1
00:00:03,002 --> 00:00:05,867
Biz insanlar binlerce yıldır sadece etrafımızdaki çevreye bakmakla biliyoruz ki

2
00:00:07,207 --> 00:00:10,333
Farklı maddeler var. Bu farklı maddeler.. farklı özelliklere sahip görünüyor.

3
00:00:11,954 --> 00:00:14,745
Sadece farklı özelliklere sahip değiller, ışığı belirli bir şekilde yansıtıyorlar, ya da hiç yansıtmıyorlar.

4
00:00:17,601 --> 00:00:20,457
Ya da belirli bir renkteler, ya da belirli bir sıcaklıkta; sıvı, veya gaz veyahut katı olabilirler.

5
00:00:22,108 --> 00:00:24,867
Ancak biz yine belirli şartlarda birbirleriyle nasıl etkileştikleriniz gözlemlemeye başlıyoruz.

6
00:00:27,663 --> 00:00:31,477
ve burada bu maddelerin bazılarının resimleri bulunuyor. İşte bu karbon, ve bu...grafit şeklinde

7
00:00:31,477 --> 00:00:36,069
Bu kurşun; bu da altın.

8
00:00:38,719 --> 00:00:41,369
ve bu çizdiklerimin hepsi, burada gösterdiğim resimler, hepsini şurdaki websitesinden aldım.

9
00:00:41,369 --> 00:00:45,453
ve bunların hepsi katı haldeler, fakat biliyoruz ki biz..

10
00:00:47,395 --> 00:00:49,338
içlerinde belirli türlerde hava var gibi görünüyor, biliyorsunuz, belirli hava parçacıkları,

11
00:00:49,338 --> 00:00:52,210
ve bakıyor olduğunuz hava parçacıklarına ne tür olduklarına bağlı olarak

12
00:00:55,079 --> 00:00:57,948
karbon, oksijen ya da azot olabilir, farklı özelliklere sahip görünüyorlar.

13
00:00:57,948 --> 00:00:59,425
Veya, sıvı olabilen başka şeyler var,

14
00:00:59,425 --> 00:01:02,082
veya bu şeylerin sıcaklığını yeterince arttırırsanız,

15
00:01:02,082 --> 00:01:05,018
altının ya da kurşunun sıcaklığını yeterince arttırırsanız,

16
00:01:05,018 --> 00:01:06,503
sıvı hallerini elde edebilirsiniz.

17
00:01:06,503 --> 00:01:09,841
Ya da bir şekilde -- bu karbonu yakarsanız,

18
00:01:09,841 --> 00:01:12,076
gaz haline geçirebilirsiniz,

19
00:01:12,076 --> 00:01:13,351
atmosfere salabilirsiniz,

20
00:01:13,351 --> 00:01:14,702
yapısını bozabilirsiniz.

21
00:01:14,702 --> 00:01:17,271
İşte bir şekilde aşikar olduğumuz bu şeyler,

22
00:01:17,271 --> 00:01:20,585
insanlık tarafından binlerce yıldır gözlemleniyor.

23
00:01:20,585 --> 00:01:22,452
Fakat bu bizi doğal olarak bir soruya götürüyor,

24
00:01:22,452 --> 00:01:24,226
eskiden beri filozofik olan bir soruya,

25
00:01:24,226 --> 00:01:26,405
fakat bu soruyu şu an biraz daha iyi cevaplıyabiliyoruz,

26
00:01:26,405 --> 00:01:30,898
ve bu soru; bir karbonu sürekli küçük parçalara bölmeye devam edersen

27
00:01:30,898 --> 00:01:33,518
daha küçük ve daha küçük parçalara,

28
00:01:33,518 --> 00:01:35,554
en küçük bir parça var mıdır,

29
00:01:35,554 --> 00:01:39,867
bu şeyin, bu maddenin en küçük bir birimi,

30
00:01:39,867 --> 00:01:43,166
halen karbonun tüm özelliklerini taşıyan;

31
00:01:43,166 --> 00:01:45,256
Ve bir şekilde bunu daha da küçük parçalara ayırabilirsen,

32
00:01:45,256 --> 00:01:48,390
karbonun özelliklerini kaybedecek misin?

33
00:01:48,390 --> 00:01:50,354
Cevap şudur ki: Evet, böyle bir parçacık var.

34
00:01:50,354 --> 00:01:52,200
Kullandığım terminolojiyi göstermek için,

35
00:01:52,200 --> 00:01:56,156
bu farklı maddelere, bu saf olan maddelere

36
00:01:56,156 --> 00:01:59,025
belirli sıcaklıkta kendine özgü özellikler gösteren,

37
00:01:59,025 --> 00:02:01,185
ve belirli şekilde etkileşen,

38
00:02:01,185 --> 00:02:05,291
elementler diyoruz.

39
00:02:05,291 --> 00:02:08,729
Karbon bir elementtir, kurşun bir elementtir ve altın da bir elementtir.

40
00:02:08,729 --> 00:02:10,400
Diyebilirsin ki, su da bir elementtir.

41
00:02:10,400 --> 00:02:14,221
Tarihte insanlar suya da element dediler

42
00:02:14,221 --> 00:02:17,892
fakat şimdi biliyoruz ki su birden fazla temel elementten oluşuyor.

43
00:02:17,892 --> 00:02:20,405
Oksijen ve hidrojenden oluşuyor.

44
00:02:20,405 --> 00:02:25,014
ve bütün elementler

45
00:02:25,014 --> 00:02:27,758
periyodik tabloda listelenmiş.

46
00:02:27,758 --> 00:02:29,374
C harfi karbonu simgeliyor

47
00:02:29,374 --> 00:02:30,400
-- ben insanların en çok

48
00:02:30,400 --> 00:02:32,379
kullandıklarının üzerinden geçeceğim --

49
00:02:32,379 --> 00:02:35,502
fakat zamanla bunların hepsini tanıyacaksınız.

50
00:02:35,502 --> 00:02:39,148
Bu oksijen, bu azot, bu silikon.

51
00:02:39,148 --> 00:02:42,867
Au altının simgesi. Bu da kurşun.

52
00:02:42,867 --> 00:02:51,995
Bu elementlerin en küçük yapıtaşına da atom adını veriyoruz.

53
00:02:51,995 --> 00:02:54,559
Eğer bir elementi alıp sürekli olarak

54
00:02:54,559 --> 00:02:57,079
küçük parçalara ayırırsan, en sonunda

55
00:02:57,079 --> 00:02:59,415
karbon atomunu elde edersin.

56
00:02:59,415 --> 00:03:00,755
Şayet buna aynı şeyi yapar ve sürekli parçalarsan

57
00:03:00,755 --> 00:03:02,536
altın atomunu elde edersin.

58
00:03:02,536 --> 00:03:03,991
Ve aynı şeyi burada da yaparsan,

59
00:03:03,991 --> 00:03:05,856
neticesinde şu küçük

60
00:03:05,856 --> 00:03:07,758
-- daha iyi şekilde ifade edecek olursak -- parçacık,

61
00:03:07,758 --> 00:03:09,185
buna da kurşun atomu deriz.

62
00:03:09,185 --> 00:03:11,239
Ve bunu daha fazla bölüp

63
00:03:11,239 --> 00:03:13,597
kurşun demeye devam edemezsiniz,

64
00:03:13,597 --> 00:03:17,043
çünkü kurşuna ait özellikleri kaybeder.

65
00:03:17,043 --> 00:03:18,330
Size fikir vermek için söylüyorum,

66
00:03:18,330 --> 00:03:21,193
- bu hayal etmekte çok zorluk çektiğim bir şey-

67
00:03:21,193 --> 00:03:24,040
atomlar inanılmaz derecede küçükler.

68
00:03:24,040 --> 00:03:25,901
Gerçekten, hayal edilemeyecek kadar küçük.

69
00:03:25,901 --> 00:03:27,555
Örneğin, karbon

70
00:03:27,555 --> 00:03:29,379
Benim saçım bile karbondan oluşuyor.

71
00:03:29,379 --> 00:03:31,882
Aslında ben büyük oranda karbondan oluşuyorum.

72
00:03:31,882 --> 00:03:35,912
Aslında bütün canlı varlıklar büyük oranda karbondan oluşuyor.

73
00:03:35,912 --> 00:03:40,533
Ve saçımı alırsanız. Ve benim saçım da karbon.

74
00:03:40,533 --> 00:03:42,231
Büyük oranda karbon.

75
00:03:42,231 --> 00:03:43,989
İşte bir saç telimi tam da buraya alırsanız,

76
00:03:43,989 --> 00:03:45,565
-- saçım sarı değil,

77
00:03:45,565 --> 00:03:46,766
fakat sarı siyahla güzel bir zıtlık oluştuyor.

78
00:03:46,766 --> 00:03:47,950
Saçım siyah. Fakat öyle yaparsam,

79
00:03:47,950 --> 00:03:49,713
ekranda göremezdiniz.

80
00:03:49,713 --> 00:03:51,970
Saçımı bu şekilde alsaydınız, ve size

81
00:03:51,970 --> 00:03:55,200
saç telimin kaç karbon atomu genişliğinde olduğunu sorsaydım

82
00:03:55,200 --> 00:03:58,467
Yani saç telimin bir kesitini alsaydınız, uzunluğuna değil,

83
00:03:58,467 --> 00:04:00,361
enine ve deseydim ki:

84
00:04:00,361 --> 00:04:03,255
Bu kaç karbon atomu genişliğindedir?

85
00:04:03,255 --> 00:04:07,049
Ve şöyle tahmin edebilirdiniz, Oh, Sal bana atomun çok küçük olduğunu zaten söyledin,

86
00:04:07,049 --> 00:04:09,150
dolayısıyla bin atom genişliğinde olabilir,

87
00:04:09,150 --> 00:04:10,484
ya da on bin, veya yüz bin,

88
00:04:10,484 --> 00:04:11,788
ve size hayır cevabını verirdim.

89
00:04:11,788 --> 00:04:14,249
Bir miyon atom genişliğinde.

90
00:04:14,249 --> 00:04:17,439
Veya bir milyon atomu saç telim genişliğine sığacak şekilde

91
00:04:17,439 --> 00:04:20,933
yan yana dizebilirsiniz.

92
00:04:20,933 --> 00:04:22,585
bu yaklaşık bir sayı,

93
00:04:22,585 --> 00:04:24,026
tam olarak bir milyon değil tabi ki,

94
00:04:24,026 --> 00:04:26,605
sadece size atomun ne kadar küçük olduğu hakkında bir fikir verebilmek için,

95
00:04:26,605 --> 00:04:28,441
Saçınızdan bir tel kopartın

96
00:04:28,441 --> 00:04:30,991
ve düşünün ki bu telin içine

97
00:04:30,991 --> 00:04:33,991
yan yana bir milyon tane atom koyuyorsunuz.

98
00:04:33,991 --> 00:04:37,037
Boyuna da değil enine

99
00:04:37,037 --> 00:04:39,175
Saçınızın bir telinin genişliğini bile görmek bu kadar zorken

100
00:04:39,175 --> 00:04:40,718
orada bir milyon tane karbon atomu olması,

101
00:04:40,718 --> 00:04:42,979
sadece buna alışın.

102
00:04:42,979 --> 00:04:48,092
Bu çok hoş bir şey

103
00:04:48,092 --> 00:04:49,026
ama biliyoruz ki

104
00:04:49,026 --> 00:04:51,375
bu karbonun en temel yapıtaşı,

105
00:04:51,375 --> 00:04:53,933
herhangi bir elementin en temel yapıtaşı.

106
00:04:53,933 --> 00:04:55,952
ve daha açık olan birşey var ki

107
00:04:55,952 --> 00:04:59,066
bu temel yapıtaşları birbirleriyle alakalı.

108
00:04:59,066 --> 00:05:02,556
Bir karbon atomu daha da küçük temel parçaçıklardan oluşur.

109
00:05:02,556 --> 00:05:07,469
Bir altın atomu daha da küçük temel parçaçıklardan oluşur.

110
00:05:07,469 --> 00:05:10,445
Ve bunlar tam olarak,

111
00:05:10,445 --> 00:05:12,759
bu daha küçük temel parçacıkların düzenine göre tanımlanır.

112
00:05:12,759 --> 00:05:14,087
Ve bu temel parçacıkların

113
00:05:14,087 --> 00:05:15,901
sayısını değiştirecek olsaydınız,

114
00:05:15,901 --> 00:05:17,844
bir elementin özelliklerini değiştirebiliyor olurdunuz,

115
00:05:17,844 --> 00:05:18,891
nasıl etkileştiğini,

116
00:05:18,891 --> 00:05:22,769
veya elementin bizzat kendisini değiştirmiş olurdunuz.

117
00:05:22,769 --> 00:05:25,144
Ve bunu biraz daha iyi anlayabilmek için,

118
00:05:25,144 --> 00:05:28,010
bu temel parçaçıklar hakkında biraz konuşalım.

119
00:05:28,010 --> 00:05:31,825
İşte proton.

120
00:05:31,825 --> 00:05:35,524
Ve aslında proton

121
00:05:35,524 --> 00:05:38,003
-- atom çekirdeğindeki proton sayısını tanımlar

122
00:05:38,003 --> 00:05:40,096
ve bunla ilgili birazdan konuşacağız --

123
00:05:40,096 --> 00:05:42,969
bu bir elementin ne olduğunu tanımlar.

124
00:05:42,969 --> 00:05:45,492
Yani bu elementi tanımlayan şeydir.

125
00:05:45,492 --> 00:05:47,333
buradaki periyodik tabloya bakarsanız,

126
00:05:47,333 --> 00:05:50,154
elementların atom numaralarına göre sıralandığını görürsünüz,

127
00:05:50,154 --> 00:05:51,575
ve atom numarası

128
00:05:51,575 --> 00:05:54,667
tam olarak elementdeki proton sayısını gösterir.

129
00:05:54,667 --> 00:05:58,667
Yani tanıma göre, hidrojenin 1 protonu vardır.

130
00:05:58,667 --> 00:06:02,800
Helyumun 2 protonu bulunur. Karbon 6 protona sahiptir.

131
00:06:02,800 --> 00:06:05,333
7 protonlu bir karbonunuz olamaz.

132
00:06:05,333 --> 00:06:07,172
Eğer olursa o azot olur,

133
00:06:07,172 --> 00:06:09,234
artık karbon olmaz.

134
00:06:09,234 --> 00:06:10,589
Oksijende 8 proton var. .

135
00:06:10,589 --> 00:06:12,673
Bir şekilde bir proton daha eklersek

136
00:06:12,673 --> 00:06:14,050
oksijen olmaktan çıkar

137
00:06:14,050 --> 00:06:18,333
ve flor olur. Yani proton sayısı elementi tanımlar.

138
00:06:18,333 --> 00:06:20,067
Elemente kimliğini verir.

139
00:06:20,067 --> 00:06:22,967
Ve atom numarası, protonların sayısı,

140
00:06:22,967 --> 00:06:25,447
protonların sayısı -- hatırlayın,

141
00:06:25,447 --> 00:06:27,674
bu üste yazılan sayıdır

142
00:06:27,674 --> 00:06:30,116
periyodik tablodaki elementlerin her biri için

143
00:06:30,116 --> 00:06:31,529
--- proton sayısı

144
00:06:31,529 --> 00:06:34,133
atom numarasına eşittir

145
00:06:34,133 --> 00:06:36,852
atom numarasına eşittir.

146
00:06:36,867 --> 00:06:38,861
Ve bu sayı yukarı konuyor çünkü bu

147
00:06:38,861 --> 00:06:42,221
bir elementin karakteristik özelliklerini belirler

148
00:06:42,221 --> 00:06:46,133
Atomun diğer iki birleşeni

149
00:06:46,133 --> 00:06:47,702
-- Tahminen şöyle diyoruz --

150
00:06:47,702 --> 00:06:55,123
elektron ve nötrondur.

151
00:06:55,123 --> 00:06:57,541
Ve kafanızda oluşturmaya başlayabileceğiniz model

152
00:06:57,541 --> 00:07:00,420
-- ve bu model, kimya boyunca göreceğimiz,

153
00:07:00,420 --> 00:07:02,833
biraz daha soyut

154
00:07:02,833 --> 00:07:04,821
ve hayal etmesi güç hale gelecek --

155
00:07:04,821 --> 00:07:06,548
fakat bunun hakkında düşünmenin bir yolu

156
00:07:06,548 --> 00:07:08,348
protonlarınız ve nötronlarınız var

157
00:07:08,348 --> 00:07:09,825
ve bunlar atomun merkezindeler

158
00:07:09,825 --> 00:07:11,600
Bunlar atomun çekirdeği.

159
00:07:11,600 --> 00:07:14,867
Örnek olarak biliyoruz ki karbonda 6 proton var.

160
00:07:14,867 --> 00:07:19,067
İşte bir, iki, üç, dört, beş, altı.

161
00:07:19,067 --> 00:07:22,385
Karbon 12, bu karbonun bir çeşididir

162
00:07:22,385 --> 00:07:24,200
ve 6 nötronu vardır.

163
00:07:24,200 --> 00:07:25,748
Farklı nötron sayıları olan

164
00:07:25,748 --> 00:07:28,021
karbon versiyonlarınız olabilir.

165
00:07:28,021 --> 00:07:30,113
Yani nötronlar değişebilir, rlektronlar değişebilir,

166
00:07:30,113 --> 00:07:31,733
halen aynı elemente sahip olursunuz.

167
00:07:31,733 --> 00:07:33,267
Protonlar değişemez.

168
00:07:33,267 --> 00:07:35,905
Protonu değiştirirseniz farklı bir element elde etmiş olursunuz.

169
00:07:35,905 --> 00:07:39,200
Şimdi bir karbon 12 çiziyorum.

170
00:07:39,200 --> 00:07:43,200
İşte bir, iki, üç, dört, beş, altı.

171
00:07:43,200 --> 00:07:46,487
Bu karbon 12 nin çekirdeği

172
00:07:46,487 --> 00:07:48,333
Bazen böyle yazılır.

173
00:07:48,333 --> 00:07:51,132
Bazen esasen

174
00:07:51,132 --> 00:07:53,831
proton sayısı da yazılır.

175
00:07:53,831 --> 00:07:56,133
Karbon 12 yazmamızın nedeni,

176
00:07:56,133 --> 00:07:58,677
-- gördüğünüz gibi 6 nötron saydım --

177
00:07:58,677 --> 00:08:00,379
bunun toplam olmasıdır.

178
00:08:00,379 --> 00:08:03,675
bunu toplam sayı olarak görebilirsiniz

179
00:08:03,675 --> 00:08:04,741
-- bunu görmenin bir yolu,

180
00:08:04,741 --> 00:08:06,405
ve ileride bu nüans farkına biraz daha iyi anlayacağız,

181
00:08:06,405 --> 00:08:07,770
-- bu atomun çekirdeğindeki toplam

182
00:08:07,770 --> 00:08:11,844
proton ve nötron sayısıdır.

183
00:08:11,844 --> 00:08:15,240
Ve tanım gereği bu karbonun atom numarası 6,

184
00:08:15,240 --> 00:08:16,628
fakat buraya tekrar yazabiliriz,

185
00:08:16,628 --> 00:08:18,596
sadece kendimize hatırlatabilmek için.

186
00:08:18,596 --> 00:08:21,342
Yani karbon atomunun merkezinde bu çekirdeğimiz var.

187
00:08:21,342 --> 00:08:24,863
Ve karbon 12, 6 proton ve 6 nötrona sahip.

188
00:08:24,863 --> 00:08:27,495
Karbonun bir diğer çeşidi ise karbon 14 ve bunda 6 proton, 8 nötron var.

189
00:08:27,495 --> 00:08:30,909
6 proton, dolayısıyla 8 nötron olmalı.

190
00:08:30,909 --> 00:08:32,467
Yani nötron sayısı değişebilir.

191
00:08:32,467 --> 00:08:34,610
Ama buradaki karbon 12

192
00:08:34,610 --> 00:08:36,842
ve karbon 12 nötr ise

193
00:08:36,842 --> 00:08:40,665
ve birazdab bu kelime hakkında da biraz nüans vereceğim

194
00:08:40,665 --> 00:08:43,200
eğer nötr ise 6 elektronu olur

195
00:08:43,200 --> 00:08:45,400
İşte 6 tane elektron çiziyorum.

196
00:08:45,400 --> 00:08:49,467
bir, iki, üç, dört, beş, altı.

197
00:08:49,467 --> 00:08:51,836
Ve bir yolu, -- elektronlar ve çekirdel arasındaki ilişki

198
00:08:51,836 --> 00:08:54,634
hakkında düşünmenin

199
00:08:54,634 --> 00:08:56,892
belki de ilk yolu

200
00:08:56,892 --> 00:08:58,846
elektronları çevrede,

201
00:08:58,846 --> 00:09:00,835
çekirdeğin çevresinde dolaşıyor

202
00:09:00,835 --> 00:09:02,956
olarak hayal etmektir.

203
00:09:02,956 --> 00:09:04,692
Bir model de onları çekirdeğin

204
00:09:04,692 --> 00:09:06,700
etrafında yörüngede olarak düşünmektedir,

205
00:09:06,700 --> 00:09:08,000
ki bu çok da doğru değildir.

206
00:09:08,000 --> 00:09:10,499
Onlar, örneğin güneşin etrafındaki bir gezegen gibi

207
00:09:10,499 --> 00:09:11,660
yörüngede dolaşmazlar.

208
00:09:11,660 --> 00:09:13,749
Ama bu güzel bir başlama noktası.

209
00:09:13,749 --> 00:09:16,267
Bir başka yol ise onları çekirdeğin etrafında zıplıyor olarak

210
00:09:16,267 --> 00:09:18,691
hayal etmek ya da uğulduyorlarmış gibi.

211
00:09:18,691 --> 00:09:19,956
Ve bunun nedeni

212
00:09:19,956 --> 00:09:22,073
bu seviyede gerçekte olanın çok ilginç bir hal almazı,

213
00:09:22,073 --> 00:09:23,544
ve elektronun gerçekten ne yapıyor olduğunu anlamak için

214
00:09:23,544 --> 00:09:26,408
aslında quantim fiziği almamız gerekir.

215
00:09:26,408 --> 00:09:29,190
Fakat kafanızdaki ilk zihinsel model

216
00:09:29,190 --> 00:09:32,400
carbon 12 atomunun merkezinde

217
00:09:32,400 --> 00:09:34,067
çekirdeği olduğudur.

218
00:09:34,067 --> 00:09:36,644
Tam burada da çekirdek var.

219
00:09:36,644 --> 00:09:40,733
Ve bu elektronlar da çekirdeğin etrafında zıplıyorlar.

220
00:09:40,733 --> 00:09:43,009
Bu elektronların zıplayıp

221
00:09:43,009 --> 00:09:45,135
gitmemelerinin sebebi ise

222
00:09:45,135 --> 00:09:47,200
çekirdeğe bir şekilde bağlı olmaları

223
00:09:47,200 --> 00:09:49,308
ve atomun bir parçası olmaları,

224
00:09:49,308 --> 00:09:54,579
bunun sebebi protonların pozitif yüke,

225
00:09:54,579 --> 00:09:57,918
elektronların negatif yüke sahip olması.

226
00:09:57,918 --> 00:10:02,477
Ve bu bu temel parçacıkların temel özelliği.

227
00:10:02,477 --> 00:10:03,620
Bir yükün bir etiketin dışında ne anlam ifade

228
00:10:03,620 --> 00:10:05,467
ettiğini düşünmeye başladığınızda

229
00:10:05,467 --> 00:10:06,867
işler oldukça derinleşmeye başlar.

230
00:10:06,867 --> 00:10:08,400
Fakat bu konuda bildiğimiz şey,

231
00:10:08,400 --> 00:10:10,697
elektromanyetik güçten bahsettiğimizde

232
00:10:10,697 --> 00:10:13,146
zıt yüklerin birbirini çektiğidir.

233
00:10:13,146 --> 00:10:14,959
Bunu düşünmenin en kolay yolu

234
00:10:14,959 --> 00:10:16,546
protonlar ve elektronlar

235
00:10:16,546 --> 00:10:18,133
farklı yüklere sahip olduklarından

236
00:10:18,133 --> 00:10:20,129
birbirlerini çekerler.

237
00:10:20,129 --> 00:10:21,457
Nötronlar yüksüzdürler

238
00:10:21,457 --> 00:10:25,088
ve sadece çekirdekte öylece dururlar,

239
00:10:25,088 --> 00:10:28,579
belirli elementlerin atomları için

240
00:10:28,579 --> 00:10:33,154
özellikler üzerinde belirli bir seviyede etkileri yoktur.

241
00:10:33,154 --> 00:10:35,005
Ama elektronların uçup

242
00:10:35,005 --> 00:10:36,818
gitmemelerinin sebebi

243
00:10:36,818 --> 00:10:38,600
çekiliyor olmalarıdır.

244
00:10:38,600 --> 00:10:42,333
Çekirdeğe doğru çekilmektedirler.

245
00:10:42,333 --> 00:10:45,067
Ve inanılmaz derecede yüksek hızlara sahiptirler

246
00:10:45,067 --> 00:10:47,140
-- gerçekten de zordur --

247
00:10:47,140 --> 00:10:48,446
yine burada

248
00:10:48,446 --> 00:10:51,546
elektronun ne yapıyor olduğunu

249
00:10:51,546 --> 00:10:52,570
konuşmaya başladığımızda

250
00:10:52,570 --> 00:10:54,164
fiziğin ilginç bir kısmına dokunmaya başlıyoruz.

251
00:10:54,164 --> 00:10:55,946
-- fakat bu kadarı yeter --

252
00:10:55,946 --> 00:10:56,842
tahmin ediyorum ki

253
00:10:56,842 --> 00:10:57,924
çekirdeğin etrafında zıplarken

254
00:10:57,924 --> 00:11:00,733
neden üzerine düşmediğini sorabilirsiniz.

255
00:11:00,733 --> 00:11:02,867
Herhalde bu bunu düşünmenin bir yolu.

256
00:11:02,867 --> 00:11:08,123
İşte burada bahsettiğim karbon 12

257
00:11:08,123 --> 00:11:09,769
proton sayısıyla belirlenmiş.

258
00:11:09,769 --> 00:11:12,403
Oksijen ise 8 protona sahip olmasıyla tanımlanacaktır.

259
00:11:12,403 --> 00:11:16,467
Elektronlar başka elektronlarla etkileşime girebilirler.

260
00:11:16,467 --> 00:11:18,650
Farklı atomlar tarafında alınabilirler.

261
00:11:18,650 --> 00:11:21,025
Ve bu kimya hakkındaki anlayışımızın

262
00:11:21,025 --> 00:11:23,271
büyük kısmını oluşturur.

263
00:11:23,271 --> 00:11:25,995
Bu atomun ya da belirli bir elementin

264
00:11:25,995 --> 00:11:27,600
ne kadar elektronu olduğuna bağlıdır.

265
00:11:27,600 --> 00:11:29,467
Bu elektronların nasıl düzenlendiği

266
00:11:29,467 --> 00:11:33,867
ya da başka elementlerin ya da aynı elementin diğer atomlarının

267
00:11:33,867 --> 00:11:36,018
elektronlarının nasıl düzenlendiğine bağlıdır.

268
00:11:36,018 --> 00:11:41,267
Bir elementin atomunun aynı elementin başka atomuyla nasıl tepki vereceğini yada başka bir elementin atomuyla

269
00:11:46,733 --> 00:11:49,695
birleşip ya da birleşmeyeceğini birbirlerini çekip ya da iteceklerini düşünmeye başlayabiliriz.

270
00:11:52,200 --> 00:11:53,420
Örnek olarak, bunu daha sonra öğreneceğiz, bir atomun bir yerde karbondan herhangi bir nedenle elektron çekebilir

271
00:12:02,733 --> 00:12:05,552
Bazı belirli elementlerin atomlarının daha fazla elektrona eğilimli oldukları hakkında konuşacağız.

272
00:12:13,723 --> 00:12:15,218
Atom karbonda elektron aldıktan sonra karbonda proton sayısından az elektron olacak

273
00:12:21,831 --> 00:12:25,138
Yani 5 elektron ve 6 protonu olacak.

274
00:12:25,138 --> 00:12:27,800
Ve biz de net bir pozitif yük elde edeceğiz.

275
00:12:27,800 --> 00:12:30,039
Bu ilk yaptığım karbon 12de

276
00:12:30,039 --> 00:12:34,267
6 proton ve altı nötron vardı ve yük iptal edilmişti.

277
00:12:34,267 --> 00:12:36,553
Ama bir elektron kaybettiğinde 5 tanesi kaldı ve net bir pozitif yük elde etti.

278
00:12:38,933 --> 00:12:40,785
Bunlar hakkında kimya bölümünde daha fazla konuşacağız

279
00:12:42,867 --> 00:12:44,302
Umarım ki bu kadar güzel bir başlangıç için memnunsunuzdur.

280
00:12:46,133 --> 00:12:51,800
Bu temel yerleşime atom dendiğini

281
00:12:53,118 --> 00:12:54,920
ve bu temel yerleşimin de daha fazla temelden oluştuğunu

282
00:12:58,667 --> 00:13:00,867
ve bunların da atom özelliklerini değiştirmek için yar değiştirdiklerini hatta atomlar arası geçiş yaptığını öğrenmişsinizdir.