0:00:00.273,0:00:04.679
Θα ήθελα να σας ζητήσω [br]να κλείσετε τα μάτια σας.

0:00:04.679,0:00:07.996
Φανταστείτε ότι στέκεστε

0:00:07.996,0:00:11.123
έξω από την εξώπορτα του σπιτιού σας.

0:00:11.123,0:00:14.792
Θα ήθελα να παρατηρήσετε [br]το χρώμα της πόρτας,

0:00:14.792,0:00:18.788
το υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένη.

0:00:18.788,0:00:25.508
Τώρα φανταστείτε μια ομάδα υπέρβαρων [br]γυμνιστών πάνω σε ποδήλατα.

0:00:25.508,0:00:28.708
Διαγωνίζονται σε μια γυμνή ποδηλατοδρομία,

0:00:28.708,0:00:32.458
και κατευθύνονται προς την εξώπορτά σας.

0:00:32.458,0:00:34.408
Θέλω πραγματικά να το δείτε αυτό.

0:00:34.408,0:00:37.500
Κάνουν πετάλι με δυσκολία, είναι ιδρωμένοι,

0:00:37.500,0:00:40.404
αναπηδούν πολύ.

0:00:40.404,0:00:44.208
Και συγκρούονται κατευθείαν επάνω [br]στη εξώπορτα του σπιτιού σας.

0:00:44.208,0:00:48.127
Ποδήλατα πετάγονται παντού, [br]ρόδες κυλούν δίπλα σας,

0:00:48.127,0:00:51.958
ακτίνες καταλήγουν σε περίεργα μέρη.

0:00:51.958,0:00:55.183
Περάστε το κατώφλι της πόρτας σας

0:00:55.183,0:00:58.023
στο χωλ, στο διάδρομο, [br]οτιδήποτε βρίσκεται στην άλλη μεριά,

0:00:58.023,0:01:01.929
κι εκτιμήστε την ποιότητα του φωτός.

0:01:01.929,0:01:07.606
Το φως φωτίζει το Μπισκοτοτέρας.

0:01:07.606,0:01:10.792
Το Μπισκοτοτέρας σάς χαιρετά

0:01:10.792,0:01:13.496
από τη θέση του πάνω σε ένα καφετί άλογο.

0:01:13.496,0:01:15.304
Είναι ένα άλογο που μιλάει.

0:01:15.304,0:01:19.837
Μπορείς να νιώσεις το γαλάζιο τρίχωμά του [br]να σου γαργαλάει τη μύτη.

0:01:19.837,0:01:24.114
Μπορείς να μυρίσεις το μπισκότο βρώμης και [br]σταφίδας το οποίο θα χώσει μέσα στο στόμα του.

0:01:24.114,0:01:27.921
Προσπεράστε τον. Προσπεράστε τον[br]και μπείτε στο σαλόνι σας.

0:01:27.921,0:01:30.958
Στο σαλόνι σας, [br]σε πλήρως φανταστική διάσταση,

0:01:30.958,0:01:33.770
φανταστείτε τη Μπρίτνεϋ Σπίαρς.

0:01:33.770,0:01:39.265
Είναι ανεπαρκώς ντυμένη, [br]χορεύει στο τραπεζάκι του σαλονιού,

0:01:39.265,0:01:41.809
και τραγουδάει το [br]«Χτύπα Με Μωρό Μου Ακόμη Μια Φορά.»

0:01:41.809,0:01:44.731
Και μετά ακολουθήστε με στην κουζίνα σας.

0:01:44.731,0:01:49.031
Στην κουζίνα σας, το πάτωμα έχει πλακοστρωθεί [br]με έναν κίτρινο δρόμο από τούβλα

0:01:49.031,0:01:52.725
κι από το φούρνο σας έρχονται καταπάνω σας

0:01:52.725,0:01:54.792
η Ντόροθυ, o Τενεκεδένιος,

0:01:54.792,0:01:57.173
το Σκιάχτρο και το Λιοντάρι από τον «Μάγο του Οζ»,

0:01:57.173,0:02:00.000
να χοροπηδούν μαζί καταπάνω σας.

0:02:00.000,0:02:04.333
Εντάξει. Ανοίξτε τα μάτια σας.

0:02:04.333,0:02:07.792
Θέλω να σας μιλήσω για έναν [br]πολύ παράξενο διαγωνισμό

0:02:07.792,0:02:10.875
που λαμβάνει χώρα [br]κάθε άνοιξη στη Νέα Υόρκη.

0:02:10.875,0:02:14.362
Ονομάζεται το Πρωτάθλημα Μνήμης [br]των Ηνωμένων Πολιτειών.

0:02:14.362,0:02:17.260
Και είχα πάει να καλύψω αυτόν [br]τον διαγωνισμό πριν από μερικά χρόνια

0:02:17.260,0:02:19.457
ως επιστημονικός δημοσιογράφος

0:02:19.457,0:02:21.792
προσδοκώντας, φαντάζομαι, [br]ότι επρόκειτο να είναι

0:02:21.792,0:02:24.621
σαν το πρωτάθλημα των σοφών.

0:02:24.621,0:02:28.130
Αυτό κάμποσοι άντρες και μερικές κυρίες,

0:02:28.130,0:02:32.869
με μεγάλη διαφορά στην ηλικία [br]και σε θέματα υγιεινής.

0:02:32.869,0:02:35.150
(Γέλια)

0:02:35.150,0:02:39.359
Απομνημόνευαν εκατοντάδες τυχαίους αριθμούς,

0:02:39.359,0:02:40.771
κοιτώντας τους μόνο μία φορά.

0:02:40.771,0:02:45.133
Απομνημόνευαν τα ονόματα δεκάδων [br]και δεκάδων και δεκάδων αγνώστων.

0:02:45.133,0:02:48.571
Απομνημόνευαν ολόκληρα ποιήματα [br]μέσα σε μόνο μερικά λεπτά.

0:02:48.571,0:02:50.750
Διαγωνίζονταν για να δουν [br]ποιος μπορούσε να απομνημονεύσει

0:02:50.750,0:02:54.750
γρηγορότερα τη σειρά των χαρτιών [br]μιας ανακατεμένης τράπουλας.

0:02:54.750,0:02:56.594
Σκεφτόμουν ότι είναι απίστευτο.

0:02:56.594,0:02:59.750
Αυτοί οι άνθρωποι πρέπει [br]να είναι φρικιά της φύσης.

0:02:59.750,0:03:03.375
Και άρχισα να μιλάω [br]σε μερικούς διαγωνιζόμενους.

0:03:03.375,0:03:04.750
Αυτός είναι κάποιος με το όνομα Εντ Κουκ

0:03:04.750,0:03:06.317
που είχε έρθει από την Αγγλία

0:03:06.317,0:03:08.283
όπου είχε μία από τις [br]καλύτερα προπονημένες μνήμες.

0:03:08.283,0:03:12.048
Και του είπα «Εντ, πότε συνειδητοποίησες

0:03:12.048,0:03:14.556
ότι ήσουν σοφός;»

0:03:14.556,0:03:17.320
Κι ο Εντ είπε, «Δεν είμαι σοφός.

0:03:17.320,0:03:19.896
Στην πραγματικότητα, [br]έχω μια κοινή μνήμη.

0:03:19.896,0:03:21.568
Όλοι όσοι παίρνουν μέρος [br]σε αυτόν το διαγωνισμό

0:03:21.568,0:03:24.829
θα σου πουν ότι έχουν [br]απλώς μια κοινή μνήμη.

0:03:24.829,0:03:26.708
Όλοι έχουμε προπονηθεί

0:03:26.708,0:03:30.929
στην εκτέλεση αυτών των απόλυτα [br]θαυματουργών κατορθώματων της μνήμης

0:03:30.929,0:03:32.987
χρησιμοποιώντας ένα σύνολο αρχαίων τεχνικών,

0:03:32.987,0:03:36.535
τεχνικές που εφευρέθηκαν [br]πριν από 2.500 χρόνια στην Ελλάδα,

0:03:36.535,0:03:39.667
οι ίδιες τεχνικές που είχε χρησιμοποιήσει ο Κικέρων

0:03:39.667,0:03:41.527
για να απομνημονεύσει τους λόγους του,

0:03:41.527,0:03:45.721
που είχαν χρησιμοποιήσει μεσαιωνικοί μελετητές [br]για να απομνημονεύσουν ολόκληρα βιβλία.»

0:03:45.721,0:03:49.437
Κι ήμουν σε φάση, «Ώπα. [br]Πώς και δεν το έχω ακούσει αυτό πιο πριν;»

0:03:49.437,0:03:52.156
Και στεκόμασταν έξω [br]από την αίθουσα του διαγωνισμού

0:03:52.156,0:03:55.833
κι ο Εντ, ο οποίος είναι ένας υπέροχος, λαμπρός,

0:03:55.833,0:03:58.898
αλλά κατά κάποιο τρόπο εκκεντρικός Άγγλος,

0:03:58.898,0:04:03.333
μου λέει, «Τζος, είσαι Αμερικανός δημοσιογράφος.

0:04:03.333,0:04:05.439
Γνωρίζεις τη Μπρίτνεϋ Σπίαρς;»

0:04:05.439,0:04:10.252
Κι ήμουν σε φάση, «Τι; Όχι. Γιατί;»

0:04:10.252,0:04:13.333
«Γιατί θέλω πραγματικά να διδάξω [br]τη Μπρίτνεϋ Σπίαρς

0:04:13.333,0:04:15.962
πώς να απομνημονεύει τη σειρά [br]των καρτών μιας ανακατεμένης τράπουλας

0:04:15.962,0:04:18.208
στην αμερικάνικη τηλεόραση.

0:04:18.208,0:04:21.479
Θα αποδείξει στον κόσμο ότι οποιοσδήποτε [br]μπορεί να το κάνει αυτό.»

0:04:21.479,0:04:25.893
(Γέλια)

0:04:25.893,0:04:29.383
Και σκέφτηκα: «Λοιπόν δεν είμαι η Μπρίτνεϋ Σπίαρς,

0:04:29.383,0:04:32.148
αλλά ίσως θα μπορούσες να διδάξεις εμένα.

0:04:32.148,0:04:34.583
Θέλω να πω, πρέπει να ξεκινήσεις [br]από κάπου, σωστά;»

0:04:34.583,0:04:38.375
Κι αυτό ήταν το ξεκίνημα για ένα[br]πολύ παράξενο ταξίδι για εμένα.

0:04:38.375,0:04:41.279
Κατέληξα να περνώ το μεγαλύτερο μέρος [br]της επόμενης χρονιάς

0:04:41.279,0:04:43.375
όχι μόνο εξασκώντας τη μνήμη μου,

0:04:43.375,0:04:45.125
αλλά επίσης διερευνώντας την,

0:04:45.125,0:04:47.231
προσπαθώντας να κατανοήσω πώς λειτουργεί,

0:04:47.231,0:04:49.502
γιατί μερικές φορές δεν λειτουργεί,

0:04:49.502,0:04:51.987
και ποιες μπορεί να είναι οι δυνατότητές της.

0:04:51.987,0:04:54.293
Γνώρισα πολλούς ενδιαφέροντες ανθρώπους.

0:04:54.293,0:04:56.075
Αυτός είναι ένας τύπος που λέγεται. Ε.Π.

0:04:56.075,0:04:58.583
Είναι ένας άνθρωπος με αμνησία [br]που είχε, πολύ πιθανά,

0:04:58.583,0:05:01.292
τη χειρότερη μνήμη στον κόσμο.

0:05:01.292,0:05:02.952
Η μνήμη του ήταν τόσο κακή

0:05:02.952,0:05:05.702
που ούτε καν θυμόταν [br]ότι είχε πρόβλημα μνήμης,

0:05:05.702,0:05:07.589
κάτι που είναι εκπληκτικό.

0:05:07.589,0:05:09.304
Ήταν αυτή η απίστευτα τραγική φιγούρα,

0:05:09.304,0:05:11.292
ήταν όμως ένα παράθυρο στο βαθμό

0:05:11.292,0:05:15.102
στον οποίο οι αναμνήσεις μας [br]μάς κάνουν αυτούς που είμαστε.

0:05:15.102,0:05:18.140
Το άλλο μέρος του φάσματος: [br]γνώρισα αυτόν τον τύπο.

0:05:18.140,0:05:19.877
Αυτός είναι ο Κιμ Πικ.

0:05:19.877,0:05:23.364
Σε αυτόν βασιζόταν ο χαρακτήρας του Ντάστιν [br]Χόφμαν στην ταινία «Άνθρωπος της βροχής».

0:05:23.364,0:05:26.046
Περάσαμε ένα απόγευμα μαζί

0:05:26.046,0:05:29.683
στη δημόσια βιβλιοθήκη του Σολτ Λέικ [br]απομνημονεύοντας τηλεφωνικούς καταλόγους,

0:05:29.683,0:05:32.770
κάτι που ήταν ιδιοφυές.

0:05:32.770,0:05:35.727
(Γέλια)

0:05:35.727,0:05:39.157
Και γύρισα πίσω και διάβασα [br]ένα σωρό συγγράμματα για τη μνήμη,

0:05:39.157,0:05:42.990
συγγράμματα γραμμένα [br]πάνω από 2000 χρόνια πριν

0:05:42.990,0:05:44.896
στα λατινικά κατά την αρχαιότητα

0:05:44.896,0:05:47.233
και αργότερα στο Μεσαίωνα.

0:05:47.233,0:05:49.796
Και έμαθα αρκετά πολύ ενδιαφέροντα πράγματα.

0:05:49.796,0:05:53.038
Ένα από τα πραγματικά [br]ενδιαφέροντα πράγματα που έμαθα

0:05:53.038,0:05:55.514
είναι ότι κάποτε,

0:05:55.514,0:06:01.286
η ιδέα του να έχεις μια εκπαιδευμένη, [br]πειθαρχημένη, καλλιεργημένη μνήμη

0:06:01.286,0:06:06.314
δεν ήταν τόσο εξωπραγματική [br]όσο θα μας φαινόταν σήμερα.

0:06:06.314,0:06:11.071
Κάποτε, ο κόσμος επένδυε στις αναμνήσεις τους,

0:06:11.071,0:06:16.096
εξοπλίζοντας με κόπο το μυαλό τους.

0:06:16.096,0:06:18.219
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων χιλιετιών

0:06:18.219,0:06:20.965
έχουμε εφεύρει μια σειρά από τεχνολογίες --

0:06:20.965,0:06:23.375
από το αλφάβητο έως τον πάπυρο

0:06:23.375,0:06:25.694
τον κώδικα, το τυπογραφικό πιεστήριο, [br]τη φωτογραφία,

0:06:25.694,0:06:27.608
τον υπολογιστή, το smartphone --

0:06:27.608,0:06:30.540
που έχουν καταστήσει σταδιακά [br]όλο και ευκολότερο

0:06:30.540,0:06:33.125
το να εξωτερικεύσουμε τις αναμνήσεις μας,

0:06:33.125,0:06:35.367
ουσιαστικά, δηλαδή, να αναθέτουμε

0:06:35.367,0:06:39.080
αυτή τη θεμελιώδη ικανότητα του ανθρώπου.

0:06:39.080,0:06:42.679
Οι τεχνολογίες αυτές έκαναν [br]τον σύγχρονο κόσμο μας δυνατό,

0:06:42.679,0:06:44.477
αλλά επίσης μάς άλλαξαν.

0:06:44.477,0:06:46.227
Μας άλλαξαν πολιτιστικά,

0:06:46.227,0:06:49.761
και θα έλεγα ότι μας άλλαξαν και διανοητικά.

0:06:49.761,0:06:52.327
Έχοντας μικρή ανάγκη πια να θυμόμαστε,

0:06:52.327,0:06:55.444
μερικές φορές φαίνεται [br]σα να έχουμε ξεχάσει πώς γίνεται.

0:06:55.444,0:06:57.183
Ένα από τα τελευταία μέρη στη γη

0:06:57.183,0:07:00.287
όπου βρίσκετε ακόμα ανθρώπους [br]παθιασμένους με αυτήν την ιδέα

0:07:00.287,0:07:03.529
μιας εκπαιδευμένης, πειθαρχημένης, [br]καλλιεργημένης μνήμης

0:07:03.529,0:07:06.288
είναι σε αυτόν τον εντελώς μοναδικό [br]διαγωνισμό μνήμης.

0:07:06.288,0:07:07.604
Στην πραγματικότητα [br]δεν είναι και τόσο μοναδικός,

0:07:07.604,0:07:09.929
γίνονται διαγωνισμοί σε όλον τον κόσμο.

0:07:09.929,0:07:14.087
Και ήμουν γοητευμένος, [br]ήθελα να ξέρω πώς το καταφέρνουν.

0:07:14.087,0:07:18.806
Λίγα χρόνια πριν, μια ομάδα ερευνητών [br]στο University College στο Λονδίνο

0:07:18.806,0:07:21.583
έφερε στο εργαστήριο [br]μερικούς πρωταθλητές μνήμης.

0:07:21.583,0:07:23.089
Ήθελαν να μάθουν:

0:07:23.089,0:07:24.456
Αυτοί οι τύποι έχουν εγκεφάλους

0:07:24.456,0:07:28.898
που είναι κατά κάποιον τρόπο, δομικά, [br]ανατομικά διαφορετικοί από τους υπόλοιπους;

0:07:28.898,0:07:31.902
Η απάντηση ήταν όχι.

0:07:31.902,0:07:35.006
Είναι πιο έξυπνοι [br]από τους υπόλοιπους από εμάς;

0:07:35.006,0:07:36.717
Τους έδωσαν μερικά γνωστικά τεστ,

0:07:36.717,0:07:38.987
και η απάντηση ήταν, όχι και τόσο.

0:07:38.987,0:07:42.315
Ωστόσο, υπήρχε μια πραγματικά ενδιαφέρουσα [br]και χαρακτηριστική διαφορά

0:07:42.315,0:07:44.423
μεταξύ των εγκεφάλων [br]των πρωταθλητών μνήμης

0:07:44.423,0:07:46.990
και των ατόμων του πειραματικού ελέγχου [br]με τα οποία έκαναν την σύγκριση.

0:07:46.990,0:07:49.667
Όταν τους έβαλαν σε έναν λειτουργικό [br]μαγνητικό τομογράφο,

0:07:49.667,0:07:51.711
σκάναραν τους εγκεφάλους τους

0:07:51.711,0:07:56.717
ενώ απομνημόνευαν αριθμούς και πρόσωπα [br]και εικόνες από νιφάδες χιονιού,

0:07:56.717,0:07:59.033
διαπίστωσαν ότι στους πρωταθλητές της μνήμης

0:07:59.033,0:08:01.277
«άναβαν» διαφορετικά μέρη του εγκεφάλου

0:08:01.277,0:08:03.288
από τους υπόλοιπους.

0:08:03.288,0:08:06.573
Χρησιμοποιούσαν, [br]ή φάνηκε να χρησιμοποιούν

0:08:06.573,0:08:10.790
ένα μέρος του εγκεφάλου που συμμετέχει [br]στην χωρική μνήμη και πλοήγηση.

0:08:10.790,0:08:17.033
Γιατί; Και υπάρχει κάτι που εμείς [br]οι υπόλοιποι μπορούμε να μάθουμε από αυτό;

0:08:17.033,0:08:21.233
Το άθλημα της ανταγωνιστικής απομνημόνευσης

0:08:21.233,0:08:24.081
καθοδηγείται από ένα είδος κούρσας

0:08:24.081,0:08:27.125
όπου κάθε χρόνο κάποιος έρχεται

0:08:27.125,0:08:29.813
με έναν νέο τρόπο να θυμάται [br]περισσότερα πράγματα πιο γρήγορα,

0:08:29.813,0:08:31.652
και στη συνέχεια οι υπόλοιποι[br]πρέπει να τον προλάβουν.

0:08:31.652,0:08:33.500
Αυτός είναι ο φίλος μου, Μπεν Πρίντμορ.

0:08:33.500,0:08:35.250
τρεις φορές παγκόσμιος πρωταθλητής μνήμης.

0:08:35.250,0:08:37.083
Στο γραφείο του, μπροστά του

0:08:37.083,0:08:40.777
είναι 36 πακέτα με ανακατεμένες τράπουλες

0:08:40.777,0:08:43.525
που θα προσπαθήσει [br]να απομνημονεύσει σε μία ώρα,

0:08:43.525,0:08:47.881
χρησιμοποιώντας μια τεχνική που εφηύρε [br]και μόνο αυτός έχει μάθει.

0:08:47.881,0:08:49.792
Χρησιμοποίησε μια παρόμοια τεχνική

0:08:49.792,0:08:52.234
για να απομνημονεύσει την ακριβή σειρά

0:08:52.234,0:08:58.042
4.140 τυχαίων δυαδικών ψηφίων

0:08:58.042,0:09:00.944
σε μισή ώρα.

0:09:00.944,0:09:02.875
Μάλιστα.

0:09:02.875,0:09:06.423
Και ενώ υπάρχει μια ολόκληρη σειρά από τρόπους

0:09:06.423,0:09:10.000
να θυμόμαστε πράγματα [br]σε αυτούς τους διαγωνισμούς,

0:09:10.000,0:09:12.892
τα πάντα, όλες οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται,

0:09:12.892,0:09:15.500
τελικά φτάνουν σε μία έννοια

0:09:15.500,0:09:19.148
που οι ψυχολόγοι αποκαλούν [br]επεξεργαστική κωδικοποίηση.

0:09:19.148,0:09:21.829
Και αυτό φαίνεται καθαρά [br]από ένα ενδιαφέρον παράδοξο

0:09:21.829,0:09:23.875
γνωστό ως παράδοξο Ψωμάς/ψωμάς,

0:09:23.875,0:09:25.437
που πάει κάπως έτσι:

0:09:25.437,0:09:28.333
Εάν πω σε δύο ανθρώπους [br]να θυμηθούν την ίδια λέξη,

0:09:28.333,0:09:29.900
εάν σου πω,

0:09:29.900,0:09:33.527
«Θυμήσου ότι υπάρχει ένας τύπος [br]που ονομάζεται Ψωμάς».

0:09:33.527,0:09:35.033
Αυτό είναι το όνομά του.

0:09:35.033,0:09:40.819
Και σου λέω, «Θυμήσου ότι υπάρχει κάποιος [br]που είναι ψωμάς.»

0:09:40.819,0:09:44.061
Και σε κάποια στιγμή αργότερα επιστρέψω,

0:09:44.061,0:09:47.100
και σου πω, «Θυμάσαι αυτή τη λέξη

0:09:47.100,0:09:48.477
που σου είπα προηγουμένως;

0:09:48.477,0:09:50.275
Θυμάσαι τι ήταν;»

0:09:50.275,0:09:53.542
Το άτομο στο οποίο είπα ότι [br]το όνομά του είναι Ψωμάς

0:09:53.542,0:09:55.861
είναι λιγότερο πιθανό να θυμάται την ίδια λέξη

0:09:55.861,0:09:59.712
από αυτόν που του είπα ότι [br]η δουλειά του είναι ψωμάς.

0:09:59.712,0:10:02.791
Ίδια λέξη, διαφορετικό ποσό ανάμνησης; [br]Αυτό είναι παράξενο.

0:10:02.791,0:10:04.768
Τι συμβαίνει εδώ;

0:10:04.768,0:10:09.804
Το όνομα Ψωμάς δεν σημαίνει κάτι για σας.

0:10:09.804,0:10:12.095
Είναι εξ ολοκλήρου ασύνδετο

0:10:12.095,0:10:15.333
από όλες τις άλλες μνήμες που κυκλοφορούν [br]μέσα στο κρανίο σας.

0:10:15.333,0:10:17.223
Αλλά, το κοινό ουσιαστικό ψωμάς,

0:10:17.223,0:10:19.094
γνωρίζουμε φουρνάρηδες.

0:10:19.094,0:10:21.123
Οι ψωμάδες φοράνε αστεία άσπρα καπέλα.

0:10:21.123,0:10:22.750
Οι ψωμάδες έχουν αλεύρι στα χέρια τους.

0:10:22.750,0:10:24.825
Οι ψωμάδες μυρίζουν ωραία [br]όταν γυρίζουν σπίτι από την δουλειά.

0:10:24.825,0:10:26.952
Ίσως και να γνωρίζουμε κάποιον ψωμά.

0:10:26.952,0:10:28.363
Και όταν ακούμε για πρώτη φορά αυτήν τη λέξη,

0:10:28.363,0:10:31.208
ξεκινάμε να του βάζουμε [br]αυτά τα συνειρμικά άγκιστρα

0:10:31.208,0:10:35.279
που κάνουν ευκολότερο [br]να τα ψαρέψουμε αργότερα.

0:10:35.279,0:10:38.237
Η ολόκληρη τέχνη του τι συμβαίνει

0:10:38.237,0:10:40.352
σε αυτούς τους διαγωνισμούς μνήμης

0:10:40.352,0:10:43.579
και ολόκληρη η τέχνη του να θυμόμαστε πράγματα [br]καλύτερα στην καθημερινή ζωή

0:10:43.579,0:10:47.565
είναι η εξεύρεση τρόπων να μετασχηματίζουμε[br]τους Ψωμάδες με «Ψ» κεφαλάιο

0:10:47.565,0:10:49.561
σε ψωμάδες με «ψ» μικρό --

0:10:49.561,0:10:52.948
να πάρουμε πληροφορίες [br]που δεν έχουν συμφραζόμενα,

0:10:52.948,0:10:55.254
σημασία, έννοια

0:10:55.254,0:10:56.804
και να τις μετατρέψουμε με κάποιο τρόπο

0:10:56.804,0:10:58.979
έτσι ώστε να αποκτήσουν νόημα

0:10:58.979,0:11:03.764
με βάση όλα τα άλλα πράγματα [br]που έχετε στο μυαλό σας.

0:11:03.764,0:11:07.498
Μία από τις πιο εξεζητημένες τεχνικές [br]για να γίνει αυτό

0:11:07.498,0:11:11.417
χρονολογείται 2.500 χρόνια πριν [br]στην αρχαία Ελλάδα.

0:11:11.417,0:11:13.395
Έγινε γνωστή ως το παλάτι της μνήμης.

0:11:13.395,0:11:16.820
Η ιστορία πίσω από τη δημιουργία της [br]πάει κάπως έτσι:

0:11:16.820,0:11:19.792
Υπήρχε ένας ποιητής που ονομαζόταν Σιμωνίδης

0:11:19.792,0:11:21.698
που είχε πάει σε ένα συμπόσιο.

0:11:21.698,0:11:23.946
Ήταν στην πραγματικότητα [br]ο μισθωμένος ψυχαγωγός,

0:11:23.946,0:11:26.958
γιατί τότε, αν ήθελες να κάνεις [br]ένα πραγματικά τρομερό πάρτι,

0:11:26.958,0:11:30.170
δεν προσλαμβάνεις έναν D.J., [br]προσλαμβάνεις έναν ποιητή.

0:11:30.170,0:11:35.040
Και στέκεται, λέει το ποίημα του απ'έξω, [br]βγαίνει από την πόρτα,

0:11:35.040,0:11:40.152
και την στιγμή που το κάνει, [br]η αίθουσα δεξιώσεων καταρρέει,

0:11:40.152,0:11:42.833
και τους σκοτώνει όλους μέσα.

0:11:42.833,0:11:45.398
Δεν τους σκοτώνει απλά,

0:11:45.398,0:11:49.262
κατακρεουργεί τα σώματα τους [br]τόσο που δεν αναγνωρίζονται.

0:11:49.262,0:11:51.583
Κανείς δεν μπορεί να πει ποιος ήταν μέσα,

0:11:51.583,0:11:54.754
κανείς δεν μπορεί να πει πού κάθονταν.

0:11:54.754,0:11:56.993
Τα πτώματα δεν μπορούσαν να ταφούν σωστά.

0:11:56.993,0:12:00.836
Είναι μία τραγωδία επάνω στην άλλη.

0:12:00.836,0:12:03.540
Ο Σιμωνίδης, στέκεται έξω,

0:12:03.540,0:12:05.671
ο μοναδικός επιζών μέσα στα συντρίμμια,

0:12:05.671,0:12:09.307
κλείνει τα μάτια του και συνειδητοποιεί,

0:12:09.307,0:12:11.845
ότι στο μάτι του μυαλού του,

0:12:11.845,0:12:16.990
μπορεί να δει πού καθόταν ο καθένας [br]από τους καλεσμένους στο συμπόσιο.

0:12:16.990,0:12:19.333
Και παίρνει τους συγγενείς από το χέρι

0:12:19.333,0:12:23.391
και καθοδηγεί τον καθένα στα αγαπημένα τους [br]πρόσωπα μέσα στα συντρίμμια.

0:12:23.391,0:12:26.655
Αυτό που κατάλαβε ο Σιμωνίδης εκείνη τη στιγμή

0:12:26.655,0:12:30.088
είναι κάτι που πιστεύω [br]ότι όλοι μας γνωρίζουμε διαισθητικά,

0:12:30.088,0:12:32.500
που είναι ότι, όσο κακοί είμαστε

0:12:32.500,0:12:35.394
στο να θυμόμαστε ονόματα και αριθμούς τηλεφώνου

0:12:35.394,0:12:38.052
και οδηγίες λέξη προς λέξη [br]από τους συναδέλφους μας,

0:12:38.052,0:12:43.542
έχουμε πραγματικά [br]εξαιρετική οπτική και χωρική μνήμη.

0:12:43.542,0:12:47.138
Εάν σας ζητούσα να απαριθμήσετε [br]τις 10 πρώτες λέξεις

0:12:47.138,0:12:49.602
της ιστορίας που μόλις [br]σας είπα για τον Σιμωνίδη,

0:12:49.602,0:12:52.090
οι πιθανότητες είναι ότι θα δυσκολευτείτε.

0:12:52.090,0:12:54.404
Αλλά, βάζω στοίχημα

0:12:54.404,0:12:57.087
ότι εάν σας ζητούσα να θυμηθείτε

0:12:57.087,0:13:01.643
ποιος κάθεται πάνω στο καφέ άλογο που μιλάει

0:13:01.643,0:13:03.641
στο χωλ σας αυτήν τη στιγμή,

0:13:03.641,0:13:05.966
θα μπορείτε να το δείτε.

0:13:05.966,0:13:08.496
Η ιδέα πίσω από το παλάτι της μνήμης

0:13:08.496,0:13:13.129
είναι να δημιουργήσετε ένα φανταστικό [br]οικοδόμημα στο μάτι του μυαλού σας

0:13:13.129,0:13:14.875
και να το γεμίστε με εικόνες

0:13:14.875,0:13:17.083
με πράγματα που θέλετε να θυμάστε --

0:13:17.083,0:13:20.412
όσο πιο τρελή, πιο περίεργη, πιο παράξενη,

0:13:20.412,0:13:24.012
πιο αστεία, πιο πρόστυχη, πιο βρωμερή[br]είναι η εικόνα,

0:13:24.012,0:13:26.887
τόσο πιο αξέχαστη είναι πιθανό να είναι.

0:13:26.887,0:13:29.721
Αυτό είναι μια συμβουλή που πάει πίσω [br]πάνω από 2.000 χρόνια

0:13:29.721,0:13:32.506
στις πρώτες πραγματείες μνήμης στα λατινικά.

0:13:32.506,0:13:34.335
Λοιπόν, πώς λειτουργεί αυτό;

0:13:34.335,0:13:36.875
Ας πούμε ότι έχετε προσκληθεί

0:13:36.875,0:13:40.681
στην κεντρική σκηνή του TED [br]για να δώσετε μια ομιλία

0:13:40.681,0:13:43.215
και θέλετε να την κάνετε από μνήμης,

0:13:43.215,0:13:48.260
και θέλετε να την κάνετε με τον τρόπο [br]που θα την έκανε ο Κικέρωνας

0:13:48.260,0:13:52.919
εάν τον είχαν προσκαλέσει [br]στο TEDxRome 2.000 χρόνια πριν.

0:13:52.919,0:13:55.177
Αυτό που μπορείτε να κάνετε

0:13:55.177,0:14:00.396
είναι να φανταστείτε τον εαυτό σας [br]στη μπροστινή πόρτα του σπιτιού σας.

0:14:00.396,0:14:02.438
Και θα σκεφτείτε κάποια

0:14:02.438,0:14:05.946
απόλυτα τρελή, γελοία, αξέχαστη εικόνα

0:14:05.946,0:14:08.929
για να σας υπενθυμίσει ότι το πρώτο πράγμα [br]για το οποίο θέλετε να μιλήσετε

0:14:08.929,0:14:11.721
είναι αυτός ο εντελώς περίεργος διαγωνισμός.

0:14:11.721,0:14:14.554
Και στη συνέχεια θα πάτε μέσα στο σπίτι σας,

0:14:14.554,0:14:17.406
και θα δείτε μια εικόνα με το Μπισκοτοτέρας

0:14:17.406,0:14:19.293
πάνω στον Κύριο Εντ (το άλογο που μιλάει).

0:14:19.293,0:14:20.562
Και αυτό θα σας υπενθυμίσει

0:14:20.562,0:14:23.736
ότι θα θέλατε τότε να συστήσετε [br]το φίλο σας τον Εντ Κουκ.

0:14:23.736,0:14:26.400
Και τότε θα δείτε μια εικόνα της Μπρίτνεϋ Σπίαρς

0:14:26.400,0:14:29.212
για να σας υπενθυμίσει [br]αυτό το αστείο ανέκδοτο που θέλετε να πείτε.

0:14:29.212,0:14:30.884
Και πάτε στην κουζίνα σας,

0:14:30.884,0:14:32.729
και το τέταρτο θέμα [br]για το οποίο θα μιλήσω

0:14:32.729,0:14:35.667
ήταν αυτό το παράξενο ταξίδι [br]που κάνατε για έναν χρόνο,

0:14:35.667,0:14:40.631
και έχετε κάποιους φίλους [br]που σας βοηθήσουν να το θυμάστε.

0:14:40.631,0:14:44.850
Έτσι απομνημόνευαν [br]οι ρωμαίοι ρήτορες τις ομιλίες τους--

0:14:44.850,0:14:48.244
όχι λέξη προς λέξη, [br]που απλά θα σας μπερδέψει,

0:14:48.244,0:14:50.656
αλλά θέμα προς θέμα.

0:14:50.656,0:14:53.563
Στην πραγματικότητα, η φράση [br]«topic sentence» (πρόταση-θέμα)

0:14:53.563,0:14:56.863
προέρχεται από την ελληνική λέξη «τόπος»,

0:14:56.863,0:14:58.583
που σημαίνει «μέρος».

0:14:58.583,0:15:00.150
Αυτό είναι ένα απομεινάρι

0:15:00.150,0:15:02.470
από πότε που άνθρωποι συνήθιζαν [br]να σκέφτονται για τη ρητορεία και τη ρητορική

0:15:02.470,0:15:04.708
σε τέτοιους χωρικούς όρους.

0:15:04.708,0:15:06.645
Η φράση «στην πρώτη θέση»,

0:15:06.645,0:15:10.068
είναι όπως στην πρώτη θέση [br]στο παλάτι της μνήμης σας.

0:15:10.068,0:15:12.048
Σκέφτηκα ότι ήταν απλά συναρπαστικό,

0:15:12.048,0:15:13.948
και πραγματικά άρχισα [br]να ασχολούμαι με αυτό.

0:15:13.948,0:15:16.696
Και πήγα σε μερικούς ακόμη [br]διαγωνισμούς μνήμης.

0:15:16.696,0:15:19.257
Και είχα την ιδέα ότι θα μπορούσα [br]να γράψω κάτι περισσότερο

0:15:19.257,0:15:22.550
για αυτή την υποκουλτούρα [br]των ανταγωνιστικών απομνημονευτών.

0:15:22.550,0:15:24.577
Αλλά υπήρχε ένα πρόβλημα.

0:15:24.577,0:15:27.325
Το πρόβλημα ήταν ότι ένας διαγωνισμός μνήμης

0:15:27.325,0:15:31.054
είναι ένα παθολογικά βαρετό γεγονός.

0:15:31.054,0:15:33.660
(Γέλια)

0:15:33.660,0:15:38.210
Πραγματικά, είναι σα να έχεις μερικούς ανθρώπους [br]που κάθονται και δώσουν πανελλαδικές.

0:15:38.210,0:15:39.904
Θέλω να πω, το πιο δραματικό συμβάν

0:15:39.904,0:15:41.283
είναι όταν κάποιος αρχίζει να τρίβει [br]τους κροτάφους του.

0:15:41.283,0:15:44.321
Και είμαι δημοσιογράφος, [br]χρειάζομαι κάτι να γράψω.

0:15:44.321,0:15:48.098
Ξέρω ότι υπάρχουν απίστευτα πράγματα που [br]συμβαίνουν στο μυαλό των ανθρώπων αυτών,

0:15:48.098,0:15:50.198
αλλά δεν έχω πρόσβαση σε αυτά.

0:15:50.198,0:15:52.917
Και συνειδητοποίησα ότι εάν ήθελα [br]να πω αυτήν την ιστορία,

0:15:52.917,0:15:55.667
έπρεπε να μπω πραγματικά στη θέση τους.

0:15:55.667,0:15:59.248
Και έτσι άρχισα προσπαθώντας [br]να περάσω 15 ή 20 λεπτά

0:15:59.248,0:16:02.083
κάθε πρωί πριν καθίσω με την εφημερίδα μου

0:16:02.083,0:16:04.604
απλώς προσπαθώντας να θυμηθώ κάτι.

0:16:04.604,0:16:06.273
Ίσως ήταν ένα ποίημα.

0:16:06.273,0:16:08.312
Ίσως ήταν ονόματα από μια παλιά επετηρίδα

0:16:08.312,0:16:10.571
που αγόρασα σε μια υπαίθρια αγορά.

0:16:10.571,0:16:16.067
Και βρήκα ότι ήταν συγκλονιστικά διασκεδαστικό.

0:16:16.067,0:16:18.145
Ποτέ δεν θα το περίμενα αυτό.

0:16:18.145,0:16:21.508
Ήταν διασκεδαστικό, επειδή στην πραγματικότητα [br]δεν εκπαιδεύετε την μνήμη σας.

0:16:21.508,0:16:24.546
Αυτό που κάνετε είναι να προσπαθείτε [br]να γίνετε όλο και καλύτεροι

0:16:24.546,0:16:26.975
στο να δημιουργείτε, να φαντάζεστε

0:16:26.975,0:16:29.869
αυτές τις εντελώς γελοίες, [br]πρόστυχες, ξεκαρδιστικές

0:16:29.869,0:16:33.994
και ας ελπίσουμε αξέχαστες εικόνες [br]στο μάτι του μυαλού σας.

0:16:33.994,0:16:35.577
Και ασχολήθηκα αρκετά με αυτό.

0:16:35.577,0:16:42.234
Αυτός είμαι εγώ φορώντας την τυπική στολή [br]εκπαίδευσης ανταγωνιστικού απομνημονευτή.

0:16:42.234,0:16:44.200
Είναι ένα ζευγάρι ωτοασπίδες

0:16:44.200,0:16:47.609
και ένα ζευγάρι προστατευτικά γυαλιά [br]που έχουν έχουν καλυφθεί

0:16:47.609,0:16:50.282
εκτός από δύο μικρές τρυπούλες,

0:16:50.282,0:16:55.608
γιατί η απόσπαση της προσοχής είναι ο μεγαλύτερος [br]εχθρός του ανταγωνιστικού απομνημονευτή.

0:16:55.608,0:17:01.375
Κατέληξα να επιστρέφω στον ίδιο διαγωνισμό [br]που είχα καλύψει ένα χρόνο νωρίτερα.

0:17:01.375,0:17:03.481
Και είχα αυτή την ιδέα ότι [br]θα μπορούσα να πάρω μέρος,

0:17:03.481,0:17:06.783
σαν ένα πείραμα [br]στη συμμετοχική δημοσιογραφία.

0:17:06.783,0:17:11.304
Θα έκανε, σκέφτηκα, ίσως έναν ωραίο επίλογο [br]σε όλη την έρευνά μου.

0:17:11.304,0:17:15.042
Το πρόβλημα ήταν ότι το πείραμα τρελάθηκε.

0:17:15.042,0:17:17.779
Κέρδισα τον διαγωνισμό,

0:17:17.779,0:17:20.882
που πραγματικά δεν έπρεπε να συμβεί.

0:17:20.882,0:17:26.731
(Χειροκρότημα)

0:17:26.731,0:17:28.436
Τώρα είναι ωραία

0:17:28.436,0:17:31.263
να είμαι σε θέση να απομνημονεύω ομιλίες

0:17:31.263,0:17:34.357
και τηλέφωνα και λίστες με ψώνια,

0:17:34.357,0:17:37.133
αλλά στην πραγματικότητα [br]αυτό δεν είναι το θέμα.

0:17:37.133,0:17:39.331
Πρόκειται για απλά κόλπα.

0:17:39.331,0:17:41.333
Είναι κόλπα που λειτουργούν

0:17:41.333,0:17:44.516
γιατί βασίζονται σε ορισμένες [br]πολύ βασικές αρχές

0:17:44.516,0:17:46.292
σχετικά με το πώς λειτουργούν οι εγκέφαλοί μας.

0:17:46.292,0:17:50.244
Και δεν ειναι απαραίτητο [br]να χτίσετε παλάτια μνήμης

0:17:50.244,0:17:52.250
ή να απομνημονεύσετε πακέτα από τράπουλες

0:17:52.250,0:17:54.263
για να επωφεληθείτε από ένα μικρό κομμάτι [br]της διορατικότητας

0:17:54.263,0:17:56.907
σχετικά με το πώς λειτουργεί το μυαλό σας.

0:17:56.907,0:17:58.700
Μιλάμε συχνά για τους ανθρώπους [br]με σπουδαία μνήμη

0:17:58.700,0:18:01.000
σαν να ήταν κάποιο είδος έμφυτου δώρου,

0:18:01.000,0:18:02.890
αλλά δεν είναι έτσι.

0:18:02.890,0:18:06.658
Οι σπουδαίες μνήμες διδάσκονται.

0:18:06.658,0:18:10.127
Στο πιο βασικό επίπεδο, [br]θυμόμαστε όταν προσέχουμε.

0:18:10.127,0:18:13.333
Θυμόμαστε όταν είμαστε [br]βαθύτατα προσηλωμένοι.

0:18:13.333,0:18:14.854
Θυμόμαστε όταν είμαστε σε θέση

0:18:14.854,0:18:17.625
να πάρουμε ένα κομμάτι [br]των πληροφοριών και εμπειριών

0:18:17.625,0:18:19.731
και να καταλάβουμε [br]γιατί έχει σημασία για μας,

0:18:19.731,0:18:22.154
γιατί είναι σημαντικό, [br]γιατί είναι πολύχρωμο,

0:18:22.169,0:18:25.098
όταν είμαστε σε θέση [br]να το μετατρέψουμε με κάποιο τρόπο

0:18:25.098,0:18:26.592
ώστε να είναι λογικό

0:18:26.592,0:18:28.819
μαζί με όλα τα άλλα πράγματα [br]που επιπλέουν γύρω στο μυαλό μας,

0:18:28.819,0:18:34.079
όταν είμαστε σε θέση να μετατρέψουμε [br]τους Φουρνάρηδες σε φουρνάρηδες.

0:18:34.079,0:18:36.505
Το παλάτι της μνήμης, [br]αυτές οι τεχνικές της μνήμης,

0:18:36.505,0:18:38.375
είναι απλά συντομεύσεις.

0:18:38.375,0:18:40.940
Στην πραγματικότητα, [br]δεν είναι καν συντομεύσεις.

0:18:40.940,0:18:44.343
Λειτουργούν, επειδή σας κάνουν να δουλέψετε.

0:18:44.343,0:18:48.283
Αναγκάζουν ένα είδος βάθους επεξεργασίας,

0:18:48.283,0:18:49.804
ένα είδος συναίσθησης,

0:18:49.804,0:18:54.032
που οι περισσότεροι από εμάς [br]κανονικά δεν το εξασκούν.

0:18:54.032,0:18:56.594
Αλλά, στην πραγματικότητα [br]δεν υπάρχουν συντομεύσεις.

0:18:56.594,0:18:59.450
Έτσι γίνονται τα πράγματα αξέχαστα.

0:18:59.450,0:19:03.593
Και νομίζω ότι, εάν υπάρχει ένα πράγμα [br]που θέλω να σας αφήσω,

0:19:03.593,0:19:06.327
είναι αυτό που μου άφησε ο Ε.Π.,

0:19:06.327,0:19:10.125
αυτός με την αμνησία [br]που δεν μπορούσε καν να θυμηθεί

0:19:10.125,0:19:11.615
ότι είχε πρόβλημα μνήμης,

0:19:11.615,0:19:13.713
που είναι η ιδέα

0:19:13.713,0:19:18.750
ότι η ζωή μας είναι [br]το άθροισμα των αναμνήσεων μας.

0:19:18.750,0:19:24.583
Πόσο είμαστε διατεθειμένοι να χάσουμε

0:19:24.583,0:19:28.250
από την ήδη σύντομη ζωή μας

0:19:28.250,0:19:35.210
χάνοντας τους εαυτούς μας [br]στα Blackberries, τα iPhones μας,

0:19:35.210,0:19:39.008
μη δίνοντας προσοχή [br]στον άνθρωπο απέναντί μας

0:19:39.008,0:19:40.583
που μιλάει μαζί μας,

0:19:40.583,0:19:42.654
με το να είμαστε [br]τόσο τεμπέληδες που δεν θέλουμε

0:19:42.654,0:19:46.344
να κάνουμε βαθιά επεξεργασία;

0:19:46.344,0:19:48.788
Έμαθα από πρώτο χέρι

0:19:48.788,0:19:52.185
ότι υπάρχουν ικανότητες απίστευτης μνήμης

0:19:52.185,0:19:54.188
κρυμμένες σε όλους μας.

0:19:54.188,0:19:57.585
Αλλά, εάν θέλετε να ζήσετε μια αξέχαστη ζωή,

0:19:57.585,0:19:59.971
θα πρέπει να είστε το είδος του ατόμου

0:19:59.971,0:20:02.937
που θυμάται να θυμηθεί.

0:20:02.937,0:20:04.706
Ευχαριστώ.

0:20:04.706,0:20:07.796
(Χειροκρότημα)