دن دنت: جذاب، سکسی، شیرین و خندهدار
-
0:00 - 0:03من دورتادور دنیا میروم و درباره داروین سخنرانی میکنم،
-
0:03 - 0:05و معمولا آنچه دربارهاش سخنرانی میکنم
-
0:05 - 0:08وارونگی غیرمتجانس استدلال داروین است.
-
0:08 - 0:13حال، این عنوان (این عبارت) از یک منتقد (یک منتقد قدیمی) سرچشمه گرفته است،
-
0:13 - 0:17و این یک نقل قولی است که مورد علاقه من است، و دوست دارم برای شما بخوانمش.
-
0:17 - 0:22«در نظریهای که ما با آن سرو کار داریم، جهل مطلق استادکار است؛
-
0:22 - 0:27به این طریق ما میتوانیم آنرا به عنوان اصل اساسی تمام سیستم اعلام کنیم،
-
0:27 - 0:30که برای ساختن یک ماشین کامل و عالی،
-
0:30 - 0:33احتیاجی به اطلاع از نحوهٔ ساخت آن نیست.
-
0:33 - 0:37با بررسی دقیق، معلوم میگردد که این گزاره
-
0:37 - 0:41به صورت فشرده، فحوای اصلی تئوری را بیان میکند،
-
0:41 - 0:45و برای بیان چکیدهٔ کل مقصود آقای داروین است؛
-
0:45 - 0:49کسی که، با یک وارونگی غیرمتجانس استدلال،
-
0:49 - 0:52به نظر میرسد به این میاندیشد که جهل مطلق کاملا بس است
-
0:52 - 0:58تا جایگزین معرفت مطلق در تمام دستآوردهای مهارت خلاق شود.»
-
0:58 - 1:05دقیقا. دقیقا. و این خود یک وارونگی غیرمتجانس است.
-
1:05 - 1:09یک جزوۀ معتقدین به آفرینش [خلقت توسط خدا] شامل این صفحۀ فوقالعاده است:
-
1:09 - 1:11«آزمون شماره دو:
-
1:11 - 1:15آیا هیچ ساختمانی که بنّایی نداشته است میشناسید؟ بله - خیر
-
1:15 - 1:18آیا هیچ نقشی که نقاشی نداشته است، میشناسید؟ بله - خیر
-
1:18 - 1:22آیا هیچ خودرویی که سازندهای نداشته است، میشناسید؟ بله - خیر
-
1:22 - 1:27اگر به هر یک از پرسشهای فوق جواب 'بله' دادهاید، شرح دهید.»
-
1:27 - 1:33آها! به نظر من، این واقعا یک وارونگی غیرمتجانس استدلال است.
-
1:33 - 1:37شما ممکن است فکر کرده باشید که این منطقی است
-
1:37 - 1:41که طراحی به یک طراح هوشمند نیاز داشته باشد.
-
1:41 - 1:43اما داروین نشان میدهد که این کاملا اشتباه است.
-
1:43 - 1:48به هرحال امروز میخواهم دربارهٔ وارونگی غیرمتجانس دیگری از داروین بحث کنم،
-
1:48 - 1:54که در نگاه نخست به همان اندازه گیج کننده، اما از جنبههایی به همان اندازه مهم است.
-
1:54 - 2:01منطقی به نظر میرسد که ما عاشق کیک شکلاتی باشیم چون شیرین است.
-
2:01 - 2:07پسرها دنبال دخترهایی اینچنین میروند چون آنها سکسی هستند.
-
2:07 - 2:11ما به نوزادان عشق میورزیم چون آنها خیلی بامزه هستند.
-
2:11 - 2:20و البته، ما با جوکها سرگرم میشویم چون آنها خندهدار هستند.
-
2:20 - 2:27همهٔ اینها برعکس است. بله هستند. و داروین به ما نشان میدهد چرا.
-
2:27 - 2:35اجازه بدهید با شیرینی شروع کنیم. علاقمندی ما به شيرينى اساسا یک ردیابی فرگشت یافته [تکاملی] برای یافت شکر است،
-
2:35 - 2:39زیراکه شکر پرانرژی است، و به همین علت اینطور ساختمانبندی شدهایم که آن را ترجیح دهیم،
-
2:39 - 2:44اگر بخواهیم آنرا خیلی ابتدایی بیان کنیم، و این دلیل آن است که چرا ما شکر دوست داریم.
-
2:44 - 2:51عسل برایمان شیرین است چون ما آن را دوست داریم، نه اینکه «ما عسل را دوست داریم چون عسل شیرین است.»
-
2:51 - 2:56هیچ چیز ذاتا شیرینی در داخل عسل وجود ندارد.
-
2:56 - 3:00اگر آنقدر به مولکولهای گلوکز نگاه کنید تا کور شوید،
-
3:00 - 3:03باز هم نمیتوانید چیزی برای شیرینی مزهٔ آنها بیابید.
-
3:03 - 3:09شما بایستی که به داخل مغز انسان نگاه کنید تا بفهمید که چرا آنها شیرین هستند.
-
3:09 - 3:11پس اگر فکر میکنید که در ابتدا شیرینی بوده،
-
3:11 - 3:13و بعد ما فرگشت یافتهایم تا شیرینی را دوست داشته باشیم
-
3:13 - 3:17شما موضوع را برعکس گرفتهاید؛ این کاملا اشتباه است. قضیه آن طرفی است.
-
3:17 - 3:21شیرین بودن با طرز فرگشت سیم-کشی [درون مغز] متولد شده است.
-
3:21 - 3:25و به همین شکل هیچ چیز ذاتا سکسی در این خانمهای جوان وجود ندارد.
-
3:25 - 3:30و خوب است که چنین نیست، چون اگر چنین میبود
-
3:30 - 3:34مادر طبیعت با مشکلی روبرو میشد:
-
3:34 - 3:39آخر چطوری میتوانستید شامپانزهها را مجاب به جفتگیری کنید؟ (خنده)
-
3:41 - 3:49حالا ممکن است بیاندیشید، آه، یک راه حل هست: توهمات.
-
3:49 - 3:53آن میتواند یک راه انجامش باشد، ولی یک راه سریعتر هست.
-
3:53 - 3:56کافیست شامپانزهها را به «عاشق آن شمایل شدن» اتصال دهید،
-
3:56 - 3:59و به نظر میرسد همین کار را هم میکنند.
-
3:59 - 4:03تمامش همین است و بس.
-
4:04 - 4:08در طول شش میلیون سال، ما و شامپانزهها در مسیرهای متفاوت خود فرگشت یافتهایم.
-
4:08 - 4:11ما به طورعجیبی دارای بدن بیمو شدیم؛
-
4:11 - 4:15به این دلیل و اون دلیل آنها نشدند.
-
4:15 - 4:27اگر ما اینگونه نمیشدیم، احتمالا این دیگر اوج سکسی بودن از نظر ما میشد. (خنده)
-
4:27 - 4:32علاقهٔ ما به شيرينى یک نوع ارجحیت فرگشت یافته و غریزی نسبت به غذای پرانرژی است.
-
4:32 - 4:35این [غریزه] برای کیک شکلاتی طراحی نشده است.
-
4:35 - 4:38کیک شکلاتی یک محرک فوق عادی است.
-
4:38 - 4:40این عبارت به نیکو تینبرگن نسبت داده شده،
-
4:40 - 4:42کسی که آزمایشهای معروفش را بر روی مرغان نوروزی انجام میداد،
-
4:42 - 4:46در آنجا که متوجه یک نقطهٔ نارنجی رنگ بر روی منقار مرغ نوروزی شد --
-
4:46 - 4:48اگر او آن نقطه را بزرگتر یا نارنجیتر میکرد
-
4:48 - 4:50جوجههای مرغ نوروزی حتی محکمتر به آن نوک می زدند.
-
4:50 - 4:53چون این برایشان یک محرک فوق عادی بود، و دوستش داشتند.
-
4:53 - 4:57چیزی که ما مثلا در مورد کیک شکلاتی شاهدش هستیم
-
4:57 - 5:02اینست که این یک محرک فوق عادی است که اتصالات طراحی ما را نیشگون میگیرد.
-
5:02 - 5:05و محرکهای فوق عادی بیشماری وجود دارند؛ کیک شکلاتی یکی از آنهاست.
-
5:05 - 5:08محرکهای فوق عادی بیشماری برای سکسی بودن وجود دارند.
-
5:08 - 5:14و حتی محرکهای فوق عادی برای بامزگی هست. اینجا یک مثال خوب هست.
-
5:14 - 5:19مهم است که ما کودکان را دوست داشته باشیم، و مثلا از عوض کردن کهنهٔ کثیف سرباز نزنیم.
-
5:19 - 5:25پس کودکان بایستی عاطفهٔ ما و پررورانیدن ما را جذب کنند، و چنین میکنند.
-
5:25 - 5:29و اتفاقا یک مطالعهٔ جدید نشان میدهد که مادرها
-
5:29 - 5:32بوی کهنههای کثیف کودک خودشان را ترجیح میدهند.
-
5:32 - 5:35پس در اینجا طبیعت در سطوح مختلفی عمل میکند.
-
5:35 - 5:40اما حالا، اگر کودکان شبیه این چیزی نبودند که هستند، اگر کودکان این شکلی بودند،
-
5:40 - 5:44این آن چیزی میبود که ما دوست-داشتنی مییافتیم، آن چیزی بود که
-
5:44 - 5:50ما ممکن بود فکر کنیم، اُه خدای من! آیا من اصلا آن را بغل خواهم کرد.
-
5:50 - 5:52این همان وارونگی غیرمتجانس است.
-
5:52 - 5:59خوب حالا، بالاخره دربارهٔ چیزهای خندهدار چی؟ جواب من این است که؛ همین داستانه، همین داستان.
-
5:59 - 6:03این یکی سخت است، موردی است که واضح نیست. به همین خاطر آنرا گذاشتم برای آخر.
-
6:03 - 6:05و من قادر نخواهم بود زیاد دربارهاش صحبت کنم.
-
6:05 - 6:11اما شما باید به صورت فرگشتی فکر کنید، باید فکر کنید، که چه کار سختی باید انجام شود --
-
6:11 - 6:14کار زننده است، یک کسی باید آن را انجام دهد --
-
6:14 - 6:22که بسیار مهم است که به ما چنان پاداش قوی و درونی برای وقتی که موفق میشویم بدهند.
-
6:22 - 6:26اکنون، من فکر میکنم که جواب را پیدا کردهایم، من و تنی چند از همکارانم.
-
6:26 - 6:30یک سیستم عصبی است که به نحوی اتصال یافته تا به مغز پاداش دهد
-
6:30 - 6:35برای انجام یک کار اجرایی ناپسند.
-
6:36 - 6:40برچسب تبلیغاتی ما برای این نظریه این است
-
6:40 - 6:43که «این لذت اشکال زدایی است.»
-
6:43 - 6:45الان من وقت برای شرح جزئیات کامل آنرا نخواهم داشت،
-
6:45 - 6:50اما تنها میگویم که فقط انواع خاصی از اشکال زدایی پاداش دریافت میدارند.
-
6:50 - 6:58و کاری که ما میکنیم این است که از «خوشمزگی» بعنوان یک اندازهگیرِعلمی اعصاب استفاده میکنیم
-
6:58 - 7:02با روشن و خاموش کردن دکمهٔ خوشمزگی، بوسیلهٔ پیچاندن کلید گردان در یک جوک --
-
7:02 - 7:04حالا این خندهدار نیست... وه، حالا این خندهدارتره...
-
7:04 - 7:06حالا یکم بیشتر میچرخونیم... حالا این خندهدار نیست --
-
7:06 - 7:09به این ترتیب، ما واقعا میتوانیم نکتهای
-
7:09 - 7:11دربارهٔ معماری مغز بیاموزیم.
-
7:11 - 7:13معماری عملکردی مغز.
-
7:13 - 7:18ماتیو هارلی نخستین کسی است که در این باره نوشته. ما آن را مدل هارلی مینامیم.
-
7:18 - 7:22او یک دانشمند علوم کامپیوتره، رجینالد آدامز یک روانشناسه، و من هم اونجام،
-
7:22 - 7:24و ما داریم این مطالب را با همکاری هم در کتابی میآوریم.
-
7:24 - 7:27از شما بسیار سپاسگزارم.
- Title:
- دن دنت: جذاب، سکسی، شیرین و خندهدار
- Speaker:
- Dan Dennett
- Description:
-
more » « less
چرا کودکان جذاب هستند؟ چرا کیک شیرین است؟ دن دنتِ فیلسوف جواب‌هایی دارد که شما انتظارش را ندارید، وقتی که او استدلال ضدشهودی نظریه تکامل تدریجی [فرگشت] را دربارهٔ چیزهای جذاب، شیرین و سکسی (بعلاوه یک تئوری جدید از ماتیو هارلی درباره اینکه چرا جوکها خندهدار هستند) در میان می‌گذارد.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 07:32
|
Mohammad Tavakoli added a translation |