WEBVTT

00:00:03.836 --> 00:00:07.140
तथ्यलाई दृश्यमा प्रस्तुत गर्नु मेरो पनि आफ्नो कामको मुटुमा पर्छ।

00:00:07.678 --> 00:00:10.449
म विश्वव्यापी स्वास्थ्यका बारे पढाउंछु।

00:00:10.548 --> 00:00:13.231
र मलाई थाहा छ यसबारे तथ्यांक मात्र भएर पुग्दैन।

00:00:13.231 --> 00:00:17.920
मैले त्यसलाई यस्तो तरीकाले प्रस्तुत गर्न पर्छ की मानिसहरुले रमाइलो मानुन् र बुझुन्।

00:00:17.920 --> 00:00:22.303
अब म आफूले पहिले कहिल्यै नगरेको काम गर्न गैरहेको छु:

00:00:22.303 --> 00:00:25.182
त्यो हो तथ्यांकलाई वास्तविक धरातलमा एनिमेशनबाट प्रस्तुत गर्नु,

00:00:25.182 --> 00:00:28.526
त्यसका लागि मलाई यहांका यी साथीहरुको प्राविधिक सहयोग प्राप्त छ

00:00:29.311 --> 00:00:33.375
त शुरु गरौं: पहिले यो एक्सीस स्वास्थ्य को।

00:00:33.375 --> 00:00:38.640
औसत आयु २५ बर्ष देखि ७५ बर्ष सम्म।

00:00:38.640 --> 00:00:41.177
यहां मुनि अर्को एक्सिस बनाउं सम्पत्तिको:

00:00:41.177 --> 00:00:46.550
प्रतिव्यक्ति आय: ४००, ४,००० र ४०,००० डलर।

00:00:46.550 --> 00:00:50.334
भनेपछि गरिब र रोगीहरु यहां तल पर्ने भए,

00:00:50.334 --> 00:00:51.904
यता माथि चाहिं धनी र निरोगीहरु।

00:00:53.473 --> 00:00:58.520
अब म तपाईंलाई २०० बर्ष अघिको संसार देखाउंछु,

00:00:58.520 --> 00:01:00.291
सन् १८१० तिरको।

00:01:00.291 --> 00:01:01.962
यि भए संसारका सबै देशहरु:

00:01:01.962 --> 00:01:08.099
युरोप खैरो, एशिया रातो, मध्यपूर्व हरियो, साहारादेखि दक्षिणको अफ्रीका नीलो,

00:01:08.099 --> 00:01:09.622
र अमेरिकाज पहेंलो।

00:01:09.622 --> 00:01:13.300
देशको नामको आकारको फोकाले त्यहांको जनसंख्या जनाउंछ।

00:01:13.300 --> 00:01:17.375
र सन् १८१० मा यहां मुनि भिडभाड निकै थियो होइन त?

00:01:17.375 --> 00:01:19.409
सबै देशहरुमा रोग र गरिबी व्याप्त थियो,

00:01:19.409 --> 00:01:23.155
सबै देशमा मानिसहरुको औसत आयु ४० बर्षभन्दा मुनि थियो

00:01:23.155 --> 00:01:26.957
र खाली युके र नेदरल्याण्ड्स मात्र केहि राम्रो अवस्थामा थिए,

00:01:26.957 --> 00:01:28.553
तर त्यति धेरै पनि होइन।

00:01:28.553 --> 00:01:30.201
अब म यो विश्वलाई गतिशिल बनाउंछु।

00:01:31.970 --> 00:01:36.603
औद्योगीक क्रान्तिले युरोप र अन्यत्रका मुलुकलाई

00:01:36.603 --> 00:01:38.578
बांकी भन्दा टाढा लैजान्छ,

00:01:38.578 --> 00:01:41.433
तर एशिया र अफ्रीकामा उपनिवेश बनाइएका देशहरु

00:01:41.433 --> 00:01:43.610
यहां तल अल्झिएर बसेका छन्।

00:01:43.610 --> 00:01:47.421
पश्चिमा देशहरु विस्तारै विस्तारै निरोगी हुंदै जान्छन्।

00:01:47.467 --> 00:01:51.313
अब युद्धको र रोगको प्रभाव केहि विस्तारै हेरौं,

00:01:51.313 --> 00:01:52.936
पहिलो विश्वयुद्धको

00:01:52.936 --> 00:01:57.672
र स्पेनी फ्लू महामारीको। यसबेला कस्तो ठूलो विपद भएको रहेछ।

00:01:57.672 --> 00:02:02.403
अब तिब्र गतिमा अघि बढ्दै १९२० र १९३० को दशकतिर हेरौं।

00:02:02.403 --> 00:02:04.042
ग्रेट डिप्रेशन भनिएको महा-आर्थिक मन्दीको बेलामा पनि

00:02:04.119 --> 00:02:05.880
पश्चिमा देशहरु अघि बढी ने रहेका देखिन्छन्

00:02:05.880 --> 00:02:07.426
अझ बढी सम्पन्नता र निरोगीपन तिर।

00:02:07.426 --> 00:02:09.540
जापान र अरु देशहरु पछ्याउने प्रयास गर्छन्

00:02:09.540 --> 00:02:11.440
तर धेरैजसो देशहरु यहां तल तिर नै अड्कीएका छन्।

00:02:11.440 --> 00:02:15.117
अब, दोस्रो विश्व युद्धको वियोगहरु पछि

00:02:15.117 --> 00:02:18.512
सन् १९४८ को संसार हेर्न एकैछिन अडिऔं।

00:02:18.512 --> 00:02:22.926
१९४८ महान बर्ष थियो: लडाईं सकिएको थियो,

00:02:22.926 --> 00:02:26.098
हिउंदे ओलिम्पिक्सको पदक तालिकामा स्वीडेन शिर्षस्थानमा थियो

00:02:26.098 --> 00:02:27.675
र त्यही साल म पनि जन्में।

00:02:27.675 --> 00:02:30.763
तर संसारका देशहरु बीचको भिन्नताको खाडल

00:02:30.763 --> 00:02:32.463
पहिले कहिल्यै भन्दा बढी फराकिलो थियो।

00:02:32.463 --> 00:02:36.525
संयुक्त राज्य अमेरिका अग्रस्थानमा थियो, जापान त्यसलाई पछ्याउंदै थियो

00:02:36.555 --> 00:02:38.691
ब्रजील निकै पछाडी थियो,

00:02:38.691 --> 00:02:42.742
तेलधनबाट इरान केहि सम्पन्न हुंदै थियो तर औसत आयु अझै पनि कमै थियो

00:02:42.742 --> 00:02:45.559
र विशाल एशियाली अर्थतन्त्रहरु:

00:02:45.559 --> 00:02:47.943
चिन, भारत, पाकिस्तान, बांग्लादेश र इन्डोनेशिया

00:02:47.943 --> 00:02:50.343
तिनीहरु यहां मुनितिर अझै गरिब र रोगी नै थिए,

00:02:50.343 --> 00:02:52.371
तर अब हेर्नुस् के हुनेछ!

00:02:52.371 --> 00:02:53.962
लौ अब फेरि अघि बढौं।

00:02:53.962 --> 00:02:57.384
मेरो जीवनकालमै, पहिलेका उपनिवेशहरु स्वतन्त्र भएका छन्,

00:02:57.384 --> 00:03:00.188
र अन्तत: तिनीहरु विस्तारै निरोगी बन्न शुरु भएको छ

00:03:00.188 --> 00:03:00.950
झन निरोगी

00:03:00.950 --> 00:03:02.403
झन झन निरोगी।

00:03:02.403 --> 00:03:06.131
र सन् १९७० को दशकमा, एशिया र ल्याटिन अमेरिकाका देशहरु

00:03:06.131 --> 00:03:08.562
पश्चिमा देशहरुकै हाराहारीमा आउन थाले:

00:03:08.562 --> 00:03:10.715
तिनीहरु उदाउंदो अर्थतन्त्र बन्न पुगे।

00:03:10.715 --> 00:03:12.415
अफ्रीकाका केहि देशले तिनलाई पछ्याए

00:03:12.415 --> 00:03:14.454
तर केहि अफ्रीकीहरु भने गृहयुद्धको चपेटामा परे

00:03:14.454 --> 00:03:15.954
अरुलाई एचआइभीको मार पर्यो।

00:03:15.954 --> 00:03:18.454
र अब हामी अहिलेको विश्व देख्न सक्छौं,

00:03:18.454 --> 00:03:21.598
उपलब्ध भएसम्मको ताजा तथ्यांकहरुको दृश्यमा।

00:03:22.859 --> 00:03:25.440
अहिले धेरैजसो मानिसहरु बीचको भागमा छन्।

00:03:25.440 --> 00:03:28.068
तर यति नै बेला एकदम ठूला भिन्नताहरु पनि छन्

00:03:28.068 --> 00:03:30.237
धनी देशहरु र गरिब देशहरुका बीचमा

00:03:30.237 --> 00:03:34.098
र ति देशहरुभित्रै पनि ठूला असमानताहरु छन्।

00:03:34.098 --> 00:03:36.560
यि फोकाहरुले देशहरुको औसतलाई देखाउंछन्

00:03:36.560 --> 00:03:38.120
तर म तिनलाई विभाजीत गर्न सक्छु।

00:03:38.120 --> 00:03:41.160
चिनलाई लिउं, म यस्लाई प्रान्तहरुमा विभाजीत गर्छु।

00:03:41.160 --> 00:03:44.052
त्यो सांघाई भयो।

00:03:44.052 --> 00:03:47.680
त्यहां अहिले इटलीमा जत्तिकै सम्पत्ति र निरोगीपना छ।

00:03:47.680 --> 00:03:51.077
र यहां गरिब भित्री प्रान्त गुईझु छ,

00:03:51.077 --> 00:03:52.403
यो पाकिस्तान जस्तो छ।

00:03:52.403 --> 00:03:54.912
यस्लाई अझै थप टुक्रा पार्ने हो भने

00:03:54.912 --> 00:03:57.800
यहांका ग्रामिण भेकहरु अफ्रीकाको घाना जस्तै छन्।

00:04:01.100 --> 00:04:03.462
तैपनि, यत्तिका विशाल असमानताहरु अहिले विद्यमान छंदा छंदै

00:04:05.133 --> 00:04:06.805
हामीले गत दुईसय बर्षमा भएका उल्लेखनीय प्रगतिहरुलाई देख्यौं।

00:04:06.805 --> 00:04:08.741
त्यो ठूलो ऐतिहासिक खाडल

00:04:08.741 --> 00:04:10.449
जुन पश्चिम र बांकी विश्वका बीच थियो त्यो अब पुरिंदैछ।

00:04:10.449 --> 00:04:15.216
हामी नितान्त नयां एकिकरणमुखी संसार बन्न पुगेका छौं

00:04:15.216 --> 00:04:17.609
र म भविष्यको दिशामा स्पष्ट परिवर्तनहरु देखिरहेको छु

00:04:17.609 --> 00:04:20.496
सहायता, व्यापार, हरित प्रविधि र शान्ति सहितको।

00:04:20.496 --> 00:04:23.242
सबै देशहरुले त्यस्तो लक्ष्य हासिल गर्न एकदमै सम्भव छ

00:04:24.381 --> 00:04:25.520
जुन यो स्वस्थ र सम्पन्नहरुको कुनामा पर्छ।

00:04:27.689 --> 00:04:30.683
र यसरी वितेका केहि मिनेटमा तपाईंले जे देख्नु भयो

00:04:30.714 --> 00:04:33.602
त्यो विश्वका दुई सय देशहरुको

00:04:33.602 --> 00:04:36.160
दुई सय बर्ष र त्यो भन्दा पनि अघि देखिको कथा हो।

00:04:36.160 --> 00:04:40.200
त्यो देखाउनका लागि एकलाख बीस हजार अंकहरुको संयोजन गर्नु परेको थियो।

00:04:40.250 --> 00:04:43.000
गज्जब होइन त?