0:00:03.230,0:00:08.039
Władza nie ustąpi w niczym bez nacisku ludzi

0:00:08.039,0:00:12.140
Władza nie ustąpi w niczym bez nacisku ludzi.[br]Nigdy tak się nie stało i nie stanie.

0:00:12.140,0:00:17.560
- Frederick Douglass

0:00:30.080,0:00:32.080
1968

0:00:40.160,0:00:43.317
Tu Appollo 8. Nadajemy na żywo prosto z księżyca.

0:00:45.208,0:00:51.024
Ta dojmująca samotność na księżycu jest też inspirująca.

0:00:51.338,0:00:55.308
Zdajesz sobie sprawę z tego, [br]co masz na Ziemi.

0:00:55.666,0:01:00.060
Ziemia widziana stąd jest jak oaza[br]w bezmiarze przestrzeni kosmicznej.

0:01:04.536,0:01:08.123
- O mój Boże - spójrz na ten widok![br]- Wow, czy to nie piękne?

0:01:11.107,0:01:12.960
Masz pod ręką kolorowy film, Jim?

0:01:13.500,0:01:15.740
Podaj mi szybko jedną szpulę. Szybko!

0:01:18.420,0:01:20.540
Wow, to jest super ujęcie.

0:01:26.560,0:01:33.559
Załoga Apollo 8 kończy słowami[br]“Dobrej nocy, powodzenia i niech Bóg was błogosławi...”

0:01:34.580,0:01:37.380
“...wszystkich was na dobrej Ziemi”

0:01:40.740,0:01:48.220
My już nie żyjemy na tej Ziemi.

0:01:58.400,0:02:01.940
Świat się nie skończył,

0:02:01.980,0:02:07.000
ale świat, jaki znamy - tak.

0:02:08.539,0:02:10.539
Słyszycie mnie?

0:02:11.640,0:02:13.640
Mam pilną sprawę.

0:02:13.980,0:02:15.980
Poziom wód szybko się podnosi.

0:02:16.760,0:02:19.780
Póki co podniósł się o jakieś 1,5 metra.

0:02:19.960,0:02:22.020
A teraz na pierwszym piętrze jest 17 osób.

0:02:22.020,0:02:23.788
Będziemy musieli się ewakuować.[br]Musimy się stąd wydostać.

0:02:24.440,0:02:25.980
Próbujemy wam pomóc.

0:02:28.480,0:02:31.020
Wszystko w porządku? Wszystko OK?

0:02:32.080,0:02:34.780
Mamy nowe przejmujące dowody na to, co dzieje się z naszym światem,

0:02:34.940,0:02:37.080
a dziś przyjrzymy się skutkom, [br]które już da się odczuć.

0:02:37.660,0:02:40.810
Ekstremalnym zjawiskom pogodowym, [br]których doświadczamy

0:02:40.810,0:02:44.790
wszyscy, na całym globie.

0:02:44.790,0:02:47.480
Dosłownie, wszyscy bierzemy udział w eksperymencie, [br]który wcześniej nie miał miejsca.

0:02:47.980,0:02:51.500
Na jedynej planecie, o której wiemy, że może rozwijać się tam życie.

0:02:55.720,0:02:59.980
Odpowiemy na niebezpieczeństwo, jakie niosą zmiany klimatu, [br]wiedząc, że porażka w tej kwestii

0:03:00.069,0:03:03.390
byłaby zdradą w stosunku do naszych dzieci[br]i przyszłych pokoleń.

0:03:03.460,0:03:08.520
To pytanie, jak będzie wyglądać przyszłość [br]i nowy porządek rzeczy.

0:03:19.480,0:03:22.940
W Nowym Yorku organizowany jest szczyt klimatyczny, [br]którego gospodarzem będzie ONZ.

0:03:23.340,0:03:26.330
Przewodniczy mu Ban Ki-moon.

0:03:26.330,0:03:30.409
Zwołam szczyt klimatyczny dla przywódców[br]najwyższego szczebla.

0:03:30.409,0:03:37.589
Nawołuję rządzących światem, by zmiany klimatu[br]stały się ich priorytetem.

0:03:37.879,0:03:44.219
Musimy w trakcie szczytu na poważnie[br]zająć się prawdziwymi zobowiązaniami.

0:03:46.420,0:03:53.420
Jeśli sprawy będą się toczyć tak, jak do tej pory, [br]nie przeżyjemy tego, umrzemy.

0:03:56.080,0:04:05.380
ZAKŁÓCENIE

0:04:17.420,0:04:20.180
100 DNI DO MARSZU

0:04:20.860,0:04:22.560
[Matt Leonard - Organizator - People's Climate March]

0:04:22.590,0:04:26.780
23 września ONZ organizuje[br]historyczny szczyt klimatyczny.

0:04:26.780,0:04:29.469
Do udziału w nim zaproszono światowych przywódców [br]z całego świata.

0:04:30.090,0:04:32.800
W odpowiedzi na to próbujemy zorganizować[br]największą demonstrację na rzecz klimatu

0:04:32.810,0:04:35.680
na ulicach Nowego Yorku,[br]licząc, że zmienimy bieg

0:04:35.680,0:04:39.530
tych obrad i nadamy nowy kształt temu, [br]czym jest ruch klimatyczny.

0:04:39.530,0:04:42.030
Popchniemy sprawy do przodu.

0:04:42.030,0:04:43.849
Punkty krytyczne zmiany klimatu [br]są przerażające,

0:04:43.849,0:04:47.680
ale jeśli będziemy działać razem,[br]możemy stworzyć

0:04:47.680,0:04:53.030
największą klimatyczną mobilizację w historii.[br]Mamy moc, by ta demonstracja

0:04:53.030,0:04:56.279
stała się punktem zwrotnym [br]dla dyskusji o zmianach klimatu.

0:04:56.279,0:04:59.380
Może wytrącić naszych przywódców[br]ze stanu nieaktywności

0:04:59.380,0:05:03.480
i pchnąć ich w kierunku[br]ratowania planety.

0:05:05.360,0:05:08.450
Wszystkie duże ruchy społeczne w historii

0:05:08.450,0:05:11.750
miały swoich ludzi na ulicach.

0:05:11.750,0:05:14.669
Ruch na rzecz prawa kobiet do głosowania, [br]ruch praw obywatelskich, czy ostatnio

0:05:14.669,0:05:16.049
[Keya Chatterjee, Dyrektor ds. Odnawialnej Energii, WWF]

0:05:16.100,0:05:20.660
ruch klimatyczny, odnosiły swoje sukcesy, [br]gdy ludzie opuszczali swoje domy,

0:05:20.669,0:05:23.069
by wyjść na ulice.

0:05:23.349,0:05:26.430
To jest gra o większą stawkę niż ta, [br]którą do tej pory udało się wygrać.

0:05:26.430,0:05:28.930
[NAOMI KLEIN - Autorka - "This Changes Everything"][br]Tu nie chodzi o to, by uratować planetę.

0:05:28.940,0:05:33.380
Musimy ratować systemy, które sprawiają, że[br]Ziemia stwarza warunki dla rozwoju

0:05:33.600,0:05:36.820
życia ludzkiego i innych form życia.

0:05:36.820,0:05:41.060
To jest wyzwanie naszych czasów,[br]ale w zasadzie nie powinniśmy być aktywistami.

0:05:41.060,0:05:45.219
W normalnym, racjonalnym świecie, [br]sam fakt, że naukowcy stwierdzają,

0:05:45.219,0:05:49.539
że najgorsza rzecz na Ziemi, jaka może się zdarzyć,[br]dzieje się teraz i tak oto macie działać, by ten proces powstrzymać

0:05:49.539,0:05:51.219
[Bill McKibben - Współzałożyciel 350.org][br]powinien wystarczyć, by skłonić

0:05:51.219,0:05:54.479
nasze systemy do reakcji i działania.

0:05:56.190,0:05:59.450
Ze wszystkich rzeczy, które mnie[br]martwią, najsmutniejsze jest, gdy ludzie zaczynają

0:05:59.460,0:06:01.380
mówić o zmianach klimatu, tak jakby to było coś nowego.

0:06:01.400,0:06:03.200
[Dr. Naomi Oreskes - Profesorka, Wydział Historii Nauki, Harvard.]

0:06:03.200,0:06:05.020
Nauka dotycząca tego, czym są zmiany klimatu[br]wywoływane działalnością człowieka

0:06:05.029,0:06:08.690
jest bardzo stara i ma silne podwaliny.[br]Tak więc zajęliśmy się dokumentowaniem

0:06:08.690,0:06:12.620
tej historii, by lepiej zrozumieć,[br]gdzie teraz jesteśmy,

0:06:12.620,0:06:16.280
jak się tutaj znaleźliśmy i [br]jak możemy zmienić kierunek, w którym zmierzamy.

0:06:16.580,0:06:20.320
Naukowcy wiedzą już od ponad 150 lat,[br]że dwutlenek węgla jest gazem cieplarnianym.

0:06:21.580,0:06:25.580
Fourier sformułował tezę mówiącą o tym, [br]że w naszej atmosferze są gazy,

0:06:25.580,0:06:30.880
które pozwalają światłu słonecznemu przedostać się przez nią, [br]jak przez szybę, ale gdy światło słoneczne odbija się

0:06:30.880,0:06:33.000
od powierzchni ziemi, gazy te zatrzymują ciepło w atmosferze.

0:06:33.060,0:06:35.120
[Dr. Heidi Cullen - Szefowa działu naukowego, Climate Central]

0:06:35.320,0:06:38.520
Tak więc powstał termin efekt cieplarniany.

0:06:38.529,0:06:45.529
W 1850 roku John Tyndall dokonał pomiarów[br]laboratoryjnych pochłaniania promieniowania cieplnego

0:06:45.660,0:06:47.980
przez dwutlenek węgla.

0:06:47.980,0:06:49.980
[Dr. James Hansen - były Dyrektor, NASA (GISS)]

0:06:49.980,0:06:52.180
Wywnioskował, że jeśli zmienimy ilość CO2 w atmosferze,

0:06:52.419,0:06:55.750
to wpłynie to na równowagę energetyczną naszej planety.

0:06:55.750,0:07:00.770
To Tyndall wpadł na to i udowodnił, [br]że dwutlenek węgla

0:07:00.770,0:07:03.760
działa jak naturalny termostat,[br]który ustawia temperaturę naszej planety.

0:07:03.760,0:07:08.909
Pod koniec XIX wieku to Arrehenius - genialny szwedzki chemik [br]- jako pierwszy skalkulował,

0:07:08.909,0:07:13.409
co by się stało, jeśli - jak to ujął - wszystkie kopalnie węgla [br]wyparowałyby w powietrze.

0:07:14.800,0:07:18.800
Ale w XX wieku ludzie[br]nie zwracali na to uwagi.

0:07:19.000,0:07:21.950
Byliśmy zbyt zajęci wynajdowaniem[br]nowych sposobów na spalanie paliw kopalnych.

0:07:21.950,0:07:25.800
Dopiero pod koniec lat ‘50.[br]wpadliśmy na pomysł, by zbadać,

0:07:26.000,0:07:28.000
czy dwutlenek węgla gromadzi się w atmosferze.

0:07:28.659,0:07:32.310
To urządzenie, zamontowane na [br]Mauna Loa na Hawajach

0:07:32.310,0:07:34.300
jest najważniejszym z punktu widzenia nauki narzędziem na ziemi.

0:07:34.300,0:07:40.300
Począwszy od 1959 roku, pomiary wskazywały na [br]stały wzrost stężenia CO2 w atmosferze -

0:07:40.520,0:07:43.279
to tzw. krzywa Keelinga.

0:07:43.279,0:07:47.550
Krzywa Keelinga jest jednym z ważniejszych[br]odkryć XX wieku.

0:07:47.550,0:07:52.709
Pokazuje nam, że ilość dwutleneku węgla[br]rośnie stale

0:07:52.709,0:07:55.620
i systematycznie od początku[br]rewolucji przemysłowej.

0:07:55.620,0:08:01.800
Keeling nie tylko udowodnił stały wzrost CO2, [br]ale i dokładnie wskazał jego źródło.

0:08:02.120,0:08:07.660
Keeling dowiódł, że obecnie mniej więcej,[br]co czwarta cząsteczka CO2 w atmosferze

0:08:07.680,0:08:13.600
dostała się tam na skutek działalności człowieka.

0:08:18.640,0:08:24.450
W zeszłym roku przekroczyliśmy liczbę 400 cząsteczek [br]CO2 na milion w atmosferze.

0:08:24.450,0:08:29.779
Poziom przedprzemysłowy[br]wynosił ok. 280 cząsteczek na milion.

0:08:29.779,0:08:35.919
Tak więc ludzie od czasów epoki industrialnej[br]zwiększyli stężenie CO2 o jakieś 40%.

0:08:35.919,0:08:37.900
[Justin Gillis - Dziennikarz, The New York Times]

0:08:38.100,0:08:42.100
Wiele osób obawia się, że nim z tym skończymy,[br]zdążymy jeszcze podwoić, a nawet potroić to stężenie.

0:08:42.640,0:08:45.860
Pompujemy CO2 do atmosfery

0:08:46.320,0:08:50.170
z szybkością niespotykaną[br]we wcześniejszej historii ludzkości.

0:08:50.500,0:08:53.640
Po prostu wpływamy z wielką prędkością na nieznane terytorium.

0:08:54.010,0:08:59.030
Za naszego życia ludzkość pozostawiła[br]za sobą Holocen, ten okres, kiedy od 10 tysięcy lat

0:08:59.300,0:09:05.100
mieliśmy stabilny klimat, co zbiegło się w czasie[br]z rozwojem ludzkiej cywilizacji.

0:09:06.020,0:09:12.480
Przekroczyliśmy pewien próg[br]i stoimy na granicy innych.

0:09:14.280,0:09:16.280
[Van Jones - Gospodarz programu CNN Crossfire]

0:09:16.420,0:09:19.840
Pamiętam czasy, gdy telewizyjny kanał z pogodą[br]był czymś w rodzaju sennej, małej stacji.

0:09:20.120,0:09:23.709
Teraz to jakiś horror, w którym[br]śledzimy, jak wali się klimat.

0:09:23.709,0:09:29.120
To nie zadzieje się za rok, czy za tysiące lat,[br]to się dzieje teraz.

0:09:29.120,0:09:31.189
Wszyscy naukowcy od klimatu zgadzają się z jednym:

0:09:31.189,0:09:35.149
że nastąpiły zmiany w naszej atmosferze[br]i że zmieniła się jej dynamika.

0:09:35.149,0:09:38.620
Dlatego każde wydarzenie, które ma teraz miejsce, [br]umieszczamy w kontekście zmiany klimatu

0:09:38.620,0:09:40.600
i przebiega ono inaczej, niż mogłoby bez tej zmiany.

0:09:56.100,0:09:59.760
Tajfun uderzył w Filipiny[br]z prędkością 314 km/h.

0:09:59.900,0:10:03.740
To więcej niż huragan Sandy[br]i Katrina razem wzięte.

0:10:04.250,0:10:10.829
Świat organizuje teraz pomoc dla Filipin,[br]ale tylko stróżka jedzenia, wody i lekarstw

0:10:10.829,0:10:13.540
dotarła do ofiar tajfunu Haiyan.

0:10:13.540,0:10:18.320
Milion osób zmuszone było uciekać z domów.[br]Próbują teraz ratować to, co zostało.

0:10:18.500,0:10:22.720
Setki tysięcy z nich tłoczy się w centrach pomocowych, [br]próbując zabezpieczyć podstawowe potrzeby życiowe.

0:10:22.720,0:10:27.550
Wielu mieszkańców nosiło maski [br]ze względu na odór rozkładających się ciał,

0:10:27.550,0:10:30.990
gdy szukali krewnych w najbardziej zniszczonej okolicy.

0:10:31.060,0:10:34.520
To jest jedna z największych burz, [br]jakie widziano na tej planecie.

0:10:39.660,0:10:41.600
Panie Prezydencie, wasza ekscelencjo,

0:10:42.000,0:10:47.820
to, czego doświadcza mój kraj w wyniku [br]tego ekstremalnego zjawiska pogodowego, to czyste szaleństwo.

0:10:48.000,0:10:50.000
[Yeb SaŚćėo - negocjator klimatyczny, Filipiny]

0:10:51.940,0:10:57.620
Ogromny tajfun Haiyan spowodował[br]osunięcia ziemi w moim rodzinnym mieście.

0:11:02.020,0:11:07.140
Zniszczenia są… oszałamiające.

0:11:09.860,0:11:16.860
Trudno mi znaleźć słowa, które[br]opisałyby, jak się czuję wobec tych strat.

0:11:17.720,0:11:22.400
Wszystkie osoby, które zaprzeczają lub[br]ignorują rzeczywistość zmiany klimatu

0:11:22.819,0:11:29.019
wzywam… wywam, by opuściły swoje wieże z kości słoniowej [br]i wygodne siedziska swoich foteli.

0:11:29.780,0:11:33.279
Wzywam, by przyjechały na wyspy Pacyfiku.

0:11:33.279,0:11:38.459
Nie zgadzamy się - jako naród - na przyszłość, [br]którą dyktować będą nam tajfuny takie jak Haiyan.

0:11:38.459,0:11:43.480
Nie zgadzamy się, by uciekanie przed burzami, [br]ewakuacja naszych rodzin,

0:11:43.480,0:11:49.200
liczenie zmarłych stały się częścią naszego życia.[br]Po prostu nie godzimy się na to.

0:11:52.026,0:11:55.606
Możemy to naprawić. Możemy powstrzymać to szaleństwo.

0:12:08.920,0:12:11.560
80 DNI DO MARSZU

0:12:12.000,0:12:14.000
Zespół koordynacyjny People’s Climate March.[br]Spotkanie organizacyjne.

0:12:14.520,0:12:17.980
Cześć, cześć. Wszyscy wiemy, dlaczego tu jesteśmy.

0:12:17.980,0:12:19.900
[Eddie Bautista - Prezes, NYC-EJA]

0:12:20.100,0:12:23.520
Mamy 80 dni, licząc od jutra, [br]by zorganizować największy marsz klimatyczny w historii.

0:12:23.780,0:12:27.759
To bardzo ważne, by ludzie pamiętali,[br]że mimo tego, że zmiana klimatu dotyczy wszystkich,

0:12:27.999,0:12:30.519
to skutki te nie są równomiernie rozłożone.

0:12:30.519,0:12:35.159
Prosimy, by każda z grup[br]dała priorytet ludności kolorowej,

0:12:35.519,0:12:39.419
bo tak jest w rzeczywistości, brak tutaj proporcjonalności. [br]Czas, by to podkreślić.

0:12:40.680,0:12:44.600
Muszą doprowadzić do globalnego porozumienia [br]dot. redukcji emisji gazów cieplarnianych.

0:12:44.600,0:12:46.600
[Tomas GardaŚćėo - Organizator People's Climate March]

0:12:46.850,0:12:48.920
Możemy to zrobić i jednocześnie tworzyć miejsca pracy.

0:12:49.540,0:12:53.060
Nie skupiamy się na paliwach kopalnych[br]ale na rozwiązaniach

0:12:53.560,0:12:55.500
[Lee Ziesche - Koordynatorka Działań Lokalnych]

0:12:55.500,0:12:58.680
i pokazujemy, jakie możliwości ekonomicznego rozwoju[br]wiążą się z tymi rozwiązaniami.

0:12:58.680,0:13:01.160
[Armando Chapelliquen - Koordynator Projektu, NYPIRG][br]Przewodzić temu marszowi...

0:13:01.540,0:13:02.769
...będą ludzie zebrani w tym pokoju.

0:13:03.339,0:13:07.959
[Wielebny Clinton Miller - Kościół Baptystów Brown Memorial] [br]Dzisiaj środowisko jest tą szczególną kwestią,

0:13:08.240,0:13:13.380
która wpłynie na to, jak będziemy żyć, [br]gdzie i czy w ogóle będziemy.

0:13:13.829,0:13:20.829
Naszym najważniejszym narzędziem jest nasza [br]ludzka siła. Istnieje już 325 grup

0:13:21.949,0:13:25.999
i codziennie ich przybywa. Cokolwiek planujesz zrobić,

0:13:25.999,0:13:32.999
by wesprzeć tę mobilizację, przemyśl jeszcze raz.[br]Spraw by było jeszcze większe i bardziej odważne.

0:13:33.540,0:13:39.560
Naszym zadaniem jest sprawi,ć by wszyscy o nim[br]usłyszeli. Bo wtedy na pewno przyjdą.

0:13:39.820,0:13:41.760
To jest nasze zadanie.

0:13:49.960,0:13:52.600
[Ruch na Rzecz Rozbrojenia Nuklearnego - New York City]

0:13:53.560,0:14:00.860
W 1982 roku, gdy ONZ ustanawiało pierwsze zapisy [br]dot. zmniejszania arsenałów nuklearnych,

0:14:01.279,0:14:05.499
zebraliśmy się i postanowiliśmy, że musimy[br]wyjść na ulice, tak żeby

0:14:05.499,0:14:09.670
zebrani w Nowym Jorku przedstawiciele [br]krajów z całego świata

0:14:09.670,0:14:12.779
usłyszeli nasz głos.

0:14:12.779,0:14:16.639
Nowojorska demonstracja antynuklearna [br]okazała się największą polityczną

0:14:16.639,0:14:19.009
demonstracją w historii kraju.

0:14:19.009,0:14:25.189
Do dziś pozostaje ona największym jednorazowym [br]zgromadzeniem ludzi w tym kraju.

0:14:27.160,0:14:32.779
W biurze był chyba jakiś jeden komputer. [br]Wszystkie inne sprawy załatwiane były przez telefon.

0:14:32.779,0:14:36.430
Coś, co nazywaliśmy pocztą, [br]było wolne jak ślimak w porównaniu z mailem.

0:14:36.430,0:14:39.699
Ale coś w tym jednak było. Nie mieliśmy[br]tej dzisiejszej technologii

0:14:39.699,0:14:43.110
i musieliśmy tak naprawdę zmusić ludzi

0:14:43.110,0:14:44.969
żeby ze sobą rozmawiali.

0:14:44.969,0:14:50.138
Nie wrócimy do domów i nie zamilkniemy[br]dopóki nie będzie prawdziwego pokoju

0:14:50.138,0:14:54.809
i sprawiedliwości. Wrócimy i będziemy się [br]organizować.

0:14:54.809,0:14:59.970
Co ciekawe, powstało wtedy około 600 grup lokalnych

0:15:01.059,0:15:05.220
i wiele z nich funkcjonowało [br]jeszcze przez lata.

0:15:05.639,0:15:11.189
Dla mnie, największa moc tego dnia to doświadczenie [br]organizowania tego wydarzenia

0:15:11.189,0:15:15.209
i organizowania tego, co z tego wydarzenia wynikło.

0:15:19.619,0:15:23.779
Niektórzy eksperci mówią dziś,[br]że cały świat się ociepla

0:15:24.060,0:15:26.120
z powodu “efektu cieplarnianego”.

0:15:26.300,0:15:28.300
[Dr. Naomi Oreskes, historyczka nauki[br]Uniwersytet Harvarda]

0:15:28.400,0:15:32.400
Naukowcy już bardzo długo przestrzegali[br]zmiana klimatu może nastąpić,

0:15:32.600,0:15:36.279
ale to w 1988 roku Jim Hansen i jego[br]zespół z NASA przedstawił w artykułach naukowych,

0:15:36.579,0:15:39.299
a także podczas wystąpień publicznych, [br]że to się faktycznie dzieje.

0:15:39.580,0:15:42.320
[Dr. James Hansen - były dyrektor, NASA (GISS)][br]Zmiany w składzie atmosfery,

0:15:42.500,0:15:46.660
które spowodowane są przez ludzi,[br]będą miały duży wpływ na klimat na Ziemi.

0:15:46.660,0:15:51.420
Wykryliśmy efekt cieplarniany,[br]który zmienia obecnie nasz klimat.

0:15:51.420,0:15:54.499
Oświadczenie Hansena pojawiło się[br]na pierwszej stronie New York Times’a.

0:15:54.499,0:15:58.639
I nawet był projekt ustawy wprowadzanej do Kongresu [br]dotyczący państwowej polityki energetycznej,

0:15:58.850,0:16:03.610
aby natychmiast zacząć wycofywać się z użycia paliw kopalnych[br]i zapobiec uciążliwym skutkom zmian klimatu.

0:16:03.980,0:16:06.360
Ten proces został wzmocniony przez utworzenie w tym samym roku IPCC -

0:16:06.369,0:16:09.969
Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatu.

0:16:10.220,0:16:12.280
Więc to było ważne wydarzenie polityczne[br]i było to też ważne wydarzenie naukowe.

0:16:12.490,0:16:16.400
były mocne dowody naukowe, [br]było zainteresowanie mediów.

0:16:16.509,0:16:18.500
I wtedy wszystko zaczęło się rozpadać.

0:16:20.309,0:16:24.499
Szczyt Ziemi, 12-dniowa konferencja na rzecz środowiska naturalnego, [br]z reprezentacjami z 178 krajów,

0:16:24.499,0:16:26.369
rozpoczęła się dziś w Rio de Janeiro.

0:16:26.369,0:16:30.209
Linie sporu zostały już nakreślone między tymi, [br]którzy posiadają, a tymi, którzy mają mniej.

0:16:30.209,0:16:35.749
Jak dotąd ustalenia nie są wiążące - [br]nie wymagają konkretnych działań na rzecz środowiska.

0:16:36.120,0:16:40.511
Czasł upływał, a naukowe ostrzeżenia stawały się coraz bardziej poważne.

0:16:40.920,0:16:44.460
Jak dotąd nie było żadnej konstruktywnej odpowiedzi ze strony polityków.

0:16:44.600,0:16:46.500
Cały wysiłek polityczny skupiony na rozwiązaniu tej kwestii

0:16:46.519,0:16:49.159
skończył się fiaskiem.

0:16:49.159,0:16:50.999
Wziąłem na siebie ciężar [br]znalezienia równowagi między

0:16:51.110,0:16:54.189
zachowaniem środowiska naturalnego, z jednej strony,

0:16:54.189,0:16:56.500
i pracy dla amerykańskich rodzin, z drugiej.

0:16:59.490,0:17:03.090
Porozumienie, które powstało w Kioto w Japonii,[br]nakłada na kraje uprzemysłowione

0:17:03.480,0:17:06.380
obowiązek ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.

0:17:07.500,0:17:09.400
[Justin Gillis - Dziennikarz, The New York Times]

0:17:09.420,0:17:12.880
USA nigdy nie podpisały protokołu z Kioto, [br]co było jedną z przyczyn, dla których nigdy nie przyniósł rezultatów.

0:17:13.010,0:17:16.290
Prezydent Bush rozpętał burzę kontrowersji,

0:17:16.290,0:17:17.609
kiedy zdecydował się nie podpisywać protokołu.

0:17:17.609,0:17:21.619
W Protokole zostały określone limity emisji gazów cieplarnianych[br]w krajach uprzemysłowionych[br].

0:17:21.619,0:17:25.910
Przez ok. 2 tygodnie delegacja USA [br]blokowała propozycję za propozycją,

0:17:25.910,0:17:27.099
projekt za projektem,

0:17:27.099,0:17:31.950
odmawiając nawet podjęcia rozmów [br]na temat obowiązkowych cięć emisji.

0:17:31.950,0:17:35.960
Teraz przenieśmy się na wielką konferencję klimatyczną,[br]która odbyła się w Kopenhadze.

0:17:35.960,0:17:40.270
Dziś państwa globalnego Południa zabrały głos.

0:17:40.270,0:17:44.290
Prowadzone przez państwa afrykańskie, [br]135 krajów, w tym Indie i Chiny,

0:17:44.290,0:17:46.000
rozpoczęły 5-godzinny bojkot.

0:17:46.000,0:17:52.470
Przyczyną były niewystarczające cięcia emisji [br]proponowane przez najbogatsze państwa.

0:17:52.470,0:17:55.610
Jeśli w Hollywood by powstał taki scenariusz,[br]wszystko zmierzałoby do pozytywnego zakończenia,

0:17:55.610,0:17:59.540
a wszystkie kraje zobowiązałyby się do podjęcia[br]największego wysiłku na rzecz redukcji emisji.

0:17:59.540,0:18:02.320
Ale nic takiego się nie stało.[br]Konferencja była fiaskiem, porażką.

0:18:02.860,0:18:08.360
Frustracja ostatnich 10 dni konferencji[br]eksplodowała na ulicach Kopenhagi.

0:18:08.360,0:18:11.900
Na zewnątrz Bella Center, gdzie negocjatorzy [br]jeszcze nie doszli do porozumienia,

0:18:12.260,0:18:16.630
2500 protestujących próbowało wedrzeć się[br]do sali obrad i wpłynąć na ich wynik.

0:18:16.630,0:18:19.990
[Bill McKibben - Współzałożyciel 350.org][br]Nic się nie stało, dlatego że

0:18:19.990,0:18:23.620
przemysł paliw kopalnych był na tyle silny, [br]żeby nastraszyć kraje, by unikały tego tematu.

0:18:23.840,0:18:27.800
[Naomi Klein - Autorka, Doktryna Szoku][br]To, co się stało w Kopenhadze, sprawiło, że wiele osób

0:18:27.800,0:18:29.800
zrozumiało, że “żaden lider nas nie ocali”.

0:18:31.470,0:18:35.140
Musimy być na tyle mocni,[br]by przestraszyć naszych krajowych reprezentantów,

0:18:35.140,0:18:38.160
by mądrze działali w Nowym Jorku we wrześniu.

0:18:38.160,0:18:40.000
Jeśli uda nam się to zrobić,

0:18:40.000,0:18:44.460
to sprawy potoczą się lepiej w Paryżu,[br]niż potoczyły się Kopenhadze.

0:18:45.500,0:18:48.840
Te wydarzenia nie są oddzielnymi momentami w czasie.

0:18:48.850,0:18:53.600
To jest jeden proces i to, o co się stanie w Paryżu,

0:18:53.600,0:18:57.600
jest mocno zależne od tego, co stanie się we wrześniu.

0:18:57.600,0:19:00.600
To będzie musiała być walka naszego życia.

0:19:01.600,0:19:05.600
[Międzyrządowy Panel ds. Zmiany Klimatu [br](IPCC) - Berlin, Niemcy]

0:19:05.680,0:19:12.360
Witamy na konferencji prasowej, na której zaprezentujemy [br]Raport 3. Grupy Roboczej IPCC

0:19:12.620,0:19:14.700
nt. łagodzenia zmiany klimatu.

0:19:14.700,0:19:16.700
[Dr. Rajendra Pachauri - Przewodniczący, IPCC][br]Jeśli naprawdę chcemy spowodować ograniczenie

0:19:17.890,0:19:22.730
wzrostu temperatury nie więcej [br]niż o 2 stopnie Celsjusza,

0:19:22.820,0:19:28.080
to musimy w bezprecedensowy sposób [br]zacząć współpracować na poziomie międzynarodowym.

0:19:28.080,0:19:29.870
Sposób, w jaki podchodzimy do zmiany klimatu

0:19:29.870,0:19:33.550
polega na tym, że społeczność naukowa[br]która łączy w całość wyniki różnych badań

0:19:33.550,0:19:35.500
i prezentuje je następnie politykom.

0:19:35.500,0:19:38.710
Udowodniliśmy, że zmiany klimatu są bez wątpienia prawdziwe,

0:19:38.710,0:19:40.700
że temperatura na Ziemi się podnosi,

0:19:40.840,0:19:46.280
[Dr. Heidi Cullen - Autorka, Weather of the Future][br]że ten wzrost jest głównie spowodowany przez

0:19:46.280,0:19:50.240
spalanie paliw kopalnych i inne działania człowieka.[br]To dodatkowe ocieplanie stanowi

0:19:50.240,0:19:53.400
istotne zgrożenie.

0:19:53.400,0:19:56.920
Grupie tworzącej zapisy klimatycznego porozumienia [br]udało się opracować definicję,

0:19:56.920,0:19:59.440
tego, co nazwali “niebezpieczną ludzką ingerencją”.

0:20:00.520,0:20:04.500
W 2009 roku reprezentacje krajów zgodziły się

0:20:04.510,0:20:10.540
na ustalenie 2 stopni Celsjusza / 3.6 stopnia Farenheita[br]jako maksymalnego poziomu ocieplenia

0:20:10.540,0:20:13.000
ponad poziom sprzed ery przemysłowej.

0:20:13.000,0:20:17.780
To wymagałoby od wszystkich państw na świecie[br]prawie całkowitego zatrzymania emisji[br][br]271[br]00:20:17,780 --> 00:20:19,700[br]w przeciągu kilku dziesięcioleci.

0:20:17.780,0:20:19.700
na przestrzeni paru dekad.

0:20:19.820,0:20:21.800
[Dr. John Sterman - Dyrektor, Grupa Dynamiki Systemowej MIT]

0:20:21.800,0:20:25.250
Wiele ludzi mówiło o 2 stopniach jako o[br]bezpiecznym poziomie, kiedy nie ma czegoś takiego.

0:20:25.250,0:20:29.980
Dwa stopnie to okrągła cyfra, która byłaby bezpieczniejsza,

0:20:29.980,0:20:34.410
jednak ciągle doświadczymy poważnych skutków zmiany klimatu.

0:20:34.410,0:20:38.490
Jeden stopień to topiący się lód w Arktyce i Antarktyce. Będziemy przerażeni, [br]kiedy odkryjemy, co się stanie przy dwóch stopniach,

0:20:38.490,0:20:40.970
ale najprawdopodobniej dowiemy się tego.

0:20:40.970,0:20:45.450
Nawet jeśli teraz zrobimy wszystko dobrze,[br](dwa stopnie) to pewnie najlepszy wynik,

0:20:45.450,0:20:46.690
na jaki możemy liczyć.

0:20:47.800,0:20:53.680
Inną rzeczą, którą zrobiło IPCC, było powiązanie [br]progu wzrostu temperatury max do 2 stopni

0:20:53.680,0:20:57.930
z ilością paliw kopalnych, [br]które możemy jeszcze spalić.

0:20:57.930,0:21:04.390
W ten sposób doszli do tego, że granicą [br]jest spalenie 3 bilionów ton węgla.

0:21:05.800,0:21:08.140
Problem w tym, że spaliliśmy już ponad połowę z tego.

0:21:08.140,0:21:09.620
Dochodzimy właśnie do 600 miliardów ton,

0:21:09.660,0:21:12.580
a przy takim tempie jak teraz

0:21:12.590,0:21:16.500
wyczerpiemy ten węglowy budżet[br]w ciągu 30 lat.

0:21:17.720,0:21:19.720
Ci sami liderzy, którzy mówią, że

0:21:19.760,0:21:23.700
chcą, by temperatura nie wzrosła o ponad 2 stopnie

0:21:23.700,0:21:28.380
optują za propozycjami, które - jeśli się to policzy - [br]prowadzą nas do 6 stopniowego wzrostu temperatury,

0:21:28.830,0:21:33.060
do poziomu, przy którym nawet najbardziej rozsądni[br]z naukowców mówią, że

0:21:33.060,0:21:38.640
cywilizacja jaką znamy, [br]nie przetrwa.

0:21:38.640,0:21:43.320
To tak jakby całkowicie zaprzeczać[br]spotkaniu z rzeczywistością.

0:21:43.320,0:21:46.630
Jest ogromna przepaść pomiędzy tym,[br]co ten kraj mówi, że chce zrobić a tym, co

0:21:46.630,0:21:48.150
rzeczywiście zamierza zrobić.

0:21:48.150,0:21:51.890
Ludzie mówią na to “przepaść węglowa”.

0:21:51.890,0:21:57.390
W dużej mierze to kwestia matematyki.

0:21:57.390,0:21:59.460
Musimy po prostu zostawić nietknięte [br]80% paliw kopalnych w ziemi.

0:21:59.460,0:22:04.070
Przemysł paliw kopalnych chce spalić[br]wszystkie rezerwy i jeśli to zrobi

0:22:04.070,0:22:06.000
to rzeczywiście dobijemy do tych 6 stopni.

0:22:06.000,0:22:13.000
Każdy dzień bierności, robienia “tego, co zwykle” [br]pcha nas bliżej i bliżej do katastrofy.

0:22:17.020,0:22:19.020
58 DNI DO MARSZU

0:22:19.020,0:22:20.960
[People's Climate March - Spotkanie komitetu sterującego, NYC]

0:22:21.080,0:22:26.320
Do demonstracji jeszcze dwa miesiące. [br]wszyscy w tym pokoju oczywiście wiemy o wielkiej robocie,

0:22:26.320,0:22:31.650
którą do tej pory wykonaliśmy, którą wykonujemy co dzień, [br]rozsyłając wici, mobilizując ludzi.

0:22:31.650,0:22:35.520
[Leslie Cagan - Organizatorka Peace & Justice][br]W tym momencie, liczy się każdy dzień. Każdego dnia,

0:22:35.520,0:22:37.270
kiedy przegapiamy jakąś okazję, to już po niej.

0:22:37.270,0:22:42.610
Tu nie chodzi tylko o jednodniowy marsz, lecz o [br]naszą trwałą zdolność, by budować silny ruch klimatyczny,

0:22:42.610,0:22:45.080
To w to potrzebujemy ładować energię.

0:22:45.080,0:22:49.120
[Ananda Lee Tan - Sojusz na rzecz Klimatycznej Sprawiedliwości][br]Postawa otwartości znaczy dla nas wiele rzeczy.

0:22:49.120,0:22:53.350
Przyznajemy, że żyjemy w społeczeństwie uprzywilejowanym, [br]gdzie są nierówności

0:22:53.350,0:22:57.390
i aby poradzić sobie z kryzysem klimatycznym, [br]musimy najpierw zająć się tymi nierównościami.

0:22:57.920,0:23:02.520
To sprawi, że nasz ruch stanie się na tyle silny, [br]by poradzić sobie z globalnym kryzysem ekologicznym.

0:23:05.190,0:23:09.680
Jeśli pomyślisz o tym przez chwilę, [br]to chodzi o to, że jest sobie ta warstwa tego czegoś pod ziemią,

0:23:09.680,0:23:11.650
która znalazła się tam w specyficznym czasie i

0:23:11.650,0:23:12.790
w specyficzny sposób.

0:23:12.790,0:23:15.800
I tkwią w niej tysiąclecia energii słonecznej.

0:23:16.060,0:23:20.000
[Chris Hayes - Prowadzący program “All in with Chris Hayes” | MSNBC][br]A my po prostu - tak się złożyło - natknęliśmy się na nią.

0:23:20.000,0:23:24.000
To tak jakbyś sobie szła i coś tam schowała do ziemi

0:23:24.000,0:23:27.710
i teraz są tam miliony dolarów, które wyciągamy.

0:23:27.710,0:23:30.290
Wszystko to, co robimy, kim jesteśmy[br]i jak żyjemy,

0:23:30.290,0:23:35.060
uzależnione jest od tego, że[br]przez przypadek znaleźliśmy to coś, co tkwi w ziemi.

0:23:35.060,0:23:38.420
I to coś mówi nam “Hej, przecież nie musicie...

0:23:38.420,0:23:42.580
...pracować w polu przez cały czas[br]-- możecie mieć miasta, możecie mieć samochody.

0:23:42.580,0:23:48.060
możecie mieć iPhony”.[br]I tak, jak ja to widzę, to jest niesamowite,

0:23:48.060,0:23:55.060
że płacimy cenę tego cały ten czas,[br]a zegar tyka.

0:23:57.560,0:24:02.840
Porażką klasycznego rynku jest[br]“eksternalizacja negatywnych skutków środowiskowych”.

0:24:02.840,0:24:08.610
To żargonowe określenie na “nie płacisz pełnej[br]ceny za paliwa, które spalasz”.

0:24:08.610,0:24:16.170
Przewaga, którą ma przemysł paliw kopalnych, [br]bierze się stąd, że produktom częściowo obniża się cenę

0:24:16.170,0:24:18.100
i koszty przerzuca się na ogół społeczeństwa.

0:24:18.840,0:24:20.860
[Keya Chatterjee - Dyrektorka ds. Energii Odnawialnej, WWF]

0:24:20.920,0:24:24.400
Pomyśl tylko o tej całej litanii skutków:[br]podwyższene poziomu mórz, kwaśnienie oceanów,

0:24:24.400,0:24:30.970
upadek ekosystemów, z których czerpiemy żywność, [br]dostępność wody pitnej. To są naprawdę kosztownę sprawy

0:24:31.020,0:24:35.850
-- kiedy okolicę trawią dzikie pożary, [br]to naprawdę dużo kosztuje.

0:24:35.850,0:24:39.530
I wszystkie te koszty zostały przerzucone na nas, na społeczeństwo.[br]I to nie osoby, które zanieczyszczają, za to płacą.

0:24:39.530,0:24:42.680
Ci super duzi truciciele

0:24:42.680,0:24:46.350
po prostu wrzucają mega tony węgla w powietrze, [br]za friko!

0:24:46.350,0:24:50.170
A przecież nie można zanieczyszczać ot tak sobie. [br]Jeśli zaśmiecasz okolicę - dostajesz grzywnę.

0:24:50.170,0:24:54.140
W ten sposób właśnie przemysł węglowy i paliwowy[br]jest bardziej konkurencyjny

0:24:54.140,0:24:57.520
w stosunku do energii słonecznej, [br]wiatrowej, czy pochodzącej z innego źródła,

0:24:57.520,0:24:59.500
niż powinien być.

0:24:59.500,0:25:02.000
[Sen. Sheldon Whitehouse (D - RI) Współprzewodniczący, Task Force on Climate Change]

0:25:02.010,0:25:05.360
Oprócz problemów środowiskowych, które[br]powodowane są przez zanieczyszczenie węglowe

0:25:05.360,0:25:09.220
i oprórcz problemów ekonomicznych mamy jeszcze[br]problem polityczny

0:25:09.220,0:25:12.650
taki, że bardzo mała grupa [br]o bardzo szczególnych interesach

0:25:13.150,0:25:17.640
przejęła ścisłą kontrolę nad rządzącymi.

0:25:17.640,0:25:22.170
Buntujemy się przeciwko lobby paliwowemu, [br]które ma całkowity dostęp

0:25:22.170,0:25:23.880
do klasy politycznej i możliwość, by

0:25:23.880,0:25:25.800
dawać łapówki w legalny sposób

0:25:25.920,0:25:29.900
i szantażować za pośrednictwem czarnego PR itd.

0:25:30.060,0:25:34.060
Nawet osoby, które im się przeciwstawiają, mają problemy,

0:25:34.240,0:25:37.980
ponieważ są ekonomicznie uzależnione od nich.

0:25:37.980,0:25:40.900
Mamy teraz do czynienia z monopolem kontrolowanym [br]przez dużych węglowych trucicieli.

0:25:40.900,0:25:43.660
Zapewniają sobie dofinansowanie za dofinansowaniem.

0:25:44.420,0:25:48.630
Pomyśl tylko: ile kasy wydaje Pentagon,

0:25:48.630,0:25:53.610
żeby duże koncerny naftowe [br]mogły zdobywać surowce na Bliskim Wschodzie.

0:25:53.610,0:25:56.230
Około połowa budżetu Pentagonu

0:25:56.230,0:26:01.240
wspiera Chevron, Shell i Exxon[br]w ich działalności komercyjnej.

0:26:01.240,0:26:04.980
Co jeśli te firmy nagle musiałyby za to płacić?[br]Ile wtedy kosztowałby wtedy gaz?

0:26:04.980,0:26:09.070
Dodatkowo, firmy te dostają różne ulgi podatkowe[br]i różne inne ułatwienia.

0:26:09.070,0:26:13.290
Są w systemie opartym na filozofii stałego wzrostu[br]i zamiast zajmować się kryzysem klimatycznym

0:26:13.290,0:26:13.650
i zmniejszać wydobycie

0:26:13.650,0:26:17.900
oni je dublują poprzez szczelinowanie, [br]poprzez ropę z piasków roponośnych,

0:26:17.900,0:26:23.180
przez eksport węgla i usuwanie wierzchołków gór.[br]Stają się coraz bardziej bezczelni.

0:26:23.300,0:26:30.780
To nieuczciwy przemysł. I jeśli ten biznesplan [br]będzie dalej realizowany, to zniszczy on naszą planetę.

0:26:32.430,0:26:37.070
Kiedy już zdasz sobie z tego sprawę, [br]to zrozumiesz, że jest to bezprawny biznes.

0:26:37.860,0:26:42.120
Musimy znaleźć sposób, by uniezależnić się od nich

0:26:42.380,0:26:46.460
i to powoli dzieje się na całym świecie.

0:26:59.280,0:27:00.230
Byłem wtedy na scenie[br]na trawniku Central Parku

0:27:00.230,0:27:05.880
jakoś z 70 stóp powyżej ziemi,

0:27:05.880,0:27:09.220
patrząc na morze ludzi,[br]rozciągające się dalej niż sięgał wzrok.

0:27:09.220,0:27:12.760
[Denis Hayes - Założyciel Earth Day Network][br]Szacunki mówiły o ponad milionie osób,

0:27:13.360,0:27:18.080
22 kwietnia 1970[br]które zmobilizowały się,

0:27:18.400,0:27:23.320
by uczestniczyć w Dniu Ziemi. [br]20 milionów Amerykanów wzięło wolne

0:27:23.330,0:27:27.510
i wyszło na ulice swoich społeczności.

0:27:27.560,0:27:32.580
Kiedy Nixon oglądał w telewizji te wielkie tłumy,[br]zbierające się w każdym kolejnym mieście, w całym kraju

0:27:32.580,0:27:36.480
pewnie mamrotał do Ehrlichmana, [br]“Wiele z tych osób to muszą być Republikanie”.

0:27:36.720,0:27:41.470
I Republikanie chcieli, by on coś zrobił[br]w tym temacie.

0:27:41.720,0:27:46.600
Tak więc to Nixon, prawdopodobnie najbardziej anty-środowiskowy [br]prezydent w historii Ameryki,

0:27:46.600,0:27:50.740
poczuł się zmuszony, by podpisać Ustawę dot. Czystego Powietrza.

0:27:50.740,0:27:53.960
[Denis Hayes - Przewodniczący, Dzień Ziemi 22 kwietnia][br]Myślę, że rzeczy, które do tej pory zrobiliśmy

0:27:54.330,0:27:58.060
dają nam pewną dozę nadziei.[br]Widzimy pewien stopień responsywności

0:27:58.060,0:28:01.780
ze strony Izby Reprezentatnów[br]jak i ze strony Senatu.

0:28:02.120,0:28:06.100
W trzy lata udało się uchwalić[br]ustawę o czystym powietrzu i czystej wodzie,

0:28:06.100,0:28:10.000
o bezpiecznej wodzie pitnej i o zagrożonych gatunkach [br]i ochronie ssaków morskich,

0:28:10.000,0:28:17.230
i narodową strategię środowiskową, i ustawę o edukacji środowiskowej, [br]i o porządkowaniu niebezpiecznych składowisk.

0:28:17.230,0:28:22.250
Posunąłbym się nawet do tego, by powiedzieć, że[br]-- może za wyjątkiem Nowego Ładu -- była to

0:28:22.250,0:28:24.200
najbardziej gruntowna restrukturyzacja

0:28:24.200,0:28:27.180
amerykańskiego systemu ekonomicznego,

0:28:27.180,0:28:29.100
jaką widział nasz naród.

0:28:36.160,0:28:38.160
50 DNI DO MARSZU

0:28:38.160,0:28:42.100
Jesteśmy o 50 dni od największego[br]marszu dla klimatu w historii - czy jesteście na to gotowi?

0:28:42.100,0:28:44.100
[Konferencja prasowa People's Climate March - Times Square, NYC]

0:28:44.100,0:28:48.100
Tu nie chodzi o środowisko. [br]Tu chodzi o naszą wspólnotę.

0:28:48.100,0:28:53.840
[Eddie Bautista - Dyrektor, NYC - EJA] [br]Tu chodzi o służbę zdrowia, o miejsca pracy, o sprawiedliwość

0:28:53.840,0:28:55.840
[LaTonya Crisp-Sauray - Sekretarz TWU Local 100 Recording]

0:28:55.840,0:28:59.960
To robotnicy poruszyli to miasto[br]i to robotnicy sprawią, by ten ruch trwał.

0:29:00.440,0:29:02.980
Tworzymy wspólnotę. Czyż nie tworzymy wspólnoty?

0:29:05.660,0:29:09.420
Nasi ludzie, nasi ludzie, którzy są na pierwszej linii frontu, [br]nie mogą swobodnie oddychać,

0:29:09.560,0:29:13.120
[Elizabeth Yeampierre - Dyrektorka, Uprose][br]cierpią na astmę, choroby górnych dróg oddechowych

0:29:13.140,0:29:16.340
czy raka, ze względu na ten środowiskowy rasizm.

0:29:16.500,0:29:20.520
Zmiana klimatu pogłębia społeczne nierówności każdego rodzaju,

0:29:20.920,0:29:24.740
[Wielebny Fletcher Harper - Dyrektor Wykonawczy, Greenfaith][br]zwalczane przez wspólnoty religijne

0:29:24.920,0:29:26.340
od tysięcy lat

0:29:26.340,0:29:32.560
i nie przestaniemy maszerować i modlić się[br]póki nie będzie mocnego klimatycznego porozumienia.

0:29:32.560,0:29:37.010
Tworzymy ruch, bracia i siostry[br]i musimy trzymać się razem.

0:29:37.010,0:29:42.030
Dołącz do nas 21. września do marszu[br]i wyślij jasny komunikat Narodom Zjednoczonym.

0:29:43.060,0:29:46.980
[Tłum śpiewa, "Gdy ludzie się jednoczą, nie zostaną pokonani".]

0:29:52.540,0:29:55.040
[Bill McKibben - autor “Eaarth”][br]To tylko przypadek, że myślimy

0:29:55.220,0:29:57.600
o zmianie klimatu jako o sprawie środowiskowej.

0:29:58.620,0:30:04.320
Równie dobrze można na to spojrzeć jako na przykład tego, [br]co dzieje się w społeczeństwie, w którym są nierówności.

0:30:04.560,0:30:10.120
Osoby, które w najmniejszym stopniu wywołały zmianę klimatu[br]i które w najmniejszym stopniu skorzystały

0:30:10.260,0:30:14.080
na wykorzystaniu paliw kopalnych, [br]są pierwszymi, które odczuwają jej skutki.

0:30:14.220,0:30:18.140
Ludzie z najuboższych części świata[br]niesamowicie cierpią,

0:30:18.140,0:30:22.000
a w kolejnych latach [br]cierpieć będą jeszcze bardziej.

0:30:22.260,0:30:25.420
Zakłócenie klimatu[br]to jest kwestia społecznej sprawiedliwości.

0:30:25.430,0:30:29.310
[Van Jones - Współzałożyciel, Rebuild the Dream][br]Kto odczuwa katastrofy pogodowe w pierwszej kolejności i najmocniej

0:30:29.310,0:30:30.890
za każdym razem, gdy się pojawiają?

0:30:30.890,0:30:34.950
To osoby o niskich dochodach, ludość kolorowa[br]która nie jest w stanie uciec.

0:30:34.950,0:30:39.150
To osoby, które nie mogą tak łatwo zareagować, [br]ponieważ nie mają pieniędzy albo kapitału społecznego

0:30:39.150,0:30:41.470
czy koneksji politycznych.

0:30:41.470,0:30:43.400
Nasze społeczności doświadczają tego w nieproporcjonalny sposób.

0:30:43.400,0:30:46.820
[Jeanette "Jet" E. Toomer - lokalna liderka, NYC-EJA]

0:30:46.920,0:30:49.480
Widzimy, że to rdzenna ludność, [br]o ciemniejszym kolorze skóry

0:30:49.490,0:30:52.880
i niskich zarobkach,[br]zawsze odczuwała ciężar

0:30:52.880,0:30:55.840
licznych politycznych kryzysów.

0:30:55.840,0:30:57.380
Jest tyle krajów, które

0:30:57.520,0:31:01.060
systematycznie były ograbiane, przez lata.

0:31:01.220,0:31:04.520
I często mówi się na to “dług ekologiczny”, “dług klimatyczny”

0:31:04.520,0:31:08.820
[Naomi Klein - autorka “This Changes Everything”][br]Ten cały pomysł, że jest coś takiego jak miejsca jednorazowego użytku,

0:31:08.820,0:31:10.820
od zawsze był pomysłem rasistowskim.

0:31:10.820,0:31:16.690
Idea stref, które się poświęca:[br]to traktowanie ludzi i miejsc jak śmieci.

0:31:19.980,0:31:24.240
Miejsce, któremu najtrudniej to przyjąć do wiadomości są amerykańskie przedmieścia.

0:31:24.540,0:31:28.480
Jesteśmy odgrodzeni od świata natury[br]-- tym właśnie są przedmieścia:

0:31:28.480,0:31:34.400
sposobem na to, byś nie był/a[br]w kontakcie ze światem natury.

0:31:34.660,0:31:37.340
W tych miejscach jesteśmy odgrodzeni bogactwem

0:31:38.300,0:31:40.280
a przynajmniej tak nam się wydaje.

0:31:49.020,0:31:52.640
Naukowcy nawołują,[br]byśmy nie przekroczyli granicy

0:31:52.640,0:31:55.110
dwustopniowego wzrostu globalnej temperatury.

0:31:55.110,0:31:58.810
O co się tak martwią?

0:31:58.810,0:32:00.770
[Ricken Patel - założyciel i dyrektor, Avaaz][br]Jeśli świat ociepli się bardziej

0:32:00.770,0:32:04.510
czekają nas sprzężenia zwrotne w naszym ekosystemie

0:32:04.510,0:32:07.210
-- punkty krytyczne zmiany klimatu, [br]kiedy sytuacja może wymknąć się spod kontroli.

0:32:07.320,0:32:09.300
I dzieje się to w taki sposób:

0:32:13.230,0:32:17.340
są przełączniki, które - jeśli je włączysz -[br]przenoszą cię w zupełnie nieznany obszar

0:32:17.340,0:32:23.100
i nawet nie masz szans, by zrozumieć[br]co się dzieje i jak na nie reagować.

0:32:23.100,0:32:26.820
To nie jest problem o charakterze linearnym.

0:32:26.820,0:32:29.200
To jest problem o charakterze wykładniczym.

0:32:30.360,0:32:34.620
Teraz mamy do czynienia z trzema takimi[br]punktami krytycznymi.

0:32:35.100,0:32:41.280
Pierwszy z nich to pokrywa lodowcowa Arktyki. [br]Działa jak lustro, które odbija promienie słoneczne

0:32:41.280,0:32:43.500
od powierzchni Ziemi, która w ten sposób aż tak się nie nagrzewa.

0:32:43.500,0:32:46.200
Wraz z topnieniem, to lustro jest coraz mniejsze,

0:32:46.200,0:32:50.330
co oznacza cieplejszą ziemię, co oznacza [br]jeszcze większe topnienie i jeszcze większą zmianę klimatu.

0:32:50.330,0:32:56.130
Kolejny przykład to arktyczny metan[br]-- mamy gigantyczne pokłady metanu

0:32:56.130,0:33:03.130
zamrożone w tundrze, a jest on 50 razy [br]bardziej toksyczny niż CO2. To CO2 na sterydach.

0:33:03.640,0:33:08.050
Wraz z ociepleniem ze zmarzliny uwalnia się metan, [br]i to pogłębia globalne ocieplenie.

0:33:08.050,0:33:12.750
To znaczy, że ociepla ziemię, co znaczy, że[br]jeszcze więcej metanu zostaje uwolnionego,

0:33:12.750,0:33:17.280
co znaczy, że temperatura jeszcze bardziej wzrasta[br]i że cały proces wymyka się spod kontroli.

0:33:17.280,0:33:21.760
Kolejny przykład takiego punktu krytycznego to kwaśnienie oceanów. [br]Im więcej CO2 w atmosferze,

0:33:21.760,0:33:24.560
tym więcej go w wodach oceanicznych,

0:33:24.560,0:33:30.200
a wiele żyjątek, takich jak plankton, [br]nie może żyć w takiej kwaśniejącej wodzie.

0:33:30.200,0:33:35.940
Plankton jest podstawą łańcucha żywieniowego[br]-- jeśli obumiera, możemy stracić cały ekosystem oceaniczny.

0:33:35.940,0:33:41.420
Te sprzężenia zwrotne i te punkty krytyczne[br]to właśnie coś, co nie pozwala mi spać,

0:33:41.420,0:33:47.260
i myślę, czy przypadkiem nie uruchommy machiny, [br]którą trudno będzie wyłączyć.

0:33:47.260,0:33:52.800
Nawet jeśli od dziś przestalibyśmy całkowicie emitować CO2, [br]to ze względu na opóźnione działanie systemu klimatycznego,

0:33:53.000,0:33:56.500
i tak już spowodowaliśmy zmiany, które dopiero zajdą, [br]których teraz nie widać.

0:33:56.510,0:34:00.980
Żyjemy w świecie z bardzo cienką warstwą, gdzie rozwija się życie.

0:34:00.980,0:34:05.040
Parę kilometrów poniżej moich stóp, [br]jest za gorąco, by żyć.

0:34:05.040,0:34:09.920
Parę kilometrów powżej mojej głowy, [br]powietrze jest zbyt rzadkie, by oddychać.

0:34:09.920,0:34:12.940
Tu nie chodzi o kolejne susze, czy kolejne burze.

0:34:13.000,0:34:17.000
Tu chodzi o katastrofalną zmianę [br]w tej kruchej równowadze naszej biosfery,

0:34:17.000,0:34:19.880
która zagraża wszystkiemu, co kochamy.

0:34:24.100,0:34:26.100
37 DNI DO MARSZU

0:34:26.400,0:34:28.920
To na czym musimy się skupić, to[br]frekwencja, frekwencja, frekwencja.

0:34:29.760,0:34:33.639
Czy jest ktoś, kto może zrobić update[br]ze strony działań młodych osób? Armando?

0:34:33.639,0:34:37.690
[Armando Chapelliquen - koordynator projektu, NYPIRG][br]To będzie szybkie wyliczenie kwestii, które chcę poruszyć.

0:34:37.690,0:34:39.600
Oczywiście ludzie, którzy zajmują się pracą z młodymi ludźmi

0:34:39.600,0:34:41.300
pracują również nad Szczytem Młodych Liderów dla Sprawiedliwości Klimatycznej

0:34:41.420,0:34:45.040
Dużo dzieje się rzeczy organizacyjnych[br]przed marszem People’s Climate.

0:34:45.050,0:34:46.469
Tak więc osoby, które jeszcze się nie włączyły,

0:34:46.469,0:34:49.480
dowiadują się o nim, a osoby, które już wiedzą,

0:34:49.480,0:34:51.400
stają się jeszcze bardziej nakręcone.

0:34:52.080,0:34:54.580
[Szczyt Młodzieży dla Klimatycznej Sprawiedliwości - New York]

0:34:54.620,0:34:59.640
Wiele z tych rzeczy, na których się skupiamy, [br]to zabawa

0:35:00.460,0:35:04.500
ale taka, która szybko się kończy[br]i nie przyniesie jakiejś dużej poprawy.

0:35:05.250,0:35:08.880
Musimy przemyśleć nasze priorytety.

0:35:08.880,0:35:12.560
Nasze środowisko to nie tylko pokrywy lodowcowe, [br]które topnieją w Antarktyce.

0:35:13.210,0:35:14.660
To my musimy mierzyć się z tymi problemami dzień w dzień.

0:35:14.660,0:35:18.970
Jeśli oddychasz smogiem, jeśli męczy cię astma,

0:35:18.970,0:35:22.680
to jest to środowiskowa niesprawiedliwość[br]i mamy moc, by się tym zająć.

0:35:22.680,0:35:27.340
Wyobraź sobie, że jesteś właśnie tą osobą, która zmienia[br]oblicze zmiany klimatu

0:35:27.340,0:35:30.520
w taki sposób, że już nie musimy przejmować[br]się nimi każdego dnia.

0:35:32.920,0:35:34.920
[Joaquin Brito Jr. - aktywista na rzecz klimatycznej sprawiedliwości, Uprose]

0:35:34.920,0:35:41.799
21 września będziemy maszerować dla klimatycznej sprawiedliwości[br]-- kto jest z nami? Chcę to usłyszeć!

0:35:52.340,0:35:58.339
Ok, no dobrze, tak -- wydobywamy paliwa kopalne,[br]spalamy je,

0:35:58.339,0:36:03.069
emitujemy węgiel do atmosfery. [br]To ociepla temperaturę. Dużo złych rzeczy się dzieje -

0:36:03.069,0:36:09.849
fale upałów, ekstremalna pogoda, [br]powodzie. OK, pewnie. Ale czy to właśnie

0:36:09.849,0:36:16.849
jest ta rzecz, na której najbardziej mi zależy?[br]Jest tyle innych ważnych spraw w moim życiu.

0:36:17.420,0:36:21.349
Dla osoby, która jest zaręczona i walczy[br]o większą płacę minimalną,

0:36:21.349,0:36:23.990
albo martwi się opieką zdrowotną, [br]to jest zrozumiałe, że te cząsteczki,

0:36:23.990,0:36:27.900
które unoszą się w powietrzu, są niewidoczne[br]i abstrakcyjne.

0:36:30.230,0:36:35.559
Ludzie mają tę właściwość, że mogą się troszczyć [br]o ograniczoną liczbę rzeczy na raz. Masz hipotekę -

0:36:35.559,0:36:39.289
musisz to spłacać, masz dzieci - musisz o nie dbać[br]i te troski zdają się być bardziej palące.

0:36:42.420,0:36:46.280
Zajmujemy się sprawami, które uważamy za pilne, [br]jak pistolet przy skroni,

0:36:46.829,0:36:52.359
jak spanikowane stado dzikich słoni. [br]Zmiana klimatu to jest zupełnie

0:36:52.359,0:36:58.410
inny rodzaj ryzyka. Dzieje się na przestrzeni lat

0:36:58.410,0:37:02.249
i trudną ją postrzegać, jako bardzo pilną groźbę.

0:37:02.249,0:37:06.910
Inna sprawa, to to, że czasami staramy się załatwić[br]wszystko jednym działaniem.

0:37:06.910,0:37:12.150
Mamy tendencję do tego, że gdy dostrzeżemy problem, [br]staramy się go naprawić tylko w jeden sposób.

0:37:12.150,0:37:16.599
Szukamy jednego złotego środka. Zmiana klimatu może przytłaczać,

0:37:16.599,0:37:21.500
ponieważ jest tak wiele różnych rzeczy, które musimy zrobić, [br]by sobie z nią poradzić.

0:37:22.600,0:37:29.480
O zmianie klimatu mówimy od 25 lat.[br]Poziom raportów naukowych wzrasta z roku na rok.

0:37:29.499,0:37:33.719
[George Marshall - autor “Don't Even Think About it”][br]Dlaczego to ciągle nie zmusiło

0:37:33.720,0:37:35.720
większości ludzi do działania?[br][br]

0:37:39.470,0:37:44.180
Psychologowie poznawczy zmapowali[br]systemy przetwarzania informacji w naszych mózgach

0:37:44.180,0:37:48.839
i odkryli, że są dwa równoległe i połączone[br]ze sobą systemy przetwarzania informacji.

0:37:51.180,0:37:57.380
Istnieje racjonalna i analityczna strona mózgu, [br]która jest odpowiedzialna za przetwarzanie faktów i danych.

0:37:57.380,0:38:04.079
Mózg ma też inną stronę, która jest [br]kierowana intuicją i emocjami.

0:38:04.079,0:38:10.940
To właśnie emocjonalna strona sprawia, [br]że zaczynamy działać.

0:38:10.940,0:38:16.059
Wyzwaniem w przypadku zmian klimatu jest to,[br]jak możemy coś tak bardzo opartego na nauce

0:38:16.059,0:38:22.419
przenieść na tę stronę, która sprawia, [br]że coś poczujemy.

0:38:22.540,0:38:26.780
Ludzie niechętnie włączają się w działania, jeśli nie widzą[br]dookoła wielu innych ludzi, którzy podejmują działanie.

0:38:26.789,0:38:31.420
I dlatego jest to absolutnie kluczowe,[br]żeby byli ludzie, którzy coś robią w tej sprawie.

0:38:31.420,0:38:36.170
Oni tworzą przełom.

0:38:36.170,0:38:41.610
Zmiana klimatu jest dziwna,[br]może nawet wyjątkowo problematyczna,

0:38:41.880,0:38:50.280
ponieważ nie tylko jesteśmy obserwatorami tego zjawiska, [br]ale także jego aktywnymi sprawcami.

0:38:50.340,0:38:54.760
Jeśli dostrzeżemy problem, [br]stajemy się moralnie zmuszeni do podjęcia działania.

0:38:54.769,0:38:58.789
To jest kluczowy moment zwrotny, [br]który musi nastąpić.

0:39:02.040,0:39:04.040
25 DNI DO MARSZU

0:39:06.460,0:39:08.460
[Wyprawa People's Climate - Boston, MA]

0:39:08.460,0:39:12.360
Zmiana nie następuje, ponieważ ludzie[br]decydują się zostać w domach i klikać “like” na Facebooku.

0:39:12.360,0:39:16.300
[Vanessa Rule - Współdyrektorka, Mothers Out Front][br]Zmiana może się zadziać, kiedy ludzie tacy jak ty czy ja

0:39:16.300,0:39:18.300
decydują się włączyć.

0:39:18.890,0:39:25.240
Nie chcemy zostawiać tego światowym liderom - [br]bo to, co zrobili do tej pory nie zmieniło sytuacji.

0:39:25.240,0:39:28.100
[Joe Uehlein - Fundator, Labor Network for Sustainability]

0:39:28.100,0:39:34.220
Należę do związku zawodowego i jestem też działaczem środowiskowym.[br]Nie widzę konfliktu między tymi dwoma obszarami.

0:39:35.150,0:39:42.140
To jest w głównym polu zainteresowań naszego związku zawodowego,[br]żeby pomóc budować

0:39:42.140,0:39:47.849
ścieżkę ku zrównoważonej przyszłości [br]i znaleźć się po właściwej stronie kwestii zmiany klimatu.

0:39:47.849,0:39:51.129
Raczej wcześniej niż później.

0:40:01.420,0:40:05.140
Zwykle trwa to bardzo długo, żeby zmienić źródła energii -

0:40:05.140,0:40:07.400
50 czy 60 lat, żeby przejść od drewna do węgla, z węgla na ropę i gaz.

0:40:07.400,0:40:09.960
Brakuje nam tych 50-60 lat.

0:40:09.960,0:40:15.730
Powodem, dla którego chcemy teraz odejść od paliw kopalnych,[br]jest to, że musimy

0:40:15.730,0:40:17.619
chronić nasz styl życia.

0:40:17.619,0:40:24.619
Potrzebujemy wizji tego, [br]jak może wyglądać gospodarka wolna od węgla,

0:40:24.619,0:40:28.509
wizji wystarczająco inspirującej i tworzącej obraz

0:40:28.559,0:40:33.519
przyszłego rynku pracy, w kontekście nowych możliwości,

0:40:33.519,0:40:35.069
lepszego stanu zdrowia.

0:40:35.069,0:40:38.519
Ona musi być ekscytująca.

0:40:38.519,0:40:44.009
Jest o wiele więcej pracy dostępnej dla ludzi, [br]którzy będą budowali turbiny wiatrowe,

0:40:44.009,0:40:47.220
modernizowali domy, żeby mogły zużywać mniej energii.

0:40:47.220,0:40:51.630
Panele solarne muszą być zainstalowane przez ludzi.[br]I te osoby muszą wejść do twojego domu.

0:40:51.630,0:40:55.799
Nie ma innego sposobu na [br]instalację panelu na dachu.

0:40:55.799,0:41:00.500
Gospodarka w 100-procentach oparta na odnawialnych źródłach energii, [br]jest w naszym zasięgu.

0:41:00.539,0:41:03.220
Jest to ekonomicznie i technologicznie wykonalne.

0:41:03.220,0:41:07.079
To nie jest coś, co nadal musimy zgłębiać, bo jest nadal nieuchwytne.

0:41:07.079,0:41:10.849
Nie. To już jest. [br]Pozostaje tylko wola polityczna.

0:41:10.849,0:41:16.489
Jeśli popatrzysz na zieloną rewolucję energetyczną, która wydarzyła się w Niemczech,[br]nie polegała ona na pozostawieniu

0:41:16.489,0:41:20.269
odnawialnego sektora wolnemu rynkowi, ale na tworzeniu[br]systemu zachęt do inwestycji w niego.

0:41:20.269,0:41:23.069
I wtedy nastąpiła eksplozja[br]innowacyjności i kreatywności.[br]

0:41:23.069,0:41:26.910
Niemcy są teraz solarnym krajem numer jeden [br]na świecie,mimo że mają

0:41:26.910,0:41:31.640
taki sam poziom nasłonecznienia jak Alaska.

0:41:31.640,0:41:36.839
Możemy to zrobić? Możemy przejąć władzę, [br]która była tak silnie scentralizowana,

0:41:36.839,0:41:41.589
i kontrolowana przez wąską grupę osób.

0:41:41.589,0:41:43.500
I to nie przypadek, że ta kontrola garstki osób nad sektorem energetycznym,

0:41:43.500,0:41:48.700
doprowadziła kontroli systemu politycznego przez garstkę osób.

0:41:49.480,0:41:52.339
Próbujemy przeprowadzić eksperyment na skalę globalną,[br]który będzie najtrudniejszą rzeczą,

0:41:52.339,0:41:55.019
jaką ludzie kiedykolwiek zrobili.[br]Próbujemy oderwać te dwie części od siebie,[br][br]

0:41:55.019,0:41:57.109
co oznacza, że demokratyzujemy władzę

0:41:57.109,0:41:59.539
w sensie politycznym i energetycznym.

0:41:59.539,0:42:06.279
Prawdziwym pytaniem jest, czy będziemy[br]skrobać denko baryłki aż do ostatnich poliwęglanów

0:42:06.279,0:42:12.150
na Ziemi, by je spalić. [br]Czy jednak wykażemy tu jakąś wstrzemięźliwość

0:42:12.150,0:42:14.600
- której uczymy nasze dzieci (“tylko nie jedz ostatniego cukierka”).

0:42:14.600,0:42:20.119
Czy możesz wykazać się umiarem [br]i postępować mądrzej?

0:42:20.119,0:42:26.640
Kanadyjska firma TransCanada[br]chce wybudować rurociąg Keystone XL.

0:42:26.640,0:42:30.039
System wart 13 miliardów dolarów[br]będzie transportował ropę

0:42:30.039,0:42:34.740
z regionu piasków roponośnych w stanie Alberta w Kanadzie[br]aż do Houston w Texsasie, gdzie będie rafinowana.

0:42:34.740,0:42:38.950
Rurociąg Keystone XL stał się [br]kontrowersyjną sprawą.

0:42:38.950,0:42:41.160
Ropa z piasków roponośnych wiąże się [br]ze szczególnie wysoką emisją węgla do atmosfery.

0:42:41.160,0:42:46.119
Około 2000 aktywistów środowiskowych[br]z całego świata planuje, by zebrać się

0:42:46.119,0:42:48.890
w Waszyngtonie i rozpocząć 2-tygodniowy protest.

0:42:48.890,0:42:53.369
To stało się symbolem dla obu stron debaty.[br]Osoby, które stawiają

0:42:53.369,0:42:58.960
na paliwa kopalne, postrzegają budowę[br]tego rurociągu jako sedno swojej strategii.

0:42:58.960,0:43:02.809
Z drugiej strony, aktywiści klimatyczni widzą[br]to jako symboliczną walkę, którą muszą wygrać.

0:43:02.809,0:43:05.440
Jestem tutaj jako obywatel Nebraski i właściciel ziemi.

0:43:05.440,0:43:09.350
Jestem w radzie doradczej Centrum dla Zdrowia i Środowiska Globalnego.

0:43:09.390,0:43:10.900
Jestem Ewangelikiem.

0:43:10.900,0:43:13.250
Jestem członkiem Amerykańskiego Związku Pracowników Transportu.

0:43:13.720,0:43:18.079
Wiesz, co jest takie fascynujące w całej tej sprawie z Keystone?

0:43:18.079,0:43:22.160
To miało zadziałać jak klin, a wszystko wyszło na odwrót.

0:43:22.160,0:43:24.700
Teraz jest sprawą łączącą ludzi,

0:43:24.700,0:43:26.670
jeden okręg wyborczy za drugim.

0:43:26.680,0:43:32.200
Dziś zaczynamy działać. [br]Dziś wysyłamy wiadomość do nich i do wszystkich innych.[br]

0:43:32.220,0:43:36.559
Chcemy odzyskać naszą przyszłość!

0:43:36.559,0:43:42.710
Coś niezwykłego i nieoczekiwanego wynikło[br]z tej inicjatywy firm przemysłu paliw kopalnych.[br]

0:43:42.710,0:43:44.609
Oni stworzyli ruch przez przypadek.

0:43:44.609,0:43:48.190
Jeśli zamierzasz ryzykować aresztowaniem,[br]będziesz musiał/a ustawić się w kolejce.

0:43:48.190,0:43:50.309
Jednym z narzędzi, jakie się pojawiły w użyciu, było

0:43:50.309,0:43:55.670
pokojowe nieposłuszeństwo obywatelskie,[br]aby pokazać pilność tych problemów,

0:43:55.670,0:43:59.330
że to jest kryzys naszych czasów.

0:43:59.730,0:44:03.700
Widziałam/łem niedawno artykuł [br]w jednym z czasopism branżowych przemysłu naftowego

0:44:03.759,0:44:07.480
Gdzie mówili: “Już nigdy nam się nie uda[br]wybudować nawet jednego rurociągu w spokoju”.

0:44:07.940,0:44:12.900
Mam nadzieję, że mają rację.

0:44:27.780,0:44:34.780
Jako naukowcy, badamy te zjawiska przez fascynację[br]oraz rodzaj zachwytu nad całym tym systemem,

0:44:34.789,0:44:36.200
który nazywamy “domem”.

0:44:36.200,0:44:41.420
Żyjemy na planecie, która jest[br]stworzona do tego, by rozwijało się na niej życie.

0:44:41.449,0:44:45.390
Naprawdę mieliśmy szczęście. [br]I wtedy zaczynamy się zastanawiać

0:44:45.390,0:44:52.009
co zrobić z tą wiedzą – z tą nieznośną, [br]niezwykle załamującą wiedzą, że decyzja

0:44:52.009,0:44:56.970
by zacząć spalać paliwa kopalne, [br]była obciążona ryzykiem ogromnych strat,

0:44:56.970,0:45:01.249
z którego nie od razu zdaliśmy sobie sprawę.

0:45:01.249,0:45:06.190
Kiedy czytam artykuł naukowy o zmianie klimatu, który mówi [br]o prognozach na półwiecze, wiem, że to, o czym czytam

0:45:06.190,0:45:12.420
wydarzy się, gdy moje dziecko będzie miało 40-stkę. [br]Tak to widzę i to jest moja odpowiedzialność,

0:45:12.420,0:45:19.359
by zrobić cokolwiek będzie trzeba,[br]by chronić moje dziecko.

0:45:19.359,0:45:24.589
Alice Walker twierdzi, że tajemnicą radości jest stawianie oporu.[br]Nie wiem, czy to rzeczywiście jest tajemnica radości,

0:45:24.589,0:45:28.880
ale wiem na pewno, że jest to klucz do powstrzymania depresji.

0:45:28.880,0:45:33.950
Rzeczywistość, z którą musimy się zmierzyć, jest bardzo groźna,[br]więc trudno nie popaść w załamanie.

0:45:33.950,0:45:35.900
Ale jednym ze sposobów, aby tego uniknąć jest praca.

0:45:40.260,0:45:43.120
Zmiany biorą się z wielu różnych powodów.

0:45:43.349,0:45:48.130
Czynniki zmian są najróżniejsze, lecz jednym z kluczowych elementów[br]są ludzie wychodzący na ulice.

0:45:49.880,0:45:53.850
Musimy wszyscy razem stanąć i krzyknąć “Nigdy więcej!”

0:45:55.180,0:45:58.940
Żyjemy w kulturze, [br]która nie opowiada naszej historii

0:45:58.940,0:46:01.779
nie mówi o historii wygranych ruchu społecznego

0:46:01.779,0:46:07.279
ani o czasach, kiedy masy ludzi[br]zawróciły koło historii.

0:46:07.279,0:46:12.579
Tylko jeden procen Amerykanów[br]kiedykolwiek wziął udział w demonstracji obywatelskiej,

0:46:12.579,0:46:18.700
ale to wystarczyło, by zmienić nasze społeczeństwo,[br]by przeciwstawić się władzy.

0:46:18.700,0:46:25.700
Myślę, że ten marsz przejdzie do historii[br]jako wielka, jeśli nie największa,

0:46:25.859,0:46:30.190
demonstracja na rzecz wolności i ludzkiej godności, [br]jaka kiedykolwiek miała miejsce w Stanach Zjednoczonych.

0:46:30.860,0:46:35.800
Martin Luther King zawsze powtarzał, że[br]zwycięstwa odniesione do tej pory,

0:46:35.860,0:46:41.729
to zawsze te, które były najłatwiejsze dla zachowania status quo. [br]Przyznawanie praw obywatelskich i wyborczych

0:46:41.880,0:46:47.790
nie kosztują systemu tak dużo jak zapewnienie miejsc pracy, [br]infrastruktury czy dobrych szkół.

0:46:47.940,0:46:51.600
Jako ludzie dotrzemy do ziemi obiecanej.

0:46:51.760,0:46:55.260
Do tej pory zdarzyły się duże zwycięstwa, [br]ale żadne nie było

0:46:55.420,0:46:58.520
takim wyzwaniem ekonomicznym,[br]niesie ze sobą zmiana klimatu.

0:46:59.160,0:47:02.939
Naszą odpowiedzialnością jest, by osiągnąć ten historyczny moment.

0:47:03.079,0:47:07.719
Na całym świecie łączymy siły, by powiedzieć “Nadszedł czas”.

0:47:07.719,0:47:11.699
Jeśli będziemy mieć ruch, godny swojej nazwy, [br]solidarność, jako jedna z wielu idei,

0:47:11.859,0:47:14.950
powinna być naszą główną zasadą.

0:47:14.950,0:47:20.079
To szerokie i silne spektrum sojuszników[br]ma polityczną moc,

0:47:20.079,0:47:21.609
by popchnąć rozmowy w tej dziedzinie.

0:47:21.609,0:47:25.589
Nadchodzi punkt krytyczny, kiedy[br]ruchy społeczne ze sfery online przejdą do działaniu w realu.

0:47:25.589,0:47:31.269
Jeśli uda nam się doprowadzić do tego punktu krytycznego, [br]naprawdę możemy popchnąć sprawy do przodu.

0:47:32.540,0:47:34.540
Nikt nas nie zatrzyma.

0:47:34.540,0:47:36.540
Zacznij działać teraz.

0:47:36.540,0:47:39.600
to jest sprawa, na którą postawię swoje pieniądze.

0:47:39.600,0:47:42.480
To jest sprawa, o której będę[br]trąbić, ile sił w płucach.

0:47:42.700,0:47:45.180
W ten sposób wpływamy na politykę.

0:47:45.340,0:47:47.220
14 DNI DO MARSZU

0:47:47.500,0:47:53.800
Ten marsz to nasza szansa na to, by[br]pokazać ogromną siłę ludzkiej solidarności.

0:47:55.500,0:47:59.480
Kiedy zbiorą się głowy państw, muszą od nas usłyszeć, [br]że żądamy działania.

0:47:59.869,0:48:03.140
To jest to, co należy zrobić tu i teraz.

0:48:03.140,0:48:06.630
Cały świat będzie na to patrzył.

0:48:06.630,0:48:12.119
Nic nie porusza opinii publicznej bardziej[br]niż duża liczba ludzi, którzy się gromadzą.

0:48:12.119,0:48:18.299
Marsz sam w sobie nie jest końcem. To jest narzędzie.[br]W głębi duszy wierzę, że

0:48:18.299,0:48:23.329
ten wrześniowy marsz przyczyni się do pogłębienia tego ruchu.

0:48:23.329,0:48:28.170
Będę w Nowym Yorku 21 września.

0:48:28.170,0:48:32.779
Nic nie zastąpi - nawet w erze cyfrowej - [br]ludzi stojących obok siebie,

0:48:32.779,0:48:39.779
zjednoczonych, mówiących tym samym głosem[br]wysuwających polityczne żądania.

0:48:40.620,0:48:43.941
Jeśli nie walczysz o to, na czym ci zależy, [br]zasługujesz na to, co dostajesz.

0:48:44.700,0:48:47.120
21 września, na swój sposób to początek.

0:48:47.640,0:48:51.909
Na całym świecie grupy ludzi się organizują, [br]w Rio, w Delhi, W Berlinie,

0:48:51.909,0:48:54.039
w Paryżu, w Londynie.

0:48:54.039,0:48:59.359
Ludzie z całego świata zbiorą się razem [br]tworząc największą klimatyczną mobilizację w historii.

0:48:59.370,0:49:03.351
Jesteś gotowa do marszu? Jesteś gotowy do marszu?

0:49:09.754,0:49:13.714
OTO CO MOŻESZ TERAZ ZROBIĆ

0:49:14.020,0:49:19.539
DOŁĄCZ DO MARSZU[br]PEOPLESCLIMATE.ORG

0:49:20.479,0:49:25.489
WYŚLIJ WIADOMOŚĆ[br]o treści PRZERWAĆ pod numer 97779

0:49:26.928,0:49:31.428
PODZIEL SIĘ TYM FILMEM[br]watchdisruption.com

0:49:32.079,0:49:36.759
Nie da się przejść do porządku dziennego, [br]po wydarzeniu takie jak to.

0:50:04.020,0:50:10.020
Jest linia, która oddziela dobro od zła[br]i ona przebiega przez środek

0:50:10.180,0:50:11.880
każdej osoby.

0:50:11.890,0:50:16.930
Jeśli nasz głos przeważy, to nie tylko dlatego, że[br]przezwyciężymy najgorsze ludzkie instynkty.

0:50:16.930,0:50:21.710
A dlatego, że przezwyciężymy najgorsze instynkty[br]i największe lęki nawet w nas samych.

9:59:59.000,9:59:59.000