1
00:00:00,273 --> 00:00:04,679
Θα ήθελα να σας ζητήσω 
να κλείσετε τα μάτια σας.

2
00:00:04,679 --> 00:00:07,996
Φανταστείτε ότι στέκεστε

3
00:00:07,996 --> 00:00:11,123
έξω από την εξώπορτα του σπιτιού σας.

4
00:00:11,123 --> 00:00:14,792
Θα ήθελα να παρατηρήσετε 
το χρώμα της πόρτας,

5
00:00:14,792 --> 00:00:18,788
το υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένη.

6
00:00:18,788 --> 00:00:25,508
Τώρα φανταστείτε μια ομάδα υπέρβαρων 
γυμνιστών πάνω σε ποδήλατα.

7
00:00:25,508 --> 00:00:28,708
Διαγωνίζονται σε μια γυμνή ποδηλατοδρομία,

8
00:00:28,708 --> 00:00:32,458
και κατευθύνονται προς την εξώπορτά σας.

9
00:00:32,458 --> 00:00:34,408
Θέλω πραγματικά να το δείτε αυτό.

10
00:00:34,408 --> 00:00:37,500
Κάνουν πετάλι με δυσκολία, είναι ιδρωμένοι,

11
00:00:37,500 --> 00:00:40,404
αναπηδούν πολύ.

12
00:00:40,404 --> 00:00:44,208
Και συγκρούονται κατευθείαν επάνω 
στη εξώπορτα του σπιτιού σας.

13
00:00:44,208 --> 00:00:48,127
Ποδήλατα πετάγονται παντού, 
ρόδες κυλούν δίπλα σας,

14
00:00:48,127 --> 00:00:51,958
ακτίνες καταλήγουν σε περίεργα μέρη.

15
00:00:51,958 --> 00:00:55,183
Περάστε το κατώφλι της πόρτας σας

16
00:00:55,183 --> 00:00:58,023
στο χωλ, στο διάδρομο, 
οτιδήποτε βρίσκεται στην άλλη μεριά,

17
00:00:58,023 --> 00:01:01,929
κι εκτιμήστε την ποιότητα του φωτός.

18
00:01:01,929 --> 00:01:07,606
Το φως φωτίζει το Μπισκοτοτέρας.

19
00:01:07,606 --> 00:01:10,792
Το Μπισκοτοτέρας σάς χαιρετά

20
00:01:10,792 --> 00:01:13,496
από τη θέση του πάνω σε ένα καφετί άλογο.

21
00:01:13,496 --> 00:01:15,304
Είναι ένα άλογο που μιλάει.

22
00:01:15,304 --> 00:01:19,837
Μπορείς να νιώσεις το γαλάζιο τρίχωμά του 
να σου γαργαλάει τη μύτη.

23
00:01:19,837 --> 00:01:24,114
Μπορείς να μυρίσεις το μπισκότο βρώμης και 
σταφίδας το οποίο θα χώσει μέσα στο στόμα του.

24
00:01:24,114 --> 00:01:27,921
Προσπεράστε τον. Προσπεράστε τον
και μπείτε στο σαλόνι σας.

25
00:01:27,921 --> 00:01:30,958
Στο σαλόνι σας, 
σε πλήρως φανταστική διάσταση,

26
00:01:30,958 --> 00:01:33,770
φανταστείτε τη Μπρίτνεϋ Σπίαρς.

27
00:01:33,770 --> 00:01:39,265
Είναι ανεπαρκώς ντυμένη, 
χορεύει στο τραπεζάκι του σαλονιού,

28
00:01:39,265 --> 00:01:41,809
και τραγουδάει το 
«Χτύπα Με Μωρό Μου Ακόμη Μια Φορά.»

29
00:01:41,809 --> 00:01:44,731
Και μετά ακολουθήστε με στην κουζίνα σας.

30
00:01:44,731 --> 00:01:49,031
Στην κουζίνα σας, το πάτωμα έχει πλακοστρωθεί 
με έναν κίτρινο δρόμο από τούβλα

31
00:01:49,031 --> 00:01:52,725
κι από το φούρνο σας έρχονται καταπάνω σας

32
00:01:52,725 --> 00:01:54,792
η Ντόροθυ, o Τενεκεδένιος,

33
00:01:54,792 --> 00:01:57,173
το Σκιάχτρο και το Λιοντάρι από τον «Μάγο του Οζ»,

34
00:01:57,173 --> 00:02:00,000
να χοροπηδούν μαζί καταπάνω σας.

35
00:02:00,000 --> 00:02:04,333
Εντάξει. Ανοίξτε τα μάτια σας.

36
00:02:04,333 --> 00:02:07,792
Θέλω να σας μιλήσω για έναν 
πολύ παράξενο διαγωνισμό

37
00:02:07,792 --> 00:02:10,875
που λαμβάνει χώρα 
κάθε άνοιξη στη Νέα Υόρκη.

38
00:02:10,875 --> 00:02:14,362
Ονομάζεται το Πρωτάθλημα Μνήμης 
των Ηνωμένων Πολιτειών.

39
00:02:14,362 --> 00:02:17,260
Και είχα πάει να καλύψω αυτόν 
τον διαγωνισμό πριν από μερικά χρόνια

40
00:02:17,260 --> 00:02:19,457
ως επιστημονικός δημοσιογράφος

41
00:02:19,457 --> 00:02:21,792
προσδοκώντας, φαντάζομαι, 
ότι επρόκειτο να είναι

42
00:02:21,792 --> 00:02:24,621
σαν το πρωτάθλημα των σοφών.

43
00:02:24,621 --> 00:02:28,130
Αυτό κάμποσοι άντρες και μερικές κυρίες,

44
00:02:28,130 --> 00:02:32,869
με μεγάλη διαφορά στην ηλικία 
και σε θέματα υγιεινής.

45
00:02:32,869 --> 00:02:35,150
(Γέλια)

46
00:02:35,150 --> 00:02:39,359
Απομνημόνευαν εκατοντάδες τυχαίους αριθμούς,

47
00:02:39,359 --> 00:02:40,771
κοιτώντας τους μόνο μία φορά.

48
00:02:40,771 --> 00:02:45,133
Απομνημόνευαν τα ονόματα δεκάδων 
και δεκάδων και δεκάδων αγνώστων.

49
00:02:45,133 --> 00:02:48,571
Απομνημόνευαν ολόκληρα ποιήματα 
μέσα σε μόνο μερικά λεπτά.

50
00:02:48,571 --> 00:02:50,750
Διαγωνίζονταν για να δουν 
ποιος μπορούσε να απομνημονεύσει

51
00:02:50,750 --> 00:02:54,750
γρηγορότερα τη σειρά των χαρτιών 
μιας ανακατεμένης τράπουλας.

52
00:02:54,750 --> 00:02:56,594
Σκεφτόμουν ότι είναι απίστευτο.

53
00:02:56,594 --> 00:02:59,750
Αυτοί οι άνθρωποι πρέπει 
να είναι φρικιά της φύσης.

54
00:02:59,750 --> 00:03:03,375
Και άρχισα να μιλάω 
σε μερικούς διαγωνιζόμενους.

55
00:03:03,375 --> 00:03:04,750
Αυτός είναι κάποιος με το όνομα Εντ Κουκ

56
00:03:04,750 --> 00:03:06,317
που είχε έρθει από την Αγγλία

57
00:03:06,317 --> 00:03:08,283
όπου είχε μία από τις 
καλύτερα προπονημένες μνήμες.

58
00:03:08,283 --> 00:03:12,048
Και του είπα «Εντ, πότε συνειδητοποίησες

59
00:03:12,048 --> 00:03:14,556
ότι ήσουν σοφός;»

60
00:03:14,556 --> 00:03:17,320
Κι ο Εντ είπε, «Δεν είμαι σοφός.

61
00:03:17,320 --> 00:03:19,896
Στην πραγματικότητα, 
έχω μια κοινή μνήμη.

62
00:03:19,896 --> 00:03:21,568
Όλοι όσοι παίρνουν μέρος 
σε αυτόν το διαγωνισμό

63
00:03:21,568 --> 00:03:24,829
θα σου πουν ότι έχουν 
απλώς μια κοινή μνήμη.

64
00:03:24,829 --> 00:03:26,708
Όλοι έχουμε προπονηθεί

65
00:03:26,708 --> 00:03:30,929
στην εκτέλεση αυτών των απόλυτα 
θαυματουργών κατορθώματων της μνήμης

66
00:03:30,929 --> 00:03:32,987
χρησιμοποιώντας ένα σύνολο αρχαίων τεχνικών,

67
00:03:32,987 --> 00:03:36,535
τεχνικές που εφευρέθηκαν 
πριν από 2.500 χρόνια στην Ελλάδα,

68
00:03:36,535 --> 00:03:39,667
οι ίδιες τεχνικές που είχε χρησιμοποιήσει ο Κικέρων

69
00:03:39,667 --> 00:03:41,527
για να απομνημονεύσει τους λόγους του,

70
00:03:41,527 --> 00:03:45,721
που είχαν χρησιμοποιήσει μεσαιωνικοί μελετητές 
για να απομνημονεύσουν ολόκληρα βιβλία.»

71
00:03:45,721 --> 00:03:49,437
Κι ήμουν σε φάση, «Ώπα. 
Πώς και δεν το έχω ακούσει αυτό πιο πριν;»

72
00:03:49,437 --> 00:03:52,156
Και στεκόμασταν έξω 
από την αίθουσα του διαγωνισμού

73
00:03:52,156 --> 00:03:55,833
κι ο Εντ, ο οποίος είναι ένας υπέροχος, λαμπρός,

74
00:03:55,833 --> 00:03:58,898
αλλά κατά κάποιο τρόπο εκκεντρικός Άγγλος,

75
00:03:58,898 --> 00:04:03,333
μου λέει, «Τζος, είσαι Αμερικανός δημοσιογράφος.

76
00:04:03,333 --> 00:04:05,439
Γνωρίζεις τη Μπρίτνεϋ Σπίαρς;»

77
00:04:05,439 --> 00:04:10,252
Κι ήμουν σε φάση, «Τι; Όχι. Γιατί;»

78
00:04:10,252 --> 00:04:13,333
«Γιατί θέλω πραγματικά να διδάξω 
τη Μπρίτνεϋ Σπίαρς

79
00:04:13,333 --> 00:04:15,962
πώς να απομνημονεύει τη σειρά 
των καρτών μιας ανακατεμένης τράπουλας

80
00:04:15,962 --> 00:04:18,208
στην αμερικάνικη τηλεόραση.

81
00:04:18,208 --> 00:04:21,479
Θα αποδείξει στον κόσμο ότι οποιοσδήποτε 
μπορεί να το κάνει αυτό.»

82
00:04:21,479 --> 00:04:25,893
(Γέλια)

83
00:04:25,893 --> 00:04:29,383
Και σκέφτηκα: «Λοιπόν δεν είμαι η Μπρίτνεϋ Σπίαρς,

84
00:04:29,383 --> 00:04:32,148
αλλά ίσως θα μπορούσες να διδάξεις εμένα.

85
00:04:32,148 --> 00:04:34,583
Θέλω να πω, πρέπει να ξεκινήσεις 
από κάπου, σωστά;»

86
00:04:34,583 --> 00:04:38,375
Κι αυτό ήταν το ξεκίνημα για ένα
πολύ παράξενο ταξίδι για εμένα.

87
00:04:38,375 --> 00:04:41,279
Κατέληξα να περνώ το μεγαλύτερο μέρος 
της επόμενης χρονιάς

88
00:04:41,279 --> 00:04:43,375
όχι μόνο εξασκώντας τη μνήμη μου,

89
00:04:43,375 --> 00:04:45,125
αλλά επίσης διερευνώντας την,

90
00:04:45,125 --> 00:04:47,231
προσπαθώντας να κατανοήσω πώς λειτουργεί,

91
00:04:47,231 --> 00:04:49,502
γιατί μερικές φορές δεν λειτουργεί,

92
00:04:49,502 --> 00:04:51,987
και ποιες μπορεί να είναι οι δυνατότητές της.

93
00:04:51,987 --> 00:04:54,293
Γνώρισα πολλούς ενδιαφέροντες ανθρώπους.

94
00:04:54,293 --> 00:04:56,075
Αυτός είναι ένας τύπος που λέγεται. Ε.Π.

95
00:04:56,075 --> 00:04:58,583
Είναι ένας άνθρωπος με αμνησία 
που είχε, πολύ πιθανά,

96
00:04:58,583 --> 00:05:01,292
τη χειρότερη μνήμη στον κόσμο.

97
00:05:01,292 --> 00:05:02,952
Η μνήμη του ήταν τόσο κακή

98
00:05:02,952 --> 00:05:05,702
που ούτε καν θυμόταν 
ότι είχε πρόβλημα μνήμης,

99
00:05:05,702 --> 00:05:07,589
κάτι που είναι εκπληκτικό.

100
00:05:07,589 --> 00:05:09,304
Ήταν αυτή η απίστευτα τραγική φιγούρα,

101
00:05:09,304 --> 00:05:11,292
ήταν όμως ένα παράθυρο στο βαθμό

102
00:05:11,292 --> 00:05:15,102
στον οποίο οι αναμνήσεις μας 
μάς κάνουν αυτούς που είμαστε.

103
00:05:15,102 --> 00:05:18,140
Το άλλο μέρος του φάσματος: 
γνώρισα αυτόν τον τύπο.

104
00:05:18,140 --> 00:05:19,877
Αυτός είναι ο Κιμ Πικ.

105
00:05:19,877 --> 00:05:23,364
Σε αυτόν βασιζόταν ο χαρακτήρας του Ντάστιν 
Χόφμαν στην ταινία «Άνθρωπος της βροχής».

106
00:05:23,364 --> 00:05:26,046
Περάσαμε ένα απόγευμα μαζί

107
00:05:26,046 --> 00:05:29,683
στη δημόσια βιβλιοθήκη του Σολτ Λέικ 
απομνημονεύοντας τηλεφωνικούς καταλόγους,

108
00:05:29,683 --> 00:05:32,770
κάτι που ήταν ιδιοφυές.

109
00:05:32,770 --> 00:05:35,727
(Γέλια)

110
00:05:35,727 --> 00:05:39,157
Και γύρισα πίσω και διάβασα 
ένα σωρό συγγράμματα για τη μνήμη,

111
00:05:39,157 --> 00:05:42,990
συγγράμματα γραμμένα 
πάνω από 2000 χρόνια πριν

112
00:05:42,990 --> 00:05:44,896
στα λατινικά κατά την αρχαιότητα

113
00:05:44,896 --> 00:05:47,233
και αργότερα στο Μεσαίωνα.

114
00:05:47,233 --> 00:05:49,796
Και έμαθα αρκετά πολύ ενδιαφέροντα πράγματα.

115
00:05:49,796 --> 00:05:53,038
Ένα από τα πραγματικά 
ενδιαφέροντα πράγματα που έμαθα

116
00:05:53,038 --> 00:05:55,514
είναι ότι κάποτε,

117
00:05:55,514 --> 00:06:01,286
η ιδέα του να έχεις μια εκπαιδευμένη, 
πειθαρχημένη, καλλιεργημένη μνήμη

118
00:06:01,286 --> 00:06:06,314
δεν ήταν τόσο εξωπραγματική 
όσο θα μας φαινόταν σήμερα.

119
00:06:06,314 --> 00:06:11,071
Κάποτε, ο κόσμος επένδυε στις αναμνήσεις τους,

120
00:06:11,071 --> 00:06:16,096
εξοπλίζοντας με κόπο το μυαλό τους.

121
00:06:16,096 --> 00:06:18,219
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων χιλιετιών

122
00:06:18,219 --> 00:06:20,965
έχουμε εφεύρει μια σειρά από τεχνολογίες --

123
00:06:20,965 --> 00:06:23,375
από το αλφάβητο έως τον πάπυρο

124
00:06:23,375 --> 00:06:25,694
τον κώδικα, το τυπογραφικό πιεστήριο, 
τη φωτογραφία,

125
00:06:25,694 --> 00:06:27,608
τον υπολογιστή, το smartphone --

126
00:06:27,608 --> 00:06:30,540
που έχουν καταστήσει σταδιακά 
όλο και ευκολότερο

127
00:06:30,540 --> 00:06:33,125
το να εξωτερικεύσουμε τις αναμνήσεις μας,

128
00:06:33,125 --> 00:06:35,367
ουσιαστικά, δηλαδή, να αναθέτουμε

129
00:06:35,367 --> 00:06:39,080
αυτή τη θεμελιώδη ικανότητα του ανθρώπου.

130
00:06:39,080 --> 00:06:42,679
Οι τεχνολογίες αυτές έκαναν 
τον σύγχρονο κόσμο μας δυνατό,

131
00:06:42,679 --> 00:06:44,477
αλλά επίσης μάς άλλαξαν.

132
00:06:44,477 --> 00:06:46,227
Μας άλλαξαν πολιτιστικά,

133
00:06:46,227 --> 00:06:49,761
και θα έλεγα ότι μας άλλαξαν και διανοητικά.

134
00:06:49,761 --> 00:06:52,327
Έχοντας μικρή ανάγκη πια να θυμόμαστε,

135
00:06:52,327 --> 00:06:55,444
μερικές φορές φαίνεται 
σα να έχουμε ξεχάσει πώς γίνεται.

136
00:06:55,444 --> 00:06:57,183
Ένα από τα τελευταία μέρη στη γη

137
00:06:57,183 --> 00:07:00,287
όπου βρίσκετε ακόμα ανθρώπους 
παθιασμένους με αυτήν την ιδέα

138
00:07:00,287 --> 00:07:03,529
μιας εκπαιδευμένης, πειθαρχημένης, 
καλλιεργημένης μνήμης

139
00:07:03,529 --> 00:07:06,288
είναι σε αυτόν τον εντελώς μοναδικό 
διαγωνισμό μνήμης.

140
00:07:06,288 --> 00:07:07,604
Στην πραγματικότητα 
δεν είναι και τόσο μοναδικός,

141
00:07:07,604 --> 00:07:09,929
γίνονται διαγωνισμοί σε όλον τον κόσμο.

142
00:07:09,929 --> 00:07:14,087
Και ήμουν γοητευμένος, 
ήθελα να ξέρω πώς το καταφέρνουν.

143
00:07:14,087 --> 00:07:18,806
Λίγα χρόνια πριν, μια ομάδα ερευνητών 
στο University College στο Λονδίνο

144
00:07:18,806 --> 00:07:21,583
έφερε στο εργαστήριο 
μερικούς πρωταθλητές μνήμης.

145
00:07:21,583 --> 00:07:23,089
Ήθελαν να μάθουν:

146
00:07:23,089 --> 00:07:24,456
Αυτοί οι τύποι έχουν εγκεφάλους

147
00:07:24,456 --> 00:07:28,898
που είναι κατά κάποιον τρόπο, δομικά, 
ανατομικά διαφορετικοί από τους υπόλοιπους;

148
00:07:28,898 --> 00:07:31,902
Η απάντηση ήταν όχι.

149
00:07:31,902 --> 00:07:35,006
Είναι πιο έξυπνοι 
από τους υπόλοιπους από εμάς;

150
00:07:35,006 --> 00:07:36,717
Τους έδωσαν μερικά γνωστικά τεστ,

151
00:07:36,717 --> 00:07:38,987
και η απάντηση ήταν, όχι και τόσο.

152
00:07:38,987 --> 00:07:42,315
Ωστόσο, υπήρχε μια πραγματικά ενδιαφέρουσα 
και χαρακτηριστική διαφορά

153
00:07:42,315 --> 00:07:44,423
μεταξύ των εγκεφάλων 
των πρωταθλητών μνήμης

154
00:07:44,423 --> 00:07:46,990
και των ατόμων του πειραματικού ελέγχου 
με τα οποία έκαναν την σύγκριση.

155
00:07:46,990 --> 00:07:49,667
Όταν τους έβαλαν σε έναν λειτουργικό 
μαγνητικό τομογράφο,

156
00:07:49,667 --> 00:07:51,711
σκάναραν τους εγκεφάλους τους

157
00:07:51,711 --> 00:07:56,717
ενώ απομνημόνευαν αριθμούς και πρόσωπα 
και εικόνες από νιφάδες χιονιού,

158
00:07:56,717 --> 00:07:59,033
διαπίστωσαν ότι στους πρωταθλητές της μνήμης

159
00:07:59,033 --> 00:08:01,277
«άναβαν» διαφορετικά μέρη του εγκεφάλου

160
00:08:01,277 --> 00:08:03,288
από τους υπόλοιπους.

161
00:08:03,288 --> 00:08:06,573
Χρησιμοποιούσαν, 
ή φάνηκε να χρησιμοποιούν

162
00:08:06,573 --> 00:08:10,790
ένα μέρος του εγκεφάλου που συμμετέχει 
στην χωρική μνήμη και πλοήγηση.

163
00:08:10,790 --> 00:08:17,033
Γιατί; Και υπάρχει κάτι που εμείς 
οι υπόλοιποι μπορούμε να μάθουμε από αυτό;

164
00:08:17,033 --> 00:08:21,233
Το άθλημα της ανταγωνιστικής απομνημόνευσης

165
00:08:21,233 --> 00:08:24,081
καθοδηγείται από ένα είδος κούρσας

166
00:08:24,081 --> 00:08:27,125
όπου κάθε χρόνο κάποιος έρχεται

167
00:08:27,125 --> 00:08:29,813
με έναν νέο τρόπο να θυμάται 
περισσότερα πράγματα πιο γρήγορα,

168
00:08:29,813 --> 00:08:31,652
και στη συνέχεια οι υπόλοιποι
πρέπει να τον προλάβουν.

169
00:08:31,652 --> 00:08:33,500
Αυτός είναι ο φίλος μου, Μπεν Πρίντμορ.

170
00:08:33,500 --> 00:08:35,250
τρεις φορές παγκόσμιος πρωταθλητής μνήμης.

171
00:08:35,250 --> 00:08:37,083
Στο γραφείο του, μπροστά του

172
00:08:37,083 --> 00:08:40,777
είναι 36 πακέτα με ανακατεμένες τράπουλες

173
00:08:40,777 --> 00:08:43,525
που θα προσπαθήσει 
να απομνημονεύσει σε μία ώρα,

174
00:08:43,525 --> 00:08:47,881
χρησιμοποιώντας μια τεχνική που εφηύρε 
και μόνο αυτός έχει μάθει.

175
00:08:47,881 --> 00:08:49,792
Χρησιμοποίησε μια παρόμοια τεχνική

176
00:08:49,792 --> 00:08:52,234
για να απομνημονεύσει την ακριβή σειρά

177
00:08:52,234 --> 00:08:58,042
4.140 τυχαίων δυαδικών ψηφίων

178
00:08:58,042 --> 00:09:00,944
σε μισή ώρα.

179
00:09:00,944 --> 00:09:02,875
Μάλιστα.

180
00:09:02,875 --> 00:09:06,423
Και ενώ υπάρχει μια ολόκληρη σειρά από τρόπους

181
00:09:06,423 --> 00:09:10,000
να θυμόμαστε πράγματα 
σε αυτούς τους διαγωνισμούς,

182
00:09:10,000 --> 00:09:12,892
τα πάντα, όλες οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται,

183
00:09:12,892 --> 00:09:15,500
τελικά φτάνουν σε μία έννοια

184
00:09:15,500 --> 00:09:19,148
που οι ψυχολόγοι αποκαλούν 
επεξεργαστική κωδικοποίηση.

185
00:09:19,148 --> 00:09:21,829
Και αυτό φαίνεται καθαρά 
από ένα ενδιαφέρον παράδοξο

186
00:09:21,829 --> 00:09:23,875
γνωστό ως παράδοξο Ψωμάς/ψωμάς,

187
00:09:23,875 --> 00:09:25,437
που πάει κάπως έτσι:

188
00:09:25,437 --> 00:09:28,333
Εάν πω σε δύο ανθρώπους 
να θυμηθούν την ίδια λέξη,

189
00:09:28,333 --> 00:09:29,900
εάν σου πω,

190
00:09:29,900 --> 00:09:33,527
«Θυμήσου ότι υπάρχει ένας τύπος 
που ονομάζεται Ψωμάς».

191
00:09:33,527 --> 00:09:35,033
Αυτό είναι το όνομά του.

192
00:09:35,033 --> 00:09:40,819
Και σου λέω, «Θυμήσου ότι υπάρχει κάποιος 
που είναι ψωμάς.»

193
00:09:40,819 --> 00:09:44,061
Και σε κάποια στιγμή αργότερα επιστρέψω,

194
00:09:44,061 --> 00:09:47,100
και σου πω, «Θυμάσαι αυτή τη λέξη

195
00:09:47,100 --> 00:09:48,477
που σου είπα προηγουμένως;

196
00:09:48,477 --> 00:09:50,275
Θυμάσαι τι ήταν;»

197
00:09:50,275 --> 00:09:53,542
Το άτομο στο οποίο είπα ότι 
το όνομά του είναι Ψωμάς

198
00:09:53,542 --> 00:09:55,861
είναι λιγότερο πιθανό να θυμάται την ίδια λέξη

199
00:09:55,861 --> 00:09:59,712
από αυτόν που του είπα ότι 
η δουλειά του είναι ψωμάς.

200
00:09:59,712 --> 00:10:02,791
Ίδια λέξη, διαφορετικό ποσό ανάμνησης; 
Αυτό είναι παράξενο.

201
00:10:02,791 --> 00:10:04,768
Τι συμβαίνει εδώ;

202
00:10:04,768 --> 00:10:09,804
Το όνομα Ψωμάς δεν σημαίνει κάτι για σας.

203
00:10:09,804 --> 00:10:12,095
Είναι εξ ολοκλήρου ασύνδετο

204
00:10:12,095 --> 00:10:15,333
από όλες τις άλλες μνήμες που κυκλοφορούν 
μέσα στο κρανίο σας.

205
00:10:15,333 --> 00:10:17,223
Αλλά, το κοινό ουσιαστικό ψωμάς,

206
00:10:17,223 --> 00:10:19,094
γνωρίζουμε φουρνάρηδες.

207
00:10:19,094 --> 00:10:21,123
Οι ψωμάδες φοράνε αστεία άσπρα καπέλα.

208
00:10:21,123 --> 00:10:22,750
Οι ψωμάδες έχουν αλεύρι στα χέρια τους.

209
00:10:22,750 --> 00:10:24,825
Οι ψωμάδες μυρίζουν ωραία 
όταν γυρίζουν σπίτι από την δουλειά.

210
00:10:24,825 --> 00:10:26,952
Ίσως και να γνωρίζουμε κάποιον ψωμά.

211
00:10:26,952 --> 00:10:28,363
Και όταν ακούμε για πρώτη φορά αυτήν τη λέξη,

212
00:10:28,363 --> 00:10:31,208
ξεκινάμε να του βάζουμε 
αυτά τα συνειρμικά άγκιστρα

213
00:10:31,208 --> 00:10:35,279
που κάνουν ευκολότερο 
να τα ψαρέψουμε αργότερα.

214
00:10:35,279 --> 00:10:38,237
Η ολόκληρη τέχνη του τι συμβαίνει

215
00:10:38,237 --> 00:10:40,352
σε αυτούς τους διαγωνισμούς μνήμης

216
00:10:40,352 --> 00:10:43,579
και ολόκληρη η τέχνη του να θυμόμαστε πράγματα 
καλύτερα στην καθημερινή ζωή

217
00:10:43,579 --> 00:10:47,565
είναι η εξεύρεση τρόπων να μετασχηματίζουμε
τους Ψωμάδες με «Ψ» κεφαλάιο

218
00:10:47,565 --> 00:10:49,561
σε ψωμάδες με «ψ» μικρό --

219
00:10:49,561 --> 00:10:52,948
να πάρουμε πληροφορίες 
που δεν έχουν συμφραζόμενα,

220
00:10:52,948 --> 00:10:55,254
σημασία, έννοια

221
00:10:55,254 --> 00:10:56,804
και να τις μετατρέψουμε με κάποιο τρόπο

222
00:10:56,804 --> 00:10:58,979
έτσι ώστε να αποκτήσουν νόημα

223
00:10:58,979 --> 00:11:03,764
με βάση όλα τα άλλα πράγματα 
που έχετε στο μυαλό σας.

224
00:11:03,764 --> 00:11:07,498
Μία από τις πιο εξεζητημένες τεχνικές 
για να γίνει αυτό

225
00:11:07,498 --> 00:11:11,417
χρονολογείται 2.500 χρόνια πριν 
στην αρχαία Ελλάδα.

226
00:11:11,417 --> 00:11:13,395
Έγινε γνωστή ως το παλάτι της μνήμης.

227
00:11:13,395 --> 00:11:16,820
Η ιστορία πίσω από τη δημιουργία της 
πάει κάπως έτσι:

228
00:11:16,820 --> 00:11:19,792
Υπήρχε ένας ποιητής που ονομαζόταν Σιμωνίδης

229
00:11:19,792 --> 00:11:21,698
που είχε πάει σε ένα συμπόσιο.

230
00:11:21,698 --> 00:11:23,946
Ήταν στην πραγματικότητα 
ο μισθωμένος ψυχαγωγός,

231
00:11:23,946 --> 00:11:26,958
γιατί τότε, αν ήθελες να κάνεις 
ένα πραγματικά τρομερό πάρτι,

232
00:11:26,958 --> 00:11:30,170
δεν προσλαμβάνεις έναν D.J., 
προσλαμβάνεις έναν ποιητή.

233
00:11:30,170 --> 00:11:35,040
Και στέκεται, λέει το ποίημα του απ'έξω, 
βγαίνει από την πόρτα,

234
00:11:35,040 --> 00:11:40,152
και την στιγμή που το κάνει, 
η αίθουσα δεξιώσεων καταρρέει,

235
00:11:40,152 --> 00:11:42,833
και τους σκοτώνει όλους μέσα.

236
00:11:42,833 --> 00:11:45,398
Δεν τους σκοτώνει απλά,

237
00:11:45,398 --> 00:11:49,262
κατακρεουργεί τα σώματα τους 
τόσο που δεν αναγνωρίζονται.

238
00:11:49,262 --> 00:11:51,583
Κανείς δεν μπορεί να πει ποιος ήταν μέσα,

239
00:11:51,583 --> 00:11:54,754
κανείς δεν μπορεί να πει πού κάθονταν.

240
00:11:54,754 --> 00:11:56,993
Τα πτώματα δεν μπορούσαν να ταφούν σωστά.

241
00:11:56,993 --> 00:12:00,836
Είναι μία τραγωδία επάνω στην άλλη.

242
00:12:00,836 --> 00:12:03,540
Ο Σιμωνίδης, στέκεται έξω,

243
00:12:03,540 --> 00:12:05,671
ο μοναδικός επιζών μέσα στα συντρίμμια,

244
00:12:05,671 --> 00:12:09,307
κλείνει τα μάτια του και συνειδητοποιεί,

245
00:12:09,307 --> 00:12:11,845
ότι στο μάτι του μυαλού του,

246
00:12:11,845 --> 00:12:16,990
μπορεί να δει πού καθόταν ο καθένας 
από τους καλεσμένους στο συμπόσιο.

247
00:12:16,990 --> 00:12:19,333
Και παίρνει τους συγγενείς από το χέρι

248
00:12:19,333 --> 00:12:23,391
και καθοδηγεί τον καθένα στα αγαπημένα τους 
πρόσωπα μέσα στα συντρίμμια.

249
00:12:23,391 --> 00:12:26,655
Αυτό που κατάλαβε ο Σιμωνίδης εκείνη τη στιγμή

250
00:12:26,655 --> 00:12:30,088
είναι κάτι που πιστεύω 
ότι όλοι μας γνωρίζουμε διαισθητικά,

251
00:12:30,088 --> 00:12:32,500
που είναι ότι, όσο κακοί είμαστε

252
00:12:32,500 --> 00:12:35,394
στο να θυμόμαστε ονόματα και αριθμούς τηλεφώνου

253
00:12:35,394 --> 00:12:38,052
και οδηγίες λέξη προς λέξη 
από τους συναδέλφους μας,

254
00:12:38,052 --> 00:12:43,542
έχουμε πραγματικά 
εξαιρετική οπτική και χωρική μνήμη.

255
00:12:43,542 --> 00:12:47,138
Εάν σας ζητούσα να απαριθμήσετε 
τις 10 πρώτες λέξεις

256
00:12:47,138 --> 00:12:49,602
της ιστορίας που μόλις 
σας είπα για τον Σιμωνίδη,

257
00:12:49,602 --> 00:12:52,090
οι πιθανότητες είναι ότι θα δυσκολευτείτε.

258
00:12:52,090 --> 00:12:54,404
Αλλά, βάζω στοίχημα

259
00:12:54,404 --> 00:12:57,087
ότι εάν σας ζητούσα να θυμηθείτε

260
00:12:57,087 --> 00:13:01,643
ποιος κάθεται πάνω στο καφέ άλογο που μιλάει

261
00:13:01,643 --> 00:13:03,641
στο χωλ σας αυτήν τη στιγμή,

262
00:13:03,641 --> 00:13:05,966
θα μπορείτε να το δείτε.

263
00:13:05,966 --> 00:13:08,496
Η ιδέα πίσω από το παλάτι της μνήμης

264
00:13:08,496 --> 00:13:13,129
είναι να δημιουργήσετε ένα φανταστικό 
οικοδόμημα στο μάτι του μυαλού σας

265
00:13:13,129 --> 00:13:14,875
και να το γεμίστε με εικόνες

266
00:13:14,875 --> 00:13:17,083
με πράγματα που θέλετε να θυμάστε --

267
00:13:17,083 --> 00:13:20,412
όσο πιο τρελή, πιο περίεργη, πιο παράξενη,

268
00:13:20,412 --> 00:13:24,012
πιο αστεία, πιο πρόστυχη, πιο βρωμερή
είναι η εικόνα,

269
00:13:24,012 --> 00:13:26,887
τόσο πιο αξέχαστη είναι πιθανό να είναι.

270
00:13:26,887 --> 00:13:29,721
Αυτό είναι μια συμβουλή που πάει πίσω 
πάνω από 2.000 χρόνια

271
00:13:29,721 --> 00:13:32,506
στις πρώτες πραγματείες μνήμης στα λατινικά.

272
00:13:32,506 --> 00:13:34,335
Λοιπόν, πώς λειτουργεί αυτό;

273
00:13:34,335 --> 00:13:36,875
Ας πούμε ότι έχετε προσκληθεί

274
00:13:36,875 --> 00:13:40,681
στην κεντρική σκηνή του TED 
για να δώσετε μια ομιλία

275
00:13:40,681 --> 00:13:43,215
και θέλετε να την κάνετε από μνήμης,

276
00:13:43,215 --> 00:13:48,260
και θέλετε να την κάνετε με τον τρόπο 
που θα την έκανε ο Κικέρωνας

277
00:13:48,260 --> 00:13:52,919
εάν τον είχαν προσκαλέσει 
στο TEDxRome 2.000 χρόνια πριν.

278
00:13:52,919 --> 00:13:55,177
Αυτό που μπορείτε να κάνετε

279
00:13:55,177 --> 00:14:00,396
είναι να φανταστείτε τον εαυτό σας 
στη μπροστινή πόρτα του σπιτιού σας.

280
00:14:00,396 --> 00:14:02,438
Και θα σκεφτείτε κάποια

281
00:14:02,438 --> 00:14:05,946
απόλυτα τρελή, γελοία, αξέχαστη εικόνα

282
00:14:05,946 --> 00:14:08,929
για να σας υπενθυμίσει ότι το πρώτο πράγμα 
για το οποίο θέλετε να μιλήσετε

283
00:14:08,929 --> 00:14:11,721
είναι αυτός ο εντελώς περίεργος διαγωνισμός.

284
00:14:11,721 --> 00:14:14,554
Και στη συνέχεια θα πάτε μέσα στο σπίτι σας,

285
00:14:14,554 --> 00:14:17,406
και θα δείτε μια εικόνα με το Μπισκοτοτέρας

286
00:14:17,406 --> 00:14:19,293
πάνω στον Κύριο Εντ (το άλογο που μιλάει).

287
00:14:19,293 --> 00:14:20,562
Και αυτό θα σας υπενθυμίσει

288
00:14:20,562 --> 00:14:23,736
ότι θα θέλατε τότε να συστήσετε 
το φίλο σας τον Εντ Κουκ.

289
00:14:23,736 --> 00:14:26,400
Και τότε θα δείτε μια εικόνα της Μπρίτνεϋ Σπίαρς

290
00:14:26,400 --> 00:14:29,212
για να σας υπενθυμίσει 
αυτό το αστείο ανέκδοτο που θέλετε να πείτε.

291
00:14:29,212 --> 00:14:30,884
Και πάτε στην κουζίνα σας,

292
00:14:30,884 --> 00:14:32,729
και το τέταρτο θέμα 
για το οποίο θα μιλήσω

293
00:14:32,729 --> 00:14:35,667
ήταν αυτό το παράξενο ταξίδι 
που κάνατε για έναν χρόνο,

294
00:14:35,667 --> 00:14:40,631
και έχετε κάποιους φίλους 
που σας βοηθήσουν να το θυμάστε.

295
00:14:40,631 --> 00:14:44,850
Έτσι απομνημόνευαν 
οι ρωμαίοι ρήτορες τις ομιλίες τους--

296
00:14:44,850 --> 00:14:48,244
όχι λέξη προς λέξη, 
που απλά θα σας μπερδέψει,

297
00:14:48,244 --> 00:14:50,656
αλλά θέμα προς θέμα.

298
00:14:50,656 --> 00:14:53,563
Στην πραγματικότητα, η φράση 
«topic sentence» (πρόταση-θέμα)

299
00:14:53,563 --> 00:14:56,863
προέρχεται από την ελληνική λέξη «τόπος»,

300
00:14:56,863 --> 00:14:58,583
που σημαίνει «μέρος».

301
00:14:58,583 --> 00:15:00,150
Αυτό είναι ένα απομεινάρι

302
00:15:00,150 --> 00:15:02,470
από πότε που άνθρωποι συνήθιζαν 
να σκέφτονται για τη ρητορεία και τη ρητορική

303
00:15:02,470 --> 00:15:04,708
σε τέτοιους χωρικούς όρους.

304
00:15:04,708 --> 00:15:06,645
Η φράση «στην πρώτη θέση»,

305
00:15:06,645 --> 00:15:10,068
είναι όπως στην πρώτη θέση 
στο παλάτι της μνήμης σας.

306
00:15:10,068 --> 00:15:12,048
Σκέφτηκα ότι ήταν απλά συναρπαστικό,

307
00:15:12,048 --> 00:15:13,948
και πραγματικά άρχισα 
να ασχολούμαι με αυτό.

308
00:15:13,948 --> 00:15:16,696
Και πήγα σε μερικούς ακόμη 
διαγωνισμούς μνήμης.

309
00:15:16,696 --> 00:15:19,257
Και είχα την ιδέα ότι θα μπορούσα 
να γράψω κάτι περισσότερο

310
00:15:19,257 --> 00:15:22,550
για αυτή την υποκουλτούρα 
των ανταγωνιστικών απομνημονευτών.

311
00:15:22,550 --> 00:15:24,577
Αλλά υπήρχε ένα πρόβλημα.

312
00:15:24,577 --> 00:15:27,325
Το πρόβλημα ήταν ότι ένας διαγωνισμός μνήμης

313
00:15:27,325 --> 00:15:31,054
είναι ένα παθολογικά βαρετό γεγονός.

314
00:15:31,054 --> 00:15:33,660
(Γέλια)

315
00:15:33,660 --> 00:15:38,210
Πραγματικά, είναι σα να έχεις μερικούς ανθρώπους 
που κάθονται και δώσουν πανελλαδικές.

316
00:15:38,210 --> 00:15:39,904
Θέλω να πω, το πιο δραματικό συμβάν

317
00:15:39,904 --> 00:15:41,283
είναι όταν κάποιος αρχίζει να τρίβει 
τους κροτάφους του.

318
00:15:41,283 --> 00:15:44,321
Και είμαι δημοσιογράφος, 
χρειάζομαι κάτι να γράψω.

319
00:15:44,321 --> 00:15:48,098
Ξέρω ότι υπάρχουν απίστευτα πράγματα που 
συμβαίνουν στο μυαλό των ανθρώπων αυτών,

320
00:15:48,098 --> 00:15:50,198
αλλά δεν έχω πρόσβαση σε αυτά.

321
00:15:50,198 --> 00:15:52,917
Και συνειδητοποίησα ότι εάν ήθελα 
να πω αυτήν την ιστορία,

322
00:15:52,917 --> 00:15:55,667
έπρεπε να μπω πραγματικά στη θέση τους.

323
00:15:55,667 --> 00:15:59,248
Και έτσι άρχισα προσπαθώντας 
να περάσω 15 ή 20 λεπτά

324
00:15:59,248 --> 00:16:02,083
κάθε πρωί πριν καθίσω με την εφημερίδα μου

325
00:16:02,083 --> 00:16:04,604
απλώς προσπαθώντας να θυμηθώ κάτι.

326
00:16:04,604 --> 00:16:06,273
Ίσως ήταν ένα ποίημα.

327
00:16:06,273 --> 00:16:08,312
Ίσως ήταν ονόματα από μια παλιά επετηρίδα

328
00:16:08,312 --> 00:16:10,571
που αγόρασα σε μια υπαίθρια αγορά.

329
00:16:10,571 --> 00:16:16,067
Και βρήκα ότι ήταν συγκλονιστικά διασκεδαστικό.

330
00:16:16,067 --> 00:16:18,145
Ποτέ δεν θα το περίμενα αυτό.

331
00:16:18,145 --> 00:16:21,508
Ήταν διασκεδαστικό, επειδή στην πραγματικότητα 
δεν εκπαιδεύετε την μνήμη σας.

332
00:16:21,508 --> 00:16:24,546
Αυτό που κάνετε είναι να προσπαθείτε 
να γίνετε όλο και καλύτεροι

333
00:16:24,546 --> 00:16:26,975
στο να δημιουργείτε, να φαντάζεστε

334
00:16:26,975 --> 00:16:29,869
αυτές τις εντελώς γελοίες, 
πρόστυχες, ξεκαρδιστικές

335
00:16:29,869 --> 00:16:33,994
και ας ελπίσουμε αξέχαστες εικόνες 
στο μάτι του μυαλού σας.

336
00:16:33,994 --> 00:16:35,577
Και ασχολήθηκα αρκετά με αυτό.

337
00:16:35,577 --> 00:16:42,234
Αυτός είμαι εγώ φορώντας την τυπική στολή 
εκπαίδευσης ανταγωνιστικού απομνημονευτή.

338
00:16:42,234 --> 00:16:44,200
Είναι ένα ζευγάρι ωτοασπίδες

339
00:16:44,200 --> 00:16:47,609
και ένα ζευγάρι προστατευτικά γυαλιά 
που έχουν έχουν καλυφθεί

340
00:16:47,609 --> 00:16:50,282
εκτός από δύο μικρές τρυπούλες,

341
00:16:50,282 --> 00:16:55,608
γιατί η απόσπαση της προσοχής είναι ο μεγαλύτερος 
εχθρός του ανταγωνιστικού απομνημονευτή.

342
00:16:55,608 --> 00:17:01,375
Κατέληξα να επιστρέφω στον ίδιο διαγωνισμό 
που είχα καλύψει ένα χρόνο νωρίτερα.

343
00:17:01,375 --> 00:17:03,481
Και είχα αυτή την ιδέα ότι 
θα μπορούσα να πάρω μέρος,

344
00:17:03,481 --> 00:17:06,783
σαν ένα πείραμα 
στη συμμετοχική δημοσιογραφία.

345
00:17:06,783 --> 00:17:11,304
Θα έκανε, σκέφτηκα, ίσως έναν ωραίο επίλογο 
σε όλη την έρευνά μου.

346
00:17:11,304 --> 00:17:15,042
Το πρόβλημα ήταν ότι το πείραμα τρελάθηκε.

347
00:17:15,042 --> 00:17:17,779
Κέρδισα τον διαγωνισμό,

348
00:17:17,779 --> 00:17:20,882
που πραγματικά δεν έπρεπε να συμβεί.

349
00:17:20,882 --> 00:17:26,731
(Χειροκρότημα)

350
00:17:26,731 --> 00:17:28,436
Τώρα είναι ωραία

351
00:17:28,436 --> 00:17:31,263
να είμαι σε θέση να απομνημονεύω ομιλίες

352
00:17:31,263 --> 00:17:34,357
και τηλέφωνα και λίστες με ψώνια,

353
00:17:34,357 --> 00:17:37,133
αλλά στην πραγματικότητα 
αυτό δεν είναι το θέμα.

354
00:17:37,133 --> 00:17:39,331
Πρόκειται για απλά κόλπα.

355
00:17:39,331 --> 00:17:41,333
Είναι κόλπα που λειτουργούν

356
00:17:41,333 --> 00:17:44,516
γιατί βασίζονται σε ορισμένες 
πολύ βασικές αρχές

357
00:17:44,516 --> 00:17:46,292
σχετικά με το πώς λειτουργούν οι εγκέφαλοί μας.

358
00:17:46,292 --> 00:17:50,244
Και δεν ειναι απαραίτητο 
να χτίσετε παλάτια μνήμης

359
00:17:50,244 --> 00:17:52,250
ή να απομνημονεύσετε πακέτα από τράπουλες

360
00:17:52,250 --> 00:17:54,263
για να επωφεληθείτε από ένα μικρό κομμάτι 
της διορατικότητας

361
00:17:54,263 --> 00:17:56,907
σχετικά με το πώς λειτουργεί το μυαλό σας.

362
00:17:56,907 --> 00:17:58,700
Μιλάμε συχνά για τους ανθρώπους 
με σπουδαία μνήμη

363
00:17:58,700 --> 00:18:01,000
σαν να ήταν κάποιο είδος έμφυτου δώρου,

364
00:18:01,000 --> 00:18:02,890
αλλά δεν είναι έτσι.

365
00:18:02,890 --> 00:18:06,658
Οι σπουδαίες μνήμες διδάσκονται.

366
00:18:06,658 --> 00:18:10,127
Στο πιο βασικό επίπεδο, 
θυμόμαστε όταν προσέχουμε.

367
00:18:10,127 --> 00:18:13,333
Θυμόμαστε όταν είμαστε 
βαθύτατα προσηλωμένοι.

368
00:18:13,333 --> 00:18:14,854
Θυμόμαστε όταν είμαστε σε θέση

369
00:18:14,854 --> 00:18:17,625
να πάρουμε ένα κομμάτι 
των πληροφοριών και εμπειριών

370
00:18:17,625 --> 00:18:19,731
και να καταλάβουμε 
γιατί έχει σημασία για μας,

371
00:18:19,731 --> 00:18:22,154
γιατί είναι σημαντικό, 
γιατί είναι πολύχρωμο,

372
00:18:22,169 --> 00:18:25,098
όταν είμαστε σε θέση 
να το μετατρέψουμε με κάποιο τρόπο

373
00:18:25,098 --> 00:18:26,592
ώστε να είναι λογικό

374
00:18:26,592 --> 00:18:28,819
μαζί με όλα τα άλλα πράγματα 
που επιπλέουν γύρω στο μυαλό μας,

375
00:18:28,819 --> 00:18:34,079
όταν είμαστε σε θέση να μετατρέψουμε 
τους Φουρνάρηδες σε φουρνάρηδες.

376
00:18:34,079 --> 00:18:36,505
Το παλάτι της μνήμης, 
αυτές οι τεχνικές της μνήμης,

377
00:18:36,505 --> 00:18:38,375
είναι απλά συντομεύσεις.

378
00:18:38,375 --> 00:18:40,940
Στην πραγματικότητα, 
δεν είναι καν συντομεύσεις.

379
00:18:40,940 --> 00:18:44,343
Λειτουργούν, επειδή σας κάνουν να δουλέψετε.

380
00:18:44,343 --> 00:18:48,283
Αναγκάζουν ένα είδος βάθους επεξεργασίας,

381
00:18:48,283 --> 00:18:49,804
ένα είδος συναίσθησης,

382
00:18:49,804 --> 00:18:54,032
που οι περισσότεροι από εμάς 
κανονικά δεν το εξασκούν.

383
00:18:54,032 --> 00:18:56,594
Αλλά, στην πραγματικότητα 
δεν υπάρχουν συντομεύσεις.

384
00:18:56,594 --> 00:18:59,450
Έτσι γίνονται τα πράγματα αξέχαστα.

385
00:18:59,450 --> 00:19:03,593
Και νομίζω ότι, εάν υπάρχει ένα πράγμα 
που θέλω να σας αφήσω,

386
00:19:03,593 --> 00:19:06,327
είναι αυτό που μου άφησε ο Ε.Π.,

387
00:19:06,327 --> 00:19:10,125
αυτός με την αμνησία 
που δεν μπορούσε καν να θυμηθεί

388
00:19:10,125 --> 00:19:11,615
ότι είχε πρόβλημα μνήμης,

389
00:19:11,615 --> 00:19:13,713
που είναι η ιδέα

390
00:19:13,713 --> 00:19:18,750
ότι η ζωή μας είναι 
το άθροισμα των αναμνήσεων μας.

391
00:19:18,750 --> 00:19:24,583
Πόσο είμαστε διατεθειμένοι να χάσουμε

392
00:19:24,583 --> 00:19:28,250
από την ήδη σύντομη ζωή μας

393
00:19:28,250 --> 00:19:35,210
χάνοντας τους εαυτούς μας 
στα Blackberries, τα iPhones μας,

394
00:19:35,210 --> 00:19:39,008
μη δίνοντας προσοχή 
στον άνθρωπο απέναντί μας

395
00:19:39,008 --> 00:19:40,583
που μιλάει μαζί μας,

396
00:19:40,583 --> 00:19:42,654
με το να είμαστε 
τόσο τεμπέληδες που δεν θέλουμε

397
00:19:42,654 --> 00:19:46,344
να κάνουμε βαθιά επεξεργασία;

398
00:19:46,344 --> 00:19:48,788
Έμαθα από πρώτο χέρι

399
00:19:48,788 --> 00:19:52,185
ότι υπάρχουν ικανότητες απίστευτης μνήμης

400
00:19:52,185 --> 00:19:54,188
κρυμμένες σε όλους μας.

401
00:19:54,188 --> 00:19:57,585
Αλλά, εάν θέλετε να ζήσετε μια αξέχαστη ζωή,

402
00:19:57,585 --> 00:19:59,971
θα πρέπει να είστε το είδος του ατόμου

403
00:19:59,971 --> 00:20:02,937
που θυμάται να θυμηθεί.

404
00:20:02,937 --> 00:20:04,706
Ευχαριστώ.

405
00:20:04,706 --> 00:20:07,796
(Χειροκρότημα)