WEBVTT

00:00:03.002 --> 00:00:05.867
Biz insanlar binlerce yıldır sadece etrafımızdaki çevreye bakmakla biliyoruz ki

00:00:07.207 --> 00:00:10.333
Farklı maddeler var. Bu farklı maddeler.. farklı özelliklere sahip görünüyor.

00:00:11.954 --> 00:00:14.745
Sadece farklı özelliklere sahip değiller, ışığı belirli bir şekilde yansıtıyorlar, ya da hiç yansıtmıyorlar.

NOTE Paragraph

00:00:17.601 --> 00:00:20.457
Ya da belirli bir renkteler, ya da belirli bir sıcaklıkta; sıvı, veya gaz veyahut katı olabilirler.

00:00:22.108 --> 00:00:24.867
Ancak biz yine belirli şartlarda birbirleriyle nasıl etkileştikleriniz gözlemlemeye başlıyoruz.

00:00:27.663 --> 00:00:31.477
ve burada bu maddelerin bazılarının resimleri bulunuyor. İşte bu karbon, ve bu...grafit şeklinde

00:00:31.477 --> 00:00:36.069
Bu kurşun; bu da altın.

00:00:38.719 --> 00:00:41.369
ve bu çizdiklerimin hepsi, burada gösterdiğim resimler, hepsini şurdaki websitesinden aldım.

00:00:41.369 --> 00:00:45.453
ve bunların hepsi katı haldeler, fakat biliyoruz ki biz..

00:00:47.395 --> 00:00:49.338
içlerinde belirli türlerde hava var gibi görünüyor, biliyorsunuz, belirli hava parçacıkları,

00:00:49.338 --> 00:00:52.210
ve bakıyor olduğunuz hava parçacıklarına ne tür olduklarına bağlı olarak

00:00:55.079 --> 00:00:57.948
karbon, oksijen ya da azot olabilir, farklı özelliklere sahip görünüyorlar.

00:00:57.948 --> 00:00:59.425
Veya, sıvı olabilen başka şeyler var,

00:00:59.425 --> 00:01:02.082
veya bu şeylerin sıcaklığını yeterince arttırırsanız,

00:01:02.082 --> 00:01:05.018
altının ya da kurşunun sıcaklığını yeterince arttırırsanız,

00:01:05.018 --> 00:01:06.503
sıvı hallerini elde edebilirsiniz.

00:01:06.503 --> 00:01:09.841
Ya da bir şekilde -- bu karbonu yakarsanız,

00:01:09.841 --> 00:01:12.076
gaz haline geçirebilirsiniz,

00:01:12.076 --> 00:01:13.351
atmosfere salabilirsiniz,

00:01:13.351 --> 00:01:14.702
yapısını bozabilirsiniz.

00:01:14.702 --> 00:01:17.271
İşte bir şekilde aşikar olduğumuz bu şeyler,

00:01:17.271 --> 00:01:20.585
insanlık tarafından binlerce yıldır gözlemleniyor.

00:01:20.585 --> 00:01:22.452
Fakat bu bizi doğal olarak bir soruya götürüyor,

00:01:22.452 --> 00:01:24.226
eskiden beri filozofik olan bir soruya,

00:01:24.226 --> 00:01:26.405
fakat bu soruyu şu an biraz daha iyi cevaplıyabiliyoruz,

00:01:26.405 --> 00:01:30.898
ve bu soru; bir karbonu sürekli küçük parçalara bölmeye devam edersen

00:01:30.898 --> 00:01:33.518
daha küçük ve daha küçük parçalara,

00:01:33.518 --> 00:01:35.554
en küçük bir parça var mıdır,

00:01:35.554 --> 00:01:39.867
bu şeyin, bu maddenin en küçük bir birimi,

00:01:39.867 --> 00:01:43.166
halen karbonun tüm özelliklerini taşıyan;

00:01:43.166 --> 00:01:45.256
Ve bir şekilde bunu daha da küçük parçalara ayırabilirsen,

00:01:45.256 --> 00:01:48.390
karbonun özelliklerini kaybedecek misin?

00:01:48.390 --> 00:01:50.354
Cevap şudur ki: Evet, böyle bir parçacık var.

00:01:50.354 --> 00:01:52.200
Kullandığım terminolojiyi göstermek için,

00:01:52.200 --> 00:01:56.156
bu farklı maddelere, bu saf olan maddelere

00:01:56.156 --> 00:01:59.025
belirli sıcaklıkta kendine özgü özellikler gösteren,

00:01:59.025 --> 00:02:01.185
ve belirli şekilde etkileşen,

00:02:01.185 --> 00:02:05.291
elementler diyoruz.

00:02:05.291 --> 00:02:08.729
Karbon bir elementtir, kurşun bir elementtir ve altın da bir elementtir.

00:02:08.729 --> 00:02:10.400
Diyebilirsin ki, su da bir elementtir.

00:02:10.400 --> 00:02:14.221
Tarihte insanlar suya da element dediler

00:02:14.221 --> 00:02:17.892
fakat şimdi biliyoruz ki su birden fazla temel elementten oluşuyor.

00:02:17.892 --> 00:02:20.405
Oksijen ve hidrojenden oluşuyor.

00:02:20.405 --> 00:02:25.014
ve bütün elementler

00:02:25.014 --> 00:02:27.758
periyodik tabloda listelenmiş.

00:02:27.758 --> 00:02:29.374
C harfi karbonu simgeliyor

00:02:29.374 --> 00:02:30.400
-- ben insanların en çok

00:02:30.400 --> 00:02:32.379
kullandıklarının üzerinden geçeceğim --

00:02:32.379 --> 00:02:35.502
fakat zamanla bunların hepsini tanıyacaksınız.

00:02:35.502 --> 00:02:39.148
Bu oksijen, bu azot, bu silikon.

00:02:39.148 --> 00:02:42.867
Au altının simgesi. Bu da kurşun.

00:02:42.867 --> 00:02:51.995
Bu elementlerin en küçük yapıtaşına da atom adını veriyoruz.

00:02:51.995 --> 00:02:54.559
Eğer bir elementi alıp sürekli olarak

00:02:54.559 --> 00:02:57.079
küçük parçalara ayırırsan, en sonunda

00:02:57.079 --> 00:02:59.415
karbon atomunu elde edersin.

00:02:59.415 --> 00:03:00.755
Şayet buna aynı şeyi yapar ve sürekli parçalarsan

00:03:00.755 --> 00:03:02.536
altın atomunu elde edersin.

00:03:02.536 --> 00:03:03.991
Ve aynı şeyi burada da yaparsan,

00:03:03.991 --> 00:03:05.856
neticesinde şu küçük

00:03:05.856 --> 00:03:07.758
-- daha iyi şekilde ifade edecek olursak -- parçacık,

00:03:07.758 --> 00:03:09.185
buna da kurşun atomu deriz.

00:03:09.185 --> 00:03:11.239
Ve bunu daha fazla bölüp

00:03:11.239 --> 00:03:13.597
kurşun demeye devam edemezsiniz,

00:03:13.597 --> 00:03:17.043
çünkü kurşuna ait özellikleri kaybeder.

00:03:17.043 --> 00:03:18.330
Size fikir vermek için söylüyorum,

00:03:18.330 --> 00:03:21.193
- bu hayal etmekte çok zorluk çektiğim bir şey-

00:03:21.193 --> 00:03:24.040
atomlar inanılmaz derecede küçükler.

00:03:24.040 --> 00:03:25.901
Gerçekten, hayal edilemeyecek kadar küçük.

00:03:25.901 --> 00:03:27.555
Örneğin, karbon

00:03:27.555 --> 00:03:29.379
Benim saçım bile karbondan oluşuyor.

00:03:29.379 --> 00:03:31.882
Aslında ben büyük oranda karbondan oluşuyorum.

00:03:31.882 --> 00:03:35.912
Aslında bütün canlı varlıklar büyük oranda karbondan oluşuyor.

00:03:35.912 --> 00:03:40.533
Ve saçımı alırsanız. Ve benim saçım da karbon.

00:03:40.533 --> 00:03:42.231
Büyük oranda karbon.

00:03:42.231 --> 00:03:43.989
İşte bir saç telimi tam da buraya alırsanız,

00:03:43.989 --> 00:03:45.565
-- saçım sarı değil,

00:03:45.565 --> 00:03:46.766
fakat sarı siyahla güzel bir zıtlık oluştuyor.

00:03:46.766 --> 00:03:47.950
Saçım siyah. Fakat öyle yaparsam,

00:03:47.950 --> 00:03:49.713
ekranda göremezdiniz.

00:03:49.713 --> 00:03:51.970
Saçımı bu şekilde alsaydınız, ve size

00:03:51.970 --> 00:03:55.200
saç telimin kaç karbon atomu genişliğinde olduğunu sorsaydım

00:03:55.200 --> 00:03:58.467
Yani saç telimin bir kesitini alsaydınız, uzunluğuna değil,

00:03:58.467 --> 00:04:00.361
enine ve deseydim ki:

00:04:00.361 --> 00:04:03.255
Bu kaç karbon atomu genişliğindedir?

00:04:03.255 --> 00:04:07.049
Ve şöyle tahmin edebilirdiniz, Oh, Sal bana atomun çok küçük olduğunu zaten söyledin,

00:04:07.049 --> 00:04:09.150
dolayısıyla bin atom genişliğinde olabilir,

00:04:09.150 --> 00:04:10.484
ya da on bin, veya yüz bin,

00:04:10.484 --> 00:04:11.788
ve size hayır cevabını verirdim.

00:04:11.788 --> 00:04:14.249
Bir miyon atom genişliğinde.

00:04:14.249 --> 00:04:17.439
Veya bir milyon atomu saç telim genişliğine sığacak şekilde

00:04:17.439 --> 00:04:20.933
yan yana dizebilirsiniz.

00:04:20.933 --> 00:04:22.585
bu yaklaşık bir sayı,

00:04:22.585 --> 00:04:24.026
tam olarak bir milyon değil tabi ki,

00:04:24.026 --> 00:04:26.605
sadece size atomun ne kadar küçük olduğu hakkında bir fikir verebilmek için,

00:04:26.605 --> 00:04:28.441
Saçınızdan bir tel kopartın

00:04:28.441 --> 00:04:30.991
ve düşünün ki bu telin içine

00:04:30.991 --> 00:04:33.991
yan yana bir milyon tane atom koyuyorsunuz.

00:04:33.991 --> 00:04:37.037
Boyuna da değil enine

00:04:37.037 --> 00:04:39.175
Saçınızın bir telinin genişliğini bile görmek bu kadar zorken

00:04:39.175 --> 00:04:40.718
orada bir milyon tane karbon atomu olması,

00:04:40.718 --> 00:04:42.979
sadece buna alışın.

00:04:42.979 --> 00:04:48.092
Bu çok hoş bir şey

00:04:48.092 --> 00:04:49.026
ama biliyoruz ki

00:04:49.026 --> 00:04:51.375
bu karbonun en temel yapıtaşı,

00:04:51.375 --> 00:04:53.933
herhangi bir elementin en temel yapıtaşı.

00:04:53.933 --> 00:04:55.952
ve daha açık olan birşey var ki

00:04:55.952 --> 00:04:59.066
bu temel yapıtaşları birbirleriyle alakalı.

00:04:59.066 --> 00:05:02.556
Bir karbon atomu daha da küçük temel parçaçıklardan oluşur.

00:05:02.556 --> 00:05:07.469
Bir altın atomu daha da küçük temel parçaçıklardan oluşur.

00:05:07.469 --> 00:05:10.445
Ve bunlar tam olarak,

00:05:10.445 --> 00:05:12.759
bu daha küçük temel parçacıkların düzenine göre tanımlanır.

00:05:12.759 --> 00:05:14.087
Ve bu temel parçacıkların

00:05:14.087 --> 00:05:15.901
sayısını değiştirecek olsaydınız,

00:05:15.901 --> 00:05:17.844
bir elementin özelliklerini değiştirebiliyor olurdunuz,

00:05:17.844 --> 00:05:18.891
nasıl etkileştiğini,

00:05:18.891 --> 00:05:22.769
veya elementin bizzat kendisini değiştirmiş olurdunuz.

00:05:22.769 --> 00:05:25.144
Ve bunu biraz daha iyi anlayabilmek için,

00:05:25.144 --> 00:05:28.010
bu temel parçaçıklar hakkında biraz konuşalım.

00:05:28.010 --> 00:05:31.825
İşte proton.

00:05:31.825 --> 00:05:35.524
Ve aslında proton

00:05:35.524 --> 00:05:38.003
-- atom çekirdeğindeki proton sayısını tanımlar

00:05:38.003 --> 00:05:40.096
ve bunla ilgili birazdan konuşacağız --

00:05:40.096 --> 00:05:42.969
bu bir elementin ne olduğunu tanımlar.

00:05:42.969 --> 00:05:45.492
Yani bu elementi tanımlayan şeydir.

00:05:45.492 --> 00:05:47.333
buradaki periyodik tabloya bakarsanız,

00:05:47.333 --> 00:05:50.154
elementların atom numaralarına göre sıralandığını görürsünüz,

00:05:50.154 --> 00:05:51.575
ve atom numarası

00:05:51.575 --> 00:05:54.667
tam olarak elementdeki proton sayısını gösterir.

00:05:54.667 --> 00:05:58.667
Yani tanıma göre, hidrojenin 1 protonu vardır.

00:05:58.667 --> 00:06:02.800
Helyumun 2 protonu bulunur. Karbon 6 protona sahiptir.

00:06:02.800 --> 00:06:05.333
7 protonlu bir karbonunuz olamaz.

00:06:05.333 --> 00:06:07.172
Eğer olursa o azot olur,

00:06:07.172 --> 00:06:09.234
artık karbon olmaz.

00:06:09.234 --> 00:06:10.589
Oksijende 8 proton var. .

00:06:10.589 --> 00:06:12.673
Bir şekilde bir proton daha eklersek

00:06:12.673 --> 00:06:14.050
oksijen olmaktan çıkar

00:06:14.050 --> 00:06:18.333
ve flor olur. Yani proton sayısı elementi tanımlar.

00:06:18.333 --> 00:06:20.067
Elemente kimliğini verir.

00:06:20.067 --> 00:06:22.967
Ve atom numarası, protonların sayısı,

00:06:22.967 --> 00:06:25.447
protonların sayısı -- hatırlayın,

00:06:25.447 --> 00:06:27.674
bu üste yazılan sayıdır

00:06:27.674 --> 00:06:30.116
periyodik tablodaki elementlerin her biri için

00:06:30.116 --> 00:06:31.529
--- proton sayısı

00:06:31.529 --> 00:06:34.133
atom numarasına eşittir

00:06:34.133 --> 00:06:36.852
atom numarasına eşittir.

00:06:36.867 --> 00:06:38.861
Ve bu sayı yukarı konuyor çünkü bu

00:06:38.861 --> 00:06:42.221
bir elementin karakteristik özelliklerini belirler

00:06:42.221 --> 00:06:46.133
Atomun diğer iki birleşeni

00:06:46.133 --> 00:06:47.702
-- Tahminen şöyle diyoruz --

00:06:47.702 --> 00:06:55.123
elektron ve nötrondur.

00:06:55.123 --> 00:06:57.541
Ve kafanızda oluşturmaya başlayabileceğiniz model

00:06:57.541 --> 00:07:00.420
-- ve bu model, kimya boyunca göreceğimiz,

00:07:00.420 --> 00:07:02.833
biraz daha soyut

00:07:02.833 --> 00:07:04.821
ve hayal etmesi güç hale gelecek --

00:07:04.821 --> 00:07:06.548
fakat bunun hakkında düşünmenin bir yolu

00:07:06.548 --> 00:07:08.348
protonlarınız ve nötronlarınız var

00:07:08.348 --> 00:07:09.825
ve bunlar atomun merkezindeler

00:07:09.825 --> 00:07:11.600
Bunlar atomun çekirdeği.

00:07:11.600 --> 00:07:14.867
Örnek olarak biliyoruz ki karbonda 6 proton var.

00:07:14.867 --> 00:07:19.067
İşte bir, iki, üç, dört, beş, altı.

00:07:19.067 --> 00:07:22.385
Karbon 12, bu karbonun bir çeşididir

00:07:22.385 --> 00:07:24.200
ve 6 nötronu vardır.

00:07:24.200 --> 00:07:25.748
Farklı nötron sayıları olan

00:07:25.748 --> 00:07:28.021
karbon versiyonlarınız olabilir.

00:07:28.021 --> 00:07:30.113
Yani nötronlar değişebilir, rlektronlar değişebilir,

00:07:30.113 --> 00:07:31.733
halen aynı elemente sahip olursunuz.

00:07:31.733 --> 00:07:33.267
Protonlar değişemez.

00:07:33.267 --> 00:07:35.905
Protonu değiştirirseniz farklı bir element elde etmiş olursunuz.

00:07:35.905 --> 00:07:39.200
Şimdi bir karbon 12 çiziyorum.

00:07:39.200 --> 00:07:43.200
İşte bir, iki, üç, dört, beş, altı.

00:07:43.200 --> 00:07:46.487
Bu karbon 12 nin çekirdeği

00:07:46.487 --> 00:07:48.333
Bazen böyle yazılır.

00:07:48.333 --> 00:07:51.132
Bazen esasen

00:07:51.132 --> 00:07:53.831
proton sayısı da yazılır.

00:07:53.831 --> 00:07:56.133
Karbon 12 yazmamızın nedeni,

00:07:56.133 --> 00:07:58.677
-- gördüğünüz gibi 6 nötron saydım --

00:07:58.677 --> 00:08:00.379
bunun toplam olmasıdır.

00:08:00.379 --> 00:08:03.675
bunu toplam sayı olarak görebilirsiniz

00:08:03.675 --> 00:08:04.741
-- bunu görmenin bir yolu,

00:08:04.741 --> 00:08:06.405
ve ileride bu nüans farkına biraz daha iyi anlayacağız,

00:08:06.405 --> 00:08:07.770
-- bu atomun çekirdeğindeki toplam

00:08:07.770 --> 00:08:11.844
proton ve nötron sayısıdır.

00:08:11.844 --> 00:08:15.240
Ve tanım gereği bu karbonun atom numarası 6,

00:08:15.240 --> 00:08:16.628
fakat buraya tekrar yazabiliriz,

00:08:16.628 --> 00:08:18.596
sadece kendimize hatırlatabilmek için.

00:08:18.596 --> 00:08:21.342
Yani karbon atomunun merkezinde bu çekirdeğimiz var.

00:08:21.342 --> 00:08:24.863
Ve karbon 12, 6 proton ve 6 nötrona sahip.

00:08:24.863 --> 00:08:27.495
Karbonun bir diğer çeşidi ise karbon 14 ve bunda 6 proton, 8 nötron var.

00:08:27.495 --> 00:08:30.909
6 proton, dolayısıyla 8 nötron olmalı.

00:08:30.909 --> 00:08:32.467
Yani nötron sayısı değişebilir.

00:08:32.467 --> 00:08:34.610
Ama buradaki karbon 12

00:08:34.610 --> 00:08:36.842
ve karbon 12 nötr ise

00:08:36.842 --> 00:08:40.665
ve birazdab bu kelime hakkında da biraz nüans vereceğim

00:08:40.665 --> 00:08:43.200
eğer nötr ise 6 elektronu olur

00:08:43.200 --> 00:08:45.400
İşte 6 tane elektron çiziyorum.

00:08:45.400 --> 00:08:49.467
bir, iki, üç, dört, beş, altı.

00:08:49.467 --> 00:08:51.836
Ve bir yolu, -- elektronlar ve çekirdel arasındaki ilişki

00:08:51.836 --> 00:08:54.634
hakkında düşünmenin

00:08:54.634 --> 00:08:56.892
belki de ilk yolu

00:08:56.892 --> 00:08:58.846
elektronları çevrede,

00:08:58.846 --> 00:09:00.835
çekirdeğin çevresinde dolaşıyor

00:09:00.835 --> 00:09:02.956
olarak hayal etmektir.

00:09:02.956 --> 00:09:04.692
Bir model de onları çekirdeğin

00:09:04.692 --> 00:09:06.700
etrafında yörüngede olarak düşünmektedir,

00:09:06.700 --> 00:09:08.000
ki bu çok da doğru değildir.

00:09:08.000 --> 00:09:10.499
Onlar, örneğin güneşin etrafındaki bir gezegen gibi

00:09:10.499 --> 00:09:11.660
yörüngede dolaşmazlar.

00:09:11.660 --> 00:09:13.749
Ama bu güzel bir başlama noktası.

00:09:13.749 --> 00:09:16.267
Bir başka yol ise onları çekirdeğin etrafında zıplıyor olarak

00:09:16.267 --> 00:09:18.691
hayal etmek ya da uğulduyorlarmış gibi.

00:09:18.691 --> 00:09:19.956
Ve bunun nedeni

00:09:19.956 --> 00:09:22.073
bu seviyede gerçekte olanın çok ilginç bir hal almazı,

00:09:22.073 --> 00:09:23.544
ve elektronun gerçekten ne yapıyor olduğunu anlamak için

00:09:23.544 --> 00:09:26.408
aslında quantim fiziği almamız gerekir.

00:09:26.408 --> 00:09:29.190
Fakat kafanızdaki ilk zihinsel model

00:09:29.190 --> 00:09:32.400
carbon 12 atomunun merkezinde

00:09:32.400 --> 00:09:34.067
çekirdeği olduğudur.

00:09:34.067 --> 00:09:36.644
Tam burada da çekirdek var.

00:09:36.644 --> 00:09:40.733
Ve bu elektronlar da çekirdeğin etrafında zıplıyorlar.

00:09:40.733 --> 00:09:43.009
Bu elektronların zıplayıp

00:09:43.009 --> 00:09:45.135
gitmemelerinin sebebi ise

00:09:45.135 --> 00:09:47.200
çekirdeğe bir şekilde bağlı olmaları

00:09:47.200 --> 00:09:49.308
ve atomun bir parçası olmaları,

00:09:49.308 --> 00:09:54.579
bunun sebebi protonların pozitif yüke,

00:09:54.579 --> 00:09:57.918
elektronların negatif yüke sahip olması.

00:09:57.918 --> 00:10:02.477
Ve bu bu temel parçacıkların temel özelliği.

00:10:02.477 --> 00:10:03.620
Bir yükün bir etiketin dışında ne anlam ifade

00:10:03.620 --> 00:10:05.467
ettiğini düşünmeye başladığınızda

00:10:05.467 --> 00:10:06.867
işler oldukça derinleşmeye başlar.

00:10:06.867 --> 00:10:08.400
Fakat bu konuda bildiğimiz şey,

00:10:08.400 --> 00:10:10.697
elektromanyetik güçten bahsettiğimizde

00:10:10.697 --> 00:10:13.146
zıt yüklerin birbirini çektiğidir.

00:10:13.146 --> 00:10:14.959
Bunu düşünmenin en kolay yolu

00:10:14.959 --> 00:10:16.546
protonlar ve elektronlar

00:10:16.546 --> 00:10:18.133
farklı yüklere sahip olduklarından

00:10:18.133 --> 00:10:20.129
birbirlerini çekerler.

00:10:20.129 --> 00:10:21.457
Nötronlar yüksüzdürler

00:10:21.457 --> 00:10:25.088
ve sadece çekirdekte öylece dururlar,

00:10:25.088 --> 00:10:28.579
belirli elementlerin atomları için

00:10:28.579 --> 00:10:33.154
özellikler üzerinde belirli bir seviyede etkileri yoktur.

00:10:33.154 --> 00:10:35.005
Ama elektronların uçup

00:10:35.005 --> 00:10:36.818
gitmemelerinin sebebi

00:10:36.818 --> 00:10:38.600
çekiliyor olmalarıdır.

00:10:38.600 --> 00:10:42.333
Çekirdeğe doğru çekilmektedirler.

00:10:42.333 --> 00:10:45.067
Ve inanılmaz derecede yüksek hızlara sahiptirler

00:10:45.067 --> 00:10:47.140
-- gerçekten de zordur --

00:10:47.140 --> 00:10:48.446
yine burada

00:10:48.446 --> 00:10:51.546
elektronun ne yapıyor olduğunu

00:10:51.546 --> 00:10:52.570
konuşmaya başladığımızda

00:10:52.570 --> 00:10:54.164
fiziğin ilginç bir kısmına dokunmaya başlıyoruz.

00:10:54.164 --> 00:10:55.946
-- fakat bu kadarı yeter --

00:10:55.946 --> 00:10:56.842
tahmin ediyorum ki

00:10:56.842 --> 00:10:57.924
çekirdeğin etrafında zıplarken

00:10:57.924 --> 00:11:00.733
neden üzerine düşmediğini sorabilirsiniz.

00:11:00.733 --> 00:11:02.867
Herhalde bu bunu düşünmenin bir yolu.

00:11:02.867 --> 00:11:08.123
İşte burada bahsettiğim karbon 12

00:11:08.123 --> 00:11:09.769
proton sayısıyla belirlenmiş.

00:11:09.769 --> 00:11:12.403
Oksijen ise 8 protona sahip olmasıyla tanımlanacaktır.

00:11:12.403 --> 00:11:16.467
Elektronlar başka elektronlarla etkileşime girebilirler.

00:11:16.467 --> 00:11:18.650
Farklı atomlar tarafında alınabilirler.

00:11:18.650 --> 00:11:21.025
Ve bu kimya hakkındaki anlayışımızın

00:11:21.025 --> 00:11:23.271
büyük kısmını oluşturur.

00:11:23.271 --> 00:11:25.995
Bu atomun ya da belirli bir elementin

00:11:25.995 --> 00:11:27.600
ne kadar elektronu olduğuna bağlıdır.

00:11:27.600 --> 00:11:29.467
Bu elektronların nasıl düzenlendiği

00:11:29.467 --> 00:11:33.867
ya da başka elementlerin ya da aynı elementin diğer atomlarının

00:11:33.867 --> 00:11:36.018
elektronlarının nasıl düzenlendiğine bağlıdır.

00:11:36.018 --> 00:11:41.267
Bir elementin atomunun aynı elementin başka atomuyla nasıl tepki vereceğini yada başka bir elementin atomuyla

00:11:46.733 --> 00:11:49.695
birleşip ya da birleşmeyeceğini birbirlerini çekip ya da iteceklerini düşünmeye başlayabiliriz.

00:11:52.200 --> 00:11:53.420
Örnek olarak, bunu daha sonra öğreneceğiz, bir atomun bir yerde karbondan herhangi bir nedenle elektron çekebilir

00:12:02.733 --> 00:12:05.552
Bazı belirli elementlerin atomlarının daha fazla elektrona eğilimli oldukları hakkında konuşacağız.

00:12:13.723 --> 00:12:15.218
Atom karbonda elektron aldıktan sonra karbonda proton sayısından az elektron olacak

00:12:21.831 --> 00:12:25.138
Yani 5 elektron ve 6 protonu olacak.

00:12:25.138 --> 00:12:27.800
Ve biz de net bir pozitif yük elde edeceğiz.

00:12:27.800 --> 00:12:30.039
Bu ilk yaptığım karbon 12de

00:12:30.039 --> 00:12:34.267
6 proton ve altı nötron vardı ve yük iptal edilmişti.

00:12:34.267 --> 00:12:36.553
Ama bir elektron kaybettiğinde 5 tanesi kaldı ve net bir pozitif yük elde etti.

00:12:38.933 --> 00:12:40.785
Bunlar hakkında kimya bölümünde daha fazla konuşacağız

00:12:42.867 --> 00:12:44.302
Umarım ki bu kadar güzel bir başlangıç için memnunsunuzdur.

00:12:46.133 --> 00:12:51.800
Bu temel yerleşime atom dendiğini

00:12:53.118 --> 00:12:54.920
ve bu temel yerleşimin de daha fazla temelden oluştuğunu

00:12:58.667 --> 00:13:00.867
ve bunların da atom özelliklerini değiştirmek için yar değiştirdiklerini hatta atomlar arası geçiş yaptığını öğrenmişsinizdir.