0:00:03.836,0:00:07.140
Benim işimde görselleştirme çok önemli

0:00:07.678,0:00:10.449
'Küresel sağlık' dersi veriyorum

0:00:10.548,0:00:13.231
Ve biliyorum ki, veriye sahip olmak yetmez.

0:00:13.231,0:00:17.920
İnsanların hem anlayacağı hem de hoşlanacağı bir şekilde sunmam gerekli

0:00:17.920,0:00:22.303
Şimdi daha önce yapmadığım bir şey deneyeceğim:

0:00:22.303,0:00:25.182
veriyi mekânda, burada canlandırmak,

0:00:25.182,0:00:28.526
tabii teknik ekipten de biraz destek alarak

0:00:29.311,0:00:33.375
Başlıyoruz: önce sağlık için bir dik eksen

0:00:33.375,0:00:38.640
Ortalama yaşam süresi 25 ila 75 yıl

0:00:38.640,0:00:41.177
Aşağıda da 'refah' için bir yatay eksen

0:00:41.177,0:00:46.550
Kişi başına düşen gelir: 400, 4.000 ve 40.000 dolar

0:00:46.550,0:00:50.334
Yani burada aşağıda, fakir ve hasta olanlar var

0:00:50.334,0:00:51.904
Yukarıda ise zengin ve sağlıklı olanlar

0:00:53.473,0:00:58.520
Şimdi size dünyanın 200 yıl önceki halini göstereyim

0:00:58.520,0:01:00.291
1810'da

0:01:00.291,0:01:01.962
İşte bütün ülkeler:

0:01:01.962,0:01:08.099
Avrupa kahverengi, Asya kırmızı, Orta Doğu yeşil, Afrika, Sahara'nın güneyi mavi,

0:01:08.099,0:01:09.622
ve Amerika kıtası sarı

0:01:09.622,0:01:13.300
Her bir ülkenin balon büyüklüğü de nüfusunun büyüklüğünü gösterir

0:01:13.300,0:01:17.375
1810'da aşağısı baya kalabalık değil mi

0:01:17.375,0:01:19.409
Bütün ülkeler hasta ve fakir,

0:01:19.409,0:01:23.155
yaşam beklentisi bütün ülkelerde 40'ın altında

0:01:23.155,0:01:26.957
yalnızca Birleşik Krallık ve Hollanda biraz daha iyi durumda,

0:01:26.957,0:01:28.553
fakat çok da fazla degil

0:01:28.553,0:01:30.201
ve şimdi dünyayı başlatıyorum.

0:01:31.970,0:01:36.603
Sanayi devrimi Avrupa'yı ve diğer ülkeleri

0:01:36.603,0:01:38.578
geri kalanlardan koparıp ayırıyor,

0:01:38.578,0:01:41.433
fakat Asya ve Afrika'daki sömürge ülkeleri

0:01:41.433,0:01:43.610
alt tarafta sıkışmış kalmış durumda.

0:01:43.610,0:01:47.421
Batılı ülkeler zaman içinde daha da sağlıklı oluyor

0:01:47.467,0:01:51.313
Şimdi de Birinci Dünya Savaşı'nın ve İspanyol grip salgınının

0:01:51.313,0:01:52.936
etkisini göstermek icin yavaşlayalım

0:01:52.936,0:01:57.672
Ne büyük bir facia!

0:01:57.672,0:02:02.403
ve şimdi 1920'li ve 30'lu yıllarda hızlanalım

0:02:02.403,0:02:04.042
ve Büyük Bunalım'a rağmen,

0:02:04.119,0:02:05.880
Batılı ülkeler

0:02:05.880,0:02:07.426
daha sağlıklı ve zengin olma yolunda ilerliyor

0:02:07.426,0:02:09.540
Japonya ve diğer bazı ülkeler de takip etmeye çalışıyor

0:02:09.540,0:02:11.440
fakat coğu ülke aşağıda kalıyor.

0:02:11.440,0:02:15.117
Şimdi, İkinci Dünya Savaşı trajedilerinden sonra,

0:02:15.117,0:02:18.512
Dünya'nın 1948'deki haline bakmak için biraz duralım

0:02:18.512,0:02:22.926
1948 çok iyi bir yıldı: savaş bitmişti,

0:02:22.926,0:02:26.098
Isveç, Kış Olimpiyatlarında en tepedeydi,

0:02:26.098,0:02:27.675
ve ben doğmuştum.

0:02:27.675,0:02:30.763
Fakat dünya ülkeleri arasındaki uzaklık

0:02:30.763,0:02:32.463
eskisinden de fazlaydı.

0:02:32.463,0:02:36.525
ABD en öndeydi, Japonya arayı kapatıyordu,

0:02:36.555,0:02:38.691
Brezilya çok daha gerideydi

0:02:38.691,0:02:42.742
İran petrolden kazandığı parayla bir parça zenginleşse de ortalama yaşam süresi hala kısaydı.

0:02:42.742,0:02:45.559
Ve Asya devleri:

0:02:45.559,0:02:47.943
Çin, Hindistan, Pakistan, Bangladeş ve Endonezya,

0:02:47.943,0:02:50.343
hâlâ aşağıda, fakir ve hastaydılar.

0:02:50.343,0:02:52.371
fakat bakın neler olmak üzere!

0:02:52.371,0:02:53.962
Tekrar başlıyoruz!

0:02:53.962,0:02:57.384
Benim hayatım süresince, eski sömürgeler bağımsızlıklarını kazandılar,

0:02:57.384,0:03:00.188
ve sonunda daha sağlıklı olmaya başladılar,

0:03:00.188,0:03:00.950
ve daha sağlıklı,

0:03:00.950,0:03:02.403
ve daha da sağlıklı.

0:03:02.403,0:03:06.131
1970'lerde, Asya ve Latin ülkeleri

0:03:06.131,0:03:08.562
Batı ülkelerini yakalamaya başladı:

0:03:08.562,0:03:10.715
'yükselen ekonomiler' oldular.

0:03:10.715,0:03:12.415
Afrika'daki bazı ülkeler de arkadan geldi,

0:03:12.415,0:03:14.454
bazı Afrika ülkeleri ise iç savaşın pençesindeydi,

0:03:14.454,0:03:15.954
diğerleri AIDS yüzünden geride kaldılar.

0:03:15.954,0:03:18.454
Şimdi de bugünkü dünyayı görüyoruz,

0:03:18.454,0:03:21.598
elimizdeki en güncel verilerle.

0:03:22.859,0:03:25.440
Çoğu insan bu orta alanda yaşıyor

0:03:25.440,0:03:28.068
Ama en iyi ülkeler ile en kötü ülkeler arasında

0:03:28.068,0:03:30.237
büyük farklılıklar var

0:03:30.237,0:03:34.098
ve ülkelerin kendi içinde de büyük eşitsizlikler var.

0:03:34.098,0:03:36.560
Bu balonlar ülke ortalamalarını gösteriyor,

0:03:36.560,0:03:38.120
fakat onları bölebilirim.

0:03:38.120,0:03:41.160
Mesela Çin'i bölgelerine ayırabilirim

0:03:41.160,0:03:44.052
İşte Shanghai.

0:03:44.052,0:03:47.680
Bugün İtalya ile aynı sağlık ve zenginlik seviyesine sahip.

0:03:47.680,0:03:51.077
ve bu da iç taraflardaki fakir eyaletlerden Gansu,

0:03:51.077,0:03:52.403
Pakistan'la aynı durumda

0:03:52.403,0:03:54.912
ve daha da bölersem

0:03:54.912,0:03:57.800
kırsal bölgeler Afrika'daki Gana ile aynı düzeyde.

0:04:01.100,0:04:03.462
ve bugün ülkeler arasındaki büyük eşitsizliklere rağmen

0:04:05.133,0:04:06.805
200 yıllık kayda değer bir gelişme gördük

0:04:06.805,0:04:08.741
Batı ile diğer ülkeler arasındaki

0:04:08.741,0:04:10.449
devasa fark bugün artık giderek kapanıyor.

0:04:10.449,0:04:15.216
Gittikçe birbirine yakınlaşan bir dünya var artık,

0:04:15.216,0:04:17.609
ve geleceğe dönük çok belirgin bir eğilim görüyorum

0:04:17.609,0:04:20.496
yardımlaşma, ticaret, yeşil teknoloji ve barış yönünde.

0:04:20.496,0:04:23.242
Artık herkesin

0:04:24.381,0:04:25.520
zenginler-sağlıklılar köşesine ulaşması mümkün.

0:04:27.689,0:04:30.683
Evet son bir kaç dakika içinde

0:04:30.714,0:04:33.602
200 ülkenin öyküsüne şahit oldunuz,

0:04:33.602,0:04:36.160
200 yıllık bir zaman dilimine ve ötesine.

0:04:36.160,0:04:40.200
120.000 sayının grafiğe dökülmesinden oluşuyordu.

0:04:40.250,0:04:43.000
Baya derli toplu, değil mi?