WEBVTT 00:00:03.002 --> 00:00:05.867 My ludzie wiemy od tysięcy lat, obserwując otaczające nas środowisko 00:00:07.207 --> 00:00:10.333 że istnieją różne substancje, i substancje te mają różne właściwości 00:00:11.954 --> 00:00:14.745 Mają nie tylko różne właściwości; jedne mogą odbijać światło w specyficzny sposób, lub nie odbijać go wcale NOTE Paragraph 00:00:17.601 --> 00:00:20.457 Mogą mieć konkretny kolor, mieć określoną temperaturę; być cieczą, gazem lub ciałem stałym 00:00:22.108 --> 00:00:24.867 Możemy również zacząć obserwować jak reagują ze sobą w określonych warunkach 00:00:27.663 --> 00:00:31.477 oto zdjęcia niektórych z tych substancji. Tutaj jest węgiel, a tu jest on w postaci grafitu 00:00:31.477 --> 00:00:36.069 Tutaj jest ołów, a tutaj złoto 00:00:38.719 --> 00:00:41.369 Wszystkie z tych które narysowałem -- których obrazki pokazałem 00:00:41.369 --> 00:00:45.453 Wszystkie są w stanie stałym, ale również wiemy, że 00:00:47.395 --> 00:00:49.338 wygląda, że jest też kilka rodzajów gazów, kilka rodzajów cząsteczek gazów 00:00:49.338 --> 00:00:52.210 i zależnie od tego na jaki rodzaj cząsteczek gazu patrzymy 00:00:55.079 --> 00:00:57.948 czy jest to węgiel, tlen czy azot, wydaje się, że mają różne własności. 00:00:57.948 --> 00:00:59.425 Są takie inne rzeczy, które mogą być ciekłe 00:00:59.425 --> 00:01:02.082 a nawet jeżeli podniesiemy temperaturę odpowiednio wysoko dla tych rzeczy, 00:01:02.082 --> 00:01:05.018 jeśli ogrzejemy odpowiednio mocno złoto czy ołów 00:01:05.018 --> 00:01:06.503 mogą stać się ciekłe. 00:01:06.503 --> 00:01:09.841 A jeśli - jeśli spalimy ten węgiel, 00:01:09.841 --> 00:01:12.076 nadamy mu stan gazowy, 00:01:12.076 --> 00:01:13.351 możemy go wypuścić do atmosfery, 00:01:13.351 --> 00:01:14.702 możemy zniszczyć jego strukturę. 00:01:14.702 --> 00:01:17.271 Są to więc rzeczy, które my wszyscy 00:01:17.271 --> 00:01:20.585 które ludzkość obserwowała przez tysiące lat. 00:01:20.585 --> 00:01:22.452 Ale to prowadzi do naturalnego pytania, 00:01:22.452 --> 00:01:24.226 które zwykło mieć podtekst filozoficzny, 00:01:24.226 --> 00:01:26.405 teraz możemy odpowiedzieć na nie trochę lepiej, 00:01:26.405 --> 00:01:30.898 i to pytanie, czy jeśli będziemy rozkładać węgiel 00:01:30.898 --> 00:01:33.518 na coraz to mniejsze i mniejsze kawałki, 00:01:33.518 --> 00:01:35.554 czy istnieje jakiś najmniejszy, 00:01:35.554 --> 00:01:39.867 jakaś najmniejsza jednostka tego, tej substancji 00:01:39.867 --> 00:01:43.166 która nadal ma własności węgla? 00:01:43.166 --> 00:01:45.256 I czy jeśli jakoś rozbijemy ją jeszcze bardziej 00:01:45.256 --> 00:01:48.390 czy straci ona własności węgla? 00:01:48.390 --> 00:01:50.354 A odpowiedź brzmi: istnieje. 00:01:50.354 --> 00:01:52.200 Żeby dodać nieco terminologii, 00:01:52.200 --> 00:01:56.156 nazywamy te substancje, czyste substancje 00:01:56.156 --> 00:01:59.025 które mają określone własności w pewnych temperaturach 00:01:59.025 --> 00:02:01.185 i reagują w określony sposób, 00:02:01.185 --> 00:02:05.291 Nazywamy je pierwiastkami 00:02:05.291 --> 00:02:08.729 Węgiel jest pierwiastkiem, ołów jest pierwiastkiem, złoto jest pierwiastkiem. 00:02:08.729 --> 00:02:10.400 Ktoś mógłby powiedzieć, że woda jest pierwiastkiem, 00:02:10.400 --> 00:02:14.221 a historycznie ludzie odnosili się do wody jako pierwiastka, 00:02:14.221 --> 00:02:17.892 dziś wiemy, że woda składa się z bardziej podstawowych części. 00:02:17.892 --> 00:02:20.405 Składa się z tlenu i wodoru, 00:02:20.405 --> 00:02:25.014 a wszystkie pierwiastki są zawarte tu 00:02:25.014 --> 00:02:27.758 w naszym układzie okresowym. 00:02:27.758 --> 00:02:29.374 C oznacza węgiel 00:02:29.374 --> 00:02:30.400 pokażę kilka, które 00:02:30.400 --> 00:02:32.379 są bardzo ważne dla ludzkości 00:02:32.379 --> 00:02:35.502 ale z czasem zapewne oswoicie się z wszystkimi. 00:02:35.502 --> 00:02:39.148 To jest tlen, to jest azot, to jest krzem. 00:02:39.148 --> 00:02:42.867 To -- Au symbolizuje złoto. To jest ołów 00:02:42.867 --> 00:02:51.995 A najbardziej podstawową jednostką każdego z tych pierwiastków jest atom. 00:02:51.995 --> 00:02:54.559 Więc jeśli byśmy drążyli coraz głębiej, 00:02:54.559 --> 00:02:57.079 oddzielali co raz mniejsze i mniejsze kawałki od tego, 00:02:57.079 --> 00:02:59.415 ostatecznie doszlibyśmy do atomu węgla. 00:02:59.415 --> 00:03:00.755 Robiąc to samo tutaj, 00:03:00.755 --> 00:03:02.536 w końcu dotarlibyśmy do atomu złota. 00:03:02.536 --> 00:03:03.991 To samo tu, 00:03:03.991 --> 00:03:05.856 i dotarlibyśmy do tych mikroskopijnie małych 00:03:05.856 --> 00:03:07.758 -- brakuje mi lepszych słów -- cząstek 00:03:07.758 --> 00:03:09.185 którą nazywamy atomem ołowiu. 00:03:09.185 --> 00:03:11.239 I nie moglibyśmy rozbić tego bardziej 00:03:11.239 --> 00:03:13.597 żeby nazywać to ołowiem 00:03:13.597 --> 00:03:17.043 żeby nadal miało własności ołowiu. 00:03:17.043 --> 00:03:18.330 A żeby nakreślić wam ideę 00:03:18.330 --> 00:03:21.193 -- mam problemy z wyobrażeniem sobie tego -- 00:03:21.193 --> 00:03:24.040 jak niewiarygodnie małe są atomy, 00:03:24.040 --> 00:03:25.901 Naprawdę, niewyobrażalnie małe. 00:03:25.901 --> 00:03:27.555 Na przykład więc węgiel. 00:03:27.555 --> 00:03:29.379 Moje włosy składają się głownie z węgla. 00:03:29.379 --> 00:03:31.882 W sumie, większość mnie składa się z węgla. 00:03:31.882 --> 00:03:35.912 Tak naprawdę wszystkie żywe stworzenia składają się głównie z węgla. 00:03:35.912 --> 00:03:40.533 Więc jeśli wziąć włos, to składa się on z węgla. 00:03:40.533 --> 00:03:42.231 Mój włos jest w większości węglem. 00:03:42.231 --> 00:03:43.989 Więc jeśli go tu narysuję 00:03:43.989 --> 00:03:45.565 -- moje włosy nie są żółte 00:03:45.565 --> 00:03:46.766 ale ten kolor kontrastuje fajnie z czarnym. 00:03:46.766 --> 00:03:47.950 Moje włosy są czarne, ale jeśli takie bym narysował, 00:03:47.950 --> 00:03:49.713 nie zobaczylibyście ich na tym tle. 00:03:49.713 --> 00:03:51.970 Więc jeśli wziąłbym mój włos i spytał was 00:03:51.970 --> 00:03:55.200 na ile atomów szeroki jest mój włos? 00:03:55.200 --> 00:03:58.467 Więc jeśli patrzeć na przekrój mojego włosa, nie na długość, 00:03:58.467 --> 00:04:00.361 tylko na grubość i zapytać 00:04:00.361 --> 00:04:03.255 ile atomów węgli się tu mieści? 00:04:03.255 --> 00:04:07.049 Możecie więc zgadywać, hej, Sal, powiedziałeś mi już że są bardzo małe 00:04:07.049 --> 00:04:09.150 więc że jest ich tu tysiąc, 00:04:09.150 --> 00:04:10.484 dziesięć tysięcy, czy może sto tysięcy, 00:04:10.484 --> 00:04:11.788 a ja bym odpowiedział: nie! 00:04:11.788 --> 00:04:14.249 Jest tu milion atomów węgla. 00:04:14.249 --> 00:04:17.439 Więc można ułożyć obok siebie milion atomów węgla 00:04:17.439 --> 00:04:20.933 obok siebie na grubość przeciętnego ludzkiego włosa. 00:04:20.933 --> 00:04:22.585 Jest to oczywiście przybliżenie, 00:04:22.585 --> 00:04:24.026 nie dokładnie milion 00:04:24.026 --> 00:04:26.605 ale daje nam to poczucie jak mały jest atom. 00:04:26.605 --> 00:04:28.441 Wiecie, wyrwijcie włos z głowy 00:04:28.441 --> 00:04:30.991 i wyobraźcie sobie układanie miliona rzeczy obok siebie 00:04:30.991 --> 00:04:33.991 jedna obok drugiej 00:04:33.991 --> 00:04:37.037 w poprzek włosa, nie długość włosa, a grubość włosa. 00:04:37.037 --> 00:04:39.175 Ciężko jest w ogóle zauważyć włos na grubość. 00:04:39.175 --> 00:04:40.718 A zmieściłby się tam milion atomów węgla, 00:04:40.718 --> 00:04:42.979 po prostu w poprzek. 00:04:42.979 --> 00:04:48.092 Fajnie teraz byłoby, co jest interesujące samo przez się 00:04:48.092 --> 00:04:49.026 -- wiemy, że 00:04:49.026 --> 00:04:51.375 jest najbardziej podstawowy budulec węgla, 00:04:51.375 --> 00:04:53.933 , ten najbardziej podstawowy budulec każdego atomu. 00:04:53.933 --> 00:04:55.952 Ale, co ciekawsze, te podstawowe "cegiełki" 00:04:55.952 --> 00:04:59.066 są ze sobą powiązane. 00:04:59.066 --> 00:05:02.556 Atom węgla zbudowany jest z jeszcze bardziej podstawowych cząstek. 00:05:02.556 --> 00:05:07.469 Atom złota jest zbudowany z jeszcze bardziej podstawowych cząstek 00:05:07.469 --> 00:05:10.445 Są one tan naprawdę zbudowane przez 00:05:10.445 --> 00:05:12.759 przez układy tych jeszcze bardziej podstawowych cząstek 00:05:12.759 --> 00:05:14.087 Więc jeśli zmienić 00:05:14.087 --> 00:05:15.901 liczbę tych podstawowych cząstek, 00:05:15.901 --> 00:05:17.844 można zmienić własności pierwiastka, 00:05:17.844 --> 00:05:18.891 to jak reaguje, 00:05:18.891 --> 00:05:22.769 czy nawet zamienić sam pierwiastek. 00:05:22.769 --> 00:05:25.144 Aby zrozumieć to nieco lepiej 00:05:25.144 --> 00:05:28.010 pomówmy nieco o tych podstawowych cząstkach. 00:05:28.010 --> 00:05:31.825 Mamy więc proton 00:05:31.825 --> 00:05:35.524 A proton de facto definiuje 00:05:35.524 --> 00:05:38.003 -- liczba protonów w jądrze atomu 00:05:38.003 --> 00:05:40.096 będę mówił o jądrze za sekundę -- 00:05:40.096 --> 00:05:42.969 jest tym co definiuje pierwiastek. 00:05:42.969 --> 00:05:45.492 To jest właśnie tym co określa pierwiastek. 00:05:45.492 --> 00:05:47.333 Jeśli więc spojrzymy na układ okresowy tutaj, 00:05:47.333 --> 00:05:50.154 widzimy pierwiastki ułożone według liczby atomowej, 00:05:50.154 --> 00:05:51.575 a liczba atomowa jest po prostu 00:05:51.575 --> 00:05:54.667 liczbą protonów w pierwiastku. 00:05:54.667 --> 00:05:58.667 Więc, z definicji, wodór ma jeden proton 00:05:58.667 --> 00:06:02.800 Hel ma dwa. Węgiel ma sześć protonów. 00:06:02.800 --> 00:06:05.333 Nie ma węgla z siedmioma protonami, 00:06:05.333 --> 00:06:07.172 jeśli taki stworzymy, będzie azotem, 00:06:07.172 --> 00:06:09.234 a nie węglem. 00:06:09.234 --> 00:06:10.589 Tlen ma osiem protonów, 00:06:10.589 --> 00:06:12.673 więc jeśli jakoś dodamy tu jeszcze jeden, 00:06:12.673 --> 00:06:14.050 nie będzie to już tlen, 00:06:14.050 --> 00:06:18.333 tylko fluor. Definiuje więc ona pierwiastek. 00:06:18.333 --> 00:06:20.067 Liczba atomowa definiuje pierwiastek. 00:06:20.067 --> 00:06:22.967 A liczba atomowa, liczba protonów, 00:06:22.967 --> 00:06:25.447 liczba protonów -- i pamiętajcie, 00:06:25.447 --> 00:06:27.674 to ta liczba zapisana tu na górze każdego 00:06:27.674 --> 00:06:30.116 z pierwiastków zapisanych w układzie 00:06:30.116 --> 00:06:31.529 -- liczba protonów 00:06:31.529 --> 00:06:34.133 jest równa liczbie atomowej. 00:06:34.133 --> 00:06:36.852 Liczba protonów jest równa liczbie atomowej. 00:06:36.867 --> 00:06:38.861 I zapisuje się ją tu z góry, ponieważ 00:06:38.861 --> 00:06:42.221 definiuje ona własności pierwiastka. 00:06:42.221 --> 00:06:46.133 Dwa inne składniki atomu 00:06:46.133 --> 00:06:47.702 --wydaje mi się że możemy je tak nazwać -- 00:06:47.702 --> 00:06:55.123 to elektron i neutron. 00:06:55.123 --> 00:06:57.541 A model, który możecie zacząć sobie wyobrażać w głowach 00:06:57.541 --> 00:07:00.420 --i ten model, zagłębiając się w chemię zobaczymy 00:07:00.420 --> 00:07:02.833 że stanie się nieco bardziej abstrakcyjny 00:07:02.833 --> 00:07:04.821 i naprawdę ciężki do wyobrażenia -- 00:07:04.821 --> 00:07:06.548 ale sposób myślenia o tym jest taki, 00:07:06.548 --> 00:07:08.348 że mamy protony i neutrony, które są 00:07:08.348 --> 00:07:09.825 w centrum atomu. 00:07:09.825 --> 00:07:11.600 Są one jądrem atomu. 00:07:11.600 --> 00:07:14.867 Więc na przykład, węgiel, jak wiemy, ma sześć protonów. 00:07:14.867 --> 00:07:19.067 Więc jeden, drugi, trzeci, czwarty, piąty, szósty. 00:07:19.067 --> 00:07:22.385 Węgiel C12, czyli taka wersja węgla, posiada także 00:07:22.385 --> 00:07:24.200 sześć neutronów. 00:07:24.200 --> 00:07:25.748 Istnieją róże wersje węgla, 00:07:25.748 --> 00:07:28.021 które różnią się między sobą liczbą neutronów. 00:07:28.021 --> 00:07:30.113 Więc liczba neutronów może się zmieniać, liczba elektronów może się zmieniać, 00:07:30.113 --> 00:07:31.733 a pierwiastek zostaje ten sam. 00:07:31.733 --> 00:07:33.267 Liczba protonów nie może się zmieniać. 00:07:33.267 --> 00:07:35.905 Jeśli zmienimy liczbę protonów, otrzymamy inny pierwiastek. 00:07:35.905 --> 00:07:39.200 Narysuję więc jądro węgla C12. 00:07:39.200 --> 00:07:43.200 Więc jeden, dwa, trzy, cztery, pięć, sześć. 00:07:43.200 --> 00:07:46.487 Mamy więc tu jądro węgla C12. 00:07:46.487 --> 00:07:48.333 Czasem będzie zapisywany on tak. 00:07:48.333 --> 00:07:51.132 A czasem zapisuje się również liczbę 00:07:51.132 --> 00:07:53.831 protonów. 00:07:53.831 --> 00:07:56.133 Powodem, dla którego zapisujemy go jako węgiel C12 -- 00:07:56.133 --> 00:07:58.677 wiecie, naliczyłem sześc neutronów -- 00:07:58.677 --> 00:08:00.379 jest fakt, że suma, -- 00:08:00.379 --> 00:08:03.675 możemy patrzeć na to jako na zsumowaną liczbę 00:08:03.675 --> 00:08:04.741 -- jeden punkt ukazania tego 00:08:04.741 --> 00:08:06.405 dodamy mu nieco niuansów w przyszłości 00:08:06.405 --> 00:08:07.770 -- jest taki, że to zsumowana liczba 00:08:07.770 --> 00:08:11.844 protonów i neutronów w jądrze atomu. 00:08:11.844 --> 00:08:15.240 Więc ten węgiel ma z definicji liczbę atomową równą sześć, 00:08:15.240 --> 00:08:16.628 ale możemy ją sobie tu zapisać jeszcze raz tutaj, 00:08:16.628 --> 00:08:18.596 tak dla przypomnienia. 00:08:18.596 --> 00:08:21.342 Więc w centrum atomu węgla mamy to jądro. 00:08:21.342 --> 00:08:24.863 I węgiel C12 ma sześć protonów i sześc neutronów. 00:08:24.863 --> 00:08:27.495 Inna wersja węgla, węgiel C14 nadal będzie 00:08:27.495 --> 00:08:30.909 miał sześc protonów, ale neutronów będzie miał już osiem. 00:08:30.909 --> 00:08:32.467 Liczba neutronów może się więc zmieniać, 00:08:32.467 --> 00:08:34.610 lecz mamy tu węgiel C12. 00:08:34.610 --> 00:08:36.842 I jeśli jest on obojętny -- 00:08:36.842 --> 00:08:40.665 za sekundę wyjaśnię odrobinę co oznacza to słowo-- 00:08:40.665 --> 00:08:43.200 Jeśli jest obojętny będzie również miał sześć elektronów. 00:08:43.200 --> 00:08:45.400 Narysuję więc te elektrony. 00:08:45.400 --> 00:08:49.467 Pierwszy, drugi, trzeci, czwarty, piąty, szósty. 00:08:49.467 --> 00:08:51.836 I pewien sposób -- może jest to pierwsza zasada 00:08:51.836 --> 00:08:54.634 myślenia o relacjach 00:08:54.634 --> 00:08:56.892 między elektronami i jądrem -- 00:08:56.892 --> 00:08:58.846 możecie sobie wyobrazić elektrony 00:08:58.846 --> 00:09:00.835 poruszające się wokół, 00:09:00.835 --> 00:09:02.956 latające bezładnie wokół jądra. 00:09:02.956 --> 00:09:04.692 Pewien model myślenia to elektrony 00:09:04.692 --> 00:09:06.700 orbitujące wokół jądra, 00:09:06.700 --> 00:09:08.000 ale to nie do końca prawda. 00:09:08.000 --> 00:09:10.499 Nie orbitują jak planety, na przykład, 00:09:10.499 --> 00:09:11.660 wokół Słońca. 00:09:11.660 --> 00:09:13.749 Ale to dobry początek. 00:09:13.749 --> 00:09:16.267 Inną sprawą jest to że tak jakby skaczą wokół jądra 00:09:16.267 --> 00:09:18.691 czy latają bezładnie wokół jądra. 00:09:18.691 --> 00:09:19.956 A to przez to że 00:09:19.956 --> 00:09:22.073 rzeczywistość staje się bardzo dziwna na tym poziomie, 00:09:22.073 --> 00:09:23.544 tak na prawdę trzeba by użyć fizyki kwantowej, 00:09:23.544 --> 00:09:26.408 żeby zrozumieć czemu elektron tak się zachowuje. 00:09:26.408 --> 00:09:29.190 Ale pierwszy wyobrażony model w waszych głowach, w centrum 00:09:29.190 --> 00:09:32.400 tego atomu, atomu węgla C12, 00:09:32.400 --> 00:09:34.067 znajduje się jądro. 00:09:34.067 --> 00:09:36.644 Tu znajduje się jądro. 00:09:36.644 --> 00:09:40.733 A te elektrony latają we wszystkie strony wokół jądra. 00:09:40.733 --> 00:09:43.009 A powodem dla którego elektrony te 00:09:43.009 --> 00:09:45.135 po prostu nie odlecą od jądra, 00:09:45.135 --> 00:09:47.200 czemu są z nim tak jakby związane 00:09:47.200 --> 00:09:49.308 i tworzą część atomu, 00:09:49.308 --> 00:09:54.579 jest fakt, że protony mają ładunek dodatni. 00:09:54.579 --> 00:09:57.918 a elektrony ładunek ujemny. 00:09:57.918 --> 00:10:02.477 I jest to jedna z właściwości tych podstawowych 00:10:02.477 --> 00:10:03.620 cząstek, jeśli zaczniecie się zastanawiać 00:10:03.620 --> 00:10:05.467 czym jest ładunek nie licząc bycia "etykietką", 00:10:05.467 --> 00:10:06.867 zaczynamy zachodzić dość głęboko. 00:10:06.867 --> 00:10:08.400 Ale jedną rzeczą, którą wiemy, 00:10:08.400 --> 00:10:10.697 gdy mówimy o sile elektromagnetycznej 00:10:10.697 --> 00:10:13.146 jest to, że różnoimienne ładunki się przyciągają. 00:10:13.146 --> 00:10:14.959 Więc najlepiej myśleć o tym w ten sposób: 00:10:14.959 --> 00:10:16.546 protony i elektrony, 00:10:16.546 --> 00:10:18.133 jako że posiadają rożne ładunki, 00:10:18.133 --> 00:10:20.129 przyciągają się do siebie. 00:10:20.129 --> 00:10:21.457 Neutrony są obojętne, 00:10:21.457 --> 00:10:25.088 więc sobie po prostu siedzą w jądrze, 00:10:25.088 --> 00:10:28.579 i mają pewien wpływ na własności 00:10:28.579 --> 00:10:33.154 niektórych pierwiastków. 00:10:33.154 --> 00:10:35.005 Ale powodem dlaczego elektrony 00:10:35.005 --> 00:10:36.818 nie latają sobie ot tak wszędzie 00:10:36.818 --> 00:10:38.600 jest to, że są przyciągane. 00:10:38.600 --> 00:10:42.333 Są przyciągane w kierunku jądra. 00:10:42.333 --> 00:10:45.067 Mają tez niewiarygodnie dużą prędkość -- 00:10:45.067 --> 00:10:47.140 jest to ciężkie do 00:10:47.140 --> 00:10:48.446 -- zaczynamy znowu dotykać 00:10:48.446 --> 00:10:51.546 bardzo dziwnej części fizyki, 00:10:51.546 --> 00:10:52.570 gdy zaczynami mówić o tym 00:10:52.570 --> 00:10:54.164 co tak naprawdę robia elektrony 00:10:54.164 --> 00:10:55.946 -- ale wystarczy-- 00:10:55.946 --> 00:10:56.842 Zdaje mi się że możemy poprostu powiedzieć 00:10:56.842 --> 00:10:57.924 że skaczą w tę i we w tę wystarczająco mocno, 00:10:57.924 --> 00:11:00.733 żeby nie spadaść na jądro. 00:11:00.733 --> 00:11:02.867 Wydaje mi się, że jest to pewien sposób myślenia o tym. 00:11:02.867 --> 00:11:08.123 I jak wspomniałem, węgiel C12 jest zdefiniowany 00:11:08.123 --> 00:11:09.769 przez liczbę protonów. 00:11:09.769 --> 00:11:12.403 Tlen z definicji posiada osiem protonów. 00:11:12.403 --> 00:11:16.467 Ale znowu, elektrony mogą oddziaływać z innymi elektronami. 00:11:16.467 --> 00:11:18.650 Mogą być zabierane przez inne atomy. 00:11:18.650 --> 00:11:21.025 A to w sumie pozwala 00:11:21.025 --> 00:11:23.271 zrozumieć dużą część chemii. 00:11:23.271 --> 00:11:25.995 Zależy to od tego ile elektronów ma atom 00:11:25.995 --> 00:11:27.600 lub pierwiastek, 00:11:27.600 --> 00:11:29.467 i od tego, jak są skonfigurowane, 00:11:29.467 --> 00:11:33.867 i jak są skonfigurowane elektrony innych pierwiastków 00:11:33.867 --> 00:11:36.018 czy też elektrony innych atomów tego samego pierwiastka. 00:11:36.018 --> 00:11:41.267 Możemy zacząć przewidywać jak atom jednego rodzaju 00:11:41.267 --> 00:11:43.333 będzie reagował z innym atomem tego samego pierwiastka 00:11:43.333 --> 00:11:46.733 lub innego pierwiastka -- jak będzie reagować, 00:11:46.733 --> 00:11:49.695 czy mogą się połączyć, czy też nie, czy będą się przyciągać 00:11:49.695 --> 00:11:52.200 czy odpychać od innych pierwiastków. 00:11:52.200 --> 00:11:53.420 Jest to więc przykład, 00:11:53.420 --> 00:11:56.300 a nauczymy się o wiele więcej o tym w przyszłości: 00:11:56.300 --> 00:12:00.144 możliwe jest, żeby inny atom 00:12:00.144 --> 00:12:02.723 zabrał elektron węglowi 00:12:02.733 --> 00:12:05.552 z powodu -- 00:12:05.552 --> 00:12:10.338 a będziemy mówić o pewnych atomach niektórych pierwiastków 00:12:10.338 --> 00:12:13.723 które przyciągają elektrony mocniej od innych 00:12:13.723 --> 00:12:15.218 Więc na przykład, jeden z nich 00:12:15.218 --> 00:12:17.160 może zabrać elektron z atomu węgla, 00:12:17.160 --> 00:12:19.230 i wtedy ten węgiel będzie miał 00:12:19.230 --> 00:12:21.831 mniej elektronów niż protonów, 00:12:21.831 --> 00:12:25.138 więc będzie miał pięć elektronów i sześć protonów 00:12:25.138 --> 00:12:27.800 I wtedy będzie miał on ładunek dodatni. 00:12:27.800 --> 00:12:30.039 Więc ten węgiel C12, w pierwotnej wersji 00:12:30.039 --> 00:12:34.267 miał sześć protonów i sześć elektronów, więc ładunki się niwelowały. 00:12:34.267 --> 00:12:36.553 Jeśli straci on elektron, będzie ich tylko pięć 00:12:36.553 --> 00:12:38.933 i wtedy będzie miał on ładunek dodatni. 00:12:38.933 --> 00:12:40.785 Będziemy mówić o tym więcej 00:12:40.785 --> 00:12:42.867 na dalszych nagraniach z cyklu chemii, 00:12:42.867 --> 00:12:44.302 ale mam nadzieję że doceniacie to, 00:12:44.302 --> 00:12:46.133 że zaczyna się już robić naprawdę zajebiste. 00:12:46.133 --> 00:12:51.800 Doszliśmy już do tej podstawowej "cegiełki" 00:12:51.800 --> 00:12:53.118 zwanej atomem. 00:12:53.118 --> 00:12:54.920 I że co jeszcze fajniejsze, że te podstawowe 00:12:54.920 --> 00:12:56.759 "cegły" składają się z 00:12:56.759 --> 00:12:58.667 jeszcze bardziej podstawowych "cegiełek" 00:12:58.667 --> 00:13:00.867 I że można zmieniać ich ilość 00:13:00.867 --> 00:13:03.129 by zmienić własności atomu, 00:13:03.129 --> 00:13:06.044 a nawet zmieniać atomy jednego pierwiastka w 00:13:06.044 --> 00:13:09.036 atomy innego pierwiastka.