0:00:03.002,0:00:05.867 My ludzie wiemy od tysięcy lat, obserwując otaczające nas środowisko 0:00:07.207,0:00:10.333 że istnieją różne substancje, i substancje te mają różne właściwości 0:00:11.954,0:00:14.745 Mają nie tylko różne właściwości; jedne mogą odbijać światło w specyficzny sposób, lub nie odbijać go wcale 0:00:17.601,0:00:20.457 Mogą mieć konkretny kolor, mieć określoną temperaturę; być cieczą, gazem lub ciałem stałym 0:00:22.108,0:00:24.867 Możemy również zacząć obserwować jak reagują ze sobą w określonych warunkach 0:00:27.663,0:00:31.477 oto zdjęcia niektórych z tych substancji. Tutaj jest węgiel, a tu jest on w postaci grafitu 0:00:31.477,0:00:36.069 Tutaj jest ołów, a tutaj złoto 0:00:38.719,0:00:41.369 Wszystkie z tych które narysowałem -- których obrazki pokazałem 0:00:41.369,0:00:45.453 Wszystkie są w stanie stałym, ale również wiemy, że 0:00:47.395,0:00:49.338 wygląda, że jest też kilka rodzajów gazów, kilka rodzajów cząsteczek gazów 0:00:49.338,0:00:52.210 i zależnie od tego na jaki rodzaj cząsteczek gazu patrzymy 0:00:55.079,0:00:57.948 czy jest to węgiel, tlen czy azot, wydaje się, że mają różne własności. 0:00:57.948,0:00:59.425 Są takie inne rzeczy, które mogą być ciekłe 0:00:59.425,0:01:02.082 a nawet jeżeli podniesiemy temperaturę odpowiednio wysoko dla tych rzeczy, 0:01:02.082,0:01:05.018 jeśli ogrzejemy odpowiednio mocno złoto czy ołów 0:01:05.018,0:01:06.503 mogą stać się ciekłe. 0:01:06.503,0:01:09.841 A jeśli - jeśli spalimy ten węgiel, 0:01:09.841,0:01:12.076 nadamy mu stan gazowy, 0:01:12.076,0:01:13.351 możemy go wypuścić do atmosfery, 0:01:13.351,0:01:14.702 możemy zniszczyć jego strukturę. 0:01:14.702,0:01:17.271 Są to więc rzeczy, które my wszyscy 0:01:17.271,0:01:20.585 które ludzkość obserwowała przez tysiące lat. 0:01:20.585,0:01:22.452 Ale to prowadzi do naturalnego pytania, 0:01:22.452,0:01:24.226 które zwykło mieć podtekst filozoficzny, 0:01:24.226,0:01:26.405 teraz możemy odpowiedzieć na nie trochę lepiej, 0:01:26.405,0:01:30.898 i to pytanie, czy jeśli będziemy rozkładać węgiel 0:01:30.898,0:01:33.518 na coraz to mniejsze i mniejsze kawałki, 0:01:33.518,0:01:35.554 czy istnieje jakiś najmniejszy, 0:01:35.554,0:01:39.867 jakaś najmniejsza jednostka tego, tej substancji 0:01:39.867,0:01:43.166 która nadal ma własności węgla? 0:01:43.166,0:01:45.256 I czy jeśli jakoś rozbijemy ją jeszcze bardziej 0:01:45.256,0:01:48.390 czy straci ona własności węgla? 0:01:48.390,0:01:50.354 A odpowiedź brzmi: istnieje. 0:01:50.354,0:01:52.200 Żeby dodać nieco terminologii, 0:01:52.200,0:01:56.156 nazywamy te substancje, czyste substancje 0:01:56.156,0:01:59.025 które mają określone własności w pewnych temperaturach 0:01:59.025,0:02:01.185 i reagują w określony sposób, 0:02:01.185,0:02:05.291 Nazywamy je pierwiastkami 0:02:05.291,0:02:08.729 Węgiel jest pierwiastkiem, ołów jest pierwiastkiem, złoto jest pierwiastkiem. 0:02:08.729,0:02:10.400 Ktoś mógłby powiedzieć, że woda jest pierwiastkiem, 0:02:10.400,0:02:14.221 a historycznie ludzie odnosili się do wody jako pierwiastka, 0:02:14.221,0:02:17.892 dziś wiemy, że woda składa się z bardziej podstawowych części. 0:02:17.892,0:02:20.405 Składa się z tlenu i wodoru, 0:02:20.405,0:02:25.014 a wszystkie pierwiastki są zawarte tu 0:02:25.014,0:02:27.758 w naszym układzie okresowym. 0:02:27.758,0:02:29.374 C oznacza węgiel 0:02:29.374,0:02:30.400 pokażę kilka, które 0:02:30.400,0:02:32.379 są bardzo ważne dla ludzkości 0:02:32.379,0:02:35.502 ale z czasem zapewne oswoicie się z wszystkimi. 0:02:35.502,0:02:39.148 To jest tlen, to jest azot, to jest krzem. 0:02:39.148,0:02:42.867 To -- Au symbolizuje złoto. To jest ołów 0:02:42.867,0:02:51.995 A najbardziej podstawową jednostką każdego z tych pierwiastków jest atom. 0:02:51.995,0:02:54.559 Więc jeśli byśmy drążyli coraz głębiej, 0:02:54.559,0:02:57.079 oddzielali co raz mniejsze i mniejsze kawałki od tego, 0:02:57.079,0:02:59.415 ostatecznie doszlibyśmy do atomu węgla. 0:02:59.415,0:03:00.755 Robiąc to samo tutaj, 0:03:00.755,0:03:02.536 w końcu dotarlibyśmy do atomu złota. 0:03:02.536,0:03:03.991 To samo tu, 0:03:03.991,0:03:05.856 i dotarlibyśmy do tych mikroskopijnie małych 0:03:05.856,0:03:07.758 -- brakuje mi lepszych słów -- cząstek 0:03:07.758,0:03:09.185 którą nazywamy atomem ołowiu. 0:03:09.185,0:03:11.239 I nie moglibyśmy rozbić tego bardziej 0:03:11.239,0:03:13.597 żeby nazywać to ołowiem 0:03:13.597,0:03:17.043 żeby nadal miało własności ołowiu. 0:03:17.043,0:03:18.330 A żeby nakreślić wam ideę 0:03:18.330,0:03:21.193 -- mam problemy z wyobrażeniem sobie tego -- 0:03:21.193,0:03:24.040 jak niewiarygodnie małe są atomy, 0:03:24.040,0:03:25.901 Naprawdę, niewyobrażalnie małe. 0:03:25.901,0:03:27.555 Na przykład więc węgiel. 0:03:27.555,0:03:29.379 Moje włosy składają się głownie z węgla. 0:03:29.379,0:03:31.882 W sumie, większość mnie składa się z węgla. 0:03:31.882,0:03:35.912 Tak naprawdę wszystkie żywe stworzenia składają się głównie z węgla. 0:03:35.912,0:03:40.533 Więc jeśli wziąć włos, to składa się on z węgla. 0:03:40.533,0:03:42.231 Mój włos jest w większości węglem. 0:03:42.231,0:03:43.989 Więc jeśli go tu narysuję 0:03:43.989,0:03:45.565 -- moje włosy nie są żółte 0:03:45.565,0:03:46.766 ale ten kolor kontrastuje fajnie z czarnym. 0:03:46.766,0:03:47.950 Moje włosy są czarne, ale jeśli takie bym narysował, 0:03:47.950,0:03:49.713 nie zobaczylibyście ich na tym tle. 0:03:49.713,0:03:51.970 Więc jeśli wziąłbym mój włos i spytał was 0:03:51.970,0:03:55.200 na ile atomów szeroki jest mój włos? 0:03:55.200,0:03:58.467 Więc jeśli patrzeć na przekrój mojego włosa, nie na długość, 0:03:58.467,0:04:00.361 tylko na grubość i zapytać 0:04:00.361,0:04:03.255 ile atomów węgli się tu mieści? 0:04:03.255,0:04:07.049 Możecie więc zgadywać, hej, Sal, powiedziałeś mi już że są bardzo małe 0:04:07.049,0:04:09.150 więc że jest ich tu tysiąc, 0:04:09.150,0:04:10.484 dziesięć tysięcy, czy może sto tysięcy, 0:04:10.484,0:04:11.788 a ja bym odpowiedział: nie! 0:04:11.788,0:04:14.249 Jest tu milion atomów węgla. 0:04:14.249,0:04:17.439 Więc można ułożyć obok siebie milion atomów węgla 0:04:17.439,0:04:20.933 obok siebie na grubość przeciętnego ludzkiego włosa. 0:04:20.933,0:04:22.585 Jest to oczywiście przybliżenie, 0:04:22.585,0:04:24.026 nie dokładnie milion 0:04:24.026,0:04:26.605 ale daje nam to poczucie jak mały jest atom. 0:04:26.605,0:04:28.441 Wiecie, wyrwijcie włos z głowy 0:04:28.441,0:04:30.991 i wyobraźcie sobie układanie miliona rzeczy obok siebie 0:04:30.991,0:04:33.991 jedna obok drugiej 0:04:33.991,0:04:37.037 w poprzek włosa, nie długość włosa, a grubość włosa. 0:04:37.037,0:04:39.175 Ciężko jest w ogóle zauważyć włos na grubość. 0:04:39.175,0:04:40.718 A zmieściłby się tam milion atomów węgla, 0:04:40.718,0:04:42.979 po prostu w poprzek. 0:04:42.979,0:04:48.092 Fajnie teraz byłoby, co jest interesujące samo przez się 0:04:48.092,0:04:49.026 -- wiemy, że 0:04:49.026,0:04:51.375 jest najbardziej podstawowy budulec węgla, 0:04:51.375,0:04:53.933 , ten najbardziej podstawowy budulec każdego atomu. 0:04:53.933,0:04:55.952 Ale, co ciekawsze, te podstawowe "cegiełki" 0:04:55.952,0:04:59.066 są ze sobą powiązane. 0:04:59.066,0:05:02.556 Atom węgla zbudowany jest z jeszcze bardziej podstawowych cząstek. 0:05:02.556,0:05:07.469 Atom złota jest zbudowany z jeszcze bardziej podstawowych cząstek 0:05:07.469,0:05:10.445 Są one tan naprawdę zbudowane przez 0:05:10.445,0:05:12.759 przez układy tych jeszcze bardziej podstawowych cząstek 0:05:12.759,0:05:14.087 Więc jeśli zmienić 0:05:14.087,0:05:15.901 liczbę tych podstawowych cząstek, 0:05:15.901,0:05:17.844 można zmienić własności pierwiastka, 0:05:17.844,0:05:18.891 to jak reaguje, 0:05:18.891,0:05:22.769 czy nawet zamienić sam pierwiastek. 0:05:22.769,0:05:25.144 Aby zrozumieć to nieco lepiej 0:05:25.144,0:05:28.010 pomówmy nieco o tych podstawowych cząstkach. 0:05:28.010,0:05:31.825 Mamy więc proton 0:05:31.825,0:05:35.524 A proton de facto definiuje 0:05:35.524,0:05:38.003 -- liczba protonów w jądrze atomu 0:05:38.003,0:05:40.096 będę mówił o jądrze za sekundę -- 0:05:40.096,0:05:42.969 jest tym co definiuje pierwiastek. 0:05:42.969,0:05:45.492 To jest właśnie tym co określa pierwiastek. 0:05:45.492,0:05:47.333 Jeśli więc spojrzymy na układ okresowy tutaj, 0:05:47.333,0:05:50.154 widzimy pierwiastki ułożone według liczby atomowej, 0:05:50.154,0:05:51.575 a liczba atomowa jest po prostu 0:05:51.575,0:05:54.667 liczbą protonów w pierwiastku. 0:05:54.667,0:05:58.667 Więc, z definicji, wodór ma jeden proton 0:05:58.667,0:06:02.800 Hel ma dwa. Węgiel ma sześć protonów. 0:06:02.800,0:06:05.333 Nie ma węgla z siedmioma protonami, 0:06:05.333,0:06:07.172 jeśli taki stworzymy, będzie azotem, 0:06:07.172,0:06:09.234 a nie węglem. 0:06:09.234,0:06:10.589 Tlen ma osiem protonów, 0:06:10.589,0:06:12.673 więc jeśli jakoś dodamy tu jeszcze jeden, 0:06:12.673,0:06:14.050 nie będzie to już tlen, 0:06:14.050,0:06:18.333 tylko fluor. Definiuje więc ona pierwiastek. 0:06:18.333,0:06:20.067 Liczba atomowa definiuje pierwiastek. 0:06:20.067,0:06:22.967 A liczba atomowa, liczba protonów, 0:06:22.967,0:06:25.447 liczba protonów -- i pamiętajcie, 0:06:25.447,0:06:27.674 to ta liczba zapisana tu na górze każdego 0:06:27.674,0:06:30.116 z pierwiastków zapisanych w układzie 0:06:30.116,0:06:31.529 -- liczba protonów 0:06:31.529,0:06:34.133 jest równa liczbie atomowej. 0:06:34.133,0:06:36.852 Liczba protonów jest równa liczbie atomowej. 0:06:36.867,0:06:38.861 I zapisuje się ją tu z góry, ponieważ 0:06:38.861,0:06:42.221 definiuje ona własności pierwiastka. 0:06:42.221,0:06:46.133 Dwa inne składniki atomu 0:06:46.133,0:06:47.702 --wydaje mi się że możemy je tak nazwać -- 0:06:47.702,0:06:55.123 to elektron i neutron. 0:06:55.123,0:06:57.541 A model, który możecie zacząć sobie wyobrażać w głowach 0:06:57.541,0:07:00.420 --i ten model, zagłębiając się w chemię zobaczymy 0:07:00.420,0:07:02.833 że stanie się nieco bardziej abstrakcyjny 0:07:02.833,0:07:04.821 i naprawdę ciężki do wyobrażenia -- 0:07:04.821,0:07:06.548 ale sposób myślenia o tym jest taki, 0:07:06.548,0:07:08.348 że mamy protony i neutrony, które są 0:07:08.348,0:07:09.825 w centrum atomu. 0:07:09.825,0:07:11.600 Są one jądrem atomu. 0:07:11.600,0:07:14.867 Więc na przykład, węgiel, jak wiemy, ma sześć protonów. 0:07:14.867,0:07:19.067 Więc jeden, drugi, trzeci, czwarty, piąty, szósty. 0:07:19.067,0:07:22.385 Węgiel C12, czyli taka wersja węgla, posiada także 0:07:22.385,0:07:24.200 sześć neutronów. 0:07:24.200,0:07:25.748 Istnieją róże wersje węgla, 0:07:25.748,0:07:28.021 które różnią się między sobą liczbą neutronów. 0:07:28.021,0:07:30.113 Więc liczba neutronów może się zmieniać, liczba elektronów może się zmieniać, 0:07:30.113,0:07:31.733 a pierwiastek zostaje ten sam. 0:07:31.733,0:07:33.267 Liczba protonów nie może się zmieniać. 0:07:33.267,0:07:35.905 Jeśli zmienimy liczbę protonów, otrzymamy inny pierwiastek. 0:07:35.905,0:07:39.200 Narysuję więc jądro węgla C12. 0:07:39.200,0:07:43.200 Więc jeden, dwa, trzy, cztery, pięć, sześć. 0:07:43.200,0:07:46.487 Mamy więc tu jądro węgla C12. 0:07:46.487,0:07:48.333 Czasem będzie zapisywany on tak. 0:07:48.333,0:07:51.132 A czasem zapisuje się również liczbę 0:07:51.132,0:07:53.831 protonów. 0:07:53.831,0:07:56.133 Powodem, dla którego zapisujemy go jako węgiel C12 -- 0:07:56.133,0:07:58.677 wiecie, naliczyłem sześc neutronów -- 0:07:58.677,0:08:00.379 jest fakt, że suma, -- 0:08:00.379,0:08:03.675 możemy patrzeć na to jako na zsumowaną liczbę 0:08:03.675,0:08:04.741 -- jeden punkt ukazania tego 0:08:04.741,0:08:06.405 dodamy mu nieco niuansów w przyszłości 0:08:06.405,0:08:07.770 -- jest taki, że to zsumowana liczba 0:08:07.770,0:08:11.844 protonów i neutronów w jądrze atomu. 0:08:11.844,0:08:15.240 Więc ten węgiel ma z definicji liczbę atomową równą sześć, 0:08:15.240,0:08:16.628 ale możemy ją sobie tu zapisać jeszcze raz tutaj, 0:08:16.628,0:08:18.596 tak dla przypomnienia. 0:08:18.596,0:08:21.342 Więc w centrum atomu węgla mamy to jądro. 0:08:21.342,0:08:24.863 I węgiel C12 ma sześć protonów i sześc neutronów. 0:08:24.863,0:08:27.495 Inna wersja węgla, węgiel C14 nadal będzie 0:08:27.495,0:08:30.909 miał sześc protonów, ale neutronów będzie miał już osiem. 0:08:30.909,0:08:32.467 Liczba neutronów może się więc zmieniać, 0:08:32.467,0:08:34.610 lecz mamy tu węgiel C12. 0:08:34.610,0:08:36.842 I jeśli jest on obojętny -- 0:08:36.842,0:08:40.665 za sekundę wyjaśnię odrobinę co oznacza to słowo-- 0:08:40.665,0:08:43.200 Jeśli jest obojętny będzie również miał sześć elektronów. 0:08:43.200,0:08:45.400 Narysuję więc te elektrony. 0:08:45.400,0:08:49.467 Pierwszy, drugi, trzeci, czwarty, piąty, szósty. 0:08:49.467,0:08:51.836 I pewien sposób -- może jest to pierwsza zasada 0:08:51.836,0:08:54.634 myślenia o relacjach 0:08:54.634,0:08:56.892 między elektronami i jądrem -- 0:08:56.892,0:08:58.846 możecie sobie wyobrazić elektrony 0:08:58.846,0:09:00.835 poruszające się wokół, 0:09:00.835,0:09:02.956 latające bezładnie wokół jądra. 0:09:02.956,0:09:04.692 Pewien model myślenia to elektrony 0:09:04.692,0:09:06.700 orbitujące wokół jądra, 0:09:06.700,0:09:08.000 ale to nie do końca prawda. 0:09:08.000,0:09:10.499 Nie orbitują jak planety, na przykład, 0:09:10.499,0:09:11.660 wokół Słońca. 0:09:11.660,0:09:13.749 Ale to dobry początek. 0:09:13.749,0:09:16.267 Inną sprawą jest to że tak jakby skaczą wokół jądra 0:09:16.267,0:09:18.691 czy latają bezładnie wokół jądra. 0:09:18.691,0:09:19.956 A to przez to że 0:09:19.956,0:09:22.073 rzeczywistość staje się bardzo dziwna na tym poziomie, 0:09:22.073,0:09:23.544 tak na prawdę trzeba by użyć fizyki kwantowej, 0:09:23.544,0:09:26.408 żeby zrozumieć czemu elektron tak się zachowuje. 0:09:26.408,0:09:29.190 Ale pierwszy wyobrażony model w waszych głowach, w centrum 0:09:29.190,0:09:32.400 tego atomu, atomu węgla C12, 0:09:32.400,0:09:34.067 znajduje się jądro. 0:09:34.067,0:09:36.644 Tu znajduje się jądro. 0:09:36.644,0:09:40.733 A te elektrony latają we wszystkie strony wokół jądra. 0:09:40.733,0:09:43.009 A powodem dla którego elektrony te 0:09:43.009,0:09:45.135 po prostu nie odlecą od jądra, 0:09:45.135,0:09:47.200 czemu są z nim tak jakby związane 0:09:47.200,0:09:49.308 i tworzą część atomu, 0:09:49.308,0:09:54.579 jest fakt, że protony mają ładunek dodatni. 0:09:54.579,0:09:57.918 a elektrony ładunek ujemny. 0:09:57.918,0:10:02.477 I jest to jedna z właściwości tych podstawowych 0:10:02.477,0:10:03.620 cząstek, jeśli zaczniecie się zastanawiać 0:10:03.620,0:10:05.467 czym jest ładunek nie licząc bycia "etykietką", 0:10:05.467,0:10:06.867 zaczynamy zachodzić dość głęboko. 0:10:06.867,0:10:08.400 Ale jedną rzeczą, którą wiemy, 0:10:08.400,0:10:10.697 gdy mówimy o sile elektromagnetycznej 0:10:10.697,0:10:13.146 jest to, że różnoimienne ładunki się przyciągają. 0:10:13.146,0:10:14.959 Więc najlepiej myśleć o tym w ten sposób: 0:10:14.959,0:10:16.546 protony i elektrony, 0:10:16.546,0:10:18.133 jako że posiadają rożne ładunki, 0:10:18.133,0:10:20.129 przyciągają się do siebie. 0:10:20.129,0:10:21.457 Neutrony są obojętne, 0:10:21.457,0:10:25.088 więc sobie po prostu siedzą w jądrze, 0:10:25.088,0:10:28.579 i mają pewien wpływ na własności 0:10:28.579,0:10:33.154 niektórych pierwiastków. 0:10:33.154,0:10:35.005 Ale powodem dlaczego elektrony 0:10:35.005,0:10:36.818 nie latają sobie ot tak wszędzie 0:10:36.818,0:10:38.600 jest to, że są przyciągane. 0:10:38.600,0:10:42.333 Są przyciągane w kierunku jądra. 0:10:42.333,0:10:45.067 Mają tez niewiarygodnie dużą prędkość -- 0:10:45.067,0:10:47.140 jest to ciężkie do 0:10:47.140,0:10:48.446 -- zaczynamy znowu dotykać 0:10:48.446,0:10:51.546 bardzo dziwnej części fizyki, 0:10:51.546,0:10:52.570 gdy zaczynami mówić o tym 0:10:52.570,0:10:54.164 co tak naprawdę robia elektrony 0:10:54.164,0:10:55.946 -- ale wystarczy-- 0:10:55.946,0:10:56.842 Zdaje mi się że możemy poprostu powiedzieć 0:10:56.842,0:10:57.924 że skaczą w tę i we w tę wystarczająco mocno, 0:10:57.924,0:11:00.733 żeby nie spadaść na jądro. 0:11:00.733,0:11:02.867 Wydaje mi się, że jest to pewien sposób myślenia o tym. 0:11:02.867,0:11:08.123 I jak wspomniałem, węgiel C12 jest zdefiniowany 0:11:08.123,0:11:09.769 przez liczbę protonów. 0:11:09.769,0:11:12.403 Tlen z definicji posiada osiem protonów. 0:11:12.403,0:11:16.467 Ale znowu, elektrony mogą oddziaływać z innymi elektronami. 0:11:16.467,0:11:18.650 Mogą być zabierane przez inne atomy. 0:11:18.650,0:11:21.025 A to w sumie pozwala 0:11:21.025,0:11:23.271 zrozumieć dużą część chemii. 0:11:23.271,0:11:25.995 Zależy to od tego ile elektronów ma atom 0:11:25.995,0:11:27.600 lub pierwiastek, 0:11:27.600,0:11:29.467 i od tego, jak są skonfigurowane, 0:11:29.467,0:11:33.867 i jak są skonfigurowane elektrony innych pierwiastków 0:11:33.867,0:11:36.018 czy też elektrony innych atomów tego samego pierwiastka. 0:11:36.018,0:11:41.267 Możemy zacząć przewidywać jak atom jednego rodzaju 0:11:41.267,0:11:43.333 będzie reagował z innym atomem tego samego pierwiastka 0:11:43.333,0:11:46.733 lub innego pierwiastka -- jak będzie reagować, 0:11:46.733,0:11:49.695 czy mogą się połączyć, czy też nie, czy będą się przyciągać 0:11:49.695,0:11:52.200 czy odpychać od innych pierwiastków. 0:11:52.200,0:11:53.420 Jest to więc przykład, 0:11:53.420,0:11:56.300 a nauczymy się o wiele więcej o tym w przyszłości: 0:11:56.300,0:12:00.144 możliwe jest, żeby inny atom 0:12:00.144,0:12:02.723 zabrał elektron węglowi 0:12:02.733,0:12:05.552 z powodu -- 0:12:05.552,0:12:10.338 a będziemy mówić o pewnych atomach niektórych pierwiastków 0:12:10.338,0:12:13.723 które przyciągają elektrony mocniej od innych 0:12:13.723,0:12:15.218 Więc na przykład, jeden z nich 0:12:15.218,0:12:17.160 może zabrać elektron z atomu węgla, 0:12:17.160,0:12:19.230 i wtedy ten węgiel będzie miał 0:12:19.230,0:12:21.831 mniej elektronów niż protonów, 0:12:21.831,0:12:25.138 więc będzie miał pięć elektronów i sześć protonów 0:12:25.138,0:12:27.800 I wtedy będzie miał on ładunek dodatni. 0:12:27.800,0:12:30.039 Więc ten węgiel C12, w pierwotnej wersji 0:12:30.039,0:12:34.267 miał sześć protonów i sześć elektronów, więc ładunki się niwelowały. 0:12:34.267,0:12:36.553 Jeśli straci on elektron, będzie ich tylko pięć 0:12:36.553,0:12:38.933 i wtedy będzie miał on ładunek dodatni. 0:12:38.933,0:12:40.785 Będziemy mówić o tym więcej 0:12:40.785,0:12:42.867 na dalszych nagraniach z cyklu chemii, 0:12:42.867,0:12:44.302 ale mam nadzieję że doceniacie to, 0:12:44.302,0:12:46.133 że zaczyna się już robić naprawdę zajebiste. 0:12:46.133,0:12:51.800 Doszliśmy już do tej podstawowej "cegiełki" 0:12:51.800,0:12:53.118 zwanej atomem. 0:12:53.118,0:12:54.920 I że co jeszcze fajniejsze, że te podstawowe 0:12:54.920,0:12:56.759 "cegły" składają się z 0:12:56.759,0:12:58.667 jeszcze bardziej podstawowych "cegiełek" 0:12:58.667,0:13:00.867 I że można zmieniać ich ilość 0:13:00.867,0:13:03.129 by zmienić własności atomu, 0:13:03.129,0:13:06.044 a nawet zmieniać atomy jednego pierwiastka w 0:13:06.044,0:13:09.036 atomy innego pierwiastka.