WEBVTT

00:00:00.137 --> 00:00:03.002
DIE MENS WEET AL VIR DUISENDE JARE,

00:00:03.002 --> 00:00:05.867
DEUR NET TE KYK NA DIE OMGEWING RONDOM ONS

00:00:05.867 --> 00:00:07.207
DAT DAAR VERSKILLENDE STOWWE IS.

00:00:07.207 --> 00:00:10.333
HIERDIE VERSKILLENDE STOWWE HET GEWOONLIK VERSKILLENDE EIENSKAPPE

00:00:10.333 --> 00:00:11.954
HULLE HET NIE NET VERSKILLENDE EIENSKAPPE NIE

00:00:11.954 --> 00:00:14.745
EEN MAG DALK LIG REFLEKTEER OP N SEKERE MANIER, OF NIE LIG REFLEKTEER NIE.

00:00:14.745 --> 00:00:17.601
OF MAG DALK N SEKERE KLEUR, OF N SEKERE TEMPERATUUR HET,

NOTE Paragraph

00:00:17.601 --> 00:00:20.457
DIT KAN N VLOEISTOF, GAS OF VASTESTOF WEES.

00:00:20.457 --> 00:00:22.108
MAAR ONS NEEM OOK WAAR

00:00:22.108 --> 00:00:24.867
HOE HULLE REAGEER MET MEKAAR IN SEKERE OMSTANDIGHEDE

00:00:24.867 --> 00:00:27.663
EN HIER IS FOTOS VAN SOMMIGE VAN HIERDIE STOWWE.

00:00:27.663 --> 00:00:31.477
DIT IS KOOLSTOF, DIT IS IN SY GRAFIET VORM

00:00:31.477 --> 00:00:36.069
DIT IS LOOD, DIT IS GOUD

00:00:36.069 --> 00:00:38.719
EN AL HIERDIE WAT EK GETEKEN DIT EN VAN FOTO'S GENEEM DIT

00:00:38.719 --> 00:00:41.369
HET EK ALLES GEKRY VANAF HIERDIE WEBTUISTE HIER

00:00:41.369 --> 00:00:45.453
AL HIERDIE IS IN HUL VASTESTOF VORM, MAAR ONS WEET OOK

00:00:45.453 --> 00:00:47.395
DIT LYK ASOF DAAR SEKERE TIPES LUG DAARIN IS

00:00:47.395 --> 00:00:49.338
SEKERE TIPE LUG PARTIKELS

00:00:49.338 --> 00:00:52.210
EN AFHANGENDE VAN WATTER LUG PARTIKELS

00:00:52.210 --> 00:00:55.079
OF DIT KOOLSTOF, SUURSTOF OF STIKSTOF IS

00:00:55.079 --> 00:00:57.948
WAT VERSKILLENDE EIENSKAPPE HET.

00:00:57.948 --> 00:00:59.425
OF DAAR IS SOMMIGE ANDER STOWWE WAT VLOEISTOF KAN WEES

00:00:59.425 --> 00:01:02.082
OF INDIEN JY DIE TEMPERATUUR HOOG GENOEG MAAK OP HIERDIE STOWWE

00:01:02.082 --> 00:01:05.018
INDIEN JY DIE TEMPERATUUR HOOG GENOEG OP GOUD OF LOOD MAAK

00:01:05.018 --> 00:01:06.503
KAN JY N VLOEISTOF KRY.

00:01:06.503 --> 00:01:09.841
OF AS JY SOORTVAN, LAAT KOOLSTOF VERBRAND

00:01:09.841 --> 00:01:12.076
GAAN DIT OORGAAN IN DIE GASFASE

00:01:12.076 --> 00:01:13.351
DIT WORD VRYGESTEL IN DIE ATMOSFEER

00:01:13.351 --> 00:01:14.702
DIE STRUKTUUR DAARVAN WORD VERBREEK.

00:01:14.702 --> 00:01:17.271
SO DIT ALLES ALLES DINGE WAT

00:01:17.271 --> 00:01:20.585
ONS AS MENS WAARGENEEM DIT OOR DUISENDE JARE.

00:01:20.585 --> 00:01:22.452
MAAR DIT LUI TOT N NATUURLIKE VRAAG

00:01:22.452 --> 00:01:24.226
WAT EERS N FILOSOFIESE VRAAG WAS

00:01:24.226 --> 00:01:26.405
MAAR NOU KAN ONS DIT BETER BEANTWOORD

00:01:26.405 --> 00:01:30.898
EN DIE VRAAG IS, AS JY AANHOUDEND HIERDIE KOOLSTOF AFBREEK

00:01:30.898 --> 00:01:33.518
IN KLEINER EN KLEINER DEELTJIES

00:01:33.518 --> 00:01:35.554
AS DAAR N KLEINSTE DEEL IS

00:01:35.554 --> 00:01:39.867
DIE KLEINSTE EENHEID VAN HIERDIE DEEL, VAN HIERDIE STOF

00:01:39.867 --> 00:01:43.166
WAT NOGSTEEDS DIE EIENSKAPPE HET VAN KOOLSTOF?

00:01:43.166 --> 00:01:45.256
EN AS JY NOG KON DAARDIE DEEL VERDER VERBREEK

00:01:45.256 --> 00:01:48.390
SAL JY DIE EIENSKAPPE VAN DIE KOOLSTOF VERLOOR?

00:01:48.390 --> 00:01:50.354
EN DIE ANTWOORD IS: DAAR IS.

00:01:50.354 --> 00:01:52.200
EN NET SODAT ONS, ONS TERMINOLOGIE REGKRY

00:01:52.200 --> 00:01:56.156
ONS NOEM HIERDIE VERSKILLENDE STOWWE, SUIWER STOWWE

00:01:56.156 --> 00:01:59.025
WAT HIERDIE SPESIFIEKE EIENSKAPPE HET TEEN N SEKERE TEMPERATUUR

00:01:59.025 --> 00:02:01.185
EN REAGEER OP N SEKERE MANIER

00:02:01.185 --> 00:02:05.291
ONS NOEM DIT ELEMENTE.

00:02:05.291 --> 00:02:08.729
KOOLSTOF IS N ELEMENT. LOOD IS N ELEMENT. GOUD IS N ELEMENT.

00:02:08.729 --> 00:02:10.400
JY MAG DALK SE DAT WATER IS OOK N ELEMENT

00:02:10.400 --> 00:02:14.221
EN IN DIE VERLEDE, HET MENSE VERWYS NA WATER AS N ELEMENT

00:02:14.221 --> 00:02:17.892
MAAR NOU WEET ONS DAT WATER IS SAAMGESTEL VANAF MEER BASIESE ELEMENTE.

00:02:17.892 --> 00:02:20.405
DIT IS SAAMGESTEL VANAF SUURSTOF EN WATERSTOF

00:02:20.405 --> 00:02:25.014
EN AL ONS ELEMENTE IS HIER GELYS

00:02:25.014 --> 00:02:27.758
IN DIE PERIODIEKE TABEL VAN ELEMENTE

00:02:27.758 --> 00:02:29.374
C STAAN VIR KOOLSTOF

00:02:29.374 --> 00:02:30.400
EK GAAN NET DEUR DIE ELEMENTE

00:02:30.400 --> 00:02:32.379
WAT VAN BELANG IS VIR DIE MENS

00:02:32.379 --> 00:02:35.502
MAAR MET TYD SAL JY SEKERLIK JOUSELF BEKWAAM MET AL HIERDIE ELEMENTE

00:02:35.502 --> 00:02:39.148
DIT IS SUURSTOF. DIT IS STIKSTOF. DIT IS SILIKON.

00:02:39.148 --> 00:02:42.867
DIT IS- Au IS GOUD. DIT IS LOOD

00:02:42.867 --> 00:02:51.995
EN DIE MEES BASIESE EENHEID VAN N ELEMENT IS DIE ATOOM.

00:02:51.995 --> 00:02:54.559
SO AS JY MOET AANHOUDEND N ELEMENT AFBREEK

00:02:54.559 --> 00:02:57.079
EN AANHOUDEND KLEINER EN KLEINER DEELTJIES VAN DIT VAT

00:02:57.079 --> 00:02:59.415
UITEINDELIK SAL JY BY DIE KOOLSTOF ATOOM KOM.

00:02:59.415 --> 00:03:00.755
DOEN DIESELFDE DING HIER,

00:03:00.755 --> 00:03:02.536
UITEINDELIK GAAN JY EINDIG MET DIE GOUD ATOOM.

00:03:02.536 --> 00:03:03.991
AS JY DIESELFDE DING HIER GEDOEN HET

00:03:03.991 --> 00:03:05.856
UITEINDELIK SAL JY DEELTJIES VAN HIERDIE KLEIN

00:03:05.856 --> 00:03:07.758
A.G.V. N TE KORT AAN N BETER WOORD- DEELTJIE

00:03:07.758 --> 00:03:09.185
WAT JY N LOOD ATOOM GAAN NOEM.

00:03:09.185 --> 00:03:11.239
EN JY SAL NIE DIT MEER KAN VERDER AFBREEK NIE

00:03:11.239 --> 00:03:13.597
EN DIT NOGSTEEDS LOOD NOEM NIE

00:03:13.597 --> 00:03:17.043
VIR DIT OM NOGSTEEDS DIE EIENSKAPPE VAN LOOD TE HET

00:03:17.043 --> 00:03:18.330
EN NET OM JOU N IDEE TE GEE

00:03:18.330 --> 00:03:21.193
DIT IS REGTIG IETS WAT EK SO BIETJIE SUKKEL OM TE VERSTAAN

00:03:21.193 --> 00:03:24.040
IS DAT ATOME IS ONGELOOFLIK KLEIN.

00:03:24.040 --> 00:03:25.901
REGTIG ONGELOOFLIK KLEIN

00:03:25.901 --> 00:03:27.555
SO BV., KOOLSTOF.

00:03:27.555 --> 00:03:29.379
MY HARE IS OOK SAAMGESTEL VANUIT KOOLSTOF

00:03:29.379 --> 00:03:31.882
EINDELIK IS DIE GROOTSTE DEEL VAN MY SAAMGESTEL VANUIT KOOLSTOF

00:03:31.882 --> 00:03:35.912
EINDELIK IS ALLE LEWENDE DINGE SAAMGESTEL VANAF KOOLSTOF

00:03:35.912 --> 00:03:40.533
EN SO AS JY MY HAAR SO VAT. SO MY HAAR IS KOOLSTOF

00:03:40.533 --> 00:03:42.231
MY HARE IS MEESTAL KOOLSTOF

00:03:42.231 --> 00:03:43.989
SO AS JY MY HARE HIER VAT

00:03:43.989 --> 00:03:45.565
MY HARE IS NIE GEEL NIE

00:03:45.565 --> 00:03:46.766
MAAR DIT IS N GOEIE TEENSTELLING MET DIE SWART.

00:03:46.766 --> 00:03:47.950
MY HARE IS SWART. MAAR AS EK DIT MOES ILLUSTREER

00:03:47.950 --> 00:03:49.713
SAL JY NIE DIT KAN SIEN OP DIE SKERM NIE.

00:03:49.713 --> 00:03:51.970
MAAR AS JY MY HARE NEEM, SO EK JOU VRA

00:03:51.970 --> 00:03:55.200
HOEVEEL KOOLSTOF ATOME BREED IS MY HARE?

00:03:55.200 --> 00:03:58.467
SO AS JY N DEURSNEE MOES VAT VAN MY HARE, NIE DIE LENGTE NIE,

00:03:58.467 --> 00:04:00.361
DIE WYDTE VAN MY HARE, EN SE:

00:04:00.361 --> 00:04:03.255
HOEVEEL KOOLSTOF ATOME WYD DIT IS?