1
00:00:00,273 --> 00:00:04,679
હું તમને તમારી આંખો બંધ કરવાની વિનંતિ કરીશ.

2
00:00:04,679 --> 00:00:07,996
તમે તમારી જાતને તમારાં ઘરનાં

3
00:00:07,996 --> 00:00:11,123
પ્રવેશદ્વાર પાસે ઊભા છો તેમ કલ્પો.

4
00:00:11,123 --> 00:00:14,792
હું તમને વિનંતિ કરીશ કે તમે દરવાજાનો રંગ

5
00:00:14,792 --> 00:00:18,788
અને તે શેનું બનેલું છે તે યાદ કરો.

6
00:00:18,788 --> 00:00:25,508
હવે ભારે વજનવાળા નાગડાઓનાં ટોળાંને સાઇકલ પર જતું કલ્પો.

7
00:00:25,508 --> 00:00:28,708
તેઓ નાગાઓની સાઇકલ હરિફાઇમાં ભાગ લઇ રહ્યા છે,

8
00:00:28,708 --> 00:00:32,458
અને સીધા જ તમારા ઘરના દરવાજા તરફ ધસી રહ્યા છે.

9
00:00:32,458 --> 00:00:34,408
હૂં ઇચ્છું છું કે તમે આ નજરે જૂઓ.

10
00:00:34,408 --> 00:00:37,500
તેઓ જોરથી પેડલ મારી રહ્યા છે અને પરસેવાથી નાહી ગયા છે,

11
00:00:37,500 --> 00:00:40,404
તેમ જ કૂદા કૂદ કરી રહ્યા છે.

12
00:00:40,404 --> 00:00:44,208
અને તેઓ સીધાજ તમારા ઘરના દરવાજા સાથે અથડાઇ રહ્યા છે.

13
00:00:44,208 --> 00:00:48,127
સાઇકલો ચારે બાજૂ ફંગોળાય છે, પૈડાં તમારી આસપાસથી પસાર થઇ રહ્યાં છે,

14
00:00:48,127 --> 00:00:51,958
સાઇકલના આરા ચારે બાજૂ ઊડી રહ્યા છે.

15
00:00:51,958 --> 00:00:55,183
તમારા ઘરના ઉંબરને વળોટી અને

16
00:00:55,183 --> 00:00:58,023
તમારા આગળના રવેશ કે તમારા મુખ્ય ઓરડાના પરસાળ કે અંદરની બાજૂએ ગમે ત્યાં,

17
00:00:58,023 --> 00:01:01,929
દાખલ થાઓ અને પ્રકાશને માણો.

18
00:01:01,929 --> 00:01:07,606
પ્રકાશ સીધો જ કૂકી મૉન્સ્ટર પર પડી રહ્યો છે.

19
00:01:07,606 --> 00:01:10,792
કૂકી મૉન્સ્ટર એક બદામી ઘોડા પર બેઠો

20
00:01:10,792 --> 00:01:13,496
તમારા તરફ હાથ હલાવી રહ્યો છે.

21
00:01:13,496 --> 00:01:15,304
તે બોલતો ઘોડો છે.

22
00:01:15,304 --> 00:01:19,837
તમે તેની વાદળી કેશવાળી તમારાં નાકને અડતી અનુભવી રહ્યાં છો.

23
00:01:19,837 --> 00:01:24,114
તમે તે એનાં મોંમાં જે જવના લોટ અને કિસમિસની બિસ્કીટ ઠૂંસી રહ્યો છે તેની સુગંધપણ માણી રહ્યાં છો.

24
00:01:24,114 --> 00:01:27,921
તેને પસાર કરી જાઓ. તેને પાર કરીને તમારા દિવાનખાનામાં જાઓ.

25
00:01:27,921 --> 00:01:30,958
તમારાં દિવાનખાનામાં, મહાકાય જીવંત વિશાળતરંગપટપર,

26
00:01:30,958 --> 00:01:33,770
બ્રીટની સ્પીઅર્સનું કલ્પનાચિત્ર નજર સમક્ષ ખડું કરો.

27
00:01:33,770 --> 00:01:39,265
બહુ જ ઓછાં કપડામાં તે તમારાં કૉફીટેબલ પર નૃત્ય કરતાં કરતાં

28
00:01:39,265 --> 00:01:41,809
"Hit Me Baby One More Time" ગાઇ રહી છે.

29
00:01:41,809 --> 00:01:44,731
અને પછી મારી પાછળ રસોડામાં આવો.

30
00:01:44,731 --> 00:01:49,031
તમારાં રસોડાનું ભોંયતળીયું પીળી ઇંટના રસ્તા વડે સજાવાયું છે

31
00:01:49,031 --> 00:01:52,725
અને તમારી ઑવનમાંથી ટિન મૅન, ડૉરૉથી,

32
00:01:52,725 --> 00:01:54,792
સ્કૅરક્રૉ અને 'ધ વિઝાર્ડ ઑવ ઑઝ'નો સિંહ

33
00:01:54,792 --> 00:01:57,173
હાથમાં હાથ પરોવીને નાચતાં કુદતાં

34
00:01:57,173 --> 00:02:00,000
સીધાં જ તમારી તરફ આવી રહ્યાં છે.

35
00:02:00,000 --> 00:02:04,333
ચાલો ત્યારે, હવે આંખો ખોલો.

36
00:02:04,333 --> 00:02:07,792
દરેક વસંત ઋતુમાં ન્યુ યૉર્ક શહેરમાં રાખવામાં આવતી

37
00:02:07,792 --> 00:02:10,875
એક અજીબોગરીબ સ્પર્ધા વિષે મારે તમને કહેવું છે.

38
00:02:10,875 --> 00:02:14,362
તે 'યુનાઇટેડ સ્ટૅટ્સ યાદશક્તિ સ્પર્ધા' તરીકે ઓળખાય છે.

39
00:02:14,362 --> 00:02:17,260
એ સ્પર્ધાના અહેવાલ સબબ હું ત્યાં થોડાં વર્ષ પહેલાં, એક વૈજ્ઞાનિક ખબરપત્રીની

40
00:02:17,260 --> 00:02:19,457
હેસીયતથી ગયો હતો.

41
00:02:19,457 --> 00:02:21,792
મને એમ હતું કે આ અતિબુધ્ધિશાળીઓની

42
00:02:21,792 --> 00:02:24,621
ખાસ સ્પર્ધા જેવી કોઇ સ્પર્ધા હશે.

43
00:02:24,621 --> 00:02:28,130
ત્યાં મને જૂદી જૂદી ઉંમરના અને જાતિના

44
00:02:28,130 --> 00:02:32,869
થોડા છોકરડાઓ અને સ્ત્રીઓ જોવા મળી.

45
00:02:32,869 --> 00:02:35,150
[હાસ્ય]

46
00:02:35,150 --> 00:02:39,359
તેઓ માત્ર એક જ વાર જોઇને,હજારો અસ્ત્વ્યસ્ત આંકડાઓ

47
00:02:39,359 --> 00:02:40,771
યાદ કરી રહ્યાં હતાં.

48
00:02:40,771 --> 00:02:45,133
તેઓ ડઝનબંધી અજાણ્યાં લોકોનાં નામ પણ યાદ રાખવાની કોશીશ કરી રહ્યાં હતાં.

49
00:02:45,133 --> 00:02:48,571
તેઓ થોડી મિનિટૉમાં જ આખીને આખી કવિતાઓ યાદ કરવા મથી રહ્યાં હતાં.

50
00:02:48,571 --> 00:02:50,750
તેઓ એ બાબતે પણ સ્પર્ધા કરી રહ્યાં હતાં કે ચીપી કાઢેલ પત્તાંના

51
00:02:50,750 --> 00:02:54,750
ક્રમને કોણ સહુથી ઝડપથી યાદ રાખી શકે છે.

52
00:02:54,750 --> 00:02:56,594
મને તો આ બધું માન્યામાં જ નહોતું આવતું.

53
00:02:56,594 --> 00:02:59,750
આ લોકો કુદરતની વિચિત્રતાઓ હશે.

54
00:02:59,750 --> 00:03:03,375
મેં કેટલાક સ્પર્ધકો સાથે વાત કરવાનું શરૂ કર્યું.

55
00:03:03,375 --> 00:03:04,750
આ છે ઍડ કૂક

56
00:03:04,750 --> 00:03:06,317
જે ઇંગ્લૅંન્ડથી આવેલ છે

57
00:03:06,317 --> 00:03:08,283
અને તે ત્યાની સહુથી વધારે પ્રશિક્ષિત યાદદાસ્તવાળી વ્યક્તિઓ પૈકી એક છે.

58
00:03:08,283 --> 00:03:12,048
મેં તેને પૂછ્યૂં,"ઍડ, તમને ક્યારે ખ્યાલ આવ્યો કે

59
00:03:12,048 --> 00:03:14,556
તમે પ્રખર યાદશક્તિ ધરાવો છો?"

60
00:03:14,556 --> 00:03:17,320
ઍડનો જવાબ હતો કે "હું મહાપંડિત છું જ નહીં.

61
00:03:17,320 --> 00:03:19,896
હકીકતે, મારી યાદશક્તિ તો બહુ સામાન્ય છે.

62
00:03:19,896 --> 00:03:21,568
આ સ્પર્ધામાં ભાગ લેનાર બધાંજની

63
00:03:21,568 --> 00:03:24,829
યાદશક્તિ સામાન્ય જ કહી શકાય તેવી છે.

64
00:03:24,829 --> 00:03:26,708
અમે બધાંએ પધ્ધતિસરનાં પ્રશિક્ષણ વડે તેમ જ

65
00:03:26,708 --> 00:03:30,929
૨૦૦ વર્ષ પહેલાં ગ્રીસમાં શોધાયેલી જૂની પધાતિઓને આધારે

66
00:03:30,929 --> 00:03:32,987
અમે લોકો યાદશક્તિનાં આવાં અફલાતુન

67
00:03:32,987 --> 00:03:36,535
કારનામાં કરી રહ્યાં છીએ.

68
00:03:36,535 --> 00:03:39,667
આ એ જ પધ્ધતિઓ છે જે સિસેરૉ

69
00:03:39,667 --> 00:03:41,527
ભાષણો યાદ રાખવા અને

70
00:03:41,527 --> 00:03:45,721
પુરાતન કાળના વિદ્વાનો આખાંને આખાં પુસ્તકો યાદ રાખવા વાપરતા હતા."

71
00:03:45,721 --> 00:03:49,437
મારાથી આશ્ચર્યસાથે બોલાઇ પડ્યું,"ઓહો, મેં કેમ આ પહેલાં આ વાત સાંભળી નથી?"

72
00:03:49,437 --> 00:03:52,156
સ્પર્ધાના સભાગૃહની બહાર અમે ઉભા હતા,

73
00:03:52,156 --> 00:03:55,833
ત્યાં, ઍડ,કે જે બહુ જ પ્રતિભાશાળી છે,

74
00:03:55,833 --> 00:03:58,898
પરંતુ થોડો તરંગી અંગ્રેજ છે,

75
00:03:58,898 --> 00:04:03,333
તેણે મને સંભળાવ્યું,"જૉશ, તમે અમેરીકી પત્રકાર છો.

76
00:04:03,333 --> 00:04:05,439
તમે બ્રીટની સ્પીઅર્સને ઓળખો છો?"

77
00:04:05,439 --> 00:04:10,252
મારો જવાબ હતો, "શું? ના. કેમ?"

78
00:04:10,252 --> 00:04:13,333
"કારણકે હું બ્રીટની સ્પીઅર્સને યુ.ઍસ ટેલીવીઝન પર

79
00:04:13,333 --> 00:04:15,962
ચીપી કાઢેલ પત્તાંનો ક્રમ કઇ રીતે યાદ રાખી શકાય તે

80
00:04:15,962 --> 00:04:18,208
શીખવાડવાનો છું.

81
00:04:18,208 --> 00:04:21,479
તેનાથી આખી દુનિયાને સાબિત કરી આપીશ કે આ કામ કોઇપણ કરી શકે છે."

82
00:04:21,479 --> 00:04:25,893
(હાસ્ય)

83
00:04:25,893 --> 00:04:29,383
મેં કહ્યું, 'હું બ્રીટની સ્પીઅર્સ તો નથી,

84
00:04:29,383 --> 00:04:32,148
પણ તમે મને પણ શીખવાડી તો શકો.

85
00:04:32,148 --> 00:04:34,583
મારો મતલબ એ છે કે, તમારે ક્યાંકથી તો શરૂઆત કરવી રહી ને?"

86
00:04:34,583 --> 00:04:38,375
અને આમ શરૂ થઇ મારી એક બહુ જ અદ્ભુત સફર.

87
00:04:38,375 --> 00:04:41,279
પછીનું લગભગ આખું વર્ષ હું માત્ર

88
00:04:41,279 --> 00:04:43,375
યાદશક્તિનું પ્રશિક્ષણ જ ન લેતો રહ્યો,

89
00:04:43,375 --> 00:04:45,125
પણ ચીવટથી શોધખોળ પણ કરતાં ,

90
00:04:45,125 --> 00:04:47,231
સમજવાની કોશીશ કરતો રહ્યો કે કોઇવાર તો એ કામ કરી જાય છે,

91
00:04:47,231 --> 00:04:49,502
કોઇ વાર કેમ કામ નથી કરી જતું

92
00:04:49,502 --> 00:04:51,987
અને તેની શું શક્યતાઓ હોઇ શકે.

93
00:04:51,987 --> 00:04:54,293
હું બહુ, ખરાં રસપ્રદ, લોકોને મળ્યો.

94
00:04:54,293 --> 00:04:56,075
આ ભાઇ ઇ.પી. તરીકે ઓળખાય છે.

95
00:04:56,075 --> 00:04:58,583
એ એવા ભૂલક્કડ છે જેમની યાદશક્તિ કદાચ,

96
00:04:58,583 --> 00:05:01,292
આખી દુનિયામાં સહુથી વધારે નબળી હશે.

97
00:05:01,292 --> 00:05:02,952
નવાઇની વાત તો એ છે કે,

98
00:05:02,952 --> 00:05:05,702
તેની યાદશક્તિ એટલી નબળી હતી કે તેને યાદ નથી રહેતું

99
00:05:05,702 --> 00:05:07,589
એ પણ તેને યાદ નહોતું.

100
00:05:07,589 --> 00:05:09,304
આમ એ એક બહુ દુઃખી વ્યક્તિ છે,

101
00:05:09,304 --> 00:05:11,292
પણ આપણ જે છીએ તે હોવામાં યાદશક્તિનો ફાળો કેટલો છે

102
00:05:11,292 --> 00:05:15,102
તે સમજવા માટે એ એક મોકો છે.

103
00:05:15,102 --> 00:05:18,140
અને બીજે છેડે, હું આ ભાઇને મળ્યો.

104
00:05:18,140 --> 00:05:19,877
એ છે કિમ પીક.

105
00:05:19,877 --> 00:05:23,364
ડસ્ટિન હૉફ્ફમૅનની ફિલ્મ "રેઇન મૅન" તેનાપરથી બનાવાઇ છે.

106
00:05:23,364 --> 00:05:26,046
અમે એક બપોરે

107
00:05:26,046 --> 00:05:29,683
સૉલ્ટ લૅક પબ્લીક લાયબ્રેરીમાં ફોન ડીરેકટરી યાદ કરવા એકઠા થયા,

108
00:05:29,683 --> 00:05:32,770
જેમાં બહુ મજા પડી.

109
00:05:32,770 --> 00:05:35,727
(હાસ્ય)

110
00:05:35,727 --> 00:05:39,157
પાછા ફરીને મેં યાદશક્તિ પરના ઘણાં બધાં પુસ્તકો વાંચ્યાં,

111
00:05:39,157 --> 00:05:42,990
એ પુસ્તકો પુરાતન લેટીનમાં ૨૦૦૦થી વધારે વર્ષ પહેલાં

112
00:05:42,990 --> 00:05:44,896
લખાયાં હતાં.

113
00:05:44,896 --> 00:05:47,233
મને બહુ જ બધું રસપ્રદ જાણવા મળ્યું.

114
00:05:47,233 --> 00:05:49,796
જે પૈકી એક બહુ જ રસ પડે તેવી વાત એ જાણવા મળી કે

115
00:05:49,796 --> 00:05:53,038
એક સમયે,

116
00:05:53,038 --> 00:05:55,514
આ પ્રશિક્ષિત, કેળવાયેલ, ખાસ વિકસાવેલ યાદશક્તિનો

117
00:05:55,514 --> 00:06:01,286
આ પ્રશિક્ષિત, કેળવાયેલ, ખાસ વિકસાવેલ યાદશક્તિનો

118
00:06:01,286 --> 00:06:06,314
વિચાર, જેટલો આજે અપરિચિત જણાય છે, તેટલો અપરિચિત હતો નહીં.

119
00:06:06,314 --> 00:06:11,071
એ સમયે લોકો પોતાની યાદશક્તિની પાછળ, અને વિચારશક્તિ

120
00:06:11,071 --> 00:06:16,096
સખત મહેનતથી સતેજ રાખવામાં, રોકાણ કરતાં.

121
00:06:16,096 --> 00:06:18,219
છેલ્લાં હજારો વર્ષોમાં

122
00:06:18,219 --> 00:06:20,965
આપણે શ્રેણીબધ્ધ ટૅક્નૉલૉજીઓના આવિષ્કાર કરી ચૂક્યા છીએ--

123
00:06:20,965 --> 00:06:23,375
મૂળાક્ષરથી ચર્મપત્ર પરના વીંટાથી

124
00:06:23,375 --> 00:06:25,694
હસ્તલિખિત ગ્રંથો, મુદ્રણ કળા, ફૉટૉગ્રાફી,

125
00:06:25,694 --> 00:06:27,608
કમ્પ્યુટર્સ, સ્માર્ટફૉન સુધી --

126
00:06:27,608 --> 00:06:30,540
જેને પરિણામે આપણી યાદશક્તિનું બાહ્ય સ્વરૂપ આપવાનું

127
00:06:30,540 --> 00:06:33,125
વધારે ને વધારે સરળ થતું ગયું છે,

128
00:06:33,125 --> 00:06:35,367
જેને પરિણામે મૂળભૂત માનવ ક્ષમતાને

129
00:06:35,367 --> 00:06:39,080
તાત્વીક રીતે બહારથી મેળવાપાત્ર ક્ષમતામાં ફેરવી શકાયું છે.

130
00:06:39,080 --> 00:06:42,679
આ ટૅક્નૉલૉજીઓએ આપણી વર્તમાન દુનિયા શક્ય બનાવી છે તે ખરૂં,

131
00:06:42,679 --> 00:06:44,477
પણ સાથે સાથે આપણને બદલી પણ કાઢેલ છે.

132
00:06:44,477 --> 00:06:46,227
તેઓએ આપણને સાંસ્કૃતિક રીતે,

133
00:06:46,227 --> 00:06:49,761
અને મારા મત મુજબ તો આપણી વિચારપ્રક્રિયાની દ્રષ્ટિએ પણ, બદલી કાઢેલ છે.

134
00:06:49,761 --> 00:06:52,327
હવે યાદ રાખવાની એટલી ઓછી જરૂર રહી છે કે,

135
00:06:52,327 --> 00:06:55,444
કોઇવાર તો આપણે કંઇ પણ યાદ કેમ રાખતાં હતાં તે જ ભૂલાઇ ગયું છે.

136
00:06:55,444 --> 00:06:57,183
પૃથ્વી પર હવે છેલ્લી જગ્યા એક જ બચી છે, જ્યાં

137
00:06:57,183 --> 00:07:00,287
પ્રશિક્ષિત,કેળવાયેલ અને ખાસ વિકસાવેલ યાદશક્તિના વિચારને

138
00:07:00,287 --> 00:07:03,529
લોકો ઉત્કટ લાગણીથી જોતાં હોય -

139
00:07:03,529 --> 00:07:06,288
આ પૂરેપૂરી અસાધારણ યાદશક્તિ સ્પર્ધા.

140
00:07:06,288 --> 00:07:07,604
જો કે તે એટલી અસાધારણ નથી, કારણકે

141
00:07:07,604 --> 00:07:09,929
હવે તો વિશ્વમાં બધી જ જગ્યાએ આવી સ્પર્ધાઓ થઇ રહી છે.

142
00:07:09,929 --> 00:07:14,087
મને તો અચરજ એ હતું કે આ કઇ રીતે કરતાં હશે.

143
00:07:14,087 --> 00:07:18,806
થોડાં વર્ષ પહેલાં લંડનની યુનિવર્સીટી કૉલેજના સંશોધકોનાં એક જૂથે

144
00:07:18,806 --> 00:07:21,583
થોડા યાદશક્તિ સ્પર્ધાઓના વિજેતાઓને એક પ્રયોગશાળામાં એકઠા કર્યા.

145
00:07:21,583 --> 00:07:23,089
તેઓ જાણવા માગતા હતા કેઃ

146
00:07:23,089 --> 00:07:24,456
શું આ લોકોનાં મગજની શારીરીક રચના કે ઘડતર

147
00:07:24,456 --> 00:07:28,898
આપણાં બધાં કરતાં કંઇ જૂદાં છે?

148
00:07:28,898 --> 00:07:31,902
જવાબ હતોઃ ના.

149
00:07:31,902 --> 00:07:35,006
તેઓ આપણા કરતાં વધારે બુધ્ધિશાળી છે?

150
00:07:35,006 --> 00:07:36,717
તેઓએ તેમને થોડી જ્ઞાન-ચકાસણીની પરિક્ષાઓ આપી,

151
00:07:36,717 --> 00:07:38,987
અને જવાબ હતો, ના, વસ્તુતઃ નહીં.

152
00:07:38,987 --> 00:07:42,315
જો કે યાદશક્તિના વિજેતાઓ અને

153
00:07:42,315 --> 00:07:44,423
નીરીક્ષણ હેઠળના લોકોનાં મગજ વચ્ચે

154
00:07:44,423 --> 00:07:46,990
એક ખરેખર રસપ્રદ અને નોંધપાત્ર તફાવત હતો ખરો.

155
00:07:46,990 --> 00:07:49,667
જ્યારે યાદશક્તિ વિજેતાઓઅને

156
00:07:49,667 --> 00:07:51,711
જ્યારે તેઓ આંકડાઓ,

157
00:07:51,711 --> 00:07:56,717
લોકોના ચહેરાઓ અને બરફ વર્ષાનાં ચિત્રો યાદ રાખવાની પ્રક્રિયામાં મશગુલ હતાં ત્યારે એમ આર આઇ મશીનની નીચે

158
00:07:56,717 --> 00:07:59,033
નીરીક્ષણ કરતાં એમ જોવા મળ્યું કે

159
00:07:59,033 --> 00:08:01,277
બીજાં બધાંની સરખામણીમાં તેઓ મગજના અલગ ભાગને

160
00:08:01,277 --> 00:08:03,288
સચેત કરતાં હતાં.

161
00:08:03,288 --> 00:08:06,573
ખાસ નોંધનીય તો એ છે કે, તેઓ સ્થળ ની યાદશક્તિ

162
00:08:06,573 --> 00:08:10,790
અને હલનચલન સાથે સંકળાયેલ મગજના હિસ્સાનો ઉપયોગ કરતાં જણાતાં હતાં.

163
00:08:10,790 --> 00:08:17,033
કેમ? શું આ આપણે તેમાંથી કંઇ શીખી શકીએ તેમ છીએ?

164
00:08:17,033 --> 00:08:21,233
યાદશક્તિની સ્પર્ધાત્મક રમત

165
00:08:21,233 --> 00:08:24,081
એ શસ્ત્રોની દોડ જેવી છે

166
00:08:24,081 --> 00:08:27,125
જેમાં દર વર્ષે લોકો કંઇને કંઇ વધારે ઝડપથી વધારે યાદ રાખવાની

167
00:08:27,125 --> 00:08:29,813
નવી રીત ઉમેરતાં જ રહેતાં હોય છે,

168
00:08:29,813 --> 00:08:31,652
અને બાકીનાં બધાએ તેમની સાથે રહેવા મહેનત કરતાં રહેવાનું છે.

169
00:08:31,652 --> 00:08:33,500
આ છે મારા મિત્ર, ત્રણ વારના વિશ્વ યાદશક્તિ વિજેતા,

170
00:08:33,500 --> 00:08:35,250
બૅન પ્રિડમૉર.

171
00:08:35,250 --> 00:08:37,083
તેમનાં મેજ પર સામે

172
00:08:37,083 --> 00:08:40,777
ચીપીને રાખેલ ગંજીફાના ૩૬ સૅટ પડ્યા છે

173
00:08:40,777 --> 00:08:43,525
જે તે એક કલાકમાં યાદ કરી લેવાનો પ્રયત્ન કરવાના છે,

174
00:08:43,525 --> 00:08:47,881
જેના માટે તેમણે જ શોધેલી અને એક માત્ર તેમણે નિપુણતા મેળવેલ ટેકનીક વાપરવાના છે.

175
00:08:47,881 --> 00:08:49,792
તેમણે આવી જ ટૅકનીકવડે

176
00:08:49,792 --> 00:08:52,234
૪,૧૪૦ અસ્તવ્યસ્ત ગોઠવાયેલા દ્વિઅંકી આકડાઓના

177
00:08:52,234 --> 00:08:58,042
ચોક્કસ ક્રમને અરધા કલાકમાં

178
00:08:58,042 --> 00:09:00,944
યાદ કરી લીધેલ..

179
00:09:00,944 --> 00:09:02,875
હા, અર્ધા કલાકમાં.

180
00:09:02,875 --> 00:09:06,423
આમ આ સ્પર્ધાઓમાં યાદ રાખવાના કે બધું જ યાદ રાખવાના

181
00:09:06,423 --> 00:09:10,000
બહુ જ બધા રસ્તાઓ છે, પણ

182
00:09:10,000 --> 00:09:12,892
એ બધી જ ટૅકનીકો આખરે તો

183
00:09:12,892 --> 00:09:15,500
જીણવટ ભરી સાંકેતિક પધ્ધતિની

184
00:09:15,500 --> 00:09:19,148
વિભાવના પર આવીને મળે છે.

185
00:09:19,148 --> 00:09:21,829
અને તેને સમજાવવા માટે એક નવીન વિરોધાભાસ,

186
00:09:21,829 --> 00:09:23,875
જે "બૅકર વિરોધાભાસ" તરીકે ઓળખાય છે,

187
00:09:23,875 --> 00:09:25,437
તેને જોઇએઃ

188
00:09:25,437 --> 00:09:28,333
ધારો કે હું બે વ્યક્તિને એક સરખો શબ્દ યાદ રાખવાનું કહું,

189
00:09:28,333 --> 00:09:29,900
અને પછી તમને કહું કે,

190
00:09:29,900 --> 00:09:33,527
"બૅકર નામે એક ભાઇ છે એવું યાદ રાખજો."

191
00:09:33,527 --> 00:09:35,033
તે એનું નામ છે.

192
00:09:35,033 --> 00:09:40,819
અને પછીથી કહું કે "યાદ રાખજો કે એક ભાઇ છે જે બૅકર છે."

193
00:09:40,819 --> 00:09:44,061
થોડા સમય પછી આવીને હું તમને પુછું,

194
00:09:44,061 --> 00:09:47,100
"શું તમને મેં થોડી વાર પહેલાં

195
00:09:47,100 --> 00:09:48,477
કહેલો શબ્દ યાદ છે?

196
00:09:48,477 --> 00:09:50,275
તમને યાદ છે ખરૂં, એ કયો શબ્દ હતો?

197
00:09:50,275 --> 00:09:53,542
જેને એમ કહેવામાં આવ્યું હતું કે તેનું નામ બૅકર છે

198
00:09:53,542 --> 00:09:55,861
તેને એ શબ્દ યાદ રહેવાની શક્યતા ઓછી છે,

199
00:09:55,861 --> 00:09:59,712
અને જેને તેનો વ્યવસાય બૅકર છે એમ કહ્યું હતું એને યાદ રહેવાની શક્યતા વધારે છે.

200
00:09:59,712 --> 00:10:02,791
એ જ શબ્દ, યાદ રહેવાની જૂદી જૂદી માત્રા; અચંબો થાય તેવું છે.

201
00:10:02,791 --> 00:10:04,768
શું ચાલી રહ્યું છે અહિંયા?

202
00:10:04,768 --> 00:10:09,804
આમ જૂઓ તો બૅકર નામ સાથે તમારે કોઇ લેવાદેવા નથી.

203
00:10:09,804 --> 00:10:12,095
તમારાં મગજમાં ભમી રહેલી

204
00:10:12,095 --> 00:10:15,333
બધી યાદશક્તિઓથી તે સાવ જ જોડાયેલું નથી.

205
00:10:15,333 --> 00:10:17,223
તેમાં પણ એક સામાન્ય નામ - બૅકર.

206
00:10:17,223 --> 00:10:19,094
આપણે બૅકરીવાળાને જાણીએ છીએ.

207
00:10:19,094 --> 00:10:21,123
તેઓ ખાસ પ્રકારની ટોપી માથે પહેરે છે.

208
00:10:21,123 --> 00:10:22,750
તેઓના હાથ ગુંદેલા લોટથી ખરડાયેલા હોય છે.

209
00:10:22,750 --> 00:10:24,825
જ્યારે તેઓ કામ પરથી ઘરે આવે ત્યારે તેઓ સરસ સુગંધથી મઘમઘતા હોય છે

210
00:10:24,825 --> 00:10:26,952
શક્ય છે કે આપણે એકાદ બેકરીવાળાને ઓળખતા પણ હોઇએ.

211
00:10:26,952 --> 00:10:28,363
અને આપણે જેવો એ શબ્દ પહેલીવાર સાંભળીએ

212
00:10:28,363 --> 00:10:31,208
એટલે એ બધી જોડાણની કડીઓને સતેજ કરીએ છીએ

213
00:10:31,208 --> 00:10:35,279
જેથી પાછળથી જરૂર પડે ત્યારે યાદ કરી શકાય.

214
00:10:35,279 --> 00:10:38,237
આ બધી જ યાદશક્તિ સ્પર્ધાઓમાં જે ચાલી રહ્યુ છે

215
00:10:38,237 --> 00:10:40,352
તેમ જ રોજબરોજનાં

216
00:10:40,352 --> 00:10:43,579
જીવનમાં વધારે સારી રીતે યાદ રાખવાની બધીજ કળાનાં મૂળમાં

217
00:10:43,579 --> 00:10:47,565
મોટા અક્ષરે કહેવાયેલ બેકરને નાના અક્ષરમાં કહેવાયેલ બેકરમાં

218
00:10:47,565 --> 00:10:49,561
ફેરવીને સંદર્ભ વગર, કોઇ ખાસ અર્થ વગર કે

219
00:10:49,561 --> 00:10:52,948
કોઇ ખાસ મહત્વ વગર કહેવાયેલી માહિતિને

220
00:10:52,948 --> 00:10:55,254
એવી રીતે બદલવાની વાત છે કે

221
00:10:55,254 --> 00:10:56,804
જેથી તે કોઇ પણ રીતે

222
00:10:56,804 --> 00:10:58,979
આપણાં મગજમાં બીજું બધું જે કંઇ

223
00:10:58,979 --> 00:11:03,764
ચાલી રહ્યું છે તેના સંદર્ભમાં અર્થસભર બની રહે.

224
00:11:03,764 --> 00:11:07,498
આ પ્રમાણે કરવાની સવિસ્તર ટૅકનીક પૈકી એક

225
00:11:07,498 --> 00:11:11,417
૨૫૦૦ વર્ષ પુરાણાં ગ્રીસની છે.

226
00:11:11,417 --> 00:11:13,395
તે યાદશક્તિના મહેલ તરીકે જાણીતી છે.

227
00:11:13,395 --> 00:11:16,820
તેની પાછળની વાત કંઇક આવી છેઃ

228
00:11:16,820 --> 00:11:19,792
એક કવિ, સિમૉનીડૅસ,

229
00:11:19,792 --> 00:11:21,698
એક મહેફિલમાં હાજરી આપી રહ્યો હતો.

230
00:11:21,698 --> 00:11:23,946
ખરી રીતે તો ભાડૂતી મનોરંજક હતો

231
00:11:23,946 --> 00:11:26,958
કારણ કે એ દિવસોમાં જો તમારે જોરદાર મહેફિલ કરવી હોય તો

232
00:11:26,958 --> 00:11:30,170
ડી.જે. નહીં, પણ કવિઓને ભાડેથી બોલાવવા પડતા.

233
00:11:30,170 --> 00:11:35,040
તે ઊભો થઇ,પોતાની યાદશક્તિને આધારે કવિતા સંભળાવી અને ચાલતી પકડે છે,

234
00:11:35,040 --> 00:11:40,152
અને જે ઘડીએ તે બહાર પગ મૂકે છે તેવું જ સભાગૃહ હેઠું પડે છે

235
00:11:40,152 --> 00:11:42,833
અને તેમાંનાં બધાં મરી જાય છે.

236
00:11:42,833 --> 00:11:45,398
બધાં જ માત્ર મરી નથી જતાં,

237
00:11:45,398 --> 00:11:49,262
તે એવાં ચગદાઇ જાય છે કે ઓળખાય પણ નહીં.

238
00:11:49,262 --> 00:11:51,583
અંદર કોણ હતું કે કોણ ક્યાં બેઠું જતું તે

239
00:11:51,583 --> 00:11:54,754
તે પણ કહેવું અશક્ય બની ગયું હતું.

240
00:11:54,754 --> 00:11:56,993
મૃત દેહોની યોગ્ય દફનક્રિયા પણ થઇ શકે તેમ નહોતું.

241
00:11:56,993 --> 00:12:00,836
એક ઉપર બીજી કરૂણતા સર્જાઇ હતી.

242
00:12:00,836 --> 00:12:03,540
આ આખા કાટમાળનો એક માત્ર બચી ગયેલો,

243
00:12:03,540 --> 00:12:05,671
સિમૉનીડેસ, બહાર ઉભે ઉભે,

244
00:12:05,671 --> 00:12:09,307
આંખો બંધ કરી અને તેની આંખોની સામે જે છૂપાયેલું છે

245
00:12:09,307 --> 00:12:11,845
તે યાદ કરે છે,

246
00:12:11,845 --> 00:12:16,990
તો તેમાં તે મહેફિલમાં બેઠેલા એકોએક મહેમાનને જોઇ શકે છે.

247
00:12:16,990 --> 00:12:19,333
તે બધાં જ સગાંસંબંધીઓના હાથ પકડીને

248
00:12:19,333 --> 00:12:23,391
એ કાટમાળમાં તેમનાં સ્વજનો સુધી લઇ જતો હતો.

249
00:12:23,391 --> 00:12:26,655
સિમૉનીડેસ તે સમયે જે કંઇ કરી રહ્યો હતો,

250
00:12:26,655 --> 00:12:30,088
તે આપણે પણ લગભગ સહજપણે કદાચ જાણીએ છીએ,

251
00:12:30,088 --> 00:12:32,500
અને એ કે આપણે નામ કે ફૉન નંબર

252
00:12:32,500 --> 00:12:35,394
કે આપણા સહયોગીઓની શબ્દશઃ સુચનાઓ

253
00:12:35,394 --> 00:12:38,052
યાદ રાખવામાં ગમે તેટલાં કાચાં હશું,

254
00:12:38,052 --> 00:12:43,542
પણ આપણને ચક્ષુગમ્ય કે સ્થળને લગતી કોઇ પણ વાત સારી રીતે યાદ રહે છે.

255
00:12:43,542 --> 00:12:47,138
જો મેં તમને હમણાં જ કહેલી સિમૉનીડેસની વાતના પહેલા

256
00:12:47,138 --> 00:12:49,602
૧૦ શબ્દો ફરીથી કહેવાનું કહું,

257
00:12:49,602 --> 00:12:52,090
તો શકય છે કે તમને તે અઘરું પડે.

258
00:12:52,090 --> 00:12:54,404
પરંતુ જો હું તમને

259
00:12:54,404 --> 00:12:57,087
તમારી પરસાળમાંના બદામી ઘોડાપર

260
00:12:57,087 --> 00:13:01,643
અત્યારે કોણ બેઠું છે

261
00:13:01,643 --> 00:13:03,641
તે યાદ કરવાનું કહું, તો

262
00:13:03,641 --> 00:13:05,966
જરૂર તે તમારી આંખોસામે આવી જશે.

263
00:13:05,966 --> 00:13:08,496
આ કલ્પિત ઇમારતનું ચિત્ર તમારી આખ સમક્ષ

264
00:13:08,496 --> 00:13:13,129
ઊભું કરવાનો વિચાર યાદદાસ્તના મહેલના સિધ્ધાંતમાં આવરી લેવાયો છે

265
00:13:13,129 --> 00:13:14,875
અને તમે જે

266
00:13:14,875 --> 00:13:17,083
યાદ કરવા માગો છો એ ચિત્ર જેમ

267
00:13:17,083 --> 00:13:20,412
વધારે મૂર્ખું, જેમ વધારે અકળ, જેમ વધારે ઊટપટાંગ,

268
00:13:20,412 --> 00:13:24,012
જેમ વધારે હાસ્યાપદ કે વિચિત્ર કે ગોબરૂં,

269
00:13:24,012 --> 00:13:26,887
તેમ તે ભૂલવું મુશ્કેલ.

270
00:13:26,887 --> 00:13:29,721
આ સલાહ તો ૨૦૦૦ વર્ષ જૂના

271
00:13:29,721 --> 00:13:32,506
સહુથી જૂના લૅટિન યાદશક્તિના ગ્રંથોમાં કહેવાયેલ છે.

272
00:13:32,506 --> 00:13:34,335
આનો ઉપયોગ કેમ કરવો?

273
00:13:34,335 --> 00:13:36,875
માની લો કે તમને ટીઈડીના મધ્યસ્થ મંચ પરથી

274
00:13:36,875 --> 00:13:40,681
વ્યક્તવ્ય આપવા માટે આમંત્રણ મળ્યું છે

275
00:13:40,681 --> 00:13:43,215
અને તમે તેને યાદ રાખીને જ કહેવા માગો છો,

276
00:13:43,215 --> 00:13:48,260
તેમ જ તમે સિસૅરૉએ ૨૦૦૦ વર્ષ પહેલાંના ટીઈડીxરૉમના મચપર જે રીતે

277
00:13:48,260 --> 00:13:52,919
વ્યક્તવ્ય આપ્યું હોત તે રીતે જ વ્યક્તવ્ય આપવા માગો છો.

278
00:13:52,919 --> 00:13:55,177
તમે તમારાં ઘરનાં

279
00:13:55,177 --> 00:14:00,396
મુખ્ય દ્વારની સામે ઊભા છો તેમ તમારે કલ્પવાનું છે.

280
00:14:00,396 --> 00:14:02,438
અને તમારે કોઇપણ

281
00:14:02,438 --> 00:14:05,946
ગાંડુંઘેલું, હાંસીપાત્ર કે કોઇ હિસાબે ભૂલી ન શકાય તેવું ચિત્ર વિચારી કાઢવાનું છે

282
00:14:05,946 --> 00:14:08,929
જે તમને આ સાવેસાવ વિચિત્ર સ્પર્ધાવિષે વાત કરવાનું

283
00:14:08,929 --> 00:14:11,721
યાદ કરાવે.

284
00:14:11,721 --> 00:14:14,554
અને પછી તમારે ઘરની અંદર જવાનું છે,

285
00:14:14,554 --> 00:14:17,406
જ્યાં તમે શ્રીમાન ઍડ પર બેઠેલા

286
00:14:17,406 --> 00:14:19,293
કુકી મૉન્સ્ટરને જોશો.

287
00:14:19,293 --> 00:14:20,562
તેનાથી તમને યાદ આવી જશે કે

288
00:14:20,562 --> 00:14:23,736
તે પછીથી તમારે તમારા મિત્ર ઍડ કૂકનો પરિચય આપવાનો છે

289
00:14:23,736 --> 00:14:26,400
પછી તમને બ્રીટની સ્પીઅર્સનાં ચિત્ર દેખાશે

290
00:14:26,400 --> 00:14:29,212
જે તમને યાદ કરાવશે કે તમારે રમૂજી ટૂચકો કહેવાનો છે.

291
00:14:29,212 --> 00:14:30,884
પછી તમે જશો રસોડાં ભણી,

292
00:14:30,884 --> 00:14:32,729
જે તમને તમારી છેલાં એક વર્ષના નવા જ અનુભવની

293
00:14:32,729 --> 00:14:35,667
વાત કરવાનું યાદ અપાવડાવશે,

294
00:14:35,667 --> 00:14:40,631
જેમાં તમને મદદ કરવા તમારા મિત્રો પણ સાથે હશે.

295
00:14:40,631 --> 00:14:44,850
રૉમન વ્યાખાનકર્તાઓ આ રીતે તેમનાં વ્યક્તવ્યો યાદ રાખતા --

296
00:14:44,850 --> 00:14:48,244
શબ્દેશબ્દ નહીં, કારણકે તેનાથી જરૂર ગુંચવાડો થાય જ,

297
00:14:48,244 --> 00:14:50,656
પરંતુ એક-વિષય-બાદ-બીજો-વિષયની પધ્ધતિથી.

298
00:14:50,656 --> 00:14:53,563
હકીકતે, "વિષય વાક્ય" શબ્દ પ્રયોગ જ

299
00:14:53,563 --> 00:14:56,863
ગ્રીક શબ્દ "ટૉપૉસ" પરથી બનેલો છે,

300
00:14:56,863 --> 00:14:58,583
જેનો અર્થ "સ્થળ" થાય છે.

301
00:14:58,583 --> 00:15:00,150
જો કે આ તો હવે, લોકો જ્યારે

302
00:15:00,150 --> 00:15:02,470
વ્યક્તવ્યકળા અને વાક્છટા વિષે વિચારતી વખતે આ પ્રકારની સ્થળ સાથે સંકળાયેલી

303
00:15:02,470 --> 00:15:04,708
યાદ વાપરતા તેના, અવશેષ છે.

304
00:15:04,708 --> 00:15:06,645
"સહુથી પહેલાં" શબ્દ પ્રયોગને

305
00:15:06,645 --> 00:15:10,068
તમારી યાદશક્તિના મહેલનાં પહેલાં સ્થાન સાથે સરખાવી શકાય.

306
00:15:10,068 --> 00:15:12,048
મને આ બહુ જ આકર્ષક લાગ્યું

307
00:15:12,048 --> 00:15:13,948
એટલે હું તેના તરફ ખેંચાયો.

308
00:15:13,948 --> 00:15:16,696
તેથી હું થોડી વધારે યાદશક્તિ સ્પર્ધાઓમાં ગયો.

309
00:15:16,696 --> 00:15:19,257
મારાં મનમાં એમ હતું કે આ સ્પર્ધાગામી યાદ રાખનારાઓના આંતર્સ્વભાવ બાબતે

310
00:15:19,257 --> 00:15:22,550
થોડું લંબાણથી લખીશ.

311
00:15:22,550 --> 00:15:24,577
પરંતુ એક સમસ્યા આવી પડી.

312
00:15:24,577 --> 00:15:27,325
સમસ્યા એ છે કે યાદશક્તિ સ્પર્ધા એ

313
00:15:27,325 --> 00:15:31,054
મહાકંટાળાજનક પ્રવૃતિ છે.

314
00:15:31,054 --> 00:15:33,660
(હાસ્ય)

315
00:15:33,660 --> 00:15:38,210
સાચે જ, એ તો સાવ થોડા લોકો એકઠા થઇને SATની કસોટીઓ કરી રહ્યા હોય તેવું જ છે.

316
00:15:38,210 --> 00:15:39,904
મારો કહેવાનો મતલબ એ છે કે,જ્યારે લોકો પોતાનું માથું

317
00:15:39,904 --> 00:15:41,283
ખંજવાળવાનું શરૂ કરે ત્યારે તે વધુ નાટકીય બની જતું હોય છે.

318
00:15:41,283 --> 00:15:44,321
બાકી હું તો પત્રકાર છું,મારે તો કંઇને કંઇ લખવા જોઇએ.

319
00:15:44,321 --> 00:15:48,098
હું જાણું છું કે આ લોકોનાં મગજમાં અકલ્પ્ય વાતો ઘુમરાઇ રહી છે,

320
00:15:48,098 --> 00:15:50,198
પણ હું તેને પહોંચી તો ન શકું ને.

321
00:15:50,198 --> 00:15:52,917
એટલે, મને થયું કે, જો મારે આ વાત કહેવી હોય તો,

322
00:15:52,917 --> 00:15:55,667
મારે એમનાં પેંગડામાં થોડા ઘણા તો પગ નાખવા તો પડે.

323
00:15:55,667 --> 00:15:59,248
એટલે મેં દરરોજ સવારે ન્યુ યૉર્ક ટાઇમ્સ વાંચતાનું શરૂ કરતાં પહેલાં,

324
00:15:59,248 --> 00:16:02,083
કંઇને કંઇ યાદ રાખવા પાછળ ૧૦ થી ૧૫ મિનિટ

325
00:16:02,083 --> 00:16:04,604
ગાળવાનું શરૂ કર્યું.

326
00:16:04,604 --> 00:16:06,273
કોઇ વાર તે કવિતા પણ હોય.

327
00:16:06,273 --> 00:16:08,312
કે પછી પસ્તીમાં થી ખરીદેલ જૂનાં વાર્ષિક-પુસ્તકમાંથી

328
00:16:08,312 --> 00:16:10,571
નામ હોય.

329
00:16:10,571 --> 00:16:16,067
મને તેમાં બેતહાશા મજા પડતી હતી.

330
00:16:16,067 --> 00:16:18,145
જો કે મેં એવી અપેક્ષા નહોતી કરી.

331
00:16:18,145 --> 00:16:21,508
તેમાં મજા એટલે આવી કે ખરા અર્થમાં યાદશક્તિની તાલિમ નહોતી.

332
00:16:21,508 --> 00:16:24,546
તમે માત્ર તમારાં મગજની આંખો સામે પેલાં સાવે સાવ હાસ્યાપદ,ગાંડીયાં,મજેદાર,

333
00:16:24,546 --> 00:16:26,975
અને સામાન્ય રીતે ભૂલી ન શકાય તેવી

334
00:16:26,975 --> 00:16:29,869
પ્રતિકૃતિઓ બનાવવામાં કે કલ્પના કરવામાં

335
00:16:29,869 --> 00:16:33,994
વધારે અને વધારે પ્રયત્નશીલ રહો છો.

336
00:16:33,994 --> 00:16:35,577
હું પણ તેમાં જોશથી જોડાયો હતો.

337
00:16:35,577 --> 00:16:42,234
આ હું છું, મારા સ્પર્ધામય યાદશક્તિ તાલીમાર્થી તરીકે પહેરવેશમાં.

338
00:16:42,234 --> 00:16:44,200
એ એક જોડી કાન ઢાંકવાનાં ઢાંકણ

339
00:16:44,200 --> 00:16:47,609
અને એક જોડી સલામતી ચશ્માં, જે બે ઝીણાં છીદ્રો સિવાય

340
00:16:47,609 --> 00:16:50,282
આંખને ઢાંકી લે છે,

341
00:16:50,282 --> 00:16:55,608
કારણકે ધ્યાનવિચલન એ સ્પર્ધામય યાદદાસ્તકારકનો સહુથી મોટો શત્રુ છે.

342
00:16:55,608 --> 00:17:01,375
ફરી ફરીને હું ગયે વર્ષે જે સ્પર્ધાને આવરી લેવાનો હતો તેના પર જ પાછો આવી ચૂક્યો.

343
00:17:01,375 --> 00:17:03,481
મને એમ હતું કે સહભાગી પત્રકારકત્વના ભાગરૂપે

344
00:17:03,481 --> 00:17:06,783
એક પ્રયોગ તરીકે હું પણ તેમાં ભાગ લઉં.

345
00:17:06,783 --> 00:17:11,304
કદાચ, મારાં સંશોધનનો એક યોગ્ય ઉપસંહાર બની રહે.

346
00:17:11,304 --> 00:17:15,042
સમસ્યા એ રહી કે પ્રયોગ તીતરબીતર થઇ ગયો.

347
00:17:15,042 --> 00:17:17,779
જે કોઇ રીતે ન થવુ જોઇએ તેમ થયું,

348
00:17:17,779 --> 00:17:20,882
હું સ્પર્ધા જીતી ગયો.

349
00:17:20,882 --> 00:17:26,731
{તાળીઓ]

350
00:17:26,731 --> 00:17:28,436
હા, વ્યક્તવ્યો કે

351
00:17:28,436 --> 00:17:31,263
ફૉન નંબરો કે ખરીદીની યાદીઓ

352
00:17:31,263 --> 00:17:34,357
યાદ રાખી શકવું એ સારી વાત છે,

353
00:17:34,357 --> 00:17:37,133
પણ એક રીતે એ મુખ્ય મુદ્દો નહોતો.

354
00:17:37,133 --> 00:17:39,331
એ તો માત્ર તરકીબો છે.

355
00:17:39,331 --> 00:17:41,333
આ બધી તરકીબો સફળ એટલે રહે છે કે

356
00:17:41,333 --> 00:17:44,516
તે બધાંનો આધાર આપણું મગજ જે રીતે કામ કરે છે તેવા કેટલાક મૂળભૂત

357
00:17:44,516 --> 00:17:46,292
સિધ્ધાંતો ઉપર આધારીત છે.

358
00:17:46,292 --> 00:17:50,244
આપણું મગજ કઇ રીતે કામ કરે છે એ જાણીને

359
00:17:50,244 --> 00:17:52,250
તેનો લાભ લેવા માટે કરીને આપણે યાદશક્તિ મહેલો બાંધવા

360
00:17:52,250 --> 00:17:54,263
કે પત્તાંના સેટ્સ યાદ રખવાની

361
00:17:54,263 --> 00:17:56,907
કોઇ ખાસ જરૂર નથી.

362
00:17:56,907 --> 00:17:58,700
સામાન્ય રીતે, આપણે જોરદાર યાદશક્તિને

363
00:17:58,700 --> 00:18:01,000
કોઇ જન્મદત્ત ભેટ હોય તેમ માનીએ છીએ,

364
00:18:01,000 --> 00:18:02,890
પણ એવું હોતું નથી.

365
00:18:02,890 --> 00:18:06,658
પ્રબળ યાદશક્તિ શીખી શકાય છે.

366
00:18:06,658 --> 00:18:10,127
મૂળ મુદ્દે,જ્યારે આપણે કોઇ વાત પર ધ્યાન કેન્દ્રીત કરીએ છીએ, ત્યારે તે યાદ રહી જાય છે.

367
00:18:10,127 --> 00:18:13,333
જ્યારે આપણે કોઇ વાતમાં ઊંડાણથી રસ લઇએ છીએ, ત્યારે તે પણ યાદ રહે છે.

368
00:18:13,333 --> 00:18:14,854
આપણે જ્યારે કોઇ માહિતિ કે અનુભવ

369
00:18:14,854 --> 00:18:17,625
આપણને કઇ રીતે મદદરૂપ થઇ શકે,

370
00:18:17,625 --> 00:18:19,731
કે તેનું શું મહત્વ છે કે શા માટે તે આનંદદાયક છે

371
00:18:19,731 --> 00:18:22,154
તે દ્રષ્ટિએ જોઇએ છીએ કે જ્યારે આપણે

372
00:18:22,169 --> 00:18:25,098
આપણા મગજમાં જે કંઇ ચાલી રહ્યું હોય

373
00:18:25,098 --> 00:18:26,592
તેના સંદર્ભમાં

374
00:18:26,592 --> 00:18:28,819
તેને સાંકળી લઇ શકીએ છીએ, જેમ કે શ્રીમાન બૅકર્સને બેકરીવાળા સાથે સાંકળી શકવું,

375
00:18:28,819 --> 00:18:34,079
ત્યારે તે આપણને યાદ રહી જાય છે.

376
00:18:34,079 --> 00:18:36,505
યાદશક્તિ મહેલ અને એના જેવી અન્ય તરકીબો

377
00:18:36,505 --> 00:18:38,375
માત્ર ટુંકા-રસ્તા જ છે.

378
00:18:38,375 --> 00:18:40,940
એક રીતે, ટુંકા રસ્તા પણ નહીં.

379
00:18:40,940 --> 00:18:44,343
તે એટલે કામ આવે છે કારણકે તે તમને કામે લગાડી દે છે.

380
00:18:44,343 --> 00:18:48,283
આપણે સામાન્યપણે કોઇ કસરત કરતી વખતે,

381
00:18:48,283 --> 00:18:49,804
પ્રક્રિયાની જેટલી ઉંડાઇ

382
00:18:49,804 --> 00:18:54,032
કે જેટલી કાળજી રાખીએ છીએ તેનાથી ઘણી વધારે આ તરકીબો ફરજ પાડે છે.

383
00:18:54,032 --> 00:18:56,594
પણ, હકીકતે ટુંકા રસ્તા તો ક્યાંય પણ હોતા નથી.

384
00:18:56,594 --> 00:18:59,450
કોઇપણ વાત આ રીતે યાદ રાખવાલાયક બનતી હોય છે.

385
00:18:59,450 --> 00:19:03,593
અને જો હું કોઇ એક વસ્તુ તમારી પાસે મૂકી જવા માગું ,

386
00:19:03,593 --> 00:19:06,327
તો તે ઇ.પી. છે,

387
00:19:06,327 --> 00:19:10,125
પેલા ભુલક્કડ, જેને એ પણ યાદ નથી કે તેને યાદ ન રહેવાની સમસ્યા છે,

388
00:19:10,125 --> 00:19:11,615
જેણે મને

389
00:19:11,615 --> 00:19:13,713
એ પરિકલ્પના પૂરી પાડી કે,

390
00:19:13,713 --> 00:19:18,750
આપણું જીવન યાદોનો સરવાળો છે.

391
00:19:18,750 --> 00:19:24,583
આપણી આસપાસની, આપણી સાથે

392
00:19:24,583 --> 00:19:28,250
વાતચીત કરતી વ્યક્તિઓ પ્રત્યે

393
00:19:28,250 --> 00:19:35,210
ધ્યાન ન આપીને કે જરા પણ ઉંડાણમાં ન જવા

394
00:19:35,210 --> 00:19:39,008
જેટલા આળસુ થઇ જઇને, આમ પણ ટુંકી જીંદગીમાં,આપણી બ્લૅકબૅરીમાં

395
00:19:39,008 --> 00:19:40,583
કે આઇ-પૉડમાં

396
00:19:40,583 --> 00:19:42,654
ખોવાઇ જવાની કેટલી

397
00:19:42,654 --> 00:19:46,344
તૈયારી છે?

398
00:19:46,344 --> 00:19:48,788
મને જાતે

399
00:19:48,788 --> 00:19:52,185
જાણવા મળ્યું કે આપણામાં કલ્પી ન શકાય તેટલી યાદશક્તિ

400
00:19:52,185 --> 00:19:54,188
છૂપાયેલ પડી છે.

401
00:19:54,188 --> 00:19:57,585
પરંતુ જો તમારે યાદગાર જીવન જીવવું હોય,

402
00:19:57,585 --> 00:19:59,971
તો તમારે એવી વ્યક્તિ બનવું પડશે

403
00:19:59,971 --> 00:20:02,937
જે યાદ કરવાનું યાદ રાખે છે.

404
00:20:02,937 --> 00:20:04,706
આભાર.

405
00:20:04,706 --> 00:20:07,796
[તાળીઓ]