1
00:00:00,895 --> 00:00:02,543
TED ma 30 lat.

2
00:00:02,543 --> 00:00:05,181
W tym miesiącu world wide web

3
00:00:05,181 --> 00:00:07,453
świętuje 25 urodziny.

4
00:00:07,453 --> 00:00:10,142
Mam do was pytanie.

5
00:00:10,142 --> 00:00:14,966
Pomówmy o drodze, głównie o przyszłości.

6
00:00:14,966 --> 00:00:16,681
Pomówmy o państwie.

7
00:00:16,681 --> 00:00:18,995
Pomówmy o www, jakiego chcemy.

8
00:00:18,995 --> 00:00:22,315
25 lat temu pracowałem w CERN.

9
00:00:22,315 --> 00:00:24,665
Dostałem po jakimś roku zgodę,

10
00:00:24,665 --> 00:00:27,297
żeby realizować to jako dodatkowy projekt.

11
00:00:27,297 --> 00:00:28,995
Napisałem kod.

12
00:00:28,995 --> 00:00:31,144
Byłem pierwszym użytkownikiem.

13
00:00:31,144 --> 00:00:33,687
Istniały spore obawy,
że ludzie nie będą chcieli

14
00:00:33,687 --> 00:00:35,206
z tego korzystać,

15
00:00:35,206 --> 00:00:37,030
bo będzie za skomplikowane.

16
00:00:37,030 --> 00:00:38,749
Dużo perswazji

17
00:00:38,749 --> 00:00:40,459
oraz wspaniałej współpracy

18
00:00:40,459 --> 00:00:42,888
i krok po kroku, zadziałało.

19
00:00:42,888 --> 00:00:44,791
Wystartowało. Było naprawdę fajnie.

20
00:00:44,791 --> 00:00:47,748
Po paru latach, w 2000 roku,

21
00:00:47,748 --> 00:00:51,950
5% światowej populacji

22
00:00:51,950 --> 00:00:53,769
korzystało z world wide web.

23
00:00:53,769 --> 00:00:56,480
Po 7 latach, w 2007 roku, 17%.


24
00:00:56,480 --> 00:00:59,820
W 2008 roku utworzyliśmy
World Wide Web Foundation,

25
00:00:59,820 --> 00:01:01,394
po części po to, żeby śledzić

26
00:01:01,394 --> 00:01:04,244
i martwić się o tę liczbę.

27
00:01:04,244 --> 00:01:06,303
Teraz, w 2014 roku,

28
00:01:06,303 --> 00:01:08,537
40% ludzi na świecie

29
00:01:08,537 --> 00:01:12,553
używa world wide web.

30
00:01:12,553 --> 00:01:14,555
Oczywiście liczba ta rośnie.

31
00:01:14,555 --> 00:01:17,963
Chcę, żebyście zastanowili się
nad dwoma aspektami tej kwestii.


32
00:01:17,963 --> 00:01:20,180
Co oczywiste dla każdego
na konferencji TED,

33
00:01:20,180 --> 00:01:23,163
pierwsze pytanie brzmi, co zrobić,

34
00:01:23,163 --> 00:01:25,219
żeby pozostałe 60% dołączyło

35
00:01:25,219 --> 00:01:26,539
możliwie jak najszybciej.

36
00:01:26,539 --> 00:01:28,854
Dużo ważnych rzeczy.
Związanych z mobilnością.

37
00:01:28,854 --> 00:01:30,834
Ale chcę, żebyście pomyśleli też o 40%,

38
00:01:30,834 --> 00:01:32,544
bo jeśli do nich należycie

39
00:01:32,544 --> 00:01:34,810
korzystając z www na co dzień,

40
00:01:34,810 --> 00:01:36,766
nie pamiętacie już różnych rzeczy,

41
00:01:36,766 --> 00:01:38,770
tylko je sprawdzacie,

42
00:01:38,770 --> 00:01:42,713
to możecie mieć poczucie,
że został odniesiony sukces

43
00:01:42,713 --> 00:01:44,243
i możemy dać na luz.

44
00:01:44,243 --> 00:01:47,326
To faktycznie sukces

45
00:01:47,326 --> 00:01:49,272
i jest wiele takich rzeczy,

46
00:01:49,272 --> 00:01:51,561
Khan Academy, Wikipedia,

47
00:01:51,561 --> 00:01:53,378
mnóstwo darmowych e-booków

48
00:01:53,378 --> 00:01:54,784
do czytania online,

49
00:01:54,784 --> 00:01:56,552
wiele wspaniałych źródeł do nauki,

50
00:01:56,552 --> 00:01:58,276
materiałów z różnych dziedzin.

51
00:01:58,276 --> 00:02:00,678
E-handel w niektórych przypadkach

52
00:02:00,678 --> 00:02:03,469
wywrócił do góry nogami
sposób działania handlu w ogóle


53
00:02:03,469 --> 00:02:05,024
i umożliwił powstanie

54
00:02:05,024 --> 00:02:07,350
zupełnie nowych dziedzin.

55
00:02:07,350 --> 00:02:10,732
Zmiany w handlu są powszechne.

56
00:02:10,732 --> 00:02:12,999
W rządach nie zawsze,

57
00:02:12,999 --> 00:02:15,112
ale są bardzo duże i jak dobrze idzie,

58
00:02:15,112 --> 00:02:18,080
mamy wiele otwartych danych, 
technologii w administracji,

59
00:02:18,080 --> 00:02:20,783
dużo widocznych rzeczy

60
00:02:20,783 --> 00:02:22,411
dzieje się on-line.

61
00:02:22,411 --> 00:02:24,522
Jest też wiele mniej widocznych rzeczy.

62
00:02:24,522 --> 00:02:26,925
Na przykład gdy późną nocą

63
00:02:26,925 --> 00:02:28,636
ktoś martwi się, jaki rodzaj raka

64
00:02:28,636 --> 00:02:30,761
może mieć ktoś bliski,

65
00:02:30,761 --> 00:02:35,147
albo rozmawiają przez internet

66
00:02:35,147 --> 00:02:40,276
z bliskimi w innym kraju.

67
00:02:40,276 --> 00:02:44,495
Takich spraw tam nie widać

68
00:02:44,495 --> 00:02:47,715
i zyskały one pewną prywatność.

69
00:02:47,715 --> 00:02:50,499
Nie możemy zatem przyjąć,

70
00:02:50,499 --> 00:02:51,590
że jeśli korzystamy

71
00:02:51,590 --> 00:02:53,026
z jakiejś części sieci,

72
00:02:53,026 --> 00:02:56,416
to jest to transparentne,
neutralne medium,

73
00:02:56,416 --> 00:02:58,952
że mogę rozmawiać
z wami przez internet

74
00:02:58,952 --> 00:03:01,811
nie martwiąc się o to,

75
00:03:01,811 --> 00:03:04,261
co wiemy, że ma miejsce,

76
00:03:04,261 --> 00:03:06,207
że nie tylko będziemy inwigilowani,

77
00:03:06,207 --> 00:03:09,245
ale też, że będą to robić osoby
mogące nadużyć tych danych.

78
00:03:09,245 --> 00:03:11,861
Zrozumieliśmy, że nie można używać sieci

79
00:03:11,861 --> 00:03:13,545
nie interesując się infrastrukturą,

80
00:03:13,545 --> 00:03:17,119
na jakiej opiera się całość.

81
00:03:17,119 --> 00:03:21,315
Czy jest ona takiej jakości,
jakiej potrzebujemy?

82
00:03:21,315 --> 00:03:26,264
Jesteśmy upojeni posiadaniem
tej wspaniałej wolności słowa.

83
00:03:26,264 --> 00:03:29,302
Możemy tweetować, a mnóstwo osób

84
00:03:29,302 --> 00:03:32,227
może czytać nasze tweety,
chyba, że nie mogą,

85
00:03:32,227 --> 00:03:35,578
bo Twitter w ich kraju jest zablokowany,

86
00:03:35,578 --> 00:03:38,921
albo sposób, w jaki chcemy się wyrazić,

87
00:03:38,921 --> 00:03:41,856
przekazuje jakieś informacje

88
00:03:41,856 --> 00:03:43,219
o naszym kraju,

89
00:03:43,219 --> 00:03:45,703
które są niedostępne dla innych.

90
00:03:45,703 --> 00:03:48,684
Trzeba protestować

91
00:03:48,684 --> 00:03:50,808
i dbać o ograniczenie cenzury,

92
00:03:50,808 --> 00:03:52,382
o otwarcie sieci tam,

93
00:03:52,382 --> 00:03:54,839
gdzie jest cenzurowana.

94
00:03:54,839 --> 00:03:57,549
Cieszy nas to, że sieć jest otwarta.

95
00:03:57,549 --> 00:03:59,754
Pozwala to rozmawiać każdemu z każdym.

96
00:03:59,754 --> 00:04:01,592
Nie ważne, kim jesteśmy.

97
00:04:01,592 --> 00:04:02,929
A potem dołączamy

98
00:04:02,929 --> 00:04:05,582
do koncernów mediów społecznościowych

99
00:04:05,582 --> 00:04:08,944
faktycznie zbudowanych jako silosy,

100
00:04:08,944 --> 00:04:10,733
żeby dużo łatwiej rozmawiać z kimś

101
00:04:10,733 --> 00:04:12,567
w tej samej sieci społecznościowej,

102
00:04:12,567 --> 00:04:14,890
niż z kimś w innej,

103
00:04:14,890 --> 00:04:19,264
więc tak naprawdę czasami
ograniczamy sami siebie.

104
00:04:19,264 --> 00:04:22,190
Ponadto istnieje, jeśli znacie
książkę o bańce filtrowej,

105
00:04:22,190 --> 00:04:24,158
fenomen polegający na tym,

106
00:04:24,158 --> 00:04:25,960
że uwielbiamy używać urządzeń,

107
00:04:25,960 --> 00:04:28,092
które pomagają nam znaleźć to, co lubimy.

108
00:04:28,092 --> 00:04:30,434
Uwielbiamy nurzać się w rzeczach,

109
00:04:30,434 --> 00:04:32,166
w które lubimy klikać,

110
00:04:32,166 --> 00:04:34,326
i urządzenie automatycznie karmi nas tym,

111
00:04:34,326 --> 00:04:35,810
co lubimy i w efekcie końcowym

112
00:04:35,810 --> 00:04:40,071
patrzymy na świat przez różowe okulary,

113
00:04:40,071 --> 00:04:42,260
co nazywa się bańką filtrową.

114
00:04:42,260 --> 00:04:44,203
To niektóre z zagrożeń

115
00:04:44,203 --> 00:04:47,295
w obecnej sieci społecznościowej.

116
00:04:47,295 --> 00:04:49,224
Jakiej sieci chcecie?

117
00:04:49,224 --> 00:04:52,662
Ja chcę sieci, która nie będzie
podzielona na wiele części,

118
00:04:52,662 --> 00:04:54,845
jak sugerowały niektóre kraje,

119
00:04:54,845 --> 00:04:57,945
że tak powinno się zrobić
w odpowiedzi na niedawną inwigilację.

120
00:04:57,945 --> 00:05:01,628
Chcę sieci, która na przykład stanowi

121
00:05:01,628 --> 00:05:04,588
dobrą podstawę dla demokracji.

122
00:05:04,588 --> 00:05:09,165
Chcę sieci, w której mogę korzystać
ze służby zdrowia, zachowując prywatność,

123
00:05:09,165 --> 00:05:10,920
i która udostępnia dane o zdrowiu,

124
00:05:10,920 --> 00:05:12,970
gdzie naukowcy mają dostęp

125
00:05:12,970 --> 00:05:15,020
do danych klinicznych w celach badawczych.

126
00:05:15,020 --> 00:05:18,710
Chcę sieci, z której pozostałe 60%

127
00:05:18,710 --> 00:05:21,050
zacznie jak najszybciej korzystać.

128
00:05:21,050 --> 00:05:25,668
Chcę sieci będącej
tak mocną bazą dla innowacji,

129
00:05:25,668 --> 00:05:27,051
że gdy wydarzy się coś złego,

130
00:05:27,051 --> 00:05:29,380
to będziemy mogli zareagować,

131
00:05:29,380 --> 00:05:33,160
budując odpowiedni sprzęt.

132
00:05:33,160 --> 00:05:36,090
To część moich życzeń

133
00:05:36,090 --> 00:05:38,526
z bardzo długiej listy.

134
00:05:38,526 --> 00:05:39,767
Wy macie swoje listy.

135
00:05:39,767 --> 00:05:42,541
Chcę, żebyśmy wykorzystali to 25-lecie

136
00:05:42,541 --> 00:05:45,534
do przemyślenia, jakiej sieci chcemy.

137
00:05:45,534 --> 00:05:46,963
Na webat25.org,

138
00:05:46,963 --> 00:05:48,236
znajdziecie trochę linków.

139
00:05:48,236 --> 00:05:49,292
Jest mnóstwo stron,

140
00:05:49,292 --> 00:05:52,004
na których zaczęto 
formułować Wielką Kartę,

141
00:05:52,004 --> 00:05:53,530
czyli ustawę praw sieciowych.

142
00:05:53,530 --> 00:05:55,043
A może tak zrobimy?

143
00:05:55,043 --> 00:05:59,670
Może zdecydujemy, że te prawa poniekąd

144
00:05:59,670 --> 00:06:03,330
stają się podstawowymi prawami,
jak prawo do komunikacji, z kim chcemy.

145
00:06:03,330 --> 00:06:05,288
Co wpisalibyście na swoją listę?

146
00:06:05,288 --> 00:06:08,156
Stwórzmy Wielką Kartę Swobód dla internetu

147
00:06:08,156 --> 00:06:10,398
w ramach crowdsourcingu.

148
00:06:10,398 --> 00:06:12,490
Zróbmy to w tym roku.

149
00:06:12,490 --> 00:06:15,797
Wykorzystajmy energię 25-lecia

150
00:06:15,797 --> 00:06:18,409
do crowdsourcingu Wielkiej Karty

151
00:06:18,409 --> 00:06:19,891
dla internetu.
(Brawa)

152
00:06:19,891 --> 00:06:24,397
Dziękuję. Zrobicie mi przysługę?

153
00:06:24,397 --> 00:06:26,963
Walczcie o to dla mnie. Dzięki.

154
00:06:26,963 --> 00:06:30,950
(Brawa)