00:04:01.592 --> 00:04:02.929
A potem dołączamy

00:04:02.929 --> 00:04:05.582
do koncernów mediów społecznościowych

00:04:05.582 --> 00:04:08.944
faktycznie zbudowanych jako silosy,

00:04:08.944 --> 00:04:10.733
żeby dużo łatwiej rozmawiać z kimś

00:04:10.733 --> 00:04:12.567
w tej samej sieci społecznościowej,

00:04:12.567 --> 00:04:14.890
niż z kimś w innej,

00:04:14.890 --> 00:04:19.264
więc tak naprawdę czasami
ograniczamy sami siebie.

00:04:19.264 --> 00:04:22.190
Ponadto istnieje, jeśli znacie
książkę o bańce filtrowej,

00:04:22.190 --> 00:04:24.158
fenomen polegający na tym,

00:04:24.158 --> 00:04:25.960
że uwielbiamy używać urządzeń,

00:04:25.960 --> 00:04:28.092
które pomagają nam znaleźć to, co lubimy.

00:04:28.092 --> 00:04:30.434
Uwielbiamy nurzać się w rzeczach,

00:04:30.434 --> 00:04:32.166
w które lubimy klikać,

00:04:32.166 --> 00:04:34.326
i urządzenie automatycznie karmi nas tym,

00:04:34.326 --> 00:04:35.810
co lubimy i w efekcie końcowym

00:04:35.810 --> 00:04:40.071
patrzymy na świat przez różowe okulary,

00:04:40.071 --> 00:04:42.260
co nazywa się bańką filtrową.

00:04:42.260 --> 00:04:44.203
To niektóre z zagrożeń

00:04:44.203 --> 00:04:47.295
w obecnej sieci społecznościowej.

NOTE Paragraph

00:04:47.295 --> 00:04:49.224
Jakiej sieci chcecie?

00:04:49.224 --> 00:04:52.662
Ja chcę sieci, która nie będzie
podzielona na wiele części,

00:04:52.662 --> 00:04:54.845
jak sugerowały niektóre kraje,

00:04:54.845 --> 00:04:57.945
że tak powinno się zrobić
w odpowiedzi na niedawną inwigilację.

00:04:57.945 --> 00:05:01.628
Chcę sieci, która na przykład stanowi

00:05:01.628 --> 00:05:04.588
dobrą podstawę dla demokracji.

00:05:04.588 --> 00:05:09.165
Chcę sieci, w której mogę korzystać
ze służby zdrowia, zachowując prywatność,

00:05:09.165 --> 00:05:10.920
i która udostępnia dane o zdrowiu,

00:05:10.920 --> 00:05:12.970
gdzie naukowcy mają dostęp

00:05:12.970 --> 00:05:15.020
do danych klinicznych w celach badawczych.

00:05:15.020 --> 00:05:18.710
Chcę sieci, z której pozostałe 60%

00:05:18.710 --> 00:05:21.050
zacznie jak najszybciej korzystać.

00:05:21.050 --> 00:05:25.668
Chcę sieci będącej
tak mocną bazą dla innowacji,

00:05:25.668 --> 00:05:27.051
że gdy wydarzy się coś złego,

00:05:27.051 --> 00:05:29.380
to będziemy mogli zareagować,

00:05:29.380 --> 00:05:33.160
budując odpowiedni sprzęt.

NOTE Paragraph

00:05:33.160 --> 00:05:36.090
To część moich życzeń

00:05:36.090 --> 00:05:38.526
z bardzo długiej listy.

00:05:38.526 --> 00:05:39.767
Wy macie swoje listy.

00:05:39.767 --> 00:05:42.541
Chcę, żebyśmy wykorzystali to 25-lecie

00:05:42.541 --> 00:05:45.534
do przemyślenia, jakiej sieci chcemy.

00:05:45.534 --> 00:05:46.963
Na webat25.org,

00:05:46.963 --> 00:05:48.236
znajdziecie trochę linków.

00:05:48.236 --> 00:05:49.292
Jest mnóstwo stron,

00:05:49.292 --> 00:05:52.004
na których zaczęto 
formułować Wielką Kartę,

00:05:52.004 --> 00:05:53.530
czyli ustawę praw sieciowych.

00:05:53.530 --> 00:05:55.043
A może tak zrobimy?

00:05:55.043 --> 00:05:59.670
Może zdecydujemy, że te prawa poniekąd

00:05:59.670 --> 00:06:03.330
stają się podstawowymi prawami,
jak prawo do komunikacji, z kim chcemy.

00:06:03.330 --> 00:06:05.288
Co wpisalibyście na swoją listę?

00:06:05.288 --> 00:06:08.156
Stwórzmy Wielką Kartę Swobód dla internetu

00:06:08.156 --> 00:06:10.398
w ramach crowdsourcingu.

00:06:10.398 --> 00:06:12.490
Zróbmy to w tym roku.

00:06:12.490 --> 00:06:15.797
Wykorzystajmy energię 25-lecia

00:06:15.797 --> 00:06:18.409
do crowdsourcingu Wielkiej Karty

00:06:18.409 --> 00:06:19.891
dla internetu.
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:06:19.891 --> 00:06:24.397
Dziękuję. Zrobicie mi przysługę?

00:06:24.397 --> 00:06:26.963
Walczcie o to dla mnie. Dzięki.

NOTE Paragraph

00:06:26.963 --> 00:06:30.950
(Brawa)